Dienstverlening ondernemers. Decentralisatie. Tijdelijke invulling winkels THEMA: TRANSITIE. Kamer van Koophandel en banken vinden zich opnieuw uit

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dienstverlening ondernemers. Decentralisatie. Tijdelijke invulling winkels THEMA: TRANSITIE. Kamer van Koophandel en banken vinden zich opnieuw uit"

Transcriptie

1 THEMA: TRANSITIE 06 MAGAZINE Dienstverlening ondernemers Kamer van Koophandel en banken vinden zich opnieuw uit Decentralisatie Gemeenten zien kansen in nieuwe taken sociaal domein Tijdelijke invulling winkels Project Tussentijd gaat winkelleegstand te lijf VAN STADSGEWEST HAAGLANDEN EN STADSREGIO ROTTERDAM nummer 6 - jaargang 2 - december 2013

2 Colofon #MRDH is een uitgave van de stadsregio Rotterdam en het Stadsgewest Haaglanden. Het blad verschijnt drie keer per jaar en wordt verspreid onder relaties. 14 Deze uitgave is tot stand gekomen door samenwerking tussen het Stadsgewest Haaglanden, de stadsregio Rotterdam en de Kamer van Koophandel Den Haag. Uitgave Nummer 6, december 2013, jaargang 2 Het volgende nummer verschijnt in april Redactieadres #MRDH p/a Stadsgewest Haaglanden Postbus CB Den Haag tel: (070) fax: (070) redactie@mrdh.nl 05 Abonnementen, aanmelden en adreswijzigingen Hoofdredactie Caroline Schep (Stadsgewest Haaglanden) en Willem Nettinga (stadsregio Rotterdam) Redactie Brigitte Beeks, Martijn Deleare, Pieter Maessen, Nico de Nijs, Cyriel van Rossum, Farid Tabarki, Anneke Verbraeken en Cees van der Wel Fotografie en illustraties Wim Dalebout, Museum voor Communicatie, gemeente Pijnacker-Nootdorp, gemeente Wassenaar, Wim Goutier, Marc Heeman, De Horizon, Mladen Pikulic, Loes Schleedoorn. THEMA: TRANSITIE Concept, vormgeving en uitwerking Sabel Communicatie i.s.m. Sabel Design - Bilthoven Druk Drukwerkconsultancy - Utrecht Copyright en verantwoordelijkheid De hoofdredactie heeft het voorbehoud op het auteursrecht op de artikelen in dit tijdschrift. ISSN: Op de cover Ondernemers krijgen in 2014 te maken met een nieuwe KvK. Foto: Mladen Pikulic 08 Nieuwe dienstverlening aan ondernemers De dienstverlening aan ondernemers verandert. Kantoren van Kamer van Koophandel en banken vinden zich opnieuw uit. De digitale dienstverlening breidt zich uit en verbetert met als doel: euro s voor de ondernemer. 14 Gemeenten maken zich op voor nieuwe taken In 2014 vindt de decentralisatie van rijkstaken zoals jeugdzorg, werk en zorg voor langdurig zieken naar gemeenten plaats. Zij zien geen gevaren meer, maar kansen. 25 Winkelleegstand Verandering van het winkelgedrag en crisis zorgen voor stijging in de leegstand. Tijdelijk gebruik kan het tij keren. 30 Moderne KvK voor eigentijdse ondernemer De nieuwe Kamer van Koophandel past goed bij entrepreneurs die out-of-the-box durven te denken. 33 Start ROM Zuidvleugel Ontwikkelingsmaatschappij is veel meer dan geldkraan voor innovatieve bedrijfen VERDER 20 Bevolking groeit in steden Urbanisatietrend zet door en zorgt voor kolonisatie van de publieke ruimte door nieuwe stedelijke gezinnen. # MRDH 06 december 2013

3 33 36 Ondernemers krijgen in 2014 te maken met een nieuwe Kamer van Koophandel. RUBRIEKEN 04 Kort Nieuws 13 Feiten & Cijfers 18 In Beeld 28 Grenzeloos: Rusland 36 De Plek OPINIE 07 Column: Trendwatcher Farid Tabarki over de transitie naar de deeleconomie 24 Metropoll 35 Column Cees van der Wel: Kop bij de column Van de redactie Jaar van transities Voor veel organisaties en gemeenten ziet 2014 er niet uit als ieder ander jaar. Zo gaat op 1 januari de nieuwe Kamer van Koophandel van start. Met de sluiting van 26 regiokantoren gaat vanaf dat moment één landelijke KvK Nederland samen met het innovatiecentrum voor ondernemers, Syntens. Ze behouden wel enkele regionale kantoren, waarvan twee in de Metropoolregio. De reorganisatie heeft alles te maken met de veranderende dienstverlening aan ondernemers. Zij willen meer digitale dienstverlening. De Kamer speelt hierop in door actief in te zetten op deze dienstverlening en op informatieverstrekking waar andere partijen niet aan toekomen. In dit zesde nummer van #MRDH vertelt één van de nieuwe regiodirecteuren wat de Kamer straks kan betekenen voor de ondernemer. Het markeert tevens het einde van een langdurige samenwerking tussen de KvK en de redactie van dit relatiemagazine en staat in het kader van veranderingen. Heeft de Kamer alle veranderingen al achter de rug, voor de gemeenten betekent 2014 het jaar van de transitie. Er is een nieuwe regionale samenwerking in de maak in de vorm van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de Vervoersautoriteit. De gemeenten bereiden zich ook voor op de decentrale verantwoordelijkheid voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen, die in 2015 gaat gelden. Een deel van deze taken, de jeugdzorg, is nu nog belegd bij het Stadsgewest Haaglanden of de GGD Rotterdam, een ander deel nemen zij over van het Rijk en voor een deel zijn zij zelf nu al aan zet. Een decentralisatie die sommige gemeenten met open armen ontvangen. Hier en daar zoeken zij ook de samenwerking op met andere gemeenten. Want ook hier geldt, samen sta je sterker. Samen sterker worden, is ook één van de motto s van de nieuwe Regionale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Zuidvleugel, kortweg de ROM. Deze organisatie die op 1 januari 2014 van start gaat, moet innovatieve ondernemingen ondersteunen bij hun verdere ontwikkeling. Kortom, het komende jaar heeft veel veranderingen in petto. Een waar transitiejaar! n 02 03

4 Het gebied waar de wijk Ackerwoude moet verrijzen ligt dichtbij de oude kern van Pijnacker. Loting nodig voor kavels Pijnacker-Nootdorp De verkoop van nieuwbouwwoningen verloopt stug. Toch zijn er projecten die als warme broodjes over de toonbank gaan. Pijnacker-Nootdorp boekte succes met de verkoop van vrije kavels in de beoogde nieuwe woonwijk Ackerswoude. De belangstelling was zelfs zo groot dat er een notariële loting aan te pas moest komen om de inschrijfvolgorde te bepalen voor de eerste tien kavels. Op twee locaties in het deelgebied Landrijk, in de nieuw te bouwen wijk Ackerswoude, biedt de gemeente woonkavels aan. Direct al vanaf de officiële start én tijdens het woonevenement BuitengeWOON Pijnacker-Nootdorp dat was eind mei bleek er grote belangstelling voor de kavels. De interesse is zo groot dat ze ook bij de gemeente Pijnacker-Nootdorp enigszins verrast waren. Projectwethouder Peter van Haagen: We vermoeden dat de grote interesse vooral te maken heeft met de prachtige locatie. Ruim gelegen, bij groen en water en toch dicht bij de kern van Pijnacker. Verder speelt mee, dat de woonkavels veel vrijheid en flexibiliteit bieden. We zijn niet begonnen met een bestemmingsplan, maar met een essentiekaart. Dat wil zeggen dat, binnen bepaalde randvoorwaarden, de kopers heel veel vrijheid hebben wat betreft het aantal af te nemen vierkante meters, bouwstijl, inrichting, enzovoort. Er is tot nu toe een zeer flexibel voorontwerp bestemmingsplan opgesteld, zodat we kunnen inspelen op de wensen van onze kopers. De tijd is echt voorbij dat bouwers en ontwikkelaars denken te kunnen bepalen en voorschrijven wat de wensen van de kopers/toekomstige bewoners zijn. Die kunnen dat heel goed zelf. Nieuwe ervaring Een paar maanden terug ging de gemeente van start met de verkoop van een klein aantal woonkavels op twee locaties. Na de eerste communicatie in de lokale en regionale kranten over onze nieuwe aanpak meldden zich direct al zo n veertig geïnteresseerden. Na loting door de notaris hebben we met de eerste tien kandidaten om de tafel gezeten, voorkeuren besproken en kavels verdeeld. Dit leverde op diezelfde avond al zes serieuze opties op. Ondertussen zijn dit er acht. We spreken nu met alle andere geïnteresseerden en kijken of we ook aan hun wensen tegemoet kunnen komen. Nog bijna dagelijks groeit de interesse. Daarom bekijken we nu welk stuk grond we verder beschikbaar kunnen stellen voor zelfbouwkavels. Natuurlijk hebben we, net zoals ontwikkelaars dit doen, een zogeheten kavelpaspoort gemaakt met allerlei informatie: over de ligging van Ackerswoude, de opzet van de woonwijk, de ligging van de twee locaties A en B waar de kavels zich bevinden en natuurlijk over de spelregels en randvoorwaarden. Een nieuwe ervaring voor ons als gemeente, wat zeker extra tijd en inspanning kost. Projectleider Erik Bulten: Heel veel verschillende mensen hebben interesse getoond: van gepensioneerden die een niet te groot vrijstaand woonhuis willen met alles op de begane grond, tot en met jonge mensen die met twee gezinnen samen iets willen ontwikkelen en laten bouwen. Vrijheid en nabijheid zijn de aansprekende factoren. Het is dichtbij de kern van Pijnacker en de mensen vinden het prettig om zelf een kavel te bepalen waarop ze het huis van hun wensen en dromen kunnen laten realiseren door de bouwer die ze zelf kiezen. n # MRDH 06 december 2013

5 KORT NIEUWS Raden aan zet in proces MRDH Nieuw gebouw voor Bronovo in Wassenaar Het Haagse Bronovo ziekenhuis en De Wassenaarsche Bouwstichting hebben de krachten gebundeld voor de bouw van een nieuw multifunctioneel complex in Wassenaar: Havenaer. Samen bouwen zij een nieuw geïntegreerd eerste- en tweedelijns gezondheidscentrum. Dat wil zeggen dat zowel zorgverleners zoals huisartsen en tandartsen er spreekuur houden, als ook de medisch specialisten van Bronovo. Dit najaar spreken de 24 gemeenteraden in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zich uit over een voorstel voor een gemeenschappelijke regeling. Via deze regeling krijgt de samenwerking in de Metropoolregio bestuurlijk gestalte. Het project Havenaer omvat ook 57 woningen (18 sociale huur, rest koop) en een parkeergarage met honderd plekken. Het Gezondheidscentrum Wassenaar heeft in de nieuwbouw de beschikking over ruim 2500 m 2. Alle specialismen van Bronovo krijgen een plek in het nieuwe onderkomen en houden er wekelijks spreekuur. Afgelopen voorjaar hebben de gemeenteraden gereageerd op een eerste voorstel voor zo n regeling. De reacties zijn verwerkt in de regeling die nu voor ligt. Het gaat onder andere om uitbreiding van het Dagelijks Bestuur van drie naar vijf gemeentelijke leden en het instellen van een adviescommissie voor economisch vestigingsklimaat. In het voorstel is ook de ontwerpverordening opgenomen voor de Vervoersautoriteit. De gemeenschappelijke regeling noemt als formele startdatum 1 januari Deze datum staat ook in het wetsvoorstel van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor de afschaffing van de WGR-plus-regio s, waaronder het Stadsgewest Haaglanden en de stadsregio Rotterdam. In het gezondheidscentrum zijn onder andere een bloedprik-servicepunt, acht huisartsenpraktijken, tandartsen, fysiotherapeuten, verschillende specialisten inclusief radiodiagnostiek, kaakchirurgie, een ouderenpoli en een apotheek gevestigd. De woningen zijn inmiddels opgeleverd. Het gezondheidscentrum wordt in december in gebruik genomen. De officiële opening van het complex is begin n Het Gezondheidscentrum Wassenaar is een geïntegreerd eerste- en tweedelijns centrum. De Tweede en Eerste Kamer zullen zich naar verwachting de komende maanden over dit wetsvoorstel uitspreken. n Kijk op voor het complete voorstel

6 Nieuwe recreatieroutes in de Metropoolregio De regio biedt volop recreatiemogelijkheden in het groen. Gemeenten en natuur- en recreatieschappen werken aan het beheer en de verbetering van de groene verbindingen tussen de steden. De Zwethzone is zo n gebied dat ligt tussen de stadparken van Rijswijk en de Wollebrand bij Naaldwijk. De afgelopen jaren is het totaal Langs de Blauwe Verbinding zijn vele fietsroutes uitgezet. vernieuwd. Verschillende recreatieterreinen en fiets- en wandelpaden zijn of worden op heel korte termijn aangelegd, waardoor nu een prachtig groen en waterrijk gebied ontstaat. Het publieksevenement Dag van de Zwethzone dat op 19 oktober is gehouden trok veel bezoekers. Op deze open dag is een aantal nieuwe fiets- en wandelroutes door het gebied gepresenteerd. Het project Zwethzone is mede mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland, Ministerie van I&M, Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente Delft en is door de gemeenten Westland, Rijswijk, Midden-Delfland en Den Haag onder leiding van het Stadsgewest Haaglanden gerealiseerd. Blauwe Verbinding In de stadsregio Rotterdam ligt de Blauwe Verbinding. Voor deze 13 kilometer lange verbinding is in oktober een nieuwe natuur- en recreatiekaart verschenen. De overzichtskaart laat zien hoe de Blauwe Verbinding loopt, maar ook waar je kunt wandelen, fietsen en kanoën. De struinkaarten geven een kijkje in de te ontdekken natuur op en rondom de route. Verder biedt de kaart leuke achtergrondinformatie en weetjes. De kaart is gemaakt in samenwerking met ARK Natuurontwikkeling en is te downloaden via Een gratis exemplaar is af te halen bij de deelgemeente Charlois en de gemeentehuizen van Barendrecht en Albrandswaard. De Blauwe Verbinding is een natuurgebied in ontwikkeling en bestaat uit een waterverbinding tussen het Zuiderpark in Rotterdam en de Zuidpolder in Barendrecht. Het gaat om een recreatieve bevaarbare route die zorgt voor schoon water in het gebied en het Zuiderpark, functioneert als waterberging en een ecologische verbinding legt tussen de verschillende groengebieden. Binnen het project de Blauwe Verbinding werken verschillende partijen samen: de gemeenten Rotterdam, Barendrecht en Albrandswaard, de deelgemeente Charlois, het waterschap Hollandse Delta, de provincie Zuid-Holland, Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde en stadsregio Rotterdam. ARK Natuurontwikkeling draagt bij aan de natuurlijke ontwikkeling van de Zuidpolder en de Koedood en verzorgt veldlessen voor scholieren in beide gebieden. n Racen met eigen tram Delft bouwt, innoveert en schrijft geschiedenis. Elke dag en overal. Soms lijkt het wel alsof heel Delft een grote bouwplaats is, zeker als je kijkt naar de Spoorzone en de nieuwe tramlijn in de TU wijk. De tramlijn ligt er voor het grootste deel al, maar er rijdt nog geen tram. Een mooie gelegenheid om op 4 oktober de eerste Delftse Tramcar Race te organiseren, dachten de organisatoren van TEDx Delft. Studenten en scholieren mochten hun eigen tramcar bouwen op een echt onderstel van de HTM en hiermee racen op het traject. TEDx stamt af van het evenement TED, wat staat voor Technology, Entertainment en Design. Sprekers krijgen op deze jaarlijkse conferentie maximaal 18 minuten om hun idee/visie te presenteren. Onder de noemer TEDx worden over de hele wereld onafhankelijke mini-conferenties georganiseerd, zo ook in Delft, en dit jaar bijvoorbeeld ook in Leidschendam en Den Haag. n w De deelnemers mochten hun tramcar aandrijven op spierkracht of een gemotoriseerde vorm van energie. # MRDH 06 december 2013

7 RUBRIEKSKOPJE OPINIE Guido Thys Farid Tabarki is de oprichter van Studio Zeitgeist, columnist voor Het Financieele Dagblad & BNR Nieuwsradio en Trendwatcher van het Jaar Eerlijk zullen we alles delen, maar ik nét een beetje meer dan jij. Misschien is dat het motto wel van het inmiddels steenrijke popfenomeen Justin Bieber. Je moet het hem nageven: hij is uitstekend in staat om een online en offline community van beliebers bij elkaar te houden. Hij is de meest gevolgde twitteraar op aarde. Hoe doet zo n joch dat toch? Van zijn stem heeft hij het nauwelijks, en mooi is hij vast, maar met mooie jongens kun je de grachten dempen. Het antwoord ligt er misschien in dat iedereen het gevoel heeft een stukje Justin in zijn, nou ja voornamelijk háár, bezit te hebben. Tweets zijn van hemzelf, al gaan ze meestal nergens over. Gepolijste marketing heeft plaatsgemaakt voor heel veel rauwe stukjes van een échte figuur. De eigen, authentieke boodschap is daarmee de nieuwe reclameboodschap. Hoe oppervlakkig Justins tweets ook zijn, ze komen van de artiest zelf. Daar kun je je als bakvis mee identificeren. Sociale media brengen de artiest de huiskamer in en de huiskamer (of de meisjeskamer) bij de artiest dat hopen althans al die meisjes. Het platenlabel of de manager heeft een veel minder grote rol. Iedereen kan plaatjes maken en maar weinigen komen aan de top; dat is altijd zo geweest. Het verschil is dat de artiest dat nu zónder kruiwagen kan. Auteursrechtenorganisaties zouden zich achter hun oren moeten krabben of ze hier niet beter op in kunnen spelen. Nu krijgen veel artiesten van de online streamingdienst Spotify bijna niets omdat de ouderwetse middleman, de platenbons, het meeste geld krijgt toegewezen en dat is niet meer van deze tijd. Meer over die middleman, de tussenpersoon die zich altijd zo heerlijk tussen klant en dienst heeft genesteld. U kent ze vast: de makelaar die duizenden euro s toucheert voor ja, waarvoor eigenlijk, op Funda kunt u dat toch allemaal zelf? Of het reisbureau waar je na lang wachten een medewerker treft die voor jou precies dezelfde campingvlucht of all-inclusive-trip boekt als jijzelf thuis kunt met je badjas aan en je laptop op schoot. Of de bemiddelaar voor een hotel in den vreemde. Met airbnb.com kun je inmiddels veel handiger zelf iets regelen, waarbij je ook nog de couleur locale meekrijgt. Airbnb is een goed voorbeeld van het nieuwe delen. Nog steeds bezit iemand het eigendom van een appartement of kamer en zorgt daar goed voor, maar de tijdelijke huurder draagt ook bij. Dat doet hij of zij met een rating of review, waardoor de consument een prosument wordt: gebruik impliceert een bijdrage. Dat kost tijd, maar de betrouwbaarheid en waarde van het product nemen toe. We delen nog veel meer: in steden zijn talloze werkende concepten om auto s te delen, vanuit een centrale, compacte organisatie zoals Greenwheels of juist vanuit het particuliere bezit. Informatie delen we op Wikipedia, wat een verbazend goede encyclopedie is als je beseft dat iedereen niet alleen vrijwillig kán bijdragen, maar dat velen dat nog echt doen ook. Eerlijk delen betekent hard werken: de traditionele tussenpersoon staat buitenspel en maakt ruimte voor een slimmere nieuwe, en de consument voegt zelf waarde toe aan de producten en diensten waar hij gebruik van maakt. Het zal leiden tot veel winnaars, maar ook verliezers. Of jij een beetje meer krijgt dan ik of andersom, zal van onze ideeën moeten afhangen. n

8 TRANSITIE Op de Startersdag van de Kamer van Koophandel vinden beginnende ondernemers allerlei informatie. # MRDH 06 december 2013

9 Kamer van Koophandel en banken vinden zichzelf opnieuw uit Euro s voor ondernemers De dienstverlening aan ondernemers door de Kamer van Koophandel en de banken verandert fundamenteel. Dat moet ook wel, want de klassieke dienstverlening heeft in dit digitale tijdperk zijn tijd gehad. Tekst: Martijn Delaere Fotografie: Mladen Pikulic Illustraties: Museum voor Communicatie en Kamer van Koophandel Wanneer was je laatst bij je bank? En bij de Kamer van Koophandel? Rob Perik, voorzitter van VNO-NCW Den Haag en partner bij Baker Tilly Berk accountancy en belastingadvies heeft gelijk: een mensenheugenis geleden. Hij vervolgt: Als ik nú een uittreksel van de KvK wil, dan tik ik wat dingetjes in op mijn pc en heb ik het binnen een minuut, mét waarmerk. In de predigitale tijd moest je ernaartoe of kreeg je het thuisgestuurd. Het internet heeft het kantoor voor dat soort zaken overbodig gemaakt, maar dat betekent niet dat de Kamer van Koophandel daarmee waardeloos is geworden. Ze zijn net als iedere andere semi-ambtelijke organisatie laat met de omschakeling naar de vraaggestuurde en digitale dienstverlening. Maar als de nieuwe Kamer de digitale ontwikkelingen goed inschat en gebruikt, dan kunnen uit de nieuwe KvK mooie verrassingen komen. Wij gaan verrassend anders werken, beaamt Jaap Docter, directeur Regionale Dienstverlening van de regio Den Haag-Rotterdam bij de Kamer van Koophandel. Allereerst kiezen we ervoor om geen adviezen meer te geven aan overheden. We kiezen voor euro s voor ondernemers. Het handelsregister blijft het fundament van de nieuwe organisatie, maar de toegevoegde waarde na de transitie is wat mij betreft de keuze die we hebben gemaakt voor groei van de economie en het midden-en kleinbedrijf. We gaan daarmee niet op het terrein van de markt of werkgeversorganisaties zitten. De Kamer gaat zich expliciet richten op de dienstverlening en informatieverstrekking waar andere partijen niet aan toekomen, ç 08 09

10 Regio s Kantoren Centrale ICT-diensten Noordwest Leeuwarden Groningen Noord Emmen Alkmaar Zwolle Almere Utrecht Apeldoorn Enschede Den Haag Woerden Amersfoort Oost Zuidwest Rotterdam Arnhem Middelburg Breda Den Bosch Zuid Eindhoven Roermond Regio s Ter gelegenheid van het 175-jarig bestaan van de KvK Maastricht en om aandacht te vestigen op de KvK als instituut, is in 1979 deze postzegel uitgebracht. In 2014 blijven er 16 kantoren over, waarvan twee in Den Haag en Rotterdam. Kantoren Centrale ICT-diensten No Alkmaar licht Docter toe. Dat noemen we in jargon marktimperfecties. De meest gevraagde producten in de Metropoolregio waren tot nu toe het Handelsregister, verbinden, seminars en import en export. Dat blijven we doen, maar op een andere manier. Sneller voor de klant en efficiënter voor de Kamer van Koophandel. Kamer van Koophandel bespaart met ombouw 80 miljoen Digitaal ondernemersloket De uit de tijd van Napoleon stammende Kamer van Koophandel krijgt niet alleen een nieuw gezicht, maar ook een nieuw lijf. Kamer van Koophandel Nederland, de regionale Kamers van Koophandel en het innovatiecentrum voor ondernemers Syntens, zijn straks officieel één zelfstandig bestuursorgaan met een landelijk dekkend netwerk van kantoren. Ondernemers kunnen voortaan terecht bij één digitaal ondernemersloket, het Ondernemersplein. Sneller en goedkoper (want met de ombouw wordt jaarlijks tachtig miljoen bezuinigd). Helemaal van deze tijd. Maar was de Kamer van de Koophandel dan uit de tijd? Welnee, zegt Jaap Docter. De website van de Kamer heeft jaarlijks 25 miljoen bezoekers. We doen en deden wat binnen onze bevoegdheden ligt. Onder het handelsregister ligt een wettelijke basis. Alleen heeft de KvK een digitale beperking ten opzichte van andere overheidsdiensten. Daar waar de Belastingdienst van de politiek mag werken met DigiD, moet een ondernemer voor de afronding van zijn inschrijving in het Handelsregister, nu nog bij ons langskomen voor het vaststellen van zijn identiteit. Die identificatieplicht is goed voor de betrouwbaarheid van het Handelsregister, maar wij willen graag dat deze identificatie digitaal mogelijk is. Het digitaal vaststellen van iemands identiteit is een complex dossier waaraan diverse ministeries werken. We streven ernaar dit binnen een à twee jaar gereed te hebben. Vraaggerichte organisatie Naast de andere inrichting van de dienstverlening verandert de Kamer van Koophandel ook in een vraaggerichte organisatie. Docter over de betekenis hiervan: De afgelopen jaren herkenden klanten zich onvoldoende in de U KvK. De organisatie heeft veel contacten met ondernemers, maar we hebben te weinig verbinding gemaakt en onvoldoende Den laten Haag zien Woerden dat ondernemers, vooral die in het midden- en Zuidwest Rotterdam klein bedrijf, primair ons beleid bepalen. Om het ondernemersgeluid te verankeren in de organisatie, gaan we werken met een nationale raad en met vijf regionale Middelburg raden, waarvan één in Breda de regio Rotterdam-Den Haag. Daarin zullen ondernemers zitten. Zij gaan de Kamer sturen. Precies wat de politiek met de reorganisatie voor ogen had. Had de KvK die duw nodig? Docter: De politiek heeft gezorgd voor een stroomversnelling. Er zijn strakke deadlines gesteld en daarmee is extra druk gekomen op het ontwikkelingsproces waarmee we al volop bezig waren. De samenvoeging van de organisaties zou wel meer tijd in beslag hebben genomen. De slagkracht van de nieuwe Kamer van Koophandel wordt volgens Docter niet alleen groter door de scherpe focus op de belangen van # MRDH 06 december 2013

11 Jaap Docter is directeur regionale dienstverlening voor de regio Rotterdam Den Haag het midden-en kleinbedrijf, hij wordt ook groter door samenwerking. Voorzitter van VNO-NCW Den Haag Rob Perik weet precies wat Docter bedoelt. De samenwerking tussen de KvK en bedrijven zal toenemen. Vanuit VNO zullen wij meer samen met de Kamer voorlichting gaan geven aan startende ondernemers. We hadden net een bijeenkomst op de Campus van de Universiteit Leiden in Den Haag over de combinatie van universiteit en het Haagse bedrijfsleven. VNO gaat in dat kader allemaal dingen samen doen met de Kamer, maar ook wel een beetje in plaats van de KvK. Ze hebben daar de middelen gewoon niet meer voor. Ik doe daar helemaal niet triomfantelijk over. Nu zij reorganiseren, zullen wij ook wat andere dingen moeten doen. Perik begrijpt dat de Kamer van Koophandel veel van haar regionale kantoren heeft moeten sluiten, maar is blij dat Den Haag een klein kantoor overhoudt. In iedere grote stad moet op een kantoorgevel Chamber of Commerce staan. Docter van de Kamer van Koophandel kan hem geruststellen: We houden vast aan onze filosofie dat wij ook regionaal aanspreekbaar zijn. We houden berijdbare afstanden. Je kijkt net als de banken naar de dichtheid van de contacten en beoordeelt dan of het verantwoord is om er een kantoor te houden. De loketten aan de Vaillantlaan in Den Haag en Delft gaan dicht, maar de kantoren aan de Koningskade in Den Haag en Blaak in Rotterdam blijven gewoon met een lichtbak in de stad. In Rotterdam komt in het kantoor ook een fysiek Ondernemersplein. Reorganisatie Rabobank Net als de Kamer van Koophandel halen de banken lichtbakken uit de regio. Sluit de Kamer landelijk 26 kantoren, bij de Rabobank gaan zo n driehonderd van de achthonderd regiokantoren dicht. Dat scheelt een paar honderd miljoen (en duizenden banen). De helft van dat geld investeert de bank de komende jaren in mobiel bankieren en internet. Voor Rabobank is het evenwel geen zaak van zo veel en zo snel mogelijk vestigingen weghakken. De bank ontleent immers zijn identiteit aan de nabijheid de bank op de hoek. Directeur Bedrijven van Rabobank Nederland Paul Dirken zegt daarover: Als je onze klanten vraagt waarom ze voor de Rabobank kiezen, dan staat in de top drie, en meestal als eerste, dat de bank dichtbij en herkenbaar is. Maar natuurlijk kiezen de klanten ook voor virtuele dienstverlening en voor telefonie - altijd en overal. Dirken: Daar moeten wij niet alleen op inspelen, maar ook onze organisatie op inrichten. En dus zullen er vestigingen verdwijnen. Directeur Dirken daarover: We hebben net zoveel vestigingen als Albert Heijn, maar wel met minder bezoekers. Dat kan niet langer. Klanten zijn niet meer bereid om de kosten van die vestigingen te betalen. Maar zo simpel is het niet. We zien óók als Rabobank dat de persoonlijke benadering op sommige momenten belangrijk blijft. Als het nodig is, moet een klant op een kwartiertje afstand naar een Rabo-vestiging kunnen rijden voor een persoonlijk gesprek. De kunst is om persoonlijke benadering en virtuele dienstverlening met elkaar in balans te brengen. Dat evenwicht moet ons onderscheiden van de andere banken. Ondernemers willen 24/7 op de website van de Rabobank terechtkunnen, zegt Rabo-directeur bedrijven Paul Dirken. ç 10 11

12 MKB er John Vrolijk (links) heeft veel gehad aan de KvK bij het starten van zijn eigen bedrijf. Supermarkteigenaar Richard Jongenotter wat minder. Wat vindt de ondernemer? Richard Jongenotter, eigenaar van Plus Jongenotter aan de Prinses Irenelaan in Rijswijk. Toen ik hier 12,5 jaar geleden begon, ben ik bij de Kamer van Koophandel langs geweest om mij in te schrijven. Dat was de enige en ook de laatste keer. Bij de bank ga ik ook niet langs. Eind volgend jaar, begin 2015, geef ik de winkel een nieuwe look en feel en dan ga ik waarschijnlijk wel even praten met de bank. Ik huur de formule Plus en ben aangesloten bij de coöperatie. Zij nemen heel veel werk op maat gesneden uit handen van de Kamer van Koophandel. Denk aan startersbijeenkomsten, begeleiding, informatieavonden. De zaken die ik nodig heb, faciliteert Plus. Zoals Albert Heijn, McDonald s en noem maar op dat ook doen voor hun huurders. Ook zij hebben niemand meer nodig; de organisaties zijn zelfvoorzienend geworden. Plus selecteert ook de leveranciers, dus ik hoef ook niet op zoek in het handelsregister om te zien of een bedrijf bonafide is. De resterende tien procent betrek ik uit de buurt. Die ondernemers ken en vertrouw ik. Jongenotter s voorganger blijkt wel veel aan de Kamer te hebben gehad. John Vrolijk was eerder bedrijfsleider bij Plus Jongenotter in Rijswijk en besloot een paar jaar geleden voor zichzelf te beginnen als leverancier van Goudse stroopwafels en stroopkoeken (vrolijkstroopwafels.nl). De Kamer van Koophandel kwam als geroepen, zegt Vrolijk. Wat komt erop mij af, waar moet ik rekening mee houden? Zij stelden voor om deel te nemen aan een starterstraject, waarbij je s avonds op kosten van de gemeente een aantal bijeenkomsten bijwoont. Ik heb zes seminars gevolgd. Ook kreeg ik een coach. Vanuit mijn opleiding en mijn werk wist ik veel van wat werd besproken, over de belastingen, het exploitatieoverzicht, incasso enzovoort. Maar het traject was ontzettend nuttig. De digitale Kamer van Koophandel is niet aan Vrolijk besteed. Ik ben ouderwets. Ik zit nu toevallig te factureren. Dat kan met de mail, maar ik plak nog steeds enveloppies. Facturen blijven in de computer hangen, terwijl de envelop op het bureau belandt en wordt opengemaakt. Niet alleen voor het betalingsverkeer, maar ook voor zaken zoals het verhogen van de limiet op een creditcard, dat nu via het call center moet. Ook willen ze niet alleen tussen 9 en 5, of tijdens kantooruren bij ons terecht kunnen. Voor een kredietaanvraag dient hij allerlei gesprekken te voeren en papieren mee te nemen. We gaan ervoor zorgen dat die ondernemer vanuit huis of vanuit zijn kantoor die aanvraag kan indienen en afhandelen. Informatie moet daarvoor duidelijk beschikbaar zijn en als er vragen zijn dan moet de ondernemer over internet contact kunnen leggen met een echt mens Klanten willen niet alleen tussen 9 en 5 terecht kunnen van de Rabobank die deze vragen dan beantwoordt. Ja dus tegen het internet en ja tegen kantoren, zegt, net als Docter Paul Dirken van de Rabobank. We gaan terug in kantoren, maar ons netwerk blijft fijnmazig. Dat is ons handelsmerk. We zullen ook blijven deelnemen aan lokale ontwikkelingen en activiteiten. Zoals we recent partner zijn geworden in het initiatief The Hague Security Delta, waarin bedrijven, overheid en onderwijsinstellingen samenwerken bij de bestrijding van cybercriminaliteit. Je zult zien dat de lokale gemeenschap ook over tien of twintig jaar nog steeds belangrijk is, misschien wel belangrijker dan nu. Rabobank zal daarbij betrokken blijven en zichtbaar zijn, of het nu via winkeliers-verenigingen of via netwerken is. En dan nog gaan we niet meemaken dat de Rabobank uit de straat verdwijnt. n # MRDH 06 december 2013

13 FEITEN & CIJFERS Bedrijven in de MRDH De dienstverlening aan bedrijven verandert, terwijl aan de cijfers van het CBS te zien is dat er steeds meer bedrijven naar de Metropoolregio trekken. Vooral in de bedrijfstak van specialistische zakelijke dienstverlening, zoals adviesbureaus en accountants, is groei te zien, zowel in het Rotterdamse als het Haaglandse deel van de metropool. Deze branche staat ook op nummer 1 in de top 5 van het aantal gevestigde bedrijven. Groeiend aantal vestigingen In 2013 een totaal van bedrijfsvestigingen in de regio Stadsgewest Haaglanden stadsregio Rotterdam 11% 8% 6% 2013 SGH / WD bron: CBS 18% 22% Top 5 aantal vestigingen Specialistische zakelijke diensten Handel Bouwnijverheid Financiële dienstverlening Overige dienstverlening 12 13

14 TRANSITIE Hulp voor de jeugd: eerder, beter en goedkoper Laat nieuwe taken maar komen Mopperden lokale bestuurders eerst nog over de overgang van de AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet (de drie decentralisaties, 3 D s) van het Rijk naar gemeenten, inmiddels zien ze meer kansen dan gevaren. Zo ook de gemeenten in de Metropoolregio Tekst: Martijn Delaere Fotografie: Mladen Pikulic en De Horizon Rotterdam # MRDH 06 december 2013

15 RUBRIEKSKOPJE Gemeenten krijgen steeds meer taken en verantwoordelijkheden. Maar het moet wel minder kosten. De Capelse wethouder Ans Hartnagel (o.a. Jeugd) zit er niet zo mee. Sterker, ze is blij met de nieuwe taken die vanuit het Rijk op haar afkomen. Nu zien we met de drie decentralisaties donkere wolken op ons afkomen, maar uiteindelijk geloof ik dat de zon gaat schijnen. We hebben altijd gezegd dat wij als gemeenten het dichtst op de burgers staan. Dat is helemaal zo bij de jeugdzorg. Dus dan moet je niet miepen als je die taken ook krijgt. Natuurlijk, we krijgen alles tegelijk op ons bordje, en dat hadden we liever anders gezien, maar uiteindelijk is het toch een smakelijke maaltijd. De hulpbehoevende jongeren in Capelle krijgen straks niet alleen sneller hulp, hij zal ook veel meer op hen zijn toegesneden. Niet meer 25 hulpverleners die de deur bij een gezin platlopen en geen twintig etiketjes meer. Die gekkigheid is straks ook gewoon onbetaalbaar. Jeugdzorg lag voor de decentralisatie onder de verantwoording van de WGR+-regio s. Haaglanden en de stadsregio Rotterdam dragen dit nu over aan de gemeenten. Eén generalist vanuit de gemeente, één plan en één gezin Gemeenten hebben het vanaf volgend jaar bijna volledig te vertellen in het zorgdomein. De uitvoering van de nieuwe Participatiewet ligt vanaf 2015 bij de gemeenten, begeleiding, ondersteuning en verzorging gaan in 2015 uit de Awbz naar de Wmo. Daarnaast valt ook de jeugdzorg dan onder de verantwoording van de gemeenten. Daarmee bezuinigt het Rijk per jaar structureel zo n vier miljard euro. Maar betekent dat automatisch minder en slechtere zorg? Als het aan de gemeenten ligt niet. Zij gaan er vanuit dat de drie decentralisaties de kans bieden om de zorg zonder talloze schotten en protocollen vanuit één visie te verbeteren. En goedkoper uit te voeren, zegt wethouder Hartnagel (Leefbaar Capelle). Nu geven we in Capelle jaarlijks zestien miljoen euro uit aan jeugdhulp en jeugdzorg. We krijgen in 2015 vijftien miljoen. Het moet toch mogelijk zijn om door betere samenwerking en strakkere afspraken met de zorginstellingen dat miljoen te compenseren? Eén generalist vanuit de gemeente, één plan en één gezin; moet je kijken wie daar allemaal beter van wordt. Voor de Rijksoverheid is het eenvoudig: gemeenten hebben het voortouw en moeten op bestuurlijk, ambtelijk en financieel gebied samenwerken. Gemeenten zijn zich daar maar al te goed van bewust en hebben reeds allianties gevormd. Capelle ook, zegt wethouder Hartnagel. Sommige zaken moet je regionaal regelen, zoals jeugdbescherming- en reclassering. Andere dingen doe je samen om de kosten naar beneden te krijgen. We hebben in de subregio samenwerking gezocht met Lansingerland en Krimpen aan den IJssel. Dat gaat goed. We lanceren proeftuinen waarmee we in 2014 aan de slag gaan om uit te vinden welke methodes goed werken. Jeugdzorg deed bijvoorbeeld altijd de indicatiestelling en de verwijzingen, dat gaat ons Centrum voor Jeugd en Gezin nu doen. Spijkenisse heeft zich daarbij aangesloten. De kosten zijn gedaald en de wachtlijsten geslonken. Bovenlokaal samenwerken Ook de Rijswijkse wethouder zorg, Jos Bolte (PvdA) ziet meer voordelen dan nadelen in de decentralisatie van taken. Het is goed dat wij over zaken die nadrukkelijk in de directe leefomgeving van onze inwoners spelen, de regie kunnen voeren. Maar dat wil niet zeggen dat het van een leien dakje zal gaan, aldus Bolte. Heel veel is nog onzeker, wetsvoorstellen liggen nog bij het parlement of moeten nog worden ingediend. De jeugdzaken zijn wel zo n beetje duidelijk, de Wmo en Awbz een stuk minder en de Participatiewet moest dit najaar nog bij de Kamer worden ingediend. Zo kunnen we de drie transities toch niet optimaal op elkaar afstemmen? Maar ik heb wel het idee dat we deze decentralisaties als gemeente goed kunnen oppakken. We doen het ook niet alleen. Wij werken bovenlokaal het liefst samen met Delft en zoeken naar samenwerkingsmogelijkheden ç Hulpbehoevende jongeren krijgen straks niet meer 25 hulpverleners over de vloer

16 Ans Hartnagel, wethouder Capelle a/d IJssel: Niet meer 25 hulpverleners die de deur bij een gezin platlopen en geen 20 etiketjes meer. De jeugdzorg gaat er volgens de Rijswijkse en Capelse zorgwethouders op vooruit. met Midden-Delfland en Westland. Voor een aantal taken werken we verder samen met alle gemeenten binnen Haaglanden. Wethouder Bolte gelooft net als zijn collega in Capelle dat de zorg er na de overgang van het Rijk naar de gemeente beter op kan worden. We moeten de jeugdzorg stroomlijnen. Nu is het inderdaad zo dat tien instanties met een multiprobleemgezin in de weer zijn, zonder dat de één vaak weet wat de ander doet. Door de regie bij de gemeenten te leggen, waarbij Rijswijk gaat werken met zorgcoördinatoren, kunnen we ook echt met één gezin, één plan en één regisseur werken. De hulp kan daardoor minder kosten. Dat zal wel moeten, want wij krijgen naar verwachting zo n tien miljoen euro minder van het Rijk. We hebben onze aanbieders laten weten dat ze dezelfde kwaliteit moeten leveren, maar door innovaties en betere samenwerking of fusies wel met een goedkoper product moeten komen. Bezuinigingen De grote zorgaanbieders in de Metropoolregio zien de bui al een paar jaar hangen en proberen de eigen organisaties in te richten op de nieuwe tijden waarin gemeenten, of clusters van gemeenten, tegen lagere prijzen allerhande zorg gaan afnemen. De één lukt dat beter dan de ander. Jeugdzorg Haaglanden en Jeugdzorg Zuid-Holland luidden dit najaar de noodklok. Als ze in het zicht van de decentralisaties niet bezuinigen op personeel, gaan ze failliet, is de omineuze tijding. Ergens tussen de tien en twintig procent moeten zij bezuinigen. Niet verwonderlijk dat wethouder Ans Hartnagel zegt nog nooit zo populair te zijn geweest bij de zorginstellingen. Enorme kans om ons uit de bureaucratie te bevrijden Niet iedereen ziet beren op de weg. In de Rotterdamse regio is directeur Hans du Prie van zorginstelling Horizon ronduit enthousiast over de decentralisatie. Hij zegt: Het is een enorme kans om ons uit de bureaucratie te bevrijden. Het is een zegen dat we ons gaan afvragen wat er speelt in de wijk en welk resultaat we kunnen bereiken tegen de scherpst mogelijke prijs. Prima dat gemeenten de verantwoordelijkheid krijgen. Je ziet nu al dat gemeenten er dichter op zitten en dat behandelmethoden zijn bijgesteld. Du Prie verwacht dat er zorgaanbieders zullen bijkomen, maar de kans dat allerlei Tedjes van Es zich nu op de jeugdzorg gaan storten, acht hij klein. De kwaliteitseisen zijn zo hoog dat beunhazen erbuiten blijven. Wij zetten als Horizon wel jonge zorgaanbieders in als onderaannemer. Ik blijf verantwoordelijk en ik zorg voor de kwaliteit en leg verantwoording af, maar haal wel de dynamiek en de innovatie van de jonge ondernemer binnen. Horizon-directeur Du Prie zegt het wel jammer te vinden dat er vanuit Den Haag nog zo veel onduidelijk is over budget en kaders. Dat werkt verlammend op de uitwerking van de nieuwe relatie tussen gemeenten en zorginstellingen, aldus Du Prie. Het is voor ons, en voor de gemeenten een crime dat niemand weet onder welke voorwaarden we straks gaan werken. Houden we ons aan de eerder gemaakte financiële voorwaarden? Dan weten we waar we aan toe zijn. Nu weten we niets en dat is jammer, want de transitie kan gewoon betere zorg opleveren. De onduidelijkheid in Den Haag belemmert dat nu. Eigenlijk is die onduidelijkheid onverantwoord. n # MRDH 06 december 2013

17 Jan Rotmans, hoogleraar transitiemanagement. Waar zijn de friskijkers en dwarsdenkers? Een mooie one-liner van de Rotterdamse hoogleraar transitiemanagement Jan Rotmans is: We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. Rotmans schreef er onlangs een boek over, In het oog van de orkaan. Hierin beschrijft hij hoe we van een verticaal georganiseerde en centraal geleide samenleving naar een horizontaal georganiseerde en decentrale samenleving gaan. Aan gemeenten is die boodschap niet besteed, constateert Rotmans. Je zou zeggen dat gemeenten die transitie zien aankomen en zich erop instellen, maar in de praktijk blijkt dat ze de nieuwe werkelijkheid niet doorhebben en er ook niet mee kunnen omgaan. De drie decentralisaties dreigen daarom uit de draaien op een catastrofe, waarschuwt hoogleraar Rotmans. Je hebt in dit nieuwe tijdperk een ander spel nodig, met andere spelregels en met andere spelers. Maar gemeenten spelen het oude spel. Dat werkt niet. De problemen worden groter en er ontstaat paniek. Niemand is in januari 2015 klaar voor de grote transformaties. Ze willen keukentafelgesprekken organiseren, maar huren daarvoor consulenten in die mensen de stuipen op het lijf jagen. Wij gaan u vertellen wat u moet doen - de klassieke top-down benadering, terwijl je juist in de huid van die mensen moet kruipen. Gemeenten zijn enigszins geëxcuseerd, zegt Rotmans. Als je altijd plannen hebt gemaakt voor mensen en die wilde realiseren, dan is het moeilijk te verkroppen dat burgers heel veel zelf kunnen. Opeens maken die mensen plannen en moet jij hun plannen faciliteren! De friskijkers en dwarsdenkers die de cultuuromslag wél zouden kunnen maken, zijn de afgelopen jaren door de gemeenten weggestuurd. De klassieke gemeentelijke afdelingen zijn volgens hoogleraar Rotmans ook niet in staat om de transitie tot een goed einde te brengen. Ze zijn een overblijfsel van een verticale en hiërarchische wereld. Je moet mensen hebben die dwars door de afdelingen bewegen. Afdelingen die vaak bastions zijn waarbinnen het allemaal gebeurt. De organisatie moet platter, geen baasje boven baasje, boven baasje meer. Ik zeg wel tegen ambtenaren: Weg van dat bureau, want voor je het weet maak je weer plannen waar niemand op zit te wachten

18 IN BEELD De duinen waaien weg. Onze kust kent op meerdere plekken zwakke punten. De Zandmotor gebruikt het wegwaaiende zand juist om diezelfde zwakke duinen weer aan te sterken. Voor de kust van Ter Heijde (Westland) is een schiereiland ter grootte van 256 voetbalvelden (128m 2 ) ontstaan door zand, dat sleephopperzuigers 10 km verderop uit zee haalden. Door wind, golven en stroming verspreidt het zand 21,5 miljoen kuub in totaal zich de komende twintig jaar langs de kust tussen Hoek van Holland en Scheveningen. Op het schiereiland zelf is een nieuw natuur- en recreatiegebied ontstaan dat continue van vorm verandert. Zo zijn de eerste zeehonden er al gesignaleerd. Vele vogels wippen ook even langs. De Universiteit van Wageningen houdt sinds 1 november via een vogelradar bij hoeveel dat er zijn. n Tekst: Brigitte Beeks Fotografie: Rijkswaterstaat Joop van Houdt (gemaakt op 1 oktober 2013) # MRDH 06 december 2013

19 18 19

20 # MRDH 06 december 2013

Het bedrijfsleven in de regio centraal. Detail Ontwerp nieuwe Kamer van Koophandel

Het bedrijfsleven in de regio centraal. Detail Ontwerp nieuwe Kamer van Koophandel Het bedrijfsleven in de regio centraal Detail Ontwerp nieuwe Kamer van Koophandel KvK Den Haag, KvK Rotterdam, KvK Zuidwest Nederland & Syntens maart 2013 KvK verandert mee met maatschappij Samenleving

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

JONGEREN IN GELDERLAND OVER

JONGEREN IN GELDERLAND OVER JONGEREN IN GELDERLAND OVER een sterk bestuur en hun gemeente Aanleiding De provincie Gelderland werkt samen met VNG Gelderland aan het project Sterk Bestuur Gelderland (SBG). In het project wordt het

Nadere informatie

Welkom in Beekdaelen. de gemeente van u, van mij, van ons!

Welkom in Beekdaelen. de gemeente van u, van mij, van ons! Welkom in de gemeente van u, van mij, van ons! Welkom in de gemeente van u, van mij, van ons! In 2019 woont of werkt u in. De nieuwe gemeente voor de inwoners van Onderbanken, Nuth en Schinnen. Een nieuwe

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Onderzoek Metropoolregio

Onderzoek Metropoolregio Onderzoek Metropoolregio April 2012 Gemeente Schiedam Onderzoek & Statistiek O n d e r z o e k M e t r o p o o l r e g i o P a g i n a 1 Inleiding Belangrijke items in de samenwerking binnen de metropoolregio

Nadere informatie

Heemstede slaat z n vleugels uit

Heemstede slaat z n vleugels uit Heemstede slaat z n vleugels uit 36 Een volksoproer heeft ervoor gezorgd dat het ambtelijk apparaat van de gemeente Heemstede nu geldt als een lichtend voorbeeld van Het Nieuwe Werken. Bouwplannen voor

Nadere informatie

Steeds minder startersleningen beschikbaar

Steeds minder startersleningen beschikbaar RAPPORT Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar Uitgevoerd in opdracht van www.starteasy.nl INHOUD Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar

Nadere informatie

Niet alles verandert in de zorg

Niet alles verandert in de zorg Over wat blijft en wat er verandert in de zorg 15 september 2014, Hercules Diessen Niet alles verandert in de zorg. Gelukkig maar! Er gaat veel veranderen in de zorg. Maar er blijft gelukkig ook veel hetzelfde;

Nadere informatie

WERKEN 3.0. Voordelen van werken 3.0

WERKEN 3.0. Voordelen van werken 3.0 WERKEN 3.0 Het Nieuwe Werken Aangeboden door HKA Voordelen van werken 3.0 Werken van 09:00 tot 17:00 doen de meeste mensen al niet meer. We leven wereldwijd in een 24 uur economie die continu verandert.

Nadere informatie

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden,

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden, DE ZANDMOTOR van zand naar land De provincie Zuid-Holland is één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Het ligt grotendeels onder zeeniveau. Met het veranderende klimaat komt van verschillende kanten

Nadere informatie

Peter Deege. Dick Bovekerk, 52 jaar

Peter Deege. Dick Bovekerk, 52 jaar Dick Bovekerk, 52 jaar Ruim 40 jaar woonachtig in Papendrecht. In 1982 begonnen bij de organisatie McDonald s, wat toen met 25 vestigingen een klein bedrijf was binnen Nederland, maar uitgegroeid tot een

Nadere informatie

INTRO LOES THIERRY MARK

INTRO LOES THIERRY MARK INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn

Nadere informatie

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor

Nadere informatie

Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota

Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota Heel het Kind Samenvatting van de concept kadernota 2 Samenvatting van de concept kadernota - Heel het Kind Heel het Kind Op 18 februari 2014 heeft de Eerste Kamer de nieuwe Jeugdwet aangenomen. Daarmee

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e

Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Twente is een innovatieve regio die nationaal en internationaal sterk in opkomst is. Daarom is op initiatief van de provincie Overijssel

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Feiten over Zoetermeer IN VERGELIJKING MET ANDERE STEDEN

Feiten over Zoetermeer IN VERGELIJKING MET ANDERE STEDEN Feiten over Zoetermeer IN VERGELIJKING MET ANDERE STEDEN voorwoord 3 INWoNERS 4 BEvoLKINGSDICHtHEID 6 HUISHoUDENSGRoottE 8 HUISHoUDENS 10 WoNINGEN 12 SoCIALE HUURWoNINGEN 14 GEMIDDELDE WoNINGWAARDE 16

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Schrijf met meer impact

Schrijf met meer impact Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten

Nadere informatie

PAOG nascholing JGZ Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper

PAOG nascholing JGZ Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper PAOG nascholing JGZ 26-11-2013 Integrale Aanpak Jeugdzorg Eerder, sneller, beter en goedkoper Gemeenten: verantwoordelijk voor sociale domein Nieuwe verantwoordelijkheden Per 1-1-2015, invoering 3 decentralisaties

Nadere informatie

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Zetten 2025 Levendig, verbonden en duurzaam

Zetten 2025 Levendig, verbonden en duurzaam Zetten 2025 Levendig, verbonden en duurzaam Zicht op Zetten Wij zijn Zicht op Zetten, een burgerinitiatief waarvoor circa twintig Zettenaren zich vrijwillig inzetten. We zijn gestart met de wens om vanuit

Nadere informatie

Jonge startende ondernemer. en wat nu?

Jonge startende ondernemer. en wat nu? Jonge startende ondernemer en wat nu? Inleiding We zijn op onderzoek uitgegaan op zoek naar jonge startende ondernemers dit hebben we op verschillende manieren gedaan: - we zijn bij bedrijven langs geweest

Nadere informatie

Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland

Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland september 13 Begrijpen Verbinden Meedoen communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. (Albert Einstein, 1879-1955) M e r k c o a

Nadere informatie

Inhoud. De achtergrond Resultaten autokoper Conclusies onderzoek Bijlage

Inhoud. De achtergrond Resultaten autokoper Conclusies onderzoek Bijlage Inhoud De achtergrond Resultaten autokoper Conclusies onderzoek Bijlage 2 Autokoper 2008 Onderzoek AutoTrack.nl & Newcom onder n = 1.000 Consumenten hebben vertrouwen in de markt Internet en merkdealers

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47 Huizen vanhendriks Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort Vrij uitzicht Moderne bouw Twee goede slaapkamers Luxe keuken Eigen parkeerplaats H47 H47 Kenmerken Soort Kamers Woonoppervlakte Inhoud Bouwjaar

Nadere informatie

TOEKOMSTVISIE. het Land van Slochteren 2020 ruimte voor kwaliteit en ontmoeting

TOEKOMSTVISIE. het Land van Slochteren 2020 ruimte voor kwaliteit en ontmoeting TOEKOMSTVISIE het Land van Slochteren 2020 ruimte voor kwaliteit en ontmoeting Als je plannen maakt voor een vakantie, dan kies je eerst een bestemming. Gran Canaria of Schiermonnikoog, Amsterdam of Barcelona,

Nadere informatie

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen.

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Toen wij over het coalitieakkoord spraken, telde de VVD Den Haag haar zegeningen. Er werd ruimte geboden voor een aantal van onze ideeën. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Hoekstra & van Eck. Huizen van. Ligging nabij voorzieningen. Uitstekende starterswoning. Eenvoudige keuken en sanitair. Vier ruime slaapkamers

Hoekstra & van Eck. Huizen van. Ligging nabij voorzieningen. Uitstekende starterswoning. Eenvoudige keuken en sanitair. Vier ruime slaapkamers Huizen van Hoekstra & van Eck Nic. Maeslaan 1, 1701 NV Heerhugowaard Uitstekende starterswoning Vier ruime slaapkamers Eenvoudige keuken en sanitair Ligging nabij voorzieningen Pak deze kans H71 Kenmerken

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Resultaten buurtonderzoek naar het opheffen van de pinautomaat aan de Tiranastraat in Zenderpark.

Resultaten buurtonderzoek naar het opheffen van de pinautomaat aan de Tiranastraat in Zenderpark. Afdeling IJsselstein Resultaten buurtonderzoek naar het opheffen van de pinautomaat aan de Tiranastraat in Zenderpark. September/oktober 2013 Inleiding In de laatste week van augustus en de eerste week

Nadere informatie

De IenM Community. Continue dialoog met inwoners over beleid en communicatie. 4 februari 2015

De IenM Community. Continue dialoog met inwoners over beleid en communicatie. 4 februari 2015 De IenM Community Continue dialoog met inwoners over beleid en communicatie 4 februari 2015 I m Karen Hoogendam Research Manager InSites Consulting Karen.hoogendam@insites.eu I m Merlijn Wouters Coördinator

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL. SESSIE Stad maken

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL. SESSIE Stad maken Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE Stad maken donderdag 19 maart 2015 Stad maken Duiding en context De traditionele rollen binnen het ontwikkeltraject veranderen. De corporaties,

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Het Croqqer Cookbook: krijg samen meer voor elkaar

Het Croqqer Cookbook: krijg samen meer voor elkaar Het Croqqer Cookbook: krijg samen meer voor elkaar door Rob van de Star Inhoudsopgave Voorwoord...3 Hoe willen we werken?...4 De stem van onze "klant"...5 De buurt als ons anker...6 Copyright 2014, Croqqer

Nadere informatie

7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER)

7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER) E-blog 7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER) In leidinggeven Er zijn 7 interessante ingrediënten voor leidinggevenden om uit hun medewerkers te halen wat er in zit en hun talent

Nadere informatie

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn 1 Kaders bij zelfsturing: financieel gezond zijn Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn Financieel

Nadere informatie

Hallo, 3105 Beschikbare Kandidaten. 297 Kansrijke Vacatures. 464 HalloWerk Matches. 410 Actieve Werkgevers

Hallo, 3105 Beschikbare Kandidaten. 297 Kansrijke Vacatures. 464 HalloWerk Matches. 410 Actieve Werkgevers 1 Hallo, De zomer staat voor de deur! De tijd vliegt en voordat we het weten vieren we vakantie. Maar dat betekent dat we nu nog zeker niet stil zitten. Er gebeurt veel rondom HalloWerk. Gemeenten uit

Nadere informatie

Nieuwe Kadekwartier Arnhem TE KOOP. Nieuwe Kadekwartier Arnhem

Nieuwe Kadekwartier Arnhem TE KOOP. Nieuwe Kadekwartier Arnhem Nieuwe Kadekwartier Arnhem TE KOOP Nieuwe Kadekwartier Arnhem ALGEMEEN Nieuwe Kadekwartier Een nieuwe woonwijk in wording! Links en rechts van de recent vernieuwde Westervoortsedijk verrijst de komende

Nadere informatie

Zelf kiezen hoe je wilt leven

Zelf kiezen hoe je wilt leven Zelf kiezen hoe je wilt leven Ik ontdekte dat ik veel meer kan, dan ik in eerste instantie dacht. Ik ben in de tijd dat ik hier woon veel zelfstandiger geworden. Mijn eigen appartementje, dat was altijd

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

Weet u dat u maandelijks gemakkelijk geld kunt verdienen door te besparen op uw vaste uitgaven?

Weet u dat u maandelijks gemakkelijk geld kunt verdienen door te besparen op uw vaste uitgaven? Weet u dat u maandelijks gemakkelijk geld kunt verdienen door te besparen op uw vaste uitgaven? Maandelijks eenvoudig besparen op: energiekosten telefoonkosten internetaansluiting verzekeringspremies Inhoudsopgave

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

ons kenmerk CZU7109/Transitie 2013 onderwerp Nieuwe KvK op 1 januari 2014 van start

ons kenmerk CZU7109/Transitie 2013 onderwerp Nieuwe KvK op 1 januari 2014 van start kamer van koophandel INNOVATIE Vereniging Bedrijven NoordOost T.a.v. de heer F. van der Heide Speenkruidstraat 40 9731 GV GRONINGEN 1 1 1 1 11 11 1 1 11 1 1 11 11 1 1 11 uw kenmerk ons kenmerk CZU7109/Transitie

Nadere informatie

34Vraaggericht werken

34Vraaggericht werken DC 34Vraaggericht werken 1Inleiding Vraag jij aan een cliënt wat zijn wensen en behoeften zijn of weet jij wat het beste is voor de cliënt? Denk jij dat je cliënt zelf weet wat goed voor hem is en daarover

Nadere informatie

Opgave en. toekomstperspectief EEN NIEUWE TOEKOMST

Opgave en. toekomstperspectief EEN NIEUWE TOEKOMST 3 EEN NIEUWE TOEKOMST Opgave en toekomstperspectief De aandacht die er binnen het huidige politieke en bestuurlijke klimaat is voor de verbetering van wijken als Transvaal, is een kans die met beide handen

Nadere informatie

Hoogopgeleide jongeren willen grootstedelijk wonen, de rest niet

Hoogopgeleide jongeren willen grootstedelijk wonen, de rest niet Bron: www.woningmarktnl.com, 25 maart 2016 Door: prof. mr. Friso de Zeeuw is praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft en directeur Nieuwe Markten BPD en drs. Rink Drost is senior adviseur Wonen

Nadere informatie

SPOORZONE DELFT, NIEUWE RUIMTE IN EEN HISTORISCHE BINNENSTAD

SPOORZONE DELFT, NIEUWE RUIMTE IN EEN HISTORISCHE BINNENSTAD SPOORZONE DELFT, NIEUWE RUIMTE IN EEN HISTORISCHE BINNENSTAD Van een bovengrondse fietsenzee naar een ondergrondse stalling 98 Gebiedsontwikkeling Tot 2015 doorkliefde de spoorlijn het oude Delft en konden

Nadere informatie

DE AUTOKOPER 2008-2013 Studie naar trends onder autokopers. AutoTrack.nl - Afdeling marketing E: marketing@autotrack.

DE AUTOKOPER 2008-2013 Studie naar trends onder autokopers. AutoTrack.nl - Afdeling marketing E: marketing@autotrack. DE AUTOKOPER 2008-2013 Studie naar trends onder autokopers AutoTrack.nl - Afdeling marketing E: marketing@autotrack.nl T: 020-5175175 Inhoud De achtergrond Resultaten autokoper Conclusies onderzoek Discussie

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

10 gouden tips voor social media

10 gouden tips voor social media 10 gouden tips voor social media Social media voor positiviteit 10 gouden tips om succesvol te zijn met social media Op 28 februari 2011 ben ik begonnen met Twitteren. Ik had er totaal geen kaas van gegeten.

Nadere informatie

Activiteitenterrein Rouveen

Activiteitenterrein Rouveen Speerpunten CDA Staphorst: Zwembad moet open blijven Activiteitenterrein Rouveen Slagen NU inrichten Meer burger, minder overheid Centrum: fiets-veiliger De ZORG = voor IEDEREEN Glasvezel JA! Het CDA wil

Nadere informatie

Gangmakers voor Bussum!

Gangmakers voor Bussum! Met de fusie tussen Bussum, Naarden en Muiden in het vizier en de op handen zijnde Raadsverkiezingen in maart 2014 geeft de Bussumse Ondernemers Vereniging (BOV) met dit pamflet haar visie op de economische

Nadere informatie

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG

STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG STEVIG FUNDAMENT VOOR JEUGDZORG ONZE MISSIE EN VISIE ONZE INZET Onze missie Wij beschermen in hun ontwikkeling bedreigde kinderen en zorgen ervoor dat zij de juiste zorg krijgen. Onze visie Wij komen in

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Kortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind.

Kortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind. Tekst: opening Helpdesk Welkom dames en heren, Het doet mij goed om te zien dat er zo veel mensen op deze feestelijke opening van de Helpdesk zijn afgekomen. Dat betekent dat er veel interesse voor is.

Nadere informatie

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2 Nieuwsbrief sociaal domein, #1 Vernieuwing welzijn, (jeugd)zorg en werk Inhoud Voorbereiden door krachten te bundelen... 2 Visie op nieuwe taken... 2 Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Nadere informatie

I K B E N B R A N D W E E R

I K B E N B R A N D W E E R IK BEN BRANDWEER Waar staat de brandweer voor? Wie zijn wij? Wat doen wij? En hoe willen wij gezien worden? Behulpzaam, deskundig en daadkrachtig. Dat is de brandweer. Maar wat betekent dit voor jou en

Nadere informatie

Ook Coevorden. Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren. Project Datum Versie Status. Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0.

Ook Coevorden. Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren. Project Datum Versie Status. Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0. Ook Coevorden Een overkoepelend platform voor alle @Coevordenaren Project Datum Versie Status Opzet platform Ook Coevorden 2 april 2015 0.4 Concept 1. Visie Achtergrond: van twitter via verbinding naar

Nadere informatie

Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt.

Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. VRAGENLIJST Quickscan voorbereiding decentralisatie begeleiding Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. Vraag

Nadere informatie

Wonen in Dordrecht. De crisis voorbij?; trends en verwachtingen. 30 november 2010

Wonen in Dordrecht. De crisis voorbij?; trends en verwachtingen. 30 november 2010 Wonen in Dordrecht De crisis voorbij?; trends en verwachtingen 30 november 2010 Inhoudsopgave 1. Wat willen we? Beleid en welke afspraken zijn er voor Dordrecht? 2. Hoe staan we er voor? Stand van zaken

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017 Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties woningen woningen. Provincie Drenthe Assen 67.700 31.400 Woningvoorraad 32.900 33.700 33.700 Tussenwoning 448 16,7 166.000

Nadere informatie

Fries burgerpanel Fryslân inzicht

Fries burgerpanel Fryslân inzicht Fries burgerpanel Fryslân inzicht Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven. Fries burgerpanel over voorzieningen in Fryslân september 2015 Wij gaan er van uit

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst communicatie beweging sociaal domein Amersfoort Donderdag 16 oktober 2014

Verslag bijeenkomst communicatie beweging sociaal domein Amersfoort Donderdag 16 oktober 2014 Verslag bijeenkomst communicatie beweging sociaal domein Amersfoort Donderdag 16 oktober 2014 Op donderdag 16 oktober organiseerde de gemeente Amersfoort een netwerkbijeenkomst communicatie over de beweging

Nadere informatie

Flitsende en bruisende dienstverlening

Flitsende en bruisende dienstverlening Beleidsprogramma A+O fondsen Flitsende en bruisende dienstverlening Door: Rieke Veurink/ Fotografie: Shutterstock / Kees Winkelman Niet meer alleen het oude faciliteren, maar op weg gaan naar iets nieuws.

Nadere informatie

Ambitie brengt je naar een hoger niveau

Ambitie brengt je naar een hoger niveau Ambitie: Excellent Lokaal Overheidsmanagement Ambitie brengt je naar een hoger niveau Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Duizenden aanbieders van opleidingen zijn er in overheidsland. En

Nadere informatie

Meerjarenprogramma begroting 2015-2017 en 2 e concernbericht 2013.

Meerjarenprogramma begroting 2015-2017 en 2 e concernbericht 2013. Meerjarenprogramma begroting 2015-2017 en 2 e concernbericht 2013. Voorzitter, college, collega raadsleden, mensen op de publieke tribune, luisteraars van de Zuidwest FM en lezers van onze GBWP bijdrage.

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

TOEKOMSTVISIE LV OP DE KAART #LVOPDEKAART

TOEKOMSTVISIE LV OP DE KAART #LVOPDEKAART TOEKOMSTVISIE LV OP DE KAART TOEKOMSTVISIE LV OP DE KAART DIT IS Leidschendam-Voorburg is een actieve en betrokken gemeenschap waar mensen met plezier wonen, ondernemen en recreëren. Deze groene gemeente

Nadere informatie

DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER

DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER FEBRUARI 2010 PILOTPROJECT ZANDMOTOR Het klimaat verandert en de druk van de zee op de Nederlandse kust neemt toe. Daarnaast is in de Zuidvleugel van de Randstad grote behoefte

Nadere informatie

VOORNEMEN TOT AANWIJZEN KERNWERKGEBIED HAAGLANDEN, ROTTERDAM, MIDDEN- HOLLAND

VOORNEMEN TOT AANWIJZEN KERNWERKGEBIED HAAGLANDEN, ROTTERDAM, MIDDEN- HOLLAND DSO/2016.270 RIS 292840 VOORNEMEN TOT AANWIJZEN KERNWERKGEBIED HAAGLANDEN, ROTTERDAM, MIDDEN- HOLLAND HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, Overwegende dat: - de Woningwet eisen stelt aan het werkgebied

Nadere informatie

Deze cirkel bestaat uit vijf stappen die u kunt doorlopen om uw wervingscampagne systematisch op te zetten. Waar wil je vrijwilligers voor werven?

Deze cirkel bestaat uit vijf stappen die u kunt doorlopen om uw wervingscampagne systematisch op te zetten. Waar wil je vrijwilligers voor werven? Werving U wilt nieuwe vrijwilligers werven. Mensen die één keer aan een actie meedoen, mensen waar u af en toe een beroep op kunt doen, of mensen die voor langere tijd willen meewerken. U wilt hen in elk

Nadere informatie

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE Exact Online CASE STUDY ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY INZICHT DELEN OM TE GROEIEN JOINSON & SPICE is druk.

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

Cliënten over de transities AWBZ en Jeugd in Dommelvallei+

Cliënten over de transities AWBZ en Jeugd in Dommelvallei+ Cliënten over de transities AWBZ en Jeugd in Dommelvallei+ 1 2 VOORWOORD De komende jaren staan gemeenten voor grote veranderingen in het sociale domein. Verschillende taken worden vanuit de rijksoverheid

Nadere informatie

SOS Vakmanschap - Organisatie voor behoud en versterking van specialistische beroepen - Geld is niet het belangrijkste

SOS Vakmanschap - Organisatie voor behoud en versterking van specialistische beroepen - Geld is niet het belangrijkste SOS Vakmanschap - Organisatie voor behoud en versterking van specialistische beroepen - Geld is niet het belangrijkste bron: monitor SOS Vakmanschap 2012 V aklieden als hoefsmeden, hoedenmakers en glasblazers

Nadere informatie

Verandering van Tijdperk: revolutie voor het Beroeps Onderwijs

Verandering van Tijdperk: revolutie voor het Beroeps Onderwijs Verandering van Tijdperk: revolutie voor het Beroeps Onderwijs Amsterdam, 15 Juni 2017 twitter.com/janrotmans We leven NIET in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken Hengelo, 25

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Eerlijk delen, krachten bundelen en niemand aan de kant

Eerlijk delen, krachten bundelen en niemand aan de kant Venlo, 5 november 2010 Begroting 2011-2014 Eerlijk delen, krachten bundelen en niemand aan de kant Venlo moet bezuinigen. Bezuinigen betekent dat de gemeenteraad vandaag besluit te stoppen met wat we gisteren

Nadere informatie

/ /-- --/--

/ /-- --/-- Overnachtingenmarkt Annemiek Bronsema De leden van de raad 050 367 8209 --/-- 6932624 --/-- --/-- Geachte heer, mevrouw, Eind vorig jaar heeft u tijdens de commissie Ruimte & Wonen vragen gesteld om te

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 6. 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9

Inhoud. Inleiding 6. 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9 Inhoud Inleiding 6 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9 2 Instanties in Nederland 13 Belangrijke instanties voor ondernemers 14 Kamer

Nadere informatie

BEST EINDHOVEN GELDROP-MIERLO HELMOND NUENEN OIRSCHOT SON EN BREUGEL VELDHOVEN WAALRE STEDELIJK GEBIED! VISIE OP WONEN 27 FEBRUARI 2019

BEST EINDHOVEN GELDROP-MIERLO HELMOND NUENEN OIRSCHOT SON EN BREUGEL VELDHOVEN WAALRE STEDELIJK GEBIED! VISIE OP WONEN 27 FEBRUARI 2019 STEDELIJK GEBIED! VISIE OP WONEN 27 FEBRUARI 2019 PROGRAMMA Opening Welkomstwoord Presentatie gezonde verstedelijking Ad de Bont Presentatie concept Visie op Wonen door bestuurlijk trekkers Paneldiscussie

Nadere informatie

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk Quick scan coalitieprogramma s 2014-2018 Land van Cuijk 28 mei 2014 De Rekenkamercommissie heeft de coalitieprogramma s van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk naast elkaar gelegd en gekeken of en

Nadere informatie