Denemarken, land van Vikingen

Transcriptie

1 !reizen Denemarken, land van Vikingen De wereld van Bluetooth Varen met een Vikingschip op de Roskildefjord Van de Scandinavische landen is er niet één die zoveel in huis heeft aan Vikingerfgoed als Denemarken. In Noorwegen en Zweden zijn ze de roemruchte voorvaderen uiteraard niet vergeten, maar de Denen pakken op uitzonderlijke wijze uit in het herbeleven van het Vikingtijdperk. Nordic ging op zoek naar de wereld van Bluetooth, om te beginnen in Sjælland. TEKST & FOTOGRAFIE NIELS BAKKER 56 - Kijk op

2 Vikingeskibsmuseet Roskilde nagebouwde Vikingschip in de haven van de Ierse hoofdstad. Doelbewust afgezonken Het Vikingeskibsmuseet heeft schepen in haar collectie, die zo mogelijk nog beroemder zijn dan de Sea Stallion. In het nogal Oost-Europees aandoende hoofdgebouw van het museum worden sinds 1969 de zogeheten Skuldelevschepen tentoongesteld. Vijf Vikingschepen uit de elfde eeuw werden in 1962 onttrokken aan de modder van het Roskildefjord. De boten waren ongeveer duizend jaar geleden door Vikingen doelbewust afgezonken om de haven te blokkeren, om zo Roskilde te beschermen tegen mogelijke aanvallen vanaf zee. Na een aantal jaren van restauratie kun je ze nu bekijken in het museum, waar tekst en uitleg wordt gegeven over de Skuldelevs. De Vikingen waren s werelds beste scheepsbouwers in die tijd en hadden daar hun succes aan te danken, vertelt gids Rikke. In dit museum kun je de originele resultaten van hun vakwerk gelukkig nog steeds met eigen ogen zien, maar op ons museumeiland kun je ook zien en beleven hoe de schepen werden gemaakt. Het ruikt naar teer en oud hout als je de Sea Stallion opstapt, die in de haven van Roskilde ligt. De vermaarde replica van het Vikingschip Skuldelev 2 ligt voor anker in de wateren van de Roskildefjord en dient alleen nog als trekpleister voor museumbezoekers. We zijn bij het beroemde Vikingschipmuseum van Roskilde, waar de Sea Stallion slechts een van de attracties is. Eeuwige roem vergaarde de Sea Stallion overigens in 2007 toen het schip van Roskilde naar Dublin voer, waar het in de elfde eeuw ooit gebouwd was. Zelfs in New York op Times Square waren livebeelden te zien van het binnenvaren van het exact Experimentele archeologie Timmerlieden Martin en Mike staan op het museumeiland onverstoorbaar te schaven en hakken op een stuk eikenhout. We zijn bezig met het bouwen van een Vikingoorlogsschip, vertelt Martin. Daar zijn we met een paar man wel een half jaar druk mee, maar we werken op de authentieke manier. Dus alleen met gereedschap dat de Vikingen voorhanden hadden. We gebruiken bijvoorbeeld geen zaag, maar hakken met een bijl de planken voor de boot. Echt vakwerk dus, maar ook een manier van werken die experimentele archeologie wordt genoemd. Kijk op

3 !reizen Jeugdige belangstelling voor een van de Skuldelevschepen Wetenschappelijke theorieën over de scheepsbouw van de Vikingen worden door ons in de praktijk getoetst om er meer over te weten te komen. Bij het museum mag je ook zelf de handen uit de mouwen steken. Het museumeiland heeft niet alleen een timmerwerkplaats, maar ook de smid en touwslager zijn hier druk bezig. Als je zelf wilt ervaren hoeveel moeite het kost om een nagel te smeden of een goed stuk touw te vlechten, dan mag je dat hier proberen. Vikinggevoel Leuk om te doen die Vikingambachten, maar je wordt pas echt aan het werk gezet in de haven bij het museum. Daar ligt een replica van een Vikingschip te wachten op passagiers uit de 21 ste eeuw, die wel eens een Vikingtocht op het water willen maken. Onder leiding van schipper Henrik die zelf ook in alles het prototype blonde Viking is vaar je de Roskildefjord op, klaar om de wereld te veroveren. Het eerste gedeelte wordt er nog geroeid door de verse Vikingen, maar eenmaal de haven uit gaat het zeil op en scheert de boot langs de Deense kust. Dichter bij het echte Vikinggevoel kun je bijna niet 58 - Kijk op

4 Timmerlieden bouwen een Vikingschip De ijzertijd herleeft in het Land der Legenden komen zou je denken, maar het museum heeft nog meer Vikingkost op het menu staan. En dan ook nog letterlijk, want in museumrestaurant Snekken serveren ze origineel Vikingvoedsel met alleen ingrediënten die toen werden gebruikt. Befaamde Vikinghoofdman Roskilde heeft niet alleen het fraaie museum als Vikingtroef. Het stadje was tot ver in de middeleeuwen de trotse hoofdstad van Denemarken. Nog steeds worden de Deense vorsten begraven in de monumentale Dom Dichter bij het echte Vikinggevoel kun je bijna niet komen. van Roskilde. In deze kathedraal, die UNESCO tot Werelderfgoed uitriep, ligt ook de Vikingkoning begraven waar we nog dagelijks aan worden herinnerd. Harald Blauwtand was een befaamde Vikinghoofdman, die pas ver na zijn dood écht bekend is geworden. En dan wel onder zijn Engelse benaming, want wie kent niet het Bluetooth ICTcommunicatiesysteem? De Nederlander Jaap Haartsen, die bij het Zweedse bedrijf Ericsson werkte, ontwikkelde dit computersysteem en koos daarbij als werktitel Bluetooth, vanwege de reputatie die Vikingkoning Blauwtand had verworven als verbindende persoon. Bluetooth himself maalt daar niet meer om natuurlijk. Hij heeft een mooi plekje gekregen in de mooiste kerk van Denemarken, waar hij in alle eeuwigheid van zijn postume roem kan genieten. Land der legenden Op slechts een kwartiertje van Roskilde, bij Lejre, vind je al de volgende Vikingattractie: het Land der Legenden. Dit 43 hectare grote park lijkt wel wat op het themapark Archeon bij Alpen a/d Rijn. Ook hier kun je geschiedenis beleven op een actieve manier. Het Land der Legenden verbeeldt overigens niet alleen de Vikingperiode, maar ook het ijzeren- en stenentijdperk. Er is in Lejre van alles en nog wat te doen, van vuur maken tot peddelen in een kano uit het stenen tijdperk, maar je kunt er ook een activiteit boeken, die bijzonder avontuurlijk is. In de zomer kunnen families een week lang leven als in de ijzertijd. Dat betekent dan zelf je eten bereiden op een (zelfgemaakt) vuurtje en slapen op een strobedje. Uiterst primitief natuurlijk, maar stiekem toch veel leuker dan all-inclusive bruinbakken aan de Turkse Riviera. Spitten en speuren Weer een heel andere Vikingbelevenis vind je bij het natuurpark Åmosen. Het ligt in het mooie West-Sjællandse landschap met witte kerkjes en graanen koolzaadvelden en dat alleen al maakt een bezoek de moeite waard. Het natuurgebied is echter ook een Kijk op

5 !reizen Roskilde, fraai gelegen aan de gelijknamige fjord Nazaten van Harald Blauwtand Een Vikingschip in het Vikingeskibsmuseet van Roskilde Cees van Roeden 60 - Kijk op

6 belangrijke archeologische vindplaats, omdat hier de restanten van een grote versterkte Vikingboerderij en een (waarschijnlijk koninklijke) woonplaats werden blootgelegd. Geen wonder dat hier nog dagelijks archeologen aan het werk zijn. Zowel amateur- als beroepsarcheologen zijn hier de hele dag in het open veld aan het spitten en speuren naar vondsten, en niet zonder resultaat. Er zijn hier talloze voorwerpen gevonden, die erop wijzen dat dit een belangrijke Vikingnederzetting is geweest. Je mag, als je het vriendelijk vraagt, best even komen kijken naar het veldwerk. Daarna kun je in het naastgelegen nieuwe informatiecentrum verder worden ondergedompeld in Vikinghistorie. Trelleborg Fort Trelleborg bij Slagelse is de laatste halte in onze Sjællandse Vikingspeurtocht. Het duizend jaar oude Vikingfort oogt niet veel meer dan een aarden wal, maar is het meest tastbare spoor dat Harald Bluetooth ons heeft nagelaten. Trelleborg is pas laat ontdekt, vertelt gids Anne Knabe Sørensen van het Vikingfort. Dat komt natuurlijk ook omdat van deze versterking niet veel meer over is dan aarden wallen. De Denen wisten ook gewoon heel lang niet dat dit een oude Vikingburcht was. Trelleborg is zelfs een tijd lang gebruikt als crossterrein voor motoren. Dat is tegenwoordig wel anders want deze intrigerende Vikingburcht trekt tegenwoordig meer dan veertigduizend bezoekers per jaar en staat op de nominatie om op de Werelderfgoedlijst te worden opgenomen. Als die nominatie verzilverd wordt, is de wereld van Bluetooth definitief werelderfgoedwaardig geworden. n Opgravingen bij natuurpark Åmosen Algemene informatie Deense land van vikingen Ligging en bereikbaarheid Sjælland (Seeland in het Nederlands) is het grootste eiland van Oost-Denemarken. Sjælland is een prachtig eiland qua natuur met licht glooiend open landschap, strandjes en fjorden. De hoofdstad Kopenhagen ligt ook op Seeland aan de oostkust en dat maakt het eiland nog aantrekkelijker om te bezoeken. Het eiland is te bereiken via de luchthaven van Kopenhagen, per boot vanaf de Duitse Noordkust en ook gewoon per auto. Klimaat en beste reistijd De zomer is de mooiste periode voor Sjælland. De natuur is dan op haar mooist en de temperaturen aangenaam. Bovendien zijn in het zomerseizoen alle (Viking)attracties geopend. Accommodatie Op Sjælland is er accommodatie te over. Veel toeristen huren een huisje, maar ook kamperen is populair. Uiteraard beschikt het eiland daarnaast over hotelaccommodaties in alle prijsklassen. Meer Vikingen Niet alleen op Sjælland is veel te beleven op het gebied van Vikingerfgoed. Denemarken mag zich met recht Land van Vikingen noemen, zoveel is er op dit gebied te beleven. Buiten Sjælland heeft Jelling bijvoorbeeld de beroemde runenstenen en een bezoekerscentrum, Ribe een Vikingmuseum, Lindholm Høje bij Aalborg een grote Vikingbegraafplaats en er zijn tal van evenementen op het gebied van Vikingcultuur in heel Denemarken. Voor een meer uitgebreid overzicht zie: Kijk op