Suggesties ter verbetering van het rendement van de SDE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Suggesties ter verbetering van het rendement van de SDE"

Transcriptie

1 Stimuleren van wind: Suggesties ter verbetering van het rendement van de SDE Martin van Pernis David Molenaar Siemens Nederland N.V. Energy Renewables Wind Power 30 juli 2009

2 Inhoud Page 2

3 Inhoud Introductie: Siemens Energy Siemens Wind Power in Nederland Het probleem: Onze uitgangspunten De kern: MW vs. MWh Illustratieve voorbeelden: 1) MEP 2) SDE SDE vs. MEP Suggesties ter verbetering van de SDE Impact op kabinetsdoelstelling Page 3

4 Siemens Energy Sector Energy Industry Healthcare Divisions Industry Automation Motion Control Building Technologies Osram Industry Solutions Mobility Fossil Power Generation Renewable Energy Oil & Gas Service Rotating Equipment Power Transmission Power Distribution Imaging & IT Workflow & Solutions Diagnostics Page 4

5 Siemens Energy Duurzame energiebronnen worden steeds belangrijker, maar fossiele brandstoffen zullen nodig blijven Page 5

6 Siemens Energy Onze strategie: Fossiele brandstoffen zo efficiënt en uitstootloos mogelijk exploiteren Duurzame energiebronnen tot een volwaardig alternatief maken Optimale integratie en afstemming van alle elektriciteitsproducerende bronnen Onze aanpak: Energie besparen Doorlopend investeren in nieuwe en verbeterde technologieën Page 6

7 Siemens Wind Power in Nederland E R WP David Molenaar Germaine Kuntz Sales: E R WP EU SL and E R WP OF SL Engineering: E R WP EN and E R WP OF EN Service: E R WP SE Page 7

8 Siemens offshore windparken in bedrijf Vindeby [1991] 11 * 450 kw Lillgrund [2007] 48 * SWT Burbo Banks [2007] 25 * SWT Middelgrunden [2000] 20 * SWT Nysted [2003] 72 * SWT Lynn and Inner Dowsing [2008] 54 * SWT Samsø [2002] 10 * SWT Page 8

9 Siemens OWF verkocht / in aanbouw Greater Gabbard London Array Hywind Horns Rev II 140 * SWT * SWT * SWT VS 91 * SWT Status: Status: Status: Status: Contract signed on May 14, 2008 Contract signed on May 19, 2009 Installed in fjord Stavanger on May 13, 2009 First turbine installed on March 19, 2009 Planning: installation 09&10 Planning: installation 11&12 Planning: tow-out soon Planning: installation 2009 Butendiek 80 * SWT Rhyl Flats Status: 25 * SWT Status: First turbine installed on April 21, 2009 Reservation Agreement signed on May 25, 2009 Planning: installation 2012 Planning: installation 2009 Gunfleet Sands Sheringham Shoal Baltic I Rødsand II 30 * SWT * SWT * SWT * SWT Status: Status: Status: Status: 31/48 Foundations completed. 1 st turbine installed on March 31st Planning:installation Contract signed on April 1, 2009 Planning: installation 2011 Contract signed on April 21, 2009 Planning: installation 2010 Pre-assembly started in Esbjerg Planning: installation 2009 Page 9

10 Onze uitgangspunten Overheid wil maximaal rendement op elke geïnvesteerde subsidie (i.e. SDE): Megawatturen (MWh) emissieloze stroom Werkgelegenheid ( Nederland als vestigingsplaats voor de snel groeiende offshore windindustrie ) Export van kennis en deskundigheid Onderwijs en onderzoek vormen de basis voor innovatie Subsidie is tijdelijk Hoogte van subsidie per MWh staat vandaag niet ter discussie Page 10

11 De kern: MW vs. MWh De doelstelling van Nederland* in Megawatturen is in de kabinetsdoelstelling Schoon en Zuinig voor wind vertaald in de realisatie van Megawatten Google: Cramer Doelstelling Wind * Aandeel duurzame energie 20% van het totale energiegebruik ** Nederland moet een van de schoonste en zuinigste energielanden van Europa worden. Doelstelling wind op zee: (450) 950 MW in 2011 en MW in 2020 Page 11

12 De kern: MW vs. MWh Page 12

13 Illustratieve voorbeelden: 1) MEP MEP subsidie had invloed op turbinekeus: en heeft dus niet per definitie geleid tot het hoogste rendement op elke geïnvesteerde MEP subsidie Page 13

14 Illustratieve voorbeelden: 2) SDE Maar dat geldt helaas ook voor de SDE: IEC classes I: 10 m/s II: 8.5 m/s III: 7.5 m/s IV: 6 m/s Vollasturen jaargemiddelde elektriciteitsproductie [in kilowatturen] gedeeld door het nominaal vermogen [in kilowatt] Conclusie: SDE moet aangepast worden om kabinetsdoelstelling met zo min mogelijk subsidie te realiseren Page 14

15 MEP vs. SDE: de belangrijkste kenmerken MEP vollasturen binnen 10 jaar Subsidiedeel onafhankelijk van marktprijs grijze stroom vollasturen op goede locaties al na 5.5 jaar bereikt: leidt tot vervroegd vervangen + Is effectief een investeringssubsidie Stimuleert turbines met een relatief grote generator en kleine rotor Gefinancierd uit staatskas SDE Plafond van 2200 vollasturen per jaar gedurende 15 jaar: plafond stimuleert goede bedrijfsvoering niet + Koppeling tussen grijze stroomprijs en subsidiedeel Complexe regeling Stimuleert inefficiënte 1760 vollasturen turbines + Financiering door stroomverbruikers Conclusie: het niet direct stimuleren van MWh leidt tot ongewenste neveneffecten Page 15

16 Toelichting: vollasturen vs. rendement Gegevens: Vergoeding: [2200 vollasturen] 8.8 / 0.8 = 0.11 [1760 vollasturen] Grijze stroomprijs: 5.2 / 0.8 = SDE subsidie: 3.6 / 0.8 = Vermogen Opbrengst Grijze stroom SDE Totale vergoeding [kw] [VLh / jr] [kwh / jr] [ct / kwh] [EUR / jr] [ct / kwh] [EUR / jr] [EUR / jr] [ct / kwh] , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Page 16

17 Toelichting: vollasturen vs. rendement Gevolg: rendement op elke SDE varieert sterk: Vermogen Opbrengst SDE Opbrengst / SDE [kw] [VLh / jr] [kwh / jr] [ct / kwh] [EUR / jr] [kwh / EUR] , , , , , , , , Maar: Aangezien exploitant streeft naar maximaal rendement zal rendement overheid minimaal zijn Leidt niet tot de vereiste innovaties om turbines efficiënter te maken Page 17

18 Toelichting: vollasturen vs. rendement Full load hours: SWT VS k [-] vollasturen Waalw 85 m HH 85 m OWEZ 70 m HH 85 m HH 90 m HH 115 m HH 73 m HH 97.5 m HH vollasturen A [m/s] Page 18

19 Toelichting: vollasturen vs. rendement Full load hours: SWT k [-] vollasturen Waalw 85 m HH 85 m OWEZ 70 m HH 85 m HH 90 m HH 115 m HH 73 m HH 97.5 m HH vollasturen A [m/s] Page 19

20 Suggesties ter verbetering van de SDE Stimuleer datgene wat je wilt realiseren: MWh (zonder vollasturen plafond) Overheid zorgt voor infrastructuur (e.g. stopcontacten op zee) gelet op project overschrijdend karakter Differentieer subsidie eventueel naar windklasse Geef de voorkeur aan een transparante regeling met een lager tarief per kwh maar duidelijkheid over de looptijd boven een onduidelijke / onzekere regeling met een hoger tarief Beheersbaarheid: centrale coördinatie voor toewijzen windparken Page 20

21 Impact analyse Stap 1: Selecteer representatieve locaties Stap 2: Vergelijk de elektriciteitsopbrengst: Situatie a): 2 turbines met hetzelfde nominaal vermogen, maar een andere rotordiameter Situatie b): 2 turbines met vergelijkbare rotor maar ander nominaal vermogen voor alle geselecteerde locaties Stap 3: Evalueer impact op kabinetsdoelstelling Page 21

22 Stap 1: selecteer representatieve locaties Delfzijl OWEZ NOP Weibull distribution with A = 7.51 [m/s] and k = Slufter 500 PV-curve ( N = 1) Power [kw] Wind distribution [hours/annun] Wind speed [m/s] Wind speed [m/s] Waalwijk Kreekrak Page 22

23 Stap 1: selecteer representatieve locaties 3000 PV-curve ( N = 1) 1200 Weibull distribution with A = 7.51 [m/s] and k = Power [kw] Wind distribution [hours/annun] Wind speed [m/s] Wind speed [m/s] Jaargemiddelde elektriciteitsproductie [in kilowatturen] Page 23

24 Stap 2a): 101 m vs. 82 m rotor Annual yield comparison: SWT vs. SWT VS % Waalw 85 m HH 85 m OWEZ 70 m HH 85 m HH k [-] m HH 97.5 m HH 115 m HH % A [m/s] Page 24

25 Stap 2b): 3 MW vs. 2.3 MW Annual yield comparison: 3 V-90 MW vs. SWT % Waalw 85 m HH 85 m OWEZ 70 m HH k [-] m HH 90 m HH 115 m HH 73 m HH 97.5 m HH % A [m/s] Page 25

26 Stap 2b): 3 MW vs. 2.3 MW Annual yield comparison: 3 V-90 MW vs. SWT % Waalw 85 m HH 85 m OWEZ 70 m HH k [-] m HH 90 m HH 115 m HH 73 m HH 97.5 m HH % A [m/s] Page 26

27 Stap 3: impact op kabinetsdoelstelling De totale jaarlijkse elektriciteitsvraag in Nederland: 117 TWh (CBS, 2007) ~160 TWh in Doel is 20% duurzaam: 32 TWh. Illustratief voorbeeld (condities Waalwijk): a) 6600 * SWT kwh / EUR b) 4800 * 37 kwh / EUR Investeerder kiest gestimuleerd door de SDE voor turbine met hoogste totale terugleververgoeding per kwh: de SWT VS Page 27

28 Er is geen gunstige wind voor hen die niet weten waar ze heen gaan Willem I, Prins van Oranje ( ) Source: Scientific American, Page 28

Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland. David Molenaar. 27 november 2008 Siemens AG

Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland. David Molenaar. 27 november 2008 Siemens AG Voor de offshore wind gaan: Kansen voor innovatief Nederland David Molenaar Siemens Nederland N.V. Energy Renewables Wind Power 27 november 2008 1 Inhoud Siemens Energy Siemens offshore kenniscentrum :

Nadere informatie

BELANG VAN EEN OFFSHORE WIND THUISMARKT

BELANG VAN EEN OFFSHORE WIND THUISMARKT BELANG VAN EEN OFFSHORE WIND THUISMARKT Uitkomsten van de studie uitgevoerd voor TKI Wind op zee INHOUD PRESENTATIE 1. Innovatie Contract TKI WOZ 2. Opdracht TKI 3. Aanpak onderzoek 4. Uitkomsten 5. Conclusies

Nadere informatie

Opschalen, saneren of vervangen

Opschalen, saneren of vervangen Opschalen, saneren of vervangen Veel te sober ingerichte één op één vervangingsregeling SDE+ 2015 onderzoek Bosch &van Rijn i.o.v. NWEA 1000-1800 MW MEP en oudere turbines Lage energieprijzen -> geen rendabele

Nadere informatie

Offshore wind: turbulente tijden

Offshore wind: turbulente tijden Offshore wind: turbulente tijden Bedrijfsperspectief, kosten/innovatie, beleid KIVI, Den Haag, 20 Sep 2012 Laut.VanSeventer@RWE.com RWE Innogy 9/20/2012 PAGE 1 Introductie RWE/Essent > Verticaal geïntegreerd

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid Duurzame inzetbaarheid Drs. Wouter Vlasblom Voormalig Directeur HR Siemens Nederland N.V. 1 25-05-2016 Drs. W. Vlasblom Siemens Nederland N.V. Human Resources Sectoren en Divisies Energy Healthcare Industry

Nadere informatie

ECN Windturbine Test Site Wieringermeer

ECN Windturbine Test Site Wieringermeer ECN Windturbine Test Site Wieringermeer Historie, Status en Toekomst - ECN en Organisatie - Achtergrond (waarom een eigen testveld?) - Huidige testveld (EWTW) - Resultaten en voorbeelden huidige testveld

Nadere informatie

Business Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart

Business Case Windpark Lage Weide. Raadsinformatie avond 20 maart Business Case Windpark Lage Weide Raadsinformatie avond 20 maart 1 Doelstelling presentatie Aspecten het sociaal ondernemen Energie-U Inzicht in de algemene financiële haalbaarheid van een windpark Inzicht

Nadere informatie

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet?

Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet? Wat is voor de doorsnee Nederlander het meest verstorend aan een windturbine die in de buurt wordt neergezet? a) Belasting verkwisting b) EMC straling c) Faalrisico d) Flora & Fauna verstoring e) Geluid

Nadere informatie

TKI Wind op Zee Workshop Financiering

TKI Wind op Zee Workshop Financiering TKI Wind op Zee Workshop Financiering Met welk support regime worden ambities offshore wind NL bereikt? 7 mei 2013 Amersfoort Marco Karremans Wind op Zee cruciaal voor 16% duurzame energie in 2020 Doelstelling:

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

BLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project

BLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project BLIX Consultancy BV Hoe kies je de juiste windturbine voor je project In deze presentatie Introductie BLIX Hoe kies je de juiste windturbine voor je project Techniek Turbinevermogen en powercurve Aandachtspunten

Nadere informatie

Review van rapportage "MEP-vergoeding voor windenergie op land"

Review van rapportage MEP-vergoeding voor windenergie op land Review van rapportage "MEP-vergoeding voor windenergie op land" Utrecht, 19 mei 2003 PricewaterhouseCoopers is de handelsnaam van onder meer de volgende vennootschappen: PricewaterhouseCoopers Accountants

Nadere informatie

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Nederlands beleid Wind op Zee Marjan Botman, m.j.p.botman@mineleni.nl Inhoud Beleid op Hernieuwbare energie in Europa en in Nederland Ruimtelijke planning toekomstige ontwikkelingen Green deal met de offshore

Nadere informatie

Windpark Borssele 1+2. Stefan de Bruijn, april 2019

Windpark Borssele 1+2. Stefan de Bruijn, april 2019 Windpark Borssele 1+2 Stefan de Bruijn, april 2019 Ørsted is wereldwijd actief in windenergie op zee Orsted Wind Power geographical footprint USA Europe Bay State Wind Asia Pacific Boston office Ocean

Nadere informatie

Wind in de SDE. Ruud Oerlemans & Gerhard Rinsma. 13 juni 2014

Wind in de SDE. Ruud Oerlemans & Gerhard Rinsma. 13 juni 2014 Wind in de SDE Ruud Oerlemans & Gerhard Rinsma 13 juni 2014 Inleiding SDE algemeen Wind in de SDE SDE aanvragen en dan SDE Resultaten Nieuwe ontwikkelingen Handboek risicozonering (mededeling) 2 Stimulering

Nadere informatie

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee

Voortgangsrapport windenergie op zee. Programma windenergie op zee Voortgangsrapport windenergie op zee Programma windenergie op zee 11 december 2014 Inhoud Wat moeten we doen? Waar staan we nu? Randvoorwaarden Waar staan we nu? Voorbereiding tender Borssele SDE+ tendersysteem

Nadere informatie

Groene warmte/kracht in SDE+ 2013

Groene warmte/kracht in SDE+ 2013 Groene warmte/kracht in SDE+ 2013 13 februari 2013 Jan Bouke Agterhuis 14 februari 2013 Inhoud SDE+ 2013 algemeen SDE+ 2013 categoriën Elektronisch aanvragen Vragen en meer informatie 2 SDE+ 2013 algemeen

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen 1 Doelstelling Dordrecht 2015 Routekaart Duurzaamheidsdoelstellingen 2010-2015: Doelstelling 2015 Duurzame energie 132 TJ

Nadere informatie

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018

Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk. 4 oktober 2018 Wind experience innogy windpark Kattenberg Reedijk 4 oktober 2018 Agenda 13:30 14:15 uur 14:15 14:30 uur 14:30 15:30 uur 15:45 uur Presentatie innogy Busreis naar windpark Bezoek Windpark Kattenberg Reedijk

Nadere informatie

InnovatieContract Wind op Zee. Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking. Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen TKI WIND OP ZEE

InnovatieContract Wind op Zee. Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking. Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen TKI WIND OP ZEE 1 InnovatieContract Wind op Zee Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen 1 VISIE EN AMBITIE Ambitie van het InnovatieContract is een daling van 40%

Nadere informatie

Windenergie. Verdiepende opdracht

Windenergie. Verdiepende opdracht 2015 Windenergie Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over windenergie. Pagina 1 Inhoud 1. Windenergie... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 9 Pagina 2 1. Windenergie

Nadere informatie

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer

Nadere informatie

Duurzame Warmte uit Biomassa

Duurzame Warmte uit Biomassa Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten

Nadere informatie

Waterkracht uit Getijdenbassins. Bedrijfsbezoek KIVI NIRIA 26-10-2010

Waterkracht uit Getijdenbassins. Bedrijfsbezoek KIVI NIRIA 26-10-2010 Waterkracht uit Getijdenbassins Bedrijfsbezoek KIVI NIRIA 26-10-2010 Inhoud Principe Turbines Model Vispassage Nijhuis concepten Grevelingen Conclusie La Rance (Frankrijk) Getijden energie Vloed ~ 6 uur

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015 EPLAN User group Siemens in Nederland siemens.nl Wereldwijde aanwezigheid Dicht bij de klant overal ter wereld 10,9 115.000 69 Omzet (in miljard ) 2 15% van wereldwijd totaal Werknemers 3 33 % van wereldwijd

Nadere informatie

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen

Nadere informatie

Windstroom en werkgelegenheid

Windstroom en werkgelegenheid Windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 x meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer dan 40 x

Nadere informatie

Visie op Windenergie en solar Update 2014

Visie op Windenergie en solar Update 2014 Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren

Nadere informatie

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR Deze Monitor gaat over productie-installaties: windturbines, windparken collectieve zonprojecten andere productie-installaties alle productie-projecten waar jullie

Nadere informatie

Factsheet: Dong Energy

Factsheet: Dong Energy Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9

Nadere informatie

Het kabinet trekt 2,4 miljard euro extra uit voor windenergie. Geniaal of gekkenwerk?

Het kabinet trekt 2,4 miljard euro extra uit voor windenergie. Geniaal of gekkenwerk? Het kabinet trekt 2,4 miljard euro extra uit voor windenergie. Geniaal of gekkenwerk? Tekst: Frank den Hoed Foto: Mark Segal/GettyImages, Evert-Jan Daniels/anp 16 17 Consistent overheidsbeleid is een belangrijke

Nadere informatie

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? 1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW

Nadere informatie

2 e bijeenkomst klankbordgroep 20 december

2 e bijeenkomst klankbordgroep 20 december 2 e bijeenkomst klankbordgroep 20 december 2018 1 Onderwerpen 1. N.a.v. bijeenkomst 1, stand van zaken en planning 2. Toelichting milieu effecten windturbines 3. Toelichting normen 4. Keuzeproces voorkeursalternatief

Nadere informatie

Subsidie en belastingvoordeel voor groene ondernemers op zonne-energie

Subsidie en belastingvoordeel voor groene ondernemers op zonne-energie Subsidie en belastingvoordeel voor groene ondernemers op zonne-energie Waarom SDE+ subsidie Met de SDE+ stimuleert het ministerie van Economische Zaken de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie

Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie Toekomstverwachtingen en onderzoek uitdagingen in windenergie Gijs van Kuik, em. HL TU-Delft 3 april 2017 Waar staat windenergie: 164 m Ø 8 MW turbine 5 windcentrales van 700 MW in de Noordzee Inbedding

Nadere informatie

Opbrengsten en Vollasturen

Opbrengsten en Vollasturen Opbrengsten en Vollasturen Jos Beurskens We@Sea / ECN www.we-at at-sea.org / www.ecn.nl De opbrengst van een windturbine 2.500 2.000 1.500 Vermogen (kw) 1.000 500 % 0 5 10 15 20 25 30 x V [m/s] = E [kwh/a]

Nadere informatie

INHOUD. 1. Het project. 2. De organisatie. 3. Vragen en hoe verder INTRODUCTIE STAND VAN ZAKEN WIEK- II WINDPOWERNIJMEGEN

INHOUD. 1. Het project. 2. De organisatie. 3. Vragen en hoe verder INTRODUCTIE STAND VAN ZAKEN WIEK- II WINDPOWERNIJMEGEN ALEX DE MEIJER INHOUD 1. Het project INTRODUCTIE STAND VAN ZAKEN 2. De organisatie WIEK- II WINDPOWERNIJMEGEN 3. Vragen en hoe verder Transitie naar duurzaam en lokaal 1. Energie besparen! 2. Van fossiel

Nadere informatie

Windenergie goedkoper dan kernenergie!

Windenergie goedkoper dan kernenergie! Go Wind - Stop nuclear Briefing 1 26 june 2002 Windenergie goedkoper dan kernenergie! Electrabel geeft verkeerde informatie over kostprijs van kernenergie en windenergie. Electrabel beweert dat windenergie

Nadere informatie

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014

TenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014 TenneT als netontwikkelaar op zee NWEA Winddag, TenneT als netontwikkelaar op zee 1. Introductie TenneT als netontwikkelaar 2. Integrale aanpak en netoptimalisatie nodig voor behalen duurzaamheidsdoelstellingen

Nadere informatie

Geluid. De norm: 47 db L den

Geluid. De norm: 47 db L den Geluid De norm: 47 db L den Elk windenergieproject moet voldoen aan de wettelijke norm: 47 db L den bij alle geluidsgevoelige objecten in de buurt. Dit is de maximaal toegestane gemiddelde jaarlijkse geluidsdruk

Nadere informatie

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland

Nadere informatie

Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord ECN-O

Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord ECN-O Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord ECN-O 15-039 Offshore windenergie, onmisbaar en economisch verantwoord Offshore windenergie is een belangrijke pijler van het SER energie akkoord:

Nadere informatie

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN

IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN IDENTIFICATIE VAN ECONOMISCH POTENTIEEL/TEWERKSTELLING EN SLEUTELSECTOREN VOOR OFFSHORE TECHNOLOGIEËN Identificatie +/- 250 ondernemingen werden geïdentificeerd met potentiële interesse voor windenergie:

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Stappenplan voor zon-pv installaties. Informatiebijeenkomst zonnepanelen

Stappenplan voor zon-pv installaties. Informatiebijeenkomst zonnepanelen Stappenplan voor zon-pv installaties Informatiebijeenkomst zonnepanelen Agenda 1. Voorbereidingsfase 2. Subsidies 3. Realisatiefase 4. De eerste stap naar SDE+ 5. Voorbeeld 6. SDE+ tips 7. Dienstverlening

Nadere informatie

Financiële baten van windenergie

Financiële baten van windenergie Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen

Nadere informatie

CertiQ, gegarandeerd. Presentatie VEMW. Jan van der Lee Tilburg, 11 november 2016

CertiQ, gegarandeerd. Presentatie VEMW. Jan van der Lee Tilburg, 11 november 2016 CertiQ, gegarandeerd Presentatie VEMW Jan van der Lee Tilburg, 11 november 2016 GvO systeem is book & claim systeem Electricity Markets Product: Electricity Certificate Markets Issuing Transfer GO Registry

Nadere informatie

Spiekbriefje Frisse Wind

Spiekbriefje Frisse Wind Spiekbriefje Frisse Wind Feiten over windenergie voor feestjes, verjaardagen of andere bijeenkomsten. Er worden dan veel halve waarheden over windenergie verkondigd, en dat is jammer, want windenergie

Nadere informatie

3.10 Nadere informatie Windparken Sidrap 1 en 2

3.10 Nadere informatie Windparken Sidrap 1 en 2 3.10 Nadere informatie Windparken Sidrap 1 en 2 De ontwikkeling van het 63 MW Windpark Sidrap 2 was reeds voorzien bij de realisatie van Windpark Sidrap 1. Door vooruit te plannen kunnen UPC en haar partners

Nadere informatie

Alles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive

Alles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive Hoe werkt een windturbine? Het basisprincipe is eenvoudig. De rotorbladen (wieken) zitten gemonteerd op een as. Als het waait draaien de rotorbladen en gaat de as draaien. De as laat vervolgens een generator

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

7 mei 2013, Amersfoort. 7 mei 2013 Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL

7 mei 2013, Amersfoort. 7 mei 2013 Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL Verslag Workshop Financiering Offshore Wind NL 7 mei 2013, Amersfoort 1 Inhoud Inleiding Presentaties Onderwerpen voor vervolgworkshops Foto impressie 2 Inleiding Het onderwerp financiering voor duurzame

Nadere informatie

Deelsessie. Samenwerkings- en participatiemodel. Op zoek naar het gemeenschappelijk eigenbelang

Deelsessie. Samenwerkings- en participatiemodel. Op zoek naar het gemeenschappelijk eigenbelang Deelsessie Samenwerkings- en participatiemodel Op zoek naar het gemeenschappelijk eigenbelang 2 De rode draad, ook hier.. Openheid Vertrouwen Elkaar blijven vasthouden Op zoek naar het gemeenschappelijk

Nadere informatie

Zonne-energie op kleine daken

Zonne-energie op kleine daken Zonne-energie op kleine daken Inhoud De energietransitie Energieneutraal De Glind Inventarisatie Glindse daken Mogelijkheden Kleine daken Vervolg Vragen De energietransitie Gebruik van fossiele brandstoffen

Nadere informatie

Workshop 6 Technische betrouwbaarheid

Workshop 6 Technische betrouwbaarheid Workshop 6 Technische betrouwbaarheid Standaardisatie bij Wind op Zee (1) 13 Juni 2014 Frank Kortstee & Martijn Geertzen (NEN) Winddag 2014 Windenergie: een betrouwbare techniek 1 Programma Tijdstip Onderwerp

Nadere informatie

Renewable Energy Base Oostende

Renewable Energy Base Oostende Renewable Energy Base Oostende The ideal hub for offshore wind & heavy lift activities in the North Sea Saturday, 1st of December 2018 Emmanuël Timmermans - Business Development Manager 1 2 REBO? Founded

Nadere informatie

ASPIRAVI. Windpark Assenede

ASPIRAVI. Windpark Assenede ASPIRAVI Windpark Assenede SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK ASSENEDE Windpark Assenede: Projectlocatie Projectkenmerken Timing / planning van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

ASPIRAVI. Windpark Haaltert

ASPIRAVI. Windpark Haaltert ASPIRAVI Windpark Haaltert SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK HAALTERT Windpark Haaltert: Projectlocatie Projectkenmerken Timing van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop van groene

Nadere informatie

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager

Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager Offshore windenergie en de kansen voor de maritieme sector. Chris Westra General Manager We@Sea 1973 2012 Energie potentieel van de Noordzee Offshore windturbineparken in NL Ronde 1 2 windturbineparken

Nadere informatie

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE OP WEG NAAR MEER WIND OP ZEE & NIEUWE BUSINESS KANSEN AYOP.COM URGENTIE - ENERGIETRANSITIE Monday 8 th of October 2018, the UN Climate Scientists have alarming news for the

Nadere informatie

Financiële overzichten en risico s windpark Elzenburg de Geer

Financiële overzichten en risico s windpark Elzenburg de Geer Titel Financiële overzichten en risico s windpark Elzenburg de Geer Datum 26 januari 2015 Auteur Ruud van Rijn Inleiding Dit document geeft op hoofdlijnen inzicht in de kosten/baten en de risico s van

Nadere informatie

ASPIRAVI. Windpark Haaltert

ASPIRAVI. Windpark Haaltert ASPIRAVI Windpark Haaltert SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK HAALTERT Windpark Haaltert: Projectlocatie Projectkenmerken Timing van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop van groene

Nadere informatie

Windenergie & Windpark Neer. Har Geenen Eric van Eck

Windenergie & Windpark Neer. Har Geenen Eric van Eck Windenergie & Windpark Neer Har Geenen Eric van Eck Inhoud van deze presentatie 1. Waarom duurzame energie 2. Potentieel windenergie 3. Overheidsbeleid en wetgeving 4. Windpark Neer 5. Ontwikkeling wind

Nadere informatie

JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines

JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines Openbreken van de markt voor kleine en middelgrote windturbines JERTS-studie rond kleine en middelgrote windturbines JERTS-studie rond KMWT Ruimtelijke verdeling van de gemiddelde windsnelheid Schatting

Nadere informatie

NWEA Winddag, 12 juni 2015 Lessen van grote projecten Anne de Groot, directeur Ventolines

NWEA Winddag, 12 juni 2015 Lessen van grote projecten Anne de Groot, directeur Ventolines NWEA Winddag, 12 juni 2015 Lessen van grote projecten Anne de Groot, directeur Ventolines Programma Introductie Ventolines Het Westermeerwind project - Achtergrond van het project - Huidige status (bouw)

Nadere informatie

Windenergie op zee in Albert van der Hem Secretaris Taskforce Windenergie op Zee

Windenergie op zee in Albert van der Hem Secretaris Taskforce Windenergie op Zee Windenergie op zee in 2020 Albert van der Hem Secretaris Taskforce Windenergie op Zee Taskforce Windenergie op Zee Ingesteld door de minister van EZ Rapporteert eind maart 2010 aan de minister van EZ,

Nadere informatie

SET Analysis. Windenergie op land. Jos Beurskens SET Analysis (Voorheen ECN) KIVI Mini Seminar Windenergie Arnhem, 19 October

SET Analysis. Windenergie op land. Jos Beurskens SET Analysis (Voorheen ECN) KIVI Mini Seminar Windenergie Arnhem, 19 October Windenergie op land Jos Beurskens SET Analysis (Voorheen ECN) KIVI Mini Seminar Windenergie Arnhem, 19 October 2016 1 Wind Farm Westermeerwind Largest nearshore wind farm in the Netherlands, 700-1200 m

Nadere informatie

Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn.

Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. DOSSIER Kleine windmolens Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. Er zijn veel typen windmolens op de markt, met mast, zonder mast, horizontaal of verticaal.

Nadere informatie

Zon-PV op ziekenhuizen. September 2014

Zon-PV op ziekenhuizen. September 2014 Zon-PV op ziekenhuizen September 2014 Inhoud Kennismaking Greenspread Het proces Haalbaarheid Scenario s Referentie: ziekenhuis Rijnstate Kennismaking Greenspread Wie we zijn Greenspread adviseert organisaties

Nadere informatie

Introductie windenergiesector

Introductie windenergiesector Introductie windenergiesector Blok 2 Sander Lagerveld Dag 10 Windenergie 1 Duurzaam werken op Zee Toepassing van windenergie in Nederland Duurzaam werken op zee 2 Windmolens verschijnen vanaf 12e eeuw

Nadere informatie

Windprojecten in de pijplijn tot 2020 en daarna. Focus op SDE en Financiering. NWEA Winddag 2015 12 Juni 2015

Windprojecten in de pijplijn tot 2020 en daarna. Focus op SDE en Financiering. NWEA Winddag 2015 12 Juni 2015 Windprojecten in de pijplijn tot 2020 en daarna. Focus op SDE en Financiering NWEA Winddag 2015 12 Juni 2015 Deel 1: Windprojecten in de pijplijn, bottlenecks, flitspeiling Ruud van Rijn Bosch & Van Rijn

Nadere informatie

Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase. Jaap Olthoff. head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09

Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase. Jaap Olthoff. head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09 financie Windparken op zee, risico s tijdens ontwikkeling en bouwfase of: wie gooit zijn geld in zee Jaap Olthoff head of technology Vattenfall Benelux 24/11/09 Inhoud financie Waarom projectfinanciering

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

GEEN EIGEN DAK, WEL EIGEN ZONNEPANELEN? KOOP NU PANELEN OP ZONSTATION 1. EEN COLLECTIEF ZONNEDAK OP METROSTATION REIGERSBOS

GEEN EIGEN DAK, WEL EIGEN ZONNEPANELEN? KOOP NU PANELEN OP ZONSTATION 1. EEN COLLECTIEF ZONNEDAK OP METROSTATION REIGERSBOS ZONSTATION GEEN EIGEN DAK, WEL EIGEN ZONNEPANELEN? KOOP NU PANELEN OP ZONSTATION 1. EEN COLLECTIEF ZONNEDAK OP METROSTATION REIGERSBOS Amsterdam staat aan de vooravond van een energietransitie. Van vieze

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Paul van den Oosterkamp, Jeroen de Joode Schaliegas Congres - IIR Amersfoort, 30-31 Oktober 2013 www.ecn.nl Visie ECN Rol gas in NL energiesysteem nu en straks

Nadere informatie

We werken o.a. voor. Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 22-4-2015 Presentatie Synprofect stilstaan bij vooruitgang 2

We werken o.a. voor. Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 22-4-2015 Presentatie Synprofect stilstaan bij vooruitgang 2 2014 22-4-2015 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life Twitter @thuisinenergie @duurzaam4life 1 We werken o.a. voor Nevenfuncties -Lokale betrokkenheid- 1997 1999 2003 2009 2010 2015 22-4-2015 Presentatie

Nadere informatie

Windturbines. Energie in de wind Rotor is de motor. Zeeuwind. 07 April Voor meer informatie:

Windturbines. Energie in de wind Rotor is de motor. Zeeuwind. 07 April Voor meer informatie: Zeeuwind Windturbines 07 April 2016 Opgericht in 1987 Coöperatieve Windenergie Vereniging Ruim 1900 leden (Mede)eigenaar van 14 windparken in Met 41 MW 11% van het Zeeuwse windvermogen Produceert jaarlijks

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Nederland

Hernieuwbare energie in Nederland Hernieuwbare energie in Nederland Nieuwe business modellen Amsterdam, 25 juni 2015 Rapport over hernieuwbare energie in Nederland Accenture en Climex onderzoeken kansen binnen het veranderende energielandschap

Nadere informatie

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer

Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders

Nadere informatie

Opbrengstberekening Windturbines A16

Opbrengstberekening Windturbines A16 Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant Opbrengstberekening Windturbines Opbrengstberekening Windturbines Datum 4-7-2017 Versie CONCEPT Bosch & Van Rijn Groenmarktstraat 56

Nadere informatie

W I N D T U R B I N E S W I N D T U R B I N E S

W I N D T U R B I N E S W I N D T U R B I N E S DRAAI OP ZEKER Wat doet MOVE-ON? Wij analyseren en optimaliseren de kosten van preventieve maatregelen, verzekeringen en onderhoud. Met uw specifieke windturbine als uitgangspunt zetten wij alle risico

Nadere informatie

Opbrengstberekening WP Landtong Rozenburg

Opbrengstberekening WP Landtong Rozenburg Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Opdrachtgever Eneco Datum 9 september 2018 Versie 0.3 Versie 0.1 SV Eerste opzet 0.2 SV VKA toegevoegd 0.3 JD verwerken commentaar v0.3 Bosch & Van Rijn Groenmarktstraat

Nadere informatie

Investeren en (energie) besparen? 1 Danfoss Drives

Investeren en (energie) besparen? 1 Danfoss Drives Investeren en (energie) besparen? Jan de Wit 1 Danfoss Drives www.drives.danfoss.nl Ecodesign, wat is dat eigenlijk? 2 Danfoss Drives Ecodesign: bedacht door de EC Van toepassing op alle energie gerelateerde

Nadere informatie

Praktische toepassing mini windturbines

Praktische toepassing mini windturbines Praktische toepassing mini windturbines Seminar Provincie Gelderland 17 april 2014 Jadranka Cace, RenCom jadranka@rencom.nl Verschillende definities voor mini windturbines Bron: WWEA 2013 IEC < 50 kw klein

Nadere informatie

TenneT in de energiemarkt

TenneT in de energiemarkt TenneT in de energiemarkt Klaas Hommes Stay tuned. Safety first! Voor uw en onze veiligheid vragen we uw aandacht voor de volgende veiligheidsmaatregelen. In geval van een ontruiming van het pand: Volg

Nadere informatie

Waterstofstroom - Agenda

Waterstofstroom - Agenda Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

2 Is het waar dat de effectieve capaciteit van wind door inpassingseffecten niet 23% maar minder dan 8% is?

2 Is het waar dat de effectieve capaciteit van wind door inpassingseffecten niet 23% maar minder dan 8% is? > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

1. De Belgische Energiecrisis

1. De Belgische Energiecrisis 1. De Belgische Energiecrisis Storm Storm Coöperatieve Westerlo Voorjaar 2014 Najaar/Winter 2009 Inhoud 1. Windpark Westerlo 2. Over Storm 3. De coöperatieve Storm CVBA 4. Groene stroom 5. Volgende stappen

Nadere informatie

SOLAR PARK VEENKOLONIËN. Van wind naar zon. Ondernemersorganisaties Drentse Monden en Kanaalstreek 1

SOLAR PARK VEENKOLONIËN. Van wind naar zon. Ondernemersorganisaties Drentse Monden en Kanaalstreek 1 SOLAR PARK VEENKOLONIËN Van wind naar zon Ondernemersorganisaties Drentse Monden en Kanaalstreek 1 DRAAGVLAK Windpark: Representatief onderzoek Borger-Odoorn, Aa & Hunze en Stadskanaal: Forse meerderheid

Nadere informatie

Participeren moet je leren NWEA, 23 januari 2015

Participeren moet je leren NWEA, 23 januari 2015 ... Participeren moet je leren NWEA, 23 januari 2015 Anne Melchers Projectontwikkelaar Eneco Wind Agenda... Introductie Eneco Energietransitie Transformatie binnen Eneco Effecten Eneco Wind Participatie

Nadere informatie

Wanneer spreken we over groene stroom?

Wanneer spreken we over groene stroom? Wanneer spreken we over groene stroom? Moet je groene stroom wel willen kopen? 20 september 2019, Baarn Speelveld RECS International Energiebron Producent Handelaar Leverancier Eindverbruiker Eindverbruiker

Nadere informatie

Lokale energiecoöperaties en consumentenbescherming

Lokale energiecoöperaties en consumentenbescherming Lokale energiecoöperaties en consumentenbescherming EHO 14 21 november 2014 Consumentenbescherming Consumentenbescherming in wetgeving Toezicht energiemarkt door ACM Voorbeelden: Leveringsvergunning (kleinverbruikers)

Nadere informatie

Initiële Haalbaarheidsstudie Financiele aspecten Windpark Markermeer

Initiële Haalbaarheidsstudie Financiele aspecten Windpark Markermeer Initiële Haalbaarheidsstudie Financiele aspecten Windpark Markermeer Final Report 10500067_PRFL_REP_01d FINAL.Doc 15 Juli, 2011 Opdrachtgever: Werkmaatschappij Markermeer - IJmeer Tav. Dhr. J. Grutters

Nadere informatie

Externe notitie Amsterdam, 29 augustus Bevindingen

Externe notitie Amsterdam, 29 augustus Bevindingen Externe notitie Amsterdam, 29 augustus 2017 Kenmerk Afdeling Van Voor ECN-N--17-022 S.M. Lensink, L.W.M. Beurskens Ministerie van Economische Zaken Onderwerp Kosten wind op zee 2017 (versie 2 met update

Nadere informatie