Jaargang 36 Januari 2009 Uitgave van de Moermanvereniging

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaargang 36 Januari 2009 Uitgave van de Moermanvereniging"

Transcriptie

1 1 Jaargang 36 Januari 2009 Uitgave van de Moermanvereniging Suiker, van vitaal belang en toch zo bedreigend De fiscus, ziektekosten en andere buitengewone uitgaven in 2008 Leden werven Leden van levensbelang voor de vereniging Opmerkelijk interview dr. David Servan Schreiber

2 algemene informatie De Moermanvereniging voor natuurlijke kankerbestrijding stelt zich ten doel welzijn en belangen te behartigen van patiënten die met de Moermantherapie worden behandeld, en zoveel mogelijk bekendheid te geven aan deze therapie ter bestrijding van kanker. Bestuur Vriendelijk verzoek alle post bestemd voor het bestuur te zenden aan: Postbus AM Alphen aan den Rijn Voorzitter a.i. Fer Kesteloo Secretaris Frits Kranenbarg Brouwersveld DA Wehl (0314) Penningmeester Rob Kappé Reijerskoop BL Boskoop (0172) Regiocoördinator Tym Kortekaas-Zaal Nieuweweg 57 B 2685 AS Poeldijk (0174) PR Margreet Heijerman-Strating Postbus AA Varsseveld (0315) Voeding en artsencontact Hans Stoop Coehoornstraat KS Bergen op Zoom (0164) Organisatie Jan Strating Hoofdwal EB Gorinchem (0183) Adviseurs Judith van Akkeren Cor van Groningen Drs. Bob Hornstra Administratie/ algemene informatie De administratie van de vereniging wordt gevoerd door de heer Wim Kuling. Administratie-adres: Postbus AM Alphen aan den Rijn telefoon (0172) (werkdagen tussen uur en uur) fax (0172) info@moermanvereniging.nl Aanmelding nieuwe leden Schriftelijk of telefonisch bij de administratie. Lidmaatschap Nieuwe leden: 22,- per kalenderjaar (automatische incasso). Voor Belgische leden minimaal e 35,50 op rekening ING bank t.n.v. Moermanvereniging. Voor de overige leden in Europa e 35,50, buiten Europa e 40,-. Een kleine overbetaling op de minimumcontributie wordt zeer op prijs gesteld. Contributie giro t.n.v. Moermanvereniging te Alphen aan den Rijn. Opzegging lidmaatschap: vóór 1 december van het lopende jaar. Administratiekosten e 3,50 wanneer een herinnering gestuurd moet worden. Internet info@moermanvereniging.nl Patiëntenvoorlichting Telefoon (Infolijn) Of voor algemene informatie over de vereniging: Informatie lezingen en kooklessen Schriftelijke vragen naar: Postbus AM Alphen aan den Rijn Postzegel insluiten. Klachten van patiënten Stichting Klachtrecht AAG (Artsenfederatie Additieve Geneeskunde) Vaartstraat 177, 1075 RM Amsterdam Advertenties Uitzicht Advertentietarieven kunnen worden aangevraagd bij: J.P.H. Geraats Louis Regoutstraat 36, 06 LL Weert telefoon (0495) j.geraats@tiscali.nl Stichting Steunfonds Amnestie Giro t.n.v. de Stichting Steunfonds Amnestie, Reijerskoop 291, 2771BL Boskoop of via ING bank, rekeningnummer t.n.v. Stichting Steunfonds Amnestie in Boskoop. Bovenstaande rekeningnummers van Stichting Steunfonds uitsluitend te gebruiken voor giften. Legaten Wie het Steunfonds testamentair wil gedenken, wordt aanbevolen gebruik te maken van de volgende formulering: Ik legateer aan de Stichting Steunfonds Amnestie, gevestigd te Elst (Gld) de som van e vrij van rechten en kosten. Regio-secretariaten Amsterdam en Wijde Omgeving Mevr. T. Visser Quellijnstraat XL Amsterdam telefoon (020) Gelderland Mevrouw R. van Elk Utrechtseweg AH Arnhem telefoon (026) Zeeland/West-Brabant Mevr. K. Walhout Oranje Nassaustraat GC Arnemuiden telefoon (0118) Den Haag Mevr. J. Rijkels Postbus CJ Den Haag telefoon (070) Friesland Mevr. T. Meesters Singel SV Nijland telefoon (0515) Groningen/Drenthe Mevr. H. Prins Schout Poelmanweg BX Harkstede telefoon (050) Limburg Dhr. F. Kessels Groenstraat EL Melick telefoon (0475) Noord-Holland Noord Mevr. L. Weda Bakkumerstraat HM Castricum telefoon (0251) Overijssel Dhr. G.J.W. Tretmans Tuinvaas ZT Almelo telefoon (0546) Rotterdam Dhr. M. Ouwehand Statenweg HP Rotterdam telefoon (010) mobiel Rijnmond/Westland Mevrouw E. Koestal Mariendijk SZ Honselersdijk Telefoon (0174) (Zie ook colofon pagina 27) Natuurlijk vermogen Slecht bericht van de wereldgezondheidsorganisatie WHO: van 2010 af zal kanker de belangrijkste doodsoorzaak zijn. Kanker rukt wereldwijd zo sterk op dat over een jaar hart- en vaatziekten als doodsoorzaak van de eerste plaats zal zijn verdrongen. En hoewel de stijging van het aantal mensen dat kanker krijgt zich vooral in de ontwikkelingslanden voltrekt, geldt de sombere prognose ook ons eigen land. Miljoenen mensen krijgen wereldwijd kanker (in miljoen, volgens WHO) en miljoenen (in miljoen volgens dezelfde bron) zullen er aan sterven. Kanker als doodsoorzaak nummer 1, dat is een alarmerende ontwikkeling. Intussen moeten we wel bedenken dat we niet helemaal machteloos staan. Dat zou veel te somber zijn. Kiezen voor een verantwoorde leefstijl, gezonde voeding en beweging, is kiezen voor een beperking van de risico s om een ernstige ziekte als kanker te krijgen. We kunnen zelf actief werken aan onze gezondheid. Dat is voor u, als lid van de Moermanvereniging en lezer van Uitzicht, niks nieuws. Maar er zijn heel veel mensen ouderen en jongeren - aan wie die boodschap van het grote belang van een gezonde leefstijl tot nu toe voorbijgegaan is. Die mensen willen we graag als lid van de vereniging hebben. U mag ze werven! We hebben in uitgebreid gepubliceerd over de Franse psychiater David Servan Schreiber. In een interview met de NRC zei hij onder meer dit: De gezondheidszorg is incompleet en niet wetenschappelijk genoeg. Het is duidelijk dat ons lichaam natuurlijke vermogens heeft om ziekte te weerstaan of te bevechten. Maar we doen er niet ons voordeel mee, we zetten die natuurlijke verdediging niet systematisch in bij het genezingsproces. Dat is jammer, want veel van die manieren zijn wetenschappelijk onderbouwd. Met het zicht op de oprukkende kanker is het meer dan ooit tijd om de handen ineen te slaan. Cor van Groningen eindredacteur Uitzicht Suiker, van vitaal belang en toch zo bedreigend Suiker is van groot belang. We kunnen niet zonder. Dan overleven we niet. Tegelijkertijd blijkt geraffineerde suiker veel schadelijker te zijn dan -ook in wetenschappelijke kring- altijd werd gedacht. Het witte product, waarvan we met de hele bevolking jaarlijks zo n slordige zeshonderd miljoen kilo naar binnen werken, blijkt bedreigend voor onze gezondheid. Gezonde alternatieven krijgen weinig kans. De fiscus, ziektekosten en andere buitengewone uitgaven in 2008 Belasting betalen? Misschien komt u wel in aanmerking voor teruggave. Dat kan als u in verhouding tot uw inkomen veel kosten maakt in verband met ziekte of een handicap, of wanneer u naast een AOW-uitkering maar een klein pensioen hebt, een WAO-uitkering krijgt of chronisch ziek bent. Gert Tretmans zette de mogelijkheden om kosten af te trekken voor onze lezers op een rijtje. Doe er uw voordeel mee. Leden werven Leden van levensbelang voor de vereniging U draagt de Moermanvereniging een warm hart toe? En u wilt graag een keer wat doen? Dat kan. Met ingang van 1 januari 2009 is de actie Leden werven Leden gestart. Een schitterende mogelijkheid om te laten blijken hoe u de vereniging waardeert. Een leuke uitdaging. U kunt er nog cadeaus en bonuspunten mee winnen ook. Nederland op onaccepele achterstand bij acceptatie complementaire therapieën Nederland staat, vergeleden met andere Europese landen, op een onaccepele achterstand bij de acceptatie van complementaire therapieën. Dat concludeert drs. Henk Trentelman in zijn boek over de keuzevrijheid voor patiënten, dat Petra Pronk bespreekt. In dit nummer de tweede en laatste aflevering. We zetten natuurlijke verdediging niet systematisch in bij genezingsproces Het is duidelijk dat ons lichaam natuurlijke vermogens heeft om ziekte te weerstaan of te bevechten. Maar we doen er niet ons voordeel mee, we zetten die natuurlijke verdediging niet systematisch in bij het genezingsproces. Zegt de Franse psychiater dr. David Servan Schreiber in een interview met NRC

3 Jongste onderzoeken: geraffineerde suiker veel schadelijker dan gedacht Suikers zijn van groot belang voor de mens. Zonder deze stof overleven we niet. Maar geraffineerde suiker kunnen we missen als kiespijn. Alles wijst erop dat het veel schadelijker is dan de voedingswetenschap altijd dacht. Tekst en foto: Hans Nieuwstad Suiker, van vitaal belang en toch zo bedreigend Dat suiker geen onschuldige voedingsstof is, is in kringen van de complementaire geneeskunde een overtuiging die al lang geleden heel diep wortel heeft geschoten. Ook Cornelis Moerman had het niet op suiker begrepen. Kanker houdt van zoet en niet van zuur, was zijn stelling. In de reguliere geneeskunde is suiker eveneens omstreden, maar dan in relatie tot overgewicht. De obesitasvloedgolf die ons de komende decennia staat te wachten, kent als een van de boosdoeners de overconsumptie aan geraffineerde suiker. De zoete dikmaker zit bijna overal in: frisdrank, chocola, bier, koek, wijn, brood: je kunt het zo gek niet bedenken of er is suiker aan toegevoegd. En zoals we weten gaat ieder pondje door het mondje. Gezonde alternatieven Bewogen we nu maar genoeg en aten we voor het overige maar gezond, dan zouden de gevolgen wellicht nog te overzien zijn. Maar dat is helaas niet het geval. Vandaar dat de beleidsmakers zich grote zorgen maken over de gigantische toename van mensen met ernstig overgewicht. Zoals bekend is obesitas een vaak fatale risicofactor voor harten vaatziekten én kanker. Tegen overtollig suikergebruik zullen de komende jaren wellicht vergaande maatregelen worden genomen, zo kwam Uitzicht op het spoor, maar daarover later in deze serie meer. Ook zal er veel meer aandacht komen voor alternatieven. Inmiddels zijn er ook alternatieven waarvan onomstotelijk is bewezen dat ze gezond zijn, zoals Stevia en Tagatose, ook daarover later in de serie meer. Iets voor jullie club Maar terug naar de verdenking dat suiker een foute rol zou spelen bij de vorming van tumoren. Het was de Duitse fysioloog en geneeskundige dr. Otto Heinrich Warburg die de wetenschap in de jaren twintig van de vorige eeuw op dit spoor zette. Hij ontdekte de aard en de werking van ademhalingsenzymen in de cel. Daar kreeg hij in 1931 de Nobelprijs voor. Omdat suiker (glucose) van vitaal belang is voor de celademhaling, meende Warburg het ontstaan van kanker nader te kunnen verklaren. Hij lanceerde daarover een theorie die voor die tijd nog al spectaculair was. Te wild, oordeelde de wetenschap en ging over tot de orde van de dag. Warburg kreeg dus wel erkenning voor zijn ontdekking maar niet voor de hypothese die hij daaraan verbond. Des te opmerkelijker is het dat Warburg nu toch weer in de wetenschappelijke literatuur opduikt. Ik kom zijn naam steeds vaker tegen, zegt drs. Hans Stoop. Hij houdt zich bezig met tumorcelbiologie en volgt het wereldwijde kankeronderzoek op de voet. De biochemie was in die tijd nog niet zo heel ver ontwikkeld en de ideeën die men had over het ontstaan van kanker strookten niet zo met de Warburghypothese. Dat verklaart volgens Stoop waarom de theorieën van Warburg snel werden vergeten. Er moest eerst veel meer in kaart worden gebracht over de werking van cellen, voordat het hele proces van gezonde cel naar kankercel beter begrepen kon worden. Daarbij komt dat het DNA-onderzoek decennia lang de verwachting wekte dat langs die weg het ontstaan van kanker tot in detail kon worden opgehelderd. Dat is een illusie gebleken. Het zal een jaar of drie geleden zijn dat Stoop door een Duitse collega werd gewezen op een artikel waarin werd teruggegrepen op de ideeën van Warburg. Die collega wist dat Hans actief was binnen de Moermanbeweging en tekende bij het artikel aan dat het iets voor hem en zijn club zou zijn. Het ging over de rol van suiker bij de vorming van kankercellen. Ook bij de PET-scan wordt in zekere zin gebruik gemaakt van de inzichten van Warburg. Naderhand kwam Stoop de naam van de Duitse geleerde iedere keer weer tegen. Op dit moment lijkt de wetenschap zelfs om. Stoop: Het gaat te ver om te zeggen dat alles helder is en dat we precies weten hoe het allemaal zit. Dan zijn we misschien wel veertig jaar verder. Maar de trend in het onderzoek is duidelijk. In die zin kun je Warburg vergelijken met Moerman en Pauling. Stoop bedoelt dat Moerman werd weggezet als een fantast toen hij zei dat er een sterk verband was tussen voeding en kanker. Nu twijfelt niemand meer aan die bewering. Toen Linus Pauling (ook een Nobelprijswinnaar) zijn theorie openbaarde dat vitamine-c van groot nut is bij de bestrijding van Zeshonderd miljoen kilo wit gif Jaarlijks verwerken we met z n allen in Nederland zo n 0 miljoen kilo geraffineerde suiker. En dat terwijl de aanwijzingen zich opstapelen dat dit zoete goedje erg slecht voor ons is. Niet alleen veroorzaakt het overgewicht maar het wordt ook steeds meer in verband gebracht met kanker. Alle aanleiding om een duik te nemen in dit verdachte maar blijkbaar zeer gewaardeerde poduct. In dit nummer het eerste deel van een serie over het witte gif : Een interview met bioloog en Uitzichtmedewerker drs. Hans Stoop over een oude theorie van Nobelprijswinnaar Otto Heinrich Warburg en de jongste stand van het onderzoek. Van de hand van Hans Stoop komt er in het volgende nummer een wetenschappelijke uiteenzetting met daarin tevens uitgebreid aandacht voor het late gelijk van Cornelis Moerman. kanker, werd hij nog net niet uitgelachen. Nu lijkt hij alsnog gelijk te krijgen. Stoop schreef daarover in het vorige nummer van Uitzicht. Raffinage Stoop benadrukt dat ons lichaam niet buiten suiker kan. Hoe valt dat te verklaren: een essentiële stof die tegelijk zo bedreigend kan zijn? De cellen waaruit ons lichaam is opgebouwd, kunnen alleen goed functioneren als er voldoende glucose voorhanden is. Als we gezond eten en drinken, levert dat voldoende glucose op. Maar als er teveel glucose beschikbaar komt uit met name geraffineerde producten, stimuleren we het ontstaan van kankercellen. Geraffineerde suiker bevat niets anders dan glucose, geen mineralen en geen vitaminen. Die mineralen en vitaminen zijn onder andere nodig om glucose af te breken. Bij een tekort aan vitaminen en mineralen gaat het mis en kan de normale werking van de cel worden verstoord. Het vervelende is dat geraffineerde suiker sinds de Tweede Wereldoorlog sterk in opkomst is. In de naoorlogse periode dacht men dat het beter was om voedsel te bewerken. Suiker is maar een van de voorbeelden. Maar het is wel het meest sprekende voorbeeld omdat het nu bijna overal in zit. En dan heb je ook nog glucosestroop dat nog slechter zou zijn dan geraffineerde suiker en dat ook massaal in ons voedsel wordt verwerkt. Stoop: Ja, omdat het enkelvoudige suiker in geconcentreerde vorm is. De alvleesklier moet zo n stoot aan glucose snel omzetten door veel en snel insuline te produceren en dit af te geven aan het bloed. Dat moeten we zien te vermijden. Daarom wordt wel gezegd dat wanneer je suiker eet je dat moet doen in combinatie met vezels. Dan vertraag je dat omzettingsproces en zorg je dat de alvleesklier minder insuline hoeft te produceren en dat deze er langer over kan doen. Is suiker in fruit, bijvoorbeeld druivensuiker, ook slecht? Stoop: Nee omdat je dan meteen vitaminen, mineralen en niet te vergeten vezels binnen krijgt die zorgen dat het proces van afbraak van glucose in de cellen goed verloopt. Mens is geen machine Wie de Suikerstichting -het lobbykantoor van de suikerindustrie- raadpleegt over de schadelijkheid van suiker, krijgt te horen dat matig gebruik van geraffineerde suiker geen kwaad kan. De stichting beroept zich daarbij op hoogleraren, die stellen dat er geen direct verband is tussen suikerconsumptie en kanker. Hoe is dat mogelijk? Stoop: Er kunnen nog allerlei mitsen en maren bij de uitkomsten van de jongste onderzoeken worden geplaatst. Daarom ligt het niet zwart-wit. Was dat wel zo, dan kon de overheid suiker verbieden. Het is ook niet zo dat je automatisch kanker krijgt als je geraffineerde suiker gebruikt. De mens is geen machine. Hij maakt een vergelijking met roken. Bewezen is dat niet alle rokers kanker krijgen. Maar waarom krijgen die anderen geen kanker? Dat weten we niet. Iedereen kent wel mensen die roken als een schoorsteen en toch oud zijn geworden. Kanker krijg je als gevolg van een complex van factoren. Hoe dat ook zij, van sommige factoren is bekend dat ze vanwege de hoge risico s beter vermeden kunnen worden. Daar is roken er een van maar de consumptie van geraffineerde suiker ook. Gebruikt hij zelf dus helemaal geen suiker? Zo weinig mogelijk geraffineerde suikers en niet geconcentreerd. 4

4 OV ERPEINZINGEN... Lachen én wenen Salvestrolen voor optimale celbescherming Er is de laatste tijd heel veel geschreven over deze interessante nieuwe ontdekking. Sommigen noemen het al de vitaminen van de 21 ste eeuw. Salvestrolen worden door planten aangemaakt om zich te beschermen tegen bacteriën, schimmels, virussen, UV-licht en insecten. Ook in het menselijk lichaam hebben ze een krachtige celbeschermende werking. Naast bepaalde enzymen en antioxidanten vormen salvestrolen een derde barrière in de strijd tegen vrije radicalen. Zij komen in beeld wanneer antioxidanten hebben gefaald in hun beschermende werking. Vraag de uitgebreide brochure aan om er meer over te lezen, bel puur en werkzaam De mensheid gebruikt salvestrolen al eeuwenlang om op natuurlijke wijze te zorgen dat cellen gezond blijven. Vroeger kwamen ze volop voor in onze groenten en fruit, maar zijn nu alleen nog in relevante hoeveelheden aanwezig in biologische groenten en fruit. Dit komt onder andere door bestrijdingsmiddelen. Salvestrol Shield biedt een onderhoudsdosering en Salvestrol Platinum is extra hoog gedoseerd voor therapeutisch gebruik. Zoals alle Vitals producten bestelt u Salvestrol Shield en Platinum heel eenvoudig bij de Roode Roos. Raadpleeg bij therapeutisch gebruik uw arts of therapeut. Kijk ook op voor uitgebreide informatie. Vroeger keken wij vol verwachting uit naar de oudejaarsconference van een van de grote drie. Tegenwoordig is een hele avond lachen er niet bij. Daarvoor is de ondertoon van de conferences te ernstig. De goede verstaander hoort door de grappen heen een serieuze boodschap. De goede waarnemer ziet door de beelden heen het spiegelbeeld van onmacht en zelfspot. De wereld lijkt een tranendal. Hoe kunnen wij hierin nog gelukkig zijn? De cabaretier is weliswaar een humorist, maar eigenlijk een verkapte filosoof. Staande voor zijn publiek durft hij in de spiegel te kijken, en wat hij ziet, vertaalt hij in een hapklare spitsvondige clou. Getimed voert hij ons naar een onverwachte climax met een bevrijdende lach. Die lach verdringt de traan..., maar niet voor lang. De lach vergaat, de traan komt weer. Het nieuwe jaar start precies waar het oude is geëindigd. Oorlogen gaan verder, honger blijft, crisissen volgen elkaar op, natuur en milieu vervuilen, relaties verkillen en naasten sterven. Ondanks alle goede voornemens draait de wereld gewoon door, met alle ellende van voordien. Ook voor de ernstig zieke mens. Deze wordt van dichtbij geconfronteerd met een levensbedreigende situatie. Grappen en grollen kunnen zijn zorgen kortstondig doen vergeten, maar zij geven geen duurzame innerlijke rust. Door de feiten gedwongen kan hij de bittere ernst van zijn bestaan niet ontlopen. Opeens komt sterven in een persoonlijk perspectief te staan. Levensvragen vereisen nieuwe antwoorden. Zelfbezinning is geboden. Als ik de media moet geloven worstelt de hele Nederlandse bevolking met levensvragen. De roep om zingeving klinkt steeds luider. Hoe vinden wij in dit tranendal de weg? Welke weg eigenlijk? Waartoe moet deze leiden? Wat is het doel in mijn leven? Welke zin heeft het allemaal? Waarom of waarvoor leef ik? Omdat zingevende instituties van weleer hun gezag verliezen en iedereen zelf op zoek moet gaan naar antwoorden op levensvragen, is het aanbieden van hulp een gat in de markt. Esoterische geesten spelen gretig in op de behoefte aan houvast. Zij bieden de meest uiteenlopende -en wonderlijke- manieren om op zoek te gaan naar je ware zelf. Een lucratieve bezigheid omdat dit zelf een illusie is. Ook klassieke psychoanalytici hebben de neiging -freudiaanse- ficties na te jagen. Modernere psychotherapeuten zijn reëler en effectiever, vooral indien zij zelfbezinning in hun behandeling opnemen. Zoeken naar zin is als zoeken naar de bril die op je neus zit. Wij kijken door de bril en zien wel de wereld, maar niet de kleur van de glazen waardoor wij kijken, noch de helderheid of sterkte daarvan. De wereld met waarden, zin en betekenis bestaat slechts bij de gratie van die menselijke bril. Een kale werkelijkheid -de wereld zonder bewustzijn- reikt geen enkele zin aan. Zij is gewoon zoals zij is, waardevrij, niets vragend of bedoelend. De cabaretier wijst met zijn grappen terecht naar de waardegevende mens, maar, na de lach zijn wij terug bij af. Deze filosoof stopt te vroeg. Hoe verder met onze bezinning? Zoals ieder mens wel eens doktert of timmert, zo kan iedereen filosoferen. Een gelukkig leven is het beste gebaat bij filosofische bezinning. Juist omdat de werkelijkheid op zich geen zin aanreikt, maar ieder mens zelf aan zingeving moet en kan doen, gaat het om een keuze. De clou van deze bezinning is niet het gebruikelijke zoekend kijken door een bril, maar het onderzoekend kijken naar je bril. Is deze beslagen, bekrast of verkleurd? Helder uitzicht geeft nieuw inzicht. Filosofische bezinning is kritisch onderzoeken van datgene wat je ten diepste denkt over jezelf en de wereld. Van huis uit gekoesterde ideeën kunnen illusies blijken of zinloos zijn, dan wel zodanig versleten, dat zij niet meer passen op de persoonlijke werkelijkheid van nu. Zelfs wat werkelijk onmogelijk is, kan gedacht worden. Het is daarom verstandig een realistische keuze te doen. Kiezen voor een leven van de lach zonder traan, is leven in illusie. Geluk vraagt om de reële keuze voor lachen én wenen tegelijkertijd. Rein Stoel Reacties: info@reinstoel.nl of schriftelijk via de redactie van dit blad. Informatie: of telefonisch (026)

5 De fiscus, ziektekosten en andere buitengewone uitgaven in 2008 Als u in verhouding tot uw inkomen veel uitgeeft in verband met ziekte of een handicap of wanneer u naast een AOW-uitkering maar een klein pensioen hebt, een WAO-uitkering krijgt of chronisch ziek bent, is de kans groot dat u voor teruggaaf van belasting in aanmerking komt. Het is dus belangrijk dat u al deze kosten, die vallen onder de noemer buitengewone uitgaven op een rijtje zet. U moet deze kosten wel kunnen aantonen bij eventuele navraag van de fiscus. Dus: rekeningen, betaalbewijzen, enzovoort bewaren! Als u denkt dat u te veel betaalt en u krijgt geen aangiftebiljet, vraag er dan om bij de belastingdienst. Tekst: Gert Tretmans Het is mogelijk om een bijzondere tegemoetkoming te krijgen als de buitengewone uitgaven door cumulatie van aftrekposten en heffingskortingen geen belastingvoordeel meer opleveren. Dat is vooral van belang als mede door het lage inkomen geen belasting is verschuldigd en daardoor geen belastingvoordeel staat tegenover de aftrek van buitengewone uitgaven. Voor 65+ers en arbeidsongeschikten is door de vaste aftrekbedragen vrijwel altijd aftrek van buitengewone uitgaven mogelijk. Ook bij hogere inkomensposities wordt in 2008 al snel de drempel gehaald. Soorten uitgaven Bij de aftrek van ziektekosten en andere buitengewone uitgaven gaat het om de volgende soorten uitgaven: - uitgaven voor ziekte en invaliditeit; - een vaste aftrek wegens ouderdom, arbeidsongeschiktheid of chronische ziekte; - uitgaven voor bevalling; - uitgaven voor adoptie; - uitgaven wegens overlijden. De uitgaven voor ziekte en invaliditeit en de vaste aftrekposten wil ik nader toelichten. De ziektekosten en andere buitengewone uitgaven vormen een onderdeel van de zogenoemde persoonsgebonden aftrek. De persoongebonden aftrek wordt verrekend met achtereenvolgens het inkomen in box 1, box 3 en box 2. Voor zover de persoonsgebonden aftrek niet kan worden verrekend met het inkomen over 2008 is verrekening mogelijk in volgende jaren. Als u heel 2008 een fiscale partner had, kunt u de aftrek vrij verdelen over u en uw fiscale partner. Dat kan ook als u maar een deel van 2008 een fiscale partner had, maar u er beiden voor kiest om het hele jaar 2008 als fiscale partners te worden aangemerkt. De uitgaven voor ziekte, invaliditeit, bevalling en overlijden moeten gedaan zijn voor uzelf, uw fiscale partner, uw kinderen die jonger zijn dan 27 jaar of voor inwonende gehandicapte/zorgafhankelijke personen. U kunt in 2008 alleen die uitgaven als buitengewone uitgaven in aanmerking nemen die door u in 2008 zijn betaald of verrekend. Aftrekbare premies zorgverzekering a. De premie voor de zorgverzekering (basispakket) is voor 2008 niet aftrekbaar. - Ook niet aftrekbaar zijn de inkomensafhankelijke bijdragen Zorgverzekeringswet die uw werkgever of uitkerende instantie(s) inhield. - Eveneens niet aftrekbaar is de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet waarvoor u een aanslag van de belastingdienst hebt gekregen en die u zelf hebt betaald. - Niet aftrekbaar is het in 2008 ingevoerde eigen risico van 150,-. Betalingen die u hebt gedaan op grond van het eigen risico, dus maximaal 150,-, zijn niet aftrekbaar. - Wel aftrekbaar zijn de premies van aanvullende verzekeringen die u aan uw zorgverzekeraar betaalt. De aftrek is beperkt tot de premies over maximaal 12 maanden. Verder hoeft u geen rekening te houden met de in 2008 ontvangen of terugbetaalde zorgtoeslag of met de in 2008 ontvangen no-claimteruggave van 2007, maximaal 255,-. Ook andere bijdragen voor aanvullende voorzieningen bij ziekte en invaliditeit als bijvoorbeeld de contributies voor het Groene Kruis, Interkruis, Thuiszorg, ziekte- en ongevallenverzekering tijdens uw vakantie kunt u aftrekken. b. Vaste aftrek voor 65-plussers. Als u op 31 december jaar of ouder was, kunt u een vast bedrag van 821 bij uw buitengewone uitgaven tellen. Als u heel 2008 een fiscale partner had die op 31 december jaar of ouder was, kunt u voor die partner ook een bedrag meetellen van 821. c. Vaste aftrek voor arbeidsongeschiktheid en chronisch zieken. U kunt een vast bedrag van 821 meetellen bij uw buitengewone uitgaven als u aan alle volgende voorwaarden voldoet: - U was op 1 januari 2008 jonger dan 65 jaar. - In 2008 was u door ziekte of handicap niet in staat minimaal 55% te verdienen van wat gezonde mensen in gelijke omstandigheden kunnen verdienen. Als u heel 2008 een fiscale partner had die ook aan deze voorwaarden voldeed, kunt u voor die partner ook een bedrag meetellen van Voor chronisch zieke kinderen als uw kind op 1 januari jonger was dan 27 jaar mag u 821,- per kind meetellen. Specifieke uitgaven Hebt u een vergoeding voor bepaalde kosten ontvangen, dan kunt u alleen dat deel aftrekken dat niet vergoed is. U kunt meestal de kosten aftrekken van uzelf en de leden van uw gezin. a. Moermandieet en andere dieetkosten. Het Moermandieet valt onder het dieet voor oncologie. U mag als u het gehele jaar het dieet volgt 1.118,- aftrekken. Dit is een forfaitair bedrag, wat betekent dat u hiervoor geen bewijzen hoeft te overleggen. U moet het dieet op voorschrift van een arts volgen. Is een dieet slechts gedurende een gedeelte van het jaar gevolgd, dan mag u ook slechts een evenredig deel van het bedrag aftrekken. De aftrek wordt berekend per persoon. Als meerdere personen op medisch voorschrift een dieet volgen, gelden de elbedragen per persoon. Als op medisch voorschrift voor verschillende ziektebeelden tegelijk verschillende dieetsoorten worden gevolgd, is in de regeling geen beperking opgenomen. Dan zijn dus de elbedragen van de afzonderlijke dieetsoorten aftrekbaar. b. Voorgeschreven medicijnen. U mag de kosten aftrekken van medicijnen die door een arts zijn voorgeschreven en die door Nederlandse artsen als medicijn worden beschouwd. Ook homeopathische medicijnen kunnen daaronder vallen. In het algemeen is er geen aftrekmogelijkheid voor de kosten van (aanvullende) vitamines en mineralen, omdat niet is voldaan aan de voorwaarde dat de middelen niet voor andere doeleinden worden gebruikt. Uitsluitend als vitamines en mineralen op medisch voorschrift in het kader van een therapie (dus ook de Moermantherapie) worden gebruikt, is aftrek mogelijk. Aftrekbaar zijn ook de kosten van medicinale cannabis die uitsluitend op recept verkrijgbaar is. U kunt stellen dat alle middelen die door artsen worden voorgeschreven als ziektekosten worden beschouwd. Het maakt dan niet uit of u deze koopt bij de apotheek of bij de Roode Roos. Als u een vergoeding voor deze kosten krijgt, bijvoorbeeld van uw verzekering of werkgever, moet u deze in mindering brengen op uw kosten. Uitgaven voor middelen die ook anders dan als medicijn (dus als normale voeding) worden gebruikt, bijvoorbeeld wijn of vruchtensappen (ook al zijn deze door een arts voorgeschreven), zijn nooit aftrekbaar. De kosten van o.a. Vivonex, een middel dat ook wel als astronautenvoedsel dient, zijn niettemin door de Hoge Raad in aftrek geaccepteerd in het geval dat het op voorschrift van een arts wordt gebruikt. c. Huisapotheek. U mag voor uw huisapotheek (aspirine, laxeermiddelen, pleisters en verband) een vast bedrag van 23 per persoon per jaar aftrekken. d. Verzorging en verpleging. Als u langdurig in een verzorgings- of verpleeghuis verbleef dat onder de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) valt, dan mag u 25% van de verplichte eigen bijdrage aftrekken. De meeste verzorgingsen verpleeghuizen vallen onder de AWBZ. Bij verzorging in huis mag u aftrekken de eigen bijdrage AWBZ/Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) plus de totaal gemaakte aftrekbare kosten. Bij een persoonsgebonden budget: de totale kosten min het netto persoonsgebonden budget. e. Hulpmiddelen. Hulpmiddelen zijn voorzieningen of apparaten die u in staat stellen normale lichaamsfuncties uit te oefenen, hetgeen niet mogelijk zou zijn zonder gebruik van het hulpmiddel. Als uitgaven voor hulpmiddelen kunt u bijvoorbeeld de volgende kosten aftrekken: brillen, ook computerbril en lenzen (ook de onderhoudsvloeistoffen), pruiken, steunzolen, gehoorapparaten, kunstgebit, prothesen, pacemakers, blindengeleidehond, rolstoel, krukken, rollator, traplift, maar ook takelinstallaties bij bed of zwembad. Ook andere aanpassingen kunt u onder bepaalde voorwaarden aftrekken. Het gaat dan om zaken die hoofdzakelijk door zieke of invalide personen worden gebruikt en speciaal voor de ziekte of handicap zijn aangebracht. Hieronder vallen bijvoorbeeld bepaalde aanpassingen aan een auto, (nieuwbouw-, vakantie-)woning, enz. Als de kosten van een hulpmiddel aftrekbaar zijn, kunt u ook de kosten van onderhoud, reparatie en verzekering aftrekken. f. Reiskosten. De kosten van vervoer die u moet maken om geneeskundige hulp te krijgen, kunt u zonder meer tot de 8

6 ziektekosten rekenen, ook taxi en ambulance. Te denken valt aan het bezoeken van de huisarts, de tandarts en de specialist (o.a. voor controle naar het ziekenhuis en polikliniek). Ook reiskosten wegens (buitenlands) kuren op medisch voorschrift zijn in het algemeen aftrekbaar. Bij gebruik van de auto kunnen de extra gereden kilometers in aanmerking worden genomen tegen de gemiddelde uitgaven per kilometer van de auto. U kunt hiervoor de voor uw auto geldende ANWB-kilometerprijs hanteren. In ieder geval kunt u altijd 0,20 per kilometer rekenen. Denkt u eraan dat u bij een bezoek aan arts of ziekenhuis ook de kilometers van de terugrit meetelt? Als u aannemelijk kunt maken dat door uw ziekte of invaliditeit u hogere vervoerskosten hebt dan mensen die niet ziek of invalide zijn, dan kunt u uw extra vervoerskosten aftrekken. Bij ingrijpende operaties zijn de noodzakelijke vervoerskosten en verblijfkosten van begeleiders (partners, kinderen en ouders) als aftrekbare ziektekosten aangemerkt. g. Extra gezinshulp. U mag uitgaven voor extra gezinshulp aftrekken als u gezinshulp nodig had door ziekte of invaliditeit van uzelf, uw fiscale partner, uw kinderen die jonger zijn dan 27 jaar of voor inwonende gehandicapte/zorgafhankelijke personen. U moet, als de belastingdienst daarom vraagt, rekeningen en/of kwitanties kunnen overleggen (met datum, bedrag en naam, adres, woonplaats van de gezinshulp of instantie) aan wie u de kosten betaalde. Als u gezinshulp hebt ontvangen via de AWBZ/Wmo of via persoonsgebonden budgetten kunt u het voor eigen rekening komende deel zonder meer als specifieke uitgaven rekenen. Andere (veelal particuliere) uitgaven voor gezinshulp komen alleen in aanmerking voorzover zij meer bedragen dan een bepaald percentage van uw drempelinkomen: > 0 t/m geen drempel; > t/m : 1% van het drempelinkomen niet aftrekbaar; > t/m : 2% van het drempelinkomen niet aftrekbaar; > : 3% van het drempelinkomen niet aftrekbaar. h. Extra uitgaven voor kleding en beddengoed. Als de uitgaven een rechtstreeks gevolg van ziekte of invaliditeit zijn en de zieke of invalide behoort tot uw huishouden, de ziekte duurde minimaal 1 jaar of gaat vermoedelijk een jaar duren, dan mag u een vast bedrag van 300 aftrekken. Als u kunt aantonen dat de extra uitgaven hoger waren dan 0 mag u 750 aftrekken. (Denk ook aan het extra wassen). De bedragen gelden per persoon en voor een heel jaar. Als u bijvoorbeeld vanaf 1 oktober 2008 extra uitgaven had, neemt u 3/12 van het aftrekbedrag. Onder kleding vallen ook celstofluiers en pageslips die een lichamelijk of geestelijk gehandicapt persoon moet gebruiken. Uitgaven voor positiekleding en extra uitgaven voor beddengoed in verband met bevalling zijn niet aftrekbaar. i. Verhoging specifieke uitgaven. U mag uw aftrekpost ziektekosten voor specifieke uitgaven verhogen met 113% als uw drempelinkomen niet hoger is dan Uw drempelinkomen is het totaal van uw inkomsten en aftrekposten in box 1, 2 en 3, maar zonder uw persoonsgebonden aftrek. Als u heel 2008 een fiscale partner had, mag het drempelinkomen van u en uw fiscale partner samen niet hoger zijn dan Overige ziektekosten of buitengewone uitgaven a. Medische hulp. U kunt uitgaven aftrekken voor: huisarts, tandarts of specialist. Verpleging in een ziekenhuis of andere verpleeginstelling. Paramedische behandeling door of onder begeleiding van een arts. Bijvoorbeeld: fysiotherapie, acupunctuur, revalidatie, logopedie, homeopathie of chiropraxie. b. Verpleging. Hieronder vallen uitgaven voor verpleging die niet kunnen worden aangemerkt als specifieke uitgaven. Bijvoorbeeld verpleging die niet valt onder de AWBZ of de persoonsgebonden budgetten. c. Reiskosten ziekenbezoek. U mag reiskosten voor ziekenbezoek onder de volgende voorwaarden aftrekken: U en de zieke voerden bij het begin van de ziekte een gezamenlijke huishouding. U bezocht de zieke in 2008 regelmatig. De verpleging duurt langer dan een maand. Werd de zieke meerdere keren per jaar verpleegd? Dan mag u de reiskosten aftrekken als de zieke in totaal langer dan een maand is verpleegd en als de verpleging steeds een gevolg was van dezelfde ziekte. Bovendien mag de tijd tussen de verpleegperioden niet langer zijn dan 4 weken. De enkele reisafstand tussen uw woning of verblijfplaats en de plaats waar de verpleging plaatsvond is meer dan 10 kilometer. U mag voor de reizen per auto een vast bedrag van 0,20 per km aftrekken. De werkelijke kosten mag u aftrekken voor reizen per taxi, met het openbaar vervoer of op andere wijze. Bijstand/bijzondere bijstand Voor buitengewone uitgaven kunt u mogelijk ook bijstand verkrijgen. De ontvangen bijzondere bijstand komt dan in mindering op de aftrekbare buitengewone uitgaven. Deze bijstand moet u aanvragen bij de Gemeentelijke sociale dienst in uw woonplaats. Drempelbedrag Het totaal van de uitgaven komst slechts voor aftrek in aanmerking voorzover het niet-aftrekbare drempelbedrag wordt overschreden. Het drempelbedrag is voor 2008: 1,65% van uw drempelinkomen, met een minimum drempelbedrag van 115,-. Als u heel 2008 een fiscale partner had, gaat het om het drempelinkomen van u en uw partner samen met een minimum drempelbedrag van 230,-.Uw drempelinkomen is het totaal van uw inkomsten en aftrekposten in box 1, 2 en 3, maar zonder uw persoonsgebonden aftrek. Giften Gewone giften mag u onder de volgende voorwaarden aftrekken: - U hebt de giften gedaan aan een instelling die bij de belastingdienst is geregistreerd als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). (De Moermanvereniging is geregistreerd). - De instelling heeft geen tegenprestatie geleverd voor de giften. - U kunt met schriftelijke stukken aantonen dat u de giften hebt gedaan, bijvoorbeeld met bankafschriften of kwitanties (bewaar deze, maar niet met de aangifte meesturen). - Het totale bedrag van de giften is meer dan het drempelbedrag (1% van uw drempelinkomen met een minimum van ). Het maximum bedrag is 10% van het drempelinkomen. Giften aan de volgende instellingen in Nederland mag u aftrekken: kerkelijke-; levensbeschouwelijke-; liefdadigheids-, culturele-; wetenschappelijke- en instellingen die het algemeen nut beogen. Het gaat bijvoorbeeld om giften aan instellingen voor bestrijding van ziekten, hulp aan gehandicapten, vluchtelingenhulp, natuurbehoud, enz. Ook de Moermanvereniging reken ik onder de laatste categorie. Ook kunt u kosten die u maakte als gift aftrekken als u deze bij de instelling kon declareren, maar dat niet heeft gedaan. Gaat het om niet-gedeclareerde autokosten, dan kunt u een vast bedrag meetellen van 0,20 per kilometer. Voor taxikosten kunt u de werkelijke kosten meetellen. Als u heel 2008 een fiscale partner had, dan telt u de aftrekbare giften van u en partner samen. Voor de berekening van de drempel telt u het drempelinkomen van u en uw partner samen. Ik hoop dat u met het bovenstaande uw voordeel kunt doen. Hebt u vragen, dan kunt u met mij contact opnemen. Gert Tretmans, Tuinvaas 16, 79 ZT Almelo, telefoon/fax: (0546) Onze specerijen Chilipepers en citroenblad Chilipepers (hete pepers) Er zijn heel wat verschillende soorten pepers. Er wordt niet over hete pepers gesproken omdat ze extra pittig zijn, maar om onderscheid te maken tussen pepers die bij de plantenfamilie met de wetenschappelijke naam Capsium horen en andere kruiden en specerijen die ook peper genoemd worden of een hete pepersmaak hebben. Hete pepers komen oorspronkelijk uit de Amerikaanse tropen. Columbus was degene die ze naar Europa en Afrika bracht. De verschillende soorten chilipepers groeien aan struikvormige, vaste planten, die wel een meter hoog kunnen worden. Hete pepers zijn de scherpe, heet naar peper smakende familieleden van de paprika s, die wel zoete pepers worden genoemd. De vlezige vruchten kunnen tussen de 1 en 20 centimeter lang zijn en kleuren bij het afrijpen van groen naar rood. Er zijn ook gele, paarse, zwarte en bruine pepers. De smaak is heet, soms zeer heet. Bijna alle pepersoorten zijn voor niet geoefende gebruikers al snel te heet. Over het algemeen geldt: hoe kleiner de peper hoe heter en meestal zijn de rijpe, rode pepers twee tot drie keer zo heet als de groene. Gedroogde rode pepers zijn meestal het scherpst van smaak. Draag bij het schoonmaken van de pepers keukenhandschoenen ter bescherming; een wondje aan de hand kan zeer pijnlijk zijn als het in aanraking komt met de sappen uit de pepers. Als men zonder handschoenen schoonmaakt, wrijf dan vooral niet in de ogen ook niet lang na het snijden. De sapanine uit de pepers kan lange tijd branderige ogen geven. Verwijder bij het schoonmaken de zaadjes en zaadlijsten als er een minder hete smaak gewenst is. In grote delen van de wereld worden hete pepersoorten gebruikt. De graad van heetheid van de verschillende pepers: Chili- of Spaanse peper, de meest algemene soort, heetheid: 7 Heel kleine rode chilipepertjes van 1 tot 3 cm. In Indonesië bekend als rawit. Heetheid: 8 Madame Janet, een van de heetste pepersoorten uit Suriname. Heetheid: 10 Jalapeno peper een van de populairste pepers in Amerika en genoemd naar de Mexicaanse stad Xalapa (Jalapa). Ze zijn tussen de 5 en 7 cm lang en circa 2 tot 4 cm dik. Heetheid: 5 Chipole peper is geen aparte peper maar een gedroogde jalapeno peper met dezelfde graad van heetheid als de verse. Habanero pepers komen uit Mexico en het Caribische gebied. Zij zijn 5 cm lang en 3 tot 4 cm dik. Hun kleur varieert van groen, geel, paars en rood. Ontzettend heet. Heetheid 10. In Uitzicht/10 is Truus Hartsink, diëtist/publicist en lid van de Redactiecommissie van Uitzicht gestart met een nieuwe reeks artikelen, dit keer over Onze specerijen. Truus Hartsink schreef ook al een serie artikelen over Ons fruit en publiceerde in het (recente) verleden verscheidene boeken, onder andere over het Moermandieet. In deze tweede aflevering over onze specerijen bespreekt ze chilipeper en citroenblad. Citroenblad Citroenblad (Kaffir limoen of Djeroek poeroet): deze bladeren en vruchten groeien aan een kleine boom van drie tot vijf meter hoogte. Het is familie van de citroenen- en limoenensoort, te herkennen aan zijn zeer typische bladeren. Het lijkt net of er twee bladeren achter elkaar aan een steeltje groeien, maar in werkelijkheid is het een blad dat uit vrijwel identieke delen bestaat. De bovenkant van de bladeren is donkergroen en glimmend en de onderkant lichtgroen en dof. De vruchten hebben een hobbelige schil en zijn zeer zuur: niet te eten. Alleen het sap en de schil worden in de keuken gebruikt. De stam van de boom zit vol venijnige stekels. De boom groeit vooral in Zuid Oost Azië. De bladeren kunnen zowel vers als gedroogd worden gebruikt. In de Nederlandse keuken wordt het nauwelijks toegepast, maar in Thailand worden het blad en de schil gebruikt in soep, bouillon, roerbakgerechten en curry s. In deze curry s wordt samen met citroenblad een grote hoeveelheid hete pepers gebruikt. In Indonesië en Maleisië gebruikt men het blad meestal in vleesgerechten. Een idee voor de Nederlandse keuken? Citroenblad maakt het vlees malser

7 Cadeaus, bonuspunten & een leuke uitdaging Leden werven Leden van levensbelang voor de vereniging Ruim 35 jaar zet de Moermanvereniging zich in voor u. Dit jaar vraagt de Moermanvereniging om uw inzet. U kunt als lid een doorslaggevende bijdrage leveren aan de gezondheid en het functioneren van úw vereniging. Hoe? Heel eenvoudig, door een nieuw lid te werven. Gestart: de actie Leden werven Leden. Nog nooit vertoond in verenigingsland: een verdubbeling van het ledental in één jaar! Een novum waar de radioen televisiejournaals ongetwijfeld uitgebreid melding van zouden maken. En toch zou het betekenen dat elk bestaand lid slechts één nieuw lid aan de vereniging had toegevoegd. Ziedaar de kracht van het principe leden werven leden. Eerlijk en onafhankelijk Aanwas van nieuwe leden is dringend nodig. Bestuurslid Frits Kranenbarg noemt de wervingsactie zelfs van levensbelang voor de vereniging. En hoewel de wetenschappelijke consensus groeit dat voeding en leefwijze van grote invloed zijn op het al dan niet ontstaan van kanker, zit de missie van onze vereniging er voorlopig nog niet op. In zekere zin is de reis pas begonnen. Waar vindt de gezondheidszoeker eerlijke en onafhankelijke informatie over de waarde van voeding en supplementen? Welke vereniging kan met meer recht bij de verzekeraars pleiten voor de vergoeding van alternatieve en complementaire behandelwijzen dan de Moermanvereniging? Als voorkomen nog altijd zoveel beter is dan genezen, ligt er dan niet juist een belangrijke taak in het bereiken van de jongere generaties? Want die heeft daar het meeste bij te winnen. Een groter ledental betekent meer recht van spreken, continuïteit in de dienstverlening en een gestage groei van de kennis over voeding(supplementen) en gezondheid. Helemaal waar, zegt u. Maar ik was al overtuigd van het nut van de vereniging. Daarom ben ik lid. Anderen overtuigen is echter niet mijn sterkste kant, noch mijn grootste hobby. Uw bedenkingen bij het idee om zieltjes te winnen zijn alleszins voorstelbaar. Mensen worden tegenwoordig al zo achterna gezeten; niet in de laatste plaats door goede doelen. Via de media, op straat, aan de deur en rond etenstijd over de telefoon: het jachtseizoen op potentiële kopers, abonnees, donateurs en leden lijkt permanent geopend. Gelukkig zijn er vele wegen die naar Rome leiden. Ongetwijfeld is er een benadering die aansluit bij uw persoonlijkheid. Elders op deze pagina s leest u alvast wat wenken en tips [zie kader] die uw kans van slagen aanzienlijk verhogen. Werf mee en win! Hoe fraai de gedachte ook is dat elk lid een nieuw lid werft, de praktijk zal uitwijzen dat sommige leden méér willen. Een ambitie die de vereniging uiteraard graag stimuleert. Daarom ontvangt u een cadeau voor elk lid dat u werft. Bijvoorbeeld het receptenboek Culinair de wereld rond, of het dieetkookboek van Lia van Geest en Lydia Sleutel. Had u het Retrospectief onderzoek naar de effectiviteit van de Moermantherapie al in de kast staan? Een luxe schrijfset behoort ook tot de keuzemogelijkheden. Bovendien levert elk door u geworven lid een bonuspunt op, waarmee u spaart voor exclusieve prijzen. Bestuursleden zijn hiervan uitgesloten. Ook voor de nieuwe leden liggen de welkomstgeschenken klaar. Naast de bekende voordelen van het lidmaatschap zoals bijvoorbeeld 25 % korting op voedingssupplementen via inkoopcombinatie De Roode Roos, is dat de kennismakingsbrochure, de voedingswijzer en de dvd Geef ziekte geen kans. Voeg daarbij het informatieve blad Uitzicht dat tien keer per jaar verschijnt, de uiterst bescheiden jaarcontributie van 25 euro, de uitnodiging voor een gezellige welkomstdag inclusief lunch en het moet wel heel raar lopen als u in 2009 niet één nieuw lid weet binnen te hengelen. Ook u kunt werven! Leden werven is net zoiets als een product verkopen. Verkopers weten dat hun kans van slagen voor het grootste deel afhangt van de mate waarin hen de opdracht gegund wordt. Persoonlijke voorkeuren en emoties hebben de overhand op rationele afwegingen. Nobelprijswinnaars hebben dat bewezen. Iedereen die zich ooit verbaasd heeft over het commerciële succes van bijvoorbeeld Cup a soup wist dat overigens al. Praktisch volgt daaruit dat vasthoudendheid en zorgvuldig opgebouwde argumentaties weinig toegevoegde waarde hebben. Het beste werft u dus onder gelijkgestemden die u een aardig mens vinden. Zij doen het voor u; laat daar geen misverstand over bestaan. Werven onder familie en vrienden is vanuit dit perspectief de meest voor de hand liggende optie. Bent u in de stemming voor een wat avontuurlijker aanpak en wilt u de straat op? Dan volgt uit het bovenstaande dat u meer kans maakt voor de deur van een natuurvoedingswinkel dan voor de ingang van de McDonald s. Onder alle omstandigheden is het uiteraard dienstig dat u een samenhangend verhaal paraat heeft over nut en noodzaak van de Moermanvereniging. Maar het meeste indruk maakt toch altijd uw persoonlijke beleving. Waarom werven? Leden werven, waarom is dat nodig? De bestuursleden van de vereniging geven daar hun eigen antwoord op. Over een ding zijn ze het allemaal eens: Leden werven Leden is noodzakelijk om ook in de toekomst van betekenis te kunnen zijn. Samen bouwen Ik las jaren geleden over dokter Moerman. Het sprak mij meteen aan. Waarom, dat kan ik moeilijk uitleggen. Een kwestie van gevoel. Ik werd lid van de Moermanvereniging, ook al heb ik gelukkig niemand in de familie met kanker. Dat zouden veel meer mensen moeten doen: lid worden. Samen bouwen aan een gezonde zaak. Fer Kesteloo Vuist maken Wil een patiëntenvereniging als de onze nog een deuntje meeblazen anno 2009, dan is het van belang dat je een vuist kunt maken. De macht van het getal bepaalt voor een belangrijk deel je invloed. Frits Kranenbarg Samen sterker Samen staan we sterker. Bijvoorbeeld in onderhandelingen met zorgverzekeraars. Hans Stoop Groei noodzakelijk Met het oog op de toekomst en de nieuwe ontwikkelingen in de gezondheidsbeleving, is het beslist nodig dat onze vereniging een van de grotere patiëntenverenigingen blijft. Daarvoor is verdere groei echt noodzakelijk. Laten wij er samen voor gaan. Jan Strating Groot, actief, bloeiend, vitaal Denken aan de toekomst: dat is een grote actieve, aanwezige, bloeiende en vitale vereniging, die zijn stem laat horen in deze wereld. Het is goed te laten horen en zien dat je er bent als vereniging. Dat je er bent als mens en als mensen voor elkaar. Laten we de schouders eronder zetten; vele handen maken licht werk. Margreet Heijerman Baanbrekend Wetenschappelijke onderzoeken hebben de afgelopen jaren aangetoond dat de ideeën van dokter C. Moerman op het gebied van de natuurlijke kankertherapie baanbrekend zijn geweest. Het zou doodzonde zijn als de Moermantherapie op den duur in de vergetelheid zou geraken. Rob Kappé Steun De Moermantherapie was voor mij een prima hulpmiddel om niet te verdwalen in angstgevoelens en piekeren. De dagelijkse praktijk van erwtjes in de week zetten, groenten schoonmaken en sapjes maken, beleefde ik als tijd voor mezelf nemen. Blad op de mat? Benen op de bank! Heldere voorlichting, gezonde recepten, verhalen van lotgenoten. Ik had er steun aan! Tym Kortekaas Hoe nieuwe leden aanmelden? Zo: 1. Via de Web-site: 2. Via de administratie: (0172) : werkdagen van tot uur. 3. Via Uitzicht: Aanmeldingskaart in Uitzicht. Vermeld altijd: a. Naam van de aanbrenger. Postcode en huisnummer b. Welk cadeau de aanbrenger graag ontvangt. Cadeau 1, 2, 3. c. Naam van het nieuwe lid met alle gegevens, die nodig zijn

8 Henk Trentelman: Op de bres voor keuzevrijheid van patiënten (2 en slot) Nederland op onaccepele achterstand bij acceptatie complementaire therapieën In het vorige nummer van Uitzicht stond een boekbespreking van Chemo? Of kan ik zélf kiezen? Therapievrijheid voor kankerpatiënten. Auteur Henk Trentelman, de man die volgens zijn oncoloog al 12 jaar dood had moeten zijn. Aangezien hij zelf zijn leven te danken heeft aan complementaire behandelingen, is hij een fervent pleitbezorger van het recht op die behandelingen. In dit nummer het tweede en laatste deel. Tekst: Petra Pronk Foto: Marc Pluim De titel en ondertitel van het boek van Henk Trentelman spreken boekdelen. Hier is iemand aan het woord die niet bepaald enthousiast is over de mogelijkheden van chemotherapie. Het hoofdstuk over chemotherapie begint niet voor niets met een in de VS gehouden enquête onder oncologen waaruit duidelijk blijkt dat het merendeel van de specialisten chemotherapie eigenlijk geen reële optie vindt. De artsen kregen de vraag voorgelegd of zij na de diagnose kanker bij zichzelf of hun familieleden zouden opteren voor een behandeling met chemo. Ruim 80% van de respondenten antwoordde ontkennend. Als argument werd aangevoerd de uiterst geringe kans op genezing en het gebrek aan kwaliteit van leven na de chemo. Dat is op zich al onthutsend genoeg, maar nog veel onthutsender is dat zij kennelijk een onderscheid maken tussen wat goed is voor zichzelf en wat goed is voor hun patiënten, want 75% van diezelfde beroepsgroep beveelt chemotherapie met nadruk aan bij patiënten met kanker! Onjuist beeld Trentelman plaatst ook kanttekeningen bij de claim van reguliere zijde dat 50% van de mensen met kanker geneest. Voor die claim worden allerlei soorten veel en minder veel voorkomende soorten kanker op één hoop gegooid, wat de resultaten enorm vertekent en genezingspercentages suggereert die niet reëel zijn. De cijfers worden verder opgekrikt door onjuiste definities van kanker. Zo worden in de oncologische statistieken onschuldige nieuwvormingen opgenomen die helemaal geen tumoren zijn (bijvoorbeeld darmpoliepen) en die dus de betrouwbaarheid van de statistieken sterk vervuilen. Omgekeerd worden mensen die een paar dagen na een chemokuur overlijden buiten de statistieken gehouden onder het motto toeval. Ook patiënten die verschillende keren in het ziekenhuis worden behandeld voor tumoren en bij elk ontslag als genezen worden aangemerkt, terwijl ze later terugkomen met metastasen die zijn terug te voeren op de oorspronkelijke tumor, zorgen voor een verkeerde beeldvorming. Tot slot wijst Trentelman op de belangenverstrengeling. De structuren en instellingen die conventionele en therapeutische protocollen aanbieden en toepassen, zijn tevens degenen die de statistieken samenstellen. Dat is uiteraard wetenschappelijk gezien onjuist, aangezien er geen garantie bestaat voor het objectieve beheer van de verkregen gegevens, aldus de auteur. Dat alles werpt een heel ander licht op de genezingsclaims. Verontrustend Dat blijkt ook uit de citaten van deskundigen die in het boek zijn opgenomen. Enkele voorbeelden. Dr. Hardin Jones, hoogleraar aan de universiteit van Californië, is, na vele decennia lang de statistieken met betrekking tot het overleven van kanker te hebben geanalyseerd, tot de volgende conclusie gekomen: Wanneer de patiënten niet worden behandeld, wordt hun toestand niet slechter, of wordt deze zelfs beter. De verontrustende conclusies van dr. Jones zijn nooit weerlegd, aldus Walter Last in The Ecologist. Over deze oncoloog wordt ook het volgende geschreven: In 1975 ging Hardin Jones naar het congres voor kankeronderzoek van de universiteit van Barkeley met schokkende stukken: een verslag van de resultaten van een door hem uitgevoerd onderzoek naar kanker, dat 23 jaar had geduurd en dat in dat jaar was afgesloten. De resultaten: de kankerpatiënten die hadden geweigerd de officiële behandeling te ondergaan, leefden gemiddeld nog twaalf en een half jaar, terwijl degenen die zich hadden onderworpen aan chirurgische ingrepen, chemotherapie en bestraling, gemiddeld binnen slechts drie jaar waren overleden. En een hele vernietigende uit het gerenommeerde blad The Lancet: Veel oncologen bevelen voor praktisch elk type tumor chemotherapie aan, met een vertrouwen dat niet wordt ontmoedigd door de vrijwel constante mislukkingen. Eed van Hippocrates Het laatste hoofdstuk in het boek is gewijd aan chemo in relatie tot de eed van Hippocrates (zie kader). Een onmogelijke combinatie, volgens Henk Trentelman. Zo beloven de artsen o.a. het lijden te verlichten, de opvattingen van de patiënt te eerbiedigen en hem geen schade toe te brengen en de toegankelijkheid van de gezondheidszorg te bevorderen. Beloften die door de reguliere behandelingen absoluut niet waargemaakt worden. Ter illustratie haalt Trentelman de onderzoeken aan van dr. U. Abel, een Duitse epidemioloog van de Heidelberg/ Mannheim Tumor Clinic. Abel heeft alle belangrijke onderzoeken en klinische experimenten met chemotherapie die ooit zijn uitgevoerd onder de loep genomen. Na bestudering van duizenden artikelen kwam hij tot de ontdekking dat het totale, wereldwijde aantal positieve resultaten als gevolg van chemotherapie schokkend laag was, en er geen enkel bewijs beschikbaar was voor het feit dat chemotherapie erin slaagt om het leven van kankerpatiënten met de meest voorkomende typen organische kanker op noemenswaardige wijze te verlengen. Hij benadrukte dat chemotherapie er zelden in slaagt om de levenskwaliteit te verbeteren, bestempelt de therapie als een financiële verspilling, beschrijft haar als een wetenschappelijke kommer en kwel en stelt dat ten minste 80% van de chemotherapie die in de wereld wordt toegepast, geen enkel nut heeft, aldus Trentelman in zijn boek. Maar ook al bestaat er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat chemotherapie werkt, noch de artsen, noch de patiënten zijn bereid om ervan af te zien. Geen van de belangrijke media heeft dit uitgebreide onderzoek ooit geciteerd: Het is volledig in de doofpot gestopt. Achterstand Verder stelt Trentelman dat wij vergeleken met het buitenland op een onaccepele achterstand staan als het gaat om de acceptatie van complementaire therapieën. Duitse artsen genieten reeds Complete onzin jaren een in de grondwet verankerde therapievrijheid, waardoor zij niet beperkt zijn tot standaardbehandelingen als opereren, bestralen of chemotherapie. De twaalf rechters van het hoogste juridische gerechtshof in Karlsruhe besloten unaniem dat bevoegde artsen bij ernstig zieke patiënten volledige vrijheid van handelen hebben én (!) dat verzekeringsmaatschappijen de voorgeschreven therapie dienen te vergoeden. In Duitsland worden dus nieuwe, maar ook klassieke geneeswijzen volop ingezet en naast elkaar gebruikt!, aldus Trentelman. Verder maakt hij melding van de suggestie om, in navolging van Engeland, een kennisbank op te richten waar alle informatie over behandelingen bewaard wordt, om zo te komen tot een individuele, op maat gesneden behandeling van patiënten. Dat sluit aan bij het idee dat elke mens uniek is, niet alleen fysiek, maar ook wat betreft de interactie tussen lichaam en geest. Wat in Engeland en Duitsland kan, moet volgens Trentelman ook in Nederland zo snel mogelijk worden ingevoerd. Tot slot meldt de auteur dat zijn pleidooi voor therapievrijheid evenzeer de goed geïnformeerde patiënt geldt die bewust kiest voor chemo, om daar direct aan toe te voegen dat dat binnen het geldende protocol nauwelijks een keuze te noemen is. Trentelman besluit zijn boek met een In zijn boek breekt Trentelman ook een lans voor de visie van dr. Simoncini over kanker als het gevolg van een schimmel. Simoncini beveelt met het oog daarop natriumbicarbonaat aan als effectieve stof tegen kanker. NTTT-arts Engelbert Valstar plaatst stevige kanttekeningen bij die visie. Complete onzin, stelt hij in een reactie. Natriumbicarbonaat is alkalisch: het tegenovergestelde van zuur. Terwijl Moerman juist acidose (zuur ) aanbeveelt, omdat dat de tumorgroei remt. Dat is dus volkomen in tegenspraak met de aanpak van Simoncini. Bovendien overschat hij de waarde van DCA. Die stof is nog volkomen experimenteel. Er zijn wel aanwijzingen dat het gebruik ervan enig effect heeft, maar er is nog veel onduidelijk en de bijwerkingen zijn ernstig. Het mag alleen onder strenge begeleiding voorgeschreven worden. Al met al is het gebruik van DCA bij kankerpatiënten uiterst dubieus. ondubbelzinnig pleidooi voor keuzevrijheid voor de terminale patiënt - aan wie in Nederland de mogelijkheid wordt ontzegd om zich in zijn situatie alsnog in volledige vrijheid te oriënteren op alternatieve mogelijkheden die daarbij zelfs op steun mag rekenen van een door hem gekozen arts of specialist. Het nieuwe jaar biedt hopelijk wat dat betreft ook nieuwe kansen. De Eed van Hippocrates Bij het uitreiken van de artsenbul is er een moment voor reflectie op de normen en waarden van het beroep van arts. Dat gebeurt aan de hand van een nieuwe, moderne versie van de Eed van Hippocrates. Deze eed markeert het moment van toetreding tot de beroepsgroep en doet de kandidaat zich realiseren welke hoogstaande principes hij voor ogen heeft, aldus de Nederlandse faculteiten Geneeskunde en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunde (KNMG) die het initiatief namen voor de nieuwe eed die hieronder volgt: Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen, en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ik zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk. Ik zal zo het beroep van arts in ere houden

9 Recepten voor 4 personen Het is mogelijk dat recepten en ingrediënten niet in overeenstemming zijn met uw persoonlijke dieet. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Lekker eten met Riëtte Janssen Geblancheerde knolselderijsalade met mayonaise Ingrediënten: 1 pond knolselderij 4 dl. water 4 eetl. mayonaise Bereidingswijze: Schil de knolselderij en rasp deze, of snijd deze julienne. Breng het water aan de kook. Blancheer de knolselderij 3 minuten. Laat deze afkoelen en meng met de mayonaise. Drink het kookwater op of bewaar het voor de soep. Salade van wortel en komkommer Ingrediënten: 2 geschilde winterwortels 1/2 komkommer 2 geschilde appels mespunt mierikswortelpoeder sap van biologische sinaasappel 4 eetl. biogarde yoghurt 8 walnoten 2 eetl. rozijnen en/of abrikozen en/of gedroogde cranberries Oranje maaltijdsoep (voor 10 personen) Ingrediënten: 300 g kidneybonen weken bonenkruid 1 kg grof gehakte uien 3 teentjes knoflook 1 kg oranje pompoen 500 g knolselderij 4 eetl. milde olijfolie 4 cm verse gember 1 eetl. curcuma ½ theel. zwarte peper 2 laurierblaadjes 4 eetl. fijngesneden selderijblad 1½ liter bouillon tamari Vegetarische burgers van kikkererwten (ongeveer 12 stuks) Ingrediënten: 400 g gekookte kikkererwten of 1 blik kikkererwten van de Turkse winkel bonenkruid 300 g verse groente (bijv. soepgroenten) kerrie paprikapoeder 1 eetl. tamari 4 eetl. speltmeel, kruidenpaneermeel 1 ei 25 g geraspte kaas knoflooksaus of appelsaus Appelsausje Ingrediënten: 4 stevige appels (bv. goudreinette) 1 kleine lepel zonnebloemolie 4 lepels water ¼ citroensap of iets geraspt citroenschil 2 eetl. gemalen mierikswortel citroenmelisse Boekweit met prei Ingrediënten: 300 g boekweitkorrels 2 eetl. olijfolie 250 g prei in ringen gesneden 1 theel. curcuma 1 cm gemberwortel zeer klein gesneden zwarte peper 1 bouillonlet Mayonaise Ingrediënten 1 eidooier sap van ½ citroen ½ theel. honing mespunt kerrie peper mespunt mosterdpoeder of mosterd 1 dl. maiskiemolie of saffloerolie 1 eetl. peterselie Bereidingswijze: Roer de eidooier met mosterdpoeder, peper, kerrie, citroensap en honing glad. Voeg druppelsgewijs de olie toe zodat een dikke mayonaise ontstaat. Proef en maak op smaak. Voeg de peterselie toe. Variaties: 1) Mayonaise/kwark: Door er 2 eetlepels magere kwark door te mengen word deze minder vet. 2) Knoflooksaus: Roer door de mayonaise/kwark 2 teentjes fijngesnipperde knofllook. Bereidingswijze: Was de sinaasappel en rasp de schil dun. Pers de sinaasappel uit en roer die door de biogarde met het mierikswortelpoeder en wat sinaasappelrasp. Rasp de winterwortels, komkommer en appels met de hand of met de keukenmachine en meng dit meteen met het biogardemengsel. Voeg 8 gehalveerde walnoten toe. Roer fijngesneden rozijnen of abrikozen erdoorheen, maar gedroogde cranberries zijn ook erg lekker. Laat de salade een half uurtje staan om de smaken goed te laten inwerken. Daarna alles nog een keer goed doorroeren. Recepten insturen Heeft u een lekker recept dat past binnen de Moermankeuken? Kok Riëtte Janssen ontvangt het graag van u. Zij wil deze recepten in deze rubriek gebruiken, zodat anderen ook kunnen meegenieten. Stuur uw recepten per mail naar riettejanssen@hotmail.com. Bereidingswijze: Kook de geweekte bonen met bonenkruid in 1 uur gaar. Neem een soeppan en verwarm de olie. Schil de verse gember en snijd deze klein. Voeg de gember met de curcuma, zwarte peper, de uien en knoflook bij de olie en smoor dit goudgeel. Schil de knolselderij en snijd deze in grove stukken. Halveer de pompoen en verwijder de zaden en de kurkachtige deeltjes op de schil. Voeg de warme bouillon bij de uien en breng deze aan de kook. Voeg de pompoen, knolselderij en laurierblaadjes toe. Laat dit een kwartiertje koken. Haal de laurierblaadjes eruit en mix de soep fijn. Voeg de gare kidneybonen en het selderijblad toe. Proef en maak op smaak met tamari. Bereidingswijze: Laat gedroogde kikkererwten een nacht weken en kook ze dan met bonenkruid in 1 uur gaar. Of laat een blik kikkererwten uitlekken. Maak in een keukenmachine de kleingesneden verse groente fijn. (geen diepvriesgroenten gebruiken, die geven te veel water af). Doe dit over in een kom. Maal daarna de uitgelekte kikkererwten in de keukenmachine fijn. Doe deze bij de groenten in de kom. Dit mengsel goed kruiden met kerrie, tamari en paprikapoeder. Voeg 4 eetlepels speltmeel toe. Roer dit alles in de kom heel goed door elkaar (met een houten lepel of met de hand). Op een bord een heel ei loskloppen. Maak met de hand platte burgers, haal deze door het losgeklopte ei en daarna door kruidenpaneermeel. Vet een bakblik in met olijfolie en leg de platte burgers erop. Strooi er wat geraspte kaas overheen en bak ze gedurende ongeveer 20 minuten in een voorverwarmde oven op ongeveer 1 C. De burgers kunnen op een broodje gegeten worden of bij de warme maaltijd. Ze kunnen of met eigengemaakte knoflooksaus of met een appelsausje worden geserveerd. Bereidingswijze: Schil een stukje mierikswortel en rasp deze. Was en schil de appels, snijd ze in vier partjes en haal er de klokhuizen uit. Snijd ze nog eens doormidden en laat ze zachtjes in de olie gaar worden maar niet bruin. Voeg het water, citroensap en de mierikswortel toe, zeef het sausje en geef het warm bij de kikkerewtenburgers. Snipper er desgewenst nog wat fijngesneden citroenmelisse op. Appelsausjes smaken heerlijk over bieten en rode kool. Maar ook bij gerechten met bruine bonen en linzen voldoen dergelijke sausen heel goed. Ze maken de zware peulvruchten lichtvoetig. Bereidingswijze: Neem een pan met dikke bodem en zet de warmtebron aan. Doe de boekweit in de droge pan en rooster deze al goed omroerend met een houten spatel. Door dit roosteren is de smaak veel lekkerder en de boekweit is sneller gaar. Los de bouillonlet op in 6 dl. heet water in een pan en laat daar de geroosterde boekweit in glijden en wellen. Verwarm de olijfolie en voeg de curcuma, gemberwortel en peper toe en roer goed. Voeg de preiringen toe en laat deze 5 min. smoren. Voeg dan de boekweit erbij, die inmiddels al bijna gaar is en laat het geheel nog even nagaren. Proef of de boekweit gaar is. Maak een bolvormig kopje nat en vul deze met de boekweit met prei. Goed aandrukken en in het midden van een voorverwarmd bord storten. Gember Zingiber officinalis Verse gemberwortel heeft een ontstekingsremmende werking. De stof gingerol die de gemberwortel bevat is een sterk kankerwerende stof. Dat is een belangrijke reden om gemberwortel in het eten te gebruiken. Daarbij geeft het een lekkere pittige smaak aan gerechten en maakt het ze beter verteerbaar. Thee getrokken van schijfjes verse gemberwortel is slijmoplossend en bevordert de spijsvertering, is windverdrijvend en geeft een aangenaam gevoel van warmte

10 Opmerkelijk interview dr. David Servan Schreiber We zetten natuurlijke verdediging niet systematisch in bij genezingsproces Complementair geneeskundigen wordt nog al eens verweten dat ze grossieren in valse hoop als ze kanker Verzwegen probleem patiënten voedingsadviezen verstrekken. De Franse psychiater dr. David Servan Schreiber draait het om. Als we mensen niet vertellen welke wetenschappelijk bewezen manieren er zijn om hun lichaam te helpen kanker te bestrijden of te voorkomen, dan geven we hen valse hopeloosheid. Servan Schreiber zegt dat in een interview vol opmerkelijke uitspraken in NRC van 4 december Aanleiding voor de krant voor een vraaggesprek met hem, was zijn optreden tijdens het congres Gezondheidszorg, meer dan techniek dat enkele dagen eerder plaats had in het gebouw van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) in Utrecht. Servan Schreiber genas zelf tot twee keer toe van kanker en verdiepte zich in een lawine aan literatuur over het onderwerp. Zijn levensverhaal maar ook zijn bevindingen geeft hij weer in het fascinerende boek Anticancer, dat vorig jaar door uitgeverij Kosmos onder de titel Antikanker op de Nederlandse markt werd gebracht. In de nummers 8 en 9 van de jaargang 2008 van Uitzicht is uitgebreid aandacht geschonken aan het boek. Dat de complementaire en reguliere geneeskunde nog steeds in gescheiden werelden leven, ligt volgens Servan Schreiber niet aan een gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing aan de kant van eerstgenoemde sector. Het is de weerstand van artsen ertegen. Op de vraag van NRC-journalist Niki Korteweg wat er mis is met de huidige medische praktijk, reageert hij: Er is niets mis, het heeft mijn leven gered, en daar ben ik zeer dankbaar voor. Maar de gezondheidszorg is incompleet, en niet wetenschappelijk genoeg. Het is duidelijk dat ons lichaam natuurlijke vermogens heeft om ziekte te weerstaan of te bevechten. Maar we doen er niet ons voordeel mee, we zetten die natuur lijke verdediging niet systematisch in bij het genezingsproces. Dat is jammer, want veel van die manieren zijn wetenschappelijk onderbouwd. Teleurstellend langzaam Op de vraag wat artsen dan moeten doen, zegt Servan Schreiber: Echt gezonde voeding voorschrijven, voldoende lichaamsbeweging, en technieken om stress beter te hanteren, bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen. Maar veel artsen weten dat niet, of weten niet hoe ze het moeten voorschrijven. Vooral tegen stress voelen artsen zich machteloos. Ze schrijven antidepressiva voor omdat ze niet hebben geleerd wat ze nog meer kunnen doen. Maar het is heel simpel. Er zijn bijvoorbeeld eenvoudige technieken, gebaseerd op yoga-ademhaling, die een diepgaand effect hebben op het hanteren van stress, en op het verloop van kanker. Hij verwijst onder andere naar een recent onderzoek waarover in het gerenommeerde tijdschrift Cancer werd gepubliceerd. Daarin leerden vrouwen met borstkanker hoe ze met stress konden omgaan. Ook kregen ze wat voedingstips en advies over lichaamsbeweging. Een andere groep leerde dat niet. De groep die het geleerd had, had een lagere kans te sterven in de volgende 11 jaar van maar liefst 56 procent. Als dat een geneesmiddel was, dan zou het nalatigheid zijn wanneer het niet onmiddellijk gebruikt zou worden, tekent Servan Schreiber snedig aan. Hij zegt te merken dat de belangstelling onder artsen voor dit soort zaken toeneemt maar teleurstellend langzaam. Ze zien volgens hem wel steeds beter de beperkingen van de conventionele behandelingen voor chronische ziekten, zoals depressie en kanker. Iedere arts weet dat die behandelingen onvoldoende effect hebben. Zelf geeft hij aan zijn mening over behandelingen bij te stellen als daartoe aanleiding is. In zijn eerste boek Uw brein als medicijn (2003) schreef hij dat acupunctuur effectief is bij depressies. Dat neemt hij terug omdat onderzoeken anders hebben aangetoond. Voor de andere technieken (ademhalingsoefeningen, yoga, meditatie) stapelen de bewijzen zich juist op, zo voegt hij er volledigheidshalve aan toe. Valse hopeloosheid Servan Schreiber zal niet zeggen dat er natuurlijke manieren zijn waarmee kanker zo maar te genezen is. Als arts waak ik er evenzeer als al mijn collega s tegen om patiënten valse hoop te geven, vooral wanneer het om kanker gaat. Maar als we mensen niet vertellen welke wetenschappelijk bewezen manieren er zijn om hun lichaam te helpen kanker te bestrijden of te voorkomen, dan geven we hen valse hopeloosheid. David Servan Schreiber (1961) is hoogleraar klinische psychiatrie aan de universiteit van Pittsburgh. Bekend werd hij met zijn boek Uw brein als medicijn dat in 29 landen verscheen. In zijn boek Antikanker bepleit hij een uitgebalanceerd voedingspatroon dat is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en sterke overeenkomsten vertoont met de adviezen van de Moermanbeweging. Servan is de zoon van Jean-Jacques Servan Schreiber, de bekende Franse journalist ( ). Kanker rukt wereldwijd op Kanker zal volgens de wereldgezondheidsorganisatie WHO vanaf 2010 de belangrijkste doodsoorzaak zijn. Nu zijn hart- en vaatziekten nog doodsoorzaak nummer 1, ook in Nederland. In 2008 is bij ongeveer 12 miljoen mensen in de wereld kanker ontdekt en zijn er 7 miljoen mensen aan kanker overleden. Volgens de WHO kan dit aantal in 2030 oplopen tot 26 miljoen mensen met kanker. De organisatie schat dat er daarvan 17 miljoen zullen sterven. De WHO verwacht dat het aantal mensen met kanker vooral zal stijgen in ontwikkelingslanden. Voor de antirooklobby is daar nog een wereld te winnen. In die landen wordt namelijk nog heel veel gerookt, met name in China en India. Daar woont zelfs 40 procent van alle rokers op de aardbol. Een andere factor die ertoe bijdraagt dat kanker als doodsoorzaak in de statistieken oprukt, is dat de diagnostiek in de derde wereld verbetert. Ook speelt mee dat infectie Tijdens de bijeenkomst in New York werd erop gewezen dat sommige ontwikkelingslanden kanker nog steeds niet onderkennen als een enorm en groeiend probleem. Kanker is een van de grootste verzwegen gezondheidscrises van de derde wereld, zei dr. Douglas Blayney, president van het Amerikaanse Genootschap voor Klinische Oncologie. Weinigen zijn zich er volgens hem van bewust dat kanker nu al meer mensen in arme landen treft dan aids, malaria en tuberculose samen. Tijdens de persconferentie van de WHO bleef de rol van voeding buiten beeld. Dat is opmerkelijk omdat er wereldwijd steeds meer aandacht is voor gezonde voeding als wapen in de strijd tegen kanker. Ook de wereldwijde, zeer opvallende verschillen met betrekking tot borstkanker kwamen in New York niet aan de orde. In ontwikkelingslanden ligt het gemiddeld kindertal op 6,5 kind en wordt gemiddeld 2 jaar borstvoeding per kind gegeven. In westerse landen ligt dat op 2,5 kind en 3 maanden borstvoeding per kind. Dat scheelt volgens deskundigen al gauw de helft in het aantal borstkankergevallen. ziekten op hun retour zijn. Het rapport werd in december in New York gepresenteerd door de WHO-afdeling Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek tijdens een persconferentie met officials van het Amerikaanse Kanker Instituut en de Lance Armstrong Stichting van de wielrenner Armstrong. Hij genas van kanker en won daarna opnieuw de Tour de France

11 In deze rubriek gaat arts drs. Bob Hornstra in op de meest uiteenlopende medische vragen. Schriftelijk gestelde vragen worden uitsluitend in deze rubriek beantwoord en niet in een persoonlijk schrijven. Vragen met een algemene strekking zijn altijd welkom. Voor dringende persoonlijke vragen: bel met Patiëntenvoorlichting 00 MOERMAN of *. Vraag Antwoord Sap persen Men kan zelf sap persen van groente of fruit door gebruik te maken van een sapcentrifuge. Er zijn machines met een hoog toerental die het sap eruit slingeren. Er zijn echter ook apparaten in de handel die een motor met een zeer laag toerental hebben. Daarbij wordt niet met een rasp en een hoogtoerige centrifuge gewerkt, maar met één of twee wormwielen ; het fruit wordt dan geplet en geperst met 80 tot 110 omwentelingen per minuut. Bijvoorbeeld van het Duitse merk de Saftpresse: Kemp-Greenpower. Heeft het gebruik van motoren met een laag toerental voordelen boven die met een hoog toerental? Goede vraag! Machines met een hoog toerental kunnen de kwaliteit van het uitgeperste sap nadelig beïnvloeden door veranderingen in de structuur van het sap (vitamines/mineralen). De elektro-magnetische velden bij deze centrifuges kunnen de werkzaamheid van de zogenaamde bio-fotonen (belangrijk voor de levenskracht van het sap) verminderen. Ik heb een duidelijke voorkeur dus voor de sapmachines die werken met een laag toerental. Behalve de door u genoemde machine werk ik zelf met de SOLO-STAR (80 omwentelingen per minuut waarbij het sap in twee fasen uit groente en fruit wordt geperst). Bovendien is deze machine ook geschikt voor het maken van vruchten- en notenmoes, voor het draaien van spaghetti en, héél belangrijk, geschikt voor het uitpersen van tarwegras! Verkrijgbaar via De Natuurlijke Molen ( ). Ze leveren ook andere hulpjes voor de gezonde keuken als de Muesliwals: ideaal voor het pletten van granen tot bijvoorbeeld havervlokken (vers en krachtig voor het bereiden van je bordje havermout s ochtends) maar hij walst ook het verse lijnzaad tot makkelijk in de kwark of yoghurt mengbaar gebroken of geplet lijnzaad. Lactose-intolerantie Deze vraag is geen vraag maar een waardevolle aanvulling van een attente lezer op een antwoord dat ik gaf op een vraag van iemand met ontlastingproblemen in Uitzicht nummer 9. Ik citeer. U veronderstelt dat hier mogelijk sprake is van lactose-intolerantie. De verschijnselen doen mij echter sterk denken aan glutenintolerantie of mogelijk gluten- èn lactose-intolerantie. Het is voor u misschien wel interessant wat mijn ervaringen zijn op dit gebied. Het begon bij mij met bloedarmoede, waar ik vier jaar lang aan geleden heb. Al die tijd heeft de huisarts mij staalletten voorgeschreven, maar blijkbaar zonder zich af te vragen wat de oorzaak van deze kwaal zou kunnen zijn. De staalpillen hielden het Hb-gehalte (Haemoglobine, een maat voor bloedarmoede) wel op peil, maar gaven geen genezing. Daarna kreeg ik echter ook nog iedere avond diarree. De Imodium (ook bekend onder de naam loperamide) die de huisarts daarom voorschreef had wel een gunstige uitwerking, maar gaf geen genezing, zodat ik werd doorverwezen naar een internist. Die wist aanvankelijk ook geen raad met mijn geval, maar kwam ten slotte op het idee om mij te laten onderzoeken op gevoeligheid voor gluten (een eiwitfractie in tarwe). Er bleek inderdaad sprake te zijn van glutenintolerantie. Een glutenvrij dieet had tot gevolg dat mijn bloedarmoede voor 100% genas (!) en mijn diarree voor ongeveer 75% wegbleef, want er bleek ook nog sprake te zijn van lactose-intolerantie (ontbreken van een enzym om lactose (melksuiker) in melk en melkproducten af te breken). Het leek mij zinvol deze informatie aan u door te geven, omdat ik de indruk heb dat veel artsen slecht op de hoogte zijn van deze materie. Einde citaat. Hartelijk dank voor de moeite die u genomen hebt om ons te vertellen over uw eigen ervaringen over dit onderwerp; erg leerzaam! Voor mensen die lijden aan een lactose-intolerantie zijn er de volgende mogelijkheden nog eens op een rijtje. 1. Mijden van melk en melkproducten. 2. Het middel Kerulac toevoegen aan de melk, zodat u gewone melk kunt blijven drinken (kan lastig zijn buitenshuis). 3. Het middel Digestive Advantage innemen; men kan dan gewone melk blijven gebruiken. Dit middel is echter alleen in Amerika verkrijgbaar, het gemakkelijkste via drugsdepot.com te bestellen. 4. Het middel Lactase 350 mg gebruiken. Dit is een nieuw product van AOV en via de Roode Roos te bestellen. Botarm In Uitzicht nummer 5 adviseert u Oesterextract 350 mg van Salvé als preventief middel van botontkalking. Daar ik in de categorie van osteopenie (botarm, nog net geen osteoporose of ontkalking)) val, voel ik me aangesproken. Ik heb twee vragen. Kan ik dit middel bij mijn calciumpreparaat (Solgar Chelated Calcium) nemen? Verder gebruik ik Urticalcin, vitamine D en een Multi. Tweede vraag: waar is dit middel te verkrijgen? Mijn pogingen tot op heden zijn mislukt, ik heb geen computermogelijkheden. Om bij uw laatste vraag te beginnen. Het middel H&C Oesterextract plus QTZ 350 (om de exacte naam maar eens te vermelden) wordt inderdaad door Salvé geïmporteerd en is eenvoudig te bestellen bij de Roode Roos (nummer S4899). De Japanners hebben de meeste ervaring met het gebruik van oesters en daar komt dit middel dan ook vandaan. Eén ule bevat de werkzame bestanddelen van ongeveer 25 verse oesters. Het oesterconcentraat bevat naast calcium ook zink, vitamine B3 en taurine (een belangrijk aminozuur). Ik heb inmiddels de ervaring dat het bij een aantal mensen ook het prestatie- en concentratievermogen vergroot. U kunt het oesterextract gewoon naast uw calciumpreparaat gebruiken. (Tussen haakjes: Goed om te weten dat keizer Claudius tijdens zijn feesten grote aantallen oesters naar binnen werkte. Van Casanova wordt gezegd dat hij dagelijks zo n 25 verse oesters at om aan de eisen van zijn liefdesleven te kunnen (blijven) voldoen). Ook het gebruik van Urticalcin van Vogel is nuttig omdat het o.a. homeopathisch calcium levert. Ik adviseer het gebruik hiervan gedurende een bepaalde periode, dus periodiek meestal in de wintermaanden. Langer dan 5 à 6 maanden achtereen zou ik het niet gebruiken, omdat het ook Silicium D8 en calcium fluoratum D8 bevat. Voor daarvoor gevoelige mensen zouden deze bestanddelen op het gebied van bindweefsel teveel stimulerend kunnen werken. Het gebruik van vitamine D of levertraan, zeker in de winter, is toe te juichen omdat het de immuniteit en sterkte van de botten doet toenemen. Ik vind in Nederland de adviesdosis van 400 IE vitamine D3 per dag te laag. Bij een steekproef bij patiënten vond ik gemiddeld een veel te laag vitamine D gehalte in het bloed, vooral bij ouderen. Het zou nuttig zijn bij verdenking van een tekort, bijvoorbeeld bij mensen die weinig buiten komen of bij types met een donkergekleurde huid, de vitamine D spiegel te laten bepalen. Voldoende vitamine D helpt mee bij het voorkomen van darmkanker, maar ook bij borst-, baarmoeder- en prostaatkanker. Als ik dit belangrijke vitamine suppleer dan bedraagt de dosering meestal 1000 tot 2000IE per dag vaak gelijktijdig onder controle van de calcium- en fosfaatspiegel in het bloed. Werf een lid voor de Moermanvereniging De Moermanvereniging behoort tot de grootste verenigingen in ons land op het terrein van gezondheid en leefstijl. Om die positie te behouden moet de vereniging wel groeien! Het tegendeel is echter waar: het ledental van de vereniging neemt de laatste jaren af. Dat is geen goede ontwikkeling. Hoe kunnen we het tij keren? Als ieder lid een nieuw lid werft, blijven we een sterke, krachtige vereniging. Dan kunnen we onze standpunten over natuurlijke kankerbestrijding, preventie en een gezonde leefstijl blijven uitdragen. Samen kunnen we zorgen voor een krachtige stem! De komende jaren verandert er veel in de gezondheidszorg. De vrijheid om je eigen keuzes te maken is nog lang niet vanzelfsprekend. De Moermanvereniging laat in de discussie een helder geluid horen. Er is nog veel werk aan de winkel. Draag uw steentje bij en werf een nieuw lid voor de vereniging. Nieuwe leden krijgen als welkomstgeschenk de dvd van Kees Braam Geef ziekte geen kans, eet en leef gezond. Doet u ook mee? Maak iemand lid door hem of haar de onderstaande bon te laten invullen. Met uw steun kan deze actie een groot succes worden. Bedankt! Vul de bon in en stuur die op naar: Moermanvereniging, Postbus AM Alphen aan den Rijn Ja, ik word lid! Naam: Mw/Dhr/Fam: Geboortedatum: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Handtekening: 20 21

12 Deze artikelen publiceerde Uitzicht in 2008 Uitzicht 2008/1 Piet Sijpersma: De enige relevante vraag is of iets werkt, Petra Pronk, 4 Overpeinzingen: Zin van leven, Rein Stoel, 7 De fiscus, ziektekosten en andere buitengewone uitgaven in 2007, Gert Tretmans, 8 KNMG herziet standpunt complementaire en alternatieve geneeswijzen (CAM), Petra Pronk, 12 Ons fruit: Dadel en kokosnoot, Truus Hartsink, 14 Tijd voor een nieuwe koers, Samenwerking sleutelwoord voor de toekomst, Petra Pronk, 18 Column: Zevenduizend onnodige kankerdoden per jaar, Gert Schuitemaker, 25 Deze artikelen publiceerde Uitzicht in 2007, 30 Uitzicht 2008/2 Tanja van Roosendaal: Het dieet is geen straf, maar een geschenk, Petra Pronk, 4 Overpeinzingen: Witte zwanen, zwarte zwanen, Rein Stoel, 7 Kom in beweging en krijg energie, Petra Pronk, 8 Goed verzorgd, beter gevoel, Petra Pronk, 10 Nieuwe boeken, 13 Mooi landschap goed voor geluk en geld, Christine Steenks, 18 Ons fruit: Druif, granaatappel en kaki, Truus Hartsink, 23 Column: Groene thee bleek superieur aan chemotherapie, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/3 Joos Heerebout besloot haar lijf zo duur mogelijk te verkopen, Niks doen was voor mij geen optie, Petra Pronk, 4 Overpeinzingen: Het leven bevallen, Rein Stoel, 7 Financieel jaarverslag over 2007 en begroting 2008, penningmeester Rob Kappé, 8 Secretarieel jaarverslag, secretaris Frits Kranenbarg, 10 Oratie prof. dr. Maria Hopman: Bewegen belangrijker voor gezondheid dan gewicht, Petra Pronk, 12 Afweer speelt grote rol bij baarmoederhalskanker, drs. Hans Stoop, 14 Nova-uitzending: geen nieuws. Complementaire kankerbehandeling gevaarlijk?, Arjan van Groningen, 18 Ons fruit: Kiwi, meloen en mango, Truus Hartsink, 23 Column: De leugen in de Schijf van Vijf, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/4 Marja de Rooij: Uiterlijk geen cent waard, innerlijk voelde ik me heel sterk, Petra Pronk, 4 Overpeinzingen: Gevoelige gedachten, Rein Stoel, 7 Vernieuwingsplan voor Moermanvereniging voorziet in bundeling krachten, Dr. Cor W. Aakster: Meer samenwerking versterkt positie patiënt, 8 ALV Baarn neemt afscheid van Kees van Oosten. Fer Kesteloo: Er ligt een geweldige uitdaging voor ons, Cor van Groningen, 12 Fusion 2008, Chronische aandoeningen; de win/win van een integrale aanpak, Petra Pronk, 14 Ons fruit: Passievrucht, vijg en watermeloen, Truus Hartsink, 23 Column: Herhaal de verdraaiing en het wordt waarheid, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/5 Janneke Goedhart: Fijn als mensen je een duwtje geven in de goede richting, Christine Steenks, 4 Overpeinzingen: Pijnlijke waarheid, Rein Stoel, 7 Strategisch beleidsplan moet Moermanvereniging nieuwe impuls geven, 8 Een wetenschappelijk pleidooi voor de Moermanvoedingswijze. Waarom mensen géén kanker krijgen, drs. Hans Stoop, 10 Ons fruit: Kers, papaja en peer, Truus Hartsink, 15 Nieuwe boeken, drs. Hans Stoop, 18 Prof. dr. Frits Muskiet, Ons voedingspatroon komt niet overeen met onze genetische aanleg, Petra Pronk, 22 Column: Codex Alimentarius en TROS Radar, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/6 Cisca Dekker: Ondanks alle tegenslagen ben ik een positiever mens geworden, Christine Steenks, 4 Overpeinzingen: Gekleurd alternatief, Rein Stoel, 7 Minister Ab Klink: zorgen over ongezond voedingsgedrag, Betere informatie over gezonde voeding op komst, Hans Nieuwstad, 8 Telefoonmedewerker: een luisterend oor, Ik wil er zijn voor een ander, Rineke Wisman, 11 Diagnose kanker: gids met waardevolle, praktische lessen, Petra Pronk, 12 Ons fruit: Perzik, nectarine en pruim, Truus Hartsink, 15 Complementair therapeut Wim Gelderblom: Zelf kans op kanker beïnvloeden, Hans Nieuwstad, 18 Schoorl: Vertrouwde gastvrijheid, prachtige omgeving 22 Column: Knutselvoedsel, handel op wereldniveau, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/7 Nieuwe aanpak kanker, volgens oud niet-universitair concept, drs. Hans Stoop, 4 Overpeinzingen: Volledig menu, Rein Stoel, 7 Melkveehouder ing. Paul Blokker: Onderzoeken naar onze voeding zijn helemaal niet geruststellend, Hans Nieuwstad, 10 Ons fruit: Moerbei, broodvrucht en woestijnvijg, Truus Hartsink, 12 Lijnzaadolie: een goed alternatief voor vis, Petra Pronk, 14 Acrylamide steeds meer onder verdenking, Hans Nieuwstad, 18 Ruimte voor uitwisseling tijdens vierde Bijtankdag, 23 Column: Antioxidanten bij chemo en bestraling, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/8 Bob Smalhout: de professor van het volk. Onwetenschappelijk om overal á-priori afwijzend tegenover te staan, Rineke Wisman, 4 Overpeinzingen: Savoir-vivre, Rein Stoel, 7 Neem medicijnen niet met grapefruitsap in, 9 De opzienbarende zoektocht van kankerpatiënt Servan-Schreiber (1), Eet gewoon wat je lekker vindt, zei de oncoloog, Hans Nieuwstad, 10 Ons fruit: Nieuwe ontdekkingen: superfruit, Truus Hartsink, 13 Salutogenese: de bron van onze gezondheid, Petra Pronk, 14 Baarmoederhalskanker: vaccinatie niet zinvol, drs. Hans Stoop, 18 Texelweek: warme, zonnige herinnering, 22 Column: Depressief van de antidepressiva, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/9 Ellen Kampman, hoogleraar Voeding en Kanker: Hoog tijd voor ondubbelzinnige en duidelijke voedingsadviezen, Petra Pronk, 4 Overpeinzingen: Crisisnullen, Rein Stoel, 7 De opzienbarende zoektocht van kankerpatiënt Servan-Schreiber (2), Anders leven: meer dan gezond eten en een half uur bewegen, Hans Nieuwstad, 10 Verzet tegen plan BTW-heffing complementaire behandelaars, Petra Pronk, 12 Ons fruit: Nieuwe ontdekkingen: superfruit (2 en slot), Truus Hartsink, 15 Geen verplichte voedselbestraling, Hans Nieuwstad, 19 Recensie Antikanker. Wetenschapper in de lijn van Moerman, drs. Hans Stoop, 23 Column: Meer kanker door tekort aan vitamine D, Gert Schuitemaker, 25 Uitzicht 2008/10 Henk Trentelman: Op de bres voor keuzevrijheid van patiënten, Petra Pronk, 5 Overpeinzingen: Vereffening, Rein Stoel, 7 Studie naar de therapeutische waarde van vitamine C bij kanker, drs. Hans Stoop, 8 Rode neuzen en oortjes tijdens Bijtankdag 2008, Rieky van Elk, 11 Grondlegger van Zorgverklaring Pieter Sluis: Dat je bent overgeleverd aan de medici is onzin, Hans Nieuwstad, 12 Recepten voor de feestdagen, Riëtte Janssen, 15 Onze specerijen: Specerijen, van pittig tot zeer heet, Truus Hartsink, 22 Gesprekken bij Infolijn AG Steeds pittiger, Hans Nieuwstad, 23 Column: baarmoederhalskanker: vaccin of vitamines? Gert Schuitemaker,

13 Vereniging heeft denkers en doeners nodig Werk mee aan de vernieuwing De Moermanvereniging gaat zich meer op andere doelgroepen richten en wil ook gezonde mensen, niet-patiënten dus, nadrukkelijker in beeld krijgen en bij de vereniging betrekken. Bovendien moet, als het om patiënten gaat, het accent voor wat de activiteiten betreft in de nabije toekomst vooral liggen op de bevordering van de levenskwaliteit. Dat zijn enkele belangrijke onderdelen van het vernieuwingsproces van de vereniging waarmee de Algemene Ledenvergadering in 2008 instemde en die zijn vastgelegd in een Strategisch Beleidsplan voor de periode dat medio vorig jaar door het bestuur werd vastgesteld. Het is duidelijk dat het bestuur dit nooit alleen kan realiseren, zei waarnemend voorzitter Fer Kesteloo ruim een half jaar geleden. Daarom doet het bestuur een dringend beroep op u: werk mee aan de vernieuwing! Wie wil als vrijwilliger meedenken over en meewerken aan de realisering van een aantal werkgroepen binnen onze vereniging? Het bestuur denkt aan de volgende werkgroepen: - Lotgenotencontacten. - Patiëntenbegeleiding. GOED VOOR MAAG EN DARMEN Om in conditie te blijven moeten maag en darmen ons voedsel goed kunnen blijven verteren; hierbij is het behoud van een goede balans binnen het spijsverteringskanaal van belang. Advertentie - Regioactiviteiten vanuit landelijk perspectief. - Kookcursussen en overige opleidingen/scholingen ter ondersteuning van het Moermandieet als onderdeel van de Moermantherapie. - Project Gezonde Leefstijl en Voeding voor kinderen, jong volwassenen, ouders en partners van patiënten. Hebt u goede ideeën en/of wilt u uw steentje bijdragen aan de vernieuwing van de vereniging? Laat dat dan weten aan ons Centraal Bureau, t.a.v. de heer Wim Kuling. Graag voor voor 15 februari a.s. We hebben uw reactie het liefst via info@moermanvereniging.nl Maar schriftelijk naar Postbus 508, 2400 AM Alphen aan den Rijn mag natuurlijk ook. Het wordt erg op prijs gesteld wanneer u uw ervaring en/of specialisme wilt vermelden. Bij voldoende aanmeldingen zal op een zaterdag een speciale bijeenkomst voor de deelnemers georganiseerd worden waar ideeën geïnventariseerd worden, op hoofdlijnen de opdracht geformuleerd wordt, taken worden verdeeld en waar u vooral ongedwongen kunt brainstormen! Wij horen graag van u! Een combinatie van 9 heilzame kruiden helpt op natuurlijke wijze de maag- darmfunctie in evenwicht te houden. Ondersteunt een gezonde spijsvertering en is te gebruiken bij o.a. een vol gevoel in de maag, als men winderig is en bij stressvolle situaties. Het bestuur Suppletie van de erwtensoep De winter laat zich dit jaar van zijn goede kant zien. Niet weer die paar graden boven nul met een vochtigheid die zo in je botten gaat zitten. Maar een periode met stevige vriesdagen die de erwtensoep en boerenkool met recht weer op het menu zetten. Reden ook om nog eens goed op de gezondheid te letten. U weet dat ik voedingssupplementen een absolute must vind en dat ik als aanvulling op de winterkost een groot voorstander ben van een multivitamine-mineraalpreparaat als basis. Maar in de periode dat de zon nauwelijks schijnt en we ons extra teweer moeten stellen, is voldoende vitamine C en vitamine D geen overbodige luxe, in voldoende hoge doseringen Vitamine C is de belangrijkste vitamine omdat de mens als een van de weinige levende wezens op aarde niet in staat is om zelf vitamine C aan te maken. Wij mensen missen een enzym om glucose om te zetten in vitamine C. Een paard, geit of muis heeft dit enzym wel en maakt dus zelf zijn vitamine C. Wanneer we kijken hoeveel deze dieren aan vitamine C aanmaken en we rekenen dat om op basis van lichaamsgewicht naar de mens, dan zou deze zo n 3000 mg vitamine C aanmaken. Dat is wel wat meer dan de 70 mg die het Voedingscentrum ons aanraadt. Bovendien is gebleken dat in perioden van stress, zoals in winterse omstandigheden en bij het opkomen van een ziekte, de dieren nog meer van deze belangrijke vitamine gaan aanmaken om zich ertegen teweer te stellen. De mens is juist ook dan volledig aangewezen op wat hij via het mondje binnenkrijgt. En dan zijn twee sinaasappels echt te weinig. In de zomer kunnen we in het algemeen rekenen op een goede aanmaak van vitamine D in de huid onder invloed van zonlicht. Maar in de winter ligt deze bron van vitamine D volledig stil. Dan zijn we aangewezen op orale vitamine D. Vis is eigenlijk de enige reële bron. De verrijkte producten zoals margarine bevatten onvoldoende om van enige betekenis te zijn. Dat betekent dat we aangewezen zijn op extra suppletie. Want 2000 IE (50 mcg) vitamine D in de winter is zeker aan te bevelen. Voor toxiciteit hoeft u niet bang te zijn. Het vijfdubbele, IE (250 mcg) is nog veilig gebleken bij een dagelijkse inname gedurende langere tijd (zie ook Van vitamine D moet gedurende langere tijd een voldoende hoge bloedspiegel opgebouwd worden. Voor vitamine C geldt dit in mindere mate. Maar zodra een verkoudheid of griep de kop opsteekt en de eerste symptomen zich aandienen, moet u juist uw dosis vitamine C direct drastisch verhogen naar wel meer dan mg (10 gram). Wanneer vitamine C niet werkt, is dat in negen van de tien keer te wijten aan een te lage inname van deze vitamine. Begin met in één keer 4000 mg om vervolgens elk uur 1000 tot 2000 mg in te nemen. Neem de vitamine C-letten dus gedurende de dag. Op een gegeven moment voelt u dat de darm onrustig wordt. Dat is het moment om de dosering te minderen, door bijvoorbeeld elk uur één gram te nemen. Gelukkig gaat het om een stof die ook in dergelijke doseringen een van de minst toxische is die er op aarde te vinden is. Ondersteunt het behoud van een normale zuurgraad in de maag. Bevordert de darmfunctie voor een betere darmpassage en natuurlijke stoelgang. FIT GEZOND EXTRA WEERSTAND TIMM Health Care BV info@timmhealthcare.nl KOAG-KAG toelatingsnummer: Zie ook: 643XXX_185x130_Uitzicht_Iberogast.indd :45:

14 Oplossing Eerst wil ik u allen een goed en vooral gezond 2009 wensen. Wij zijn ook dit jaar weer met veel goede voornemens begonnen. Probeer het niet alleen, maar doe er zelf wat aan. Zend positieve gedachten naar de wereld en leer vooral uw eigen omgeving optimistischer te bekijken. Het kan u al een eind op weg helpen. Positieve invloed complementaire geneeswijzen. Dat is de oplossing van de puzzel in Uitzicht 2008/09. Met de invoering van de Wet Uitvoering Geneeskunst (WUG) in 1865 ontstond er een scheiding tussen de universitair geschoolde artsen en de beoefenaars van andere bestaande geneeswijzen. Deze niet-universitaire artsen kregen op die manier een wettelijke bescherming. De term alternatieve geneeswijze kwam in ons land eigenlijk pas sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw in gebruik, nadat de Commissie Muntendam een rapport uitbracht aan de regering met aanbevelingen om een aantal alternatieve behandelingen toe te laten en wetenschappelijk te onderzoeken. Geneeswijzen als accupunctuur, Chinese geneeskunst en kruidengeneeswijzen worden al eeuwenlang toegepast. De laatste tien jaar bestaat er een groeiende belangstelling voor alternatieve geneeswijzen. Naast de regulier werkende arts bezoeken veel mensen ook een alternatieve arts of therapeut. Deze combinatie wordt vaak als heilzaam ervaren, zowel voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid als voor het emotionele welbevinden. Wat wij willen is dus de complementaire geneeswijze, samenwerking tussen regulier en alternatief! De prijzen gaan naar de volgende winnaars: 1e prijs: dhr. Rebel, Den Haag 2e prijs: mevr. Wijngaard, De Bilt 3e prijs: dhr. Ramaker, Moordrecht. De inzenddatum voor de puzzel in Uitzicht 2009/01 sluit 15 maart LET OP! Het inzenden van de oplossing is alleen mogelijk door: overschrijving van tenminste 1,00 op girorekening 6189 (eventueel via uw bank) t.n.v. Moermanvereniging te Alphen aan den Rijn Vermeld uw oplossing onder mededelingen. Gert Tretmans. Tuinvaas ZT Almelo tel/fax: (0546) KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal: 1. startperiode 8. zeer elastisch en weinig breekbaar materiaal 16. vlaktemaat 17. niet vroeg 19. stelsel 20. schil 21. meisjesnaam 23. buislamp 24. indien 26. getij 27. op grote afstand 29. voordat 30. een handtekening zetten 33. schrijfgerei 35. putemmertje 38. erg 40. bijbelse figuur 42. zuster 43. artificial transmission line 45. deel van de hals 46. gerecht 48. vochtig 49. sleepnet 51. inkt in poedervorm 53. broodbeleg 54. deel van de wiskunde 55. doodmoe 57. rist 58. plaats in Noord-Brabant. Nederlandse norm 61. vaste regel 63. ogenblik 64. speelgoed 66. jongensnaam 68. schildpad 70. woede 71. veerkracht 72. plaats in Noord-Holland 74. jong varken 75. maand 76. boksterm 77. vis 78. Eerwaarde 80. gravin van Holland 82. Chinese vermicelli 83. part 85. scheve zijde 87. watervogel 89. bijna rakend. bewoner van Holland. Verticaal: 1. uitroep van afschuw 2. lof 3. plaats in Limburg 4. namelijk 5. dandy 6. mestvocht 7. heilige 9. meetstok 10. onroerende zaak 11. koeienmaag 12. bijbelse stad 13. toegankelijk maken 14. Europeaan 15. inhoudsmaat 18. plakken 22. adviesraad 24. stad in Duitsland 25. krampachtige ademtocht 27. huid 28. keukengerei 31. Eerwaarde Heer 32. landbouwwerktuig 34. voorzetsel 36. vruchtbaarmakende stof 37. steekcontact 39. harnas 41. heden 43. met een ar rijden 44. slingerplant 46. dichter 47. zout water 49. triethylbonane 50. zonder moed 51. voorzetsel 52. sterkedrank 56. stoep op een station 58. vrouwelijk schaap 59. gebied 61. op welke plaats 62. nakomeling 64. stad in Irak 65. moed 67. uitroep 68. bazige vrouw 69. voorzetsel 70. meisjesnaam 72. kip 73. bloem 75. meisjesnaam 76. steen 79. bron 81. Engels bier 82. titel 83. inhoudsmaat 84. luitenant-generaal 85. Japans bordspel 86. zonnegod 88. kroon. Als u de hele puzzel hebt opgelost, kunt u aan de hand van de cijfers ook de onderste balk invullen. Hier ontstaat dan de uiteindelijke oplossing. Uitzicht is het tijdschrift van de Moermanvereniging voor natuurlijke kankerbestrijding. Het verschijnt tien keer per jaar en wordt gratis aan de leden van de vereniging beschikbaar gesteld. Verantwoording De redactie van Uitzicht en het bestuur van de Moermanvereniging brengen de inhoud ter kennis en beoordeling; zij aanvaarden geen verantwoordelijk-heid voor de toepassing ervan. Overname van artikelen door derden is uitsluitend toegestaan met schriftelijke toestemming vooraf. Redactie en bestuur behouden zich het recht voor zonder opgave van redenen teksten, advertenties en te beantwoorden vragen te weigeren. Eindredactie Cor van Groningen Medewerkers aan dit nummer: Arjan van Groningen Truus Hartsink Drs. Bob Hornstra, arts Riëtte Janssen Hans Nieuwstad Petra Pronk Dr. Gert Schuitemaker Christine Steenks Drs. Hans Stoop Gert Tretmans Fotografie Stef Breukel e.a. Redactiecommissie Drs. Simon de Graaf (FIAC) Truus Hartsink Drs. Hans Stoop Cor van Groningen Redactieadres Redactie Uitzicht Hof van Azuur TB Delft Advertenties Advertentiemogelijkheden en tarieven kunnen worden aangevraagd bij: J.P.H. Geraats Louis Regoutstraat LL Weert Telefoon (0495) Inschrijving Uitzicht ISSN Uitzicht op internet info@moermanvereniging.nl Kopij volgend nummer: Magazine 2/2009 vóór 16 februari 2009 c o l o f o n Korte berichten Gezond bewegen remedie voor veel aandoeningen Mensen die te weinig bewegen, weten de weg naar een sportvereniging vaak niet te vinden. Kennismakingscursussen die sportverenigingen organiseren samen met scholen en gemeenten, sluiten goed aan bij de behoeften en mogelijkheden van deze doelgroep. Dat zegt onderzoeksinstituut NIVEL. Het gaat dan om bijvoorbeeld wandelen, fietsen, hard lopen en activiteiten die sportverenigingen organiseren samen met scholen en gemeenten. Te weinig lichamelijke activiteit is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten en tal van andere chronische aandoeningen. De remedie is bewegen. Het kan gaan om sporten, maar ook huishoudelijk werk, fietsen of wandelen naar het werk en in de vrije tijd. (Bron: GezondNu) Antilichaamtherapie bij darmkanker Jaarlijks wordt bij zo`n tienduizend Nederlanders darmkanker vastgesteld. Ondanks de verwijdering van het primaire gezwel treden bij ongeveer een kwart van deze gevallen uitzaaiingen op. Over het algemeen hebben deze mensen slechte vooruitzichten. Onderzoeker G. van der Bij van het VUmc heeft vastgesteld dat bij een meerderheid van de darmkankerpatiënten losse tumorcellen in het bloed voor komen, die zich gemakkelijk in buikholte en lever nestelen. Daar vormen ze nieuwe tumoren. In een diermodel laat hij zien dat antilichaamtherapie na operatieve verwijdering van een gezwel uitgroei van uitzaaiingen kan voorkomen. Mogelijk dat dit leidt tot nieuwe behandelvormen voor darmkanker. Samen genezen, een gezonde zaak... Met het tweede congres op 20 maart 2009 wil de ABB de brug tussen reguliere en niet-reguliere geneeskunde verbreden, een open dialoog stimuleren en de biofysische geneeskunde bevorderen. Het congres vindt plaats in het Beatrix Theater, Jaarbeurs Utrecht. Steeds meer mensen met onbegrepen klachten, pijnen en noden wenden zich tot artsen met een praktijk voor biofysische geneeskunde en bio-informatie therapie. Hier vinden zij antwoorden die de reguliere geneeskunde niet kan bieden. Niet-reguliere geneeskundige praktijken zijn als zodanig een belangrijke aanvulling op de reguliere geneeskundige sector. Sprekers zijn: Masaru Emoto, Ervin Laszlo, Pim van Lommel, Joke Tjalsma, Fritz Albert Popp, Cees Buisman. Vakantieweken van Stichting Les Vaux In 2009 organiseert Stichting Les Vaux vier therapeutische vakantieweken op haar landgoed in Frankrijk en twee weken in Nederland. Het doel van de weken is mensen te helpen hun leven weer op te pakken na een kankerdiagnose. Met als ingrediënten: tijd, een mooie ruime omgeving, stilte, liefde en veiligheid. Per week zijn er maximaal acht deelnemers. Partners zijn welkom en doen mee met het programma. De kosten van een volledig verzorgde week bedragen 750,-. De meeste ziektekostenverzekeringen vergoeden dit (gedeeltelijk). De data van de weken in Nederland zijn: 24 tot 29 januari en 28 februari tot 5 maart. De data van de weken in Frankrijk zijn: 31 mei tot 7 juni; 21 tot 28 juni; 23 tot 30 augustus en 13 tot 20 september. Voor meer informatie: Advertentie 26 27

15 De Roode Roos B.V. Magazijn voor orthomoleculaire voeding Bestelformulier Deze keer een andere selectie van producten, welke door De Roode Roos B.V. geleverd kan worden. Hierdoor krijgt u een inzicht van ons ruime assortiment, van meer dan 3000 producten en 80 leveranciers. Bestellen bij De Roode Roos B.V. Alle producten worden in principe geleverd met een korting van max. 25% ten opzichte van de adviesprijs. Om te bestellen kunt u gebruik maken van de lijst die hiernaast is afgedrukt. Eventueel kunt u eerst een fotokopie maken. Onze volledige catalogus is op aanvraag verkrijgbaar of te downloaden via onze website Uw schriftelijke bestelling kunt u naar onze postbus sturen. Vervolgens laten wij de bestelling door Selektvracht bij u thuis bezorgen. De factuur ontvangt u separaat per post. Ook kunt u ons gratis naamnummer 0800ROODEROOS ( ) gebruiken. Internetgebruikers kunnen een versturen naar orders@derooderoos.com. Ook kunt u bestellen via onze Webwinkel: nr B4398 A5304 M4082 P0004 S4920 N47 M3492 C4754 P5491 P5489 P5487 P0268 V4630 L3118 A4126 A3128 D4094 D4141 N4759 B4716 N1092 E0048 L3947 D4113 A4175 L3338 N1640 B4089 H2621 E0070 B4105 L4640 B3273 N4758 C0503 V0586 A1388 M3402 M3312 V3821 V4131 K0341 P4169 P0205 P0202 H0117 T3654 L2436 V5209 E0126 M4456 V4646 M1296 B2153 B3988 P0269 V5018 C4084 produkt Active Biodream Aloë Vera Sap puur Amino Pro v/h Amino 1500 Anthozym Petrasch Anti oxidant Formule Barley Grass Powder Bio Bran MGN3 Bio Nutriënt l-tryptofaan BioActive Q mg BioActive Q10 50 mg Bio-Bloeddruk Bio-Quinon Q10 Super 30 mg Co Enzyme Q10 with MCT Colladeen Coriolus Versicolor-extract 750 mg Curcuma Longa extract 0 mg 83 Davitamon Calcium + Glucosamine Detox Totaal D-Mannose Echinacea Extra Forte Eye Support Fem-Plex TR Free Man Glucon Combi Glucosamine 700 / Chondroïtine 200 Glucosamine 1200 mg Greens + Honeyfeel Cream Hylak forte Lecithine 1200 mg Levertraan Forte LifeCare Silicium Lignan Flax Oil Complex l-theanine 100 mg Magnesium 250 mg AAC Max EPA Module 1 MultiVit Basic Mor DHA Mor EPA 1000 mg Omega Ostamax P-5-P Plantina Algreen Plantina Multi vit.& mineralen Plantina Vit. C 1000 mg Polyerga (alleen met recept) Prostaatformule Pure Fish Oil 1100 mg Salvestrol Pro Selenium NP 50 mcg Spirulina Super Greens Plus Ultra Meal (Vanille) Valeriana Forte Venal Vitamax Original Formula Vitamine K 2 Women's Mood fabrikant Biodream Aloelixir Mega Sports Nutr. Petrasch Salvé Now Foods Medpro CellCare Pharma Nord Pharma Nord Pharma Nord Pharma Nord Viridian Lamberts AOV AOV Davitamon DNH Research Now Foods Bloem Now Foods Ess. Organics IntiCare Districare AOV Lamberts Nagel Bfactory Health P. Homeoropa Ess. Organics Bonusan LifeCare Barlean's Now Foods Country Life Cardio Vasc. Res. Alfytal Minami Nutrition Minami Nutrition VitaFytea VitaKruid Klaire Labs Plantina Plantina Plantina Hor-Fer-Vit Best Choice Lamberts Vitals Ess. Organics Marcus Rohrer VitaKruid Metagenics Biover Bional Parmalux Vitals Care For Women Prijswijzigingen door derden voorbehouden Vermeld hier uw adresgegevens: Uw naam: (Dhr/Mevr): Adres: Postcode & Woonpl.: Telefoonnummer: Lidmaatschap nr.: Geboortedatum: aantal vorm gram ml ml gram v v ml gram ml ml Li ml ml v softgel softgel v gram gram gram softgel softgel normaal 45,00 14,95 24,95 27,99 21,00 17,50 65,00 20, 26,75 14,95 29,95 46,50 36,34 28,95 29,85 21,40 13,95 41,25 39,50 13,95 30,00 17,95 29,95 49,95 52,80 18,70 49,95 14,50 23,50 11,25 8,50 79,00 21,95 28,50 18,10 36,30 19,25 24,95 31,95 26,95 25,50 65,34 47,75 93,25 25,25 40,61 11,50 21,95 49, 14,40 12,69 49, 28,30 10,40 18,50 39,95 18,95 19,85 leden 33,75 11,21 21,21 25,19 15,75 13,13 55,25 16,72 20,06 11,21 22,46 34,87 29,07 21,71 22,39 16,05 11,86 30,94 29,63 10,46 22,50 13,46 22,46 42,46 39, 14,03 37,46 10,88 17,63 8,44 6,38 59,25 16,46 21,38 13,58 27,23 17,33 18,71 23,96 20,21 21,68 49,01 35,81 69,94 18,94 36,55 8,63 16,46 37,43 10,80 10,79 42,42 21,23 7,80 15,73 29,96 14,21 16,87 Boekenlijst Deze boeken kunt u bestellen 01. bij de Moermanvereniging. Wilt u één of meerdere boeken toe- 03. gestuurd krijgen, vul dan 04. duidelijk een girokaart in met 09. het juiste bedrag en de titels 10. van de gewenste boeken. 14. Geen geld opsturen! Het gironummer waarop u 17. kunt bestellen is: t.n.v. 22. De Moermanvereniging 24. Postbus AM Alphen aan den Rijn. 29. De prijzen zijn inclusief ver37. zendkosten binnen Nederland. Daar 40. buiten wordt 3,50 extra 41. berekend Dr. Moerman, een weg tot genezing, C. van Groningen en A. Ronhaar De Moermantherapie, Jac. Landman De psychische achtergronden van kanker, Jac. Landman Verhütung und Heilung von Krebs, Jac. Landman Die Moerman-Krebs-Diät, E. Wannee-Immerzeel Op weg naar herstel, Simonton Het Moermandieet, gezond en lekker, E. Wannee Sap van groenten en fruit, E. Huysman en J. Huibers A solution to the Cancer Problem Variaties op de Moermankeuken, Truus Hartsink Kookboek, Lia v.d. Geest en Lydia Sleutel De actuele voedingsel, wat zit waar in? Retrospectief onderzoek naar de effectiviteit van de Moermantherapie Het Gouden boekje voor de Gezondheid, G.E. Schuitemaker Meer variaties op Moermanrecepten, Truus Hartsink Bondgenoot, autobiografie van een immuuncel, Henk Fransen De helende factor, Bob Th. Hornstra Moermankookboek, culinair de wereld rond Voed je goed, voel je goed, Monique van den Assum Dvd Geef ziekte geen kans, eet en leef gezond, Kees Braam 11,30 4,95 4,95 6,80 6,80 25,00 4,95 4,95 7,95 4,95 7,95 6, 20,40 8,75 4,95 12,75 16,50 4,00 4,95 6,95 Advertenties NOW producten zijn o.a. verkrijgbaar via: artsen, therapeuten, apotheken en De Roode Roos Topkwaliteit voedingssupplementen met een gezonde prijs Directe energie, zonder cafeïne Postbus BA DEN HAAG Telefoon Fax NIEUW Evt. op voorschrift van: Uitz_B12.indd :51:27 29

16 Advertenties Regioberichten Activiteitenkalender Adv_GroeneThee.qxd :13 Pagina 1 Goede ondersteuning AOV biedt ondersteuning van de Niet Toxische Tumor Therapie met bijvoorbeeld Coriolus Versicolor extract (met PSK/PSP) en Groene thee-extract. Vraag uw voorschrijver naar AOV producten (ook verkrijgbaar via De Roode Roos). aov natuurlijk gezond Koperslager RK Nootdorp T F E verkoop@aov.nl Lezing Nell Lanting Kun je zelf iets doen als je kanker hebt? Kun je zelf iets doen als je kanker hebt? Voor Nell Lanting is dat beslist geen vraag meer. Ze zegt: In 2001 werd ik voor de tweede keer geconfronteerd met kanker. De eerste keer was in 1984 waarbij ik een borstamputatie moest ondergaan. Deze tweede keer echter kreeg ik niet veel hoop meer van de artsen, omdat er uitzaaiingen waren in de botten en later ook in de lever. Al die jaren was het goed gegaan, maar nu zou ik misschien nog maar kort te leven hebben. Dat pikte ik niet en besloot daarom zelf het roer vast te houden en mijn eigen koers te bepalen. Vandaag leef ik, tegen alle verwachtingen in, nog steeds en met een goede levenskwaliteit. Ik heb heel eigenwijs diverse aanvullende hulpbronnen aangeboord, ondanks het afraden daarvan van professionals. Het is voor mij dan ook geen vraag meer of je naast reguliere behandelingen zelf ook nog iets kunt doen. Graag wil ik u in een lezing over mijn ervaringen vertellen. Die lezing houd ik op 14 maart om uur in Cultureel Centrum De Plataan, Past. Nuyenstraat 1 in Zwaag. (gem. Hoorn). 21 februari Regioraadvergadering in Baarn Hierbij nodig ik u van harte uit voor de Regioraadvergadering 2009, die zal plaatsvinden op zaterdag 21 februari in Het Brandpunt, Oude Utrechtseweg 4a, 3743 KN Baarn. Het Brandpunt is telefonisch bereikbaar op De agenda is eenvoudig: uur: Ontvangst met koffie en thee uur: Vergadering met als onderwerpen: Opening door voorzitter, afmeldingen en toevoegen agendapunten Communicatie regio s/bestuur Rondvraag uur: Lunch uur: Lezing Moermanarts Maarten Klatte. De kunst van het loslaten, is het onderwerp van de lezing van dokter Klatte. Het is een inleiding over de Sedonamethode, direct gevolgd door een demonstratie, die de aanwezigen innerlijk kunnen meebeleven. Via de website kunt u zich tevoren informeren! Wij sluiten de vergadering om plenair af met een snelle begroeting! Als u allen komt, belooft het een inspirerende bijeenkomst te worden! Alstublieft aanmelden bij Wim Kuling! Wie, oh wie is er bereid om te notuleren? Wilt u alstublieft de leden van uw werkgroep, waarvan ik geen adres heb, van dit bericht op de hoogte stellen? Uw komst, kritiek en enthousiasme zie ik met vertrouwen tegemoet. Tym Kortekaas-Zaal 26 februari Bedum Lezing Thema: Darmreiniging Sprekers: Marco Hoeksema, natuurgeneeskundig arts, en Rita Ruibing, assistente van Hoeksema. Plaats: Oogstplaats, Ellerhuizen 37, Bedum Tijd: uur. Info/opgave: info@oogstplaats.nl of Jeanette, telefoon: ( ) 27 februari 2009 Zoetermeer Verrassingsdiner vegetarisch gezond kookcursus met nieuwe gerechten Plaats: Bo-keuken, Osijlaan 1, Zoetermeer Datum: vrijdag 27 februari, 2009 Tijd: uur Binnenlopen tussen en uur Kosten: leden 20,00 per les per persoon Niet-leden 30,00 per les per persoon Info/opgave: Tine van Bodegom telefoon:( 079) telefoon:( 010) mouwehand@ online.nl 14 maart Zwaag Lezing Nell Lanting Plaats: Cultureel Centrum De Plataan, Pastoor Nuyenstraat 1, Zwaag (gem. Hoorn) Datum: 14 maart 2009 Tijd: zaterdagmiddag uur Spreker: Nell Lanting Thema: Hoe overleef ik mijn ziekte Info: Klasien Koster, tel. (0227)

17

Aftrek ziektekosten 2009. Inhoud

Aftrek ziektekosten 2009. Inhoud Door alle ophef in de media wordt ten onrechte gedacht dat er geen ziektekosten meer aftrekbaar zijn bij de aangifte Inkomstenbelasting. Hieronder is een overzicht van de aftrekbare ziektekosten 2009.

Nadere informatie

Aftrekposten aangifte Inkomstenbelasting. John Hesen

Aftrekposten aangifte Inkomstenbelasting. John Hesen Aftrekposten aangifte Inkomstenbelasting John Hesen Aftrekposten aangifte Inkomstenbelasting Introductie Taak bewindvoerder tegenover budgetbeheer Vooringevulde aangifte Persoonsgebonden aftrek en dan

Nadere informatie

Aftrek zorgkosten 2012

Aftrek zorgkosten 2012 Aftrek zorgkosten 2012 U ziet hieronder een overzicht van de zorgkosten die in 2012 aftrekbaar zijn. Het is onmogelijk om u een volledig overzicht aan te reiken. Maar wij hebben er alles aan gedaan om

Nadere informatie

Aftrek zorgkosten 2013

Aftrek zorgkosten 2013 Aftrek zorgkosten 2013 U ziet hieronder een overzicht van de zorgkosten die in 2013 nog aftrekbaar zijn. Het is onmogelijk om u een volledig overzicht aan te reiken. Maar wij hebben er alles aan gedaan

Nadere informatie

Buitengewone uitgaven

Buitengewone uitgaven BELASTINGEN 2007 Buitengewone uitgaven Mezzo Auteur : Ina Hoek Bunnik, januari 2008 - Pagina 1 van 7 - Uit diverse onderzoeken blijkt dat mensen recht hebben op teruggaaf via de Belastingdienst, maar dat

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten 2010

Specifieke zorgkosten 2010 Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 20 IB 292-1T01FD (2380) Hebt u in 20 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten. Alleen de

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten

Specifieke zorgkosten Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 20 IB 292-1T12FD (2500) Specifieke zorgkosten Hebt u in 20 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke

Nadere informatie

PLATFORM VG KANSPLUS- SIEN DONDERDAG 23 MAART. Witlox Van den Boomen VDB

PLATFORM VG KANSPLUS- SIEN DONDERDAG 23 MAART. Witlox Van den Boomen VDB PLATFORM VG KANSPLUS- SIEN DONDERDAG 23 MAART 2017 Witlox Van den Boomen VDB ONZE ADVISEURS Belastingadviseur mr. W.H. (William) Grant Belastingadviseur S. (Sander) Jongerius Belastingadviseur J. (Joris)

Nadere informatie

Aftrek zorgkosten 2014

Aftrek zorgkosten 2014 Aftrek zorgkosten 2014 U ziet hieronder een overzicht van de zorgkosten die in 2014 aftrekbaar zijn. Het is onmogelijk om u een volledig overzicht aan te reiken. Maar wij hebben er alles aan gedaan om

Nadere informatie

Uitgaven voor specifieke zorgkosten

Uitgaven voor specifieke zorgkosten 2009 Uitgaven voor De belastingaftrek van ziektekosten is sinds 2009 veranderd. Dat kan voor u gevolgen hebben. Bepaalde kosten zijn niet meer aftrekbaar. Maar sommige kosten voor ziekte en invaliditeit

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten aftrekbaar Belastingvoordeel, ook over 2009

Specifieke zorgkosten aftrekbaar Belastingvoordeel, ook over 2009 Specifieke zorgkosten aftrekbaar Belastingvoordeel, ook over 2009 Geld terug van de Belastingdienst. Het kan nog steeds. Hebt u een handicap of chronische ziekte, dan is de kans groot dat u gebruik kunt

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten

Specifieke zorgkosten Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2012 IB 292-1T22FD (2612) Specifieke zorgkosten Hebt u in 2012 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke

Nadere informatie

S08-0019/mvc/rs. Buitengewone uitgaven stap voor stap Haal voordeel uit uw belastingaangifte. Door Kees Dijkman

S08-0019/mvc/rs. Buitengewone uitgaven stap voor stap Haal voordeel uit uw belastingaangifte. Door Kees Dijkman /mvc/rs U leeft met een handicap, een chronische ziekte of arbeidsongeschiktheid. Dat betekent dat u kosten maakt. Daar staan lang niet altijd vergoedingen tegenover. Toch kunt u een deel van die kosten

Nadere informatie

Uitgaven voor specifieke zorgkosten

Uitgaven voor specifieke zorgkosten Als u in 2010 kosten had voor ziekte of invaliditeit, hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten. Alleen de kosten die u niet vergoed krijgt, mag u aftrekken. Aftrekbare specifieke

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten

Specifieke zorgkosten Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2012 voor buitenlandse belastingplichtigen IB 292-1T22FD BUI (2613) Specifieke zorgkosten Hebt u in 2012 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien

Nadere informatie

Aftrekposten voor de aangifte 2008

Aftrekposten voor de aangifte 2008 Aftrekposten voor de aangifte 2008 Geld terug van de Belastingdienst. Het kan. De teruggave kan oplopen tot honderden euro's, alleen al door de standaard aftrekposten die u verder niet hoeft te verantwoorden.

Nadere informatie

Als u 65 jaar of ouder bent

Als u 65 jaar of ouder bent 2007 Als u 65 jaar of t Als u 65 jaar wordt, heeft dit gevolgen voor uw belasting en premie volksverzekeringen. Deze gevolgen hebben bijvoorbeeld betrekking op uw belastingtarief, uw heffingskortingen,

Nadere informatie

Informatieavond aangifte 2016

Informatieavond aangifte 2016 Informatieavond aangifte 2016 Introductie belastingaangifte 2016 Henk Kosterink RB Jesse Olde Monnikhof KosterinkZweerink accountants & adviseurs Even voorstellen Henk Kosterink RB - Partner KosterinkZweerink

Nadere informatie

nee nee (sinds 2013) (3)

nee nee (sinds 2013) (3) Ziektekosten 2013: wat kunt u nog aftrekken? kostenpost aftrekbaar in 2013? verhoging 113% of 40% mogelijk? (1) premie basisverzekering premie aanvullende verzekering premie tandartsverzekering door u

Nadere informatie

Geboortedatum : Bankrekeningnummer : Aanhef : De heer Mevrouw Naam partner : SoFi-nummer :

Geboortedatum : Bankrekeningnummer : Aanhef : De heer Mevrouw Naam partner : SoFi-nummer : Checklist aangifte inkomstenbelasting 2013 Om uw aangifte inkomstenbelasting 2013 goed in te kunnen vullen heb ik gegevens van u nodig. Ik verzoek u dan ook de Checklist Aangifte inkomstenbelasting volledig

Nadere informatie

HRo - Inkomstenbelasting - Persoonsgebonden aftrek -- Deel 1

HRo - Inkomstenbelasting - Persoonsgebonden aftrek -- Deel 1 Inkomstenbelasting PGA 1 programma Persoongebonden aftrek Wat en waarom? Onderhoudsverplichtingen Levensonderhoud kinderen Verliezen uit durfkapitaal Uitgaven specifieke zorgkosten Scholingsuitgaven Monumenten

Nadere informatie

Nieuwe regels voor de aftrek van giften vanaf 2008

Nieuwe regels voor de aftrek van giften vanaf 2008 2008 Nieuwe regels voor de aftrek van giften vanaf 2008 Hebt u cliënten die giften doen aan goede doelen of instellingen? Dan kunnen zij deze giften misschien via hun aangifte aftrekken voor de inkomstenbelasting.

Nadere informatie

Pleegkinderen en de Belastingaangifte. Thema-avon d Pleegouder support Zeeland

Pleegkinderen en de Belastingaangifte. Thema-avon d Pleegouder support Zeeland Pleegkinderen en de Belastingaangifte Thema-avon d Pleegouder support Zeeland Onderwerpen Op welke punten komen kinderen voor in uw aangifte? Is er verschil tussen verschillende kind-begrippen? Niet vergeten

Nadere informatie

2014 -- Inkomstenbelasting - PGA -- Deel 1

2014 -- Inkomstenbelasting - PGA -- Deel 1 Inkomstenbelasting PGA programma Persoongebonden aftrek Wat en waarom? Onderhoudsverplichtingen Levensonderhoud kinderen Verliezen uit durfkapitaal Uitgaven specifieke zorgkosten Scholingsuitgaven Monumenten

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? zorgwijzer 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Regel uw verzekering

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten

Specifieke zorgkosten Specifieke zorgkosten Hebt u in 2014 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten. Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2014 voor

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten

Specifieke zorgkosten Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2014 IB 292-1T41FD Specifieke zorgkosten Hebt u in 2014 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten.

Nadere informatie

Fiscaal voordelig schenken

Fiscaal voordelig schenken Fiscaal voordelig schenken Alzheimer Nederland werkt aan oplossingen Dementie waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende vorm is - is een ongeneeslijke hersenziekte, waarbij de verstandelijke

Nadere informatie

Aftrek zorgkosten 2015

Aftrek zorgkosten 2015 Aftrek zorgkosten 2015 U ziet hieronder een overzicht van de zorgkosten die in 2015 aftrekbaar zijn. Het is onmogelijk om u een volledig overzicht aan te reiken. Maar wij hebben er alles aan gedaan om

Nadere informatie

Belastingaangifte loont

Belastingaangifte loont Zorgkosten aftrekken over 2018 Belastingaangifte loont Een handicap of ziekte levert vrijwel altijd extra kosten op. Voor medische zorg, hulpmiddelen, aanpassingen, extra kleding, reiskosten, dieetvoeding

Nadere informatie

Ziektekosten of andere buitengewone uitgaven

Ziektekosten of andere buitengewone uitgaven Bij Opgaaf wereldinkomen 20 IB 184-1T81FD Ziektekosten of andere buitengewone uitgaven Deed u in 20 uitgaven voor ziekte, invaliditeit, bevalling, adoptie, ouderdom of overlijden? Dan hebt u misschien

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Specifieke zorgkosten

Specifieke zorgkosten 13 2013 Aanvullende toelichting Bij voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2013 IB 292-1T31FD Specifieke zorgkosten Hebt u in 2013 kosten voor ziekte of invaliditeit? Dan hebt u misschien recht op aftrek

Nadere informatie

Checklist benodigde gegevens aangifte inkomstenbelasting 2016

Checklist benodigde gegevens aangifte inkomstenbelasting 2016 Checklist benodigde gegevens aangifte inkomstenbelasting 2016 Met deze lijst krijgt u inzicht in de gegevens die van belang (kunnen) zijn bij het invullen van uw belastingaangifte 2016. De meest voorkomende

Nadere informatie

Checklist belastingaangifte particulieren 2015

Checklist belastingaangifte particulieren 2015 Checklist belastingaangifte particulieren 2015 Hieronder geven wij u een overzicht van zaken die van belang kunnen zijn voor het invullen van uw belastingaangifte 2015. Wat heeft u allemaal nodig en welke

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie

Als u kosten maakt voor kinderopvang

Als u kosten maakt voor kinderopvang 2004 Als u kosten maakt Als u kosten maakt in verband met uw werk kan dit gevolgen hebben voor uw belasting. U mag namelijk onder bepaalde voorwaarden een deel van deze kosten aftrekken. Of dat ook voor

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2013 Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden, of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel

Nadere informatie

Checklist aangifte inkomstenbelasting / premieheffing 2010

Checklist aangifte inkomstenbelasting / premieheffing 2010 Checklist aangifte inkomstenbelasting / premieheffing 2010 1) GEGEVENS BELASTINGPLICHTIGE Naam:.. M / V Straat en huisnummer:. Postcode en woonplaats:. E-mailadres:.. Telefoonnr. overdag:.. Mobiel telefoonnummer:.

Nadere informatie

Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven heeft

Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven heeft 7 Als u als gevolg van ziekte dan kan het zijn dat u recht heeft op aftrek van deze zogenoemde buitengewone uitgaven. Dit kan u een belastingvoordeel opleveren. Ook uitgaven mag u aftrekken, zoals uitgaven

Nadere informatie

Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven heeft

Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven heeft 6 Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven heeft Als u uitgaven heeft als gevolg van ziekte dan kan het zijn dat u recht heeft op aftrek van deze zogenoemde buitengewone uitgaven. Dit kan u een

Nadere informatie

Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 1 van 6

Memo: Aftrekbare ziektekosten aangifte 2012 Door: Marie-José Hoefs Belastingadviseur Bron: Elsevier IB Almanak 2013 Pagina 1 van 6 Pagina 1 van 6 Aftrekbare zorgkosten De betaalde zorgkosten kunnen alleen aftrekbaar zijn voor zover er sprake is van op u drukkende uitgaven. Een uitgaaf drukt niet voor zover deze is terugbetaald door

Nadere informatie

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2. Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding

Nadere informatie

U kunt het ingevulde formulier naar het gemeentehuis brengen of zonder postzegel terugzenden naar:

U kunt het ingevulde formulier naar het gemeentehuis brengen of zonder postzegel terugzenden naar: Onderwerp: Aanvraag regeling chronisch zieken en gehandicapten U kunt het ingevulde formulier naar het gemeentehuis brengen of zonder postzegel terugzenden naar: Gemeente Wijdemeren Afdeling Sociaal Domein

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2014. Zorg thuis

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo 2014. Zorg thuis Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo Zorg thuis Ontvangt u zorg thuis zoals verpleging of begeleiding? Dit heet Zorg zonder Verblijf. Heeft u hulp bij het huishouden, of een voorziening of hulpmiddel,

Nadere informatie

Een eigen inkomen met de Wajong

Een eigen inkomen met de Wajong uwv.nl werk.nl Een eigen inkomen met de Wajong Als u zelf geen geld kunt verdienen Meer informatie Deze brochure geeft algemene informatie. Heeft u na het lezen nog vragen? Kijk dan op uwv.nl. U kunt ook

Nadere informatie

Informatie over de algemene tegemoetkoming Wtcg 2012

Informatie over de algemene tegemoetkoming Wtcg 2012 Informatie over de algemene tegemoetkoming Wtcg 2012 Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) Leven met een chronische ziekte of handicap brengt vaak extra kosten met zich mee. Door

Nadere informatie

1. Gehuwd: Betreft: Verzamellijst benodigde gegevens aangifte inkomstenbelasting 2012.

1. Gehuwd: Betreft: Verzamellijst benodigde gegevens aangifte inkomstenbelasting 2012. Postbus 13 5825 ZG Overloon Honingklaver 10 5803 DD Venray Rabobank 1332.05.517 BTW-nr. NL 094175561B01 K.v.K. nr. 12037456 Telefoon 0478 569600 www.belastingservicevenray.nl info@belastingservicevenray.nl

Nadere informatie

Laat geen belastinggeld liggen! De aftrek van buitengewone uitgaven voor gehandicapten en chronisch zieken. C04-0006/HtK.

Laat geen belastinggeld liggen! De aftrek van buitengewone uitgaven voor gehandicapten en chronisch zieken. C04-0006/HtK. Minder vergoedingen. Dalende koopkracht. Bezuinigingen op zorg, voorzieningen en uitkeringen. Het jaar 2004 wordt een moeilijk jaar voor gehandicapten en chronisch zieken. Eén van de maatregelen om u financieel

Nadere informatie

Uitleg voorwaarden algemene tegemoetkoming Wtcg 2013

Uitleg voorwaarden algemene tegemoetkoming Wtcg 2013 Uitleg voorwaarden algemene tegemoetkoming Wtcg 2013 Voor de algemene tegemoetkoming vanuit de Wet chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) over 2013 zijn de voorwaarden voor zorggebruik gewijzigd. Daarnaast

Nadere informatie

25.1. AFTREKBARE SPECIFIEKE ZORGKOSTEN

25.1. AFTREKBARE SPECIFIEKE ZORGKOSTEN 25.1. AFTREKBARE SPECIFIEKE ZORGKOSTEN Bepaalde ziektekosten zijn voor de inkomstenbelasting aftrekbaar. Deze ziektekosten zijn alleen aftrekbaar als deze worden aangeduid als specifi eke zorgkosten en

Nadere informatie

KansPlus, Belangennetwerk Verstandelijk Gehandicapten

KansPlus, Belangennetwerk Verstandelijk Gehandicapten KansPlus, Belangennetwerk Verstandelijk Gehandicapten Bron: CG-Raad Auteur: Kees Dijkman Aftrek specifieke zorgkosten Regel zelf uw belastingvoordeel Hebt u aantoonbaar veel uitgaven voor zorg, hulpmiddelen

Nadere informatie

Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven hebt

Als u ziektekosten of andere buitengewone uitgaven hebt 2008 Als u ziektekosten of Als u als gevolg van ziekte dan kan het zijn dat u recht hebt op aftrek van deze zogenoemde buitengewone uitgaven. Dit kan u een belastingvoordeel opleveren. Ook uitgaven mag

Nadere informatie

Giften. 2014 Aanvullende toelichting vraag 5g. bij Opgaaf wereldinkomen 2014

Giften. 2014 Aanvullende toelichting vraag 5g. bij Opgaaf wereldinkomen 2014 2014 Aanvullende toelichting vraag 5g Gaf u in 2014 geld aan een goed doel of een kerkelijke of maatschappelijke instelling? Of maakte u kosten voor zo n instelling? Dan mag u deze uitgaven onder bepaalde

Nadere informatie

19.15-19.45 uur : Inloop met koffie en thee 19.45-20.00 uur : Opening door directie 20.00-20.30 uur : Univé zorg in 2015 20.30-21.

19.15-19.45 uur : Inloop met koffie en thee 19.45-20.00 uur : Opening door directie 20.00-20.30 uur : Univé zorg in 2015 20.30-21. 19.15-19.45 uur : Inloop met koffie en thee 19.45-20.00 uur : Opening door directie 20.00-20.30 uur : Univé zorg in 2015 20.30-21.00 uur : Pauze 21.00-21.30 uur : Veranderingen in de AWBZ 21.30-22.30 uur

Nadere informatie

Belastingservice Venray

Belastingservice Venray Belastingservice Venray Postbus 13 5825 ZG Overloon Honingklaver 10 5803 DD Venray Rabobank 1332.05.517 BTW-nr. NL 094175561B01 K.v.K. nr. 12037456 Telefoon 0478 569600 www.belastingservicevenray.nl info@belastingservicevenray.nl

Nadere informatie

INFORMATIE 2011. Eigen bijdrage Zorg met Verblijf

INFORMATIE 2011. Eigen bijdrage Zorg met Verblijf INFORMATIE 2011 Eigen bijdrage Zorg met Verblijf Voor wie is deze folder? Woont u in een zorginstelling? Bijvoorbeeld in een verzorgingshuis, een psychiatrische inrichting of een andere instelling waar

Nadere informatie

CHECKLIST AANGIFTE INKOMSTENBELASTING 2011

CHECKLIST AANGIFTE INKOMSTENBELASTING 2011 Persoonlijke gegevens Naam en voorletters Adres Postcode, woonplaats Telefoon E-mail BSN (sofinummer) Geboortedatum Bankrekening CHECKLIST AANGIFTE INKOMSTENBELASTING 2011 Uzelf Partner Kind 1 Kind 2 Kind

Nadere informatie

WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS. Avéro Achmea P13628

WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS. Avéro Achmea P13628 WAARDE VAN ADVIES - 2013 DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS P13628 INHOUDSOPGAVE KARAKTERISTIEKEN CONCLUSIE WAARDE VAN ADVIES KARAKTERISTIEKEN ONDERZOEKSOPZET CONCLUSIE CONCLUSIES DE WAARDE VAN ADVIES

Nadere informatie

Vragenlijst aangifte inkomstenbelasting 2015 In te dienen voor 15 maart

Vragenlijst aangifte inkomstenbelasting 2015 In te dienen voor 15 maart Vragenlijst aangifte inkomstenbelasting 2015 In te dienen voor 15 maart Algemene gegevens Naam en Voorletters Adres Postcode en woonplaats Telefoonnummer Email adres Sofinummer (BSN) Geboortedatum Bankrekening

Nadere informatie

ONVZ Vrije Keuze Zorgplan 2011

ONVZ Vrije Keuze Zorgplan 2011 ONVZ Vrije Keuze Zorgplan 2011 U staat op het punt een keuze te maken voor onze basisverzekering of een van de aanvullende verzekeringen. U wilt onze tandartsverzekering of het. Wat u ook kiest, u bent

Nadere informatie

Telefoonnummer waarop u overdag te bereiken bent: -------------

Telefoonnummer waarop u overdag te bereiken bent: ------------- Vragenlijst i.v.m. het opmaken van de aangifte inkomstenbelasting 2012 Persoonlijke gegevens: Gegevens Partner: Naam: Adres: Postcode en Woonplaats: Geb. Datum: Burgerservice nr: Naam: Geb. datum: Burgerservice

Nadere informatie

Uitgaven voor specifieke zorgkosten

Uitgaven voor specifieke zorgkosten IB 184-1T41FD Als u in 2014 kosten had voor ziekte of invaliditeit, hebt u misschien recht op aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten. Voorwaarden aftrek specifieke zorgkosten U mag alleen het deel

Nadere informatie

Graag informeren wij u over de wijze waarop wij de aangifte inkomstenbelasting 2018 voor u willen verzorgen.

Graag informeren wij u over de wijze waarop wij de aangifte inkomstenbelasting 2018 voor u willen verzorgen. Heinkenszand, 7 januari 2019 Geachte cliënt, Van de belastingdienst ontvangt u binnenkort het aangiftebiljet Inkomstenbelasting 2018 of een aangiftebrief waarin u wordt verzocht om aangifte te doen. Ook

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER HULP BIJ HET HUISHOUDEN

AANVRAAGFORMULIER HULP BIJ HET HUISHOUDEN EENHEID KLANT Postbus 30018, 9400 RA ASSEN Noordersingel 33, 9401 JW ASSEN Telefoon 14-0592 Fax 0592-366 413 AANVRAAGFORMULIER HULP BIJ HET HUISHOUDEN Wet Maatschappelijke Ondersteuning In te vullen door

Nadere informatie

Vragenlijst i.v.m. het opmaken van de aangifte inkomstenbelasting

Vragenlijst i.v.m. het opmaken van de aangifte inkomstenbelasting Vragenlijst i.v.m. het opmaken van de aangifte inkomstenbelasting Persoonlijke gegevens: Gegevens Partner: Naam: Adres: Postcode en Woonplaats: Geb. Datum: Sofinummer: Naam: Geb. datum: Sofinummer: Bankrekeningnummer

Nadere informatie

CHECKLIST AANGIFTE INKOMSTENBELASTING

CHECKLIST AANGIFTE INKOMSTENBELASTING CHECKLIST AANGIFTE INKOMSTENBELASTING Voor het opstellen van uw belastingaangifte zijn veel gegevens nodig. Om u te helpen om deze gegevens overzichtelijk en volledig aan te leveren, hebben wij onderstaande

Nadere informatie

Checklist t.b.v. invullen belastingaangifte over 2014. Neem aub de volgende zaken mee naar uw afspraak voor zover van toepassing

Checklist t.b.v. invullen belastingaangifte over 2014. Neem aub de volgende zaken mee naar uw afspraak voor zover van toepassing Checklist t.b.v. invullen belastingaangifte over 2014 Neem aub de volgende zaken mee naar uw afspraak voor zover van toepassing Voor een optimale aangifte hebben we gegevens van u nodig. Onderstaand treft

Nadere informatie

Workshop Mijn zorgverzekering

Workshop Mijn zorgverzekering Workshop Mijn zorgverzekering Welkom! Even voorstellen: Mark Salm, PCOB-adviseur van RISK Henrica de Vries, manager Communicatie & Marketing PCOB Programma workshop Korte kennisquiz Voorlichting Overstappen,

Nadere informatie

Aanvraag bijzondere bijstand / zorgkosten

Aanvraag bijzondere bijstand / zorgkosten Aanvraag bijzondere bijstand / zorgkosten Waarom dit formulier? Met dit formulier vraagt u een vergoeding aan als u bijzondere zorgkosten heeft die u niet kunt betalen en ook niet vergoed krijgt. Ruimte

Nadere informatie

Als u premies betaalt voor een lijfrenteverzekering of een andere inkomensvoorziening

Als u premies betaalt voor een lijfrenteverzekering of een andere inkomensvoorziening 2 7 Betaalt u premies voor een of andere en? Dan kan het zijn dat u de premies mag aftrekken van uw inkomen. In deze brochure leest u meer over de aftrekmogelijkheden en waarmee u rekening moet houden

Nadere informatie

Onderzoek kosten Vlaams Patiëntenpanel Ontwerp vragenlijst

Onderzoek kosten Vlaams Patiëntenpanel Ontwerp vragenlijst Datum: 21-05-2013 Voor: Document: nota Volg nr. : ph Onderzoek kosten Vlaams Patiëntenpanel Ontwerp vragenlijst Een chronische ziekte kan gepaard gaan met belangrijke meeruitgaven. Met deze bevraging van

Nadere informatie

1984 GKIJ NIEUWS 2009 25 jaar GKIJ

1984 GKIJ NIEUWS 2009 25 jaar GKIJ 1984 GKIJ NIEUWS 2009 25 jaar GKIJ Voorzitter Vacature Secretaris Kees Wessel 038-3318446 Penningmeester Henk Boeve 038-3317265 Ledenadministratie Henk Boeve 038-3317265 Scholenproject Lammy Sleurink 038-3318424

Nadere informatie

Op de website www.hetcak.nl kan de regeling worden opgevraagd en kunnen proefberekeningen worden gemaakt.

Op de website www.hetcak.nl kan de regeling worden opgevraagd en kunnen proefberekeningen worden gemaakt. 1 Mulder Juridisch Advies & Mediation Mr K.G. Mulder-Wildeboer Bosrand 57, 3881 GT Putten, Tel: 06-55132640 email: info@mulderjuridischadvies.nl website: www.mulderjuridischadvies.nl Over de eigen bijdrage

Nadere informatie

Nieuwsbrief van de maand december 2010 van de cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst.

Nieuwsbrief van de maand december 2010 van de cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst. Nieuwsbrief van de maand december 2010 van de cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst. Geachte lezers. De Cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst probeert het minimabeleid van Hulst ten gunste van u te

Nadere informatie

CHECKLIST. Aangifte inkomstenbelasting

CHECKLIST. Aangifte inkomstenbelasting CHECKLIST Aangifte inkomstenbelasting 2011 Om uw aangifte inkomstenbelasting 2011 goed in te kunnen vullen hebben wij gegevens van u nodig. Wij verzoeken u dan ook de Checklist Aangifte inkomstenbelasting

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Checklist aangifte inkomstenbelasting (student)

Checklist aangifte inkomstenbelasting (student) Checklist aangifte inkomstenbelasting (student) Voor het opstellen van uw aangifte inkomstenbelasting hebben wij een aantal gegevens van u nodig. Wij hebben een checklist voor u opgesteld zodat u aan de

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg met Verblijf 2013

Eigen bijdrage Zorg met Verblijf 2013 Regelingen en voorzieningen CODE 1.4.3.528 Eigen bijdrage Zorg met Verblijf 2013 brochure bronnen de brochure Eigen bijdrage Zorg met Verblijf 2013 van het CAK (uitgave november 2012). De brochure is ook

Nadere informatie

Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de belastingaangifte. Nibud, 2010

Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de belastingaangifte. Nibud, 2010 Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de Nibud, 2010 Inleiding In dit rapport staan de resultaten beschreven van een peiling onder lezers van De Telegraaf over hun kennis en gedrag omtrent de. De

Nadere informatie

Met spoed opgenomen hoe nu verder?

Met spoed opgenomen hoe nu verder? Met spoed opgenomen hoe nu verder? Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 1169 Inleiding U bent met spoed in het ziekenhuis opgenomen. Daardoor heeft u zich niet kunnen voorbereiden. Er komen ineens

Nadere informatie

VDB Advocaten Notarissen WVDB Adviseurs Accountants

VDB Advocaten Notarissen WVDB Adviseurs Accountants VDB Advocaten Notarissen WVDB Adviseurs Accountants Onze adviseurs Belastingadviseur Belastingadviseur Estate planner Toegevoegd notaris Sander Jongerius Joris ten Brink Mathieu Neve Angela Smits-van den

Nadere informatie

Checklist. Aangifte inkomstenbelasting

Checklist. Aangifte inkomstenbelasting Checklist Aangifte inkomstenbelasting 2007 Om uw aangifte inkomstenbelasting 2007 goed in te kunnen vullen hebben wij gegevens van u nodig. Wij verzoeken u dan ook de Checklist Aangifte inkomstenbelasting

Nadere informatie

Ooglid correcties. Wens chirurgie, Martin Janssen (Janssen kliniek Oisterwijk)

Ooglid correcties. Wens chirurgie, Martin Janssen (Janssen kliniek Oisterwijk) Wens chirurgie, Martin Janssen (Janssen kliniek Oisterwijk) Het is altijd goed om naar aanleiding van de uitnodiging te spreken over wenschirurgie, om zelf eens terug te kijken op je eigen vakgebied, om

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Uw verzekering snel en digitaal

Nadere informatie

Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71. dinsdag 2 juni 2015

Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71. dinsdag 2 juni 2015 Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71 dinsdag 2 juni 2015 1 ev. Johannes tot nu toe 1:1-18 Jezus is het Woord: bij God en zelf God 1:19-52 Jezus is het Lam van God discipelen volgen Hem

Nadere informatie

Dit artikel gaat over de aangifte over het belastingjaar 2012. U doet deze aangifte in het voorjaar van 2013.

Dit artikel gaat over de aangifte over het belastingjaar 2012. U doet deze aangifte in het voorjaar van 2013. 12-0323/ps/rs De aftrek van specifieke zorgkosten in tien vragen Belastingvoordeel, regel het zelf! Geld terug van de Belastingdienst. Ook voor u. Geeft u veel geld uit aan medische behandelingen, zorg,

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 december 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 december 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 050 500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 008 500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 5 VX DEN HAAG T 070 0 79 F 070 0 78 www.minvws.nl

Nadere informatie

Checklist Aangifte inkomstenbelasting 2008

Checklist Aangifte inkomstenbelasting 2008 Om uw aangifte inkomstenbelasting 2008 goed in te kunnen vullen hebben wij gegevens van u nodig. Wij verzoeken u dan ook deze Checklist Aangifte inkomstenbelasting volledig in te vullen en bij het beantwoorden

Nadere informatie

Als u gaat scheiden. Let op! PA 960-1Z81FD (2126)

Als u gaat scheiden. Let op! PA 960-1Z81FD (2126) 2008 Als u gaat scheiden Als u gaat scheiden, heeft dit gevolgen voor de belasting van u en uw echtgenoot. Voor de belastingheffing wordt u als gescheiden beschouwd, als u niet meer bij elkaar woont. Om

Nadere informatie

Kwijtschelding versus teruggave

Kwijtschelding versus teruggave Kwijtschelding versus teruggave Rapportage: Gemeente Maastricht Publieks- en Bestuursdienst i.o. Servicecentrum Onderzoek & Informatie Stadhuisstraat 6 Postbus 1992 6201 BZ Maastricht 043-3504366 Fax 043-3504230

Nadere informatie

De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten

De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten Uitleg over de aftrek van specifieke zorgkosten De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten Geeft u veel geld uit aan medische zorg, hulpmiddelen, aanpassingen en voorzieningen? Hebt u door uw handicap

Nadere informatie

Maak kanker kansloos. Steun wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut

Maak kanker kansloos. Steun wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut Vroeger kregen mijn broertjes alle aandacht. Nu ben ik aan de beurt Linda, acute lymfatische leukemie Maak kanker kansloos Steun wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut Even voorstellen

Nadere informatie

Aanmeldingsformulier Alexander Concept

Aanmeldingsformulier Alexander Concept Voorkeur trainingsdatum: Stuurt u deze vragen geheel ingevuld en ondertekend aan ons terug. Wanneer wij dit formulier ontvangen hebben, nemen wij contact met u op om samen met u te bespreken of u klaar

Nadere informatie

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012

Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012 Eigen bijdrage Zorg zonder Verblijf en Wmo INFORMATIE 2012 Voor wie is deze folder? Ontvangt u zorg thuis zoals verpleegkundige hulp? Maakt u gebruik van hulp bij het huishouden? Of heeft u een hulpmiddel

Nadere informatie

Naam:... Adres:... Postcode en plaats:... verder te noemen volmachtgever,

Naam:... Adres:... Postcode en plaats:... verder te noemen volmachtgever, Volmacht fiscale vertegenwoordiging (aangifte inkomstenbelasting) Naam:........................................................ Adres:........................................................ Postcode en

Nadere informatie

Samen komen we verder. Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA

Samen komen we verder. Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA Samen komen we verder Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA Uw bijdrage zorgt voor vooruitgang Juan Garcia, onderzoeker bij VUmc CCA: Ik studeerde geneeskunde omdat ik mensen wilde

Nadere informatie