KNMG-pilot: steun door coaching

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KNMG-pilot: steun door coaching"

Transcriptie

1 KNMG-pilot: steun door coaching Katja ten Cate Congres De SCEN-arts in ontwikkeling: Voltooid is het nooit 22 november 2017 Jaarbeurs, Utrecht

2 Disclosure: belangen spreker Werkzaam bij SCEN/de KNMG Tevens werkzaam als onderzoeker bij de sectie Medische Ethiek in het AMC, in het kader van de leerstoel Kwaliteit van de laatste levensfase en sterven, ingesteld door de NVVE

3 Deze workshop Introductie Ontwikkeling KNMG - pilot Inventarisatie SCEN-groepen Inventarisatie uitvoerend artsen Consulenten euthanasie bij De levenseindekliniek Steun door coaching Stellingen; wat vindt u?

4 Introductie Verzoeken nemen toe, complexiteit neemt toe Sommige artsen zijn wel bereid maar voelen zich niet kundig/zeker/ervaren genoeg KNMG belevingsonderzoek (2015): 1/3 e artsen behoefte aan meer steun bij afwegen en uitvoeren euthanasie Ook SLK merkt groeiende behoefte aan steun Behoefte aan steun heel divers

5 Ontwikkeling van de pilot De S van SCEN Inventarisatie SCEN-groepen Meer steun nodig en wenselijk Veel SCEN-artsen geschikt en bereid Maar tijd ontbreekt en legt te veel druk op collega SCEN-artsen Intensieve steun op gespannen voet met onafhankelijke consultatie bij dezelfde patiënt Een pool van (oud) SCEN-artsen goed idee De vergoeding moet goed geregeld zijn Inventarisatie uitvoerend artsen via LHV, Verenso, FMS en LAD Consulenten Euthanasie SLK

6 Ontwikkeling van de pilot Andere geopperde vormen van steun die (deel van) probleem zouden kunnen ondervangen: Actiever uitdragen dat het normaal is dat je hulp/steun zoekt bij collega s, zeker bij een eerste euthanasie; SCEN-groepen aanmoedigen actiever aan voorlichting te doen in de regio Meer ondersteuningstools ontwikkelen Meer scholing Geen of-of maar en-en!

7 Ontwikkeling van de pilot KNMG-pilot: steun door coaching Coaches met inhoudelijke expertise en coachingsvaardigheden Coaching op maat, afhankelijk van de vragen/twijfels/worstelingen van de arts Coach als vraagbaak, spiegel en klankbord ineen Coaching biedt niet alleen steun maar vergroot ook kennis en vaardigheden mbt professioneel omgaan met euthanasieverzoeken Mogelijk positief bijeffect coaching: euthanasie binnen een al bestaande arts-patiënt relatie

8 Steun door coaching Coaching biedt steun, maar kan ook kennis en vaardigheden bevorderen zoals: Het vergroten van kennis over euthanasie mbt: Juridische aspecten Praktische en organisatorische aspecten Ethische aspecten Het vergroten van zelfkennis Helder krijgen van eigen vragen, twijfels en worstelingen en onderliggende oorzaken daarvan Helder krijgen van eigen normen en waarden

9 Steun door coaching Coaching biedt steun, maar kan ook kennis en vaardigheden bevorderen zoals: Het vergroten van vaardigheden om professioneel met een (complex) euthanasieverzoek om te gaan (zelf)reflectie het perspectief van de patiënt in nemen en begrijpen een persoonlijke en professionele positie tov euthanasie bepalen/ontwikkelen tot een goede afweging komen omgaan met eventuele spanningen tussen wensen patiënt en/of familie, eigen opvattingen en wettelijke (on)mogelijkheden patiënt en naasten helderheid verschaffen over eigen positie omgaan met (heftige) emoties

10 Wat vindt u? Stelling 1 Veel vragen van artsen doen zich voor in de laatste paar dagen voor de euthanasie. Coaching biedt geen antwoord op deze acute nood en zal daarom maar in een heel beperkt aantal gevallen waardevol zijn. Kortom: er is iets anders nodig.

11 Wat vindt u? Stelling 2 Coaching zou zich moeten beperken tot gesprekken met de arts (dus niet mee gaan naar/gesprekken voeren met patiënt, aanwezig zijn bij uitvoering etc)

12 Wat vindt u? Stelling 3 De Consulenten Euthanasie van de Levenseindekliniek bieden al intensieve steun en begeleiding. Het faciliteren van coaching door de KNMG is daarom overbodig.

13 Wat vindt u? Stelling 4 Een coach moet niet alleen inhoudelijk expert zijn op het terrein van euthanasie, maar moet ook professionele coachingsvaardigheden hebben ontwikkeld (bijvoorbeeld door een coachingsopleiding te hebben gevolgd)

14 Wat vindt u? Stelling 5 Aan artsen mag gevraagd worden voor de begeleiding door een coach te betalen

15 Hartelijk dank voor uw deelname aan deze workshop! Heeft u nog vragen/opmerkingen/suggesties mail naar: k.ten.cate@fed.knmg.nl

Feiten en Fabels. Willeke Stadtman Arts Levenseindekliniek

Feiten en Fabels. Willeke Stadtman Arts Levenseindekliniek Feiten en Fabels Willeke Stadtman Arts Levenseindekliniek Disclosure slide Ik heb geen (potentiële) belangenverstrengeling bij commerciële bedrijven te melden. Deze bijeenkomst is een cofinanciering van

Nadere informatie

11 februari Rob Bruntink

11 februari Rob Bruntink 11 februari Rob Bruntink Stelling 1: Als je een euthanasieverzoek wilt doen, moet je een euthanasieverklaring hebben. Stelling 2: Als je een euthanasieverzoek doet (en daarbij ook kunt verwijzen naar

Nadere informatie

De laatste levensfase. Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek

De laatste levensfase. Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek De laatste levensfase Hoe IJsselheem omgaat met een euthanasieverzoek In gesprek In de laatste levensfase krijgen mensen te maken met allerlei vragen. Misschien ziet u op tegen de pijn en benauwdheid die

Nadere informatie

Ruimte en grenzen bij euthanasie. Eric van Wijlick beleidsadviseur

Ruimte en grenzen bij euthanasie. Eric van Wijlick beleidsadviseur Ruimte en grenzen bij euthanasie Eric van Wijlick beleidsadviseur Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (1) Hoofdstuk II Zorgvuldigheidseisen Artikel 2 1. De zorgvuldigheidseisen,

Nadere informatie

Highlights SCEN spiegelinformatie 2017*

Highlights SCEN spiegelinformatie 2017* Highlights SCEN spiegelinformatie 2017* * Data analyse en rapportage door R. Pasman en B. Onwuteaka-Philipsen, Amsterdam UMC, Expertise centrum Palliatieve Zorg VUmc De kerngetallen uit de spiegelinformatie

Nadere informatie

Kwaliteitsvol praktijkvoeren OLA Het klinisch consult. Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht KU Leuven

Kwaliteitsvol praktijkvoeren OLA Het klinisch consult. Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht KU Leuven Kwaliteitsvol praktijkvoeren OLA Het klinisch consult Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht KU Leuven Medische ethiek van theorie naar praktijk Eerste semester Modellen en methoden in medische ethiek

Nadere informatie

Algemeen. Euthanasie.

Algemeen. Euthanasie. Algemeen Euthanasie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG051 / Euthanasie / 09-11-2018 2 Euthanasie Artsen kunnen in bijzondere omstandigheden

Nadere informatie

Wie zijn SCEN-artsen? Bregje Onwuteaka-Philipsen Isis van Gennip Roeline Pasman

Wie zijn SCEN-artsen? Bregje Onwuteaka-Philipsen Isis van Gennip Roeline Pasman Wie zijn SCEN-artsen? Bregje Onwuteaka-Philipsen Isis van Gennip Roeline Pasman Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Wensen rond de laatste levensfase

Wensen rond de laatste levensfase Wensen rond de laatste levensfase Ouderen en zelfbeschikking Dorothea Touwen Docent en onderzoeker Medische Ethiek WASSENAAR, 31 OKTOBER 2018 Punten ter bespreking Wensen in deze fase van uw leven Wensen

Nadere informatie

Folder Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland

Folder Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland Folder Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland Landelijke richtlijn, Versie: 1.0 Laatst gewijzigd : 01-01-2007 Methodiek: Consensus based Verantwoording: KNMG Inhoudsopgave Folder SCEN...1...3

Nadere informatie

Thema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus

Thema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus Hartelijk welkom Thema avond euthanasie en dementie Ad Römkens: voorzitter commissie ethiek geestelijk verzorger, zorgethicus Inhoud avond 1 Inleiding op thema m.b.v. presentatie 2 filmdocumentaire: Als

Nadere informatie

Ethische vragen. Dick Willems. Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC

Ethische vragen. Dick Willems. Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC Ethische vragen Dick Willems Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC d.l.willems@amc willems@amc.uva.nl Voorbeelden van ethische vragen in de palliatieve zorg Toegankelijkheid van zorg Cognitieve problemen

Nadere informatie

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus EJ Den Haag. Utrecht, 20 oktober 2017

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus EJ Den Haag. Utrecht, 20 oktober 2017 De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Mevrouw drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Utrecht, 20 oktober 2017 KNMG Mercatorlaan 1200 Postbus 20051 3502 LB Utrecht Referentie RH

Nadere informatie

Komt een dokter bij de coach. Medical coaching in Nederland Drs. Anouk Bogers 16 november 2017

Komt een dokter bij de coach. Medical coaching in Nederland Drs. Anouk Bogers 16 november 2017 Komt een dokter bij de coach Medical coaching in Nederland Drs. Anouk Bogers 16 november 2017 Opbouw Voorstellen: Anouk Bogers Bezieling in de zorg 2017 Terugblik? Energie Coaching artsen in Nederland

Nadere informatie

Euthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek

Euthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek Euthanasie bij psychiatrische problematiek, kan dat? Gerty Casteelen, psychiater levenseindekliniek Een moreel dilemma Beschermwaardigheid van het leven Autonomie patiënt Barmhartigheid Waardigheid Werkwijze

Nadere informatie

Als er darmkanker is vastgesteld moet dan alles

Als er darmkanker is vastgesteld moet dan alles Als er darmkanker is vastgesteld moet dan alles Lucas A.M. Koch, huisarts, ethicus Stuurgroep passende zorg KNMG Advance Care Planning NHG Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

De eindsprint als keuze

De eindsprint als keuze De eindsprint als keuze Erica van Maanen en Classien Rebergen beiden huisarts/kaderarts palliatieve zorg/scen-arts Lovah-congres 2016 Stelling 1: Als een patiënt kiest voor overlijden dan is euthanasie

Nadere informatie

Ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking

Ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking Keuzedeel mbo Ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo Op dit moment is een wijziging van de WEB in voorbereiding waarmee de positie van keuzedelen

Nadere informatie

Congres: De SCEN-arts in ontwikkeling: voltooid is het nooit

Congres: De SCEN-arts in ontwikkeling: voltooid is het nooit Uitnodiging en programma SCEN congres Congres: De SCEN-arts in ontwikkeling: voltooid is het nooit Woensdag 22 november 2017 Media Plaza/Jaarbeurs Utrecht Twintig jaar SCEN Dit jaar vindt op 22 november

Nadere informatie

Gefaseerde Tijdigheid

Gefaseerde Tijdigheid Gefaseerde Tijdigheid Marc Eyck, huisarts Gezondheidscentrum Neerbeek Consulent Palliatieve Zorg Hoofd Beleid NHG Belangenverstrengeling Geen Op tijd en proactief bespreken keuzes laatste levensfase Deze

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker Wat maakt lijden ondraaglijk? Tjipke D. Ypma & Herman L Hoekstra SCEN-Drenthe KNMG SCEN 23 april 2015 Utrecht

Disclosure belangen spreker Wat maakt lijden ondraaglijk? Tjipke D. Ypma & Herman L Hoekstra SCEN-Drenthe KNMG SCEN 23 april 2015 Utrecht Disclosure belangen spreker Wat maakt lijden ondraaglijk? Tjipke D. Ypma & Herman L Hoekstra SCEN-Drenthe KNMG SCEN 23 april 2015 Utrecht (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Yvonne G. van Ingen, arts, Gids in geriatrie en levenseinde.

Yvonne G. van Ingen, arts, Gids in geriatrie en levenseinde. Yvonne G. van Ingen, arts, Gids in geriatrie en levenseinde info@yvonnegvaningen.nl @ygvaningen @levenseindearts YvonneGvan Ingen.nl Tijdig in gesprek over behandelkeuzes; een ervaring uit de praktijk

Nadere informatie

Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 6

Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 6 Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit TvZ Tijdschrift voor verpleegkundigen 2011, nr. 6 SCEN v&v: telefonisch advies bij euthanasie SCEN v&v biedt verpleegkundigen en verzorgenden

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137

Keuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137 Keuzedeel mbo Zorg en technologie gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0137 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015

Nadere informatie

2017 vergeleken met voorgaande jaren

2017 vergeleken met voorgaande jaren 2017 Introductie De stijging van het euthanasieverzoeken zette in 2017 door. Dat blijkt ook uit de feiten & cijfers die de Levenseindekliniek zelf bijhoudt. Hoe was de verdeling per diagnose, per provincie

Nadere informatie

Grenzen aan euthanasie. drs. Eric van Wijlick beleidsadviseur

Grenzen aan euthanasie. drs. Eric van Wijlick beleidsadviseur Grenzen aan euthanasie drs. Eric van Wijlick beleidsadviseur euthanasiewens in schriftelijke verklaring vastgelegd en besproken. Plotseling verslechterde de toestand. Omdat de huisarts niet bereikbaar

Nadere informatie

Confrontatie met ziekte en dood: opzet en ervaringen met een onderwijsvorm in het UMCU

Confrontatie met ziekte en dood: opzet en ervaringen met een onderwijsvorm in het UMCU Confrontatie met ziekte en dood: opzet en ervaringen met een onderwijsvorm in het UMCU Frans Grosfeld, psycholoog cursusleider Afdeling Klinisch Vaardigheidsonderwijs, UMC Utrecht Frans Grosfeld trainingsacteur

Nadere informatie

Samenwerking 1 ste -2 de lijn

Samenwerking 1 ste -2 de lijn Samenwerking 1 ste -2 de lijn Voor alle duidelijkheid: Gemakshalve beschouw ik de Levenseindekliniek in dit verhaal ook als 2 de lijn! John Bos Lid werkgroep training Levenseindekliniek 11 oktober 2018

Nadere informatie

Deze vraagstelling is nader toegespitst op de volgende sub-vragen:

Deze vraagstelling is nader toegespitst op de volgende sub-vragen: Samenvatting Dit proefschrift gaat over ervaringen en leerprocessen in de ontwikkeling van de theorie en praktijk van Moreel Beraad als methode van ethiekondersteuning in de gezondheidszorg. Hoofdstuk

Nadere informatie

KNMG opleiding SCEN-arts

KNMG opleiding SCEN-arts KNMG opleiding SCEN-arts KNMG, SCEN, februari 2017 1 1 Inleiding De KNMG heeft voor artsen die zich willen professionaliseren in het verlenen van steun en het uitvoeren van consultaties bij euthanasie

Nadere informatie

SPIEGELINFORMATIE SCEN 2013 Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland

SPIEGELINFORMATIE SCEN 2013 Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland SPIEGELINFORMATIE SCEN 2013 Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland KNMG Juli 2014 INHOUD 1. INLEIDING... 3 2 AANTAL CONSULTATIES & INFORMATIE EN ADVIESVRAGEN IN 2013... 3 2.1 Aantal consultaties

Nadere informatie

SPIEGELINFORMATIE SCEN Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland

SPIEGELINFORMATIE SCEN Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland SPIEGELINFORMATIE SCEN 2014 Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland KNMG September 2015 INHOUD 1. INLEIDING... 3 2. AANTAL CONSULTATIES & INFORMATIE EN ADVIESVRAGEN IN 2014... 3 2.1 Aantal consultaties

Nadere informatie

Een moeilijke beslissing en dat moet het ook blijven. Paul Schnabel Universiteit Utrecht 22 november 2017, KNMG/SCEN

Een moeilijke beslissing en dat moet het ook blijven. Paul Schnabel Universiteit Utrecht 22 november 2017, KNMG/SCEN Een moeilijke beslissing en dat moet het ook blijven Paul Schnabel Universiteit Utrecht 22 november 2017, KNMG/SCEN Wet Toetsing Levensbeëindiging op Verzoek Arts: overtuiging vrijwillig en weloverwogen

Nadere informatie

EMGO Institute - Care and Prevention 1. Onderzoeksteam. De Levenseindekliniek: wetenschappelijk evaluatie INHOUD INHOUD.

EMGO Institute - Care and Prevention 1. Onderzoeksteam. De Levenseindekliniek: wetenschappelijk evaluatie INHOUD INHOUD. Onderzoeksteam Marianne Snijdewind De Levenseindekliniek: wetenschappelijk evaluatie Dick Willems Bregje Onwuteaka-Philipsen Bregje Onwuteaka-Philipsen > Quality of Care disclaimer : lopend onderzoek!

Nadere informatie

Medisch ethicus Katja ten Cate deed onderzoek naar euthanasie: Een arts zei: het voelt een beetje laf

Medisch ethicus Katja ten Cate deed onderzoek naar euthanasie: Een arts zei: het voelt een beetje laf Medisch ethicus Katja ten Cate deed onderzoek naar euthanasie: Een arts zei: het voelt een beetje laf Voor mij hoeft het niet meer, ik wil dood. Bij dat verzoek van patiënten komen artsen voor enorme morele

Nadere informatie

Prof. Mr. Dr. SCEN-arts :

Prof. Mr. Dr. SCEN-arts : Prof. Mr. Dr. SCEN-arts : Baas boven baas Hoe komt u over als SCEN-arts? Overkomen.. hoezo en op wie? In 2008 : RTC s : 2331 consultaties In 10 ( ½%) van de consultaties werden opmerkingen gemaakt over

Nadere informatie

Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen

Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Inhoudsindicatie: arts en consulent zijn overtuigd van wilsbekwaamheid van dementerende patiënte ten aanzien van haar euthanasiewens. Arts is specialist

Nadere informatie

Gezonde Taal UMC Utrecht. Jeanine van der Giessen, afd zorgcommunicatie UMC Utrecht

Gezonde Taal UMC Utrecht. Jeanine van der Giessen, afd zorgcommunicatie UMC Utrecht Gezonde Taal UMC Utrecht Jeanine van der Giessen, afd zorgcommunicatie UMC Utrecht In UMC Utrecht zet al vanaf 2012 een duidelijke lijn uit op het gebied van begrijpelijke taal in de zorg. Tweesporenbeleid:

Nadere informatie

Basisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling

Nadere informatie

Gegevensverstrekking rond de zorg van minderjarigen

Gegevensverstrekking rond de zorg van minderjarigen Gegevensverstrekking rond de zorg van minderjarigen Dr. mr. Antina de Jong Adviseur gezondheidsrecht en ethiek KNMG Disclosure belangen Antina de Jong (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Doelen. Na afloop is de deelnemer in staat om:

Doelen. Na afloop is de deelnemer in staat om: Onderwijs door aios Anne Weterings-Amsterdam UMC-locatie VUMC Jolijn van der Maas-Radboud UMC Nicole Petrus- Amsterdam UMC-locatie AMC Iris van der Poel-Amsterdam UMC-locatie AMC Bernadette Snijders Blok-Amsterdam

Nadere informatie

Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM)

Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM) Tijdige gezamenlijke besluitvorming over zorg in de laatste levensfase (ACP én SDM) Workshop 3 (zaal C5) Hartelijk welkom! Wij zijn: Hartelijk welkom! Brenda Ott, huisarts en kaderhuisarts ouderengeneeskunde

Nadere informatie

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: Bij patiënt, een man van 80-90 jaar, was sprake van een combinatie van geestelijke en lichamelijke klachten. Hij zag en hoorde slecht, er waren complicaties na een heupfractuur

Nadere informatie

Mantelzorg en professionals: bondgenoten in de zorg

Mantelzorg en professionals: bondgenoten in de zorg Mantelzorg en professionals: bondgenoten in de zorg Workshop Mantelzorg Febe Lenie de Pater Consulent Mantelzorg Freelancer Mantelzorgondersteuning November 2014 Doel workshop Bewustwording rol en positie

Nadere informatie

Casus 2 - RTE Jaarverslag 2012 OORDEEL. Oordeel: zorgvuldig

Casus 2 - RTE Jaarverslag 2012 OORDEEL. Oordeel: zorgvuldig Casus 2 - RTE Jaarverslag 2012 Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: de arts, verbonden aan de SLK, kon tot de overtuiging komen dat er sprake was van een vrijwillig en weloverwogen verzoek, nu patiënte door

Nadere informatie

Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen

Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Oordeel: Gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Samenvatting: Een vrouw met Alzheimer leed ondraaglijk onder cognitieve achteruitgang, fatische, praktische en executieve stoornissen en onder

Nadere informatie

Euthanasie bij gevorderde dementie

Euthanasie bij gevorderde dementie Euthanasie bij gevorderde dementie Een verkenning Oktober 2018 2 EUTHANASIE BIJ GEVORDERDE DEMENTIE, EEN VERKENNING VERENSO 2018 Euthanasie bij gevorderde dementie Een verkenning EUTHANASIE BIJ GEVORDERDE

Nadere informatie

Ondraaglijk lijden en euthanasie

Ondraaglijk lijden en euthanasie Onderzoeksgroep UMCN St Radboud Ondraaglijk lijden en euthanasie een kwalitatief onderzoek naar de beleving van patiënten met een actueel euthanasieverzoek HAG Marianne Dees, Chris van Weel KWAZO Myrra

Nadere informatie

EXPERTISECENTRUM JEUGDBESCHERMING GELDERLAND

EXPERTISECENTRUM JEUGDBESCHERMING GELDERLAND EXPERTISECENTRUM JEUGDBESCHERMING GELDERLAND HEEFT U EEN VRAAG? LAAT HET ONS WETEN! U KRIJGT SNEL EEN ANTWOORD OP MAAT Samen met u bekijken wij wat u nodig heeft. Wij geven advies, consult, voorlichting

Nadere informatie

Euthanasie in de psychiatrie: de rol van de SCEN-arts. Remco Dijkstra 22 november 2017

Euthanasie in de psychiatrie: de rol van de SCEN-arts. Remco Dijkstra 22 november 2017 Euthanasie in de psychiatrie: de rol van de SCEN-arts Remco Dijkstra 22 november 2017 Disclosure: belangen spreker SCEN-arts Arts-lid Regionale Toetsingscommissie Euthanasie Lid Steungroep Psychiaters

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. 4 De rol van de leidinggevende 59 4.1 Inleiding 59 4.2 De verschillende rollen van de leidinggevende 59

Inhoud. Inleiding 7. 4 De rol van de leidinggevende 59 4.1 Inleiding 59 4.2 De verschillende rollen van de leidinggevende 59 Inhoud Inleiding 7 1 Coaching en ontwikkeling van medewerkers in organisaties 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Professionele ontwikkeling in organisaties 13 1.3 Coaching in organisaties 14 1.4 Coachend leidinggeven

Nadere informatie

Visitatie en Inspiratie

Visitatie en Inspiratie Visitatie en Inspiratie BG-dagen, Papendal Vrijdag 19 juni 2015 Gertjan Beens Sabrina Kwint Jos Manders Disclosure belangen spreker Dienstverband(en) Eigen onderneming(en) en aandelen HumanCapitalCare

Nadere informatie

Samen Beslissen in de laatste levensfase

Samen Beslissen in de laatste levensfase Samen de zorg beter maken Samen Beslissen in de laatste levensfase op naar meer bewustwording, betere patiënteninformatie en instrumenten ter ondersteuning 19 februari 2016 mr. H. Post drs. W. Toersen

Nadere informatie

POSITION PAPER. 1. Verlaag de drempel tot anticonceptie

POSITION PAPER. 1. Verlaag de drempel tot anticonceptie POSITION PAPER Aan Tweede Kamer der Staten Generaal Vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid Welzijn en Sport Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Onderwerp Inbreng KNMG voor AO Medische ethiek 6 september

Nadere informatie

KNMG opleiding SCEN-arts

KNMG opleiding SCEN-arts KNMG opleiding SCEN-arts Organisatie/Auteur: KNMG, SCEN, januari 2013 1 1 Inleiding Het bureau van de KNMG heeft voor artsen die zich willen professionaliseren in het verlenen van steun en het uitvoeren

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 24 oktober 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 24 oktober 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

WAT IS VOLTOOID LEVEN? HET ADVIES VAN DE CIE SCHNABEL IN PERSPECTIEF

WAT IS VOLTOOID LEVEN? HET ADVIES VAN DE CIE SCHNABEL IN PERSPECTIEF WAT IS VOLTOOID LEVEN? HET ADVIES VAN DE CIE SCHNABEL IN PERSPECTIEF Enquête De Commissie van wijzen inzake hulp bij zelfdoding aan mensen die hun leven voltooid achten (commissie Schnabel) heeft advies

Nadere informatie

Training Coachvaardigheden

Training Coachvaardigheden Training Coachvaardigheden Training Coachvaardigheden, jij inspireert en motiveert Hoe haal jij het beste uit je mensen? Hoe zorg jij ervoor dat jouw teamleden zich ontwikkelen naar een hoger niveau? Hoe

Nadere informatie

1 Heb je zelf wel eens nagedacht over welke medische zorg je in de laatste levensfase misschien nog wel, of niet zou willen krijgen?

1 Heb je zelf wel eens nagedacht over welke medische zorg je in de laatste levensfase misschien nog wel, of niet zou willen krijgen? 1 Heb je zelf wel eens nagedacht over welke medische zorg je in de laatste levensfase misschien nog wel, of niet zou willen krijgen? Ik heb daar regelmatig en concreet over nagedacht 263 Ik heb daar wel

Nadere informatie

Training Sales. Sales: onderzoeken, adviseren en verkopen

Training Sales. Sales: onderzoeken, adviseren en verkopen Training Sales Sales: onderzoeken, adviseren en verkopen Verkopen. De één krijgt er een vieze smaak van in zijn mond en de ander staat te trappelen om aan de slag te gaan. Sales is wat jij ervan maakt.

Nadere informatie

Genero Invitational Conference 27 maart 2017

Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Frans Baar, Spec Ouderengeneeskunde, Consulent consultatief palliatief team, directeur stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Ellen Vink, Netwerk coördinator

Nadere informatie

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: Tijdens de vakantie van de arts verslechterde de situatie van patiënte plotseling ernstig. Zij verzocht de vakantiewaarnemer uitdrukkelijk om euthanasie. Deze zette palliatieve

Nadere informatie

Jacob Kohnstamm Coördinerend voorzitter. Betekenis van schriftelijke wilsverklaring SCEN Congres

Jacob Kohnstamm Coördinerend voorzitter. Betekenis van schriftelijke wilsverklaring SCEN Congres Jacob Kohnstamm Coördinerend voorzitter Betekenis van schriftelijke wilsverklaring SCEN Congres 1 Inhoud Wetgeving en wetsgeschiedenis Inhoud wilsverklaring en geldigheidsduur Rol consulent / SCEN-arts

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Dik-Faber (CU) over de Levenseindekliniek. (ingezonden 22 februari 2016) (2016Z03789).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Dik-Faber (CU) over de Levenseindekliniek. (ingezonden 22 februari 2016) (2016Z03789). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Levenseindekliniek. definitief

Beleidsplan. Stichting Levenseindekliniek. definitief Beleidsplan Stichting Levenseindekliniek 2013 definitief Vooraf Voor u ligt het beleidsplan van de Stichting Levenseindekliniek. Het plan omvat een overzicht van de doelstellingen en werkzaamheden en geeft

Nadere informatie

Kiesgerustin de laatstelevensfase

Kiesgerustin de laatstelevensfase Kiesgerustin de laatstelevensfase CLAUDIA SCHRODER EN MARLIJN CASPERS LEVENMETKANKER 19 FEBRUARI 2016 Disclosurebelangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Scen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen

Scen. Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen Scen Malaga 2014 Petrie van Bracht en Rob van Lier scenartsen inhoud Inleiding Getallen Zorgvuldigheidscriteria Valkuilen Euthanasie versus palliatieve sedatie De scenarts S: staat voor steun: informatie,

Nadere informatie

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de regio (...) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de regio (...) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek Casus 5 - RTE Jaarverslag 2012 Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: huisarts niet bereid tot euthanasie nadat SCEN-arts had geoordeeld dat er geen sprake was van ondraaglijk lijden. Arts van Stichting Levenseinde

Nadere informatie

10de Vlaams Congres Palliatieve Zorg 'Bezorgd om breekbaarheid 1 oktober Mevr. Claire Vanhoutte

10de Vlaams Congres Palliatieve Zorg 'Bezorgd om breekbaarheid 1 oktober Mevr. Claire Vanhoutte 10de Vlaams Congres Palliatieve Zorg 'Bezorgd om breekbaarheid 1 oktober 2013 Mevr. Claire Vanhoutte Determinanten van Moral Distress bij verpleegkundigen in de palliatieve thuiszorg Claire Vanhoutte 1,

Nadere informatie

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek Oordeel: onzorgvuldig Samenvatting: De arts en de consulent zijn werkzaam in dezelfde maatschap zodat geen sprake is geweest van het raadplegen van een onafhankelijke arts. OORDEEL van de Regionale toetsingscommissie

Nadere informatie

STerven op je Eigen Manier. Het Transmuraal Netwerk. Netwerk palliatieve zorg

STerven op je Eigen Manier. Het Transmuraal Netwerk. Netwerk palliatieve zorg STerven op je Eigen Manier Het Transmuraal Netwerk Lisette van Dingenen Arts Maatschappij & Gezondheid leider zorgketens Stichting Transmuraal Netwerk leider Stem-project Samenwerkingsverband met een klein

Nadere informatie

Rapportage augustus ,5 jaar Levenseindekliniek

Rapportage augustus ,5 jaar Levenseindekliniek Introductie De Levenseindekliniek bestaat nu anderhalf jaar. In deze tijd is een instituut ontstaan dat duidelijk in een behoefte voorziet. Enerzijds omdat er 1094 mensen de Levenseindekliniek hebben verzocht

Nadere informatie

Intensieve regionale samenwerking is noodzakelijk voor substitutie in de GGZ!

Intensieve regionale samenwerking is noodzakelijk voor substitutie in de GGZ! Intensieve regionale samenwerking is noodzakelijk voor substitutie in de GGZ! 1. Inleiding en achtergrond; 2. Regionale samenwerking; 3. Substitutie in de GGZ; 4. ICT samenwerking; 5. Resultaten. 2 Ontwikkelingen

Nadere informatie

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van levensbeëindiging op verzoek Oordeel: zorgvuldig Samenvatting: Snel proces waarin de arts, verbonden aan de Stichting Levenseindekliniek, patiënt eenmaal persoonlijk en eenmaal telefonisch heeft gesproken. De arts heeft zich er voldoende

Nadere informatie

IUS COMMUNE CONFERENCE 2015 LEUVEN, 26-11-2015

IUS COMMUNE CONFERENCE 2015 LEUVEN, 26-11-2015 IUS COMMUNE CONFERENCE 2015 LEUVEN, 26-11-2015 RECHTSBESCHERMING VAN OUDEREN: TOETSING VAN WILSBEKWAAMHEID BIJ DEMENTERENDEN ESTHER PANS OPBOUW PRESENTATIE 1. De term wilsbekwaamheid 2. Casus: de Zeeuwse

Nadere informatie

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS Als consulent seksuele gezondheid bied je laagdrempelige seksuologische hulp en ondersteun je collega s in het omgaan met vragen van patiënten of cliënten op

Nadere informatie

Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE

Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE Inleiding NVVE bestaat sinds 1973 en had als doel de legalisering van euthanasie NVVE heeft in 2003 doelstelling verbreed en het brede palet

Nadere informatie

Euthanasie-sedatie Grijs gebied??? Anneke Witziers, specialist ouderengeneeskunde palliatief consulent, SCEN arts.

Euthanasie-sedatie Grijs gebied??? Anneke Witziers, specialist ouderengeneeskunde palliatief consulent, SCEN arts. Euthanasie-sedatie Grijs gebied??? Anneke Witziers, specialist ouderengeneeskunde palliatief consulent, SCEN arts. Inhoud Casus Wettelijk kader Historische achtergrond, status en betekenis Verhouding continue

Nadere informatie

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012

Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma. Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve sedatie: opmaat voor een nationaal programma Jeroen Hasselaar, September 2012 Palliatieve zorg; alleen stervenden? Sterfte aan chronisch ziekten in 2006 in Nederland BMC Pall Care 2009 8:4

Nadere informatie

Waardenweb.nl een interactief onderwijsinstrument voor de student van nu

Waardenweb.nl een interactief onderwijsinstrument voor de student van nu Werken aan Professioneel gedrag via Waardenweb.nl een interactief onderwijsinstrument voor de student van nu HGZO Congres 2011 25 maart Bernadette Snijders Blok en Sanne van Roosmalen Afdeling Huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

Back to the future, yes we can! we can!

Back to the future, yes we can! we can! Back to the future, yes we can! we can! De zuster en de dood: De zuster en de dood Welke rol heb jij als wijkverpleegkundige? : welke rol heb jij als wijkverpleegkundige? Marjolein van Meggelen RN MSc

Nadere informatie

Jaarverslaggeving Stichting Euthanasie in de Psychiatrie

Jaarverslaggeving Stichting Euthanasie in de Psychiatrie Jaarverslaggeving 2017 Stichting Euthanasie in de Psychiatrie Inhoudsopgave Pag. Algemeen 3 Activiteiten in 2017 3 Balans 31-12-2017 6 Rekening van baten en lasten 2017 7 Toelichting op de balans per 31-12-2017

Nadere informatie

Zorginnovaties en technologie

Zorginnovaties en technologie Keuzedeel mbo Zorginnovaties en technologie gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0138 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport

Nadere informatie

Richtlijn Reanimatie. Richtlijn Reanimatie, De Lichtenvoorde, verpleegkundig adviseur, oktober 2012 1

Richtlijn Reanimatie. Richtlijn Reanimatie, De Lichtenvoorde, verpleegkundig adviseur, oktober 2012 1 Richtlijn Reanimatie Inleiding Binnen De Lichtenvoorde leven met enige regelmaat vragen met betrekking tot het reanimeren van cliënten: heeft De Lichtenvoorde beleid ten aanzien van reanimatie, wie mag

Nadere informatie

Jaar 1 - LEVENSEINDEKLINIEK 28 februari 2013

Jaar 1 - LEVENSEINDEKLINIEK 28 februari 2013 Jaar 1 - LEVENSEINDEKLINIEK 28 februari 2013 Per 1 maart 2013 bestaat de Levenseindekliniek 1 jaar. In deze rapportage wordt daarom gekeken naar het volledige eerste jaar Levenseindekliniek. De bijzonderheden

Nadere informatie

Workshops VNVA in het kader van het NVR project 154 Doorbreek huiselijk geweld; Praat erover

Workshops VNVA in het kader van het NVR project 154 Doorbreek huiselijk geweld; Praat erover Workshops VNVA in het kader van het NVR project 154 Doorbreek huiselijk geweld; Praat erover Doelgroep: huisartsen en overige belangstellenden Methode: interactieve workshops Ontwikkeling workshops: Radboud

Nadere informatie

Maatschappelijk herstel en de GGZ. Zorgzaam en soms bemoeizuchtig. Rene Keet

Maatschappelijk herstel en de GGZ. Zorgzaam en soms bemoeizuchtig. Rene Keet Maatschappelijk herstel en de GGZ Zorgzaam en soms bemoeizuchtig Rene Keet 21-6-2017 Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal de gezondheid bevorderen

Nadere informatie

8.3. Euthanasie. Casus. Inleiding en context

8.3. Euthanasie. Casus. Inleiding en context 8.3 Euthanasie Petra Blommendaal, Liesbeth van der Jagt 184 Casus Mevrouw Kragten Mevrouw Kragten, 52 jaar, heeft zojuist plaatsgenomen in de spreekkamer. Zij is over het algemeen gezond. Als u vraagt

Nadere informatie

Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen

Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Oordeel: gehandeld overeenkomstig de zorgvuldigheidseisen Inhoudsindicatie: Op basis van art.2 lid 2 WTL vervangt de schriftelijke wilsverklaring een mondeling verzoek; evidente uitingen van lijdensdruk;

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Levenseindekliniek. Versie definitief

Beleidsplan. Stichting Levenseindekliniek. Versie definitief Beleidsplan Stichting Levenseindekliniek 2014 Versie 30-11-2013 definitief Vooraf Voor u ligt het beleidsplan van de Stichting Levenseindekliniek. Het plan omvat een overzicht van de doelstellingen en

Nadere informatie

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap

Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap Verzekeringsgeneeskunde en Wetenschap hoop voor de toekomst! Em. Prof. Dr. Haije Wind, verzekeringsarts Amsterdam, 14 maart 2019 Amsterdam UMC locatie AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid,

Nadere informatie

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Omgaan met (on)macht in de acute intensieve zorg Leren van ervaringen Donderdag 14 oktober 2010 te Nijmegen Inleiding Iedere hulpverlener ervaart

Nadere informatie

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van hulp bij zelfdoding

OORDEEL. van de Regionale toetsingscommissie euthanasie voor de Regio ( ) betreffende de melding van hulp bij zelfdoding Oordeel 2014-01 Oordeel: onzorgvuldig Samenvatting: Patiënte, een vrouw van 80-90 jaar, heeft circa 30 jaar last van depressies. Zij wordt hiervoor behandeld met ECT-therapie en antidepressiva. Als deze

Nadere informatie

Correct registreren en declareren van ziekenhuiszorg Congres Rechtmatige Zorg, 29 november Joep Beckers

Correct registreren en declareren van ziekenhuiszorg Congres Rechtmatige Zorg, 29 november Joep Beckers Correct registreren en declareren van ziekenhuiszorg Congres Rechtmatige Zorg, 29 november 2016 Joep Beckers Een gedeeld belang 2 Waarom correct registreren en declareren? Levert inzichten op waarmee de

Nadere informatie

1. Inleiding. Pagina 1

1. Inleiding. Pagina 1 Pagina 1 1. Inleiding Nederland is een van de weinige landen met een euthanasiewet. Alleen in België en Luxemburg is euthanasie net als bij ons in een wet geregeld. Veel mensen hebben een mening over euthanasie.

Nadere informatie

Helemaal in paniek na diagnose kanker

Helemaal in paniek na diagnose kanker Mens pagina 38 24 mei 2018 Helemaal in paniek na diagnose kanker Beeld istock tekst Aline de Bruin beeld istock U heeft kanker. Na het horen van deze diagnose volgt er voor kankerpatiënten vaak een medische

Nadere informatie

Huisartsbeurs 2016 Verantwoordelijkheden als waarnemer. mr drs Titia Hollman ZinZ Juridisch Advies Utrecht, 2 april 2016

Huisartsbeurs 2016 Verantwoordelijkheden als waarnemer. mr drs Titia Hollman ZinZ Juridisch Advies  Utrecht, 2 april 2016 Huisartsbeurs 2016 Verantwoordelijkheden als waarnemer mr drs Titia Hollman ZinZ Juridisch Advies www.zinz.nl Utrecht, 2 april 2016 Disclosure belangen spreker Belangenverstrengeling (potentiële) Geen

Nadere informatie

Case study Radboud Universiteit. Studenten zijn veel beter voorbereid

Case study Radboud Universiteit. Studenten zijn veel beter voorbereid Case study Radboud Universiteit Studenten zijn veel beter voorbereid Beginnen bij het begin Het gat tussen het leren van de theorie en het toepassen in de praktijk was te Het is de basis, maar wel een

Nadere informatie