Beleidsplan

Transcriptie

1 Beleidsplan januari 2019 Arnold van der Heijden, voorzitter Hein van der Hoeven, secretaris Marc Schram, bestuurslid Henk Toet, bestuurslid Roy van den Steen, bestuurslid Adres: Sportlaan NB Den Haag website: adres: ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 1 van 7

2 Inleiding Ons beleid wordt de komende jaren in belangrijke mate bepaald door OV in stedelijke gebieden 1 en de Schaalsprong OV voor Den Haag en regio 2. In deze documenten is de verdere verstedelijking van stedelijke regio's in samenhang met investeringen in snel en hoogwaardig OV manifest. Het inwoneraantal in onze metropoolregio Rotterdam-Den Haag blijft groeien, de komende decennia tot 2040 wordt een groei verwacht van inwoners. De verstedelijking in onze stad en regio neemt verder toe, de stad wordt verdicht en de ruimte voor mobiliteit is beperkt. De toename van mobiliteit moet volgens de overheden worden opgevangen door de fiets en het openbaar vervoer. Railgebonden collectief OV zoals Lightrail biedt een kansrijke oplossing om de bereikbaarheid in (groot)stedelijke gebieden te behouden of te verbeteren. Het is ruimte-efficiënt, leidt tot weinig omgevingsoverlast en maakt snel, comfortabel en veilig vervoer van reizigers mogelijk. Meer lightrailverbindingen moet de toenemende vraag naar mobiliteit in onze metropoolregio opvangen met name naar knooppunten van OV en economische toplocaties. In Den Haag zijn meer ongelijkvoerse oplossingen nodig om het RandstadRailverkeer te versnellen. Uitgangspunt van de overheden is dat de reis van deur tot deur moet kunnen worden gemaakt met collectief OV en nieuwe vervoersmodaliteiten voor (bijvoorbeeld) het voor- en natransport. Naast deze ambitie worden wij in de jaarlijkse Vervoerplannen geconfronteerd met een nullijn. Dat wil zeggen dat er niet meer dienstregelinguren dan wel dienstregelingkilometers door de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (= opdrachtgever) aan vervoerders (= opdrachtnemer) beschikbaar wordt gesteld voor het voorzieningenniveau. Dat betekent als er ergens iets bij moet, bijvoorbeeld ingeval van ontsluiting van een nieuwe woonlocatie, er elders in het voorzieningenniveau iets af moet worden gehaald. Feitelijk leidt de nullijn tot een bezuiniging op het huidige voorzieningenniveau. Bij heel weinig vraag naar OV verwacht de opdrachtgever dat gezocht wordt naar passend maatwerk. Hierdoor komt de maatschappelijke functie van het OV in het geding. Ook de verhouding kwaliteit en prijs van het OV vinden wij een belangrijk aandachtspunt. In ons Beleidsplan gaan wij hier nader op in. Tegelijkertijd maken wij onze standpunten en ambitie kenbaar. 1. Schaalsprong OV Den Haag & regio In het Coalitieakkoord heeft de nieuwe Haagse coalitie van GroepdeMos-D66-VVD- GroenLinks gekozen voor investeringen in de Schaalsprong OV. De mogelijkheid van een metrolijn (lees ook RandstadRaillijn met metrokwaliteit) vanaf Leidschendam via het Ado stadion, De Binckhorst, station Den Haag Centraal naar Scheveningen met een aftakking naar de Internationale Zone wordt verkend. Dit is de zogeheten Koningscorridor. Een tweede verkenning betreft een RandstadRaillijn met metrokwaliteit vanaf de tramtunnel Grote Marktstraat naar het OV knooppunt Leyenburg. Dit is de zogeheten Leyenburgcorridor. Volgens de nieuwe coalitie zijn deze investeringen nodig om meer mensen te verleiden gebruik te maken van het OV en om de huidige overbelasting van het tram- en RandstadRailnetwerk te verbeteren. 1 Brief van de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat d.d. 22 juni 2018 aan de Tweede Kamer (Kamerstuk 23645, nr. 666). 2 Brief + rapport van de verkeerswethouder d.d. 28 februari 2018 RIS betreffende preverkenning Schaalsprong Den Haag & regio. ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 2 van 7

3 Met de Schaalsprong OV bouwen stad en regio Den Haag verder op het succes van RandstadRail naar Rotterdam en Zoetermeer. Dat betekent dat ingezet wordt op snellere RandstadRaillijnen met een hoge frequentie en betrouwbaarheid, meer capaciteit en grotendeels ongelijkvloers ook in de stad. De eerste stappen die in de uitwerking van de Schaalsprong OV zijn gezet is de preverkenning van de Koningscorridor (Central Innovation District-Binckhorst, Scheveningen/Internationale Zone). In deze preverkenning wordt verkend hoe de Koningscorridor vorm en inhoud kan krijgen en hoe de ruimtelijke en economische ontwikkeling van de stad optimaal kan worden gericht op deze corridor. Met de eerste fase van de preverkenning Central Innovation District-Binckhorst is een bedrag van 137 miljoen excl. BTW gemoeid. Eind november 2018 heeft het Rijk 50 miljoen gereserveerd om een bijdrage te leveren aan het 'no regret pakket' maatregelen voor de Binckhorst waarmee fietsvoorzieningen en een vrij liggende HOV-busbaan (als voorloper op het lightrailtracé) worden gerealiseerd. In tweede instantie volgt de preverkenning van de Leyenburgcorridor (verlenging tramtunnel Grote Marktstraat richting ZuidWest). In de preverkenning van deze corridor zal worden onderzocht op welke wijze de tramtunnel (Grote Marktstraat) het beste naar OV Knooppunt Leyenburg kan worden doorgetrokken en wat de meest effectieve route is. In de Schaalsprong OV wordt er vanuit gegaan dat vier hoogwaardige raillijnen (2, 3, 4 en 4k) gebruik gaan maken van de verlengde tramtunnel. Medio 2019 worden de eerste resultaten van de preverkenning naar de beide corridors verwacht. Visie ROVER Volgens ROVER heeft de preverkenning naar de Leyenburgcorridor eveneens hoge prioriteit. Op een deel van deze corridor, de tramtunnel onder de Grote Marktstraat e.v., doet zich nu al een capaciteitsknelpunt voor. Daarnaast rijdt het railverkeer op deze corridor te langzaam. Reizigers zijn vanaf ZuidWest (De Uithof) met Randstadraillijn 4 te lang (26 min) onderweg naar Den Haag Centraal. In de snelheid treedt pas verbetering op indien het railverkeer meer ongelijkvloers kan worden afgewikkeld. ROVER is er geen voorstander van om alle hoogwaardige raillijnen (2,3,4 en 4k) in deze zware OV-as, zoals in de Schaalsprong OV wordt voorgesteld, onder te brengen. Rover vindt dat het huidige tramtraject over de Laan van Meerdervoort (RR3) en van tram 2 over de Oude Haagweg en de Loosduinseweg en -kade tussen Kraayenstein/Loosduinen en het centrum/den Haag Centraal zo veel mogelijk moet worden gehandhaafd. Daarbij moet wel sprake zijn van verhoging van de snelheid. Verder juicht ROVER een betere ontsluiting van de Internationale Zone met OV ten gunste van een snelle railverbinding vanaf het Statenkwartier via de Koningscorridor met Den Haag Centraal toe. In de visie van ROVER zou deze railverbinding vanaf Madurodam via de Prof. B.M. Teldersweg moeten lopen, niet op maaiveldniveau maar ondergronds. De aanleg daarvan zou tegelijk kunnen worden uitgevoerd met het verdiept aanleggen van deze weg. Bovenstaande visie heeft ROVER kenbaar gemaakt bij brief d.d. 10 mei 2018 aan de raadscommissie, de fractievoorzitters en de verkeerswethouder. De gezamenlijke ROVER-afdelingen in deze provincie hebben eind november 2018 hun wensen voor meer lightrailverbindingen in dit deel van de Randstad aan de fracties van PS kenbaar gemaakt in het kader van de komende verkiezingen van PS. Op 21 februari a.s. volgt daarover een debat met lijsttrekkers e.d. in Zoetermeer. ROVER blijft betrokken bij de preverkenningen van de Konings- en Leyenburgcorridor en is voornemens om medio 2019 een tweede brief aan de wethouder Mobiliteit en de raadscommissie Leefomgeving te sturen. Daarin zal ROVER kenbaar maken er voorstander van te zijn om de E-lijn vanaf Den Haag Centraal ondergronds door te trekken naar Scheveningen. Daarnaast zal ROVER aandacht besteden aan de gewenste lijnvoering in de corridors en ontsluiting van het Norfolkgebied in het kader van de Schaalsprong OV, aan de fijnmazigheid van het OV-netwerk en aan de bereikbaarheid van de wijk Benoordenhout. ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 3 van 7

4 2. First & Last-mile In het zorgdragen voor de lokale bereikbaarheid en de reis van deur tot deur wordt in de Schaalsprong OV een belangrijke rol toebedacht aan de first & last-mile, waaronder MaaS-producten. Daarbij gaat het om het stimuleren en faciliteren van innovatieve vormen van kleinschalig vervoer voor het voor- en natransport. Het beschikbaar stellen van (deel)fietsen wordt als mogelijkheid genoemd, er wordt ook gekeken naar kansen om verschillende vormen van doelgroepenvervoer te integreren. De bereikbaarheid met first & last-mile speelt in toenemende mate een rol in gebiedsdelen waar te weinig vraag is naar collectief vervoer dan wel waar de inzet van dat vervoer inefficiënt is. Voorbeeld daarvan is de wijk Clingendael in Benoordenhout waar de reguliere buslijn 18 met de inwerkingtreding van het vervoersplan 2019 is opgeheven en waar niet is voorzien in kleinschalig vervoer dan wel vervoer op maat. In de Preverkenning van de Koningscorridor wordt gekeken naar de mogelijkheid een mobiliteits-hub bij o.m. Madurodam te ontwikkelen. Vanuit deze mobiliteits-hub zou een people mover (= een automatisch bestuurd kleinschalig voertuig op een eigen infrastructuur) ingezet moeten worden naar Benoordenhout. ROVER vindt dat er voorzichtigheid moet worden betracht in de verwachting dat in het bijzonder (deel)fietsen gebruikt gaan worden in de first & last-mile om een grotere loopafstand van bijvoorbeeld 1.000m naar een OV-halte te overbruggen. Veel bejaarde en gehandicapte reizigers zijn immers niet in staat om gebruik te maken van (deel)fietsen. Er zal ook naar innovatieve vormen van kleinschalig vervoer, zoals de inzet van people movers, moeten worden gekeken. Volgens ROVER zou er nu al gestart kunnen worden om met first & last-mile te experimenteren in de buitengebieden Ypenburg en Leidschenveen waar de regionale tramlijnen 15 en 19 rijden en waar de loopafstand naar een tramhalte boven de 800 meter ligt. Voorkomen moet worden dat inwoners vanwege een grotere loopafstand naar OV-halten meer gaan kiezen voor de automobiliteit in deze stad. Voorbeeld daarvan is het experiment met een zelfrijdende shuttle busje (8 pers.) bij het HAGA ziekenhuis op de Leyweg waar HTM dit voorjaar mee gaat starten. ROVER is van mening dat het MaaS-concept van positieve invloed zal zijn op de totale mobiliteit, met name op het bezit en gebruik van (deel)auto's en in geringe mate op het OV. De verwachting is dat het autobezit zal afnemen en het gebruik van (deel)auto's zal toenemen. Ingevolge de Kadernota OV van MRDH hebben vervoerders de opdracht om in samenspraak met MRDH en de gemeente passende maatwerkoplossingen te ontwikkelen waar weinig vraag is naar OV waaronder oplossingen voor de first & last-mile. Daarbij is het essentieel dat een relatie wordt gelegd met OVknooppunten dan wel met een mobiliteits-hub waarin verschillende vormen van personenvervoer (groot- en kleinschalig) op een fysieke locatie bijeen komen om verder te reizen via collectief vervoer dan wel via (deel)fietsen, (deel)auto's en (deel)scooters en of kleine (zelfrijdende) people movers in de last mile. ROVER zal daar de komende jaren oplossingsgericht in mee denken en voor zover mogelijk adviezen aanreiken. ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 4 van 7

5 3. Kadernota OV en Vervoerplan 2020 De Kadernota OV van de metropoolregio Rotterdam-Den Haag is kaderstellend en richtinggevend voor de ontwikkeling van het OV in deze metropoolregio en is onder meer kaderstellend voor de jaarlijkse vervoerplannen. Deze kadernota dient min of meer als meetlat waarlangs de vervoerplannen worden gelegd. MRDH wil met deze Kadernota het OV meer afstemmen op de vervoersvraag en maakt onderscheid tussen verschillende vormen van vervoer: De railverbindingen en de belangrijkste verbindende buslijnen vormen het R-net: de ruggengraat van het netwerk. Het R-net bestaat onder meer uit het metronetwerk (Rotterdam), de Randstadrail- en tramlijnen, en de belangrijkste busverbindingen van en naar plaatsen zonder railverbinding; Het R-net wordt aangevuld met een netwerk van verbindende buslijnen. Daar waar zeer weinig vraag is, ligt een ontwikkelopgave om passend maatwerk te ontwikkelen. Vervoerplan 2020 Voor het vervoerplan 2019 heeft MRDH (opdrachtgever van het OV) de nullijn gehanteerd. MRDH heeft kenbaar gemaakt dat de nullijn ook voor 2020 wordt gehanteerd. Dat betekent dat voor uitbreiding van OV om nieuwe stadsdelen te ontsluiten geen dienstregelingkilometers c.q. dienstregelinguren (afgekort: DRK's c.q. DRU's) beschikbaar worden gesteld maar dat nieuwe lijnen bekostigd moeten worden uit de beschikbare DRK's c.q. DRU's. ROVER heeft in januari 2019 opnieuw bezwaar gemaakt tegen het hanteren van de nullijn in METROCOVverband 3. Voor wat betreft het vervoersplan 2020 heeft ROVER alvast de volgende voorstellen aan de vervoerder HTM gedaan: de nieuwe e-buslijn 28 tussen Zuiderstrand/Norfolk en Den Haag Centraal via de Binckhorst door te trekken naar Voorburg station v.v. gedurende de gehele dag; de nieuwe wijk Vroondaal te ontsluiten met OV in samenspraak met de nieuwe vervoerder EBS van Haaglanden Streek; de wijk Benoordenhout opnieuw rechtstreeks te verbinden met het Haagse centrum, eventueel met bus 20; bus 21 vanaf Vrederust te verlengen naar Wateringen plein v.v.; de route door de Rijswijkse Muziekbuurt te herstellen met bus 22 tussen Rijswijk station en Rijswijk De Schilp (frequentie 2x p/u); een tramhalte voor lijn 19 aan te leggen in Rijswijk-Zuid op de Vrijebanselaan bij de Zuiderweg. Kleinschalig vervoer dan wel vervoer op maat in te zetten in Clingendael. 3 METROCOV = het reizigersoverleg van consumentenorganisaties in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag Vervoersautoriteit. ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 5 van 7

6 4. Topeisen nieuwe stadstrams Op 20 december 2018 is een raadsmeerderheid akkoord gegaan met de Topeisen voor vervanging van de GTL8 trams en met 2,65m brede trams. De wethouder Mobiliteit gaat dit kenbaar maken aan de bestuurscommissie van de MRDH waarna MRDH en HTM het aanbestedingstraject in gang zullen gaan zetten. Deze topeisen omvatten het volgende: het gaat om de aanschaf van 60 nieuwe trams ter vervanging van de resterende GTL8 trams; trams met een lage vloer in verband met de wettelijke toegankelijkheid van elektrische rolstoelen en scootmobiels en met voldoende vloeroppervlak voor manouvreerruimte van elektrische rolstoelen en scoot mobiels. Deze toegankelijkheid wordt nog meer manifest met oog op de toenemende vergrijzing en de vraag naar mobiliteit ook door senioren. In de raadsvergadering van 20 december is een motie aangenomen dat bij de aanbesteding van de nieuwe trams erop wordt gekoerst dat bij de oplevering van de trams en haltes de spleetbreedte maximaal 50 mm horizontaal en maximaal 20 mm verticaal is; trams die in twee richtingen kunnen rijden analoog aan de Avenio en Regio Citadis trams en waarbij met tailtracks en overloopwissels kan worden volstaan in plaats van keerlussen; trams met meer capaciteit (25%) anticiperend op de groei van het aantal inwoners in de stad (de schatting is tot inwoners) en het aantal reizigers; tramvoertuigen van 2,65m breed die flexibel kunnen worden ingezet op het gehele tramlijnennet van HTM. De aanpassing van halten en infrastructuur op een aantal moeilijke trajecten in de stad (zoals Zoutmanstraat, Paul Krugerlaan, Goudenregenstraat) van de lijnen 6, 12 en 16 in relatie tot de breedte van de nieuwe tram 2,65m vergde veel discussie in de commissievergaderingen. Een minderheid van de raad was ook benieuwd naar een breedte van 2,40m. Op basis van onderzoek blijken er meerdere oplossingen zoals het toepassen van eiland- en middenhalten mogelijk te zijn bij 2,65m brede trams. Over de aanpassingen in de infrastructuur zullen tezijnertijd ook bewoners(organisaties) door de gemeente betrokken gaan worden. Bij de raming van de ombouwkosten voor de aanpassing van het spoor is de gemeente desgevraagd uitgegaan van zowel 2,40m brede trams (= totaal 67,6 mln) en van 2,65m brede trams (= totaal 70,5 mln). Voor de breed gedragen keuze van 2,65m brede trams moet circa 780 meter extra spoor worden vervangen. Dat kost 4% extra aan spoorvervanging. ROVER heeft opnieuw in de raadscommissie Leefomgeving van 6 december 2018 zijn voorkeur uitgesproken voor de topeisen waaronder 2,65m brede trams. Deze trams moeten immers op het gehele tramnet kunnen worden ingezet. Bij het verdere traject en de aanpassingen van halten en railinfrastructuur in de stad blijft ROVER nauw betrokken. 5. Versnelling R-netlijn tram 11 De hoogwaardige R-netlijn tram 11 verbindt het OV Knooppunt station Hollands Spoor met de economische Toplocatie Scheveningen Haven & Boulevard. Daarnaast geeft deze tramlijn een verbinding met de (inter)nationaal bekende Haagse markt. Tram 11 is de enige tramlijn die in Scheveningen reizigers op de boulevard en het daaraan liggende strand afzet. Daarmee is tram 11 waarvan het gehele traject op een vrije baan ligt feitelijk de Strandexpres van het tramnet. De eerste haven en het Noordelijke havenhoofd worden verder econonomisch ontwikkeld. Er komt een hotel, een appartementencomplex en de nodige horeca. ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 6 van 7

7 Dit gebied ligt binnen de invloedssfeer van tram 11. Als gevolg van deze ontwikkeling zal het aantal reizigers op deze tramlijn toenemen. De snelheid van deze tram op het gehele hoogwaardige traject met een vrije baan is echter te traag. In de zestiger/zeventiger jaren jaren deed tram 11 circa 20 minuten over dit traject. Nu bedraagt de totale reistijd 26 minuten. Feitelijk moet de snelheid worden verhoogd en terug naar 20 minuten. ROVER is voornemens om het gehele traject en de snelheid van tram 11 te gaan schouwen teneinde de snelheid en hoogwaardigheid van deze Strandexpres te verbeteren. ROVER zal daartoe adviezen aanreiken aan de vervoerder en de wethouder Mobiliteit. 6. Aansluiting Den Haag op (inter)nationaal treinverkeer Den Haag is als regeringscentrum en stad met steeds meer internationale organisaties op het gebied van Recht en Vrede verzwakt voor wat betreft de aansluiting op het internationaal treinverkeer. Er rijden dagelijks nog slechts vier rechtstreekse treinverbindingen naar Brussel v.v. Er wordt nu door het Haagse college en onze afdeling ingezet op een snelle treinverbinding met Duitsland (Düsseldorf) via de HSL Zuid en Eindhoven. ROVER blijft zich onder meer via overleg met betrokken gremia inzetten voor aansluiting van Den Haag op internationaal treinverkeer, waarbij een rechtstreekse verbinding met Düsseldorf via Rotterdam, de HSL Zuid, Breda en Eindhoven de nodige prioriteit heeft. ROVER ondersteunt daarin mede de inspanning van het Haagse college voor deze internationale treinverbinding. Een andere wens van de Haagse afdeling is dat de rechtstreekse treinverbinding tussen Den Haag en Arnhem wordt hersteld. Verder is de afdeling alert op nieuwe mogelijkheden zoals het doortrekken van de Berlijnse trein naar Den Haag i.v.m. de spoornet aanpassingen in en rond Amsterdam. Een andere prioriteit van ROVER is het realiseren van volledige viersporigheid tussen Delft Zuid en Schiedam. 7. Overige activiteiten Bovenstaande activiteiten gaan gepaard met veelvuldig overleg in het METROCOV van MRDH, adviesgroepen & denktanks, regulier overleg met HTM, NS en ProRail en bilaterale contacten met de wethouder Mobiliteit, Cultuur & Strategie, raadsleden en andere belanghebbenden die betrokken zijn bij het OV. Overige activiteiten die Rover dit jaar onderneemt: advies aanreiken aan de vervoerder om de (digitale) informatievoorziening in de voertuigen (tram + bus) en op de halten te verbeteren. Dat is een continue aandachtspunt; advies in METROCOV-verband uitbrengen aan MRDH over de hoogte van de tarieven. Daarbij proberen wij verdere verhoging van de tarieven te voorkomen; 2 x per jaar uitbrengen van een digitale nieuwsbrief; jaarlijks uitbrengen van een beleidsplan. ROVER afdeling Den Haag e.o. Pagina 7 van 7