Nederlandse norm NEN-EN (nl) Beton - Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit

Transcriptie

1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN-EN (nl) Beton - Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit Concrete - Part 1: Specification, performance, production and conformity Hierin zijn verwerkt NEN-EN 206-1:2001/A1:2004; NEN-EN 206-1:2001/A2:2005 Vervangt NVN-ENV 206:1993; NVN-ENV 206:1993/A1:1995; NEN-EN 206:1997 Ontw. ICS ; november 2005

2 NEN-EN 206-1: A1: A2:2005 Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN 206-1:2000. De wijzigingsbladen A1:2004 en A2:2005 op de Europese norm EN 206-1:2000 zijn hierin verwerkt. De desbetreffende wijzigingen (deel 1 van het wijzigingsblad A1:2004 en geheel wijzigingsblad A2:2005) zijn in de marge aangegeven met resp. [A1] en [A2]. De drie correcties in deel 2 van het wijzigingsblad A1:2004 zijn eveneens verwerkt, maar zijn van zulk ondergeschikt belang dat deze niet meer zijn aangegeven. In deel 3 van het wijzigingsblad A1:2004 is een opsomming gegeven van welke Europese normontwerpen (pren's), waarnaar EN :2000 verwijst, inmiddels de definitieve versie als Europese norm (EN) is verschenen. Ook deze wijzigingen zijn verwerkt in de onderhavige vertaling, maar er is vanaf gezien om dat op de desbetreffende plaatsen aan te geven. De Europese norm EN 206-1:2000, inclusief de wijzigingsbladen A1:2004 en A2:2005, heeft de status van Nederlandse norm. Normcommissie "Beton" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 NEN-EN 206-1: A1: A2:2005 Nederlands voorwoord Volgens de reglementen van de Europese normalisatie-organisatie CEN, waarvan NEN het Nederlandse lid is, moet NEN de definitief vastgestelde Europese normen de status van Nederlandse norm geven en de daarmee conflicterende nationale normen met hetzelfde onderwerp en toepassingsgebied intrekken. Met de publicatie van NEN-EN 206-1:2001 is aan de eerstgenoemde verplichting voldaan. Het onderwerp en toepassingsgebied van NEN-EN 206-1:2001 komt overeen met het onderwerp en toepassingsgebied van NEN 5950:1995 Voorschriften Beton Technologie (VBT 1995) Eisen, vervaardiging en keuring en NEN 3502:1992 Levering van beton door betonmortelbedrijven. De standaardtermijn voor het intrekken van de nationale normen is zes maanden na het beschikbaar komen van de officiële versies van de Europese normen. In het geval van een zogenoemd package van Europese normen bepaalt de desbetreffende CEN Technische Commissie de datum waarop de desbetreffende nationale normen moeten zijn ingetrokken. EN 206-1:2000, tezamen met normen voor beproevingen voor betonspecie (EN reeks) en voor verhard beton (EN reeks), vormt onderdeel van een package dat door CEN/TC 104 Beton en verwante producten is aangenomen. De desbetreffende datum is destijds door CEN/TC 104 vastgelegd als en later verlegd naar Daarnaast maken de nationale normen vaak deel uit van een samenhangend breder pakket normen of zijn zo verankerd in de publiekrechtelijke regelgeving, dat aanpassing van dat pakket of die regelgeving niet altijd binnen deze termijn mogelijk is. Dit geldt in het bijzonder voor de normen waarnaar direct of indirect in de publiekrechtelijke regelgeving is verwezen. In het kader van de bouwregelgeving (Bouwbesluit 2003) is NEN-EN per van kracht. In het kader van aanbestedingen in andere Europese landen kan gebruik worden gemaakt van de nationale normen waarin EN 206-1:2000 is omgezet. De onderhavige norm laat op een aantal plaatsen (normatief) toe dat volgens de normen en/of voorschriften die op de plaats van gebruik ("place of use") van het beton van toepassing zijn, nadere invulling wordt gegeven aan de ter plaatse opgenomen teksten. Deze nadere invulling is uitgewerkt in NEN 8005:2004 Nederlandse invulling van NEN-EN 206-1: Beton Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit. Voor deze Nederlandstalige versie heeft de Engelstalige versie als uitgangspunt gediend. De wijzigingsbladen NEN-EN 206-1/A1:2004 en NEN-EN 206-1/A2:2005 zijn in deze vertaling verwerkt. Voor de in deze norm vermelde normatieve verwijzingen bestaan in Nederland de volgende equivalenten. Op grond van de tekst van hoofdstuk 2 geldt echter dat bij ongedateerde verwijzing de laatste versie van de publicatie waarnaar is verwezen van toepassing is (inclusief wijzigingsbladen). Bijvoorbeeld geldt dit voor NEN-EN 450, welke norm inmiddels is vervangen door NEN-EN Vliegas voor beton Deel 1: Definitie, specificaties en conformiteitscriteria. Indien sinds de publicatie van EN 206-1:2000 een nieuwe versie is verschenen van een norm waarnaar ongedateerd is verwezen waarbij het normnummer onveranderd is gebleven maar de titel wel is gewijzigd, is in het onderstaande overzicht die versie met nieuwe titel weergegeven. In zoverre kan dus onderstaand overzicht afwijken van de in hoofdstuk 2 vermelde normatieve verwijzingen. Vermelde norm Nederlandse norm Titel EN NEN-EN Beproevingsmethoden voor cement Deel 2: Chemische analyse van cement (en) EN NEN-EN Cement Deel 1: Samenstelling, specificatie en conformiteitscriteria voor gewone cementsoorten (en, nl) EN 450 NEN-EN 450 Vliegas voor beton Definities, eisen en kwaliteitsbeheersing (en, nl)

4 NEN-EN 206-1: A1: A2:2005 EN NEN-EN Beproevingsmethoden voor geometrische eigenschapen van toeslagmaterialen Deel 1: Bepaling van de korrelgrootteverdeling Zeefmethode (en, nl) EN NEN-EN Hulpstoffen voor beton, mortel en injectiemortel Deel 2: Hulpstoffen voor beton Definities, eisen, conformiteit, markering en aanduiding (en) EN 1008 NEN-EN 1008 Aanmaakwater voor beton Specificatie voor monsterneming, beproeving en beoordeling van de geschiktheid van water, inclusief spoelwater van reinigingsinstallaties in de betonindustrie, als aanmaakwater voor beton (en) EN NEN-EN Beproevingsmethoden voor de bepaling van mechanische en fysische eigenschappen van toeslagmaterialen Deel 3: Bepaling van de dichtheid van onverdicht materiaal en het gehalte aan holle ruimten (en, nl) EN NEN-EN Beproevingsmethoden voor de bepaling van mechanische en fysische eigenschappen van toeslagmaterialen Deel 6: Bepaling van de deeltjesdichtheid en de wateropname (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 1: Monsterneming (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 2: Zetmaat (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 3: Vebe-proef (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 4: Verdichtingsmaat (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 5: Schudmaat (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 6: Volumieke massa (en) EN NEN-EN Beproeving van betonspecie Deel 7: Luchtgehalte Drukmethoden (en) EN NEN-EN Beproeving van verhard beton Deel 1: Vorm, afmetingen en verdere eisen voor proefstukken en mallen (en) EN NEN-EN Beproeving van verhard beton Deel 2: Vervaardiging en bewaring van proefstukken voor sterkteproeven (en) EN NEN-EN Beproeving van verhard beton Deel 3: Druksterkte van proefstukken (en) EN NEN-EN Beproeving van verhard beton Deel 6: Splijttreksterkte van proefstukken (en) EN NEN-EN Beproeving van verhard beton Deel 7: Volumieke massa van verhard beton (en)

5 NEN-EN 206-1: A1: A2:2005 EN NEN-EN Toeslagmateriaal voor beton (en) EN NEN-EN Pigments for the colouring of building materials based on cement and/or lime Specifications and methods of test (en) EN NEN-EN Lichte toeslagmaterialen Deel 1: Lichte toeslagmaterialen voor beton, mortel en injectiemortel (en) pren 13263:1998 Ontw. NEN-EN 13263:1998 Silica fume voor beton Definities, eisen en conformiteitsbeheersing (en) pren 13577:1999 Ontw. NEN-EN 13577:1999 Waterkwaliteit Bepaling van het gehalte aan agressieve koolstofdioxide (en) EN 45501:1992 NEN-EN 45501:1996 Metrologische aspecten van niet-automatische weeginstrumenten (en, nl) ISO :1999 ISO 3951:1994 1) ISO 4316 ISO NEN-ISO Water Bepaling van ammonium Deel 1: Handmatige spectrometrische methode (en) ISO ISO 7980 NEN-EN-ISO 7980 Water Bepaling van calcium en magnesium Atomaire absorptie spectrometrische methode (en) DIN ASTM C 173 OIML R 117 Directive 90/384/EEC Richtlijn van de Raad van 20 juni 1990 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de Lid-Staten inzake niet-automatische weegwerktuigen 1) Nederlandse voetnoot: Waarschijnlijk is de versie van 1989 bedoeld.

6 NEN-EN 206-1: A1: A2:2005 Omwille van een gemakkelijk gebruik van deze vertaling in zowel Nederland als België, is hieronder een synoniemenlijst opgenomen die van het Engelse begrip zowel de Nederlandse als de Vlaamse uitdrukking weergeeft. In de onderhavige versie is verder de Nederlandse uitdrukking gebruikt. In de Vlaamse versie zal de Vlaamse uitdrukking zijn gebruikt. Engels begrip Nederlandse uitdrukking Vlaamse uitdrukking additions vulstoffen toevoegsels aggregate(s) toeslagmateriaal granulaat (granulaten) agitating equipment agitator roerwagen degree of compactability, compaction class verdichtingsmaat verdichtingsgraad designed concrete beton op prestatie-eisen beton met gespecificeerde eigenschappen filler aggregate steenmeel kalksteenmeel flow diameter, flow class schudmaat schokmaat fly ash poederkoolvliegas vliegas general suitability geschiktheid in algemene zin algemene gebruiksgeschiktheid non-agitating equipment niet-agiterend vervoermiddel wagen met laadbak prefabricated concrete product vooraf vervaardigd betonproduct geprefabriceerd betonproduct quantity of concrete uitlevering rendement ready mixed concrete betonmortel stortklaar beton working life levensduur gebruiksduur

7 E U R O P E S E N O R M EN E U R O P Ä I S C H E N O R M december 2000 E U R O P E A N S T A N D A R D A1 juli 2004 N O R M E E U R O P É E N N E A2 juni 2005 ICS vervangt ENV 206:1990 Nederlandstalige versie Beton Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit Beton Teil 1: Festlegung, Eigenschaften, Herstellung und Konformität (enthält Änderungen A1:2004 und A2:2005) Concrete Part 1: Specification, performance, production and conformity (includes amendments A1:2004 and A2:2005) Béton Partie 1: Spécification, performances, production et conformité (inclut l'amendements A1:2004 et A2:2005) Deze norm is de Nederlandstalige versie van de Europese norm EN 206-1:2000, inclusief de wijzigingsbladen A1:2004 en A2:2005. Hij is vertaald door NEN. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies. Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op Het wijzigingsblad A1:2004 is door de CEN aangenomen op Het wijzigingsblad A2:2005 is door de CEN aangenomen op De CEN-leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven. Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het centrale secretariaat en bij elk CEN-lid. Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels en Frans). Een versie in een andere taal, die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het centrale secretariaat, heeft dezelfde status als de officiële versies. Leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-organisaties van België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. CEN Europese Commissie voor Normalisatie European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Europäisches Komitee für Normung Centraal Secretariaat: Rue de Stassart 36, B-1050 Brussel 2000 Auteursrechten voorbehouden aan de CEN-leden. Ref.nr. EN 206-1:2000 nl

8 EN 206-1: A1: A2:2005 (blanco) 2

9 EN 206-1: A1: A2:2005 Inhoud Voorwoord...7 Inleiding Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Definities, symbolen en afkortingen Termen en definities Symbolen en afkortingen Indeling in klassen Milieuklassen in verband met de omgevingsomstandigheden Betonspecie Consistentieklassen Indeling volgens de grootste korrelafmeting Verhard beton Druksterkteklassen Klasse-indeling voor lichtbeton volgens de volumieke massa Eisen gesteld aan het beton en controlemethoden Basiseisen gesteld aan de grondstoffen Algemeen Cement Toeslagmateriaal Aanmaakwater Hulpstoffen Vulstoffen (inclusief minerale poeders en pigmenten) Basiseisen gesteld aan de betonsamenstelling Algemeen Keuze van het cement Gebruik van toeslagmateriaal Gebruik van spoelwater Gebruik van vulstoffen Gebruik van hulpstoffen Gehalte aan chloriden Temperatuur van de betonspecie Eisen behorend bij de milieuklassen Algemeen Grenswaarden voor de betonsamenstelling Prestatiegerichte ontwerpmethoden Eisen voor de betonspecie Consistentie Cementgehalte en water-cementfactor Luchtgehalte Maximale grootste korrelafmeting Eisen voor verhard beton Sterkte Volumieke massa Weerstand tegen waterindringing Gedrag bij brand Specificatie van beton Algemeen Specificatie voor beton op prestatie-eisen Algemeen Basiseisen Aanvullende eisen

10 EN 206-1: A1: A2: Specificatie voor beton op samenstelling Algemeen Basiseisen Aanvullende eisen Specificatie voor genormaliseerd beton op samenstelling Levering van betonspecie Informatie van de gebruiker van het beton aan de producent Informatie van de producent van het beton aan de gebruiker Leveringsbon voor betonmortel Informatie bij levering voor op de bouwplaats vervaardigd beton Consistentie bij levering Conformiteitscontrole en conformiteitscriteria Algemeen Conformiteitscontrole voor beton op prestatie-eisen Conformiteitscontrole voor de druksterkte Conformiteitscontrole voor de splijttreksterkte Conformiteitscontrole voor andere eigenschappen dan de sterkte Conformiteitscontrole voor beton op samenstelling inclusief genormaliseerd beton op samenstelling Acties indien het product niet aan de eisen voldoet Procesbeheersing Algemeen Systemen voor procesbeheersing Te registreren gegevens en andere documenten Beproeving Betonsamenstelling en geschiktheidsonderzoek Personeel, uitrusting en installaties Personeel Uitrusting en installaties Doseren van de grondstoffen Mengen van beton Procedures voor de procesbeheersing Beoordeling van de conformiteit Algemeen Beoordeling van, toezicht op en certificatie van de procesbeheersing Aanduiding van beton op prestatie-eisen...63 Bijlage A (normatief) Geschiktheidsonderzoek...64 Bijlage B (normatief) Identiteitsonderzoek voor de druksterkte...66 Bijlage C (normatief) Voorschriften voor de beoordeling van, het toezicht op en de certificatie van de procesbeheersing...68 Bijlage D (informatief) Bibliografie...72 Bijlage E (informatief) Richtlijn voor de toepassing van het concept voor gelijkwaardige prestatie van betoneigenschappen...73 Bijlage F (informatief) Aanbeveling voor grenswaarden voor de betonsamenstelling...74 Bijlage G (informatief) Nauwkeurigheidseisen voor doseerapparatuur 2)...76 Bijlage H (informatief) Aanvullende bepalingen voor hogesterktebeton...77 Bijlage J (informatief) Prestatiegerichte ontwerpmethoden ten aanzien van de duurzaamheid...80 Bijlage K (informatief) Betonfamilies ) Nederlandse voetnoot: Bijlage G is met het verschijnen van het wijzigingsblad A1:2004 op EN 206-1:2000 vervallen. 4

11 EN 206-1: A1: A2:2005 Figuren Figuur 1 Relaties tussen EN en de normen voor ontwerp en berekening, uitvoering, en normen voor grondstoffen en beproevingsnormen Tabellen Tabel 1 Milieuklassen Tabel 2 Grenswaarden voor de milieuklassen met chemische aantasting door natuurlijke grond en grondwater Tabel 3 Zetmaat Tabel 4 Vebetijd Tabel 5 Verdichtingsmaat Tabel 6 Schudmaat Tabel 7 Druksterkteklassen voor normaalbeton en zwaarbeton Tabel 8 Druksterkteklassen voor lichtbeton Tabel 9 Indeling van lichtbeton volgens de volumieke massa Tabel 10 Maximaal toelaatbare gehalte aan chloriden in beton Tabel 11 Toleranties voor richtwaarden voor de consistentie Tabel 12 Sterkte-ontwikkeling van beton bij 20 C Tabel 13 Minimumaantal monsters voor het beoordelen van conformiteit Tabel 14 Conformiteitscriteria voor de druksterkte Tabel 15 Conformiteitscriteria voor leden van een betonfamilie Tabel 16 Conformiteitscriteria voor de splijttreksterkte Tabel 17 Conformiteitscriteria voor andere eigenschappen dan de sterkte Tabel 18 Conformiteitscriteria voor consistentie Tabellen 19a en 19b Aanvaardbaar aantal voor conformiteitscriteria voor andere eigenschappen dan de sterkte Tabel 20 Te registreren gegevens en andere documenten, waar van toepassing Tabel 21 Toleranties voor het afwegen van de grondstoffen Tabel 22 Controle van de grondstoffen Tabel 23 Controle van de installatie Tabel 24 Controle van de procedures voor de productie en van de betoneigenschappen Tabel B.1 Identiteitscriteria voor de druksterkte 5

12 EN 206-1: A1: A2:2005 Tabel F.1 Aanbevolen grenswaarden voor de samenstelling en de eigenschappen van beton Tabel G.1 (Overgenomen uit tabel 3 van EN 45501:1992) 3) Tabel G.2 (Overgenomen uit tabel 6 van EN 45501:1992) 3) Tabel H.1 Controle van de grondstoffen Tabel H.2 Controle van de installatie Tabel H.3 Controle van de procedures voor de productie en van de betoneigenschappen 3) Nederlandse voetnoot: Bijlage G met de tabellen G.1 en G.2 is met het verschijnen van het wijzigingsblad A1:2004 op EN 206-1:2000 vervallen. 6

13 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN-EN A1+A2:2005 nl Beton - Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview