Dialoog met de ouders als startpunt voor vroegsignalering opgroei- en opvoedproblemen. Ingrid Staal

Transcriptie

1 Dialoog met de ouders als startpunt voor vroegsignalering opgroei- en opvoedproblemen Ingrid Staal GGD Zeeland & Julius Centrum, Universitair Medisch Centrum Utrecht Mini symposium Integrale Vroeghulp Zeeland 30 januari 2013

2 Overzicht Aanleiding SPARK Onderzoek Besluit

3 Aanleiding Preventie en vroegsignalering belangrijk De preventieve jeugdgezondheidszorg (JGZ) in Nederland: Bereikt bijna alle kinderen Landelijk BasisTakenPakket Risico-inschatting verplicht, richtlijn ontbreekt Studie: meerwaarde huisbezoek op de leeftijd van 18 mnd Hoe stellen we vast welke kinderen risico lopen en welke ondersteuning nodig is?

4 : bredere implementatie Tijdpad 2005: start onderzoek nut huisbezoeken 2006: ontwikkeling instrument VOBO-Z / SPARK : RCT bij 6000 kinderen vergelijking HB vs CB, met vs zonder signaleringsinstrument : validering SPARK : verbetering SPARK + testen

5 SPARK Structured Problem Analysis of Raising Kids Signaleren van Problemen en Analyse van Risico bij (opvoeden en ontwikkeling van) Kinderen Gestructureerd vraaggesprek voor vroegsignalering van opvoed- en opgroeiproblemen bij peuters door jeugdverpleegkundigen 16 domeinen zorgbehoefte zorgafspraken risico-inschatting

6 Deel 1: zorgbehoefte Gebruik meertrapsconstructie bij screening op problemen bij opvoeding en ontwikkeling (Inventrapport, 2005) Stap 1: korte omschrijving van ieder terrein vraag naar ervaren zorgen of problemen Stap 2: heeft de ouder nú behoefte aan ondersteuning Stap 3: oordeel van de JGZ-verpleegkundige over de ernst van het (eventuele) probleem

7 Domeinen zorgbehoefte A. evaluatie zuigelingenperiode B. gezondheid C. motorische ontwikkeling D. taal-spraak-denk ontwikkeling E. taalgebruik ouders (2e taal, moedertaal) F. emotionele ontwikkeling G. omgang met anderen H. gedrag van het kind I. aanpak van opvoeding J. ontwikkelingsstimulering K. tijdsbesteding van kind L. woon- en leefsituatie M. sociale contacten & informele steun N. opvang van kind O. zorgen aangegeven door anderen P. gezinszaken

8 Deel 2: zorgafspraken Op basis van behoefte aan ondersteuning samen met ouders afspraak maken over zorgverlening in komende periode zorg JGZ informatie inwinnen verwijzen

9 Deel 3: risico-inschatting Hoog risico: draagkracht en draaglast zijn uit balans ontwikkeling van het kind is bedreigd hulp van buiten JGZ nodig Verhoogd risico: meer draagkracht van de ouders gevraagd extra ondersteuning nodig Laag risico: situatie in evenwicht gunstig leefklimaat voor ontwikkeling kind

10 Onderzoek Meeteigenschappen SPARK Vergelijking huisbezoek vs bezoek aan consultatiebureau Met vs zonder signaleringsinstrument Inzicht in zorgbehoefte, risico en vervolgacties Respons is hoog SPARK 92.1% Responsbias oudervragenlijsten oudervragenlijsten 66.9% ouders met hoog risico sturen veel minder vaak vragenlijst terug

11 Zorgbehoefte Ontwikkeling 18 maanden voor alle ouders: gedrag en aanpak opvoeding emotionele ontwikkeling taal spraak - denk ontwikkeling Met SPARK belangrijke aanvullende informatie: sociale contacten zorgen aangeven door anderen gezinszaken SPARK maakt onderscheid: tussen hoge en lage SES / wel of geen AMK/BJZ melding sign verschillen in door ouders ervaren zorgen en risico inschatting meest op domeinen gerelateerd aan ouder en gezin discrepantie in zorgbehoefte

12 Percentage Risicotaxatie zonder/met instrument 100,00 Risico-inschatting 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 laag verhoogd hoog 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 regulier CB verlengd CB HB

13 Percentage Vervolgacties zonder/met instrument 100,00 Vervolgacties 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 < BTP = BTP > BTP 0,00 regulier CB verlengd CB HB

14 Percentage Vervolgacties en risicotaxatie 100,00 Vervolgacties meer dan BTP per risicogroep 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 regulier CB verlengd CB HB 30,00 20,00 10,00 0,00 laag risico verhoogd risico hoog risico

15 Voorspellende waarde Voorspellende waarde risico inschatting Geen gouden standaard! Meldingen bij AMK / BJZ / VTO N=2012 nagezocht op (terechte) melding Inzicht in risico(factoren) en populatiekenmerken

16

17 Inzicht populatie (1) Niet bekend bij AMK BJZ VTO Jongen/meisje 53% / 47% 40% / 60% 71,4% / 28,6% 87,5% / 12,5 % Plaats in kindrij: 1e kind 41,7% 20% 28,6% 66,7% 2 e kind 36,8% 30% 42,9% 29,2% 3e kind 13,7% 20% 21,4% 4,2% 4e kind of hoger 7,8% 30% 7,1% - Gezinssamenstelling: 2-ouder 93,9% 30% 78,6% 81,8% 1-ouder 2,3% 30% 21,4% 9,1% Samengesteld gezin 2,5% 30% - - Anders (pleeggezin/adoptie/ scheiding/grootouders) 1,3% 10% - 9,1%

18 Inzicht populatie (2) Opleiding ouders: Niet bekend bij AMK BJZ VTO Laag (LO, LBO, VMBO) 18,2% moeder 90% moeder 28,6% moeder 34,8% moeder 20,2% vader 80% vader 50% vader 33,3% vader Midden ( MBO, HAVO, VWO) 53,2% moeder 51,4% vader -% moeder 20% vader 64,3% moeder 21,4% vader 34,8% moeder 38,1% vader Hoog (HBO, WO) 28,6% moeder 10% moeder 7,1% moeder 30,4% moeder 28,4% vader -% vader 28,6% vader 28,6% vader Werksituatie: Betaald werk 73,8% moeder 20% moeder 50% moeder 70,8% moeder 94% vader 80% vader 64,3% vader 79,2% vader Werkloos 0,9% moeder 10% moeder 7,1% moeder - 0,5% vader 10% vader 21,4% vader - Arbeidsongeschikt 0,4% moeder - - 4,2% moeder 0,9% vader Huisvrouw/man 24,6% / 0,7% 70,0% / - 35,7% / - 20,8% / 4,2%

19

20

21

22 Tot slot Met de SPARK in gesprek gaan met alle ouders levert winst op voor preventie en vroegsignalering: eerder, sneller en beter Meer signaleren en dan? Vloeiende overgang naar BJZ/Vroeghulp? Doorgaande lijn van signaal naar interventie; samenwerking nodig rondom het kind

23 Contact

24

25

26

27 gestructureerde afweging factoren die de inschatting negatief of positief beïnvloeden observatie van: interactie ouder-kind groei ontwikkeling, manifeste problemen leefomgeving