Projectdossier Een staaltje van techniek
|
|
- Timo ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Projectdossier Een staaltje van techniek Constructies 4 Biochemie Informatie en communicatie Energie Transport Wim Broos Sofie Cobbaert Swa Cremers Steven Dehond Hanneke Dhaese
2 De site geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Activeer jouw licentie aan de hand van de onderstaande code. Tijdens de activatie accepteer je de gebruiksvoorwaarden. Zo krijg je voor de duur van de licentie toegang tot het digitale lesmateriaal. Code PL-TEEX-6MY9-U254-5P Plantyn Motstraat 32, 2800 Mechelen T F klantendienst@plantyn.com Dit boek werd gedrukt op papier van verantwoorde herkomst. Ontwerp en opmaak binnenwerk en omslag: Vrijdag grafis Cartoons: Camp Omslagillustraties: NoahGolan - Fotolia.com, Fantasista - Fotolia.com, Monika Adamczyk - Fotolia.com, Bernard BAILLY - Fotolia.com, Franck Boston - Fotolia.com, macumazahn - Fotolia.com Illustratieverantwoording: Wikipedia/M.Minderhoud onder GNU-licentie voor vrije documentatie, Stock.XCHNG, Kathy Janssens, AVAVA - Fotolia.com, auremar - Fotolia.com, Alex - Fotolia.com, HAKOpromotion - Fotolia. com, fefufoto - Fotolia.com, Wikimedia/Peter Crossman of the Mary Rose Trust, Wikimedia/Kuchen, Wikimedia/Flominator onder GNU-licentie voor vrije documentatie, Flickr/Roland, istockphoto, Vrijdag grafis NUR 176 Plantyn nv, Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgeverij Plantyn heeft alle redelijke inspanningen geleverd om de houders van intellectuele rechten op het materiaal dat in dit leermiddel wordt gebruikt, te identificeren, te contacteren en te honoreren. Mocht u ondanks de zorg die daaraan is besteed, van oordeel zijn toch rechten op dit materiaal te kunnen laten gelden, dan kunt u contact opnemen met uitgeverij Plantyn. ISBN /0 D2013/0032/0610
3 1 Voorwoord In dit Projectdossier ga je verschillende materialen onderzoeken en er mee werken. Zoals je al weet moet je steeds rekening houden met criteria die je of zelf kiest of die je worden opgelegd als je iets gaat maken. Omwille van bepaalde criteria kies je o.a. een geschikt materiaal voor je maakopdracht. Maar, om de juiste materiaalkeuze te kunnen maken, heb je een minimum aan materialenkennis nodig. Die kennis, alsook basisvaardigheden om enkele materialen te hanteren, doe je op in dit Projectdossier d.m.v. experimenten en opdrachten. Daarnaast willen we je met dit Projectdossier ook bewust maken van het belang om zuinig om te springen met materialen en van recycleren. De auteurs In dit Projectdossier ontdek je: - dat materialen worden ingedeeld in metalen en niet-metalen; - dat metalen in twee grote groepen worden ingedeeld: enkelvoudige metalen en legeringen; - dat legeringen eigenlijk verbeterde metalen zijn; - het verschil tussen ferrometalen en niet-ferrometalen; - dat je binnen de niet-metalen twee grote materiaalgroepen hebt: natuurlijke en kunstmatige materialen; - dat je materialen moet onderhouden om ze langer te laten meegaan en/of mooi te houden; - dat plastic (kunststof) de plaats heeft ingenomen van veel andere materialen en vele toepassingen heeft; - dat er heel veel verschillende kunststoffen zijn (met verschillende eigenschappen) en er nog altijd bijkomen; - hoe verschillende materialen kunnen gerecycleerd worden; - hoe je zelf je steentje kunt bijdragen aan het recycleren van materialen; - het principe van de ladder van Lansink; - hoe je een gsm-houder uit kunststof kunt maken; - dat materialenkennis belangrijk is in vele beroepen; - materialen in spreekwoorden; - hoe je een mindmap maakt. 3
4 Inhoudsopgave 1 Materiaal op tafel Probleemstelling Oplossing zoeken/ontwerpen Aan de slag! In gebruik nemen Evalueren 17 2 Een staaltje apart Een kunstmatige evolutie Is het nu plastic of plastiek? Proeven van kunststoffen Kunststoffen herleid tot een trio Wist-je-datjes van kunststof 23 3 Kunststof: (g)een weg terug 24 4 En wat met de M en D van PMD? 25 5 Alle afval op een ladder 26 6 Een opwarmer Probleem Hoe los je dit op? Maken In gebruik nemen Evaluatie 31 7 Veel beroep op materialenkennis 32 8 Materialen: ook belangrijk in taal 34 9 Hou het overzicht en keep in mind! Reflectie 36 Dit vergrootglas betekent dat je in je Opzoekboek meer informatie vindt. Zie bijvoorbeeld op bladzijde 12: de wijze waarop je een stappenplan moet maken vind je in het Opzoekboek. Dit boompje duidt aan dat je best even stil staat bij het milieuaspect. Je krijgt meestal ook een tip om ecologisch (= milieubewust) te handelen. 4
5 1 Materiaal op tafel In de lessen techniek maakte je al kennis met verschillende materialen. Welke ken je? Noem er minstens drie Naast deze materialen bestaan er nog heel wat andere. Kijk eens rond in de klas, snuffel in je boekentas,... Uit welke verschillende materialen bestaan de voorwerpen in je omgeving? Voorwerp Materiaal Je volgt nu een technisch proces om een materiaal naar keuze in een eigen vormgeving op tafel te zetten. 1.1 Probleemstelling Je wilt het thuis wat gezelliger en persoonlijker maken door iets mooi en origineel op tafel te zetten. Aan welke tafelversiering denk je dan? En hoe geraak je er aan? 1.2 Oplossing zoeken/ontwerpen Je kan natuurlijk iets gaan kopen in een interieur- of zelfs designwinkel. Maar veel persoonlijker is zelf een tafelversiering ontwerpen en maken. Eén van de eerste vragen is dan: uit welk materiaal wil je iets maken? Om een goede keuze te kunnen maken, is het aangeraden dat je weet welke materialen je allemaal kunt gebruiken en hoe je ze moet gebruiken. Maak daarom eerst onderstaande opdrachten, zodat je toch al een beetje kunt bezinnen alvorens er aan te beginnen 5
6 Opdracht a: materialen sorteren Werk in groepjes. Je krijgt van je leerkracht allerlei voorwerpen en/of stalen van verschillende materialen. Verdeel de materialen die je gekregen hebt in twee groepen. De bedoeling is dat de materialen in één groep iets gemeen hebben. Je mag zelf bepalen wat dat is. Groep 1: Groep 2: Vertel hoe je te werk bent gegaan bij het indelen in de twee groepen. M.a.w. wat hebben de materialen in respectievelijk groep 1 en groep 2 gemeen? Welke namen zou je geven aan groep 1 en groep 2? Vul deze in in de bovenste rij van de kolommen. Vergelijk het resultaat van jouw groepje met dat van de andere. Heeft iedereen voor dezelfde indeling gekozen? Als er vooraf geen afspraken zijn gemaakt, zou het een groot toeval zijn, moest iedereen eenzelfde indeling gekozen hebben... Afspraken zijn dus nodig om tot eenzelfde indeling te komen. Een eenvoudig proefje kan je helpen om een eerste indeling te maken: het testen van elektrische geleidbaarheid. In Projectdossier 3 kwam dit proefje ook al aan bod bij het verkennen van de elektrische kringloop. 6
7 Opdracht b: proef elektrische geleidbaarheid Voer deze proef nu uit op alle voorwerpen/materialen die je in het begin verzameld hebt. Zet alle geleidende materialen in groep 1, de niet-geleidende in groep 2. Groep 1 Groep 2 geleiders/isolatoren metalen/niet-metalen Deze materialen zijn: geleiders/isolatoren metalen/niet-metalen Besluit Metalen zijn meestal goede geleiders/isolatoren. Niet-metalen zijn meestal goede geleiders/isolatoren. Let op: er zijn ook niet-metalen die geleiders zijn (bv. koolstof), maar algemeen genomen is een goede elektrische geleidbaarheid kenmerkend voor metalen. Metalen hebben nog andere kenmerken waardoor ze zich onderscheiden van niet-metalen. Neem ze eens door in je Opzoekboek. Onthoud vooral: Een eerste grote opsplitsing van de materialen in de wereld van techniek is in metalen en niet-metalen. 7
8 Opdracht c: verder onderzoek binnen de metalen Uit welk metaal bestaat een metalen brug? En uit welk metaal bestaat een regenpijp? En het frame van je fiets? Zoek in je Opzoekboek op in welke twee grote groepen metalen ingedeeld worden en vul onderstaand schema aan. MATERIALEN metalen Techniek zoekt altijd naar betere oplossingen. Zo kan je legeringen eigenlijk beschouwen als verbeterde metalen. Uit welke legering bestaat heel veel keukengerei, zoals kookpotten en bestek? Wat is het grote voordeel van deze legering? Alle eigenschappen van alle verschillende soorten metalen bespreken, brengt ons te ver. Maar één interessante eigenschap is makkelijk zelf te ontdekken, daarom gaan we nog één stapje verder bij de enkelvoudige metalen. Proef ferromagnetisme Je hebt nodig: - een magneet - voorwerpen van gietijzer, staal, aluminium en koper (in de plaats van aluminium en koper mag ook: zink, lood, tin, goud of zilver) Hou de magneet vlakbij de verschillende voorwerpen. Welke trekken aan en welke niet = welke zijn ferromagnetisch en welke niet? Ferromagnetisch Niet-ferromagnetisch 8
9 Als je goed hebt opgelet, heb je gemerkt dat we hierboven spreken van ferromagnetisch i.p.v. magnetisch. Hierin herken je het Franse woord fer voor. Besluit - Ferrometalen (gietijzer, staal) zijn ijzerhoudend/niet ijzerhoudend. - Ferrometalen zijn ferromagnetisch/niet-ferromagnetisch. - Aluminium, koper, zink, lood,... zijn ferrometalen/niet-ferrometalen en dus ferromagnetisch/niet-ferromagnetisch. Opdracht d: verder onderzoek binnen de niet-metalen Naast de metalen kunnen we ook de niet-metalen nog verder indelen. Zoek in je Opzoekboek op in welke twee grote groepen niet-metalen verder ingedeeld kunnen worden en vul onderstaand schema aan. MATERIALEN niet-metalen Noem minstens vier natuurlijke materialen Deze materialen zijn in zuivere vorm vrij in de natuur te vinden en bestaan al heel lang. Welke kunstmatige materialen (kunststoffen) ken je?
10 Kunstmatige materialen of kunststoffen worden door de mens zelf (chemisch) samengesteld. De mens kan dus ook zelf de eigenschappen bepalen en variëren. Dit maakt dat er heel veel verschillende kunststoffen zijn afhankelijk van het doel waarvoor men ze wil gebruiken. Kunststoffen zijn er niet altijd geweest, ze worden gemaakt sinds midden 19de eeuw en alle jaren komen er nog nieuwe bij. Variëren = veranderen, afwisselen Nu je de verschillende opdrachten doorlopen hebt, is het je wel duidelijk: in de wereld van techniek worden de materialen ingedeeld volgens logische criteria. In je Opzoekboek vind je een volledig overzicht van deze indeling terug onder het deel Techniek en materialen. En dan nu terug naar je tafelversiering Criteria of eisen bepalen Als je zelf een tafelversiering wilt ontwerpen, moet je nadenken over volgende criteria: - Welk materiaal kan en/of wil je gebruiken? - Welke vorm moet je tafelversiering krijgen? - Moet je er iets kunnen in zetten, bv. bloemen of kaarsen? Zo ja, hoeveel bloemen of kaarsen, welke soort kaarsen,? - Moet je er een foto, menu of andere kaart in kunnen vastklemmen? Zo ja, waarmee? Met een wasknijper, een metaaldraad, een krokodilklem,? - Wat mag het kosten? Waar denk je zelf nog aan waarmee je rekening moet houden? - - Een ecologische en economische tip Ga eens een kijkje nemen in de kringloopwinkel. Je vindt er misschien schoteltjes, onderleggers, siervoorwerpen, die als grondstof of basis kunnen dienen voor een goedkope en originele tafelversiering Oplossingen zoeken Zet alle mogelijkheden die je overweegt in onderstaande ideeëntabel. Hou goed rekening met de mogelijkheden (bv. aanwezige gereedschappen) die je hebt in de klas. Markeer of omcirkel vervolgens de criteria waaraan je tafelversiering moet voldoen. Materiaal Vorm 10
11 Tot welke materialengroep behoort het materiaal/behoren de materialen waaruit jij je tafelversiering gaat maken? Bv. Grenen (naaldhout) is een natuurlijk niet-metaal. Waarom is het materiaal/zijn de materialen volgens jou geschikt voor wat je gaat maken? Je kan je Opzoekboek of het internet raadplegen om je antwoord te staven. Staven = bevestigen, aantonen dat het klopt Bv. Ik gebruik grenen omdat ik het een warm materiaal vind en omdat je er gemakkelijk in kunt boren en/of schroeven en omdat je het eventueel ook kunt lijmen. Welke gereedschappen ga je gebruiken om je tafelversiering te realiseren en welke bewerkingen ga je er mee uitvoeren? Gereedschap Bewerking 11
12 Een ontwerp maken Teken in onderstaand rooster jouw ontwerp. Je kan er ook voor kiezen om je ontwerp in google SketchUp te tekenen. Print dan je tekening uit en kleef ze hieronder. Bespreek je ontwerp met je leerkracht alvorens je verder gaat. Overleg of alle nodige materialen en gereedschappen beschikbaar zijn. Stuur zo nodig je ontwerp (en eventueel criteria) bij. Laat je bijgestuurd ontwerp opnieuw controleren. 12
13 1.3 Aan de slag! Is je ontwerp goedgekeurd? Dan mag je nu aan het uitvoerende werk beginnen. Denk echter eerst nog eens goed na wat je allemaal moet doen en maak een stappenplan. Kijk in je Opzoekboek als je niet meer goed weet hoe je een stappenplan moet maken. START 13
14 Bespreek je stappenplan met je leerkracht, stuur zo nodig bij en laat daarna opnieuw controleren. Eens je stappenplan is goedgekeurd, doorloop je iedere stap tot je tafelversiering klaar is. Je leerkracht zal aangeven na welke stappen je je werk moet laten evalueren. 1.4 In gebruik nemen Is je tafelversiering gemaakt om er bloemen, of kaarsen in te zetten of om er een kaartje of foto in te klemmen? Dan is het nu het moment! Opdat je je tafelversiering lang in goede staat kunt gebruiken, moet je ze onderhouden. Verschillende materialen hebben verschillende manieren van onderhoud nodig. Voor vele materialen bestaan eveneens specifieke onderhoudsproducten. Welke producten uit de tweede kolom in de tabel op de volgende bladzijde zou jij gebruiken om de materialen in de eerste kolom te onderhouden? Zet bij de cijfers in de tabel de corresponderende letters. 14
Projectdossier Energiek met techniek
Projectdossier Energiek met techniek Constructies 3 Biochemie Informatie en communicatie Energie Transport Wim Broos Sofie Cobbaert Swa Cremers Steven Dehond Hanneke Dhaese De site www.knooppunt.net geeft
Nadere informatieet en de letterfabriek mijn eerste leesboek Inkijkexemplaar Plantyn
MIJN EERSTE LEESBOEK et en de letterfabriek mijn eerste leesboek Plantyn De iconen in Mijn eerste leesboek geven het niveau van woorden en teksten aan. Hieronder staat hoe je ze kunt herkennen. Plantyn
Nadere informatie1. Materiaal Onderzoek
1 1. Materiaal Onderzoek In dit onderdeel gaan we de eigenschappen van de materialen onderzoeken. We gaan dit doen aan de hand van een paar simpele proefjes. Proefje 1: Magnetisch of niet? In dit proefje
Nadere informatieTablet of smartphone
Inhoud Inhoud...2 ipad...3 1. Probleemstelling 2. Ontwerpen - Ontwerpprobleem...9 - Criteria en normen...10 - Ontwerpoplossingen ifv criteria...11 - Ontwerpoplossingen kiezen en verantwoorden...13 - Ontwerpoplossingen
Nadere informatieNaam:. Datum :.. Realisatie : lesrooster afstudeerproject 2010-2011 Steffi Dekinder KHL
Naam:. Klas :. NR. : Vak : Techniek Datum :.. Realisatie : lesrooster afstudeerproject 200-20 Steffi Dekinder KHL ) Probleemstelling : Je bent al enkele keren je boek van techniek vergeten mee te brengen
Nadere informatieTablet en smartphone
Inhoud Inhoud...2 Tablet...3 1. Probleemstelling...4 - Behoefte...5 - Criteria opstellen...5 - Technisch proces...7 - Werkwijze...8 2. Ontwerpen...9 - De opdracht analyseren en verwoorden...9 - Schetsen...13
Nadere informatieWERKSCHRIFT 6 BLOK 4 EN 5
WERKSCHRIFT 6 BLOK 4 EN 5 Blok 4 Les 1 Cijferen: delen met natuurlijke getallen tot 10 miljoen en kommagetallen tot op 0,001 Dit kan ik al! Ik kan delen tot 10 000 000 en tot op 0,001 nauwkeurig. Ik kan
Nadere informatieTechnisch proces doorlopen. Stap 1: probleem of behoefte
Technisch proces doorlopen Stap 1: probleem of behoefte 2 Probleemstelling Opdracht Het speelgoed museum van Mechelen organiseert een wedstrijd voor het ontwerpen van een popje. Alle leerlingen van de
Nadere informatieWerken in een bouwmarkt
16 Werken in een bouwmarkt Naam:... Klas:... Colofon Uitgeverij: Edu Actief bv Meppel Auteur: Arie Reijn Redactie: Edu Actief bv Meppel Inhoudelijke redactie: Arie Reijn Stramienontwerp: Herman ten Kate
Nadere informatie1 MEETKUNDE. Wat vindt u van deze preview? www.plantyn.com/integraal. Laat het ons weten op. http://wiskunde.plantyn.com/mijnmeningoverintegraal
INTEGRL www.plantyn.com/integraal INTEGRL SNEK PREVIEW DEEL HOOFDSTUK MEETKUNDE LEERWERKOEK Wat vindt u van deze preview? Laat het ons weten op http://wiskunde.plantyn.com/mijnmeningoverintegraal WISKUNDE
Nadere informatieSTEM op school. A.M. Tytgat
STEM op school A.M. Tytgat Opwarmer.wat is techniek? http://www.youtube.com/watch?v=hskyhmjyrka Welke technische principes heb je gezien? Programma 1. Het reflectie-instrument STEM 2. Gebruik a.d.h.v.
Nadere informatiePULSAR 1 Leerwerkboek 2 uur
PULSAR 1 Leerwerkboek 2 uur Plantyn De site www.knooppunt.net geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Activeer jouw licentie aan de hand van de onderstaande code. Tijdens de activatie
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieCompetentie: Leergebied: Zuid Nederland. Toepassen
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Toepassen Aardrijkskunde Nederland is vol met rivieren. Om de rivier te kunnen oversteken bouwt men bruggen. Dan hoef je niet op
Nadere informatieipad 1. Als je in dit projectboekje een QR code ontdekt kan je deze inscannen met QR scan app (application = toepassing)
Nico Goddé Inhoud Inhoud 1 ipad 2 1. Probleemstelling 3 2. Technische realisatie 5-10 3. De stroomkring van onze boot 11-12 4. Serie-Parallelschakeling 13-16 5. Voorbeelden van een realisatie in beeld
Nadere informatieNon-ferrometalen. constructiematerialen. ferrometalen
1. Situering constructiematerialen Metalen Verbindingen Niet-metalen non-ferrometalen ferrometalen 2. Hoofdkenmerken Þ non-ferrometalen zijn... Ze worden in zowel zuivere vorm als in legeringen gebruikt.
Nadere informatie[ INLEIDING ] [ VEILIGHEID ]
6 Naam:....................... Klas:............. Nr.:.................. Startdatum:........................................ Inleverdatum:.............................................. INLEIDING Veiligheid
Nadere informatieAfval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826
Auteur Yvonn van de Grootevheen Laatst gewijzigd 25 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/75826 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieBegeleide interne stage
Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren
Nadere informatieFenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1
Fenomena Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1 Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele
Nadere informatieDe lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.
De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk
Nadere informatieSpelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl
Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieNaam:. Datum :.. Realisatie : servetring afstudeerproject 2010-2011 Steffi Dekinder KHL
Naam:. Klas :. NR. : Vak : Techniek Datum :.. Realisatie : servetring afstudeerproject 2010-2011 Steffi Dekinder KHL 1) Probleemstelling : Je hebt op school een kerstfeestje. Jij staat in voor de decoratie
Nadere informatieHallo allemaal, Ik ben Nick en ik begeleid jullie doorheen het project. Wanneer je me ziet zal het belangrijk zijn. Veel plezier
Inhoud 1. Probleemstelling... 2 2. Materiaal... 2 3. Materiaal Onderzoek... 2 4. Indeling Materiaalsoorten... 2 5. Gereedschapsonderzoek... 2 6. Stappenplan flessenopener... 2 7. Zelfevaluatie... 2 8.
Nadere informatieMindfulness voor je kids. oefeningen
Mindfulness voor je kids oefeningen David Dewulf Mindfulness voor je kids oefeningen Wil je meer weten over Mindfulness voor je kids? Ontvang de nieuwsbrief van I AM met maandelijks nieuwe tips. Mail
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatiehttp://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi...
Veelvlakken De perfecte vorm Plato was een grote denker in de tijd van de Oude Grieken. Hij was een van de eerste die de regelmatige veelvlakken heel bijzonder vond. Hij hield ervan omdat ze zulke mooie,
Nadere informatie1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad
1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad Timing: 1 á 2 lestijden De les in het kort: De leerlingen
Nadere informatieJuf Sabine en juf Maaike
Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal
Nadere informatieHoe plan ik mijn huiswerk
Marije Kuin & Bianca E. Boyer Hoe plan ik mijn huiswerk EEN PRAKTISCH WERKBOEK Dit werkboek is van:... Vormgeving omslag: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Vormgeving binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch
Nadere informatieOok getest op kinderen
Lesvoorbereiding Ook getest op kinderen Reclame graad 1 Print 1 keer het verhaal 'Het papieren kamertje'. Toon de logo's op het smartboard. Kies een recept uit het document kinderrecepten en zorg voor
Nadere informatieElementen Thema 1 MAterialen. de kringloop tussen mens / dier en plant uiteggen mbv CO2 en O2
Toetstermen Hout (H1) Stofeigenschappen 5 soorten hout onderscheiden in kleur, structuur en toepasbaarheid 5 verschillende houtsoorten herkennen 5 verschillende houtsoorten - wisselw. mens, dier Gebruik
Nadere informatiePlanning en organisatie
Planning en organisatie Praktijkboek Kerntaak voor de secretariële opleidingen, niveau 3 en 4 J.H. Altena 2015 Altena-tca Zwolle 2015 J.H. Altena Vormgeving: Altena-tca Druk: Pumbo.nl NUR: 164 ISBN/EAN:
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Bedrijvigheid 9 1.1 Materialen 10 1.2 Gereedschappen 15 1.3 Aan- en afvoeren 21 1.4 Technisch tekenen 23 1.5 Controle en reparatie 24 1.6 Eigen vaardigheid 26 1.7 Afsluiting 27 7 2
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieWie weet wat Avri doet?
Opdracht 1 Welkom Wie weet wat Avri doet? Opdracht 1 antwoord Welkom Wie weet wat Avri doet? In Rivierenland zamelt Avri afval in. Opdracht 2 Woordweb Als je het woord afval hoort, waar denk je dan aan?
Nadere informatieTechniekkit: Oost Nederland. Domein: Overbrengingen. Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie. Leergebied: Aardrijkskunde
Techniekkit: Oost Nederland Domein: Overbrengingen Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie Leergebied: Aardrijkskunde 1. Mensen zijn vaak onderweg. Naar school, het werk, de sportclub, opa en oma of
Nadere informatieMededelingen Techniek
Mededelingen Techniek Aan de leraars Techniek 1 Mededelingen vanuit het vakgebied 1.1 Blik uit inspectieverslagen Gedurende verschillende maanden zal ik in elk maanbericht sterke of verbeterpunten uitschrijven,
Nadere informatieOver taaie taboes en lastige liefdes
Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieHand-out digiboard presentatie
Hand-out digiboard presentatie Bij werkboekje Groepen 6, 7 en 8 basisonderwijs Wie weet wat AVRI doet? Opdracht 1 In Rivierenland zamelt AVRI afval in. Wie weet wat AVRI doet? Opdracht 1 Opdracht 2 Woordweb
Nadere informatieTaak Wie ben ik? Groep Zwaarte Vakgebied Voorbereiding Rol leerkracht Kerndoelen Code ariq,
Taak Wie ben ik? Groep 7 Zwaarte Vakgebied - Sociaal emotionele ontwikkeling - Creatieve ontwikkeling - Taalvaardigheid Voorbereiding - Computer met internet - Papier, verf en kwasten Rol leerkracht -
Nadere informatieIk heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.
Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep
Nadere informatieHoekenwerk sector metaal en technologie bedienden opdracht 1
Hoekenwerk sector metaal en technologie bedienden opdracht 1 Opdracht 1: teamleader (voor de leerkracht) Omschrijving van het beroep Een teamleader zorgt ervoor dat een team goed samenwerkt en dat de beschikbare
Nadere informatieTablet en smartphone
Inhoud Inhoud...2 Tablet...3 1. Probleemstelling...4 - Behoefte...5 - Criteria opstellen...5 - Technisch proces...8 - Werkwijze...9 2. Ontwerpen...10 - De opdracht analyseren en verwoorden...10 - Schetsen...14
Nadere informatie1. Probleemstelling. Hoe kunnen we dit probleem oplossen?
1. Probleemstelling 1. Als we in de zomer buiten in de tuin spelen of een lekkere barbecue organiseren hebben we wel eens last van opdringerige wespen. De wespen worden aangetrokken door zoetigheid zoals
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieWerken met S@S Leerkracht
Werken met S@S Leerkracht S@S is een systeem om op een makkelijke manier, zonder technische kennis op onze website te kunnen schrijven. Het is even makkelijk als het intikken van een tekst in Word of WordPerfect.
Nadere informatieAssistent bouwen, wonen en onderhoud
Techniek Assistent bouwen, wonen en onderhoud Deel 2 van 3 Voert werk uit Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ruud Gardien Inhoudelijke redactie:
Nadere informatie1. Probleemstelling. 1. Staan jou boeken op je kamer ook zo slordig? Hoe lossen we dat op?
1. Probleemstelling 1. Staan jou boeken op je kamer ook zo slordig? Hoe lossen we dat op? 2. We gaan tijdens de lessen TO een boekensteun maken, probeer aan de hand van het model in de klas de verschillende
Nadere informatieTablet en smartphone
Inhoud Inhoud...2 Tablet...3 1. Probleemstelling...4 - Behoefte...5 - Technisch proces...6 - Werkwijze...7 2. Ontwerpen...8 - De opdracht analyseren en verwoorden...8 - Criteria opstellen...12 - Schetsen...14
Nadere informatieZorg en Kwaliteit. Werkmodule kwaliteitsbewust handelen. Copyright
Zorg en Kwaliteit Werkmodule kwaliteitsbewust handelen ZOKW00W inner.indd 1 4/04/13 07:42 Plantyn Motstraat 32, 2800 Mechelen T 015 36 36 36 F 015 36 36 37 klantendienst@plantyn.com www.plantyn.com Dit
Nadere informatieTechniek Explora. Techniek Explora. Nieuw concept i.f.v. de nieuwe ET en leerplannen. Techniek Explora = onderzoeksgericht leren TECHNIEK EXPLORA
Techniek Explora Techniek Explora Nieuw concept i.f.v. de nieuwe ET en leerplannen Techniek Explora = onderzoeksgericht leren Techniek Explora Opzoekboek Techniek Explora Projectdossiers 2 1 Techniek Explora
Nadere informatie1. Probleemstelling. Wij maken van drankblikjes uit de PMD-zak nieuwe voorwerpen en dragen zo ook ons steentje bij tot het recyclageproces.
1. Probleemstelling We leven in een consumptiemaatschappij en produceren meer dan 450 kg huishoudelijk afval per persoon per jaar. Al ons afval mogen we zo maar niet in de natuur achterlaten, maar wat
Nadere informatieHoekenwerk sector Chemie en kunststoffen opdracht 1
Hoekenwerk sector Chemie en kunststoffen opdracht 1 Beroep Laborant (voor de leerkracht) Omschrijving van het beroep Het labo is het kloppend hart van de chemie. Alle chemische producten die in het proces
Nadere informatieLesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen.
Vak: MUVO Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Doelen: Eindtermen: Muvo 1.2 De leerlingen kunnen door betasten en voelen (tactiel), door kijken
Nadere informatieLeren als een expert!
Leren als een expert! Welk vak vind jij lastig? Wiskunde, of juist Frans? Ken je iemand die heel goed is in dat vak? En heb je wel eens aan diegene gevraagd hoe hij/zij voor dat vak leert? Als je dat weet,
Nadere informatieLog in op www.knooppunt.net, ga naar Lesmateriaal, open je e-boek en de aantekeningenlaag voor de klas.
Een e-boek is een digitale versie van het leerboek, werkboek of leerwerkboek voor leerlingen. Meestal bestaat een e-boek uit een combinatie van enkele digitale boeken die samen horen. In deze module gaan
Nadere informatieEvalueren Inleiding projectdoelstelling Evalueren is geen doel op zich TIPS! vakgroep leerlijn leerlingen en ouder(s)
Evalueren Inleiding In het leerplan techniek 1b en A-stroom vind je info i.v.m. evalueren. Het is belangrijk dat je vooraf deze tekst even doorneemt. Aanvullend willen we je met dit document extra informatie
Nadere informatieJouw avontuur met de Bijbel
Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie
Nadere informatieColofon. 2004, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden
Basisdocument Colofon 2004, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden Auteur: Ideeën: Technische redactie: Eindredactie: Christel Rolink & Lieske Ragay, C.
Nadere informatieWerkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.
Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieLou en Lena: NEE tegen geweld!
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We
Nadere informatieAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden. verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand
stap in de stilte www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs Illustraties: Maartje van den Noort isbn 978 90 211 4326 2 nur 728 2013 Uitgeverij Meinema, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieKeuzevak Milieu, hergebruik en duurzaamheid. Duurzaam consumeren en produceren
Keuzevak Milieu, hergebruik en duurzaamheid Duurzaam consumeren en produceren COLOFON Uitgeverij: Auteur(s): Inhoudelijke redactie: Illustraties: Foto s: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl
Nadere informatie4. Een vervolgopleiding kiezen
Edu4all LOB Licentie: Voor het activeren van de licentie kijk op pagina 5 van dit werkboek. COLOFON Uitgeverij: Auteur(s): Inhoudelijke redactie: Bronvermelding: Illustraties: Edu Actief b.v. 0522-235235
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekreclame
Uitleg boekverslag en boekreclame groep 7 schooljaar 2015-2016 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave Stap 4: Inhoud boekverslag
Nadere informatieCursus. Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg
Cursus Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Richard Prins Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf
Nadere informatieBeste leerkracht, leerling,
Voortraject Beste leerkracht, leerling, Binnenkort staat de Techno Trailer bij jullie voor de schoolpoort. Wij kijken er alvast naar uit om jullie te mogen ontmoeten. Graag willen we jullie die dag volledig
Nadere informatieJouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!
Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatieEen eeuwige kalender is een goed idee! Uit welke materialen kunnen we zo een kalender maken? Project Eeuwige kalender Techniek Mevr.
Het nieuwe jaar is pas begonnen. Hoe kunnen we nu weten welke datum het vandaag is? Inderdaad door te kijken op de kalender! Hebben we er één? Misschien wel, misschien niet! Ieder jaar hetzelfde op zoek
Nadere informatieCompetentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Ontwerpen Natuur In Nederland vind je verschillende natuurgebieden. Een voorbeeld van een natuurgebied is De Biesbosch. Het gebied
Nadere informatiekleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek
1 kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en ontwikkelingsdoelen techniek 2 Ontwikkelingsdoelen techniek Kleuteronderwijs De kleuters kunnen 2.1
Nadere informatieOPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in.
Het technologisch proces. Om een technisch probleem op te lossen gaan we altijd werken volgens een bepaalde methode. OPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in. FASE 1:.. We willen zelf een voorwerp maken om
Nadere informatiePrOmotie. Cultuur en maatschappij. Werkboek Ik betaal!
PrOmotie Cultuur en maatschappij Werkboek Ik betaal! Colofon Auteur: Onder redactie van: Met dank aan: Tekstredactie: Vormgeving: Illustraties: Drukwerk: Ruud Schinkel, Mieke van Wieringen Ina Berlet (Atlas
Nadere informatieAanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces
Aanleiding projectweken In het kader van talentontwikkleing en werken met 21 eeuwse vaardigheden zijn leerkrachten zich aan het ontwikkelen en professionaliseren naar nieuwe, innovatieve vormen van onderwijs.
Nadere informatieKRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof
KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof Colofon: Het Kringloopspel is ontwikkeld in opdracht van MARN, ARN, Dar, Gemeente Ede en ACV jan 2014 Het Kringloopspel is ontwikkeld door MEC Nijmegen en Het Dijkmagazijn
Nadere informatiet Vuil Reclametruukske
t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht
Nadere informatieEvaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015
Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatiepilootproject eboekentas handleiding voor het gebruik van de eboekentas Android-app Android app in het lager onderwijs
pilootproject eboekentas handleiding voor het gebruik van de eboekentas Android-app Android app in het lager onderwijs Beste schoolverantwoordelijke Hartelijk dank voor je medewerking aan het pilootproject
Nadere informatieBanger voor spinnen dan voor terreur.
Opdracht 1 (tweetal): Voorspellen wat je gaat lezen 1. Lees de uitleg in het blokje hieronder. Uitleg Tijdens het lezen van een tekst zijn je hersenen hard aan het werk! Ze proberen de informatie uit de
Nadere informatieTechniek? Electrospel. Voorbereidende doe-les groep 8. [Geef tekst op]
Techniek? Electrospel Voorbereidende doe-les groep 8 [Geef tekst op] Inhoud van de Doe-les Elektriciteit In deze doe-les ga je aan de gang met techniek om je heen. We gaan daarbij vooral kijken naar elektriciteit
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieMindfulness in je relatie
Mindfulness in je relatie Wil je meer weten over Mindfulness in je relatie? Lees het basisboek Mindfulness in je relatie. Geschenken van liefde en intimiteit. Ontvang de nieuwsbrief van I AM met maandelijks
Nadere informatieEen notitieboek voor creatieve kleptomanen
Een notitieboek voor creatieve kleptomanen www.lannoo.com Registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.
Nadere informatieTablet en smartphone
Inhoud Inhoud 2 Tablet & smartphone 3 1. Technisch proces 4 1 Technisch proces 4 2 Werkwijze 5 2. Probleemstelling 6 1 Behoefte 7 2 Criteria opstellen 7 3. Ontwerpen 10 1 Schetsen 10 a. Voorontwerp 10
Nadere informatieTablet of smartphone
Inhoud Inhoud...2 ipad...3 1. Probleemstelling - Behoefte..4 - Criteria..5 - Overbrengingen. 6 - Hefbomen 7 - Technisch proces. 9 - Werkwijze.10 2. Ontwerpen - Ontwerpprobleem analyseren...11 - Ontwerpoplossingen
Nadere informatieWW what? Patrick De Coninck, Guy Verstraelen
WW what? Patrick De Coninck, Guy Verstraelen De site www.knooppunt.net geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Je moet jouw licentie eerst wel activeren aan de hand van een activatiecode.
Nadere informatieCompetent talent in de praktijk
Competent talent in de praktijk Competent talent in DE PRAKTIJK CURSISTENBOEK Talent ontdekken, ontwikkelen & inzetten Competent talent in de praktijk Cursistenboek Talent ontdekken, ontwikkelen & inzetten
Nadere informatieLesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie
Nadere informatieTablet en smartphone
Inhoud Inhoud...2 Tablet...3 1. Probleemstelling...4 - Behoefte...5 - Technisch proces...6 - Werkwijze...7 2. Ontwerpen...8 - De opdracht analyseren en verwoorden...8 - Criteria opstellen...10 - Schetsen...12
Nadere informatieBeeldbeschrijving. Kunstnijverheid. Kijkwijzer
Beeldbeschrijving Kunstnijverheid Kijkwijzer Inhoud Inleiding I. De bedoeling van deze kijkwijzer II. Opdrachten p. 1 p. 2 p. 3 schetsopdracht opdrachten algemeen opdrachten over de functie Slotopdracht
Nadere informatieleer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1
leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit
Nadere informatieTechnologische opvoeding
fotoalbum fotokader fotokader digitale sleutelhanger digitaal fotokader fotobos Naam: Technologische opvoeding 1 Werkvolgorde Start Uitleg 1. We hebben een probleem! Ik heb enkele mooie foto s van de vakantie
Nadere informatieTraining. Begeleiden
Training Begeleiden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Janien Leeuwerke Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Training Begeleiden ISBN: 978
Nadere informatie