België - Belgique P.B. - P.P Hasselt 1 12/1605

Transcriptie

1 DRIEMAANDELIJKS : MAART / APRIL / MEI 2006 JAARGANG 3 NUMMER 1 Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1 P Afzender : Natuurpunt Limburg Koningin Astridlaan Hasselt België - Belgique P.B. - P.P Hasselt 1 12/1605

2 natuurpunt Limburg Natuurbarometer Boerenzwaluw-jongen. Foto : Gerard Mornie Wantsen. Beste Limburgers, Enkele weken geleden werd op het World Economic Forum in het Zwitserse Davos een studie voorgesteld van de universiteit van Yale en het Earth Institute in de VS. Zij concludeerden dat België de slechtste leerling is in de Europese milieuklas. Niks om fier over te zijn maar tegelijk ook niet zo verrassend. Want ondanks het feit dat Vlaanderen al jarenlang tot de meest verkavelde regio ter wereld hoort, blijven onze beleidsmakers nieuwe wegen (tegenwoordig noemt men dat omleidingswegen) en bedrijventerreinen plannen. Vlaanderen slibt stilaan dicht tot één gigantisch woon- en werkpark. Limburg onderscheidt zich in Vlaanderen door haar groene karakter. Maar dat groen is vaak relatief want buiten de bossen en natuurreservaten is ons landschap erg leeg geworden. Niemand had 20 jaar geleden kunnen voorspellen dat de landbouwevolutie zo drastisch zou ingrijpen op de biodiversiteit. Blijven werken aan de aankoop en inrichting van hoogwaardige natuurterreinen is daarbij de enige zinvolle remedie. Gelukkig is er ook buiten de natuurverenigingen een tegenbeweging op gang gekomen. Uit de schoot van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland zal over enkele dagen het Nationaal Park Hoge Kempen geboren worden. Wij willen onze vrienden hiervoor van harte proficiat wensen. Wij weten welke inspanning zij hiervoor hebben geleverd. Maar dit project stopt niet bij de oprichting ervan. Ook de volgende jaren verwachten wij dat er binnen dit Nationaal Park wordt geïnvesteerd in de natuur. Want laat dat duidelijk zijn: voor de natuurbeweging is een Nationaal Park geen plat toeristisch product. Peter Vanlommel Directeur Natuurpunt Limburg Aan de hand van berichten die we ontvangen van onze lezers maken we 4 keer per jaar de natuurbarometer op. Heb jij positief of negatief nieuws te melden over de natuur in Limburg, mail ons dan op info@natuurpuntlimburg.be of bel naar 011/ Illegale jacht op roofvogels De voorbije weken ontvingen we uit heel de provincie nare berichten over problemen met jagers. Het is opvallend hoe veel beschermde vogels en zoogdieren er de voorbije weken geschoten of vergiftigd zijn. In de opvangcentra zijn tal van buizerds, houtsnippen, sperwers, steenmarters én zelfs een heel zeldzame rode wouw binnengebracht. Om dit fenomeen een halt toe te roepen hebben de opvangcentra een meldpunt illegale jacht opgericht. Je kunt er terecht wanneer je vallen of stroppen opmerkt of wanneer je iemand ziet schieten op roofvogels of beschermde dieren. Het centrum in Heusden-Zolder is te bereiken op het nummer 011/ , het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek op 089/ Geschoten buizerd. Foto's: Natuurhulpcentrum Opglabbeek Ze zijn er nog steeds: de pestvogels We gaven het vorige keer reeds aan: de pestvogels zijn ook dit jaar van de partij. En ze zijn er nog steeds. In Hasselt,, Piringen, Opglabbeek zijn er gezien. Soms tot vogels bijeen, op de bessen van liguster, Gelderse roos of andere besdragende struiken. Vergeet dus niet te kijken naar deze prachtige noordelijke gasten. Pestvogels op bezoek. Foto: Frans Vanbauwel

3 Natuurbarometer Kudde schapen. Foto: Frans Vanbauwel Meer grote zilverreigers De grote zilverreiger is in het Midden-Limburgse Vijvergebied De Wijers een goede bekende aan het worden. Op de deels leegstaande vijvers zoekt hij ijverig naar kleine vissen. Bij vorst verplaatst hij zich naar open water. Zo is hij deze winter opvallend talrijk aan het Schulensmeer, waar steeds wat open water aanwezig blijft. Maar ook in Noord-Limburg en zelfs in Haspengouw (Mombeekvallei) zijn er meer en meer witte gratiën te zien. Hou dus je ogen open. Graasmachines Grote zilverreiger. Foto: Frans Vanbauwel De lente zorgt telkens weer voor de nodige kriebels. Vogels halen hun bouwplannen boven, de zwangerschap van vele zoogdieren loopt op zijn einde en de amfibieën zijn hun jaarlijkse bedevaart naar de poelen begonnen. Maar daarover gaat dit lente-artikel voor één keer niet Honden bijten schapen in natuurgebied Schulensbroek Het is niet de eerste keer en het zal vermoedelijk ook niet de laatste keer zijn, maar loslopende honden hebben aan het Schulensmeer in Herk-de- Stad weer enkele schapen doodgebeten. Aangelijnde honden zijn welkom, maar de baasjes houden zich niet altijd aan de regels. Onze weldoorvoede viervoeters zijn ook in de winter in supervorm. De meeste dieren in de vrije natuur zijn dat niet. En die zijn dan makkelijke prooien. De Vrienden van het Schulensbroek houden hun hart vast voor het komende lammerseizoen. 't Is geen prettig zicht... een door loslopende honden doodgebeten schaap. Foto: Piet Rymen Toen Sam Gooris zong van "laat het gras maar groeien neen ik rij het nooit meer af" had deze schalkse knul wellicht niet de bedoeling om in zijn tuin een natuurreservaat op te richten. Hoewel er wel wat te zeggen valt voor een dergelijke vorm van "klapstoelbeheer" waarbij je de natuur gewoon haar gang laat gaan. Alleen eindigt dat liedje met een bos en dat is niet altijd de keuze van onze natuurbeheerders. In onze vrije natuur zijn bepaalde planten- en diersoorten nu éénmaal sterk afhankelijk van onze goede zorgen. Als je op een zondagnamiddag in één van onze natuurgebieden in Limburg wandelt, sta je er niet bij stil dat er heel wat mensen hun brood verdienen met natuurbeheer. Zo smeren elke ochtend zowat 40 natuurarbeiders letterlijk hun boterhammetjes om aan de dagtaak in de natuurreservaten te beginnen. Kappen, graven, planten en gras maaien. Hard werk maar wel gezond bezig zijn in de buitenlucht. In de weekends is het dan de beurt aan vele honderden vrijwilligers. Maar al te vaak vergeten we onze "grazers". Beesten, van allerlei pluimage, die belangeloos meewerken aan meer en betere Foto: Jeroen Mentens 4

4 Paarden knabbelend van een bloemrijk grasland. Foto: Frans Vanbauwel natuur in onze reservaten. Galloway-, Angus- en Hooglandrunderen, Fjorden- of IJslandpony s, Drentse heideschapen, Mergellanders en Voskoppen. Maar één ding hebben ze gemeen: dat ze zich goed voelen in de vrije natuur en zonder hulp hun kroost op de wereld kunnen zetten. Vanaf februari wordt het spannend. Sommige delen van onze natuurgebieden lijken dan veranderd in een kraamkliniek. Het begint meestal met de schapen die "op hun laatste poten" lopen. En als het éénmaal is begonnen, gaat het snel. Dagelijks komen nieuwe tienermoeders met 1 of 2 lammetjes je tegemoet gelopen. Even later is het ook de beurt aan de koeien en de paarden. Als verwende en natuurvreemde tweevoeters uit onze zorgmaatschappij staan we altijd klaar om te helpen. Maar échte natuurbeesten dulden geen pottenkijkers bij dat intieme gebeuren. Het moederdier zondert zich af en zoekt een rustig plekje waar het zonder hulp nieuw leven op de wereld zet. Enkele minuten later wankelt het jonge dier al op naar verhouding veel te lange poten langs Drents heideschaap. Foto: VBC De Watersnip Angus Aberdeen. Foto: Jeroen Mentens Mergellanders. Voskop. Foto: Jeroen Mentens Galloway. Foto: Diane Appels de mama op. Intussen onbeholpen zoekend naar de dorstlessende uier. Na de begeestering van in een nieuwe wereld te zijn terechtgekomen, zie je ze een paar dagen later al xtc-gewijs allerlei capriolen en sprongen maken alsof ze even met hun emoties geen blijf weten. Of zouden ze zich al zo verheugen op een boeiende carrière als graasmachine in onze natuurgebieden? 6

5 Natuur in het Broek Ver in het noordoosten van Limburg, in een uithoek op de grens met Nederland, ligt een indrukwekkende restant van wat ooit een groot grensmoeras was: Kempen~Broek. Door de eeuwen heen was het een gevaarlijke plek: verraderlijk, onberekenbaar en onbereikbaar. Nu gaat het er veel kalmer aan toe en kan je op je gemak van de natuur en de stilte genieten. Mysterieus mooi en veilig dichtbij! Van groot ontoegankelijk moeras De naam van dit grensoverschrijdend landschap verraadt al veel. Het gebied is een restant van een voormalig broekgebied van ruim hectaren groot, een kletsnatte uithoek op de grens. Een ontoegankelijk moeras waarin alleen de omwonenden en vindingrijke smokkelaars hun weg vonden. Daar wilde de pas opgerichte Belgische staat in de 19e eeuw verandering in brengen. De onrendabele broeken moesten worden drooggelegd door het graven van een stelsel van afwateringsgrachten. Men werkte 10 jaar met man en macht, en met de hand, aan dit huzarenstukje. De Lossing, de hoofdgracht, vertrekt in Lozen (Bocholt) om 24 km verder in Ophoven in de Maas te eindigen.... naar een een mozaïek van landschappen Het woeste grensmoeras is intussen veranderd in een afwisselend cultuurlandschap. Gelukkig heeft men het broek niet overal kunnen temmen. Op verschillende plekken heeft men de laatste jaren hard gewerkt om het natte karakter terug te herstellen. In de Zig (Kinrooi) en de Luysen (Bree) werden de vijvers heringericht. Het Smeetshof in Bocholt heeft een ware metamorfose ondergaan en is omgetoverd in een open moeras. Wie op zoek is naar superlatieven, trekt best richting Stramprooierbroek. Je kan er de meest ongetemde vorm van een broek zien én genieten van de stilste plek in Vlaanderen. Bewoners in beeld Met wat geluk kom je op één van je wandelingen door het Kempen~Broek wel een bever tegen. Als je hem voor het eerst ziet lijkt het op een illusie van iets wat je ooit op TV zag. Maar dit is echt! Het beest is enkele jaren geleden spontaan komen aanzwemmen nadat hij in Nederland langs de Maas werd uitgezet. Deze sympathieke knager voelt zich opperbest in moerassen, vijvers en beken met zuiver water. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, is hij helemaal niet zo schuw. Je moet dus geen grote sporenzoeker zijn om hem te vinden. En natte voeten moet je er ook niet voor over hebben, want hij laat zich makkelijk bekijken vanuit de kijkhutten die je langs de wandelpaden vindt. Een bever is een overtuigde vegetariër. Liefst eet hij schors en takken maar ook waterplanten zijn een lekkere afwisseling. En jawel, hij durft af en toe een flinke boom omleggen. Maar het meest spectaculair is zijn woonhuis, de beverburcht. De bever. Foto's: Erwin Christis Te voet door Kempen~Broek Trek je wandelschoenen aan (of laarzen voor de ruigere stukken) en zie het allemaal zelf. Reeds 4 gebieden zijn helemaal bewegwijzerd en uitgerust met vogelkijkhutten, kijkwanden en knuppelpaden. Kilometerklopper of gelegenheidswandelaar, je kan de lussen combineren naar eigen loopvermogen. De wandelkaarten kan je online bestellen op Libellen: lenige luchtelfjes Libellen zijn de bekendste luchtacrobaten van Kempen~Broek. Tijdens een 4-delige mini cursus leer je ze herkennen. De boeiende theorie wordt tijdens 2 ochtendexcursies in de praktijk omgezet. Theorie: do 20 en do 27 april van 19u30 tot 22u30 (Luysmolen Bocholt) Excursies: zo 28 mei (Bree) en zo 12 augustus () van 10u00 tot 13u00 Kostprijs: 10 Aanmelden: bij Sabine Delhaise sabine@rlkm.be of 089/ Opgelet: het aantal deelnemers is beperkt tot 25! Kempen~Broek krijgt hulp vanuit Europa Om de grote natuur- en ontwikkelingsplannen uit te voeren kunnen Natuurpunt en andere partners beroep doen op het Interreg-programma Euregio Benelux Middengebied van de Europese Unie.

6 GEBIED IN DE KIJKER GEBIED IN DE KIJKER Eén van de parels in het Kempen~Broek is natuurgebied De Luysen en het aanpalende Mariahof op de grens van Bocholt en Bree. De naam Luysen is afgeleid van het Oost- Nederlandse dialectwoord lues of riet. Het gebied was vroeger een door riet gedomineerd moerasgebied op een veenbodem in de vallei van de Abeek. Dorpelingen en keuterboeren vergaarden er hak- en geriefhout. In de jaren zestig werd de natuur er op illegale wijze op de schop genomen en omgevormd tot lawaaierig vakantiepark. Mede dankzij de steun van de stad Bree werd het gebied in 1996 teruggegeven aan de natuur. Sindsdien draagt een enthousiaste groep van lokale vrijwilligers er zorg voor. Wij De Luysen 10 Halflingers. gingen op een ijzige februaridag een kijkje nemen en hadden een afspraak met René Moors, één van de vele vrijwilligers uit de afdeling Bree. De klassieke vraag: hoe is het hier allemaal begonnen? [René] Zoals op zovele plaatsen trokken ook in Bree een groepje vrienden (bekend als de vogelkiekers) regelmatig op ontdekking in het uitgestrekte broek. In die tijd een eldorado voor vogelaars. Al snel begonnen we ons René Moors in de vogelkijkhut. ook in te zetten in het natuurbeheer. Met de blote hand hebben we het toen met wilgen dichtgegroeide Stramprooierbroek van onze collega natuurvereniging Limburgs Landschap helpen open maken. Later hebben we ons dan samen verzet tegen de illegale omvorming van De Luysen tot een vakantiepark met zwemvijvers, badhuizen en groot campingterrein. Het bracht ons alleen maar dichter bij mekaar. Ik geloof dat het een unicum in Vlaanderen was toen het stadsbestuur van Bree de zaak keer op keer liet verzegelen en zich burgerlijke partij stelde tegen de campinguitbater. Nochtans is daar nu niks meer van te merken? [René] Jawel hoor, sommige bomen dragen nog de nummers van de caravanplaatsen. Maar als mensen zich verenigen is er veel mogelijk. Tien jaar geleden konden we het gebied aankopen. En voor het herstel van de natuur kregen we de zeer gewaardeerde steun van de Vlaamse Landmaatschappij en het stadsbestuur van Bree. Intussen zijn we trots op wat we de mensen kunnen tonen: een natuurgebied van 40 hectaren met plassen, slikplaten, rietkragen en hooilandjes in de vallei van de Abeek. Het open water omzoomd met rietkragen vormt het kloppende hart van het gebied. Hier broeden zeldzame soorten als slobeend, zomertaling, roerdomp, blauwborst en snor. En midden in de grote plas ligt een slikplaat die een geweldige aantrekkingskracht uitoefent op waadvogels zoals watersnip, groenpootruiter, kemphaan en bokje. In de trekperiode komen ook de visarend en blauwe kiekendief een kijkje nemen. Hooglandrunderen. Maar kunnen we die ook te zien krijgen? [René] Wel, het is steeds onze bekommernis geweest zoveel mogelijk mensen te laten genieten van de natuur zonder dat de natuur hiervan schade ondervindt. Daarom werd een wandelgebied aangelegd met ook 2 vogelkijkhutten. Het zijn werkelijk zeer comfortabele hutten (één toegankelijk voor rolstoelgebruikers!) waar mensen een prachtig zicht hebben op de slikplaat en de plassen. De vele zeldzame vogelsoorten worden niet gestoord en laten zich dan ook graag observeren. We kunnen ons inbeelden dat zo n gebied heel wat onderhoud vraagt? [René] We hebben een actieve groep vrijwilligers van 15 à 20 mensen die tussen september en het begin van het broedseizoen minstens elke 14 dagen samenkomt. Er wordt dan aan natuurbeheer gedaan maar we maken er ook telkens een gezellige boel van. Want natuur is mooi, maar gezellig keuvelen met wat lekker eten en drinken erbij zijn dat ook. Regelmatig maken we met de ganse groep een reisje naar een buitenlands natuurgebied om onze blik te verruimen. En daarnaast hebben ook wij onze graasmachines ingezet: 2 blonde Haflingers en een kleine kudde Hooglandrunderen. Spectaculaire beesten die het gebied een extra avontuurlijk tintje geven. Terwijl we nog rustig nakeuvelen in de kijkhut vliegt enkele meters verder plots een roerdomp op uit het bevroren riet! Een heerlijk moment. Misschien moeten we eens wat vaker naar Bree. Meer info: René Moors 089/

7 AMBER AMBER Twijfel je of jouw tuin een echte Amber-tuin is? Binnenkort organiseren wij enkele infoavonden over Amber-tuinen. Kom eens langs en ontdek of jouw tuin de Amber-toets doorstaat. Insectenhuisjes of oude boomstronken lokken allerhande nuttige insecten. Je hebt de keuze uit volgende locaties: Amber-wedstrijd De winter heeft lang genoeg geduurd. Sommige tuinliefhebbers hebben al volop plannen zitten maken, anderen hielden het bij een lange winterslaap. Maar met de komst van de eerste voorjaarsbloeiers trekt de tuin terug volop onze aandacht. Wie er deze lente voor kiest om zijn tuin in een Amber-kleedje te steken, wordt misschien dubbel beloond: genieten van een mooie tuin én een prijs uit onze Amber-wedstrijd. Donderdag 16 maart u Neerpelt Gemeentehuis zaal de Patio Kerkstraat 7 Maandag 20 maart u Lommel Buurthuis De Hanekap Hanekapstraat 16 Lutlommel Woensdag 22 maart u Ham Raadzaal gemeentehuis, Dorpstraat 19 Donderdag 23 maart u Beverlo De Kardijk, B Heymansplein 14 Maandag 27 maart u Houthalen-Helchteren Wintertuin AML, Grote Baan 176 Donderdag 30 maart u Herk-de Stad Cultureel Centrum De Markthallen Markt 6 Donderdag 6 april u Diest Stadhuis in de st Joriszaal Markt 1 Deelname aan een infoavond is GRATIS, bevestig je aanwezigheid vooraf op 011/ of via sandra@natuurpuntlimburg.be Geheugensteuntje Doe mee en win mooie tuinartikelen Dit voorjaar pakken we uit met onze eerste Amber-wedstrijd. Iedere tuineigenaar ( *) die over een Amber-tuin beschikt of er één wenst te maken, kan deelnemen. Zoals bij iedere wedstrijd zijn er mooie prijzen te winnen. De hoofdprijs is een tuinset ter waarde van 500. De tweede en derde prijzen worden beloond met een waardebon van 300 resp Deze kunnen ingeruild worden voor mooie houten tuinartikelen met het FSC keurmerk. Verder zijn er leuke prijzen uit onze Natuurpunt winkel. Tenslotte ontvangt iedere eigenaar van een Amber-tuin een certificaat en wordt hij of zij uitgenodigd voor een gezellige en educatieve tuinuitstap. De prijsuitreiking vindt plaats op onze opentuindag van zondag 11 juni. (*) uit de regio: Tessenderlo, Ham, Diest, Herk-de-Stad, Halen, Lummen, Zonhoven, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Beringen, Leopoldsburg, Hechtel-Eksel, Peer, Lommel, Neerpelt, Overpelt en Hamont-Achel Hoe deelnemen? Deelnemen kan heel eenvoudig door het wedstrijdformulier in te vullen dat je binnenkort in je brievenbus ontvangt. Je kan er ook steeds een opvragen via de website of op 011/ Voor zij die nog niet helemaal vertrouwd zijn met de Amber-tuin zetten we de principes nog even kort op een rij. Wil je extra sterren verdienen, hou dan zeker de bijhordende tips *** in het oog! Amber-principes: Niets wordt afgevoerd Verwerk snoeiresten in een takkenwal, composteer gazonmaaisel, maak plaats voor een kippenren. Tips *** Gebruik afgevallen bladeren als mulchlaag tussen struiken of composteer ze. Ruim uitgebloeide vaste planten pas op in het voorjaar

8 AMBER AMBER De Amber-tuin gelegen aan de Afvalmaatschappij Limburg (AML), Grote Baan 176 te Houthalen is steeds vrij toegankelijk. Variatie is gezond Zorg voor evenwicht tussen gazon, verharding en beplanting. Tips *** Laat water infiltreren in de bodem, gebruik waterdoorlatende, milieuvriendelijke verhardingen zoals bvb grasdallen. Juiste plantenkeuze met een gelaagde opbouw Varieer in de plantenkeuze, zorg voor kruiden, vaste planten, struiken en bomen. Hou de bodem bedekt. Tips *** Plant voldoende bodembedekkers. Plant heesters met bessen of bloemen die aantrekkelijk zijn voor vogels, insecten, Gebruik geen kunstmeststoffen Gebruik alleen compost, verteerd stalmest of andere organische meststoffen. Plaats milieuvriendelijke tuinafsluitingen Plaats geen betonnen tuinschermen maar kies voor streekeigen of FSC gelabeld hout. Met snoeiresten en lange takken kan je een scherm vlechten. Een saai tuinscherm kan je laten begroeien met verschillende klimplanten. Zo wordt het een sprookjesachtig tuinelement. 14 Tips *** Voorzie onderaan openingen in je tuinafsluiting zodat kleine diertjes ongehinderd je tuin kunnen bezoeken. Bvb. Een egel, padden, enz. Gebruik geen pesticiden Bestrijd ziektes en plagen enkel met milieuvriendelijke middelen. Hierdoor kan je tuin naar een ecologisch evenwicht groeien. Schadelijke en nuttige organismen houden elkaar in evenwicht. Tips *** Voorzie insectenhuisjes of oude boomstronken voor nuttige insecten zoals solitaire bijen en oorwormen, wantsen, zweefvliegen... Geef niet onnodig water Geef enkel water als het echt nodig is. Bij een nieuwe aanplant of indien er pas gazon of bloemenweide gezaaid werd en de kieming van de zaadjes dreigt te mislukken. Tips *** Gebruik regenwater in je tuin en laat water infiltreren. Een uitgebreide uitleg over de amberprincipes en de wedstrijd vind je terug op onze website: De splinternieuwe Afvalmaatschappij Limburg (AML) is onze partner in het Amber-project. Maar wat heeft een afval verwerkend bedrijf met tuinen te maken? Wij vroegen het aan Theo Schuurmans, voorzitter van AML en tevens burgemeester van Hamont Achel. Vele Limburgse tuineigenaars hebben een composthoop. En keukenafval belandt vaak in het kippenhok. Maar het andere groenafval uit de tuin wordt meestal afgevoerd naar het recyclagepark. Deze groenresten zoals snoeiafval en gazonmaaisel belanden op de afvalberg terwijl het eigenlijk kan gecomposteerd worden of gebruikt worden als interessante bouwmaterialen in de tuin. Het verwerken van dit groenafval kost handenvol geld. Onze deskundigen berekenden dat de verwerking van een doorsnee aanhangwagen met groenafval naar het recyclagepark gemiddeld 16,28 kost. Kosten die via de belasting uiteindelijk aan de burger worden doorgerekend. Het is beter om deze materialen in eigen tuin te verwerken. Preventie noemen wij dat. Via het project Amber geven we tips hoe de mensen tot een afvalvriendelijke tuin kunnen komen. Zo promoten we bijvoorbeeld de omschakeling van grote gazonvlaktes naar bloemenweides. Dat geeft minder werk en meer natuur. En het gebruik van snoeihout in vlechtwerken is momenteel zelfs tot een hype aan het uitgroeien. Natuurpunt Limburg en haar lokale netwerk van vrijwilligers is hierbij een ideale partner. Samen gaan we voor meer natuur heel dicht bij de mensen. Theo Schuurmans. 15

9 NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN Nationaal Park Hoge Kempen feest! Op zondag 26 maart is het zover! Die dag zal het Nationaal Park Hoge Kempen, het eerste Nationaal Park in Vlaanderen, zijn eerste bezoekers ontvangen. Het belooft een historische dag te worden waarbij iedereen met een hart voor natuur wordt uitgenodigd om mee te feesten. Na jaren hard werken aan de voorbereidingen, komt de officiële opening van het Nationaal Park Hoge Kempen nu snel dichterbij. Het Nationaal Park Hoge Kempen zal hectaren groot zijn, en zich uitstrekken over de gemeenten, Dilsen-Stokkem, Maasmechelen, Zutendaal, Lanaken en As. Dankzij een goede samenwerking van verschillende partners, die allemaal geloven in een toekomst voor natuur in Limburg, is het Nationaal Park Hoge Kempen uitgegroeid tot het natuurlijke hoogtepunt van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland. Tijdens het openingsfeest kan je kiezen uit vijf exclusieve bewegwijzerde wandelingen. Zo krijg je alvast in primeur de allermooiste plekjes van het Nationaal Park te zien. Zowel de geoefende wandelaar als de recreant zal in dit aanbod zeker zijn gading vinden. Je kunt immers kiezen tussen een wandeling van ongeveer 4 km, 6 km of 8 km. Bovendien worden er 2 wandelroutes van 12 km uitgestippeld, een ideaal dagvullend parcours. Deze routes liggen verspreid over de bossen van Heiwijck, de Kikbeekbron, de Vallei van de Ziepbeek en de Mechelse Heide. Dus gegarandeerd gevarieerde landschappen! Nog een primeur! Op deze wandelingen tref je de Rangers aan die je graag meer uitleg geven over Nationaal Park Hoge Kempen. Bovendien krijg je op die manier een voorsmaakje van wat de Rangers voor je in petto hebben de komende jaren. Op 26 maart worden 5 nieuwe wandelgebieden, elk voorzien van een handige wandelkaart, voorgesteld. Inspiratie genoeg dus voor een volgend bezoek! Droom je van een uniek vergezicht over het Nationaal Park? Trek dan je stoute schoenen aan en ontdek het Nationaal Park vanuit de lucht, op 50 meter hoogte. Uiteraard krijg je die dag ook een antwoord op al je vragen over het Nationaal Park Hoge Kempen. Zo zullen de 6 betrokken gemeenten elk hun poort tot het Nationaal Park voorstellen. En je maakt kennis met de inspanningen die de beheerder (Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Bos & Groen en Afdeling Natuur) levert om het gebied in optimale ecologische conditie te brengen. Voor een hapje en een drankje kan je op 26 maart terecht in de grote feesttent. Ben je op zoek naar een ruigere sfeer? Kom dan zeker langs in het exclusieve wilderniscafé! Hier presenteren 3 sociale werkplaatsen hun kunsten. Tijdens dit alles zullen oa. Volle Petaj en Va Fan Fahre voor de nodige muzikale ambiance zorgen. Straattheater met een knipoog naar de 4 natuurelementen zal zeker een niet te missen blikvanger zijn. Ook de kinderen mogen iets bijzonders verwachten. De festiviteiten starten om 10.00u en zullen doorgaan tot 18.00u op een centrale plek in het Nationaal Park Hoge Kempen (Heiwijck). Deze feestplek is enkel te voet of met de fiets te bereiken. Kom je van verder? Parkeer je wagen dan op de grote verzamelparking in Wiemesmeer (Zutendaal) en gebruik de gratis pendelbussen. Deze brengen je in minder dan 5 minuten naar het hart van het Nationaal Park Hoge Kempen. Deze parking bereik je via afrit 32 (-Oost) van de E314, volg richting Wiemesmeer. Johan Van Den Bosch Projectbureau Nationaal Park Hoge Kempen Winterslagstraat 87, 3600 tel. 089/ fax 089/ info@rlkm.be Zutendaal Nationaal Park Hoge Kempen As Eisden Maasmechelen Lanaken 16 Foto's: Erwin Christis 17

10 ACTIVITEITENKALENDER Vergeet niet te genieten... ACTIVITEITENKALENDER Vrijhern. Foto : Ilse Ideler Zaterdag 1 april Kinrooi Natuurwandeling 9.00 u infobord in de Vijverbroekstraat, Kessenich Afdeling Kinrooi: Werner Verheyen 089/ Turnhout Bezoek museum, winkel en vennegebied 8.30 u Parking Kouterman-straat (carpooling), Alken Afdeling Alken: Albert Put 011/ , vooraf inschrijven, pick-nick voor 's middags meenemen Zondag 2 april Bree Wandeling in St-Maartensheide u parking De Luysen, Mariahofstraat Bree-Beek Afdeling Bree: Mathieu Schouteden 089/ Wandeling in de Maten 9.00 u parking van de Slagmolen, Afdeling : Willy Peumans 089/ Lommel-Kolonie Wandeling door de Vloeiweiden u einde Koloniestraat, Lommel Albert Mertens of Luc Winters 011/ of 011/ Gezinswandeling aan t Schulensmeer u t Vloot Schulensmeer Afdeling Vrienden van het Schulensbroek: 013/ Achel Wandeling met vogelgeluiden in de Warande Vertrek bij zonsopgang aan de kiosk van Achel-dorp Afdeling Hamont-Achel: 011/ Sint-Truiden Geologische wandeling: Holle weg Kelsbeek-Sint-Truiden u speelpleintje Metsteren Afdeling Aulenteer: 011/ Tip: stevige wandelschoenen en loupe Lentewandeling u VBC 'De Watersnip' Zwarte Beek (Hechtel-Eksel) Mossen en korstmossen 9.00 u Parking Autokeuring Eindhovensebaan 50 Eksel Afdeling Hechtel-Eksel: Johan Van Den Bosch 011/ Zwarte Beek (Lummen) Op zoek naar kikkers, padden en salamanders u De Theepot Ashoekstraat Lummen Afdeling Lummen: Dirk D Hondt 013/ of 0473/ Zondag 9 april Wandeling in het Wik 8.30u Groene Huis, domein Bokrijk Afdeling : Marc Fourier 089/ Hoeselt Vroegvogeltocht met aansluitend spek en eieren 6.00 Kluis van Vrijhern, Kluisstraat 1, Hoeselt Afdeling Zuidoost Limburg: Peter Roosen 0498/ p.roosen@telenet.be Vooraf inschrijven: 5/persoon Meeuwen Wandeling in de Abeekvallei 9.00u Buurthuis Ellikom, Weg naar Ellikom 143, Meeuwen Afdeling Meeuwen-Gruitrode en Peer: Michel Broeckmans 011/ Leopoldsburg Vogelgeluidenwandeling in de vallei van de Grote Beek u Taverne De Wijzerplaat, Hoekstraat, Heppen-Leopoldsburg Afdeling Leopoldsburg: Guy Vanzeir 011/ As Voorjaarsbloeiers en late vogels 9.00 u _ Castershoeve, As Afdeling As: Andre Vincken 089/ Borgloon Vroege vogels 9.00 u Speelhof Borgloon Afdeling Borgloon: Luk Robijns 012/ Lommel Natuuruitstap naar Blekerheide en Riebos 8.00u einde van In de Putten (straat links ten noorden van het kanaal op de weg van Lommel naar Luyksgestel) André Geypen 011/ Zondag 16 april Neerpelt Lentewandeling 9.00 u BC De wulp, Tussenstraat 10, Neerpelt Afdeling Neerpelt: 011/ Maandag 17 april Zwarte Beek (Hechtel-Eksel) Resterheide wandeling 8.30 u Parking Begijnenvijvers Begijnenstraat, Hechtel Luk Winters 011/ Elsloo (NL) Voorjaarsbloeiers in het Bunderbos 9.10 u gemeentehuis Maasmechelen 9.30 u parking kasteel Elsloo Afdeling Maasmechelen: Marcel Bex 089/ Kanne Lentebloeiers in Kanne u Parking Kouterman-straat (carpooling), Alken Afdeling Alken: Luc Paque 011/ Hechtel-Eksel Uitstap naar natuurontwikkelingsgeb ied De Resterheide 8.30 Parking Begijnevijver, aangegeven aan eerste rotonde ten zuiden van Hechtel op de Hasseltse baan Albert Geuens 011/ Zondag 23 april Diepenbeek Avondwandeling in de Dauteweyers u parking van de Sint Servatiusstraat te Diepenbeek (Lutselus) Afdeling Diepenbeek: Jos Ramaekers 011/ Kanne Voorjaarswandeling op het Plateau van Caestert u kerk Kanne, Riemst Afdeling Zuidoost Limburg: Gabriël Erens 012/ Natuurspeurdertjes in actie Kikkers en andere waterbewoners u VBC 'De Watersnip' Voor kinderen van 5 tot 7 jaar deelname 1 per kind Zwarte Beek (Lummen) Ledenvergadering + voordracht over uilen 9.00 u - Oosterhof, Dr. Van Der Hoeydonckstraat, Lummen Afdeling Lummen - Dirk D Hondt - 013/ of 0473/ Zwarte Beek (Zelem) Ochtendwandeling met ontbijt 5.30 u Klooster St. Jansberg St. Jansbergstraat, Zelem Afdeling Regio Zelem: 013/ Vooraf inschrijven bij jan.kenens@lin.vlaanderen.be 5 leden NP, 6 niet-leden Zammelen Daguitstap voorjaarsbloeiers 8.30 Stadsplein fontein Bree Afdeling Bree: Jannie Neyens 089/ Zammelen Voorjaarsbloeiers 14.00u parochiezaal Zammelen Afdeling Kortessem: Kris Castro 0473/ Mechelen-Bovelingen Lentewandeling & beheerswerken (Dag van de Aarde) 9.00 Voetbalkantine Mechelen- Bovelingen (Heers) Afdeling De Herk Heers: Lydia Vanberghen 011/ Voorzie laarzen en veiligheidshandschoenen Kanne Voorjaarsbloeiers 13.00u gemeentehuis St- Lambrechts-Herk (Hasselt) Kern Herk & Mombeek: Alida Vanholst (alida.vanholst@scarlet.be) Vooraf inschrijven Bergeyk (NL) Wandeling in de Liskes te Bergeyk 8.30 Wateringhuis, Oude Maai, Lommel-Kolonie Albert Mertens 011/ april tem 1 mei Vierdaagse busreis naar het Graafschap Kent in Engeland bezoek aan parken en tuinen Info en inschrijven: 320 pp bij Albert Geuens 011/ Zondag 30 april Bree Dauwwandeling De Luysen met ontbijt u de Luysen, Mariahofstraat Bree-Beek Afdeling Bree: René Moors 089/ Bij deelname, graag een seintje vooraf, ontbijt: 5 pp Overpelt Voorjaarswandeling t Plat 14.00u Schapenstal, einde Palisstraat, Overpelt (Holven) Albert Mertens en Luc Winters 011/ of 011/ Ham De zang der vogels 8.00 u Natuurcentrum Den Haas Broekstraat z/n,gerhoeven-ham Afdeling Ham: Luc Roubben 0476/ Geleide wandeling met ontbijt spek en eieren Achel Vogelgeluiden van de eerste zomergasten Vertrek bij zonsopgang aan parking van de Bever, Achel Afdeling Hamont-Achel: 011/ Zwarte Beek (Hechtel-Eksel) Poelenwandeling u Hoek Oude Barrierstraat- Hoefstraat, Hechtel Afdeling Hechtel-Eksel: Johan Van Den Bosch 011/

11 ACTIVITEITENKALENDER Vergeet niet te genieten... ACTIVITEITENKALENDER Maandag 1 mei 24-uren van t Schulensbroek 5.30 u kerk Schulen: ochtendwandeling mogelijkheid ontbijt nadien: u middagwandeling vertrek aan t Station te Schulen u avondwandeling vertrek kerk Afdeling Vrienden van het Schulensbroek: 013/ Scherpenheuvel Langs oude pelgrimspaden naar Scherpenheuvel 4.30 u kerk Nieuwerkerken Afdeling Nieuwerkerken: Albert Strauven 0497/ Vooraf inschrijven (vóór 23 april) terug naar Nieuwerkerken met bus ( 5) Sint-Truiden Vroegvogelwandeling met ontbijtbuffet u Bezoekerscentrum Nieuwenhoven, ontbijt 9.15 u parochiecentrum, Melverencentrum 66, Sint-Truiden Afdeling Aulenteer - 011/ Inschrijven: (enkel voor ontbijt) voor 19 april: 10 voor volwassenen / 7,5 voor kinderen Zaterdag 6 mei Kinrooi Natuurwandeling 9.00 u infobord in de Vijverbroekstraat, Kessenich Afdeling Kinrooi: Werner Verheyen 089/ Zondag 7 mei Wandeling in de Maten 9.00 u parking van de Slagmolen, Afdeling : Willy Peumans 089/ Wandeling Stiemerbeekvallei u parking Sportcentrum, E. van Doorenlaan, Afdeling : Jos Lycops 089/ Bree Wandeling in de Luysen u parking De Luysen, Mariahofstraat Bree-Beek Afdeling Bree: Jaak Janssen 089/ Lommel-Kolonie Natuurwandeling De Vloeiweiden u einde Koloniestraat, Lommel Albert Mertens 011/ Mombeekvallei Dauwwandeling met spek en eieren 5.30 u ten huize van René Neutelaers, Steenberg 58 te St.- Lambrechts-Herk. Kern Herk & Mombeek: René en Maria 011/ Vooraf inschrijven noodzakelijk! Gezinswandeling aan t Schulensmeer u t Vloot Schulensmeer Afdeling Vrienden van het Schulensbroek: 013/ Runkst Amfibieën in bommenkraters van Tommelen u Sint-Kristoffelkerk, Veldstraat Runkst, Hasselt Afdeling Hasselt-Zonhoven: Rik Jacobs 011/ Eben-Emael Wandeling : Kalkflora u parking Europaplein Sint- Truiden Afdeling Aulenteer: 011/ Tip: hoog schoeisel Op zoek naar kikkers en padden u VBC 'De Watersnip' Zaterdag 13 mei Leopoldsburg Vogelgeluidenwandeling op Gerheserheide 18.00u Zwembad de Merel, Op t zand 35, Heppen-Leopoldsburg Afdeling Leopoldsburg: Guy Vanzeir 011/ Zondag 14 mei Achel Vogelgeluiden uit bos en struweel Vertrek bij zonsopgang aan de kiosk, Achel-dorp Afdeling Hamont-Achel: 011/ Wandeling in het Wik 8.30 u Groene Huis domein Bokrijk Afdeling : Marc Fourier 089/ Diepenbeek Vijverwandeling in de Broekbosvijvers u ontmoetingscentrum, Pastorijstraat, Lutselus Afdeling Diepenbeek: Jos Ramaekers 011/ Voeren Wandeling in het Aalsbos in St.- Pietersvoeren 13.15u parking gemeentehuis Riemst 14.00u kerk van Sint-Pieters- Voeren Afdeling Zuidoost Limburg: Chris Dictus 011/ Borgloon Ontbijtwandeling 6.30 u Speelhof Borgloon Afdeling Borgloon: Luk Robijns 012/ Inschrijven noodzakelijk Eisden Wandeling op de Terril 14.00u Parking Euroscoop Eisden Afdeling Maasmechelen: Marcel Van Nylen 089/ Hechtel-Eksel Natuurwandeling Militair Domein 8.00u Parking A.V.T. (Atletiekvereniging Hechtel), de 1ste weg ten zuiden van het oude ronde punt van de Noord-Zuid verbinding Albert Geuens 011/ Ochtendwandeling met ontbijt 5.30 u Parking tegenover Koersels kapelleke Afdeling Beringen: 0478 / of 011/ Vooraf inschrijven: 8 Zwarte Beek (Hechtel-Eksel) Vogels kijken 8.00 u Atletiekpiste, Hoefstraat, Hechtel Luc Winters 011/ Picknick meenemen Zwarte Beek (Meldert) Lievrobiskeswandeling u Kerkplein Meldert, Lummen Afdeling Regio Zelem: Jeroen Mentens 0472/ Zaterdag 20 mei Bree Nachtdierentocht u parking De Luysen, Mariahofstraat Bree-Beek Afdeling Bree: Jaak Janssen 089/ Zondag 21 mei As Zonnedauw en klokjesgentiaan 9.00 u Station, As Afdeling As: Andre Vincken 089/ Maaswinkel Poelenwandeling u gemeentehuis Maasmechelen u infobord Zuidwillemsvaart Afdeling Maasmechelen: Bertie Vanderlee 089/ Neerpelt Broedvogelwandeling 9.00 u BC De wulp, Tussenstraat 10, Neerpelt Afdeling Neerpelt: 011/ Rullingen Dauwwandeling 6.00 u Parking Kasteel Rullingen Afdeling De Herk Heers: Charlie Claesen 011/ Inschrijven op voorhand. Wandeling gevolgd door ontbijt Natuurspeurdertjes in actie - Het bos in de lente u VBC 'De Watersnip' Voor kinderen van 5 tot 7 jaar deelname 1 per kind Donderdag 25 mei Hoge Venen Daguitstap naar de Hoge Venen 8.30 u kerk Peer, 8.45 u kerk Meeuwen Afdeling Meeuwen-Gruitrode en Peer: Marleen Massonnet 011/ Inschrijven is vereist 25 mei tem 28 mei Lorraine (F) Vierdaags naar de Franse Lorraine Afdeling Hasselt Zonhoven Info en inschrijven ( 180 pp): Johan Royeaerd 011/ / of joroy@skynet.be 26 mei tem 28 mei Daun (D) Driedaagse naar Daun (Vulkaaneifel Duitsland) Albert Mertens 011/ luc.winters@pandora.be Eigen vervoer, vooraf inschrijven Zondag 28 mei Achel Vogelgeluiden aan de oevers van de Warmbeek Vertrek bij zonsopgang parking van de Achelse Kluis, Achel Afdeling Hamont-Achel: 011/ Zaterdag 3 juni Kinrooi Natuurwandeling 9.00 u infobord in de Vijverbroekstraat, Kessenich Afdeling Kinrooi: Werner Verheyen 089/ Schapen scheren u parking doorlaatsluis Schulensmeer Afdeling Vrienden van het Schulensbroek: 013/ Zondag 4 juni Bree Wandeling in Sint Maartensheide u parking De Luysen, Mariahofstraat, Bree-Beek Afdeling Bree: Hanne Mengels 089/ Diepenbeek Bloemenwandeling in de Dorpsbemden-Dauteweyers u sporthal Demerstrand, Stationstraat, Diepenbeek Afdeling Diepenbeek: Jos Ramaekers 011/ Wandeling in de Maten 9.00 u parking van de Slagmolen, Afdeling : Willy Peumans 089/ Lommel-Kolonie Natuurwandeling De Vloeiweiden 14.00u - einde Koloniestraat, Lommel 20 21

12 ACTIVITEITENKALENDER Vergeet niet te genieten... ACTIVITEITENKALENDER Albert Mertens of Luc Winters 011/ of 011/ Munsterbilzen Wandelen in het Munsterbos u Kerk Kortessem u Leroy Plein, Munsterbilzen Afdeling Kortessem: Kris Castro 0473/ Plantenwandeling u t Vloot Schulensmeer Afdeling Vrienden van het Schulensbroek: 013/ Mombeekvallei Landschapswandeling u parking Veemarkt, Sint- Truiden of u infobord Bekstraat, St.- Lambrechts Herk Afdeling Aulenteer: 011/ Tip: laarzen Insectenwandeling u VBC 'De Watersnip' Maandag 5 juni Zwarte Beek (Hechtel-Eksel) Fietsen en wandelen bij de buren u Kerk Hechtel Afdeling Hechtel-Eksel: Johan Van Den Bosch 011/ Donderdag 8 juni Voordracht 'Onze roofvogels en uilen' u VBC 'De Watersnip' Vooraf inschrijven: 3 leden NP 5 niet-leden Zaterdag 10 juni Korspel - Beringen Nachtzwaluwentocht 21.00u Cultureel Centrum Kastanjedreef 1, Leopoldsburg Afdeling Leopoldsburg: Guy Vanzeir 011/ Zondag 11 juni Houthalen Open Amber-tuindag u Grote Baan 176, Houthalen Natuurpunt Limburg, 011/ Wandeling in het Wik 8.30 u Groene Huis domein Bokrijk Afdeling : Marc Fourier 089/ Zonhoven Voorjaarswandeling op Kolberg- Zonderik 9.00 u parking Camping Heidestrand (Zwanenstraat) Afdeling Hasselt-Zonhoven: Rik Jacobs 011/ Laarzen aangewezen As Heiderbos en omgeving u _ parking Heiderbos, As Afdeling As: Andre Vincken 089/ Schulen Op bezoek in Schulensbroek u Speelhof Borgloon Afdeling Borgloon: Luk Robijns 012/ Inschrijven noodzakelijk Zwarte Beek (Lummen) Wat groeit en bloeit er in de vallei? u De Theepot Ashoekstraat, Lummen Afdeling Lummen: Dirk D Hondt 013/ of 0473/ Vrijdag 16 juni Eksel Observeren van de Nachtzwaluw 20.30u Parking Het Pijnven nabij het Bosmuseum Kiefhoekstraat Albert Geuens 011/ Zaterdag 17 juni Zwarte Beek (Zelem) Zonnewende-vleermuizentocht u KSJ-heem, Oude Schansstraat, Zelem Afdeling Regio Zelem: Jan Kenens 0494/ Zondag 18 juni Wandeling Stiemerbeekvallei u parking Sportcentrum, E. van Doorenlaan, Afdeling : Jos Lycops 089/ Eifel (D) Daguitstap naar de Eifel 7.30 u Stadsplein fontein Bree Afdeling Bree: Jaak Janssen 089/ Eksel Uitstap Dommelvallei 8.00 u Kerk van Eksel Albert Geuens 011/ Kanne Wandeling op het Plateau van Caestert u gemeentehuis Maasmechelen u kerk Kanne Afdeling Maasmechelen: Els Peusens 0497/ Tongeren Zomerwandeling u Plein Heers Afdeling De Herk Heers: Charlie Claesen 011/ Neerpelt Vogelwandeling 9.00 u BC De wulp, Tussenstraat 10, Neerpelt Afdeling Neerpelt: 011/ Natuurspeurdertjes in actie - Blote voetentocht u VBC 'De Watersnip' Voor kinderen van 5 tot 7 jaar deelname 1 per kind St. Lambrechts Herk Open Tuindag bij René en Maria tussen u en u Steenberg 58 te St-Lambrechts-Herk (Hasselt) Kern Herk & Mombeek: René en Maria 011/ Vrijdag 23 juni Laatavondwandeling: natuurbeheer en de nachtzwaluw u Parking Kouterman-straat (carpooling), Alken Afdeling Alken: Albert Put 011/ Zaterdag 24 juni Meeuwen Nachtzwaluwenwandeling 21.00u t Broek, kruispunt Gestelstraat/Kolisbergen, Meeuwen Afdeling Meeuwen-Gruitrode en Peer: Michel Broeckmans 011/ Zondag 25 juni Neerpelt Paddendaelwandeling 9.00 u BC De wulp, Tussenstraat 10, Neerpelt Afdeling Neerpelt: 011/ Schulen Wandeling langs Schulens Meer u kerk Nieuwerkerken Afdeling Nieuwerkerken: Albert Strauven 0497/ Eksel Natuuruitstap Veeweivallei 8.00u Parking van de autokeuring te Eksel, langs de baan Hasselt- Eindhoven Albert Mertens of Luc Winters 011/ of 011/ Lommel Koffietafel en gezellig samenzijn aan Het Wateringhuis vanaf 14.00u Wateringhuis, De Maai, Lommel-Kolonie Albert Mertens 011/ Foto : Anneleen Mengels 22 23

13 natuurpunt Limburg Colofon Dit tijdschrift wordt gratis verspreid op exemplaren aan de leden van Natuurpunt in Limburg. Volgende uitgave : Juni 2006 Werkten mee aan dit nummer: Sandra Coenjaerts, Jan Kenens, Anneleen Mengels, Johan Royaerd, Johan Van Den Bosch, Linda Vanderheyden, Erik van Esch, Peter Vanlommel en Pierre Zanders. Verantwoordelijke uitgever : Peter Vanlommel Koningin Astridlaan Hasselt Tel. : 011/ info@natuurpuntlimburg.be Grafische vormgeving : Joël Neelen, Druk : Drukkerij Paesen, Opglabbeek Gedrukt op 100% ongebleekt en gerecycleerd papier Lid worden van Natuurpunt : Indien je 20 overschrijft op het rekeningnummer word je automatisch lid van Natuurpunt. Het lidmaatschap is geldig voor het hele gezin. Website : Koolwitje. Foto : Stefan Jacobs Coverfoto : Links : Sleutelbloem NPL Rechts : Anneleen Mengels