DE WAANZINNIG FASCINERENDE ONTDEKKING VAN NIMROD LESMATERIAAL PIETER ROELF JEUGDCONCERTEN 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DE WAANZINNIG FASCINERENDE ONTDEKKING VAN NIMROD LESMATERIAAL PIETER ROELF JEUGDCONCERTEN 2015"

Transcriptie

1 DE WAANZINNIG FASCINERENDE ONTDEKKING VAN NIMROD LESMATERIAAL PIETER ROELF JEUGDCONCERTEN 2015

2 Lesmateriaal Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 6, 7 en/of groep 8 de Pieter Roelf Jeugdconcerten van het Noord Nederlands Orkest. Om uw leerlingen goed voor te bereiden op dit concert bieden wij u hierbij een lespakket aan om te behandelen met uw leerlingen. Het lesmateriaal is ontwikkeld door eerstejaars studenten van het Prins Claus Conservatorium, richting Docent Muziek. Zij hebben vier lessen ontwikkeld met de volgende onderwerpen: Les 1: Naar het Noord Nederlands Orkest Algemene inleiding over een symfonieorkest en een concertzaal. De leerlingen leren het NNO kennen, leren hoe een orkest werkt, wat er gebeurt in een concertzaal en wat een dirigent doet. Les 2: Muzikale verhalen Les over hoe muziek een verhaal kan versterken. Bij ieder verhaal past een muziekstuk en ieder muziekstuk kan een verhaal vertellen. Een actieve les waarin leerlingen zelf een verhaal kunnen schrijven naar aanleiding van de muziek die ze horen. Les 3: Componeren Les over het schrijven van muziekstukken. Hoe wordt een muziekstuk gecomponeerd en wat gebeurt er als je niet meer weet wat je moet schrijven? Een les met oefeningen waarin leerlingen samen hun eigen compositie maken. Les 4: Waar vind je muziek? Overal om je heen hoor je geluid, wat is de functie van al dat geluid en wanneer noemen we dat geluid nu muziek? Een les waarin de leerlingen samen kunnen bespreken of ze vinden dat het ronken van een motor of het tikken van een pen ook muziek kan zijn. Bij iedere les is een Prezi-presentatie gemaakt die u op een digibord kunt projecteren, de links naar deze Prezi s vind u in de lesbrieven. Iedere les zal ongeveer een half uur duren. Wij wensen u veel plezier met de lessen en straks met het concert! Bij vragen over het lesmateriaal kunt u contact opnemen met Linda Zandbergen (educatie NNO): Mail: l.zandbergen@nno.nu Tel: Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

3 Les 1: Naar Het Noord Nederlands Orkest Door: Julius Jonker en Alfons Weges Prezi: Kennismaking met: het Noord Nederlands Orkest; wat een concert is en waar dit plaats vindt; de instrumenten uit het orkest; de orkestopstelling; de dirigent; de partituur. Doelstellingen: Na afloop van deze les begrijpen de kinderen: wat het NNO is; hoe een concertzaal ingericht is en wat er gebeurt in een concertzaal; welke instrumenten er zoal spelen in het symfonieorkest en waar ze zitten in het orkest; wat een dirigent is en wat deze functie inhoudt in een notendop; wat een partituur is, zowel normaal als grafisch. Benodigd materiaal: digibord met internetverbinding; whiteboard met stiften (of een ander bord waar je met stiften/krijt op kunt schrijven); de Prezi presentatie; de bijlagen, toebehorend aan Les #1: Naar Het Noord Nederlands Orkest. Ruimte/opstelling : Klaslokaal Normale opstelling, met goed zicht voor elke leerling op het digibord en whiteboard Voor het uitvoeren van de dirigenten + muzikanten opdracht is er voldoende ruimte nodig Indien deze ruimte niet voorhanden is in het klaslokaal, eventueel uitwijken naar een ander (groter) lokaal Tijd : ± 45 minuten Organisatorische voorbereiding : Lees de lesbeschrijving van Les 1: Naar Het Noord Nederlands Orkest goed door. Bestudeer de bijlagen van Les 1: Naar Het Noord Nederlands Orkest. Maak kopieën van de bijlagen voor de hele klas Leg voor de les een kopie van de bijlagen #1 en #2 op de tafel van iedere leerling. Knip de namen van de instrumenten op bijlage #3 uit. Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

4 Extra instructie: Het gebruik van Prezi is heel vrij, de dia s staan niet vast. Om naar de volgende dia te gaan, drukt men op het pijltje naar rechts op het toetsenbord. Door op het linker pijltje te klikken gaat men naar de vorige dia. De dia s die geluidsvoorbeelden bevatten kunnen opnieuw worden gestart door naar de volgende of vorige dia te gaan en vervolgens weer terug naar de dia met het geluidsvoorbeeld. Om in te zoomen op een afbeelding kan men klikken op de desbetreffende afbeelding. Inleiding Start de Prezi presentatie. (Prezi dia 1) Het thema van Star Wars wordt afgespeeld. Dit geluidsfragment stopt wanneer je doorgaat naar de volgende dia. (Prezi dia 2). Vertel de kinderen dat ze binnenkort naar een concert gaan (Prezi dia 3). Vraag aan de kinderen of ze weten wat een concert is. Waar wordt een concert gegeven? De antwoorden worden gegeven in de volgende dia (Prezi dia 4). Hoe zou een concertzaal eruit zien? Er worden afbeeldingen weergeven van zalen waar het NNO dit jaar gaat spelen (Prezi dia 5). Vertel de kinderen dat zij in de zaal op stoelen zitten, terwijl ze luisteren en kijken naar de musici, de dirigent en een gids (verteller) (Prezi dia 6). Vertel dat er aan het eind van het concert wordt geapplaudisseerd. Kern Dit concert wordt gegeven door het Noord Nederlands Orkest. Wat voor orkest is het NNO? (Prezi dia 7). Het antwoord is een symfonieorkest (Prezi dia 8). De kinderen gaan kijken naar een filmpje van het NNO. Vraag van te voren welke instrumenten ze zien en horen, en wat voor muziek het NNO speelt. (Prezi dia 9). De kinderen kijken vervolgens naar een filmpje van het NNO. Om het filmpje te starten druk je op de play knop (Prezi dia 10). Vraag welke instrumenten er in een symfonieorkest spelen (Prezi dia 11). Laat de kinderen zoveel mogelijk instrumenten opnoemen (Prezi dia 12). Eén van de leerlingen schrijft alle genoemde instrumenten op het bord (whiteboard). De leerkracht kan ter ondersteuning de ingevulde lijst met instrumenten behorende bij de hoofdgroepen gebruiken. Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

5 Vertel in welke 5 hoofdgroepen de instrumenten zijn verdeeld. Laat de kinderen de opgenoemde instrumenten opschrijven op hun opdrachtvel (Prezi dia 13). Bespreek de antwoorden (Prezi dia 14, 15). Bijlage 1. Vertel dat de kinderen zo een geluidsfragment horen van 5 verschillende instrumenten. Ze kunnen hun antwoorden schrijven op Bijlage 2 (Prezi dia 16). Het geluidsfragment start automatisch (Prezi dia 17). Bespreek de antwoorden met de klas (Prezi dia 18, 19). Vraag welke waar de instrumenten en secties van het orkest zitten en laat dit vervolgens zien a.d.h.v. het plaatje in de dia. (Prezi dia 20, 21). Vraag wie de leider is van het orkest en wat deze persoon allemaal moet doen (Prezi dia 22). Geef vervolgens de antwoorden. (Prezi dia 22, 23, 24). Vraag wat er in een partituur staat en wie een partituur gebruikt. Geef vervolgens de antwoorden (Prezi dia 25, 26). Laat een voorbeeld van een partituur zien, de bijbehorende muziek (Enigma Variatie V, Elgar) wordt afgespeeld tijdens het weergeven van deze dia (Prezi dia 27). Zoom kort in op de partituur (Prezi dia 28, 29). Afsluiting Vertel de klas dat ze zelf een orkest gaan vormen en nadoen (Prezi dia 30). Wijs een dirigent aan en leg uit dat deze het orkest moet begeleiden wanneer de muziek klinkt in dia 31. Deel de uitgeknipte kaartjes uit (Bijlage 3) (Prezi dia 30). Elke leerling een instrument uitbeelden (Prezi dia 30). Laat de kinderen nadenken over hoe ze hun instrument moeten bespelen en waar hun plaats is in het orkest. Attendeer de kinderen op de afbeelding in de dia (Prezi dia 30). Vertel de kinderen dat ze goed moeten luisteren naar de muziek en hier goed op moeten reageren tijdens het uitbeelden. Dit geldt zeker voor de dirigent. Het geluidsfragment start automatisch (The Gnome Modest Moessorgski) (Prezi dia 31). De kinderen mogen nu de muziek imiteren met hun eigen instrument. Wens de klas een fijne voorstelling (Prezi dia 32). Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

6 Les 2: Muzikale verhalen Door: Dirk-Jan Apoll Prezi: In deze les leren de kinderen dat een sprookje uitgebeeld kan worden door ballet. Ze leren dat daar muziek voor nodig is die goed bij het verhaal past. De kinderen gaan zelf muziek kiezen die het best bij een stukje van een verhaal past. Tot slot schrijven ze een kort verhaal in 3 stappen aan de hand van 3 geluidsfragmenten. Doel: Materiaal: Tijd: De leerlingen leren dat verschillende muziekstukken verschillen in sfeer en dat je je bij muziek een verhaal kunt voorstellen. Digibord met daarop de Prezi geopend Ongeveer 45 minuten. Inleiding Vraag de kinderen of ze het sprookje van Assepoester kennen. en of ze die kort kunnen samenvatten. Vertel dat een verhaal ook door middel van dans kan worden uitgebeeld, bijvoorbeeld zoals in het YouTube-filmpje. (volgende slide) In het YouTube-filmpje zie je een klein stukje van een ballet waarin het verhaal van Assepoester uitgebeeld wordt. (volgende slide) Vertel dat Prokofjev een Russische componist is, vraag wat een componist is. (volgende slide) Vertel dat Prokofjev de muziek voor het ballet van het sprookje van Assepoester. Soms schreef hij droevige muziek, soms vrolijke. Hij schreef voor elk deel van het verhaal muziek die goed bij dat deel van het verhaal paste. (volgende slide) Kern Vertel de kinderen dat je een verhaal gaat voorlezen dat lijkt op het sprookje van Assepoester. Net als Prokofjev gaan de kinderen ook op zoek naar muziek die past bij sommige stukken van het verhaal. Het verhaal gaat over Cindy. Beluister na elke alinea van het verhaal de 3 luisterfragmenten op de Prezi door naar de volgende slide te gaan. (een slide terug gaan als de kinderen nog geen keuze hebben kunnen maken kan ook). Laat de kinderen een keuze maken welk fragment er het best bij de afgelopen alinea past. (Het is niet van essentieel belang dat de kinderen de juiste fragmenten uitkiezen. Het gaat erom dat ze gericht luisteren naar of sfeer van de muziek overeenkomt met de afgelopen alinea uit het verhaal) Ga na elk keuzemoment naar een volgende slide. (volgende slide) Verhaal Cindy heeft twee oudere zussen, haar oudere zussen zitten al op de middelbare school. Omdat ze altijd zeggen dat ze veel huiswerk hebben, hoeven ze bijna nooit klusjes te doen in huis, maar ondertussen zitten ze op hun kamers altijd maar te make-uppen in plaats van huiswerk te maken. Cindy moet daarom vaak haar moeder helpen met de afwas, of met stofzuigen, of soms moet ze de was ophangen. Daar baalt ze van. Door al die klusjes houdt Cindy amper tijd en energie over om te dansen. Dansen, Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

7 daar houdt ze van. Binnenkort is er op de dansschool waar ze les heeft een auditie voor een clip van rapper Prins, dat is een bekende rapper uit de stad waar Cindy woont. Het lijkt Cindy supergaaf om daaraan mee te doen, als ze danst is ze echt gelukkig. (keuzemoment) (volgende slide) Op de dag van de auditie is er s avonds op de school van Cindy s zussen een informatieavond. Daarom zijn haar ouders en haar zussen er niet. Die middag moest Cindy van haar moeder afwassen, stofzuigen en de ramen wassen. Hierdoor komt ze natuurlijk nooit op tijd voor de auditie. Cindy is erg boos! (keuzemoment) (volgende slide) Maar dan als ze de slaapkamer van haar zussen schoonmaakt en in de grote make-up spiegel kijkt, ziet ze niet zichzelf maar een heel oud vrouwtje met grijs haar, gele schoonmaakhandschoenen en er hangt een theedoek over haar schouder, het schoonmaakvrouwtje danst met een dweil in haar hand op hele vrolijke muziek. Het schoonmaakvrouwtje zegt: Hey Cindy, ik weet dat jij ook net zoveel van dansen houdt als ik, en dat er vanavond een auditie is. Ik kan je helpen om alle klusjes op tijd af te krijgen zodat je naar de auditie kan. Neem mijn schoenen, daarmee kun je supersnel schoonmaken, en je kunt er ook nog heerlijk op dansen. Cindy neemt de schoenen aan, ze trekt ze aan en maakt razend snel alle klusjes af. (keuzemoment) (volgende slide) Cindy komt precies op tijd aan bij de dansschool. Ze heeft geen tijd meer om zich in te schrijven voor de auditie, ze gaat maar gewoon tussen alle andere dansers staan en ze danst op haar allerbest. Als de auditie afgelopen is en Cindy alweer moe thuis op de bank zit is ze best tevreden over hoe ze gedanst heeft, maar opeens bedenkt ze dat ze zich nooit meer ingeschreven heeft. Al was ze misschien de beste bij de auditie, rapper Prins zou nooit weten wie zij was. Nu kom ik vast niet in de clip, denkt Cindy verdrietig, en ik ben ook nog een schoen kwijt geraakt van het schoonmaakvrouwtje, terwijl die zo lekker dansten. (keuzemoment) (volgende slide) De volgende dag ziet Cindy op Facebook een bericht van rapper Prins. Er staat, gisteren was er een meisje die supergoed danste en die ik echt in mijn clip wil. Ik kon haar naam alleen niet vinden op de inschrijvingslijsten. Ik heb wel haar schoen kunnen vinden, wie weet van wie deze schoen is? Dat is mijn schoen denkt Cindy, ze is superblij! Tijdens de opname van de clip danst Cindy supergoed. Haar ouders vinden dat ook, ze zien hoeveel plezier Cindy in het dansen heeft en ze vinden dat Cindy meer moet gaan dansen. Haar zussen kunnen wel helpen met de klusjes in huis. Cindy is gelukkig nu haar leven zo is veranderd! (keuzemoment) (volgende slide) Zelf een verhaal schrijven Vertel dat de kinderen een geluidsfragment gaan horen waarna ze het begin van een kort verhaal gaan schijven dat past bij de muziek. Vervolgens krijgen ze een tweede geluidsfragment horen, waarna ze het verhaal verder schrijven. Tot slot krijgen ze een derde geluidsfragment te horen, waarna ze het einde van hun korte verhaal schrijven dat gebaseerd is op de muziek. (volgende slide) Afsluiting Vertel dat je je heel goed verhalen kunt voorstellen bij muziek, probeer dat maar eens als je naar de radio luistert. Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

8 Les 3: Componeren Door: Chantal Brunt Prezi: Korte inhoudsopgave les Doel Benodigdheden Ruimte & opstelling Organisatorische voorbereiding Inleiding Tijd: Organisatie: Open de Prezi-les De leerlingen maken kennis met de componist Elgar en luisteren naar zijn muziek. Vervolgens worden de leerlingen zelf componist en schrijven ze in groepjes hun eigen compositie. De leerlingen weten wat een componist is. De leerlingen verplaatsen zich spelenderwijs in de rol van de componist. Ze kunnen gezamenlijk een compositie maken en kunnen hun geluiden tekenen. Digibord, voldoende tekenpapier, schrijfgerei Groepsopstelling Prezi-les starten, voldoende tekenpapier (voor elke leerling één) 5 min. Start de Prezi-les Dia 1 t/m 13 in Prezi Klik op dia 2 in Prezi. Vertel de leerlingen wat ze gaan doen deze les. De leerlingen gaan zelf componeren. Klik op dia 3 in Prezi. Om dit te gaan doen hebben we het verhaal van Elgar, tekenpapier en schrijfgerei nodig. Klik op dia 4 in Prezi. Lees voor: Binnenkort gaan jullie naar een concert van het Noord Nederlands Orkest. Tijdens het concert speelt het verhaal van Elgar een rol. Dit is Elgar (zie afbeelding dia 3 Prezi)en Elgar is een componist. Wat is een componist? Iemand die zelf muziek bedenkt en opschrijft. De componist noteert welke klanken hij op welk moment wil horen. Klik op dia 5 in Prezi. Lees voor: Elgar was een hele goede componist en kon de mooiste muziekstukken maken. Totdat hij op een dag last kreeg van een writersblock. Wat is een writersblock? Een writersblock houdt in dat iemand opeens geen ideeën/ inspiratie meer heeft. Zijn ideeën zijn geblokkeerd. Klik op dia 6 in Prezi. Kies 2 leerlingen uit. Deze 2 leerlingen gaan een kort rollenspel spelen. De ene leerling speelt Elgar. De andere leerling speelt de vriend van Elgar. Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

9 Rollenspel tussen Elgar en zijn vriend: Vriend: Elgar: Vriend: Elgar: Vriend: Elgar: Vriend: Wat is er aan de hand Elgar? Ik moet een muziekstuk maken, maar het wil niet lukken. Hoezo niet? Ik heb helemaal geen ideeën meer. Je hebt last van een writersblock. Ik ben er helemaal klaar mee, ik kap ermee! Nee, doe dat niet. Ga door met componeren en componeer de mooiste muziek van de hele wereld! Klik op dia 7 in Prezi. Lees voor: Ter inspiratie floot de vriend van Elgar deze melodie. Klik op dia 8 in Prezi. Laat luisterfragment 1 horen. Klik op dia 9 in Prezi. En toen Klik op dia 10 in Prezi. Laat luisterfragment 2 horen. Welke tekst wordt er gezongen? Elgar kreeg opeens een goed idee. Die melodie ging niet meer uit het hoofd van Elgar en hij ging aan de slag met deze melodie. Elgar gebruikte deze melodie voor zijn eigen compositie. Zo kreeg hij weer ideeën voor een nieuwe compositie. Laat de leerlingen de melodie meezingen. Klik op dia 11 in Prezi. Lees voor: Nu gaan we luisteren naar het stuk wat Elgar gecomponeerd heeft. In deze compositie komt de melodie terug die we net gezongen hebben. Klik op dia 12 in Prezi. Laat luisterfragment 3 horen. Wanneer je deze melodie hoort in de muziek, dan steek je je hand op. Is de melodie helemaal hetzelfde als de melodie die we net gezongen hebben? Nee. Dit is een variatie op de melodie. Wanneer je deze melodie hoort in de muziek, mag je de melodie meezingen. Klik op dia 13 in Prezi. Lees voor: Wij gaan ook net als Elgar een compositie proberen te maken. Om te componeren heb je klanken/geluiden nodig. Die gaan we verzinnen met het volgende spel: Kern Tijd: Organisatie: Opdracht 1: Ik componeer en ik hoor 15 min. Dia 14 & 15 in Prezi Tekenpapier uitdelen Klik op dia 14 in Prezi. Verdeel de klas in groepjes (grootte van de groepjes maakt hierbij niet uit). Speel het spel Ik componeer en ik hoor Dit is een variatie op het spel Ik ga op reis en ik neem mee alleen worden de woorden nu vervangen door klanken. De leerling zegt dus Ik componeer en ik hoor waarna het kind een klank toevoegt, zoals klappen in de handen, wrijven in de handen, stampen op de grond o.i.d. De volgende herhaalt dit en voegt een eigen geluid toe aan de reeks. Elk groepje probeert Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

10 een zo lang mogelijke rij te maken. Als de rij doorbroken wordt, kan het spel gewoon opnieuw gestart worden. Bespreek na afloop van dit spel hoeveel geluiden de langste rij van elk groepje had. Vertel de leerlingen dat ze met deze zelfbedachte geluiden zelf een eigen muziekstuk gaan maken. Opdracht 2: Grafische partituur maken Klik op dia 15 in Prezi. Teken een geluid wat je net hebt bedacht. De docent hangt al deze geluidentekeningen op. Zo ontstaat er een grafische partituur. De docent wijst in willekeurige volgorde de tekeningen aan en de leerling die het geluid bedacht en getekend heeft, maakt het geluid. Het geluid blijft net zo lang klinken, totdat de docent niet meer naar de betreffende tekening wijst. Vervolgens kunnen ook leerlingen de taak van de docent overnemen. Zo ontstaat er een compositie. Afsluiting Tijd: Organisatie: Opdracht 3: Eigen uitgevoerde compositie 10 min. Dia 16 & 17 in Prezi Klik op dia 16 in Prezi. Verdeel de klas in groepen (richtlijn: 8-10 leerlingen per groep). Laat de leerlingen van elke groep zich door de ruimte verspreiden. Elk groepje kiest 1 leerling uit die de componist is. De overige leerlingen van het groepje zijn de muzikanten en verzinnen zelf hun eigen geluid. Dit kunnen geluiden zijn die in bovenstaand spel naar voren kwamen. Wanneer de school genoeg muziekinstrumenten heeft, kunnen ook deze gebruikt worden. De componist beslist welke klanken op welk moment moeten klinken. Dit doet de componist door een muzikant aan te geven d.w.z. dat de componist een gebaar doet naar één van de muzikanten dat hij/zij mag beginnen met het geluid maken. De muzikant maakt zijn zelfbedachte geluid. Dit geluid blijft de muzikant net zo lang maken totdat de componist de muzikant afslaat d.w.z. dat de componist een gebaar maakt naar één van de muzikanten dat hij/zij moet stoppen met spelen. De componist zet dus d.m.v. tekens de muzikanten als het ware aan en uit. De componist kan meerdere muzikanten aangeven en afslaan. Eventueel kan de componist ook de geluidssterkte van de geluiden aangeven d.m.v. van tevoren afgesproken gebaren. Spreek van tevoren de betreffende gebaren af. Aan het einde van de les presenteren de groepjes hun composities aan elkaar. Klik op dia 17 in Prezi. Evalueer met de leerlingen wat we gedaan en geleerd hebben deze les. Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

11 Les 4: Waar vind je muziek? Door: Nina Bouwman Prezi: Beschrijving les: In deze les gaan de leerlingen nadenken over waar ze muziek tegenkomen en wat er met omgevingsgeluid kan worden gedaan. De leerlingen gaan dit ervaren door verschillende filmpjes en door dit zelf toe te passen. Doelstelling: Leerlingen herkennen het verschil tussen muziek en geluid. Benodigdheden: Digibord met internet, speakers Opstelling: Tijd: Klas in groepjes (vijf á zes leerlingen). 30 minuten Lesbrief Dia 1 Waar vind je muziek? Lees de vraag hardop voor en laat de leerlingen de vraag beantwoorden. Dia 2 Waar vinden we muziek (voorbeelden) Kijk met de leerlingen welke voorbeelden genoemd zijn en welke er niet bij staan die de leerlingen wel hebben genoemd. Dia 3 Waarom vinden we daar muziek? Lees de vraag hardop voor en laat de leerlingen de vraag beantwoorden. Dia 4 Antwoorden op de gestelde vraag Kijk met de leerlingen welke voorbeelden genoemd zijn en welke er niet bij staan die de leerlingen wel hebben genoemd. Dia 5 Wat voor instrumenten in het filmpje zie je? Lees de vraag hardop voor, laat het filmpje in zijn geheel zien en laat de leerlingen de vraag beantwoorden. LET OP: Bij dit antwoord zijn ook objecten instrumenten, leerlingen mogen dus het antwoord: bezem geven. Dia 6 Welke muziek past bij een gymles? Lees de vraag hardop voor en laat de leerlingen de vraag beantwoorden. Vraag door wanneer zij een bepaald lied of stijl noemen; waarom vind je dat die muziek erbij past? Dia 7 Welke muziek past bij een rekenles? Lees de vraag hardop voor en laat de leerlingen de vraag beantwoorden. Vraag door wanneer zij een bepaald lied of stijl noemen; waarom vind je dat die muziek erbij past? Dia 8 Welke muziek past het best in een restaurant? Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

12 Lees de vraag hardop voor, laat elk filmpje voor een gedeelte zien zodat de leerlingen een indruk krijgen. Na de filmpjes geven de leerlingen het antwoord (het goede antwoord is B: Het Zwanenmeer van Tsjaikovski. Deze muziek zal ook in de voorstelling van het NNO terugkomen). Dia 9 Is dit geluid of muziek? Lees de vraag hardop voor, laat het filmpje in zijn geheel zien en laat de leerlingen de vraag beantwoorden. Antwoord: Deze jongen maakt met de geluiden muziek, de geluiden zijn pas muziek als de jongen er andere geluiden en bewegingen aan koppelt. Dia 10 Overal zijn geluiden en alles kan muziek zijn Dit bevestigt de vorige uitleg, vertel dat dit alleen geldt wanneer mensen er gericht iets me doen waardoor het muziek wordt, zoals de jongen in het filmpje. Dia 11 Waar kunnen wij muziek mee maken? Lees de vraag hardop voor en maak groepjes van vijf á zes leerlingen. De leerlingen kiezen samen in korte tijd een object waarmee ze straks muziek mee kunnen maken. Dia 12 Hoe klinkt dit instrument? Ga per groepjes de gekozen instrumenten langs, stel eerst de vragen en laat dan één leerling uit het groepje het instrument bespelen. De klas geeft daarna antwoord op de vragen. Dia 13 Bedenk hoe je jullie instrument gaat gebruiken in een toneelstukje De leerlingen gaan in het groepje een toneelstukje maken waarbij het instrument eerst maar een geluid is, maar door de leerlingen wordt omgetoverd tot muziek: Geef het voorbeeld dat een potlood de stappen van een paard kunnen zijn en dat je daarop kunt zingen (de maat) of kunt rappen, klappen. Als de leerlingen er niet uit komen kun je hen op weg helpen. Voorbeeld: door een leerling Bim Bam Bom uit Vader Jacob te laten tikken en de rest van het groepje tijdens het tikken het lied te laten zingen. Laat om de beurt de groepjes presenteren. Dia 14 Je komt dus niet alleen muziek tegen, maar ook geluiden Lees de tekst voor en stel de vraag Waar vind je muziek? nogmaals aan de klas. De meeste kinderen zullen het antwoord Overal. geven. Klik tot slot het filmpje aan en sluit hiermee af. Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

13 KOPIEERBLAD #1 Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

14 KOPIEERBLAD #2 Je hoort zo een geluidsfragment. Elke keer hoor je een ander instrument, met een korte pauze ertussen. Zet een kruisje bij het eerste instrument dat je hoort, dan het tweede instrument, enzovoort. Er is telkens maar een antwoord goed. Veel succes! Pauken Klarinet Trompet Viool Tuba 1ste 2e 3e 4e 5e Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

15 Kopieerblad #3 Kopieerblad #3 NNO-schoolconcerten De kinderen komen allemaal voor de klas en vormen samen het symfonieorkest. (de kinderen kiezen zelf welk instrument zij willen spelen in het orkest). Via bijlage 3, worden er kaartjes uitgedeeld met daarop de naam van het instrument. Weten de kinderen nog hoe de instrumenten heten en hoe je ze vast moet houden? Eén van de kinderen is de dirigent. De kinderen luisteren naar een muziekfragment (Prezi afbeelding 21), welke ook op het schoolconcert te horen is (The Gnome Modest Moessorgski Pictures at an exhibition). De dirigent geeft met gebaren aan: De muziek die hij/zij hoort De kinderen in het orkest proberen de muziek die ze horen uit te beelden met hun instrumenten Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

16 KOPIEERBLAD #3 Viool Viool Viool Viool Viool Altviool Altviool Altviool Cello Cello Cello Contrabas Contrabas Contrabas Dirigent Klarinet Hobo Fluit Hoorn Trompet Trombone Klarinet Hobo Fluit Hoorn Trompet Trombone Tuba Grote Trom Kleine Trom Noord Nederlands Orkest Prins Claus Conservatorium April

Een computer met internet, geluidsapparatuur en een beamer, groot scherm of digibord.

Een computer met internet, geluidsapparatuur en een beamer, groot scherm of digibord. VOORBEREIDEND LESMATERIAAL BIJ PIETER ROELF JEUGDCONCERT NOOTTOCHT Les 1 Het symfonieorkest Groep 6/7/8 Doelstelling Benodigd materiaal Ruimte en opstelling Organisatorische voorbereiding Aan het einde

Nadere informatie

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2018

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2018 Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2018 Stel je voor Introductie Binnenkort gaat u met uw leerlingen het Pieter Roelf Jeugdconcert Stel je voor van het Noord Nederlands Orkest bezoeken. We maken

Nadere informatie

Muziek: betekenis en emotie

Muziek: betekenis en emotie VOORBEREIDEND LESMATERIAAL BIJ PIETER ROELF JEUGDCONCERT NOOTTOCHT Les 2 Muziek: betekenis en emotie Groep 6/7/8 Doelstelling Benodigd materiaal Ruimte en opstelling Organisatorische voorbereiding Aan

Nadere informatie

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij. Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.

Nadere informatie

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding

LEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding LEERLINGENHANDLEIDING Inleiding Jullie gaan binnenkort naar de voorstelling De dag- en nachtegaal. Dit jeugdconcert wordt gespeeld door een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest. De muziek

Nadere informatie

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland

Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Op 27 juni vindt de SamenDOOR!-dag plaats. Jullie leerlingen treden samen met philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

Alice in Wonderland.

Alice in Wonderland. Groep: 5/6 Thema: Alice in Wonderland Inhoud: Deze les is gemaakt ter voorbereiding van de voorstelling door Philharmonie Zuidnederland i.s.m. theatergezelschap Het Laagland. De gebruikte filmfragmenten

Nadere informatie

Dieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:

Dieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen: Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen

Nadere informatie

Op zoek naar mooie geluiden. Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4

Op zoek naar mooie geluiden. Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4 Op zoek naar mooie geluiden Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4 Geachte leerkracht, Binnenkort gaan uw leerlingen met onze slagwerker Joep Everts Op zoek naar mooie geluiden tijdens een

Nadere informatie

Kleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Kleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 6/7/8 Thema: Kleuren (Visueel en auditief!) Inhoud: Lied over kleuren en waarvoor die kleuren staan, luisteren naar klankkleur, i.c.m. instrumenten, ritmes spelen. Het lied heeft 2 versies: Een

Nadere informatie

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien. Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan

Nadere informatie

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2019 Gevleugeld

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2019 Gevleugeld Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2019 Gevleugeld Les 1. Het symfonieorkest Doelstelling De leerlingen maken kennis met een symfonieorkest en leren welke instrumenten er in een symfonieorkest spelen.

Nadere informatie

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2016 De Liefhebber

Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2016 De Liefhebber Lesbrieven bij Pieter Roelf Jeugdconcert 2016 De Liefhebber Les 1 Het symfonieorkest De leerlingen leren de verschillende groepen instrumenten uit het symfonieorkest. Hierbij kunnen ze aan het eind van

Nadere informatie

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les

China. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep

Nadere informatie

Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen

Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen Kennis maken met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Doelen U bezoekt met een groep het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Doelen. Voor veel kinderen kan het de eerste keer zijn dat ze een concert

Nadere informatie

Aan de slag bij het orkest

Aan de slag bij het orkest Aan de slag bij het orkest Een introductie van het symfonieorkest Groep 7-8 en VO onderbouw Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest

Nadere informatie

Het Symfonie orkest. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw:

Het Symfonie orkest. Lessuggestie bovenbouw: Lesdoelen: Lesopbouw: Lessuggestie bovenbouw: Het Symfonie orkest Lesdoelen: Kinderen maken kennis met klassieke muziek. Ze weten welke instrumenten er in een symfonieorkest te vinden zijn. De kinderen kunnen de verschillende

Nadere informatie

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of

Nadere informatie

les 18 Samba De leerlingen ervaren dat muziek iets kan vertellen over een land of cultuur. Ze kunnen ritmisch improviseren. doel

les 18 Samba De leerlingen ervaren dat muziek iets kan vertellen over een land of cultuur. Ze kunnen ritmisch improviseren. doel 107 les 18 zingen luisteren spelen vastleggen bewegen doel benodigd materiaal ruimte voorbereiding kunst en cultuur Samba In deze les staat de samba uit Brazilië centraal. De leerlingen leren het lied

Nadere informatie

Lesbrief bij workshop PBones

Lesbrief bij workshop PBones Lesbrief bij workshop PBones Introductie Deze lesbrief is gemaakt ter ondersteuning van het project PBones. De methode PBones bestaat uit drie workshops gegeven door een musicus van de philharmonie zuidnederland

Nadere informatie

VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO. en Het Gelders Orkest.

VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO. en Het Gelders Orkest. VOOR DOCENTEN: voorbereiding in de les THEATER LEJO en Het Gelders Orkest www.hetgeldersorkest.nl Het Gelders Orkest Theater Lejo en Het Gelders Orkest Beste leerkracht, U gaat binnenkort met uw klas kijken

Nadere informatie

Apenootje Rotterdams Philharmonisch Orkest

Apenootje Rotterdams Philharmonisch Orkest Apenootje U bezoekt met een groep een concert van het Rotterdams Philharmonisch Orkest in de Doelen. Voor veel kinderen kan het de eerste keer zijn dat ze een concert meemaken in de Doelen. Wij geven u

Nadere informatie

OOST WEST THUIS BEST

OOST WEST THUIS BEST Lesmateriaal horend bij de theatrale dansvoorstelling OOST WEST THUIS BEST van Rauher Engel Foto: Kees van Putten Rauher Engel Concept & idee: Dagmar Chittka Auteur: Marleen Weijman 5 nov 09 Inleiding

Nadere informatie

les 1 The sunshine doel

les 1 The sunshine doel 44 Moet je doen muziek groep 7 les 1 zingen luisteren spelen vastleggen bewegen The sunshine De les begint met het zingen van een zomers lied over activiteiten in de zon. Daarna beelden de leerlingen met

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap

Lesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap Lesbrief bij de voorstelling Tik Tak Slaap Babette Groenewege Feikes Huis Introductie Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Tik Tak Slaap: een voorstelling over Pop die niet kan slapen en

Nadere informatie

LESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1-

LESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1- LESMATERIAAL ONDERBOUW Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect Vo or 4 Groep 1- ACTIVITEIT 1: AANGENAAM KENNIS TE MAKEN In deze handleiding staat de activiteitenbeschrijving voor groep 1-4. Hier

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK

PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 April 2016 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 April 2016 Deze projectbeschrijving

Nadere informatie

Slaven in Florida Verhalenwedstrijd voor GROEP 5-8 BASISONDERWIJS DOCENTENHANDLEIDING

Slaven in Florida Verhalenwedstrijd voor GROEP 5-8 BASISONDERWIJS DOCENTENHANDLEIDING Lesdoel Leerlingen verdiepen zich in het thema slavernij en in een compositie van Frederick Delius: Florida Suite. Dit muziekstuk is geïnspireerd op muziek van de slaven. Met deze achtergrondkennis en

Nadere informatie

REIMSREISJE. Lesmateriaal

REIMSREISJE. Lesmateriaal REIMSREISJE Lesmateriaal LES 1 OPDRACHT 1: WAT IS...? Bekijk het filmpje Opera, wat is dat? Hierin zie je wie en wat er allemaal nodig is om een opera te maken. Wat is een opera eigenlijk? A Een voorstelling

Nadere informatie

DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 9 en maandag 16 maart 2015

DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 9 en maandag 16 maart 2015 DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 9 en maandag 16 maart 2015 LESBRIEF BIJ SCHOOLCONCERTEN VOOR GROEP 7 / 8 onderdeel van Cultuurtraject Rotterdam Een samenwerking van Concertgebouw de Doelen, de Marinierskapel

Nadere informatie

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren

Nadere informatie

In de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

In de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1/2 en 3/4 Thema: Boerderijdieren/Supermarkt Inhoud: Een liedje in twee heel verschillende versies: Pop- en klassiek, twee verschillende teksten. Ritme en maat, spelen op instrumenten, (her)kennen

Nadere informatie

Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding

Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van

Nadere informatie

Allemaal instrumenten

Allemaal instrumenten Lesbrief 1. UIT DE VIDEO Allemaal instrumenten Muzikale activiteit: Zingen Moeilijkheidsgraad: Tijdsduur: 5-10 minuten Voorbereidingstijd: 5-10 minuten Benodigdheden: karaokeband (hier openen) OF eigen

Nadere informatie

Teken een architect. Lees het volgende verhaal:

Teken een architect. Lees het volgende verhaal: Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede

Nadere informatie

Lesbrief. Vliegende Koe

Lesbrief. Vliegende Koe Lesbrief Vliegende Koe De Stilte danst Vliegende Koe U gaat met de kinderen naar een voorstelling kijken van dansgezelschap De Stilte. Ter introductie van het gezelschap kunt u het volgende filmpje bekijken.

Nadere informatie

september 2013 Huygens College Kernuur Leesles Muziek Engels Dans PROJECT TITEL Werkboek First ID

september 2013 Huygens College Kernuur Leesles Muziek Engels Dans PROJECT TITEL Werkboek First ID september 2013 Huygens College Kernuur NAAM JAAR KLAS VAK PROJECT TITEL Leesles Muziek Engels Dans Werkboek First ID Inhoud Werkboek First ID 4 Het gebruik van de Powerpoint 7 Instructie voor het gebruik

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

kunstwerken kritisch te beschouwen, te reflecteren op het thema kunst én is een creatief speelveld voor vele muzikale werkvormen.

kunstwerken kritisch te beschouwen, te reflecteren op het thema kunst én is een creatief speelveld voor vele muzikale werkvormen. KUNST?! door TOONZETTERS GROEP 6-7 8 Vaardigheden Luisteren naar en analyseren van vorm, spelen van een meerstemmige ritmische begeleiding en kennismaken met compositie. Context Het bovenbouwlied KUNST?!'

Nadere informatie

DE INSTRUMENTENTOCHT. Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL

DE INSTRUMENTENTOCHT. Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL DE INSTRUMENTENTOCHT Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL Beste docent, Binnenkort geven een acteur en vier musici van het Noord Nederlands Orkest

Nadere informatie

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom

Nadere informatie

Benodigdheden: A. Inleiding: kringgesprek 15 minuten.

Benodigdheden: A. Inleiding: kringgesprek 15 minuten. Handleiding Groep Les Thema Wat zie je en wat vind je ervan? Weet wat je ziet Welkom bij de eerste les van het Nationaal Media paspoort voor uw groep! De kinderen (en u als leerkracht) worden zich in deze

Nadere informatie

Vol verwachting. philharmonie zuidnederland. Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5/6 van het basisonderwijs

Vol verwachting. philharmonie zuidnederland. Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5/6 van het basisonderwijs Vol verwachting 1 Een project van voor de groepen 5/6 van het basisonderwijs Inhoud Voorwoord 3 Lesactiviteit 1 Welk instrument past bij jou? 4 Lesactiviteit 2 Hoe klinken instrumenten samen? 6 Lesactiviteit

Nadere informatie

Lesmateriaal. Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8

Lesmateriaal. Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8 Lesmateriaal Waar slaat dat op! Basisonderwijs groep 5 groep 8 Inleiding Binnenkort gaat u met de klas naar de voor Waar slaat dat op!? van Het Gelders Orkest. In deze voorstelling wordt er muziek gemaakt

Nadere informatie

Wat niemand weet Muziekvoorstelling door koperkwintet KWIVR

Wat niemand weet Muziekvoorstelling door koperkwintet KWIVR Wat niemand weet Muziekvoorstelling door koperkwintet KWIVR Kunstmenu 2015 2016 groep 3 / 4 / 5 Dit lesmateriaal werd ontwikkeld door Lotte van Dijck Inhoud lesbrief Inleiding... 3 Les 1... 4 Les 2...

Nadere informatie

Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school.

Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school. TITEL: Leerjaar Groep 3 en 4. Type les Lesduur Omschrijving van de les Zing Een beestenboel op school - blinde rups (lesformat) Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school.

Nadere informatie

Shake Song Fort van de Verbeelding. Bovenbouw Groep 7 en 8

Shake Song Fort van de Verbeelding. Bovenbouw Groep 7 en 8 Shake Song Fort van de Verbeelding Bovenbouw Groep 7 en 8 1. Shake Song overzicht Alle kinderen hebben een zelfgemaakte shaker. Die is in het begin nog niet nodig want we leren eerst het liedje en daarna

Nadere informatie

vastleggen: van grafisch naar traditioneel

vastleggen: van grafisch naar traditioneel 1 Hoe werk je met grafische notatie in de onderbouw en hoe kom je tot traditionele notatie? Een uitleg met praktijkvoorbeelden van eenvoudig naar complex. Vastleggen: van grafisch naar traditioneel Hans

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN

OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN Afspraak 1. Maak samen met de kinderen afspraken over wat zelfstandig gedaan mag worden met betrekking tot naar de wc gaan, handen wassen, drinken, eten, de

Nadere informatie

Colofon. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van

Colofon. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van Repetitiebezoek Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun van Colofon Koorenhuis, centrum voor kunst en cultuur Den Haag samenstelling: Coby Wisse met dank aan Petra Wolters, educatief

Nadere informatie

onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging)

onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) -lln. kn. zich soepel bewegen op de muziek; -lln. kn. sprookjesfiguren uitbeelden met de nadruk op één zintuig; -plezierbeleving; -lln. durven expressief

Nadere informatie

Informatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena.

Informatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma www.cultuurpuntaltena.nl Informatie voor van het basisonderwijs Gemeente Woudrichem 019500_BIBLIOTHEEK_ALTENA_brochure_CPA_MuziekWijzer_Altena_A5.indd 16-17

Nadere informatie

Componeren in de klas Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 7/8 van het basisonderwijs en het Voortgezet onderwijs

Componeren in de klas Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 7/8 van het basisonderwijs en het Voortgezet onderwijs Componeren in de klas Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 7/8 van het basisonderwijs en het Voortgezet onderwijs pagina 2 van 19 Inhoud Voorwoord 3 Lesactiviteit 1: Introductie op

Nadere informatie

Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase

Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de afgelopen weken hebben we veel teksten gelezen. Deze teksten hebben we samengevat, we hebben vragen erbij gesteld, gekeken

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Lesbrief. Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk

Lesbrief. Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk Lesbrief Traverse (6+) Cie. Arcosm Frankrijk In de geborgenheid van een overvol huis zien we een man, alleen en geheel in beslag genomen door de dagelijkse beslommeringen. Identieke handelingen die hij

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les: Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie

Nadere informatie

Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3. Jennemieke Snijders. Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613

Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3. Jennemieke Snijders. Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613 Muziek en Meer Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding voor groep 3 Jennemieke Snijders Uitgeverij Lambo telefoon: 026-3515613 Parkstraat 30 internet: www.lambo.nl 6828 JJ Arnhem e-mail:

Nadere informatie

Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK

Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK Annemieke Hooijschuur en Hanneke de Jong Les 3 Monniken en Ridders MUZIEK Wereldlijke en Geestelijke Voorkennis De leerlingen zijn enigszins op de hoogte van de levenswijze

Nadere informatie

Werkboek. Wij werken samen. Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie. oktober - december 2015 Meridiaan College JAAR VAK

Werkboek. Wij werken samen. Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie. oktober - december 2015 Meridiaan College JAAR VAK oktober - december 2015 Meridiaan College NAAM JAAR VAK PROJECT TITEL KLAS Nederlands Mentorles Duits Geschiedenis Kunst Muziek Percussie Werkboek Wij werken samen Wat gaan we doen? Het Meridiaan College

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent?   1. Singer Songwriter 1 Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo

Nadere informatie

Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 4/5/6 Thema: Sprookjes Inhoud: Een up-tempo lied met 3 coupletten. Ritmes op woorden en ritmes op grafische notatie. Analyseren van beeld met geluid speel;t een belangrijke rol. Warming-up Doel:

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:

Nadere informatie

Lesbrief bij workshop Componeren in de klas

Lesbrief bij workshop Componeren in de klas Lesbrief bij workshop Componeren in de klas Introductie Deze lesbrief is gemaakt ter ondersteuning van het project Componeren in de klas. De methode Componeren in de klas bestaat uit drie workshops gegeven

Nadere informatie

Lesbrief thema: Identiteit

Lesbrief thema: Identiteit Lesbrief na Loser! Lesbrief thema: Identiteit Deze lesbrief is onderdeel van het na programma van de voorstelling Loser! van Theaterhart. Deze begeleidende brief is voor het thema: identiteit en hoort

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Discussiëren Kun Je Leren:

Discussiëren Kun Je Leren: Chantal Deken Discussiëren Kun Je Leren: discussielessen voor groep 3 t/m 8; sluit aan bij referentieniveaus Mondelinge taal; versterkt 21 e -eeuwvaardigheden als communiceren en samenwerken; compleet

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst)

C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst) Ondersteunend)educatief)materiaal))voor)de)groepen)758)behorende)bij):) C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst) ) Gr)354:)Markant)Uden)i.s.m.)Jelle)Douma)

Nadere informatie

KUNSTLES. 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids

KUNSTLES. 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids KUNSTLES 2014 Suzan Overmeer Jazz4kids ELLA, EEN SWINGEND SPROOKJE Binnenkort gaat jullie klas naar Ella, een swingend sprookje, van Jazz4kids. Het verhaal van Ella lijkt op het sprookje van het lelijke

Nadere informatie

Hans en Grietje. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Hans en Grietje. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: 1, 2, 3, 4 Thema: Sprookjes Inhoud: Een lied over de belevenissen van ; ritmezinnen; 3 ritmes; tekstimprovisatie; kennismaken met opera. Expert: Het verschil tussen 6/8 en 4/4 maat. Warming-up Doel:

Nadere informatie

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk bladzijde 1. Inleiding De huiswerkgids 3 2. Hoe maak en leer je huiswerk? 4 3. Het leren van woorden (spelling/engels) 5 4. Het leren van topografie

Nadere informatie

LESBRIEF DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 27 en dinsdag 28 maart SCHOOLCONCERTEN VOOR GROEP 7 / 8 onderdeel van Cultuurtraject Rotterdam

LESBRIEF DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 27 en dinsdag 28 maart SCHOOLCONCERTEN VOOR GROEP 7 / 8 onderdeel van Cultuurtraject Rotterdam LESBRIEF DE MARINIERSKAPEL IN DE DOELEN Maandag 27 en dinsdag 28 maart 2017 SCHOOLCONCERTEN VOOR GROEP 7 / 8 onderdeel van Cultuurtraject Rotterdam Een samenwerking van Concertgebouw de Doelen en de Marinierskapel

Nadere informatie

METROPOLE ORKEST IN DE KLAS

METROPOLE ORKEST IN DE KLAS V1.1-2/5/2014 DOCENTENHANDLEIDING METROPOLE ORKEST IN DE KLAS Op maandag 12 mei gaat het Metropole Orkest een deel van hun repetitie voor het concert Games in Concert live uitzenden (streamen) voor scholieren.

Nadere informatie

Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.

Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas. Groep: ⅞ Thema: Canonzingen Inhoud: Het welbekende Engelstalig liedje, bedoeld als 4-stemmige canon. Daarnaast 4 eenvoudige ritmes om te spelen op instrumenten. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem;

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.

Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school. TITEL Leerjaar Groep 1 en 2. Type les Lesduur Omschrijving van de les Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.

Nadere informatie

Lesideeën claves: onderbouw

Lesideeën claves: onderbouw Lesideeën claves Lesideeën claves: onderbouw Lesideeën middenbouw: pagina 4 Lesideeën bovenbouw: pagina 6 Getal onder de 10 Doel: de leerlingen oefenen met tellen en klappen/spelen op een vooraf bepaald

Nadere informatie

De Stilte danst Alice

De Stilte danst Alice Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging

Nadere informatie

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min. Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

Lesbrief. groep 1-4. bij de verteltheatervoorstelling. Winnie de Poeh: het verhaal van Kanga en Roe. door Marjo Dames / Sterk-Verhaal

Lesbrief. groep 1-4. bij de verteltheatervoorstelling. Winnie de Poeh: het verhaal van Kanga en Roe. door Marjo Dames / Sterk-Verhaal Lesbrief groep 1-4 bij de verteltheatervoorstelling Winnie de Poeh: het verhaal van Kanga en Roe door Marjo Dames / Sterk-Verhaal 1 Voorbereiding Samen met uw groep gaat u naar de Verteltheatervoorstelling

Nadere informatie

BV De Pianomannen. Om uit te knippen. Bij blad C1: foto s van Erik Satie. C1a (groep 7/8)

BV De Pianomannen. Om uit te knippen. Bij blad C1: foto s van Erik Satie. C1a (groep 7/8) Om uit te knippen BV De Pianomannen Bij blad C1: foto s van Erik Satie. C1a (groep 7/8) Erik Satie [leerkracht] BV De Pianomannen Ken je Erik Satie? Erik Satie is een componist. Weet je wat dat is? Iemand

Nadere informatie

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

HANDLEIDING TALENTENQUIZ HANDLEIDING TALENTENQUIZ STAPPENPLAN TALENTENQUIZ 1. Download alle nodige bestanden van de talentenquiz kleur bekennen met kinderen op de studentenpagina bij de pagina voor de coördinator bedenk & doe

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Erik Satie. BV De Pianomannen. Ken je Erik Satie? Erik Satie is een componist. Weet je wat dat is? Dit is een foto van Satie.

Erik Satie. BV De Pianomannen. Ken je Erik Satie? Erik Satie is een componist. Weet je wat dat is? Dit is een foto van Satie. BV De Pianomannen Erik Satie Ken je Erik Satie? Erik Satie is een componist. Weet je wat dat is? Dit is een foto van Satie. Herken je hem ook op de andere plaatjes? Zet steeds een pijltje bij Satie. (Op

Nadere informatie

september 2014 Over-Y College Nederlands Mentorles Engels Muziek JAAR VAK PROJECT TITEL Werkboek First ID

september 2014 Over-Y College Nederlands Mentorles Engels Muziek JAAR VAK PROJECT TITEL Werkboek First ID september 2014 Over-Y College NAAM JAAR VAK PROJECT TITEL KLAS Nederlands Mentorles Engels Muziek Werkboek First ID Inhoud Werkboek First ID 4 Het gebruik van de afbeeldingen voor werkhouding 7 Mentorles

Nadere informatie

Bodyclap. Make the Music with your body

Bodyclap. Make the Music with your body Bodyclap Make the Music with your body 1 Colofon Inhoud en samenstelling Patrick Couwenberg van 4XM www.workshopstartpagina.nl info@workshopstartpagina.nl 2 Bodyclap Inleiding In deze leuke en stoere workshop

Nadere informatie

Tubby the Tuba. In de voorbereidende lessen wordt onder meer aandacht besteed aan:

Tubby the Tuba. In de voorbereidende lessen wordt onder meer aandacht besteed aan: Tubby the Tuba Inleiding Beste muziekdocent, voor je ligt het lesmateriaal dat ontwikkeld is bij de voorstelling Tubby the Tuba. Door middel van deze lesbrief worden verschillenden schoolklassen in Amsterdam

Nadere informatie

OOSTENRIJK 1 GROEP 7. Muzikale elementen. Volksmuziek. Bron: Alma ten Bruin

OOSTENRIJK 1 GROEP 7. Muzikale elementen. Volksmuziek. Bron: Alma ten Bruin OOSTENRIJK 1 GROEP 7 Muzikale elementen Volksmuziek Bron: Alma ten Bruin Benodigdheden: CD: Landen Digibord Liedblad Bijlage 1 2 en 3 Werkblad 1 Bord Voorbereiding: CD maken en CD speler klaarzetten. Kaart

Nadere informatie