Brancherapport Industrie Energie 2011

Transcriptie

1 Brancherapport Industrie Energie 2011 Advanced Business Creation Groep 1 Robbert van Lokven Pascal Schonewille Pawan Singh Bram Ooms Frederique Vermeij Danique Beeks

2 Inhoudsopgaven H.1 Voorwoord... 3 H.2 Probleemstelling... 4 H.3 Inleiding op de energiebranche Een branche De energiebranche... 5 H.4 Doelgroep en belanghebbenden Doelgroep van de energiebranche Belanghebbende van de energiebranche... 9 H.5 Successen, trends en risico s Huidige successen in de energiebranche Trends in de energiebranche Risico s in de energiebranche H.6 Energiebranche, hoe nu verder? Verleden, heden en toekomst Ontwikkelingen in de energiebranche Vooruitzichten in de energiebranche Verwachtingen binnen de energiebranche H.7 Feiten en cijfers De gemiddelde omzet in een bedrijf van de energiebranche De belangrijkste aanbieders van de energiebranche H.8 Producten en diensten Hoe komen de producten en diensten bij de klant? H.9 Conclusie H.10 Bronnenlijst H.11 Bijlage

3 H.1 Voorwoord Hierbij presenteren wij u het brancherapport voor de energie sector. In dit brancherapport vindt u informatie over de omzetten. Wij schetsen ook de trends, ontwikkelingen en risico s binnen deze branche. Het rapport is met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gebaseerd op betrouwbare bronnen. Wij hopen u met dit rapport een boeiend inzicht te bieden in de recente ontwikkelingen in de energie sector. Projectgroep 1 Studenten Advanced Business Creation s-hertogenbosch, 23 december

4 H.2 Probleemstelling Om een goed brancherapport te schrijven, willen we eerst meer inzicht krijgen in de verschillende factoren in de energie branche, zodat er een goed beeld over de gehele branche kan worden geschetst. Er wordt hierbij ook gekeken naar verleden, heden en toekomst. 4

5 H.3 Inleiding op de energiebranche 3.1 Een branche Om het brancherapport goed te kunnen schrijven, moet er eerst duidelijk vastgesteld worden wat een branche inhoud. Een branche wordt ook wel een bedrijfstak of economische sector genoemd. De bedrijven in een bepaalde bedrijfstak, vervullen gelijksoortige functies in een voortbrengingsproces van bepaalde producten en/of diensten. Een branche is een deel van de economie. Het is een benaming voor alle bedrijven samen die actief zijn in een bepaalde categorie producten of diensten. Voorbeelden zijn de bouw, automotive, visverwerkende industrie en horeca 1 Een branche wordt ook wel een economische sector genoemd. Het is een naam voor alle bedrijven die werken in een bepaalde categorie diensten en producten, zoals de horeca. In een branche zitten dus alle bedrijven die zich met hetzelfde bezighouden. Zo is de bouw een branche, maar bijvoorbeeld ook de kinderopvang. Al die bedrijven in dezelfde branche hebben belangen, waarvoor vaak een brancheorganisatie wordt opgericht. Deze brancheorganisaties houden zich zowel bezig met het behartigen van de belangen, maar bijvoorbeeld ook met onderhandelingen over de CAO s. Toch vervagen de grenzen tussen de verschillende branches steeds vaker, bijvoorbeeld doordat bedrijven ook producten en diensten uit andere branches gaan aanbieden. Van deze branchevervaging of parallellisatie is bijvoorbeeld sprake als een ijsfabrikant besluit om naast ijs ook frisdrank te produceren De energiebranche Om een brancherapport over de energie branche te schrijven, moet worden vastgesteld wat de energiebranche inhoud. De energiebranche wordt gezien als de sector die energie levert in de vorm van elektriciteit en fossiele brandstof. Hierin wordt onderscheidt gemaakt tussen fossiele bronnen en onuitputtelijke bronnen. Dan kun je denken aan gas, olie en kolen als fossiele brandstoffen en aan waterkracht, zonne-energie en windenergie, wat een onuitputtelijke bron is. Fossiele brandstoffen Het grootste deel van de energie die huishoudens gebruiken is afkomstig uit fossiele bronnen. Fossiele brandstoffen bevatten CO2 die miljoenen jaren geleden door planten is vastgelegd. Het kooldioxide kwam destijds niet vrij na sterfte van de planten, omdat bijzondere omstandigheden leidden tot opslag (fossiliseren) van het materiaal. Het oude kooldioxide ligt dus buiten de CO2-cyclus opgeslagen. Maar met het gebruik van fossiele brandstoffen belandt fossiele CO2 als extra hoeveelheid in de atmosfeer. De vorming van fossiele brandstoffen gaat veel langzamer dan het tempo waarin de brandstoffen worden gebruikt. Ze zijn daardoor niet hernieuwbaar. Diverse partijen zijn het oneens over de snelheid waarmee de olie opraakt, over de technieken en middelen die het best ingezet kunnen worden, in het bijzonder gebruik van kernenergie en schoon fossiel. Maar ook over de mogelijkheden voor duurzame energie in de nabije toekomst bestaat geen consensus

6 Aardgas is in Nederland de meest gebruikte brandstof. Het wordt gebruikt voor de opwekking van elektriciteit, voor verwarming en als grondstof voor de petrochemische industrie. Nederland is in West-Europa een belangrijke producent van aardgas. Aardolie is vooral belangrijk voor de industrie en vervoer. Het wordt gebruikt als brandstof en als grondstof voor de productie van kunststoffen. Zo n 60% van de aardolievoorraden bevinden zich in het Midden-Oosten. Ons land produceert 8% van de eigen behoefte zelf, dit komt voornamelijk uit de Noordzee. De rest wordt geïmporteerd. Steenkool wordt verbrand in Hoogovens en elektriciteitscentrales. De warmte die vrijkomt wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit. Het grootste deel van de wereldwijde fossiele energievoorraad bestaat uit kolen. 3 Onuitputtelijke brandstoffen Energie, afkomstig uit onuitputtelijke bronnen zoals wind, water en zon, wordt gezien als groene stroom. Organisaties die voor groene stroom kiezen, stimuleren ontwikkelingen van duurzame energie. Energie uit onuitputtelijke brandstoffen wordt ook wel duurzame energie genoemd. Het is namelijk energie die niet uitgeput kan raken. En bij de winning van deze energie komen geen vervuilde stoffen vrij. Wind is een nagenoeg onuitputtelijke energiebron, waarvan de energieopwekking bijna geen schadelijke bij-effecten heeft. Er komen geen schadelijke stoffen vrij en de wind zal altijd blijven waaien. Nederland is met zijn vlakke en winderige karakter een perfecte plaats voor windenergie. 4 Zonne-energie is energie van de zon in de vorm van warmte en licht. De energie die mensen zelf met hun technologie opwekken direct vanuit van zonnestraling. De meest gebruikte toepassing is thermische zonne-energie waarbij zonlicht wordt omgezet in warmte. Dit gebeurt door zonneboilers (oftewel zonnecollectoren). Een andere manier om gebruik te maken van zonlicht is door middel van zonnepanelen met fotovoltaïsche cellen (ook wel PVcellen genoemd). Die zetten het licht direct om in elektriciteit: zonnestroom. 5 Waterkracht is de naam voor energie die wordt ontleend aan water, Door gebruik te maken van een hoogteverschil, of de stroomsnelheid van water. Tegenwoordig wordt vrijwel alle waterkracht omgezet in elektriciteit in waterkracht-centrales, in het verleden werd de opgewekte mechanische energie ook wel meteen gebruikt, bijvoorbeeld om water op te pompen met een watermolen

7 H.4 Doelgroep en belanghebbenden 4.1 Doelgroep van de energiebranche Zoals we weten is de energiebranche een verzameling van diensten en producten. Deze diensten en producten moeten ze natuurlijk ook verkopen aan hun afzetmarkt en om het nog specifieker te maken aan de doelgroepen. Het eerste waar we natuurlijk aan denken zijn de huishoudens, maar dat is eigenlijk de kleinste doelgroep van de energiebranche, maar wat zijn nu de anderen? Zoals we nu weten is huishoudens de kleinste doelgroep van de energie leveranciers. Toch gebruiken we constant energie en wat in Nederland meer gebruik maakt van energie dan de consument in huishoudens lees je hieronder. 7 Allereerst zien we dat na de huishoudens de energie bedrijven op de laatste plaats komen. Dit is omdat er energie nodig is, om het te kunnen opwekken en dus zijn ze grotendeels zelfvoorzienend, wat dus niet als een daadwerkelijke doelgroep beschouwd kan worden. Als derde zien we het verkeer en vervoer. Hierin moet je denken aan verkeerslichten, maar ook het vervoeren door middel van de personen auto. Nu maken we een wat grotere sprong en komen we op de overige energie afnemers onder die sector valt 5) Waaronder de land- en tuinbouw, bouw, en handel, diensten en overheid. 8 Binnen de landen tuinbouw sector gebruikt de glastuinbouw het meeste energie en dan met name de aardgas. Wel probeert ook deze sector bewust om te gaan met de energie, want ze produceren zelf door middel van dat aardgas ook energie, waardoor de afgenomen elektriciteit wordt verlaagd

8 Als laatste hebben we industry. Een gigantisch verschil met de andere afnemers tot wel 3x zo veel en meer dan 40% van het totale energieverbruik. Dat kan ook amper anders, want de sector is ook wel heel erg groot en diverse. Op de volgende bladzijde zie je dan ook een wat specifiekere tabel om te bekijken wat nou daadwerkelijk zo veel energie verbruikt 9 Hier zien we dat vooral de chemische industry 4) Organische basischemie, basischemie (geen petrochemie) + kunstvezels, overige anorganische basischemie en chemische eindproductenindustrie. 10 Een groot verbruik is, namelijk al meer een gehele doelgroep, die op de vorige pagina stond. Dit zijn dus de grootste doelgroepen van de energiemarkt en dit zijn dan ook de doelgroepen die belangrijk zijn om ons project op door te ontwikkelen Fnl0017-Energieverbruik-door-de-industrie.html%3Fi%3D6-40 8

9 4.2 Belanghebbende van de energiebranche Behalve een doelgroep heb je ook de belanghebbenden van de energiebranche. De belanghebbenden voeren dan ook op hun eigen wijze invloed uit op het bedrijf en dat ten bate van hun eigen belang. Er zijn 2 belanghebbenden groepen die hieronder verder zullen worden uitgelegd. Interne belanghebbenden Zoals het woord intern al zegt zijn het de belanghebbenden die zich midden in de energiebranche bevinden. Hierbij kun je denken aan eigenaren van energiebedrijven, de werknemers van die bedrijven, maar natuurlijk ook de aandeelhouders indien aanwezig. Voor deze mensen is het belangrijk dat het goed gaat binnen de energiebranche en dat proberen ze door middel van hun eigen wijze te beïnvloeden. De interne belanghebbenden hebben baat met de behoeftes van andere belanghebbenden genaamd de externe belanghebbenden. Zo kan de externe klant bijvoorbeeld een behoefte hebben aan goedkope energie en hier kunnen de interne belanghebbenden er op deze manier op in spelen om de afzet te verhogen. Hierdoor gaat het beter met het bedrijf of de branche en vandaar natuurlijk dan ook met de interne belanghebbende. Externe belanghebbenden Zoals het woord extern ook al zegt, het gaat dus om de belangen van een branche, organisatie of persoon, die buiten de energie branche staat en daardoor heen directe invloed kan uitoefenen. Een voorbeeld van deze externe belanghebbenden zijn bijvoorbeeld de overheid, de concurrenten, de afnemer, maar ook de producent van lampen. Ook deze belanghebbenden hebben ieder weer hun belangen bij de energie branche. Zo vindt er een ruik plaats wanneer er door een klant het product wordt afgenomen en de producent daar in ruil voor geld krijgt. De externe belanghebbenden worden ook steeds kritischer, waardoor er behoefte komt aan een schonere vorm van energie. Hier zullen de interne belanghebbenden dan weer aan toegeven om er voor te zorgen dat het goed blijft gaan. 11 Conclusie: De energiebranche heeft dus verschillende doelgroepen en belanghebbenden. De doelgroepen kun je indelen onder: energie, industrie, huishoudens, verkeer en vervoer en overige energie afnemers. De belanghebbenden zijn in twee groepen te verdelen: interne en externe belanghebbenden. Met deze doelgroepen en belanghebbenden omvat je alle betrokkenen bij de energiebranche

10 H.5 Successen, trends en risico s 5.1 Huidige successen in de energiebranche We hebben deze deelvraag gemaakt om een goed inzicht te geven in de successen van de energiebranche, hiermee kunnen we zien wat bedrijven sterk maakt. Hiervoor zijn we gaan zoeken op internet en kwamen er al snel achter dat het vooral in de jaarverslagen staat. Daar staat in wat bedrijven het afgelopen jaar hebben gedaan en waar ze met succes tot een einde zijn gekomen. Er is een goed patroon in te zien, want beide bedrijven die wij hebben gevonden boeken successen in de duurzaamheid. Bedrijven kijken niet zo veel meer naar wat ze ontzettend veel omzet geeft want ze hopen vooral dat die niet al te klein is. Successen zijn er te boeken in het gebied van milieu en duurzaamheid. Dit zijn de twee bedrijven die wij hebben gekozen en waar we een succesvolle onderneming van hebben gevonden. Nuon: Op maandag 21 juni, zowel de eerste dag van de zomer als de langste dag van het jaar, werd het Zoneiland van Nuon in Almere officieel geopend. Het Zoneiland bestaat uit 520 zonnecollectoren, verspreid over een oppervlakte van m2. Zo n huishoudens zijn aangesloten op het Zoneiland. 12 Op 17 december 2010 heeft Step2Save in Amsterdam Oost/Watergraafsmeer in aanwezigheid van wethouder Freek Ossel het 5.000ste energiebesparingsadvies uitgereikt. Daarmee is het tweede Step2Save-project, een samenwerkingsverband met DWI (Dienst Werk en Inkomen) en woning bouwvereniging Ymere, in Amsterdam succesvol afgerond. 13 Eneco: Eneco voorop gaat. Eneco bouwt gestaag het duurzame productiepark uit met wind op land en op zee, biomassa en zonenergie oplossingen. Gas is de schoonste fossiele brandstof om de periode te overbruggen totdat we volledig duurzaam kunnen produceren of leveren. Eneco heeft inmiddels een sterke gaspositie met langjarige gecontracteerde gastoevoer en een in 2011 startende eigen gasopslag, een eigen gascentrale, een groot aantal omvangrijke leveringscontracten, een positie in de Rotterdamse LNG terminal Gate, alsmede een grote portefeuille van particulieren en zakelijke afnemers. Dochteronderneming Ecofys voegt met haar specialistische kennis van duurzame energieoplossingen bewezen waarde toe. Maar ook met innovaties zoals het inzetten van slimme meters, het ontwikkelen van belangrijke rol in de verduurzaming van de energievoorziening

11 5.2 Trends in de energiebranche Demografisch De bevolkingsgroei neemt af en de levensverwachting stijgt, daardoor neemt vergrijzing toe. In 2040 zijn er relatief twee keer zoveel 65-plussers als in Nu dragen vier jarigen de kosten van een 65-plusser. Straks maar twee. Oude mensen verbruiken minder energie. (Ze gaan minder met de auto, minder elektronische apparatuur, slapen vaker en wonen kleiner etc.). Verstedelijking blijft voortgaan: potentiële beroepsbevolking daalt in eerste instantie vooral op het platteland, maar op lange termijn overal. Doordat mensen vanaf het platte land naar de stad verhuizen, wonen ze vaak niet meer in vrijstaande huizen, maar in rijtjeshuizen of twee-onder in kappen. Vrijstaande huizen kosten meer geld om te verwarmen. Als mensen naar de stad verhuizen zullen ze minder verwarmingskosten hoeven te betalen. Dit zal betekenen dat ook vanuit dit perspectief minder energie nodig zal zijn. 15 Ecologisch Een zeer belangrijke trend op ecologisch gebied is duurzame energie. Duurzame energie zijn alle vormen van energie waarover men voor onbeperkte tijd gebruik van kan maken. Daarnaast heeft het gebruik geen nadelige effecten op het leefmilieu en worden de nog aanwezige niet duurzame bronnen niet verder uitgeput. Onder duurzame energie vallen niet alleen de bekende vormen zoals zonne-energie en windenergie, maar ook bio-energie (samen met wind en zon vormen groene energie), geothermische energie, energie uit water (witte- en blauwe-energie) en lichaamskracht. Het effect van de verdere popularisering van deze vormen van energie zal weinig effect hebben op de energie consumptie. Wel zullen de investeringen die gedaan moeten worden om deze vormen van energie vrij te maken voor de consument tot gevolg hebben dat de energieprijzen zullen stijgen. Sociaal-cultureel Door de economische crisis zijn we gaan inzien, dat er een grens is aan onze financiële mogelijkheden. De helft van de mensen consumindert dan ook omdat er simpelweg minder te besteden is. Maar er spelen ook andere redenen. Genoeg is genoeg, vinden we. Dat komt onder meer doordat we beter zijn geïnformeerd. Bijvoorbeeld over de omstandigheden waarin onze producten zijn gemaakt. Liever één duur, maar goed product, dan een boodschappenmand vol troep. Consuminderen houdt natuurlijk ook in, dat we minder vaak de auto pakken, korter onder de douche staan, een graatje minder stoken, de computers niet op stand-by laten staan en de lampen uitzetten op plekken waar we niet zijn. Mensen gaan omdat ze minder te besteden hebben ook op hun energieverbruik letten, zodat ze minder stroom of gas gebruiken en ze dus minder hoeven te betalen

12 Technologisch Er zijn verschillende trends in de energiebranche op technologisch gebied. Een huidige megatrend is: duurzaamheid en luxe. Hieronder bevinden zich andere kleinere trends zoals domotica en smart grids. Smart grids: Smart grids is het afstemmen van vraag en aanbod en is het belangrijkste voor de elektriciteitsvoorziening, omdat elektriciteit een vorm van energie is die moeilijk kan worden opgeslagen. Elektriciteit zal in de toekomst voornamelijk op decentrale wijze worden opgewekt. De zon, wind en micro-warmtekrachtkoppeling (micro-wkk) verzorgen deze decentrale opwekking maar veroorzaken ook een onregelmatige energieleverantie. Gecombineerd met het feit dat elektriciteit moeilijk is op te slaan, veroorzaakt deze situatie problemen. Ook bij de afnemers van energie verandert het een en ander. Elektrisch vervoer en elektrisch aangedreven warmtepompen hebben veel elektriciteit nodig, maar het precieze tijdstip is minder van belang. Door vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en bijvoorbeeld de elektrische auto alleen op te laden als er genoeg zonneenergie beschikbaar is, worden beide problemen opgelost. Een energienet verzorgt de distributie van diverse typen energie (gas, elektriciteit en warmte) in onze maatschappij van opwekker naar klant. Een Smart Grid is een energienet waaraan een meet- en regelsysteem is toegevoegd. De toegevoegde waarde van een dergelijk meet- en regelsysteem is dat hiermee vraag en aanbod van deze diverse typen van energie optimaal op elkaar worden afgestemd. Het doel is uiteindelijk om een robuuster, milieuvriendelijker en goedkoper energienet te creëren. Domotica: Domotica ook bekend als huisautomatisering is het domein van huiselijke elektronica.. De officiële definitie van domotica is: De integratie van technologie en diensten, ten behoeve van een betere kwaliteit van wonen en leven. Bij domotica draait het dus niet alleen om integratie van techniek en bediening in de woning, maar ook om de dienstverlening van buitenaf naar de woning. Domotica houdt in dat sensoren instaan voor de bediening van actuatoren door tussenkomst van een processor of controller of computer. Bij domotica zijn de mogelijkheden van de industriële bedrijfsautomatisering toegepast op een woning.ook kan je met Domotica goed letten op de hoeveelheid energie die je gebruik. Dit bevordert het efficiënt energiegebruik. Met Domotica kunt u zoal de volgende dingen regelen, wat efficiënt energieverbruik bevordert. 17 Efficiënt energieverbruik Tijdsinstelling doet bepaalde apparaten (wasautomaat, koffiezet,sauna...) op de juiste moment opstarten. Door stroomvreters zoals de vaatwasmachine en wasmachine alleen in de daluren tegen een voordelig tarief te laten draaien. Door bepaalde stopcontacten te deactiveren als u de woning verlaat. Zwembadstofzuiger treedt in werking als er een bepaalde graad van vervuiling is bereikt en/of start minstens eenmaal per week. Bij het openzetten van een raam de verwarming in die kamer automatisch omlaag laten gaan

13 Economisch De effecten van de economische crisis zijn duidelijk waarneembaar in de energiesector. De crisis heeft een negatieve invloed op de economische activiteiten en consumptie, met als gevolg dat er minder energie nodig is. Op hetzelfde moment betekent deze economische teruggang dat de mate waarin geïnvesteerd wordt in nieuwe centrales en technologieën afneemt. Dit heeft weer tot gevolg dat efficiëntie waarmee energie kan worden opgewekt en niet toeneemt en daardoor een hogere prijs tot gevolg heeft. 19 Politiek In de politiek zijn de afgelopen jaren en worden in de nabijgelegen toekomstige jaren, wetgevingen ingevoerd en geformuleerd die ten doel hebben het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, de uitstoot van CO 2 te verlagen en het gebruik van alternatieven energiebronnen te stimuleren. Indirect zal de invoering van al deze wetten ervoor zorgen dat er minder vraag is naar energie. Zo wil de overheid een overgang naar een schonere energievoorziening wat uiteindelijk met uitmonden in een CO2-arme economie in Daarvoor is een internationale klimaataanpak de enige route en is een transitie naar een duurzame energiehuishouding nodig. Deze transitie moet goed zijn voor de Nederlandse economie. De Nederlandse overheid gaat voor groen én groei door in te spelen op de kracht van de energiesector en die verder te vergroten door samen te werken met ondernemers en onderzoekers aan nieuwe energietechnieken. Verder wordt er ingezet op een evenwichtige mix van groene en grijze energie uit binnen- en buitenland. De realiteit is dat Europa voorlopig afhankelijk blijft van fossiele brandstoffen. Door te investeren in CCS-technologie wordt fossiele energie schoner. Ook kernenergie is nodig. Kernenergie draagt bij aan de diversificatie van energiebronnen en lijdt niet tot uitstoor van CO2. 20 Conclusie: Een trend op demografisch gebied is minder gebruik van energie. Dit komt door de vergrijzing en door de verstedelijking. De tweede trend die we hebben gevonden is op ecologisch gebied. Dit is de trend duurzaamheid. Onder deze trend vallen verschillende soorten energie. Het zijn allemaal vormen van energie waarover men voor onbeperkte tijd gebruik van kan maken en daarnaast geen nadelige effecten heeft op het leefmilieu en worden de nog aanwezige niet duurzame bronnen niet verder uitgeput. De volgende trend die wij ontdekt hebben is op sociaal-cultureel gebied. Deze trend is consuminderen. dat betekent dat de consument bewust zijn levensstijl mindert en zuiniger met zijn geld en energie omgaat. Ook hebben we verschillende trends gevonden op technologisch gebied. Namelijk smart grids en domotica. Deze trends bevorderen weer het bewust gebruiken van energie en het optimaal afstemmen van vraag en aanbod. De economische crisis heeft negatieve invloed op economische activiteiten wat uiteindelijk leid tot het dalen van investeren in nieuwe centrales en technologieën in branches dus ook in de energiebranche. Als laatste hebben wij een paar trends gevonden op politiek gebied. Door invoering van wetgevingen met doel om het gebruik van fossiele brandstoffen en de uitstoot van Co2 te verminderen en het gebruik van alternatieve energiebronnen te stimuleren zal indirect zorgen dat er minder vraag is naar energie. De trend is om zowel economische groei als groen te bereiken in de komende jaren

14 5.3 Risico s in de energiebranche Steeds vaker kent de energiebranche turbulente periodes als gevolg van verschillende redenen. Ook zijn er verschillende uitdagingen waarmee managers uit de energiebranche mee geconfronteerd zullen worden. Zoals: een steeds sterker wordende publieke opinie jegens de energiemarkt, grotere risico s als gevolg van globalisering van den financiële markten en zowel nieuwe aanbieders als consumenten op de energiemarkt uit de opkomende industrieën die een enorme invloed zullen krijgen op de langere termijnontwikkelingen van de energieprijzen. 21 Duurzaamheid is een hele duidelijke trend op dit moment. Mensen willen groene stroom en geen grijze meer, omdat ze verantwoord met het milieu om willen gaan. Het is belangrijk om als branche in te spelen op de vraag van de klant. Je moet aanbieden wat de consument wil, anders gaan ze wel naar de concurrent. Ook zal de hele energiebranche uiteindelijk over moeten schakelen op duurzame energie. Fossiele brandstoffen raken namelijk op en het is zeer vervuilend voor het mileu. Een andere trend die een groot risico vormt en waar de energiebranche zeker op in moet gaan spelen is het decentraal op wekken van energie. Steeds meer mensen gaan zelf hun energie opwekken. Er zal in de toekomst dus veel minder gebruik maakt worden van centrale energieopwekking door energiebedrijven. Mensen houden hun huis warm met warmtekrachtkoppelingen, hiermee kunnen ze ook stroom opwekken. De energie die de mensen op gaan wekken zal ook opgeslagen kunnen worden onder de huizen. Ook zullen domotica en smart grids er voor gaan zorgen dat mensen veel bewuster en efficiënter met hun energie om zullen gaan. Dit is een ander risico voor de energiebranche om minder energie te kunnen leveren. Natuurlijk zullen huizen niet volledig zelfvoorzienend in energieopwekking worden, maar het is wel een risico dat er uiteindelijk meer aanbod van energie is dan vraag. Ze zullen wel duurzame energie aan moeten gaan bieden voor het tekort aan energie in huizen, als ze geen duurzame energie gaan produceren lopen ze groot risico om voorbij geschreden te worden door de concurrentie. Conclusie: In deze tijden waarin de mening en input van de consument erg veel invloed heeft. Is het belangrijk voor de energiebranche om op de wensen van de consumenten in te spelen. Het grote risico is hierbij te weinig of slecht inzicht hebben in de wensen en trends op het gebied van energie. Duurzame energie is op dit moment. Ook moeten bedrijven er rekening mee houden dat consumenten steeds meer zelf energie op gaan wekken. Anders lopen ze het risico dat ze over een lange periode veel te veel energie produceren. Dan is er meer energie dan dat er vraag is

15 H.6 Energiebranche, hoe nu verder? We hebben in de hoofdvraag het er duidelijk over wat de ontwikkelingen zijn binnen de energie branche, deze ontwikkelingen hebben wij onderverdeeld in 3 kleine subkopjes. Dit zijn de: ontwikkelingen, vooruitzichten en de verwachtingen. Met deze 3 kleinere sub-koppen proberen wij u een duidelijker beeld te geven van de energiebranche en wat er nou daadwerkelijk wordt verwacht van de consument. In het het eerste deel hebben we het over de ontwikkelingen, wat speelt er op dit moment binnen de wereld van energie, waar gaan naar toe. In het tweede deel kijken we naar de vooruitzichten, dit houd in dat we kijken waar de energie maatschappijen over 10/15 jaar staan. Welke energie hebben we dan? Bestaat er nog zoiets als een energie maatschappij? En in het derde en laatste deel hebben we het over de verwachtingen, wat verwacht de klant nou van de energie maatschappijen. 6.1 Verleden, heden en toekomst Mensen hebben al sinds het begin van hun bestaan energie nodig, deze energie hebben we nodig om onszelf warm te kunnen houden in tijden van kou. Dit was voor vroeger een levensbehoefte, nu is deze behoefte wat verder want we hebben nu ook energie nodig voor allerlei materialen zoals auto s, douche en magnetron. Vroeger maakte ze een vuurtje om zichzelf warm en droog te houden. Dit deden ze door middel van hout, dit is wel de eerste vorm van zelfvoorzienend energie gebruik. Op deze manier hebben ze zich jaren lang voldaan van warmte en verlichting. Het heeft heel lang geduurd voordat we verder gingen naar de fossiele brandstoffen zoals steenkool en aardolie. Dit veranderde een hele veel in de wereld. De technologische revolutie is daar het grootste voorbeeld van mensen konden ineens veel meer produceren omdat ze wisten hoe ze betere machines konden bouwen. Aardolie was in de grond te vinden en zo makkelijk te gebruiken. Het leek toen ook een onuitputtelijke brandstof, uit aardolie werd aardgas en bezine gehaald. Mensen konden door deze ontwikkelingen in auto s rijden en zo kon de brandstof ook beter vervoert worden. En dan rond het heden, mensen zijn er achter gekomen dat deze vormen van brandstof echter wel op kunnen raken. Dit zorgde voor veel paniek in het begin, welke brandstof moeten we nu gaan gebruiken? Hier kwam al snel een antwoordt op, we moeten de natuur meer gaan betrekken bij het vormen van energie, of te wel de groene energie. Door steeds verder te ontwikkelingen kwamen daar verschilllende vormen uit, nu kunnen we energie halen uit: zonlicht, wind, water en bio gassen. Deze nieuwe vormen van energie zullen de toekomst worden en zullen de fossiele brandstoffen als benzine en aardolie doen verdwijnen. De groene energie en de ontwikkelingen die zullen gaan volgen zullen bepalend gaan zijn voor onze toekomst. In dit stuk hopen we u goed uit te kunnen leggen wat deze ontwikkelingen zijn en wie er een rol hebben hierin. 15

16 6.2 Ontwikkelingen in de energiebranche De ontwikkelingen binnen de energiebranche is ontzettend belangrijk, vooral nu door alle technologische ontwikkelingen. Energie maatschappijen die niet mee gaan met de trends van nu zullen in een later stadium merken dat ze ver achterlopen, wat met gemak kan leiden tot faillissement. Omdat wij alleen maar kijken naar de Nederlandse energie maatschappijen ga ik ook daar alleen kijken wat de ontwikkelingen zijn. Zonne energie, dat is een van de meest grootte ontwikkelingen in de energiebranche. Je ziet ook dat alle energie bedrijven hier steeds meer mee bezig zijn, door middel van zonnepanelen aanbieden voor een goedkope prijs. Ze vertellen ook alle drie een uitleg bij het gebruik en verbruik van zonnepanelen, ze hebben dan ook alle drie een eigen duurzame energie pakket. Groene energie, alle bedrijven adverteren steeds meer met groene energie daar doelen ze op de energie die komt van de natuur. Dus geen energie van olie en kolen maar energie uit wind, water en zonne kracht. Deze ontwikkeling blijft steeds sneller ontwikkelen waardoor er steeds meer manieren zijn om dit te verwekken en beter over te brengen naar de consument. Ook een ontwikkeling binnen de energiebranche wat absoluut niet mag worden vergeten door de 2 grotere ontwikkelingen hierboven is isolatie. Dit wordt vaak vergeten omdat het niet zo nieuw meer is als de andere 2, maar dit is de goedkoopste en meest simpele manier om in je huis duurzamer te blijven. 6.3 Vooruitzichten in de energiebranche In dit deel gaan we het hebben over de vooruitzichten voor de energie maatschappijen, het is algemeen bekend dat deze maatschappijen de grootste veroorzakers zijn van het broeikas effect, ze zullen zich dan ook in plaats van alleen maar met de winst, ook met het milieu rekening moeten gaan houden. Enkele vooruitzichten die we hebben binnen de energiebranche is dat het heel erg snel zal moeten gaan aanpassen aan het de eisen die de consumenten verwachten van ze. Deze verwachtingen lopen uit van goedkopere energie, of in ieder geval niet steeds hogere energieprijzen, of een hele belangrijke is dat ze zich zorgen maken om het milieu. Ook zal de vraag naar bepaalde soort van energie veranderen, we zien dat steeds meer automobilisten niet meer naar diesel of benzine kijken maar zoeken naar gas of in de toekomst naar elektriciteit en waterstof. Hierin speelt dus het milieu een hele grote factor, dit zal in de toekomst steeds meer worden. Vooruitzichten zijn dan bedrijven die hier niks mee doen, het later niet zullen halen vergeleken met de concurrenten. Met de prijzen van benzine en olie die steeds verder de pan uitreizen zullen er steeds meer onderzoek worden gedaan naar nieuwe technieken Er zullen dus veel nieuwe investeringen moeten komen van energie maatschappijen om te zorgen dat ze bij blijven, en niet achterop raken bij de concurrenten. In deze tijd waarin de technologie steeds sneller groeit. 16

17 6.4 Verwachtingen binnen de energiebranche Hierin concluderen we eigenlijk wat hierboven al is beschreven. Dit gaat namelijk vooral over dat de consumenten steeds meer verwachten van de energiebranche, vroeger waren de energie maatschappijen de baas over alles. Nu dat er steeds meer concurrenten zijn hebben de consumenten steeds meer keuze waardoor de energie maatschappijen zullen moeten inspelen op de behoeftes en verwachtingen. Een zeer harde strijd om toch goedkoop te kunnen leveren terwijl de oliebronnen steeds meer gaan vragen voor hun olie. Behalve de prijzen is het milieu ook een steeds groter belang aan het worden, mensen verwachten dat de elektronische markt op het gebied van energie snel zal groeien. Dat men weet wat voor energie ze hebben en waarom het zo zuinig is. We worden met ze allen steeds meer milieu bewust en de grootste milieu vervuilers zijn de energie maatschappijen. Hierdoor komt er dus een zware last op de schouders van deze maatschappijen en zullen ze er alles aan doen om te zorgen dat de consument vertrouwen blijft hebben. Ook zal er een groenere levenswijze komen en bedrijven meer groene energie gaan aanbieden en zorgen dat deze steeds beter wordt opgewekt en dat consumenten hier makkelijk mee om kunnen gaan. De informatie over deze nieuwe vormen van energie zal ook goed moeten worden uitgelegd en makkelijk vindbaar zijn. Consumenten verwachten dat energie bedrijven hun goed inlicht over de gang van zaken. Conclusie: Behalve de prijzen is het milieu ook een steeds groter belang aan het worden, mensen verwachten dat de elektronische markt op het gebied van energie snel zal groeien. Dat men weet wat voor energie ze hebben en waarom het zo zuinig is. We worden met ze allen steeds meer milieu bewust en de grootste milieu vervuilers zijn de energie maatschappijen. Hierdoor komt er dus een zware last op de schouders van deze maatschappijen en zullen ze er alles aan doen om te zorgen dat de consument vertrouwen blijft hebben. Ook zal er een groenere levenswijze komen en bedrijven meer groene energie gaan aanbieden en zorgen dat deze steeds beter wordt opgewekt en dat consumenten hier makkelijk mee om kunnen gaan. De informatie over deze nieuwe vormen van energie zal ook goed moeten worden uitgelegd en makkelijk vindbaar zijn. Consumenten verwachten dat energie bedrijven hun goed inlicht over de gang van zaken. 17

18 H.7 Feiten en cijfers 7.1 De gemiddelde omzet in een bedrijf van de energiebranche Eneco holding N.V. Rotterdam, 21 september Eneco Holding N.V. realiseert over het eerste halfjaar van 2009 een nettoresultaat van EUR 136 miljoen. Dit betekent een lichte daling met EUR 7 miljoen ten opzichte van het voorgaande jaar. Omzet ecostroom: - Omzet energie stijgt met 10% naar EUR 2,7 miljard - Bedrijfsresultaat EUR 205 miljoen, nettoresultaat EUR 136 miljoen - Groei duurzaam productievermogen 13% - Groei aantal ecostroom-klanten 15% 22 Energie prijzen Nuon per 1 januari 2012 omhoog Op 1 januari 2012 gaan de energieprijzen van Nuon voor de levering van elektriciteit en gas omhoog. De stijging van de energieprijzen is een gevolg van hogere inkoopprijzen van energie. Over de definitieve tarieven zal Nuon haar klanten in januari persoonlijk informeren. Conclusie: De omzet van bedrijven nu, zijn vergeleken met het verleden gedaald. In het jaar 2008, was de omzet in de branche het hoogst. Voor in de toekomst zullen bedrijven minder omzet realiseren, want het wordt duurder om energie te produceren, want de grondstoffen worden meer schaars

19 7.2 De belangrijkste aanbieders van de energiebranche Nuon De belangrijkste aandeelhouders van Nuon waren 4 provincies en de gemeente Amsterdam die ruim 76% van de aandelen bezatten. De overige 24% was in bezit van zo n 65 gemeenten. In 2007 werd nog gepraat met Essent over een fusie, deze ging uiteindelijk niet door. De omzet van het productieen leveringsbedrijf van Nuon bedroeg in ,1 miljard (2008 4,7 miljard) en de winst 200 miljoen ( miljoen). Eneco Eneco is opgericht op 1 januari 1995 als fusiebedrijf van de energiebedrijven Den Haag, Dordrecht en Rotterdam. In juli 2000 wordt gefuseerd met zes andere energiebedrijven. In november 2006 wordt het Schiedamse energiebedrijf ONS, met elektriciteits- en gas aansluitingen, overgenomen. Onderdeel van ONS is het groene energiebedrijf Echte Energie. Korte tijd daarvoor nam Eneco al een belang van 30% in Greenchoice. Op 24 maart 2011 werd Oxxio overgenomen van Centrica voor 72 miljoen. De aandelen van Eneco zijn in handen van ruim 70 Nederlandse gemeenten waarvan Rotterdam de grootste is. Eneco heeft ca werknemers en levert energie aan ca. 2,1 miljoen huishoudens en ca groot zakelijke afnemers. De winst over 2010 was 141 miljoen bij een omzet van 4,9 miljard. Labels en onderleveranciers; ONS Energie Echte Energie (Onderdeel van ONS Energie) Frivius Energie Oxxio Essent NV Essent is in 1999 ontstaan uit een fusie tussen PNEM/MEGA en Edon (het vroegere EGD en IJsselmij). De aandelen zijn voor 74% in handen van zes provincies en voor de overige 26% van een groot aantal gemeenten. De jaaromzet van heel Essent bedraagt 9,0 miljard euro (2008), 22% meer dan het jaar daarvoor en de netto winst 877 miljoen, bijna 10% hoger dan in Het gedeelte wat door RWE wordt overgenomen heeft een aandeel in de netto winst van 654 miljoen. Labels en onderleveranciers; De Vastelastenbond een onafhankelijk collectief dat energie inkoopt via energie: direct Westland energie 19

20 Electrabel Door de overname van Rendo en Cogas in 2006 nu middelgrote speler op de Nederlandse energielevering markt. Eerder al werd Electrabel door de overname van EPON een belangrijke elektriciteitsproducent in Nederland met ca. 25% van de landelijke productie. Met deze overname kreeg het Electrabel zeven elektriciteitscentrales in Nederland die in totaal bijna 25% van de volledige Nederlandse elektriciteitsproductie verzorgen. Jaaromzet is ca. 15 miljard euro, winst 773 miljoen (2008) Labels en onderleveranciers; Rendo (wordt niet meer als merk gebruikt) Cogas (wordt niet meer als merk gebruikt) UnitedConsumers (onafhankelijk collectief, levering oorspronkelijk door Cogas, nu door Electrabel) Greenchoice Opgericht in 2001, levert 100% groene stroom en gas (CO2 uitstoot wordt gecompenseerd met bosbouw projecten) en heeft ruim klanten. Bind klanten niet aan contracttermijnen, er geldt geen opzegtermijn of opzegkosten. Orro Orro is gestart in maart 2010 en gevestigd in Delft en levert 100% groene elektriciteit. Het bedrijf heeft als belangrijkste doelgroep allochtone consumenten. Desgewenst worden klanten in hun eigen taal te woord gestaan (Nederlands, Engels, Turks, Pools, Frans en Chinees). De klant kan zelf bepalen op welke manier betaald wordt, eventueel zelfs contant. Conclusie: De grote leveranciers, concurreren onderling bijna niet. De grotere leveranciers hebben een naamsbekendheid en onderhouden hun relaties met bestaande klant waardoor ze de markt in handen hebben. de middelkleine/ kleine leverancier moeten onderling goed concurreren om te kunnen overleven in de markt. Zo komen de leverancier met vele acties en zetten zich in voor het produceren van groene energie. 20

21 H.8 Producten en diensten 8.1 Hoe komen de producten en diensten bij de klant? De producten en diensten binnen de energiebranche kunnen tegenwoordig op allerlei verschillende manieren bij de klant komen. De klant kan het va internet bestellen, via de telefoon bestellen, in de winkel kopen. Het kan allemaal rechtstreeks bij de energiemaatschappij, maar het kan ook zo zijn dat een klant het bij een onderhoudsbedrijf zijn producten en diensten koopt. Als u het via internet bij de grotere energiebedrijven besteld krijg je meestal hoge kortingen, maar als je het bij een lokale winkel koopt heeft u meestal betere service. Conclusie: De consumenten willen hun zaakjes zelf regelen en houden er niet van om steeds gebeld te worden en aan de deur benaderd te worden. Ze regelen liever hun zaken via internet en houden zelf als in de hand. Door het grote aanbod via internet wordt het ook steeds makkelijker voor de consument. Ze kunnen hun energiepakket zelf samenstellen, hun klachten melden en hun servicebezoeken aanvragen. Hierdoor kan de consument zelf bepalen waar en wanneer ze het regelen en is de klanttevredenheid ook een stuk hoger geworden. 21

22 H.9 Conclusie Om de branche zo goed mogelijk in kaart te brengen hebben we naar verschillende factoren de energie branche bekeken. Het is gebleken dat de branche de loop der jaren steeds dynamischer is geworden en nog dynamischer gaat worden. Leveranciers, klanten en het milieu zijn sterke factoren die de energiebranche beïnvloeden. Er zijn veel ontwikkelingen in de branche, de grootste ontwikkelingen zijn technologische ontwikkelingen om steeds groener energie te kunnen produceren. En dat zal dan ook de grootste trend worden binnen deze branche in der loop van de jaren, want grijze energie is zo goed als verleden tijd. 22

23 H.10 Bronnenlijst 3.1 Een branche De energiebranche Doelgroep van de energiebranche toren%2fnl0017-energieverbruik-door-de-industrie.html%3fi%3d Belanghebbende van de energiebranche Huidige successen in de energiebranche Trends in de energiebranche Wat zijn de risico s in de energiebranche? H.6 Energie branche, hoe nu verder?

24 7.1 Wat is de gemiddelde omzet in een bedrijf van de energiebranche? De belangrijkste aanbieders van de energiebranche Hoe komen de producten en diensten bij de klant? 24

25 H.11 Bijlage 4.1 Doelgroep van de energiebranche 25

26 7.1 De gemiddelde omzet in een bedrijf van de energiebranche 26

27 8.1 Hoek komen de producten en diensten bij de klant Klanttevredenheid energiedirect.nl sterk toegenomen Luisteren naar consument werpt vruchten af BEST, 10 augustus 2011 Uit de gisteren gepubliceerde cijfers van meldpunt Consuwijzer blijkt dat Nederlandse consumenten in het afgelopen half jaar maar liefst keer hebben aangeklopt bij de Consumentenautoriteit, de Nederlandse Mededingingsautoriteit en telecomwaakhond OPTA om een klacht in te dienen. Tevens blijkt uit onderzoek van Consuwijzer dat energiedirect.nl in één jaar tijd van de waardering Hoog (juli 2010) naar Laag (juli 2011) is gegaan met betrekking tot het aantal klachten. Het aantal klachten over energiedirect.nl namen sterk af, terwijl uit cijfers van het online business intelligence bureau OBI4wan blijkt dat het aantal klachten in de energiesector als geheel van juni 2010 tot juni 2011 bijna is verviervoudigd. Energiedirect.nl luistert naar consument Energiedirect.nl volgt de gesprekken op internet en ziet dat steeds meer consumenten zich uitlaten over de verkoopmethodieken die energiebedrijven toepassen. Veel berichten (3.903 van ) gaan over telefonische verkoop en colportage. Meer dan de helft van de berichten over dit onderwerp is negatief. Het energiebedrijf uit Best is zelf afgestapt van deze methode omdat dit zo veel weerstand oproept bij de consument. Nederlanders zijn agressieve marketingtactieken zat De huidige manier van colportage sluit niet aan bij de trend waarbij consumenten steeds meer zelf willen en kunnen doen. Het aantal berichten over colportage is twee keer zo hoog als de berichtgeving omtrent telefonische werving. Het op willekeurige tijdstippen gebeld worden of deur-aan-deur verkopers langs krijgen wordt maatschappelijk niet meer geaccepteerd. Dit blijkt ook uit de explosieve groei van het aantal inschrijvingen in het bel-me-niet register. Energiedirect.nl streeft naar een optimale en transparante samenwerking met de Nederlandse energieconsument en wil daarin direct duidelijk zijn. Ook in het aanbieden van een energiecontract is dit principe doorgevoerd. Aniek Janssen, Sales Manager van energiedirect.nl zegt hierover: Ontwikkelingen en trends laten zien dat de consument graag zelf het initiatief neemt. Daarom heeft energiedirect.nl eind 2009 haar wervingsbeleid aangepast. Alleen die consumenten die hebben aangeven geïnteresseerd te zijn, krijgen een aanbod van ons. We zien de afgelopen jaren dan ook niet alleen een stijging in het aantal klanten maar ook een stijging in de loyaliteit van onze klanten en een verbetering van ons imago. Een eigen bewuste keuze van de klant is een keuze die ook voor het energiebedrijf voor de lange termijn succesvoller is. Mondige consumenten Consumenten worden steeds zelfbewuster en gaan op zoek naar de energieleverancier van hun keuze, vooral door vergelijkingssites te bezoeken en op zoek te gaan naar de meningen van andere consumenten. Twitter is het kanaal dat hierin het sterkste groeit. Ruim 70% (bron: OBI4wan) van de consumenten maakte het afgelopen kwartaal gebruik van dit signaleringskanaal. Doordat energiedirect.nl gesprekken op het internet volgt kan zij als online energieleverancier hier bovenop zitten. 27

28 28