De opkomst van het intelligente datacenter. Werken met Bouwwerk Informatie Model. strategie. management

Transcriptie

1 strategie De opkomst van het intelligente datacenter management Werken met Bouwwerk Informatie Model research Project PEDCA is klaar; nu begint het eigenlijk pas echt dcw maart 2015 in samenwerking met: advancing information transport systems

2

3 dcw colofon DATACENTERWORKS is hét vakblad over de technische infrastruc tuur van datacenters. jaargang 8, maart 2015, nr. 3 datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. HOOFDREDACTEUR/UITGEVER robbert hoeffnagel TELEFOON +31 (6) robbert@fenceworks.nl TWITTER twitter.com/rhoeffnagel LINKEDIN nl.linkedin.com/in/robberthoeffnagel FACEBOOK EINDREDACTIE/TRAFFIC AB MUILWIJK POSTADRES REDACTIE beatrixstraat 2, 2712 ck zoetermeer ADMINISTRATIE@fenceworks.nl TELEFOON +31 (0) ADVERTENTIE-EXPLOITATIE jos raaphorst Directeur TELEFOON +31 (0) jos@fenceworks.nl TWITTER twitter.com/raaphorstjos LINKEDIN nl.linkedin.com/pub/dir/jos/raaphorst VORMGEVING laura willemsen graf isch ontwerp DRUK graf ia media groep datacenterworks werkt samen met kennispartners als bicsi, data centre alliance, green it amsterdam, it room infra en nen kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv CO 2 - negatief Ik weet nog goed dat een directeur van een commercieel datacenter een aantal jaren terug bijna boos op mij werd. Vlak daarvoor had ik het gewaagd om te zeggen dat ik niet inzag waarom een PUE van 1 of kleiner niet mogelijk zou zijn. Nu vond de man - niet geheel ten onrechte - het hele fenomeen PUE al helemaal niks en zeker niet als het in handen kwam van zijn concullega s. Die misbruikten het namelijk enkel en alleen om goede sier bij bestaande en potentiële klanten te maken - voor marketingdoeleinden dus. Een discussie of het haalbaar zou kunnen zijn dat een datacenter over een infrastructuur zou beschikken die energie oplevert in plaats van kost, daar zag hij dan ook niets in. Inmiddels zijn we een aantal jaren verder. Het idee van ketenintegratie heeft ook in de datacenterindustrie zijn intrede gedaan. We hebben de afgelopen tijd bijvoorbeeld researchprojecten van de grond zien komen waarbij geprobeerd wordt datacenters op te nemen in een stedelijke omgeving, inclusief de energie-infrastructuur die daarbij hoort. Urban datacenters kunnen uitstekend dienst doen als warmtebron voor aanpalende gebouwen en bedrijven. Dat is een oud idee, dat langzaam maar zeker dichterbij realisatie begint te komen. Er wordt bovendien meer en meer nagedacht over de mogelijkheid om een bedrijventerrein of een wijk wat energie betreft veel zelfstandiger te maken. Het is wel degelijk mogelijk om als groep van bedrijven met elkaar te integreren. Zij kunnen nauw samenwerken, gezamenlijk schone energie in de vorm van zonne- of windenergie opwekken en allemaal zijn aangesloten op een centraal systeem voor energieopslag. Aansluitingen op het traditionele net en kolenen gascentrales dienen dan eerder als back- up dan als primaire voorziening. Laat zo n groepje bedrijven zelf maar bekijken hoe zij hun eigen primaire feed willen regelen. Met windenergie? Biomassa? Zonnecellen? Een combinatie van dit alles? Een gasmotor er tussen? Dit klinkt makkelijker dan gedaan. Er zijn uiteraard technische uitdagingen, maar die vormen in mijn ogen niet de grootste hobbels. Die liggen elders. Er is allereerst een mindshift nodig. Ondernemers zullen veel meer dan voorheen aandacht moeten hebben voor hun energievoorziening. In plaats van simpelweg een aansluiting te regelen, kunnen zij grote voordelen behalen - ook in kosten - als zij samen met collega s in hun directe omgeving gaan samenwerken. Stroom-op-maat, meer grip op de kosten, baas-in-eigen-huis, continuïteit en zeker niet in de laatste plaats: een sympathiek imago, want milieubewust bezig. Een andere hobbel is lastiger te nemen: wet- en regelgeving. Wat mag eigenlijk op dit gebied? En (helaas) vooral ook: wat niet? Wat moet de landelijke politiek (gaan) regelen? En wat moet er op lokaal niveau gebeuren met vergunningen, verordeningen en dergelijke? Lastige problemen die we met z n allen de komende jaren zullen moeten oplossen. En dat gaan we ook doen, want de voordelen die we kunnen behalen met lokale energievoorziening waarbij groepen van bedrijven als het ware in een keten worden opgenomen, zijn veel te groot om dit onderwerp te laten liggen. robbert hoeffnagel hoofdredacteur datacenterworks/uitgever dcw maart redactioneel 3

4

5 Inhoud trend 8 op weg naar een hoogwaardig in-house datacenter Bij veel universiteiten, ziekenhuizen en andere organisaties bestaat grote behoefte aan het moderniseren van de IT-aanpak. Men overweegt te investeren in Big Data of business analytics, wil wellicht een private cloud-omgeving hosten en veel sneller dan voorheen kunnen inspelen op nieuwe eisen en wensen van de business. Dit betekent in veel gevallen dat men interne computerruimtes en datacenters dient te moderniseren. Maar hoe doen we dat? Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam hebben hiervoor een roadmap opgesteld. koeling 14 minkels breidt datacenter koeling portfolio uit Datacenter fabrikant Minkels, wereldwijd leverancier van modulaire datacenter oplossingen, onderdeel van het beursgenoteerde Legrand, heeft met de Minkels VariCondition Vertical Exhaust Duct (VED) een volledig nieuwe koeling oplossing gelanceerd. De VED op een server rack - om warme en koude luchtstromen op energie-efficiënte wijze van elkaar te scheiden - maakt het koeling portfolio van Minkels compleet. bekabeling 24 behoefte aan low-loss connectiviteit groeit snel Op dit moment besteden veel datacenter managers veel aandacht aan insertion loss. Met name in grote gevirtualiseerde serveromgevingen met 40- en 100GbE-backbone switch-to-switch implementaties voor langere afstanden ten behoeve van netwerken en Storage Area Networks. In feite moet al in de vroege ontwerpfasen van een datacenter rekening worden gehouden met loss budgets. Het is van wezenlijk belang om binnen loss budget te blijven, omdat alleen dan optische datasignalen goed van de ene naar de andere switch kunnen worden verzonden zonder hoge BER-waarden (Bit Error Rate) en prestatieverlies. management 32 werken met bouwwerk informatie model In de bouw worden veel onnodige kosten gemaakt. Datacenters vormen daarop geen uitzondering. Deze onnodige uitgaven kunnen worden voorkomen door meer efficiëntie en een effectieve samenwerking op basis van eenduidige informatie. Er zijn namelijk veel verschillende partijen betrokken bij het ontwerpen, bouwen en onderhouden van een datacenter, waardoor er snel miscommunicatie kan ontstaan. Ketenintegratie is hierbij het sleutelwoord. prefab-datacenters 36 sneller, flexibeler en kosteneffectiever Prefab-datacenters zijn dé oplossing voor het gebrek aan flexibiliteit van bestaande datacenters. Deze datacenters worden volledig offsite gebouwd, vervoerd en onsite in elkaar gezet. Dit biedt veel voordelen. research 38 project pedca is klaar; nu begint het eigenlijk pas echt Het is al weer bijna vier jaar geleden - in dat het projectvoorstel voor PEDCA werd geschreven. Sindsdien is er veel beweging geweest in de sector. Iets wat het projectconsortium natuurlijk in ogenschouw heeft moeten nemen toen het van start ging op 1 juli 2013 en de 18 maanden dat het project actief was. Inmiddels is PEDCA afgerond. Maar het echte werk moet eigenlijk nog beginnen. en verder 40 nieuws 44 agenda 45 nieuws van it room infra 46 bicsi-nieuws coverfoto Datacenters zijn vandaag de dag voor multinationals belangrijker dan ooit. Maar door de toenemende informatiebehoefte en de opkomst van big data, cloud computing en het IoT zijn ze ook enorm gegroeid. Datacenters veranderen in enorme molochen, lastig beheersbaar en fysiek vele vierkante meters groot. dcw maart inhoud 5

6 Dutch Datacenter Index Februari 2015 DDI 64/ 60 DDI: Toename vertrouwen in februari de vliegende, maar ook wat voorzichtige start van het jaar zien we duidelijk terug in de ddi. het vertrouwen in wederom een goed jaar is echter ook toegenomen. de markt is dan ook volop in beweging met de bouw van nieuwe datacenters, nieuwe fasen die in gebruik worden genomen en het tekenen van de nodige grote colocatie-contracten. Ook in februari zien we dat voorzichtigheid het eerste kwartaal tekent. Er is niemand die twijfelt aan de toenemende behoefte aan MegaWatts. Steeds meer single tenant datacenters besluiten om geen dure nieuwbouw of verbouwingen uit te voeren, maar kiezen voor hoogwaardige voorzieningen van een gespecialiseerd multi-tenant datacenter. Daarbij wordt het aantal vierkante meters vaak geconsolideerd, terwijl het benodigde vermogen veelal in meer of mindere mate blijft toenemen. Maar vooral de snel groeiende vraag naar Software as a Service zorgt voor de meeste groei binnen de datacenterwereld. De datacenter-activiteit van de afgelopen drie maanden was behoorlijk hoog, met een DDI die met een score van 64 net een puntje lager eindigt dan een maand eerder. De daling die we vorige maand in de vooruitzichten zagen, wordt geen trend: de opgaande lijn wordt alweer ingezet. Zowel de driemaandelijkse als de jaarlijkse vooruitblik stijgen weer een punt. Nov - Jan Feb Apr +12 mnd Vierkante meters in gebruik Vermogen Investeringen Totaal Dutch Datacenter Index, februari 2015 Dutch Datacenter Index, Januari Februari 2015 dcw maart monitor 6 Vooruitblik Zoals we vorige maand al opmerkten, heeft 2015 de potentie om het topjaar 2014 te benaderen en zelfs te overtreffen. Ondanks de grote hoeveelheid opgeleverde datacenter-ruimte, blijft de overcapaciteit in de markt beperkt. Ook de internationale aantrekkelijkheid van Nederland als datacenter-locatie blijft op een zeer hoog niveau. Interessant is de ontwikkeling dat er wat meer differentiatie ontstaat in de markt. Grote, carrier-neutrale datacenters positioneren zich steeds meer ook als cloud-neutraal en doen hun best om een optimale habitat voor softwarebedrijven te creëren. En regionale datacenters investeren dan weer steeds meer in hoogwaardige omgevingen en bijbehorende certificering. Door deze investeringen in de verdere professionalisering van datacenters, blijft in ieder geval de trend in stand waarbij single-tenant naar multi-tenant verschuift. Dat de allergrootsten soms een andere keuze maken, doet daar niets aan af. peter vermeulen directeur van pb7 research

7 Contents Krijg zicht op het grote geheel StruxureWare for Data Centers software suite: voor diepgaand inzicht van gebouw tot server Een totaaloverzicht Het is belangrijk zicht te hebben op de beschikbaarheid en efficiency van uw gehele datacenter, van gebouw- tot serverniveau en andersom. Want hiermee vindt u een balans tussen beschikbaarheid en efficiency. Daarnaast kunt u hiermee eenvoudig inspelen op de wensen en eisen vanuit de business zonder dat dit ten koste gaat van de beschikbaarheid of de efficiëntie van systemen. Een compleet overzicht beschermt niet alleen de beschikbaarheid van uw systemen. Het resulteert ook in een aanzienlijke verlaging van uw energieverbruik en verbeteringen ten opzichte van uw operationele efficiency. Vind de juiste balans StruxureWare for Data Centers is de DCIM-oplossing (Data Center Infrastructure Management) die de IT-apparatuur binnen uw infrastructuur visualiseert. Hiermee kunt u de uptime van uw systemen monitoren en beschermen. Ook kunt u de effecten van wijzigingen simuleren en analyseren. Datacenters kunnen op ieder gewenst moment worden aangepast aan de eisen en wensen van de business - terwijl de balans tussen beschikbaarheid en energie-efficiency behouden blijft. Maximale efficiency Doordat u zicht heeft op energieverspilling en tools krijgt om deze tegen te gaan, verbetert u de energie-efficiency. Totale zichtbaarheid van uw datacenter: > visualiseer veranderingen/beschikbaarheidsscenario s > Bekijk uw huidige en historische PUE/DCIE > Handhaaf altijd de hoogste beschikbaarheid > Bekijk en beheer het energieverbruik Optimaliseer beschikbaarheid Realiseer een hogere beschikbaarheid doordat u volledig zicht heeft op de fysieke infrastructuur van uw datacenter. > Beheer ruimte en cages in multi-tenant omgevingen > Verbeter de levenscyclus van services, van planning tot onderhoud APC by Schneider Electric -producten, -oplossingen, en -diensten zijn integraal onderdeel van het IT-portfolio van Schneider Electric. Business-wise, Future-driven. How Data Centre Management Software Improves Planning and Cuts Operational Costs > Executive summary Tien manieren om uw datacenter op slimme wijze toekomstgericht te maken Download onze tips Ga naar Code 53430p 2015 Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric, APC, StruxureWare, and Business-wise, Future-driven are trademarks owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are the property of their respective owners _NL

8 Vrije Universiteit stelt roadmap samen Op weg naar een hoogwaardig in-house datacenter bij veel universiteiten, ziekenhuizen en andere organisaties bestaat grote behoefte aan het dcw maart trend 8 moderniseren van de it-aanpak. men overweegt te investeren in big data of business analytics, wil wellicht een private cloud-omgeving hosten en veel sneller dan voorheen kunnen inspelen op nieuwe eisen en wensen van de business. dit betekent in veel gevallen dat men interne computerruimtes en datacenters dient te moderniseren. maar hoe doen we dat? onderzoekers van de vrije universiteit amsterdam hebben hiervoor een roadmap opgesteld.

9 Een organisatie die zijn interne datacenter wil moderniseren, heeft met nogal wat randvoorwaarden te maken. Denk aan duurzaamheid, efficiëntie, flexibiliteit, security en datasafety. Om beter op de toekomst voorbereid te zijn, werkt De Vrije Universiteit met Royal HaskoningDHV samen aan het ontwikkelen van een roadmap om de behoefte aan serverruimte in de vorm van toekomstscenario s te inventariseren en vorm te geven. Daarnaast wordt gewerkt met systems engineering tools waarmee geborgd wordt dat het ontwerp niet kan gaan divergeren van de oorspronkelijk aan het ontwerp gestelde eisen. Deze benadering borgt een betere afstemming op de toekomstige behoefte van de organisatie en biedt gelegenheid te optimaliseren op de EEN ROADMAP IS WELLICHT OOK VOOR ANDERE ORGANISATIES RELEVANT randvoorwaarden MVO, duurzaamheid, efficiëntie, flexibiliteit, security en data-safety. integrale aanpak Om te komen tot een in-house datacenter dat specifiek bij de desbetreffende organisatie aansluit - zowel op organisatorisch als op technisch niveau - is een integrale aanpak nodig. Dat kan alleen wanneer alle belangen bekend zijn en geborgd worden. Op deze manier worden technische eisen en randvoorwaarden beter geformuleerd en wordt een organisatie gedwongen tot het formuleren van een visie op de lange termijn waarbij alle stakeholders recht gedaan wordt. Een integraal ontwerp vraagt een integrale aanpak en beantwoording aan alle doelen die de organisatie zich stelt. Dat betekent alle invloedsfactoren betrekken en tegelijkertijd orde scheppen. Enerzijds is er het primaire doel van het datacenter: het faciliteren van de ICT-apparatuur. Anderzijds moet voldaan worden aan de wirwar aan randvoorwaarden die de organisatie stelt. Ook stelt de maatschappij eisen aan datacenters die door de politiek kracht worden bijgezet. Als voorbeeld: energetische efficiëntie is geen keuze meer, het is een vereiste voor een succesvolle opzet. systematisch en integraal benaderen Een integrale aanpak begint met het inventariseren van alle stakeholders en het inzichtelijk maken welke belangen er zijn. De mindmap (figuur 1) geeft een indruk van de complexiteit van het vraagstuk. Het is evident dat het programmeren, specificeren en realiseren vraagt om een heldere methodiek om het spoor niet bijster te raken. Een van de manieren is om de methodieken die bekend staan als systems engineering te adopteren en op het vraagstuk toe te spitsen. Het doel is immers alle stakeholders te betrekken en daarbij het primaire doel niet uit het oog te verliezen. Om de belangen van alle stakeholders recht te doen en het centrale doel niet uit het oog te verliezen moet een hiërarchie van eisen bepaald worden. Als voorbeeld kan onderstaande gelden. 9 dcw maart trend

10 Missie Het is duidelijk dat de IT-voorziening de organisatie moet ondersteunen bij het waarmaken van haar missie. Maatschappij Maatschappelijk moet rekening gehouden worden met toenemende eisen vanuit de politiek ten aanzien van energieverbruik, maar ook ten aanzien van data security (privacyvraagstuk bijvoorbeeld) en de - zeg maar - naspeurbaarheid van processen. Gebruikers Een concrete invulling hiervan wordt verwoord door de eisen die gebruikers stellen en de te verwachten ontwikkelingen van deze eisen over de levenscyclus van het datacenter. Hoewel niemand de toekomst exact kent kunnen de eisen van vandaag geëxtrapoleerd worden met behulp van voorziene ontwikkelingen en een onzekerheidsgebied gedefinieerd worden. Techniek Technisch moet tenslotte gekeken worden naar de actieve apparatuur, de te verwachten ontwikkelingen en de beschikbare IT-, elektrotechnische en werktuigbouwkundige structuur binnen een campus. Hoe de verschillende technische mogelijkheden en beperkingen ingezet kunnen worden om tot een integrale opzet te komen die aan bovenstaande eisen voldoet. Deze stappen dalen af in aggregatieniveau en het is in elk van deze stappen van belang de uitkomsten telkens en itererend te toetsten aan bovenliggende eisen om daadwerkelijk tot een integrale aanpak te komen. Voor dit artikel is gekozen voor deze vier niveaus (figuur 2). Elk niveau kan weer worden opgedeeld in meerdere stappen om de hanteerbaarheid van het vraagstuk te verbeteren. achtergrond en uitwerking Missie Onderzoekers, R&D, ziekenhuizen (privacygevoeligheid) en mission critical datacenters willen dicht bij apparatuur zitten. Onderzoekers willen niet afhankelijk zijn van de cloud om hun onderzoek te kunnen valideren. R&D-afdelingen zijn vanwege hun strategisch belang sowieso sterk beveiligd en organisaties zoeken naar mogelijkheden om dit beter te borgen. Ziekenhuizen hebben te maken met strenge privacyregelgeving en willen hun clientèle maximale kwaliteit bieden wat dit betreft. Maatschappij - Duurzaamheid Green IT stimuleert energiezuinige datacenters en maximaal hergebruik door het gebruik van (thermische) smart-grids. Lokale overheden zoals de gemeente Amsterdam stellen regels op voor datacenters die zich in hun gemeente vestigen. Maatschappelijke organisaties stellen energieverslindende datacenters bloot aan publiciteit het zogenaamde naming en shaming. Energiezuinig is geen keuze meer, alleen de mate waarin is dat nog. - Dataopslag Organisaties zullen meer data gaan opslaan en verwachten dat informatie vanuit het verleden beter, langer en direct beschikbaar is. Wettelijke vereisten vanuit het perspectief van reproduceerbaarheid van processen versnelt de groei van opslagcapaciteit verder. Gebruikerseisen - Verwachte behoeften organisatie In vrijwel alle gevallen zijn organisaties alleen in staat eisen te formuleren voor de praktijk die zij vandaag kennen. Om tot een goede programmering te komen moeten deze eisen naar een toekomstverwachting geëxtrapoleerd worden door alle voorziene ontwikkelingen, technisch maar ook maatschappelijk in de eisen te verdisconteren. dcw maart trend 10 Figuur 1: Mindmap in-house datacenter Devices - Handheld devices De afgelopen jaren is het aantal handheld devices explosief gegroeid. Niemand kijkt er nog van op wanneer iemand drie of meer handheld devices heeft die via wifi of 4G-netwerk communiceren. Het dataverkeer loopt (deels) via het interne wifinetwerk en deels via het 3G/4G-netwerk (extern). Het 4G-netwerk wordt door veel gebruikers als stabieler en sneller ervaren, ten opzichte van het wifi-netwerk. Vooralsnog leidt dit tot een toename van wifi-capaciteit, maar 3G en 4G concurreren hiermee sterk. Het is vooralsnog niet duidelijk welk netwerk gebruikers zullen gaan prefereren. Vooralsnog is groei in alle mobiele en wireless netwerken te bespeuren en is niet te verwachten dat één van

11 systems engineering - van ambities en prestatieeisen naar technische eisen Systems engineering als basis voor kwaliteits- en kostenbeheersing, maar is ook als inspiratiebron voor ontwerpers. Figuur 2: Systems Engineering In-House Datacenter processor vrijwel gelijk gebleven. Chipleveranciers hebben dit probleem tijdelijk opgelost door de zogenaamde duoprocessor in 2006 te introduceren. Deze technologie werkt op basis van twee of meerdere processoren in één systeem parallel te plaatsen. De toename in snelheid is echter niet evenredig. De toename vlakt af naarmate het aantal toegepaste processoren toeneemt (Amdahl s Law). De verwachting is derhalve dat de groei in benodigde serverruimte voorlopig niet stopt of afneemt; de groei zal wellicht enigszins afvlakken. Wel vindt een verdichting van apparatuur plaats. Dat betekent dus meer energieverbruik en grotere warmtelast per oppervlakte-eenheid. de netwerken het volledig van het andere zal overnemen. - Desktops Desktops worden veelal gebruikt om de gebruikelijke Windows-applicaties te draaien. Over het algemeen zijn er twee á drie specifieke programma s voor de bedrijfsvoering, zoals SAP benodigd. Het aantal gebruikers met een standaard aansluiting vormt in het algemeen de meerderheid. Deze aansluitingen worden doorgaans op een datasnelheid aangesloten kleiner dan 500 Mbit per seconde. Binnen deze groep gebruikers zijn geen grote ontwikkelingen te verwachten. - Onderzoeksapparatuur, diagnostiek en dergelijke Onderzoeksapparatuur met zware applicaties (MRI, elektronenmicroscopen supercomputers en dergelijke) zijn niet de norm, maar de uitzondering die naast dataverkeer en dataopslag meer eisen stellen aan de bouwkundige omgeving en op het installatietechnische vlak. Juist dergelijke applicaties zijn van grote invloed op het in-house datacenter. Ze genereren grote datastromen en daarmee gepaard gaande eisen aan dataopslag die met het datacenter gefaciliteerd moet worden. Er is een duidelijke trend zichtbaar waarbij deze apparatuur gebruikmaakt van universele infrastructuren. De toename in snelheidseisen en dichtheid van universele netwerken zal naar verwachting verder toenemen. technische achtergrond Ontwikkeling actieve ICT-apparatuur Wat zijn de verwachte ontwikkelingen in datasnelheid en dataopslag in relatie met het verwachte energieverbruik en de behoefte aan fysieke ruimte? Kan efficiënter omgegaan worden met de gevraagde energie? Om deze vragen te kunnen beantwoorden, zal inzicht verkregen moet worden in de actieve apparatuur die de ICT-afdeling gebruikt en wat de te verwachten ontwikkelingen in de toekomst zijn. Centrale ICT-apparatuur kan in twee hoofdcategorieën ingedeeld worden: processoren (datasnelheid) en dataopslag. Bij beide is een ontwikkeling te herkennen, die invloed heeft op de omvang en technische eisen die aan het datacenter gesteld moeten worden. - Datasnelheid Een algemeen bekende wet die een voorspelling doet over de ontwikkeling van processoren, is de Wet van Moore. Deze wet zegt dat de snelheid van een processor of CPU (Central Processing Unit) iedere 18 maanden zal verdubbelen. De wet van Moore is echter niet meer geldig [1]. Sinds 2005 is de snelheid van een enkele - Dataopslag Naast servers wordt ook dataopslag geplaatst in een datacenter. De huidige diskdataopslag wordt in de toekomst naar verwachting in hoog tempo vervangen voor flash-dataopslag [2][3][4]. Flash-dataopslag kan per HE (Hoogte Eenheid, vaste eenheid in een ICT-kast) in een hogere concentratie uitgevoerd worden dan diskdataopslag. Met andere woorden: Het vraagt 50 tot wel 70 procent minder fysieke ruimte en minder energie. De groei in behoefte aan dataopslag zal voor een deel kunnen plaatsvinden in een transitie van disk-opslag naar veel kleinere en met name zuiniger opslagmedia. De ruimtebehoefte volgt de toename in opslagruimte, echter niet evenredig. randvoorwaarden ontwerp De Power Usage Effectiveness (PUE) [5] wordt berekend door de totaal verbruikte energie te delen op de energie die door de ICT-apparatuur is verbruikt. Vanuit de politiek worden eisen gesteld aan datacenters en de verwachting is dat deze eisen in de toekomst strenger zullen worden. Tot nu toe wordt self-reporting als meetmethode toegepast (wat ertoe leidt dat informatie op zijn zachtst gezegd arbitrair is), maar op afzienbare termijn valt te verwachten dat certificeringsmethodieken met betrekking tot het beperken van energieverbruik usance zullen worden. Wanneer de verwachting van het aantal en type servers en de dataopslag is vast- dcw maart trend 11

12 dcw maart trend 12 gesteld, de ontwikkeling in de komende jaren in een onzekerheidsgebied is vertaald kan de fysieke omvang van het datacenter in grote lijnen worden bepaald. De locatiekeuze kan een invloed uitoefenen op de keuze van de actieve apparatuur. Bij locaties met een hoge vierkante meter-prijs zal de TCO (Total Cost of Ownership) een (duurdere) high densityoplossing beter te rechtvaardigen zijn ten opzichte van een lage vierkante meter-prijs. Tevens heeft locatiekeuze een invloed op de elektrotechnische en werktuigbouwkundige oplossingen. Er moet namelijk worden afgewogen of er hoger in de hiërarchie gelegen eisen zijn, zoals toegankelijkheid voor bepaalde gebruikersgroepen. elektrotechnische aansluitingen Vanuit het verwachtingsprofiel voor het dataverkeer en dataopslag is het elektrische aansluitvermogen te bepalen. Het stroomverbruik is evident aan de gekozen oplossing, op dit vlak is er op korte termijn weinig ruimte voor innovatie. Een server met een gevraagde aansluiting van 230V en 5A zal ook minimaal Ilko van Genderen, consultant Vrije Universiteit FCO op 230V/5A aangesloten moeten worden voor een goede werking. Het opgenomen elektrische vermogen door de actieve ICTapparatuur wordt voor een (groot) deel omgezet in warmte. Twee ontwikkelingen die in de markt plaatsvinden op elektrotechnisch gebied zijn DCnetwerken en grafeen. Grafeen bestaat uit koolstofatomen in een honingraatstructuur van één atoom dik. De eigenschappen zijn extreem: dun (één atoom dik), sterk, buigzaam, geleidend en als geleider als vervanging van koper en goud (de structuur van grafeen blijft geordend bij geleiding van elektronen) tevens een vervanger van silicium en dus te gebruiken als halfgeleider. Grafeen is zeer veelbelovend, in de elektronica voor wat betreft warmteontwikkeling mogelijk zelfs grensverleggend. Inmiddels zijn de eerste stappen buiten het laboratorium gezet. In de nabije toekomst zal blijken hoe grafeen zich gaat ontwikkelen in massaproductie. Of DC dan wel grafeen in de nabije toekomst (1 á 2 jaar) ook uitgerold kunnen gaan worden, is echter afhankelijk van tal van factoren. werktuigkundige aansluitingen Vanuit het verwachtingsprofiel voor servers, dataopslag en de verwachting binnen de organisatie is de verwachte warmteontwikkeling in het datacenter te bepalen. De ICTafdeling wil graag een datacenter op een bepaalde temperatuur hebben. Deze temperatuur wordt vaak gekozen uit gewoonte, waarbij de medewerkers geacht worden langdurig in de ruimte aanwezig zijn. Deze temperatuur is vaak niet gebaseerd op het temperatuurwerkgebied van de servers, die op hogere temperaturen kunnen functioneren. Een gemiddelde server heeft een werktemperatuur tussen de 10 tot 35 C. Hiermee ontstaat de vraag of een ruimte 24/7 (8760 uur per jaar) gekoeld moet worden op +/- 21 C, terwijl er maar een tweetal uur per dag (500 uur per jaar) iemand aanwezig is. De Europese Commissie en CPU-ontwikkelaars als Intel [6] hebben onafhankelijk van elkaar geïndiceerd dat de temperatuur van datacenters verhoogd kan worden in verband met energiebesparing. Zonder daarbij de performance van het datacenter uit het oog te verliezen. Uit testen van Intel blijkt dat er geen noemenswaardige verhoging van de failure rates ontstaat door verhoogde temperatuur en vochtigheid. Volgens Mark Monroe van Sun Microsystems kunnen datacenters per 1 C verhoging een energiebesparing van vier procent realiseren [7]. ICT-afdelingen refereren regelmatig naar ASHREA voor de uitgangspunten van de temperatuur en de vochtigheidsgraad in een datacenter. ASHREA geeft als geadviseerde werktemperatuur voor class 1 datacenters van 18 C tot 27 C. En een toegestane werktemperatuur voor Class A1 datacenters van 15 C tot 32 C! Figuur 3 - Werktemperaturen in een datacenter volgens ASHRAE

13 Theoretisch gezien mag de temperatuur in het datacenter dus oplopen tot 32 C. Een integrale aanpak vraagt dan wel om verder te kijken wat de gevolgen zijn voor de overige installaties. Een punt van aandacht is dan dat de temperatuur van hoger dan 27 C aan de koude kant van de actieve apparatuur het kantelpunt is waarbij de fans in de apparaten sneller gaan draaien en daarmee meer elektrisch vermogen gaan gebruiken. Een energiebesparing aan één kant moet ook een energiebesparing over het gehele systeem zijn en niet een verschuiving van energieverbruik. warmtebeheersing In de basis bestaat er geen wens om een datacenter te koelen, maar bestaat de wens de warmteontwikkeling te beheersen. En dan bij voorkeur op een effectieve manier. Of het elektrisch aansluitvermogen van de servers op korte termijn verlaagd zal worden, is nog maar de vraag. Het aantal servers zal echter zeker toenemen en daarmee ook de warmteontwikkeling. En dat terwijl de ICTsector met de Meerjarenafspraken energieefficiency juist de afspraak heeft staan om tot 2020 het energieverbruik jaarlijks met gemiddeld twee terug te dringen [8]. De koeling van een traditioneel datacenter is al snel 40 tot 50 procent van het totale energieverbruik. Een energiebesparing op de koeling zien we direct terug in de PUE. gratis koeling Organisaties met meerdere gebouwen bij elkaar gesitueerd, bijvoorbeeld op een campus, zijn dikwijls voorzien van een centrale koude-opwekking. Deze koude wordt getransporteerd door de gebouwen via een koudwaternet. De ervaring leert dat het grootste deel van het jaar de koelopwekking niet volledig wordt belast. Hierdoor is de delta T tussen de voedende (primaire) leiding en de retour (secundaire) leiding lager ten opzichte van het geïnstalleerde vermogen. Het gevolg is dat de koude opwekking een groot deel van het jaar een lager rendement heeft ten opzichte van een grotere delta T tussen de voedende en retourtemperatuur. We kunnen gratis koeling voor het datacenter verkrijgen door de retour-koudeleiding van de gebouwen naar de datacenter te leiden en deze retourkoude via een driewegklep aan te sluiten om de primaire kant van de koude aanvoer zodat de aangeboden temperatuur hoger is waarmee het datacenter gekoeld kan worden. Bijkomend voordeel is dat delta T bij de centrale koelmachine vergroot wordt, waarmee het rendement van de koelmachine zal toenemen. De temperatuur van de aangeboden koude aan het datacenter zal dan hoger zijn ten opzichte van een conventioneel ontwerp. referenties University of Ulm [1] Lutz Schubert The classical Strategies no longer hold true Computing Performance Datacenter Works [2] nl/2014 /01/24/storage-gaat-het-datacenterveranderen/ Flash Memory Summit [3] _Inspiring IT Innovation with SSD Solutions_Crooke.pdf [4] _Flash at Facebook_Taylor. pdf FHI IT Room Infra [5] Energy Logic A Holistic Approach to Data Center Energy Savings - Emerson Network Power Intel.nl [6] www/us/en/data-center-efficiency/ efficient-datacenter-high-ambient-temperature-operation-brief.html Data center knowledge [7] com/archives/2008/10/14/google-raiseyour-data-center-temperature/ Agentschap NL Energie en Klimaat [8] Duurzaam Koelen van datacenters Het mes snijdt aan twee kanten Peter Schumacher, adviseur en projectmanager Royal HaskoningDHV, Building services dcw maart trend 13

14 Vertical Exhaust Duct (VED) Minkels breidt portfolio datacenterkoeling uit datacenter fabrikant minkels, wereldwijd leverancier van modulaire datacenter oplossingen, onderdeel van het beursgenoteerde legrand, heeft met de minkels varicondition vertical exhaust duct (ved) een volledig nieuwe koeling oplossing gelanceerd. de ved op een server rack - om warme en koude luchtstromen op energieefficiënte wijze van elkaar te scheiden - maakt het koeling portfolio van minkels compleet. dcw maart koeling 14 Minkels heeft een variëteit aan oplossingen binnen het VariCondition koelingportfolio. Toch ontbrak er nog iets. Minkels heeft bijvoorbeeld al de VariCondition Next Generation Cold Corridor en de VariCondition Free Standing Cold Corridor. Beide zijn dit oplossingen om warme en koude luchtstromen van elkaar te scheiden en energie-efficiëntie te creëren. Minkels VariCondition Vertical Exhaust Duct (VED) speelt in op de behoefte van klanten om een chimney gebaseerde oplossing te gebruiken voor het scheiden van warme en koude luchtstromen. Het scheiden van warme en koude luchtstromen is dé manier om op kosteneffectieve wijze energie-efficiëntie in een datacenter te creëren, zegt Bas Jacobs, Product Manager bij Minkels. Er zijn drie manieren om dat te doen. Uit recent onderzoek van Uptime Institute blijkt dat in totaal 44 procent van de gebruikers opteert voor cold aisle containment oftewel het afsluiten van de koude gangen. En dat 35 procent van de gebruikers kiest voor hot aisle containment het afsluiten van de warme gangen in een datacenter. Daarnaast blijkt 21 procent van de gebruikers energie-efficiëntie te creëren door middel van een chimney bovenop een rack oftewel Vertical Exhaust Duct (VED). De eerste twee klantbehoeftes worden door Minkels ingevuld met de Next Generation Cold Corridor en de Free Standing Cold Corridor, middels een koude of warme gang opstelling, zegt Jacobs. Daarmee wordt 80 procent van de markt bediend. VariCondition VED speelt in op die derde behoefte, de overige 20 procent van de markt. flexibiliteit en installatiegemak VariCondition VED is door Minkels in nauwe samenwerking met key customers ontwikkeld. Minkels heeft daarbij naar de wensen van verschillende klanten geluisterd en de nodige features geïmplementeerd die aan variërende klantbehoeften tegemoet komen. Bij het ontwerp van deze chimney oplossing is onder Bas Jacobs

15 Een van de grote voordelen van VariCondition VED is dat er geen verhoogde vloeren geplaatst hoeven worden, aldus Bas Jacobs, Product Manager bij Minkels. andere rekening gehouden met een sterke behoefte aan flexibiliteit en installatiegemak bij klanten. Het VED systeem werkt als volgt. Vari- Condition VED heeft een geoptimaliseerd luchtkanaal aan de retourzijde, oftewel de warme kant van een rack. Dit verticale luchtkanaal wordt bovenop elk rack in een datacenter gemonteerd en aangesloten op een systeemplafond. Vervolgens wordt de verzamelde warme lucht door een centraal koelingsysteem weer teruggegeven aan de datacenter ruimte. De aangebrachte flexibiliteit in de Minkels VariCondition VED oplossing komt onder andere terug in de compatibiliteit met uiteenlopende plafondhoogtes. De hoogteafstand naar het plafond is zeer flexibel in te stellen. Met de standaardversie van VariCondition VED kan door gebruikers in de hoogte een afstand van 300 tot wel millimeter worden overbrugd. Uniek in de markt is het innovatieve, uitschuifbare deel van de oplossing, zegt Jacobs. Met veel flexibiliteit in de hoogte, waarmee je een relatief groot hoogteverschil kunt overbruggen. Vervolgens zorgt een afdichtingsmechanisme en rubber voor volledig luchtdichte bevestiging aan het systeemplafond. Deze manier van afdichten zorgt ervoor dat er niet geschroefd hoeft te worden, wat de montagetijd en het installatiegemak ten goede komt. universitair medisch centrum utrecht Zowel de methode voor hot aisle containment, cold aisle containment als VED, zorgen voor hogere temperatuurverschillen tussen warme en koude luchtstromen. Hiermee kan tot ongeveer 30 procent energie-efficiëntie in een datacenter worden gecreëerd. Maar in welke situatie is het specifiek interessant om Minkels VariCondition VED te gebruiken? Het hangt onder meer af minkels varicondition ved ontworpen met focus op: - Flexibel in gebruik - compatible met uiteenlopende plafondhoogtes - Toekomstbestendige investering - sluit aan bij rack vermogens tot 15 kw - Installatiegemak - afdichting naar systeemplafond zonder mechanisme bevestiging - Naadloze integratie - compatible met Minkels racks en kabelbakken - Optimaal koelingresultaat - nauwe integratie met luchtstroom geoptimaliseerde Minkels racks dcw maart koeling 15

16 21 PROCENT VAN DE GEBRUIKERS CREËERT ENERGIE- EFFICIËNTIE VIA VERTICAL EXHAUST DUCT (VED) van de overige infrastructuur in een datacenter, maar ook de grootte van een datacenter kan een rol spelen, zegt Jacobs. Een van de grote voordelen van VariCondition VED is dat er geen verhoogde vloeren geplaatst hoeven worden. Verder is er geen weggewerkte infrastructuur. Alles bevindt zich in het zicht, inclusief de stroomvoorziening en het cable management, wat bijdraagt aan het onderhoudsgemak. Een fijne bijkomstigheid is ook dat deze oplossing zorgt voor een goed werkklimaat voor engineers. Inmiddels maken de eerste klanten al gebruik van Minkels VariCondition VED, waaronder het Universitair Medisch Centrum Utrecht in Nederland en bijvoorbeeld ook een colocatie provider in het Verenigd Koninkrijk, het bedrijf Datum Datacentres in de regio Londen. Feedback van onder andere deze gebruikers en andere initiële klanten is meegenomen om het product te perfectioneren. dcw maart koeling 16 integratie minkels racks De VED oplossing van Minkels is specifiek ontwikkeld om te gebruiken in combinatie met de racks van Minkels. Hoewel VariCondition VED in de basis geoptimaliseerd is voor 600 en 800 millimeter brede racks; de standaard formaten in de meeste datacenters, is de oplossing volgens Minkels ook voor racks met andere afmetingen te gebruiken. VariCondition VED is daarnaast flexibel te koppelen aan racks met variërende diepteafmetingen - zowel als millimeter diepe racks. Het systeem is tevens compatible met Minkels kabelbakken, die in combinatie met de chimney nog steeds bovenop de Minkels racks gemonteerd kunnen worden. Minkels heeft niet voor niets voor een sterke integratie gekozen tussen Minkels VariCondition VED en de server racks. Een Cold Corridor is flexibel met verschillende soorten racks te gebruiken, zegt Jacobs. De Cold Corridor zorgt in dat geval voor de integratie. Bij Vari- Condition VED ligt dat anders. Als je een effectieve VED oplossing wilt implementeren, dan moeten echt álle onderdelen van begin tot eind naadloos op elkaar aansluiten van de VED zelf tot en met de racks en accessoires. Ook de racks moeten dan luchtstroom geoptimaliseerd zijn. Een voorgeconfigureerde oplossing, waarin Minkels VED en de racks van Minkels volledig zijn geïntegreerd, biedt maximale effectiviteit in termen van luchtstroom optimalisatie en energie-efficiëntie. Volgens Jacobs is VariCondition VED een toekomstbestendige investering voor gebruikers. Wat we zien is dat de huidige warmtelast plus minus 6 à 8 kw is, zegt Jacobs. Met een Varicondition VED configuratie is het mogelijk om m 3 warme lucht per uur af te voeren, waarmee de oplossing moeiteloos een rack stroomcapaciteit tot zelfs 15 kw aankan. aisle containment oplossingen minkels Next Generation Cold Corridor - Door modulariteit tot op constructiedetailniveau: flexibel aan te passen aan specifieke gebouwomgeving; gefaseerd te implementeren; gefaseerde uitrol mogelijk van row-based koeling. Uit te breiden met keuzemodules voor klantspecifiek gebruik, waaronder integratie met verschillende brandblussystemen; toegang en toegangsbeveiliging; airtightness ; en datacenter monitoring. Free Standing Cold Corridor - Zelfdragende constructie, een pay-as-you-grow model waarbij initiële investering in racks niet nodig is. Vertical Exhaust Duct (VED) - Ontworpen met focus op flexibiliteit en installatiegemak.

17 Fysieke bescherming datacenters zwaar onderschat uit onderzoek dat pb7 research samen met datacenterworks heeft uitgevoerd, is naar voren gekomen dat één op de vijf nederlandse datacenters de afgelopen jaren te maken heeft gehad met - zeg maar - ongewenst bezoek. anders gezegd: inbrekers. hun motief? het kan om het stelen van apparatuur gaan, vandalisme of misschien zelfs wel pogingen om gevoelige bedrijfsgegevens te pakken te krijgen. we weten het niet precies. Maar het is natuurlijk opmerkelijk dat uitgerekend datacenters met hun grote nadruk op business continuity, security en beschikbaarheid met dit soort incidenten te maken hebben. Let wel: het gaat om 20 procent van de Nederlandse datacenters. Er is dus volop behoefte aan fysieke bescherming - van gebouwen, maar ook van de in die gebouwen aanwezige bezittingen. Net als bij IT-security is het bij fysieke bescherming van cruciaal belang dat we procesmatig te werk gaan. ADVAT noemen we dat ook wel. Die letters staan voor: Afschrikken, Detecteren, Vertragen, Actie ondernemen en Toegang verschaffen. Achter iedere letter gaat een reeks van maatregelen schuil. Stemmen we al die acties en handelingen goed op elkaar af, dan hebben we een procesmatige manier van beschermen opgezet, waarbij alle individuele maatregelen elkaar aanvullen en versterken. Laten we deze filosofie eens nader bekijken: Afschrikken - Een indrukwekkend ogende buitenbeveiliging is in veel gevallen al voldoende om een potentiële indringer op andere gedachten te brengen. Voor het bepalen van de juiste oplossing is het daarom belangrijk dat we ons verplaatsen in de gedachten van een inbreker. Welke afwegingen maakt deze voordat hij tot actie overgaat? Inbraakscenario s noemen we dat ook wel. Detecteren - Hoe eerder een poging tot inbraak wordt gedetecteerd, hoe groter de kans dat de inbreker wordt gepakt. Bovendien beperkt tijdige detectie inbraakschade. Vertragen - Een inbreker die zich niet laat afschrikken, moeten we zo lang mogelijk buiten de deur zien te houden. Er zijn drie manieren om de hindernis van een hekwerk of poort te nemen: doorheen, overheen, onderdoor. Het nemen van al deze routes moet de inbreker veel tijd kosten. Actie ondernemen - Als preventief afschrikken onvoldoende blijkt, is het zaak alert op een inbraakpoging te reageren. Een adequaat beveiligingssysteem detecteert een mogelijke inbraak al in een vroeg stadium, terwijl de inbreker nog buiten is. Dit maakt een snellere interventie mogelijk. Toegang verschaffen - Ook toegangscontrole is een belangrijk onderdeel van uw buitenbeveiliging. U wilt immers precies kunnen bepalen wie tijdens openingsuren en na sluitingstijd toegang tot uw terrein krijgt. Met een gecontroleerde toegang via de entree kunt u de inkomende en uitgaande stroom van medewerkers, bezoekers, voertuigen en goederen tot in detail sturen en registreren. Eigenaren van datacenters leven in wat ik maar een digitale wereld zal noemen. Natuurlijk vinden ook zij dat er een slot op de deur moet, maar hun aandacht ligt vooral op het tegenhouden van cybercriminelen. Daarmee onderschatten datacenter managers de kans op een fysieke inbraak enorm. Dat heeft het onderzoek van Pb7 wel aangetoond. Het vergroten van het bewustzijn in de datacenter-wereld dat er ook een weldoordachte fysieke bescherming nodig is, is dan ook dringend gewenst. p johan van den wittenboer product development manager bij heras dcw maart blog buitengewoon beveiligd 17

18 datacenters zijn vandaag de dag voor multinationals belangrijker dan ooit. maar door de toenemende informatiebehoefte en de opkomst van big data, cloud computing en het internet of things zijn ze ook enorm gegroeid. datacenters worden niet alleen steeds groter, maar het beheer wordt ook lastiger. neem china. het land bouwt momenteel aan 23 superdatacenters, met ieder meer dan it-racks. deze trend van opschalen verdiept en verbreedt te problematiek van het ontwerpen, bouwen en beheren van datacenters. huawei is nauw betrokken bij dit soort projecten. wat is de visie van dit concern op het ontwerpen, bouwen en beheren van grote datacenters? De opkomst van het intelligente datacenter De levensduur van de datacenter-infrastructuur is in de regel veel langer dan die van de IT-apparatuur. Voor een UPS is de levensduur zo'n tien jaar, voor airconditioning tien tot vijftien jaar en voor distributiefaciliteiten is dat zelfs zo'n twintig jaar. Het is enorm lastig om voor zo'n lange periode de behoeften en de ontwikkeling van IT-systemen te voorspellen. Wanneer de business groeit, dan is uitbreiding van de infrastructuur altijd een heikele zaak. Vaak wordt dan ook vanaf het begin 'op de groei' geïnvesteerd. De gevolgen: in eerste instantie een kleine bezettingsgraad, hoog energieverbruik en een grote investering vooraf met een langere terugverdientermijn. Een traditionele groeistrategie vereist veel engineering en is vaak te complex. Het vereist het groeperen van meerdere subsystemen en een lange constructieperiode. Vaak kunnen we dan ook niet voldoen aan de eis voor een snelle turnover. Maar technologische evoluties als big data, cloud en Internet of Things vragen daar wel om. Kortom: het traditionele datacenter-model voldoet niet meer. dcw maart strategie 18 matig operationeel beheer Energiekosten zijn de belangrijkste operationele kosten voor de langere termijn. Deze zijn altijd hoger dan de initiële investering in de infrastructuur. Bij een 1 MW datacenter met een PUE van 2 loopt het jaarlijks energieverbruik op tot miljoen kwh. Tegen het einde van zijn tienjarige levenscyclus heeft het datacenter 175 miljoen kwh aan energie verbruikt. Jaarlijks ligt de energieconsumptie van alle datacenters wereldwijd op zo'n 300 miljard kwh, goed voor 1 tot 2 procent van het totale stroomverbruik van de gehele mensheid. Niet-IT-gerelateerde

19 apparatuur verbruikt veel van deze energie. Dat vormt een economische last en tast de winstmarges van bedrijven aan. In traditionele datacenters wordt vooral gekeken naar betrouwbare energietoevoer en koeling. Van efficiënt operationeel management is vaak (nog) geen sprake. Zo vinden controles van de status van allerhande apparatuur vaak nog handmatig plaats en worden storingen niet voorkomen, maar pas verholpen op het moment dat deze plaatsvinden. Bovendien kosten die reparaties relatief veel tijd, omdat lokalisering van het probleem vaak lastig is. Dat zorgt voor verspilling en een matige ROI. Veel datacenters focussen sterk op betrouwbaarheid en continuïteit en vertrouwen voor hun redundancy op meerdere locaties. Dat zorgt voor enorme overhead, hoge operationele uitgaven en bovendien voor inflexibiliteit bij groei. Bovendien wordt doorgaans weinig zuinig omgesprongen met mankracht, fysieke ruimte en andere bronnen. Traditioneel datacenter-management is dan ook een onhoudbare zaak op het moment dat datacenters fors groeien. intelligente datacenters Het is punt is duidelijk: het traditionele datacenter is niet geschikt voor de schaalvergroting die we in veel datacenters zien. De fysieke constructie en operatie van een datacenter moet flexibeler en nauwkeuriger. Bovendien moeten we een omslag zien te bereiken van een stevige inzet van mankracht naar een procesmatige aanpak waarbij zoveel mogelijk taken en activiteiten worden geautomatiseerd. Anders gezegd: een intelligent datacenter. Maar wat is dat precies? Een intelligent datacenter heeft de volgende kenmerken: 1) Snel en eenvoudig - Snelle uitrol, gemakkelijke duplicatie, eenvoudige groeimogelijkheden naar klantbehoefte. Dat verkleint de initiële investering en verzekert een maximale ROI. 2) Energiebesparend - Het besparen op energie voor niet-it-faciliteiten en verkleinen van PUE door zeer efficiënte stroomtoevoer en koeling, gecombineerd met een 'green IT'-architectuur. Bovendien kan een intelligent datacenter dankzij zelflerende mechanismen het stroomverbruik van subsystemen verder terugdringen. Door het toevoegen van intelligentie kan ook beheer en onderhoud geautomatiseerd plaatsvinden. 3) Beheersbaar - Digitalisering van de beheerprocessen maakt systemen inzichtelijk en beheersbaar. micromodules Het concept van het intelligente datacenter is inmiddels wijdverspreid erkend. Veel aanbieders hebben hun technische focus rondom 'intelligent' langzaam verschoven. Het combineren met Internet of Thingstechnologie en innovatief beheer van luchtstromen zijn hot topics en zouden de constructies van grote datacenters enorm kunnen versimpelen. Ondertussen wint het modulaire datacenter aan populariteit. Hoewel dit principe inmiddels breder wordt toegepast, waren het vooral de grote datacenters van Facebook en Google die met dit concept als eerste aan de slag gingen. Deze bestaan uit containers met datacenter-apparatuur die zorgen voor snelle uitrol, energiebesparing en een lage PUE. Toch is dit niet altijd een logische oplossing in regio's waar een tekort dcw maart strategie 19

20 bestaat aan beschikbare oppervlakte. In dat geval wordt met name het indoor modulaire datacenter steeds populairder, de zogeheten micromodules. Dit concept is vooral interessant bij uitrol in een gebouw met meerdere verdiepingen. de voordelen van micromodules zijn: 1) Eenvoudig ontwerp en snelle uitrol - De intelligente micromodule bevat alle functies en voordelen van het modulaire datacenter, waarbij complexe datacenters worden opgesplitst in onafhankelijke, functionele modules. De installatieduur is dan veel korter en bedraagt tot drie weken. Vergelijk dat met de uitrol van een traditioneel datacenter, dat vele maanden in beslag kan nemen. De kleinst reproduceerbare unit van een datacenter is de Intelligent Micro Module. Het datacenter kan simpelweg met de business meegroeien door het uitrollen van meer modules, zonder lastige planning of design-perikelen. Bovendien zijn micromodules geschikt voor zowel grote als kleine datacenters. 2) Proactief operationeel beheer mogelijk - Micromodules zijn voorzien van sensoren en meetapparatuur waarmee niet alleen de afzonderlijke delen, maar ook het datacenter als geheel beheersbaar en meetbaar worden. Bovendien vervangen ze veel handmatige handelingen. Al die data wordt gebruikt om de status en beschikbaarheid in de gaten te houden. Maar ook om bijvoorbeeld uitval te voorspellen, door predictive analytics op de verzamelde data toe te passen. Dankzij die voorspellingen kunnen bijvoorbeeld technische storingen worden voorkomen door versleten componenten vroegtijdig te vervangen. Dat is vervolgens weer goed voor de uptime en de levensduur van het datacenter. 3) Impuls voor energiebesparing - Met intelligente micromodules kunnen klanten energie besparen. Zij maken een zeer goede vorm van energiemanagement mogelijk. Door de analyse van grote hoeveelheden data en de uitgebreide rapportagemogelijkheden kan een micromodule pro-actief met oplossingen komen voor het terugdringen van energieverbruik. Neem bijvoorbeeld koeling. Traditionele systemen werken altijd aan de hand van temperatuur en vochtigheid van de uitgaande lucht. Maar met intelligente micromodules worden alle koelsystemen centraal aangestuurd door een intelligente controller, die de instructies bepaalt aan de hand van sensor-informatie. Sommige fabrikanten gaan zelfs nog verder en kunnen een real-time field map samenstellen van temperatuur en luchtvochtigheid. Dit gebeurt aan de hand van de temperatuur van chips in de servers en opslagsystemen. Dat kan storingen door lokale oververhitting, onderkoeling of een verkeerde vochtigheidsgraad voorkomen. Wat betreft energietoevoer behoudt de ingebouwde UPS in de intelligente micromodule zijn efficiency van circa 96 procent, zelfs bij een lage belasting. Tegelijkertijd kan een smart controller de taken voor de IT-systemen zo efficiënt mogelijk over de beschikbare resources verdelen. Daardoor kan bepaalde apparatuur automatisch uitgeschakeld worden, want resulteert in een energiebesparing van meer dan 80 procent. dcw maart strategie 20