PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE

Transcriptie

1 PROFESSIONAL LEARNING COMMUNITIES IN ACTIE LKCA-conferentie, Utrecht, 24 november 2014 Lode Vermeersch, Lysbeth Jans, Wim Lauwers, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul, Kim Tintel contact:

2 LERARENOPLEIDINGEN

3 Leerkracht Leeftijd lln Instelling + duur Diploma Toelichting Leerkracht kleuter onderwijs Leerkracht lager onderwijs (onderwijzer) 3j->6j 6j->12j Geïntegreerde lerarenopleiding aan hogescholen Duur = 3 jaar Professionele bachelor Vakkennis en pedagogische vaardigheden in één curriculum. Leerkracht lagere jaren secundair onderwijs voor 2 onderwijsvakken 12j->16j Leerkracht hogere jaren secundair onderwijs voor 2 onderwijsvakken 15j -> 18j Specifieke lerarenopleiding (SLO) aan faculteiten universiteit Als master na master Extra jaar voor Bewijs van pedagogische bekwaamheid (aggregatie) Duur = 1 jaar

4 Leerkracht Leeftijd lln Instelling lerarenopleiding + duur Diploma Toelichting Leerkracht basisonderwijs (Groep 1 tot groep 8) 4j -> 12j PABO (Pedagogische academie voor het basisonderwijs (4 jaar) Bachelor Didactiek, vakkennis & stage Voortgezet onderwijs: -Onderbouw van HAVO & VWO (1->3 jaar) - hele VMBO en MBO 12 -> 16j HBO lerarenopleidingen (4 jaar) 2 de graadsbevoegdheid ( bachelor of education ) Didactiek, vakkennis & stage Voortgezet onderwijs: -Bovenbouw HAVO en VWO 15j->18j jarige Universiteit (1 jaar na je universitaire master) 1 ste graads- Bevoegdheid ( Master of education )

5 Gelijkaardige indeling (VWO, HAVO ~ASO ), met een Kunst Secundair Onderwijs (VL) ~ Kunstonderwijs (NL) Leerkracht basisonderwijs geeft bijna alle vakken (taal, beeld, wiskunde, muziek ) Leerkracht secundair / voortgezet onderwijs kiest 1 of 2 onderwijsvakken Ons onderzoek Geïntegreerde lerarenopleidingen (~PABO en HBO lerarenopleidingen)

6 ONDERZOEK VRAGEN EN KADER

7 Op welke manier doceren de docenten in de lerarenopleidingen cultuuronderwijs? Hoe kan dat (beter)? Integratie in de vakcontext? Hoe vakdidactiek verrijken?

8 Cultuurtheorie: Cultuur in de Spiegel (B. van Heusden) Breed cultuurbegrip: cultuur is een cognitief proces van betekenisgeving wat is en hoe werkt cultuur? cultuuronderwijs = gericht op vaardigheden bij leerling (subject, niet object) cultuuronderwijs heeft als doel: werken aan het cultureel bewustzijn door reflecteren op het culturele proces

9 Een nieuwe bril om naar het eigen onderwijs te kijken, en de eigen vooronderstellingen over dat onderwijs te bevragen! LICHAAM VOORWERPEN WAARNEMEN VERBEELDEN SYMBOLEN TAAL ANALYSEREN CONCEPTUALISEREN Met welke didactiek?

10 ONDERZOEK METHODE

11 Tekst cultuurdidactiek Cultuurtheorie Cultuur in de Spiegel Cultuurdidactiek Good practices (lesvoorbeelden online) Professionaliserings -materialen

12 Centrale PLC (=de projectgroep) 4 decentrale docenten-plc s (1 groep per lerarenopleiding)

13 Professionaliteit Leren Gemeenschap

14 Ondersteunend en gedeeld leiderschap Gedeelde waarden en visie Collaboratief leren en toepassen Gedeelde praktijk Ondersteunende voorwaarden

15 Centrale PLC (= de projectgroep) 4 decentrale docenten-plc s (1 groep per lerarenopleiding) Studenten-PLC s

16 Op zoek naar cultuureducatie in hun onderwijsvakken (Biologie, Geschiedenis, Frans ) Bedenken onderzoeksvraag eindwerk m.b.t. cultuureducatie. Onderzoeksvraag: Hoe kun je leerlingen in het Brusselse secundair onderwijs enthousiast maken voor Engelstalige cultuur? Les wiskunde over talstelsels: oorsprong, betekenis, gevolgen

17 (VOORLOPIG)RESULTAAT ONTWERPKADER

18

19 Doelen Algemeen: inzicht in creatie en uitvoering van een muziekstuk. Specifiek: kennismaken met muzikale parameters, met avantgardistische muziek, zelf componeren Lesconcept Culturele Vaardigheid: waarnemen en verbeelden Cultuurdragers: taal (muziektermen) en grafische tekens (muzieknotaties) Lesontwerp Eindopdracht: eigen compositie Input: Muzikale parameters; waarnemen pentatonische impro - ritmische impro; Avantgarde: Ligeti Opbouw: van waarnemen naar verbeelden

20 TERUGBLIK DOOR DE DOCENTEN (DOCENTEN- PLC)

21 We konden gericht werken in een informele sfeer. We hebben erg efficiënt gewerkt door de goed voorbereide sessies. Goed leiderschap past zich aan de groep aan. Bij ons is het kameraadschappelijke zeer belangrijk. Organisator en inspirator. Een scheidsrechter. Het ontbreken van hiërarchie was hier een voordeel. Er was te weinig interesse van de schoolleiding

22 Ik was vooral benieuwd naar hoe je cultuureducatief kunt werken binnen nietmuzische vakken. Het kader is niet niet echt gemakkelijk, maar biedt een houvast, zodra je ermee vertrouwd bent. Ik merkte dat ik nooit iets deed met waarnemen. Het leidde bij mij tot een andere lesopbouw. Ik gebruik literatuur of muziek, maar nooit eerder was ik vertrokken van beeldende kunst. Dat doe ik nu wel.

23 Uit tegenspraak leer je het meeste. Het levert veel meer op dan een gewone teamvergadering. Omdat we allemaal over één ding konden nadenken. Blijkbaar kunnen we elkaar toch wel inspireren. Werkt beter dan traditionele bijscholing. Kan zeker ook voor andere thema s gebruikt worden. De feedback kan de ontbrekende schakel zijn bij je eigen voorbereiding, je eigen ideeën.

24 Van studenten: Komt lesinhoud niet in gedrang? Didactisch kader voor lesontwerp geeft houvast Leerkracht als cultuurparticipant betekent meer als ik dacht Van begeleiders: Zij kunnen het verschil maken! Moeilijkheid: dubbele rol in PLC: begeleider beoordelaar Er is nood aan creatieve ideeën en brainstormtechnieken

25 Gedicht schrijven naar een voorbeeld Openheid creëren voor hedendaagse poëzie Schrijfdurf én taalaccuraatheid stimuleren Contemporary poetry and poetry slams Culturele vaardigheid: verbeelden en conceptualiseren Cultuurdrager: taal en lichaam Creatieopdracht: schrijf een gedicht Input: Patience Agbabi: R n B Opbouw: luisteren, lezen, verbeelden, schrijven

26 MESSAGES TO TAKE HOME

27 VRAGEN & REACTIES?

28 Weinig constructivistische visie in de didactiek? Is dit geen erg klassieke visie op onderwijs (cf. stappenplan-idee)? Is de PLC niet gewoon een intervisiegroep? Is het theoretisch kader geen algemeen kader dat staat voor goed onderwijs? Kracht van het resultaat ligt in het creëren van een vakdidactisch werken denkklimaat Wat is het verschil tussen docent-plc s en studenten-plc s? Zijn er nog andere vormen van bewustzijn naast cultureel bewustzijn? Is attitude/houding ook geen belangrijke component naast de (cognitieve) vaardigheden?