Ketenanalyse transformatorstations

Transcriptie

1 Ketenanalyse transformatorstations

2 Versiebeheer Tabel 1: Versie rapport Versie Datum Wijzingen Initiële versie 0.2 Wijzingen doorgevoerd zoals besproken op 7-9 met BB MS/LS-kabels toegevoegd Relevante CO 2-emissiecategorieen toegevoegd, Deel van hergebruik aangepast Voorkant toegevoegd, doelstellingen aangepast Vrijgave voor publicatie 1

3 Inhoud 1.0 Inleiding Waardeketen end-of-life-verwerking van transformatorstations Ketenpartners end-of-life verwerking van transformatorstations Klanten Afvalverwerkers Transport Leveranciers Beschikbare data Relevante scope 3 CO 2-emissies Alfen Aangekochte producten en diensten Transport en distributie Gebruik van verkochte producten End of life verwerking van verkochte transformatorstations CO 2-uitstoot Keten Verschil optie A(nieuw) optie B(ombouw) Verbetermogelijkheden Vaker ombouwen van producten Vermijden SF 6 gas Verhogen recyclepercentage Transport Verminderen elektrische verliezen Doelstellingen en implementatieplan prioriteit...15 Bijlage 1: Berekeningen end-of-life verwerking van verkochte producten...16 Bijlage 2: Besparing ombouwen stations

4 1.0 Inleiding Alfen heeft in 2010 een CO 2 bewust certificaat behaald op niveau 3. Hiermee is inzicht verkregen in de eigen CO 2-emissie en is Alfen actief bezig deze te verminderen. De ambitie is om in 2015 te voldoen aan niveau 4 van de CO 2-prestatieladder. Hiervoor moet naast de scope 1 en 2 emissies, ook de scope 3 emissies in kaart gebracht worden. Dit gebeurt aan de hand van een ketenanalyse. Figuur 1: GHG-protocol emissiecategorieën Bovenstaand figuur is een weergave van de GHG protocol scopes en emissies in de gehele bedrijfsketen. Hierbij bestaat scope 1 uit directe emissies en scope 2 en 3 uit indirecte emissies. Wat is een ketenanalyse Een ketenanalyse houdt in dat van een bepaald product of dienst de CO 2-uitstoot wordt berekend van de gehele keten. Met de gehele keten wordt de gehele levenscyclus van het product bedoeld: van de winning van de grondstof tot en met de verwerking van afval (Brink & Lindhout, 2012). 3

5 Keuze van ketenanalyse Alfen heeft als eerste stap haar meest materiële scope 3 emissies kwalitatief in kaart gebracht. Op basis van deze kwalificering is een rangorde opgesteld met de relevante scope 3 emissiebronnen die samen de grootste bijdrage leveren aan de totale scope 3 emissies van het bedrijf en die tegelijkertijd door het bedrijf beïnvloedbaar zijn. Deze stap is in een separaat document uitgewerkt. Uit de rangorde zijn de transformatorstations uitgekozen voor een ketenanalyse. Dit zal gebeuren aan de hand van het project Alliander. Afbakening Deze ketenanalyse zal gaan over de transformatorstations die in 2014 aan Alliander verkocht zijn. Het gaat hierbij om 259 transformatorstations. Om de uitstoot te berekenen is uitgegaan van de volgende componenten in een transformatorstation: Behuizing Middenspanningschakelaar Laagspanning verdeler Transformatoren Middenspanning kabels Laagspanning kabels Over de lampen set en de afschermkappen in de transformatorstations zijn geen gegevens bekend. Deze zijn buiten beschouwing gelaten. De standaard levensduur van een transformatorstation is 50 jaar. 4

6 2.0 Waardeketen end-of-life-verwerking van transformatorstations Alfen ontwikkelt, ontwerpt en produceert transformatorstations voor verschillende markten. In deze ketenanalyse zal nader worden in gegaan op de netbedrijven, specifiek op Alliander. Bij de end-of-life verwerking van verkochte producten zijn er in het geval van Alliander twee mogelijke varianten: A. Alliander beslist over de afvalverwerking van de transformatorstations zonder tussenkomst van Alfen. Dit gebeurt vaker dan optie 2 met meer dan 200 keer in Hier heeft een transformatorstation een levensduur van 50 jaar. B. Alliander stuurt het transformatorstations na het einde van de levensduur terug naar Alfen. Dit is ongeveer 20 keer gebeurd in Hier kunnen de producten worden omgebouwd. Deze kunnen dan opnieuw worden gebruikt door Alliander of ingezet worden bij andere klanten. Het ombouwen zorgt voor minder afval na 50 jaar. Dit komt doordat de volgende onderdelen worden hergebruikt: Behuizing, transformatoren en midden spanning schakelaars. De levensduur in het geval van ombouwen is 70 jaar in plaats van de standaard 50 jaar. Na deze periode moet er dus alsnog afval worden verwerkt. In het onderstaande figuur zijn beide varianten opgenomen. Hierin is duidelijk te zien dat de stappen uit beide processen bijna identiek zijn. Er zijn echter wel verschillen, de verschillen zijn: De levensduur is anders, bij het tweede maal assembleren ontstaat er afval en het transport na einde levensduur. De vraag die in de volgende hoofdstukken beantwoord dient te worden is: Wat is het verschil in de uitstoot tussen optie A en optie B? Assembleren is in onderstaande figuur met een stippellijn aangegeven, aangezien dit een scope 1 / 2 proces is. De overige processen zijn scope 3. Inkopen Inkopen/ transport grondstoffen Assembleren transformator station Transport transformator station Gebruik transformator station Transport Transformator station Opknappen? A: Nieuw transformatorstation Afvalverwerki Ja ng Inkopen/ transport grondstoffen Assembleren transformator station Transport transformator station Gebruik transformator station Inkopen materialen/ Transport transformator grondstoffen station Nee Afvalverwerking B: Ombouwen transformatorstation afvoeren incourante producten Figuur 3: End-of-life-verwerking van verkochte transformatorstations via Alfen Figuur 2: Proces transformatorstations 5

7 3.0 Ketenpartners end-of-life verwerking van transformatorstations In deze keten zijn een aantal partners te onderscheiden. De ketenpartners zullen in dit hoofdstuk worden benoemd. 3.1 Klanten Alliander is onderwerp van deze ketenanalyse en is daarmee ook een belangrijke partner. Daarnaast zijn er nog andere netbedrijven waar Alfen transformatorstation aan levert zoals Enexis en Delta 3.2 Afvalverwerkers Naast de klanten van Alfen zijn er ook een aantal afvalverwerkers te benoemen waar Alfen mee samenwerkt. Onderstaande tabel is een weergave van de voornaamste partners van Alfen op dit gebied. Tabel 2: Afvalverwerkers Alfen Activiteit Vervangen van transformator Afval laagspanning installatie Afval midden spanning installatie Kapotte betondelen Afvoeren plaatwerk Bedrijf CG Power Systems Belgium NV Van Werven Van Werven Gebr. van der Heijden Van Werven 3.3 Transport Het vervoeren van transformatorstations en andere grote onderdelen gebeurt bij Alfen doorgaans door het transportbedrijf van Hooft. Verder wordt het afval van Alfen vervoert door het afvalverwerkingsbedrijf van Werven. 3.4 Leveranciers Voor het leveren van onderdelen van transformatorstations maakt Alfen gebruik van veel verschillende leveranciers. Een aantal van deze leveranciers zijn opgenomen in onderstaande tabel. Tabel 3: Leveranciers Alfen Geleverde producten Betondelen Plaatwerk Moeren, sluitring, schroeven takbouten etc. frees-,boor- en tapwerk Montagebalk en montageplaat Fundatie Staander, montagebeugel Kabels Midden spanning schakelaars Transformatoren Leverancier Voorbij Prefab Beton BV; Ahorn; Scheidt GmbH & Co D.P.A Plaatwerk B.V. Fabory Nederland Automatendraaierij Ringeling bv Fri-Jado Euro Products B.V. Hei-& trilltechniek Horssen BV VDL MPC bv Voltec ABB B.V./Eaton Industries IEO transformatoren BV/SGB/CG power systems 6

8 4.0 Beschikbare data Bij het kwantificeren van de CO 2-emmissies is gebruik gemaakt van verscheidene databronnen. Er is hierbij zowel gebruik gemaakt van informatie van ketenpartners en eigen metingen(primaire data) als eigen schattingen en algemene data(secundaire data). Tabel 4 is een weergave van de verschillende databronnen met daarbij de kwaliteit van de bron. Tabel 4: Kwaliteit gebruikte data Gebruikte gegevens bron kwaliteit Specificaties midden gegevens ABB/Eaton primair spanning(xiria, Safelink, Safering) Specificaties midden schatting secundair spanning(magnefix) Specificaties schatting/meting secundair/primair laagspanning installatie Specificaties Beton gegevens Voorbij primair Specificaties Schattingen/gegevens CG secundair/primair transformatoren Emissiefactoren emissiefactoren DEFRA/ secundair CO 2emissiefactoren Emissiefactoren behuizing Stedin secundair Emissiefactor epoxy Joulz ketenanalyse 2011 secundair Emissiefactor ijzer Joulz ketenanalyse 2011 secundair Emissiefactor koper Joulz ketenanalyse 2011 secundair Emissiefactor aluminium secundair rubber End of life tyres secundair A valuable resource with growing potential(rapport) Specificaties Kabels Erp-systeem/ technisch specialist secundair Alfen Recyclepercentage schatting secundair Levensduur schatting secundair Als bron voor de emissiefactoren is gebruik gemaakt van de gepubliceerde factoren van de departement of energy & climate change of CO 2emissiefactoren.nl. Eventuele andere gebruikte bronnen voor emissiefactoren zijn opgenomen in bovenstaande tabel. In deze analyse is er veelal gebruik gemaakt van secundaire bronnen. In de hierop volgende uitwerking van de ketenanalyse zal Alfen moeten proberen om de kwaliteit van deze data hoger te krijgen. Dit is onder andere mogelijk door meer gegevens bij ketenpartners op te vragen. 7

9 5.0 Relevante scope 3 CO2-emissies Alfen In de keten transformatorstations zijn er bij Alliander een aantal scope 3 CO 2- emissiebronnen te identificeren die relevant zijn voor de keten: Aangekochte materialen en diensten Transport en distributie(up en downstream) Gebruik van verkochte producten End-of-life verwerking van verkochte producten In 2014 zijn er 259 transformatorstations aan Alliander verkocht. Hiervan waren er 254 compact stations en 5 betreedbare stations. Dit is inclusief 20 opgeknapte transformatorstations voor Alliander. In dit hoofdstuk zal de daadwerkelijke uitstoot van de relevante scope 3 categorieën worden berekend. 5.1 Aangekochte producten en diensten Voor het maken van de 259 transformatorstations moeten er materialen en producten worden ingekocht. Een aantal van deze materialen zijn: Staal, koper, beton, midden spanning schakelaar en een transformator. Tabel 5: Uitstoot aangekochte producten en diensten Product Uitstoot(ton Co2) Behuizing stations 368 Midden spanning schakelaar 82 Laag spanning verdeler 43 transformatoren 419 Ls-kabels 35 Ms-kabels De totale uitstoot in deze categorie is 977 ton CO 2. Deze uitstoot wordt voor ongeveer 80% veroorzaakt door de transformatoren en de behuizing van de stations. 5.2 Transport en distributie Er vindt drie keer transport plaats in de keten. Namelijk bij de aanlevering van grondstoffen, bij het leveren aan de klant en na het einde van de levensduur. Tabel 6: Uitstoot transport Type transport Aanleveren grondstoffen Leveren aan klant Na einde levensduur Gewicht(ton) emissiefactor afstand CO 2-uitstoot (ton CO 2) 1901,5 0, ,5 0, ,5 0,

10 Aanleveren grondstoffen De gemiddelde afstand van de leveranciers tot Alfen is 172 kilometer (Alfen, 2015). Voor het gewicht is uitgegaan van de gewichten van de eindproducten. Dit loopt van 6,2 ton voor een 10a tot 25 ton voor een betreedbaar station. Er is altijd uitgegaan van de emissiefactor van 0,297 per tonkilometer. De totale CO 2-uitstoot is 97 ton. Leveren aan klant Uitgaande van een worstcase scenario is de gemiddelde afstand van Alfen tot het werkgebied van Alliander 113kilometer. Het vervoeren van de producten over deze afstand zorgt voor een uitstoot van 64 ton CO 2. Na einde levensduur De transformatorstations worden na het einde van de levensduur weggebracht als afval. De afstand van Alliander tot de afvalverwerker is onbekend. Hiervoor is een afstand van 150 kilometer aangenomen. Dit vervoer zorgt voor een uitstoot van 84 ton CO 2. De totale uitstoot in deze categorie is 235 ton CO Gebruik van verkochte producten De transformatorstation hebben gedurende de levensduur te maken met elektrische verliezen. In het geval van de netbedrijven, en dus ook Alliander, worden de transformatorstation voor 60% belast. Hierover worden de verliezen berekend. Per transformator verschillen de verliezen. Hoe hoger het vermogen van de transformator, hoe hoger de verliezen. Voor Alliander zijn de volgende transformatoren gebruikt: 211 maal 250 tot 630 kva,19 maal kva en 31 maal 1000 tot 2500 kva. Tabel 7: uitstoot gebruik van verkochte producten Mogelijke transformator totaal verkochte aantallen PV STAT(kW) kwh per dag verlies per jaar 211 1,95 46, ,38 105, ,62 182, , totaal verlies in ton kg C Dit komt neer op een CO 2-uitstoot van ton CO 2. 9

11 5.4 End of life verwerking van verkochte transformatorstations In dit hoofdstuk zullen de CO 2-emissies van de end-of-life verwerking van verkochte transformatorstations aan de hand van het project Alliander worden gekwantificeerd. De berekeningen zijn terug te vinden in bijlage 1. Voor de bepaling van de CO 2-uitstoot zullen de meeste onderdelen van de betreedbare stations worden meegerekend met de compact stations, alleen het betondeel zal apart worden berekend. Het betondeel van de betreedbare stations wijkt namelijk veel af van de grootte van de betondelen van de compact stations. Voor de afvalverwerking wordt uitgegaan van het storten van afval. De end-of-life verwerking zorgt voor een CO 2-uitstoot van 2080 ton CO CO2-uitstoot Keten 12% C0 2 -uitstoot keten 6% 1% Aangekochte producten en diensten Transport en distributie Gebruik van verkochte producten 81% End-of-life verwerking van verkochte producten De relevante categorieën in deze keten zorgen voor een CO 2-uitstoot van ton CO 2. Het gebruik van de producten zorgt hierbij voor de hoogste CO 2-uitstoot. 10

12 6.0 Verschil optie A(nieuw) optie B(ombouw) In dit onderdeel zal worden berekend wat het verschil is tussen optie A en optie B uit figuur 2 uit hoofdstuk Optie A is het produceren van een transformatorstation en na 50 jaar als afval storten. Optie B is het ombouwen van een stations waarbij enkele onderdelen worden hergebruikt, het product heeft hierbij een levensduur van 70 jaar. Voor alle relevante categorieën zal de CO 2-uitstoot van één type transformatorstation voor beide optie worden vergeleken. Hierbij is gekozen voor een 10A transformatorstation, deze is namelijk het meeste verkocht. Aangekochte goederen en diensten Optie B doorloopt in deze categorie dezelfde cyclus als A maar dan twee keer. Alleen bij het tweede gedeelte hoeft er minder worden ingekocht omdat de onderdelen: behuizing, transformator en midden spanning schakelaars deels opnieuw gebruikt worden. Hierdoor heeft optie B een hogere uitstoot. Dit wordt echter wel vertaald door een langere levensduur. De behuizing wordt in 95% van de gevallen hergebruikt, de midden spanning schakelaar 4% en de transformatoren in 25% van de gevallen. Tabel 8: Uitstoot aangekochte producten en diensten Product A: Uitstoot(ton Co2) B: Uitstoot (ton Co2) Behuizing stations 1,29 1,35 Midden spanning schakelaar 0,17 0,33 Laag spanning verdeler 0,12 0,24 transformatoren 1,27 1,91 Ls-kabels 0,06 0,12 Ms-kabels 0,1 0,2 2,87 4,15 De uitstoot van optie A is 2,87 ton CO 2. Dit komt neer op 0,057 ton CO 2 per jaar. De uitstoot van optie B bij aangekochte producten en diensten is 4,15 ton CO 2. Met een verlengde levensduur van 70 jaar is dit neer op 0,059 ton CO 2 per jaar. Optie A is hiermee 0,002 ton CO 2 per jaar milieuvriendelijker dan optie B. Transport Het verschil tussen optie A en optie B in deze categorie zit hem in het transport na einde levensduur. Deze gaat namelijk in optie B naar Alfen in plaats van de afvalverwerker. Verder moeten de transformatorstations nog een maal extra vervoerd worden door het terugplaatsen. Optie A zorgt in deze categorie voor een CO 2-uitstoot van 1,36 ton CO 2 of 0,27 ton CO 2 per jaar. Optie B zorgt voor een CO 2-uitstoot van 1,53 ton CO 2. Per jaar is dit 0,22 ton CO 2. Per jaar veroorzaakt optie B 0,05 ton CO 2 minder dan optie A. Aangezien de afstand tot de afvalverwerker geschat is, kan het in realiteit afwijken. Gebruik van verkochte producten In deze categorie is er geen verschil tussen optie A en B. Het zou zo kunnen zijn dat de transformatoren meer elektriciteit verbruiken bij een langere levensduur. Hier zijn echter geen gegevens over bekend.

13 End-of-life verwerking van verkochte producten Bij de end-of-life verwerking van verkochte producten wordt bij optie B het proces twee keer doorlopen. Bij de eerste keer worden echter enkele producten hergebruikt. Deze verdeling is gelijk aan die van ingekochte producten en diensten. Tabel 9: Uitstoot optie B end-of-life verwerking van verkochte producten Product A: Uitstoot(ton B: Uitstoot(ton Co2) Co2) Behuizing stations 3,3 3,47 Midden spanning schakelaar 0,25 0,49 Laag spanning verdeler 0,12 0,24 transformatoren 2,5 3,75 Ls-kabels 0,06 0,12 Ms-kabels 0,15 0,3 6,38 8,37 De totale CO 2-uitstoot van optie A is 6,38 ton CO 2 of 0,128 ton CO 2 per jaar. Optie B veroorzaakt een uitstoot van 8,37 ton CO 2 of 0,120 per jaar. Hiermee is optie B met 8 kilogram per jaar milieuvriendelijker. Resultaat Tabel 10: Vergelijking totale CO2-uitstoot(ton) optie A en B (per levensjaar van een transformatorstation) Aangekochte goederen en diensten Transport(up-en downstream) Gebruik van verkochte producten End-of-life verwerking van verkochte producten Optie A(nieuw) Optie B(ombouw) 0,057 0,059 0,27 0,22 0,91 0,91 0,128 0,120 1,365 1,309 Optie B (het ombouwen van stations ) is qua CO 2-uitstoot beter dan optie A(het nieuw bouwen van stations). Het verschil is 56 kilogram CO 2 per levensjaar voor een 10A station. Over de standaard levensduur van een station is dit 2,8 ton CO 2. Procentueel is dit een besparing van 12,3 %. 12

14 7.0 Verbetermogelijkheden De midden spanning schakelaar en de transformatoren maken bij Alliander onderdeel uit van contracten tussen leveranciers van Alfen en Alliander zelf. Dit betekent dat voor mogelijke verbetermaatregelen er altijd samenwerking moet worden gezocht om een optimaal resultaat te halen. 7.1 Vaker ombouwen van producten Zoals te zien is in hoofdstuk 6 kan het ombouwen van stations zorgen voor CO 2-reductie. Naast de producten die Alfen nu al hergebruikt kan gezocht worden naar mogelijkheden om andere materialen ook opnieuw te gebruiken. 7.2 Vermijden SF6 gas Doordat dit gas momenteel niet wordt gebruikt in de producten van Alliander zal dit ook geen CO 2-besparing opleveren. Het is echter wel zo dat dit gas zeer milieubelastend is en daardoor in de toekomst ook vermeden zal moeten worden om ervoor te zorgen dat de uitstoot niet toeneemt. 7.3 Verhogen recyclepercentage Door meer materialen te hergebruiken kan de CO 2-uitstoot verminderd worden Om dit te verbeteren kan Alfen mogelijk kijken naar de ontleedbaarheid van de materialen tijdens het ontwerpen van de transformatorstations. Verder kan Alfen continu zoeken naar alternatieve materialen die wellicht makkelijker recyclebaar zijn. 7.4 Transport Transport is enkel van toepassing bij het ombouwen van producten en komt niet veel voor in deze categorie(minder dan 2% van de totale uitstoot). In 2014 ontstond er door transport een CO 2-uitstoot van 7.4 ton. Het kan zo zijn dat er in de toekomst meer stations omgebouwd gaan worden. Op een dergelijk moment kan er met van Hooft (transporteur van Alfen) gesproken worden over een mogelijke maatregel als het meer gaan gebruiken van euro 6 motoren in de vrachtwagens. Aangezien van Hooft nog niet volledig gebruik maakt van euro 6 motoren zal dit een CO 2-besparing opleveren. Enkel voor deze categorie is de impact van deze aanpassing echter beperkt en zal dit niet de prioriteit moeten krijgen. 7.5 Verminderen elektrische verliezen Zoals te zien is in de ketenanalyse, veroorzaakt het gebruik van de producten een hoge CO 2- uitstoot. Hierbij zijn de elektrische verliezen van de transformatoren een dominante factor. Bijvoorbeeld door het koper/aluminium in de transformatoren te verdikken kunnen de elektrische verliezen naar beneden worden gebracht. Hierdoor zal ook de CO 2-uitstoot dalen. Deze verandering heeft ook nadelen voor Alfen door toenemende materiaalkosten en afvalverwerking. De EU heeft de ECO norm EU 548 ontwikkeld. Hierin staan eisen voor de verliezen van de transformatoren voor 2015 en De elektrische verliezen van de transformatoren moeten met behulp van deze ECO norm naar beneden worden gebracht. Door deze norm zijn de verliezen vanaf structureel verlaagd en zal in potentie minder CO 2 (tijdens de gebruiksperiode) gegeneerd worden. 13

15 8.0 Doelstellingen en implementatieplan In dit onderdeel wordt de doelstelling voor deze ketenanalyse kenbaar gemaakt tezamen met een implementatieplan om de doelstelling te bereiken. Het is de ambitie van Alfen om in 2018 het aantal ombouw stations te verdubbelen ten opzichte van Dit zou een CO 2 besparing in de volgende categorieën kunnen opleveren: Up- en downstream transport en end-of-life verwerking van verkochte producten. Voor deze categorieën zijn er doelstellingen opgesteld. Deze doelstellingen zijn: Het verminderen van de CO 2-uitstoot van transport(up- en downstream) bij Alliander met 4,5% in 2018 ten opzichte van de CO 2-uitstoot in Het verminderen van de CO 2-uitstoot van end-of-life verwerking van verkochte producten bij Alliander met 2% in 2018 ten opzichte van de CO 2-uitstoot in Om de ketenanalyse te realiseren zullen een aantal stappen worden ondernomen. Tabel 11: Implementatieplan Stap Toelichting Wanneer Benaderen ketenpartners Het benaderen van de ketenpartners voor 2015 het inlichten van de ketenanalyse Inzicht vergroten Samen met ketenpartners het inzicht in het 2016 huidige proces vergroten Onderzoeken maatregelen Het onderzoeken van de maatregelen op 2016 haalbaarheid Keuze maatregelen Maken van een keuze voor maatregelen die 2016 doorgevoerd moeten gaan worden. Voortgangsanalyse Hoe staan wij er nu voor? 2017 Verzamelen gegevens Het monitoren van de bekende gegevens 2017 Bijsturen Op basis van de voortgangsanalyse en de 2017 verzamelde gegevens kan het nodig zijn om bij te sturen om de doelstelling te kunnen halen voortgangsanalyse het monitoren van het in deze ketenanalyse 2018 gestelde doel. Ketenanalyse Het uitvoeren van een nieuwe ketenanalyse

16 8.1 prioriteit In dit onderdeel zal worden weergegeven of maatregelen door Alfen zelf genomen kunnen worden of dat hier hulp nodig is van ketenpartners. Daarnaast zal worden weergegeven welke prioriteit een verbetermaatregel moet krijgen. Tabel 12: Samenwerking bij verbetermaatregelen Maatregelen Alfen Met een prioriteit ketenpartner Ombouwen van X X Hoog producten Vermijden van SF6 X X Hoog gas Verhogen recyclepercentage Ontleedbaarheid X X Middelmatig producten Alternatieve X X Middelmatig materialen Transport Euro 6 motoren X X Laag Verminderen elektrische verliezen X X Laag In bovenstaande tabel zijn de mogelijke verbetermaatregelen weergegeven tezamen met de prioriteit. Hierin is te zien dat bij elke maatregel de samenwerking van een ketenpartner vereist is. Dit komt doordat de producten onderdeel zijn van aanbestedingscontracten. Hierdoor is de invloed van Alfen beperkt. Enkel bij de maateregel van transport is dit niet van toepassing. Het transport doet Alfen echter niet zelf, hierdoor is er nog steeds samenwerking nodig. Het ombouwen van producten heeft een hoge prioriteit. Dit komt doordat Alliander heeft aangegeven hier interesse in te hebben en dit veel CO 2-uitstoot kan verminderen. Ook het vermijden van het gebruik van SF 6 gas heeft een hoge prioriteit. Ondanks dat het in de transformatorstations van Alliander niet gebruikt wordt, zorgt het gas voor een relatief hoge uitstoot. Hierdoor moet dit in de toekomst ook vermeden worden. De ontleedbaarheid van producten verhogen en het gebruik van andere materiaal ten behoeve van het recyclepercentage hebben een middelmatige prioriteit. Dit komt doordat Nederland al een hoog recyclepercentage heeft en dus weinig kan verbeteren. Er is echter nog steeds verbetering mogelijk en daarom moet het wel de aandacht blijven houden. Het in toenemende mate gaan gebruiken van euro 6 motoren bij de transporteur heeft een lage prioriteit in deze ketenanalyse. Dit komt door de lage CO 2-uitstoot van transport in deze ketenanalyse. Het verminderen van de elektrische verliezen heeft ook een lage prioriteit. Door bijvoorbeeld meer koper te gebruiken neemt de CO 2-uitstoot namelijk toe bij de categorieën aangekochte goederen en diensten en end-of-life verwerking van verkochte producten. Er zal hierbij onderzocht moeten worden of deze toename teniet gedaan kan worden door de afname bij de categorie gebruik van verkochten goederen. 15

17 Bijlage 1: Berekeningen end-of-life verwerking van verkochte producten Informatie is alleen beschikbaar voor Alfen organisatie en ketenpartners! Bijlage 2: Besparing ombouwen stations Informatie is alleen beschikbaar voor Alfen organisatie en ketenpartners! 16