Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten
|
|
|
- Irma Verlinden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Edwin Foekema Themadag werkgroep exoten NecoV Wageningen, 13 december 2007
2 Project-team IMARES Yerseke: Jeroen Wijsman, Aad Smaal TNO-IMARES Den Helder: Jacqueline Tamis, Klaas Kaag, Chris Karman, Edwin Foekema Institute of Marine Research Norway Göteborg University Sweden University of Wales Marine Institute Galway, Ireland
3 Aanleiding en doel onderzoek Onregelmatige zaadval Waddenzee en Oosterschelde Conflicten zaadvisserij natuurwaarden Import consumptiemosselen om aan vraag markt te voldoen Import mosselzaad (Ierland en Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Zweden) Risico op introductie van exoten
4 PRIMUS projecten PRIMUS: Project RIsk analysis MUSsel transfer Kwantitatieve inschatting risico op import van ongewenste organismen in Waddenzee Literatuuronderzoek en consultatie experts Passende beoordeling vergunningaanvraag Ierse en Keltische zee (2006) Zweden (2007) Noorwegen (2007) Deze presentatie: gevolgde procedure, voorbeelden Noorwegen
5 Noordoost Atlantische Continentaal plat Biogeografische regio: Noordoost Atlantisch continentaal plat Van Noord-Spanje tot Noorwegen Geen fysieke barrière voor transport Soorten kunnen vrij migreren
6 Noordoost Atlantische niet-inheemse soorten In Waddenzee: Afkomstig uit ander deel regio Via natuurlijke dispersie Omgevingscondities ongeschikt Zullen zich in toekomst ook niet permanent vestigen
7 Exotische niet-inheemse soorten Afkomstig uit andere regio Via menselijk handelen Via secundaire vector naar Waddenzee Kunnen zich mogelijk vestigen Leiden mogelijk tot problemen
8 Import exoten via schelpdiertransporten Exoot Noordoost Atlantisch continentaal plat Schelpdier transport Impact Noorwegen Omgevings condities Natuurlijke dispersie Waddenzee Omgevings condities
9 Risico analyse Species specific Exoten Noorwegen Kans op succesvolle introductie x Effect op het ecosysteem = Risico Exoten Waddenzee Stap 1. Selectie doelsoorten Stap 2. Kans op introductie Stap 3. Inschatten effect
10 Mosselkweek in Noorwegen Totale productie 4 miljoen kg ( ton) Hangcultuur, smart farms Invangen april juni (oktober) Versokken augustus - oktober (10-30 mm) Overproductie
11 Exoten in Noorwegen 52 exoten 23 algen 3 wormen 8 kreeftachtigen 3 holtedieren 6 tweekleppigen 2 slakken 1 zakpijp 1 vis 5 overig
12 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini Bruinwier
13 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Groenwier
14 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini Bruinwier
15 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini dinoflagellaat
16 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini Kiezelwier
17 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Flagellaat
18 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini
19 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Eendemossel
20 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Amerikaanse kreeft
21 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini Koningskrab
22 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Queen crab / snow crab
23 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Japanse tapijtschelp
24 Doelsoorten Noorwegen 14 soorten Taxonomic Algae Polychaeta Cirrepedia Malacostraca Bivalva Platyhelminthes Species name Aglaothamnion halliae Codium fragile subsp atlanticum Codium fragile subsp scandinavicum Scolelepis korsuni Lepas anatifera Homarus americanus Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Parasitische platworm aal
25 Score: Literatuur en 8 internationale experts Kans op succesvolle introductie (1-5) Vangen in hangcultuur Overleven transport Overleven Waddenzee Effect op ecosysteem (1-5) Risico = (kans effect) / 5 Voorzorgsprincipe: bij twijfel, score 5=worst case
26 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxon. Group Target species Literature Experts Risk-score Algae Aglaothamnion halliae Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni Cirrepedia Lepas anatifera Malacostraca Homarus americanus Bivalva Platyhelminthes Ruditapes philippinarum Pseudodactylogyrus bini Experts Literatuur
27 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8
28 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8 Beperkte informatie Worst case Geen overlast bekend
29 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8 Toxische alg Probleemalg in VK In 2006 omvangrijke bloei ten Noorden van Texel
30 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8 Synoniem Heterosigma akashiwo Toxische alg 1992 in Waddenzee waargenomen
31 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8 Transport pelagische larven (boot) Geen voortplanting bekend in Noorwegen Transport volwassen exemplaren niet aannemelijk
32 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8 Larven transport met boot Transport adulten onwaarschijnlijk Geen bewijzen voor voortplanting
33 Risico score doelsoorten Noorwegen Taxonomic Species name Score Algae Aglaothamnion halliae 2.0 Codium fragile Polychaeta Scolelepis korsuni 5.0 Cirrepedia Lepas anatifera 1.5 Malacostraca Homarus americanus Bivalva Ruditapes philippinarum 3.2 Platyhelminthes Pseudodactylogyrus bini 1.8 Opportunistisch Overwoekering schelpdierbanken
34 Conclusies: Risico Noorse mosselen exoten in Noorwegen waarvan 14 doelsoorten 2. Waaronder 6 potentiële risicosoorten 3. Geschat risico verminderd door detailonderzoek 4. Risico reductie mogelijk
35 Conclusies: gevolgde methodiek Bruikbare methodiek voor het inschatten van risico s Goede correlatie tussen expert judgement and literatuur Experst scoren minder worst case Maar (1), het betreft slechts een momentopname Maar (2), de exoten zijn reeds binnen, dus mosseltransport zal slechts verspreiding versnellen
36 Wageningen IMARES Dank voor uw aandacht Wageningen UR
Verslag Themadag Werkgroep Exoten 13 december 2007 Probleemveroorzakende exoten in diverse sectoren
Verslag Themadag Werkgroep Exoten 13 december 2007 Probleemveroorzakende exoten in diverse sectoren In de gezamenlijke Werkgroep Exoten van de NecoV (Nederlands-Vlaamse Ecologische Vereniging) en de WEW
Wageningen IMARES. De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee. Pauline Kamermans
De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee Pauline Kamermans is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling
Wageningen IMARES Rendement mosselkweek. Jeroen Wijsman
Wageningen IMARES Rendement mosselkweek Jeroen Wijsman Studiedag vrijdag 25 februari 2011 Medewerking Jacob Capelle, Ilse de Mesel, Johan Jol, Emiel Brummelhuis, Jack Perdon, Aad Smaal Marnix van Stralen
Vernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke
Vernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke Natuurkundig Gezelschap, 14 maart 2014 IMARES: sinds 2006, Fusie diverse
Zeg ken jij de mossel?
Zeg ken jij de mossel? Even voorstellen Wat kan de mossel? Hoe wordt de mossel gebruikt? Kwaliteit? Aad Smaal, Wageningen Universiteit ZAZ EXPERT MEETING 28 NOV 2017 De mossel Tweekleppig weekdier Zowel
Het mossel mysterie: identiteit, vorm en vestiging
Het mossel mysterie: identiteit, vorm en vestiging Prof. Dr. Edmund Gittenberger & Dr. Arjan Gittenberger GiMaRIS Naturalis Biodiversity Center, Leiden Instituut Biologie, Universiteit Leiden Paard en
Duurzame Schelpdiertransporten
Duurzame Schelpdiertransporten J.W.M. Wijsman, I. De Mesel Rapport C067/09 Opdrachtgever: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid Directie Kennis Postbus 482 6710 BL Ede BAS code: BO-07-002-010
HET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST
HET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST Allereerst zal ik uiteen zetten wie wij zijn en wat wij doen. Mijn naam is Huub Lacor, algemeen directeur van het familiebedrijf Roem van Yerseke. Mijn voorvaderen
Bijlage 1 bij besluit DRZZ/ , d.d Inhoudelijke overwegingen Uitzaaien in Natura-2000 gebied Oosterschelde van uit Ierland en het
Bijlage 1 bij besluit DRZZ/2009-2069, d.d. 22-06-2009 Inhoudelijke overwegingen Uitzaaien in Natura-2000 gebied Oosterschelde van uit Ierland en het Verenigd Koninkrijk geïmporteerde schelpdieren DE AANVRAAG
Bijlage 1 bij besluit DRZN/09/1274/SD/SM d.d
Bijlage 1 bij besluit DRZN/09/1274/SD/SM d.d. 06-05-2009 PROEF MET HET UITZAAIEN VAN MOSSELZAAD AFKOMSTIG VAN HANGCULTURES UIT ZUID-NOORWEGEN EN/OF WEST- ZWEDEN IN DE WADDENZEE INHOUDELIJKE OVERWEGINGEN
Wageningen IMARES Harder en zeebaars
Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars
Bijlage 1 bij besluit DRZ/06/4101 d.d. 6 oktober 2006
Bijlage 1 bij besluit DRZ/06/4101 d.d. 6 oktober 2006 HET UITZAAIEN IN DE OOSTERSCHELDE VAN MOSSELEN (MYTILUS SPP) EN PLATTE OESTERS (OSTREA EDULIS) AFKOMSTIG UIT DE IERSE EN KELTISCHE ZEE. INHOUDELIJKE
IMARES Exploitatie van Chinese Wolhandkrab in Nederland. Emil Kuijs
Exploitatie van Chinese Wolhandkrab in Nederland Emil Kuijs Geschiedenis Introductie 197 Begin 193s Snelle colonisatie Plaag voor de visserij Schade aan rivier oevers e Eeuw Plagen in 19, 197, 1953, 195,
Overleving van MZI zaad: heeft krabben vangen zin?
Overleving van MZI zaad: heeft krabben vangen zin? Pauline Kamermans, Jack Perdon, Monique Blankendaal, Arnold Bakker, Liesbeth van der Vlies, Martin de Jong, Maarten van Hoppe Vraat door krabben MZI zaad
Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt?
Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt? Pauline Kamermans, Wouter van Broekhoven, Luca van Duren, Sven Ihnken, Henrice Jansen, Jacco Kromkamp, Sairah Malkin, Tim Schellekens,
Chinese wolhandkrab Eriocheir sinensis
Chinese wolhandkrab Eriocheir sinensis Algemene opmerkingen: Noot 1: De horizonscan van Matthews et al. (2014) is gebaseerd op risicoscores uit het buitenland (is geen specifieke risicobeoordeling voor
Amerikaanse kreeft Homarus americanus
Amerikaanse kreeft Homarus americanus Algemene opmerkingen: Noot 1: Naamgeving: Nomenclatuur WoRMS (http://www.marinespecies.org/) overgenomen. Noot 2: Een aantal maal komen exoten gerelateerde pathogenen
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ)
Het Strand KNNV basiscursus 2012
Het Strand KNNV basiscursus 2012 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - gewervelden - geleedpotigen
Bouwstenenrapport bij Plan van Uitvoering Transitie Mosselsector
Bouwstenenrapport bij Plan van Uitvoering Transitie Mosselsector Februari 2010 Ten geleide Het onderhavige rapport bevat onderbouwend materiaal voor het Plan van Uitvoering van de transitie van de mosselsector.
Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie
Mosselkweek & Natuur KOMPRO Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Aad Smaal, Pauline Kamermans, Karin Troost, Margriet v Asch, Marnix v Stralen, Jacob Capelle, Sander Glorius,..,.. Overzicht
Bestandsopname van mosselen op mosselkweekpercelen in de Waddenzee in juni 2018
Bestandsopname van mosselen op mosselkweekpercelen in de Waddenzee in juni 2018 Auteurs Jacob J. Capelle en Marnix R. van Stralen Wageningen University & Research rapport C063/18 Bestandsopname van mosselen
Bepaling van de larvendynamiek en mossel broedval bij de Noordzeeboerderij ten behoeve van optimalisatie oogstmoment zeewier
Bepaling van de larvendynamiek en mossel broedval bij de Noordzeeboerderij ten behoeve van optimalisatie oogstmoment zeewier Auteur(s): Linda Tonk, Pim van Dalen en Henrice Jansen Wageningen University
Schelpdier import monitoring protocol
In opdracht van de Vereniging van Importeurs van Schelpdieren A. Gittenberger GiMaRIS rapport 2010.10d4 Ref. nr. GPR11_Draft04 Datum: juli 2010 Rapport nr.: GiMaRIS 2010.10d4 Referentie nr.: GPR11_Draft04
Internationale handel visproducten
Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een
Mosselzaad: de grondstof voor mosselkweek
Capita Selecta Mosselzaad: de grondstof voor mosselkweek Pauline Kamermans, onderzoeker Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek (RIVO) In Nederland worden mosselen als onvolwassen dieren in de natuur
MOSSELWAD ( ) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD (2009 2014) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming
MCN-EFRO project Blauwdruk (2010-2014) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming Christine Röckmann IMARES (afd. Maritiem Den Helder) & BLAUWDRUK-partners: TNO Harssens, AMC-RF, ATO-NH,
Kokkels in Waddenzee en Zeeuwse Delta,
Indicator 2 juli 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De natuurlijke dynamiek van het
Samen op zoek naar nieuwe
Samen op zoek naar nieuwe kansen door dr. ir. Jeroen W.M. Wijsman 1 Samen op zoek naar nieuwe kansen Samen op zoek naar nieuwe kansen door dr. ir. Jeroen W.M. Wijsman Inaugurele rede uitgesproken op 14
Helder water door quaggamossel
Helder water door quaggamossel Kansen en risico s Een nieuwe mosselsoort, de quaggamossel, heeft zich in een deel van de Rijnlandse wateren kunnen vestigen. De mossel filtert algen en zwevend stof uit
Visvangst in de Noordzee,
Indicator 4 september 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Door overbevissing zijn veel
IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Effecten MZI locatie Neeltje Jans op nabijgelegen mosselpercelen
Effecten MZI locatie Neeltje Jans op nabijgelegen mosselpercelen J.W.M. Wijsman Rapport C011/13 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: Directie
Oerolcollege. Klepperende schelpdieren
Oerolcollege Klepperende schelpdieren Marco Barotti / Transnatural en Prof. dr ir Katja Philippart Aanvang 13:30 FOTO: Ruben Smit Producties / Yoeri van Es FOTO: https://www.marcobarotti.com/clams FOTO:
Amerikaanse oesterboorder Urosalpinx cinerea
Amerikaanse oesterboorder Urosalpinx cinerea Algemene opmerkingen: Noot 1: Naamgeving: Nomenclatuur WoRMS (http://www.marinespecies.org/) overgenomen. Noot 2: Een aantal maal komen exoten gerelateerde
Vereniging van importeurs van schelpdieren T.a.v. uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 05-06-2008 DRZ/09/1274/SD/SM 06-05-2009
Directie Regionale Zaken Vereniging van importeurs van schelpdieren T.a.v. uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 05-06-2008 DRZ/09/1274/SD/SM 06-05-2009 onderwerp doorkiesnummer bijlagen Nb-wet 1998;
Bijlage 1 bij besluit DRZ/ d.d. 20 december 2007
Bijlage 1 bij besluit DRZ/2007-4657 d.d. 20 december 2007 HET UITZAAIEN IN DE OOSTERSCHELDE VAN MOSSELEN (MYTILUS SPP) EN PLATTE OESTERS (OSTREA EDULIS) AFKOMSTIG UIT IERLAND EN HET VERENIGD KONINKRIJK
Primaire Productie in de Waddenzee
Workshop Onderzoek Mosselkweek Natuurbeheer 19 februari 2009 Primaire Productie in de Waddenzee ZKO-Draagkracht IN PLACE onderzoeksproject Katja Philippart Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
Kenniskring garnaal Zuid West
Kenniskring garnaal Zuid West De weg naar bestandsbeheer Noordzeegarnaal Yerseke 30 Oktober 2015 Kenniskring garnaal zuid west AGENDA 14:00 Voorstelrondje en verwachtingen (Marieke / allen) 14:20 Intro
Kwetsbaarheid van watertypen binnen de Nederlandse zoete en zoute wateren voor exoten
Kwetsbaarheid van watertypen binnen de Nederlandse zoete en zoute wateren voor exoten Arjan Gittenberger GiMaRIS Marine Research, Inventory, & Strategy solutions Stichting ANEMOON in samenwerking met TPS,
Inventarisatie van het wilde mosselbestand in de Oosterschelde en Voordelta in het najaar van 2005
onderzoek en advies - mariene ecologie, visserij en schelpdierkweek Elkerzeeseweg 77 4322 NA Scharendijke tel./fax: 0111-671584 mobiel: 06-44278294 e-mail: marinx@zeelandnet.nl notitie nr. 2005.48.1 Inventarisatie
nieuwe mariene soorten in Nederland - 2007
nieuwe mariene soorten in Nederland - 2007 door: Godfried van Moorsel, ecosub met bijdragen van: Marco Faasse & Marianne Ligthart Herre Stegenga: wieren Peter van Bragt notulen Marien Biodiversiteitoverleg
DRZZ/
Directie Regionale Zaken uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 13-02-2009 DRZZ/2009-2069 22-06-2009 onderwerp doorkiesnummer bijlagen Vergunning Nb-wet uitzaaien uit IRL en VK geïmporteerde scheldpdieren
IMARES Wageningen UR. Effecten uitbreiding 3 MZI locaties in Oosterschelde en Waddenzee op draagkracht. J.W.W. Wijsman en P. Kamermans Rapport C156/12
Effecten uitbreiding 3 MZI locaties in Oosterschelde en Waddenzee op draagkracht J.W.W. Wijsman en P. Kamermans Rapport C156/12 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem
titel Opbouw Vis, exoten en KRW Visexoten en achtergrond MWTL 2008 Visexoten in Nederland Oorzaken
Opbouw Vis, exoten en KRW visexoten- achtergrond en ecologie KRW-maatlatten en visexoten andere exoten (rivierkreeften) en vis signalering nieuwe visexoten Themadag exoten en de KRW 10 dec 09 Willie van
PERSDOSSIER MOSSELEN
PERSDOSSIER MOSSELEN Mosselen algemeen De mossel is een belangrijk product uit de Nederlandse schelpdierteelt. In Europa worden er jaarlijks circa 700 miljoen kilo mosselen geproduceerd, waarvan ongeveer
Visbestanden in de Noordzee,
Indicator 11 juli 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Door overbevissing staan veel visbestanden
Growing world shellfish consumption IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? European shellfish production
Growing world shellfish consumption 4. World per capita consumption, source: FAO IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? Jaap Holstein Holstein Consultancy kg/capita 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1..5. 1961-197 1971-198 1981-199
4.7 Exoten. Bram bij de Vaate, RIZA en Erwin Winter, RIVO
.7 Bram bij de Vaate, RIZA (b.bdvaate@riza.rws.minvenw.nl) en Erwin Winter, RIVO (erwin.winter@wur.nl) Een aanzienlijk deel van de macrofauna op harde substraten bestaat uit exoten. Dat kan problemen opleveren
toerisme in cijfers tourism in figures 2011
toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast
De ontwikkeling van de Japanse oester in de Nederlandse Waddenzee: Situatie 2006
De ontwikkeling van de Japanse oester in de Nederlandse Waddenzee: Situatie 26 Frouke Fey, Norbert Dankers, Andre Meijboom, Martin de Jong, Piet-Wim van Leeuwen, Elze Dijkman, Jenny Cremer pagina 2 van
VERSLAG VAN DE STUDIEDAG RISICO INVASIEVE EXOTEN BIJ SCHELPDIERTRANSPORTEN. 28 JANUARI 2011, Yerseke, De Zaete. IMARES Yerseke,
VERSLAG VAN DE STUDIEDAG RISICO INVASIEVE EXOTEN BIJ SCHELPDIERTRANSPORTEN 28 JANUARI 2011, Yerseke, De Zaete IMARES Yerseke, 31-1-2011 A.C. Smaal, W. van Broekhoven, J. Capelle, D. van den Ende & E. Hartog
Wageningen IMARES Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies
Wageningen IMARES Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies Vestiging IJmuiden Postbus 68 1970 AB IJmuiden Tel.: 0255 564646 Fax: 0255 564644 Vestiging Yerseke Postbus 77 4400 AB Yerseke Tel.:
Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.
Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en
Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013.
Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013. Bert van der Valk 1 en Albert Oost 2 Met de Stichting Verdronken Geschiedenis is per ms Boschwad een bezoek
Schelpdier import monitoring protocol
In opdracht van de Vereniging van Importeurs van Schelpdieren A. Gittenberger GiMaRIS rapport 2015_53 Datum: Eerste druk: november 2010 / GiMaRIS 2010.10 Tweede druk (met correcties): maart 2014 / GiMaRIS_2014_03
IMARES Wageningen UR. Invasieve soorten Waddenzee: Introductiekansen van probleemsoorten via schelpdiertransport
Invasieve soorten Waddenzee: Introductiekansen van probleemsoorten via schelpdiertransport J.E. Tamis, A.C. Sneekes en R.G. Jak Rapport C173/15 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources
Productie kweekvis,
Indicator 19 november 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen jaren heeft een
Wageningen IMARES. Chinese Wolhandkrab: een overzich
Wageningen IMARES Chinese Wolhandkrab: een overzich Tammo Bult Wageningen IMARES is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Wageningen IMARES: Focus Areas Applied Marine research Fisheries
Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.
Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:
PROVINCIAAL BLAD. Nr. 2953
PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Zeeland Nr. 2953 6 juli 2017 Besluit van gedeputeerde staten van Zeeland houdende de Beleidsregels inzake lozing van proceswater en storten van tarra
Invang mosselzaad in MZI s. Resultaten Auteurs: Jacob Capelle, Ainhoa Blanco & Marnix van Stralen 1. = Bureau Marnix, Scharendijke
Invang mosselzaad in MZI s Resultaten 2017 Auteurs: Jacob Capelle, Ainhoa Blanco & Marnix van Stralen 1 1 = Bureau Marnix, Scharendijke Wageningen University & Research rapport C019/18 Invang van mosselzaad
Algemene Criteria voor het Zeker Zeeuws Streekproduct
Algemene Criteria voor het Zeker Zeeuws Streekproduct Om in aanmerking te komen voor certificering als Zeker Zeeuws Streekproduct en het mogen gebruiken van het Zeker Zeeuws beeldmerk, dient het product
Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s
VLIZ studiedag 24 mei 2011 Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s Koen Sabbe Vakgroep Biologie Universiteit Gent Intro Wat zijn micro-algen, algenbloeien en plaagalgen? Wat is de huidige
Flora en fauna geassocieerd met mosselpopulaties in de Oosterschelde en Voordelta in Wageningen IMARES 2 NIOO - CEME
Flora en fauna geassocieerd met mosselpopulaties in de Oosterschelde en Voordelta in 2009 J.W.M. Wijsman 1, A.G.M. Engelberts 2 en A. van den Brink 1 Rapport C019/10 1 Wageningen IMARES 2 NIOO - CEME IMARES
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2015
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2015 1 INHOUD INLEIDING 4 1. GESLOTEN GEBIEDEN VOOR DE MOSSELZAADVISSERIJ 6 2. MOSSELBESTANDEN EN -ZAAD VISSERIJ IN 2015 8 3. INVANG VAN
CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS
OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3
Broodje roofvis. 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven
Broodje roofvis 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/environmental-research/publicaties.htm v.l.n.r. Alterra-rapport
Productie kweekvis,
Indicator 25 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen jaren heeft een sterke
Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013
Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014
Themadag Exoten, 2 december
OPENHEID maakt KWETSBAAR Rob Leewis NCB Naturalis OF BIOLOGISCHE WEERSTAND??? STEL JEZELF OPEN OP EN JE WORDT KWETSBAAR CONCLUSIE: DAT MOET JE DUS ALLEEN DOEN ALS JE STERK (WEERBAAR) BENT Themadag Werkgroep
v a n b r o n t o t m o n d i n g
V i s m i g r a t i e... v a n b r o n t o t m o n d i n g vrije vismigratie van bron tot monding De Noordzee werd ooit geroemd vanwege zijn rijke visstand. Steden werden gesticht en de visserij floreerde.
Wat vertellen modellen ons over de kans op invasiesucces?
Wat vertellen modellen ons over de kans op invasiesucces? Patsy Haccou, Theoretische Biologie Themadag Risico-analyse en risicomanagement van exoten Rotterdam, 11 december 2008 1 Aspecten van invasie risico
MINISTERIE VAN EZ T.A.V.IR. H.R. OFFRINGA POSTBUS 20401 2500 EK DEN HAAG. Afdeling Vis. Geachte heer Offringa,
Postbus 68 1970 AB IJmuiden MINISTERIE VAN EZ T.A.V.IR. H.R. OFFRINGA POSTBUS 20401 2500 EK DEN HAAG Afdeling Vis ONDERWERP Beperkingen zeebaars Geachte heer Offringa, POSTADRES Postbus 68 1970 AB IJmuiden
Toepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten. Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017
Toepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017 Wat is een exoot? Exoot = plant, dier, micro-organisme of schimmel
Waterleven. Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit.
Waterleven Doel: Aan de hand van het determineren van de beestjes die in de sloot voorkomen conclusies trekken over de waterkwaliteit. Tijd: In het veld : 60 minuten Uitwerking : 30 minuten Benodigdheden:
Vismonitoring in grote rivieren
Optrekmogelijkheden en habitatgebruik van de rivierprik in Nederland Vismonitoring in grote rivieren Erwin Winter & Ben Griffioen Erwin Winter Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek IMARES, Wageningen
Schelpdier Import Monitoring Protocol
In opdracht van de Vereniging van Importeurs van Schelpdieren A. Gittenberger GiMaRIS rapport 2018_09 Datum: Eerste druk: november 2010 / GiMaRIS 2010.10 Tweede druk (met correcties): maart 2014 / GiMaRIS_2014_03
Exoten in de Nederlandse kustwateren
Arjan Gittenberger & Marjolein Rensing Exoten in de Nederlandse kustwateren Exoten zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de Nederlandse natuur. Dit is ook het geval in onze mariene wateren waarbij
Evaluatie van de impact van de pulsvisserij op garnaal. Marieke Desender Hans Polet
Evaluatie van de impact van de pulsvisserij op garnaal Marieke Desender Hans Polet Elektrische garnaalvisserij Het effect van deze pulsen op mariene organismen is nauwelijks gekend. Proeven 2002 Blootstelling
Eilanden en biotische veranderingen in zee. Dr. ir. M.J. Baptist
Eilanden en biotische veranderingen in zee Dr. ir. M.J. Baptist Megasuppletie Zandmotor Megasuppleties kunnen in de vorm van een eiland of schiereiland worden uitgevoerd. Eerste ontwerp ( Kustboekje,
IMARES Wageningen UR. Invasieve soorten Waddenzee: Ecosysteem resistentie en de Filipijnse tapijtschelp
Invasieve soorten Waddenzee: Ecosysteem resistentie en de Filipijnse tapijtschelp A.C. Sneekes, N. Mendez-Merino, B. van der Weide, S.T. Glorius, J. Tamis Rapport C175/15 IMARES Wageningen UR (IMARES -
IMARES Wageningen UR. Waardekaarten Borssele. Karin van der Reijden Rapport C002/15. (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies)
Waardekaarten Borssele Karin van der Reijden Rapport C002/15 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever: W. van Broekhoven Postbus 59 8320 AB URK Publicatiedatum:
PRODUS Project onderzoek duurzame schelpdiercultuur
PRODUS Project onderzoek duurzame schelpdiercultuur Kader: schelpdiercultuur ~ natuurbeheer Looptijd 2005 2010 / 2012 In opdracht van LNV & Mosselsector Uitvoering; Imares, NIOZ, NIOO, MarinX, Kersting
Datum 18 april 2011 Betreft Vergunning Natuurbeschermingswet 1998; uitzaaien Deense mosselen Oosterschelde
> Retouradres Postbus 6111 5600 HC EINDHOVEN Vereniging van importeurs van schelpdieren J.D. Holstein Coxstraat 41 4421 DC KAPELLE Keizersgracht 5 5611 HB EINDHOVEN Postbus 6111 5600 HC EINDHOVEN www.rijksoverheid.nl/eleni
Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend door de AG Haven Oostende.
KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR NATUURWETENSCHAPPEN BEHEERSEENHEID MATHEMATISCH MODEL VAN DE NOORDZEE AFDELING BEHEER VAN HET MARIENE ECOSYSTEEM Milieu-effectenbeoordeling van het project ingediend
KLZ-eco en het MLT Programma: ecologisch gericht suppleren Bert van der Valk en Harriette Holzhauer
KLZ-eco en het MLT Programma: ecologisch gericht suppleren 2009-2015 Bert van der Valk en Harriette Holzhauer Vanuit het recente verleden KLZ 2008: Review van effecten van gangbare suppletie activiteit
Mul Mul wordt het hele jaar door in de Noordzee gevangen, maar is in de zomer op zijn best. Wordt ook wel koningspoon genoemd, maar is geen familie van de poon. Het visvlees is stevig en een beetje zoet
Aquacultuur in Zeeland: de blauwe revolutie
Provincie Zeeland Aquacultuur in Zeeland: de blauwe revolutie Aquacultuur in Zeeland: de blauwe revolutie 2 COLOFON Uitgave: Coördinatie: Fotografie: Grafische realisatie: Druk: Provincie Zeeland, Provincie
Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag
19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00
HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS
DEPARTMENT OF ANIMAL PRODUCTION LABORATORY OF AQUACULTURE & ARTEMIAREFERENCE CENTER HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS PROF DR. IR. PETER BOSSIER Oceanen: primaire productiviteit Phytoplankton:
Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen
27-11-2014 Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 1 27-11-2014 Historie De kerstster, kerstroos of poinsettia (Euphorbia pulcherrima), behoort tot de wolfsmelkfamilie
Fint in rivieren en IJsselmeer
Indicator 9 mei 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De fint is een trekvis die in de
Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit
Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit Notitie Delft, april 2010 Opgesteld door: G.J. (Gerdien) van de Vreede M.I. (Margret) Groot 1 April 2010 3.150.1 Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit 1 Inleiding
De haven van Harlingen Floris Bennema
33 De haven van Harlingen Floris Bennema Vanaf maart 2010 bezocht ik, in het kader van het SETL project van de Stichting Anemoon, vier keer per jaar de Wilhelminahaven in Harlingen. De SETL plaatjes bleken
Winning en verbruik van oppervlaktedelfstoffen,
Indicator 12 maart 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken Veel bouwgrondstoffen als grind,
Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong
Proefproject Zeeuwse Tong: 2009-2013 Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Focus: ontwikkeling van binnendijkse zoutwateraquacultuur de kweek van zeetong
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2017
VOORTGANGSRAPPORT VERDUURZAMING MOSSELZAAD VISSERIJ OVER HET JAAR 2017 1 INHOUD INLEIDING 4 1. GESLOTEN GEBIEDEN VOOR DE MOSSELZAADVISSERIJ 6 2. MOSSELBESTANDEN EN -ZAAD VISSERIJ IN 2016 8 3. INVANG VAN
Pathogenen van de Japanse oester en hun impact op inheemse schelpdieren
Pathogenen van de Japanse oester en hun impact op inheemse schelpdieren Themadag werkgroep exoten, 18 december 2014 Marc Engelsma 1, Olga Haenen 1 & Anouk Goedknegt 2 (1) CVI, (2) NIOZ Inleiding De co-introductie