Samenvatting Geschiedenis Hfd. 8

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting Geschiedenis Hfd. 8"

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Hfd. 8 Samenvatting door een scholier 1686 woorden 3 oktober ,1 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 8: De tijd van burgers en stoommachines De tijd van burgers en stoommachines is de tijd van 1800 tot Met deze eeuw begint de moderne tijd en de contemporaine (eigentijdse) geschiedenis. Deze tijd word ook wel de industrialisatietijd genoemd. 8.1 De industriële revolutie (Omwenteling in productiemethoden, waarbij handarbeid wordt vervangen door machines: stoom, later gas en elektriciteit). Proces dat na 1750 in Groot-Brittannië op gang kwam. Viel samen met de democratische revoluties in Amerika en Europa. De industriële revolutie was de grootste verandering sinds de komst van de landbouw. Er ontstond een nieuw type maatschappij: landbouwstedelijk samenleving industriële samenleving (samenleving waarin de economie wordt beheerst door de industrie en de diensten en meer dan de helft van de mensen in een stad woont) Het was wel een traag proces. Het woord revolutie werd alleen genoemd vanwege de grote verandering! Start industriële revolutie Pagina 1 van 8

2 Simpele uitvindingen: houten en later ijzeren spinmachines (eerst aangedreven door water en later stoom), in de omgeving van Manchester, Groot- Brittannië de stoommachine, kwam voort uit de mijnbouw. Werd later ook ingezet bij spinmachines. De vraag was groot dus de machineindustrie kwam tot bloei. Gevolg: de productie van goederen nam toe massaproductie (b.v. kleding) handwerkers werden verdrongen door fabrieken (b.v. wevers) goederen werden goedkoper (b.v. kleding) en beter van kwaliteit Groot aantal veranderingen De industriële revolutie maakte deel uit van een groot aantal veranderingen, die elkaar versterkten. de agrarische revolutie (verbetering van landbouwmethodes vanaf 18 e eeuw, waardoor de agrarische productie steeg, de bevolking groeide en de boerenbevolking afnam) de transportrevolutie (radicale verbetering van vervoersmogelijkheden). Met de stoommachine kwamen de stoomlocomotief mogelijk. Goederenvervoer via kanalen en spoorlijnen. In Groot-Brittannië werden veel kanalen aangelegd. Er ontstond een nationale markteconomie en Groot-Brittannië werd het middelpunt van de wereldeconomie. De stedelijke arbeidersklasse en burgerij (alle groepen tussen adel en arbeiders) groeiden, het aandeel van de plattelandsbevolking nam snel af. James Watt Uitvinder van de stoommachine. Maakte van een eenvoudige versie die al bestond (als waterpomp) een nieuwe versie die ontelbaar veel toepassingen had. 8.2 Politiek-maatschappelijke stromingen De industrialisatie leidde tot een sterke groei van burgerij en de arbeidersklasse. Maar de Europese regeringen wilden aan het begin van de 19e eeuw (na alle democratische revoluties) de macht van monarchie en de adel handhaven. Er ontstonden drie grote politieke stromingen (beweging die deel wil nemen aan het bestuur vanuit bepaalde opvattingen) die zich daartegen verzetten (autoritaire orde): het liberalisme het nationalisme Pagina 2 van 8

3 het socialisme. - Liberalisme (kwam voort uit de gematigde burgerij) Doel: stelt burgerrechten en individuele vrijheden voorop. Particulier bezit is de basis van een gezonde economie. Marktwerking zorgt voor goede balans vraag en aanbod. macht van de koning beperken voorrechten van de adel afschaffen invoering grondwet met een gekozen volksvertegenwoordiging die laatste woord had wet is voor iedereen gelijk - Nationalisme Doel: stelt de natie voorop. Door democratische revoluties besef dat landen een eigen unieke volkscultuur hadden (ideeën van de romantiek na de Verlichting). Uit dit culturele nationalisme groeide een politiek nationalisme. Vooral in Duitsland. Nationalistische ideeën wakkerden na 1840 de onrust in Europa aan. arrestaties censuur en onderdrukking door regeringen. - Socialisme (politieke stroming van de arbeidersklasse) Doel was gelijkheid. Kwam op voor de onderdrukten en bestreed verschillen in macht en inkomen. Pas na 1870 goed georganiseerde massabeweging. Marxisme werd overheersende stroming (onderwerping van het kapitalisme). Aartsvijand werd het nationalisme. Door welvaart ontstond een gematigde vleugel van de stroming. Aan het eind van deze eeuw kwamen nog twee politiek-maatschappelijke stromingen op: het confessionalisme en het feminisme Situatie in Duitsland Duitse eenheid rond 1870 door nationalisme. Leider Kanselier (regeringsleider) Bismarck. Begon diverse oorlogen die gewonnen werden. Er kwam een grondwet en volksvertegenwoordiging (Rijksdag), maar zonder veel invloed. Duitsland propagandeerde een nationalisme dat gericht was tegen anderen. Duitsland werd sterk opgehemeld: er Pagina 3 van 8

4 was altijd een superieure Duitse cultuur geweest (zei men). Na 1890 extreem fanatieke nationalistische organisaties keren zich tegen joden, socialisten en democraten. 8.3 Democratisering Voortschrijdende democratisering (groei vd invloed vd bevolking in politiek en samenleving) en deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. Nederland kreeg na de periode dat het bij Frankrijk hoorde onder Napoleon de onafhankelijkheid terug. Samen met België het Koninkrijk der Nederlanden met Willem I als koning (alleenheerser). Wel grondwet en parlement, maar die had niet veel te zeggen: parlement werd niet gekozen, maar benoemd. Koning benoemde 1 e Kamer, provincies de 2 e Kamer. Belgische afscheiding in Willem I maakte Nederland bankroet door ongecontroleerde uitgaven. Liberalisme kwam op. Liberale leider Thorbecke schreef nieuwe grondwet (1848) macht van de koning zeer beperkt (bepaalde niet langer het beleid en werd onschendbaar: regering was verantwoordelijk voor de daden van de koning). De meeste macht aan de 2 e Kamer, werd gekozen door de burgers. Wie had kiesrecht? Mannen die voldoende belasting betaalde (alleen verstandige burgers) Hierdoor bleven de liberalen jarenlang aan de macht kiesrechtuitbreiding: alle volwassen mannen met voldoende kentekenen van maatschappelijke welstand en geschiktheid Verdeeldheid binnen liberale partij: linkse leden: wilden algemeen kiesrecht conservatieve leden: absurd dat mensen die geen belasting betalen mee mogen beslissen over dat geld Geleidelijke kiesrechtuitbreiding daarna. Door opkomst van het feminisme (gelijke rechten voor vrouwen) eerst in 1918 kiesrecht voor alle mannen. In 1922 kiesrecht ook voor vrouwen. Pagina 4 van 8

5 Aletta Jacobs Eerste meisje op hogere school en universiteit. Eerste vrouwelijke arts in Nederland. Streed voor vrouwenkiesrecht. Was linkskiberaal. 8.4 De emancipatiebewegingen Politiek werd in de 19e eeuw steeds meer een zaak van de massa. De kiesrechtuitbreidingen bevorderden de opkomst van emancipatiebewegingen (beweging die naar gelijkberechting streeft). In veel landen werd het socialisme de sterkste emancipatiebeweging, maar in Nederland werd het socialisme overschaduwd door het confessionalisme. Naast liberalisme, nationalisme en socialisme in Nederland sterk confessionalisme (politiek-maatschappelijke stroming die uitgaat van een geloof -> confessie) Meeste confessionelen katholiek + een orthodox-protestantse variant (uit het calvinisme) Wat wilden de confessionelen? Een christelijke samenleving met harmonische samenwerking met werkgevers en werknemers. Alle confessionelen gingen samenwerken (Ze werden emancipatiebewegingen genoemd, omdat ze streefden naar gelijkberechtiging): het verlicht liberalisme was hun vijand. Er werd een eigen partij opgericht: de ARP. Deze partij werd de grootste door de invoering van het algemene kiesrecht (mannen die nu ook mochten stemmen kozen voor de ARP). Vrijheid van onderwijs Liberalen keken op confessionelen neer (wilden alles bij het oude laten t.a.v. het geloof) en wilden mensen door goed onderwijs ook verlichten. Liberalen stimuleerden het onderwijs: openbare scholen (kregen subsidies) Confessionelen richten eigen scholen op : bijzonder onderwijs (moesten alles zelf betalen) Nadat de ARP aan de macht kwam werd ook het bijzonder onderwijs gratis. Dit versterkte de verzuiling van de samenleving (opdeling van het land in levens-beschouwelijke groepen met eigen Pagina 5 van 8

6 scholen, vakbonden, organisaties etc. en weinig onderling contact tussen de groepen): katholieke ouders kozen voor katholiek onderwijs, protestantse voor protestant onderwijs etc. Ook de socialisten vormden een eigen zuil. Waar streden feministen voor? vrouwenkiesrecht meer kansen op de arbeidsmarkt. Alleen vrouwen uit de arbeidersklasse werkten. Tegen de dubbele seksuele moraal (vrouwen kuis, mannen vrijheid) Steeds meer meisjes volgden middelbaar onderwijs en er gingen meer hoger opgeleide vrouwen werken (alleen in vrouwenberoepen). Het bleef wel gebruikelijk dat als ze trouwden, ze stopten met werken. Reden: doordat de arbeidslonen stegen kon dat. De man was het hoofd en de kostwinner van het gezin. Abraham Kuyper Calvinist en sterk tegen het liberalisme. Vond dat liberalen geen christenen konden zijn. Zette zich in voor de kleine luyden. Oprichter van de ARP en de gereformeerde kerk. 8.5 De sociale kwestie De industrialisatie leidde tot het ontstaan van een sociale kwestie (een debat over de slechte arbeids- en leefomstandigheden van de arbeiders). In Nederland kwam dat debat pas na 1870 op gang grootschalige arbeidsonrust. Waarom werden er vakbonden opgericht? Economische veranderingen: ambachtslieden kwamen in de problemen (minder werk door fabrieken) Ontevredenheid bij arbeiders vanwege hardere, zakelijkere werkrelaties (bazen werkten niet meer mee en voelden zich minder verbonden met hun mensen). Wie niet mee kon moest weg. Gevolg: Burgerij begon te twijfelen aan het ver doorgevoerde economisch liberalisme. Moest de overheid toch sommige groepen mensen gaan helpen. Socialisme kwam sterk op. Roep om verbod op kinderarbeid Kinderwet van Houten: verbod op in dienst nemen van kinderen onder Pagina 6 van 8

7 Meer lukte nog niet (liever leerplicht en verbod op alle kinderarbeid) Tegenstanders waren bang dat: er hierna nog meer staatsbemoeienis zou komen. het zou de rechten van de ouders aantasten kinderen waren op het platteland onmisbaar Verscherping sociale kwestie rond 1880 door langdurige economische crisis. door trek van platteland naar steden ontstonden grauwe woonwijken veel stakingen en opstootjes. De socialistenleider Domela Nieuwenhuis zweepte de armen op tot haat tegen de rijken. Parlementaire enquête leidde tot inzicht dat het niet langer zo kon en dat leidde tot de Arbeidswet van 1889: verbod in de industrie op nachtarbeid voor vrouwen en jongens tot zestien jaar beperking van de werkdag tot 11 uur. Domela Nieuwenhuizen stemde tegen, want hij vond dat de wet niet ver genoeg ging. 8.6 Het moderne imperialisme Groot-Brittannië was in de 19 e eeuw de absolute wereldmacht op zee, met grote invloed in Amerika en Azië. Ze kregen te maken met concurrentie in de tijd van het modern imperialisme (streven naar territoriale machtsuitbreiding door heerschappij of invloedsferen, Europese expansie). Andere landen in Europa wilden ook koloniale expansie. Wedloop om de witte vlekken op de wereldkaart bijna heel Afrika onderworpen en grote delen van Azie. Japan deed aan de andere kant van de wereld mee en onderwierp Korea en delen van China. Nederland: Nederlands-Indië Eerst was er van de invloed van Nederland niet zoveel te merken. Na 1900: grondige beheersing en (economische) exploitatie van de kolonie. Vaak door militaire onderwerping. Wereldspeler op de markt voor tabak, rubber en aardolie met de hulp van westerse ondernemingen (b.v. Shell). Pagina 7 van 8

8 De industriële revolutie zorgde voor en versterkte deze expansie: er ontstonden wereldconcerns en nieuwe industrieën (chemische, staal- en olieindustrie), oude industrieën stegen (b.v. textiel) er ontstond een wereldwijde arbeidsverdeling: - koloniën werden leveranciers van agrarische producten en delfstoffen - Europa leverde industrieproducten en kapitaal en regelde het transport * ontwikkeling van de transportsector (mijlpaal opening Suezkanaal: men hoefde niet meer om Zuid-Afrika heen). - Stoomschepen konden sneller en meer vracht vervoeren tegen lagere kosten dan de oude zeilschepen. - aanleg van spoorwegen voor stoomtreinen. Reistijden werden aanzienlijk lager. Industriële revolutie leverde ook militair overwicht op. Snelle troepenverplaatsingen door sneller transport en industrie maakte betere wapens. * Hiervoor waren de verhoudingen anders: b.v. India leverde textiel aan Groot-Brittannië, maar na de industriële revolutie was India de grootste afzetmarkt van Britse textiel. Pagina 8 van 8

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8 havo 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8 havo 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8 havo 4 Samenvatting door Ellen 1653 woorden 8 juni 2018 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 8.1 De industriële revolutie Het kenmerkend aspect: de industriële Revolutie

Nadere informatie

Burgers en Stoommachines. Tot 1:20

Burgers en Stoommachines. Tot 1:20 Burgers en Stoommachines Tot 1:20 Wat gaan we leren? 1. Welke gevolgen de technische uitvindingen hadden. 2. Wat er in de grondwet van 1848 stond. 3. Welke groepen minder rechten hadden dan andere groepen.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Geschiedenis Samenvatting Werkplaats Hoofdstuk 8

Samenvatting Geschiedenis Geschiedenis Samenvatting Werkplaats Hoofdstuk 8 Samenvatting Geschiedenis Geschiedenis Samenvatting Werkplaats Hoofdstuk 8 Samenvatting door S. 2634 woorden 6 jaar geleden 6,1 28 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 8.1 kenmerkend aspect:

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

31. De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legt voor een industriële samenleving.

31. De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legt voor een industriële samenleving. Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 8 Samenvatting door M. 1868 woorden 20 februari 2016 7,1 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis tijdvak 8. stoommachines 1800-1900 Moderne tijd

Nadere informatie

Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw

Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw Tijdvakken Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw K.A. * De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving * De moderne vorm van imperialisme

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1521 woorden 14 december 2017 6,6 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H5

Samenvatting Geschiedenis H5 Samenvatting Geschiedenis H5 Samenvatting door een scholier 1826 woorden 26 juni 2017 8,8 38 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Samenvatting Geschiedenis H5 5.1 Elektrisch licht De ondernemer

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door M. 1255 woorden 6 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Grondwet

Nadere informatie

3,2. Verslag door Lotte 1992 woorden 19 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Tijdvak: Tijd van burgers en stoommachines. Periode:

3,2. Verslag door Lotte 1992 woorden 19 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Tijdvak: Tijd van burgers en stoommachines. Periode: Verslag door Lotte 1992 woorden 19 juni 2017 3,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van burgers en stoommachines Periode: 1800-1900 https://www.scholieren.com/verslag/108551

Nadere informatie

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven

Nadere informatie

Kenmerkend aspect 31: de Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor de industriële samenleving

Kenmerkend aspect 31: de Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor de industriële samenleving Samenvatting door C. 1695 woorden 28 mei 2016 7 12 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Tijdvak VIII: tijd van burgers en stoommachines (19 de eeuw, moderne tijd) Kenmerkend aspect 31: de Industriële

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8 Samenvatting door een scholier 2060 woorden 3 jaar geleden 9,1 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats HOOFDSTUK 8 PARAGRAAF 8.1 Het leger van generaal

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 en 8

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 en 8 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 en 8 Samenvatting door S. 1449 woorden 11 juli 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 7 De tijd van pruiken en revoluties 7.1 De verlichting Bevrijding van

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie. Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke

Nadere informatie

7.3. Boekverslag door T woorden 7 november keer beoordeeld. Geschiedenis

7.3. Boekverslag door T woorden 7 november keer beoordeeld. Geschiedenis Boekverslag door T. 3109 woorden 7 november 2010 7.3 75 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Deze samenvatting werkt het beste als je eerst de tekst leest. Goed de tekst leert tijdens. En

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H3

Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting door een scholier 2621 woorden 10 mei 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1. Industrialisatie. -Uitvindingen sinds het einde van

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie Samenvatting door Sander 1530 woorden 18 april 2013 7,1 458 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3: De Industriële Revolutie

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving Samenvatting door Amy 673 woorden 19 maart 2017 6,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 de industriële samenleving

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting Begrippen

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting Begrippen Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting Be Samenvatting door een scholier 1664 woorden 17 september 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Staatsinrichting is het bestuur van een staat of land. Thorbecke

Nadere informatie

Eureka 2M volledig herziene 5 e druk,

Eureka 2M volledig herziene 5 e druk, Eureka 2M volledig herziene 5 e druk, 2015-2016 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je eerst

Nadere informatie

Tijdvakken en kenmerkende aspecten.

Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en

Nadere informatie

GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT

GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 2: Staatsinrichting van Nederland

Samenvatting Geschiedenis Module 2: Staatsinrichting van Nederland Samenvatting Geschiedenis Module 2: Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door een scholier 1834 woorden 5 jaar geleden 7,8 12 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Paragraaf 1 1848, Het

Nadere informatie

In 1813 werden de Fransen verjaagd en de zoon van de laatste stadhouder werd koning

In 1813 werden de Fransen verjaagd en de zoon van de laatste stadhouder werd koning Samenvatting door O. 1153 woorden 25 september 2013 4,4 19 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 paragraaf 1 In 17 eeuw 18 eeuw (1600-1700)was Nederland een republiek. In een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting in Nederland

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting in Nederland Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting in Nederland Samenvatting door een scholier 1615 woorden 13 jaar geleden 6,3 59 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sporen Jaartallen: - 1795-1813: Franse

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 5

Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie

Nadere informatie

Geschiedenis Samenvatting H8

Geschiedenis Samenvatting H8 Geschiedenis Samenvatting H8 De industriële revolutie Rond 1812 kwamen arbeiders in opstand tegen hun fabriekseigenaren. Ze staken fabrieken in de fik en stuurde dreigbrieven naar de eigenaren. Dit omdat

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3.1 t/m

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3.1 t/m Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3.1 t/m 3.6 + 4.6 + 4.7 Samenvatting door een scholier 3133 woorden 25 maart 2014 2,9 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Liberalisme (kernwoord:

Nadere informatie

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61325

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61325 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 19 oktober 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/61325 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Theorie hoofdstuk 1 geschiedenis

Theorie hoofdstuk 1 geschiedenis Theorie hoofdstuk 1 geschiedenis Koning en parlement 1813-> Willem 1 kwam aan op het strand in Scheveningen, hij werd begroet door een enthousiaste menigte. Deze mensen hoopten dat Willem 1 rust en vrede

Nadere informatie

bepaalde groep. In de negentiende eeuw waren dat arbeiders, vrouwen en confessionelen.

bepaalde groep. In de negentiende eeuw waren dat arbeiders, vrouwen en confessionelen. Samenvatting door Lotte 3067 woorden 19 juni 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijd van burgers en stoommachines: 1800-1900 Begrippen o Confessionalisme: stroming waarvan de aanhangers

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting door een scholier 3000 woorden 6 oktober 2009 6 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Voor industrie was nodig: energiebronnen. grondstoffen.

Nadere informatie

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Politieke stromingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61325 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Aantekening Geschiedenis Industrialisering

Aantekening Geschiedenis Industrialisering Aantekening Geschiedenis Industrialisering Aantekening door een scholier 898 woorden 16 maart 2016 5,7 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks James watt: Deed in 1784 een belangrijke uitvinding.

Nadere informatie

A. Kuyper

A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper A. Kuyper Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Aletta Jacobs Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij Anti-Revolutionaire Partij

Nadere informatie

Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 1874 is dat anders. Kinderen. Waarom vinden mensen het goed dat kinderen werken?

Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 1874 is dat anders. Kinderen. Waarom vinden mensen het goed dat kinderen werken? Werkblad Ω Een halve eeuw vooruitgang Werkblad Ω Les : Kinderarbeid Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 874 is dat anders. Kinderen Kinderarbeid moeten hun ouders helpen om geld te verdienen.

Nadere informatie

Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 1874 is dat anders. Kinderen. Waarom vinden mensen het goed dat kinderen werken?

Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 1874 is dat anders. Kinderen. Waarom vinden mensen het goed dat kinderen werken? Werkblad Ω Een halve eeuw vooruitgang Werkblad Ω Les : Kinderarbeid Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 874 is dat anders. Kinderen Kinderarbeid moeten hun ouders helpen om geld te verdienen.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Rechtstaat en Democratie

Samenvatting Geschiedenis Rechtstaat en Democratie Samenvatting Geschiedenis Rechtstaat en Democratie Samenvatting door A. 1325 woorden 18 mei 2011 6,9 35 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Samenvatting Geschiedeniswerkplaats Rechtstaat

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door J. 1788 woorden 26 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3. De industriële revolutie. Paragraaf 1. De

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt)

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting door S. 850 woorden 25 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 01 De levenswijze van jagers-verzamelaars Het

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines

Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines Introductievragen Voor je begint 1 a Je eigen antwoord. b confessionalisme emancipatiebewegingen feminisme liberalisme modern imperialisme nationalisme

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door Jel 1523 woorden 13 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 6.1 Europa veroverd de wereld Portugezen,Spanjaarden reisden rond 1500

Nadere informatie

Paragraaf 1: Het ontstaan van een industriële samenleving. Ontstaan industriële samenleving goederen in fabrieken gemaakt en mensen wonen in steden.

Paragraaf 1: Het ontstaan van een industriële samenleving. Ontstaan industriële samenleving goederen in fabrieken gemaakt en mensen wonen in steden. Samenvatting door C. 1104 woorden 30 oktober 2014 5 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 1: Het ontstaan van een industriële samenleving. Verandering van landbouw tot

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke

Nadere informatie

Samenvatting Economie H 6

Samenvatting Economie H 6 Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije

Nadere informatie

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50

Nadere informatie

5,4. Politiek. Wat is democratie? Aanvullende kenmerken van een parlementaire democratie. Samenvatting door een scholier 2462 woorden 1 april 2006

5,4. Politiek. Wat is democratie? Aanvullende kenmerken van een parlementaire democratie. Samenvatting door een scholier 2462 woorden 1 april 2006 Samenvatting door een scholier 2462 woorden 1 april 2006 5,4 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Sprekend verleden hfst 5 Hoofdstuk 5 Democratie en de ismen: begrippen blijven,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7, pruiken en revoluties Samenvatting door E. 675 woorden 3 jaar geleden 5,4 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak 7 : Pruiken en Revoluties Rationalisme

Nadere informatie

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland?

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland? Werkstuk door een scholier 2392 woorden 16 februari 2010 6,5 63 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Wij hebben voor het onderwerp kinderarbeid en de parlementaire samenleving gekozen omdat dit onderwerp

Nadere informatie

Proef Geschiedenis Hoofdstuk 5

Proef Geschiedenis Hoofdstuk 5 Proef Geschiedenis Hoofdstuk 5 Proef door een scholier 1758 woorden 13 juni 2018 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks SAMENVATTING HOOFDSTUK 5: Samenvatting De Industriële Revolutie Vanaf

Nadere informatie

Emancipatie EMANCIPATIE

Emancipatie EMANCIPATIE WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf

Nadere informatie

Democratie en ismen; begrippen blijven, hun inhoud verandert

Democratie en ismen; begrippen blijven, hun inhoud verandert Democratie en ismen; begrippen blijven, hun inhoud verandert Wat is democratie? In de 20e eeuw ontstonden er in een paar landen democratieën, burgers waren echter niet tevreden. Te weinig invloed op de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door Edo 2719 woorden 30 juni 2014 4,1 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Par. 1 Pas de laatste 200 jaar maken we gebruik van

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording.

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme,

Nadere informatie

8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden?

8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? 17-9-2017 Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme,

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.1 De Industriële Revolutie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.1 De Industriële Revolutie Onderzoeksvraag: Hoe droegen veranderingen in de productiemethoden bij aan het ontstaan van een industriële en verstedelijkte samenleving? Kenmerkend aspect: De Industriële Revolutie die in de westerse

Nadere informatie

Gilde: Samenwerking van Meester Gezellen (ambachtsman met opleiding) Tien leerlingen Evt. vrouw en kinderen.

Gilde: Samenwerking van Meester Gezellen (ambachtsman met opleiding) Tien leerlingen Evt. vrouw en kinderen. Samenvatting door een scholier 1774 woorden 27 juni 2017 4,9 19 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak 8 Tijd van Burgers en Stoommachines 1: De Industriële revolutie Gilde: Samenwerking

Nadere informatie

energie uit spierkracht van mensen en trekdieren. De industrialisatie begon in de 18 e eeuw in GB, maar drong pas in

energie uit spierkracht van mensen en trekdieren. De industrialisatie begon in de 18 e eeuw in GB, maar drong pas in Samenvatting door M. 2644 woorden 13 juli 2015 6,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks 1 In Groot-Brittannië begon de industriële revoluties in 1811/1812 met het aanvallen van fabrieken door

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo

Examenprogramma geschiedenis havo Examenprogramma geschiedenis havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Domein B Domein C Domein

Nadere informatie

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en):

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en): A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600); tijd van regenten en vorsten (1600 1848). 40. De leerling leert

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Naam:.. Fotokopie begrippen

Naam:.. Fotokopie begrippen Tl3_begrippen.doc Naam:.. Fotokopie begrippen 1. Het communisme + vragen 2. Rusland rond 1917 + vragen 3. Stalin 4. West-Europa in de tijd van de Industriële Revolutie + vragen 5. De sociale kwestie en

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Samenvatting door H. 1327 woorden 6 oktober 2015 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis 7.1 De Franse filosoof en jurist Charles de Montesquieu

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, Zorg, sociale zekerheid en overheid in Nederland vanaf 1850

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, Zorg, sociale zekerheid en overheid in Nederland vanaf 1850 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4, Zorg, sociale zekerheid en overheid in Nederland vanaf 1850 Samenvatting door een scholier 1658 woorden 29 oktober 2003 5,8 123 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, Een trage revolutie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, Een trage revolutie Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, Een trage revolutie Samenvatting door een scholier 935 woorden 23 november 2003 6,8 32 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx HOOFDSTUK 2 EEN TRAGE REVOLUTIE

Nadere informatie

Werk in de eerste fabrieken In de nieuwe fabrieken moesten de arbeiders onder moeilijke omstandigheden werken:

Werk in de eerste fabrieken In de nieuwe fabrieken moesten de arbeiders onder moeilijke omstandigheden werken: Samenvatting door een scholier 2862 woorden 6 maart 2018 6,2 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Paragraaf 4.2: van handwerk naar machine ZIE BIJLAGE 4.3 De industriële samenleving Werk in

Nadere informatie

Examenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland

Examenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting door Marieke 1467 woorden 30 april 2015 7,4 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het

Nadere informatie

heel veel was er nodig.

heel veel was er nodig. Samenvatting door Leonie 2033 woorden 26 maart 2015 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1: Kenmerken van de industriële samenleving Machines spelen in ons leven een grote rol.

Nadere informatie

Deelvraag: Hoe had de parlementaire democratie zich in Nederland ontwikkeld?

Deelvraag: Hoe had de parlementaire democratie zich in Nederland ontwikkeld? Samenvatting door een scholier 1446 woorden 7 juni 2005 6,2 36 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 7 Politiek en staatsinrichting in Nederland en Europa 1 Op weg naar een moderne parlementaire

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 2342 woorden 16 maart 2003 7,4 33 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis, 5 Democratie en de ismen:

Nadere informatie

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit.

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit. Gebruik bron 1 en 2 In 1897 werd in de venen bij Yde het lijk van een ongeveer zestienjarig meisje gevonden. Deze vondst gaf aanleiding tot twee voorlopige conclusies over de leefwijze van het volk waartoe

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 1 woensdag 31 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 51 punten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenstof: Van kind tot burger

Samenvatting Geschiedenis Examenstof: Van kind tot burger Samenvatting Geschiedenis Examenstof: Van kind tot burger Samenvatting door een scholier 1496 woorden 7 april 2006 8 114 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Ontevreden volk nl rond 1780 Eenheid Zelfde schrijftaal

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland

Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting door een scholier 583 woorden 8 februari 2005 4,7 21 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 3, aantekeningen.

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines

Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines Hoofdstuk 8 De tijd van burgers en stoommachines Introductievragen Voor je begint 1 a Je eigen antwoord. b Je eigen antwoord. Bijvoorbeeld: Confessionalisme en feminisme zijn emancipatiebewegingen. Confessionalisme,

Nadere informatie

Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie

Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie Rond het jaar 1750 begon het.. de industriële resolutie. Laten we eerst eens deze twee woorden uitleggen: Industrie = spullen die

Nadere informatie

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 2 dinsdag 20 juni 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 36 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52 punten

Nadere informatie