SAMEN VERDER BOUWEN AAN PASSEND ONDERWIJS

Transcriptie

1 Ondersteuningsplan Samenwerkingsverband Fultura SAMEN VERDER BOUWEN AAN PASSEND ONDERWIJS [1]

2 Inhoudsopgave Pagina Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Visie en ambitie Hoofdstuk 2 Organisatie van het samenwerkingsverband Hoofdstuk 3 De regio in beeld Hoofdstuk 4 Basisondersteuning binnen de school Hoofdstuk 5 Extra ondersteuning binnen of buiten de school Hoofdstuk 6 Samenwerken met ouders Hoofdstuk 7 Relatie met gemeenten, jeugdzorg en overige partners Hoofdstuk 8 Professionalisering Hoofdstuk 9 Kwaliteitsbewaking en verbetering Hoofdstuk 10 Communicatie Hoofdstuk 11 Personeel en expertise speciaal onderwijs Hoofdstuk 12 Financiën Bijlagen: 1 Overzicht scholen Samenwerkingsverband 51 2 Statuten samenwerkingsverband 52 3 Managementstatuut 53 4 Opzet schoolondersteuningsprofiel 57 5 Matrix uitkomsten ondersteuningsprofielen 75 6 Standaarden en indicatoren basisondersteuning 77 7 Toelaatbaarheidscriteria cluster 3 en Procedure leerplicht/kwalificatieplicht en RMC 86 9 Doelgroep OPDC Uitleg bekostigingssystematiek passend onderwijs OOGO Procedure en protocol Meerjarenbegroting Overzicht ontwikkelagenda 2014/ Begrippenlijst 114 [2]

3 Inleiding Voor u ligt het ondersteuningsplan van het Samenwerkingsverband Fultura. Het blijkt dat sommige leerlingen op school wat extra ondersteuning nodig hebben, Het leerproces gaat niet vanzelf. Het is dan zaak dat scholen dat tijdig signaleren en in staat zijn om deze leerlingen te helpen. Niet alleen de leerling, ook de leerkracht ervaart soms handelingsverlegenheid. Soms zijn er niet alleen problemen op school maar zijn er ook problemen thuis of in de persoonlijke leefomgeving van een leerling. Er is dan op meerdere plekken ondersteuning nodig. Samenwerking tussen onderwijs, jeugdhulp instellingen en overige ketenpartners is dan aan de orde binnen de driehoek school, thuis en vrije tijd. Bij samenwerking geldt dan de ambitie 1 kind, 1 plan en 1 regisseur. Dit met het doel om het onderwijsproces weer op gang te brengen en zorg te dragen voor een veilige en stimulerende leer-leefomgeving. In dit ondersteuningsplan kunt u lezen hoe de scholen die behoren tot het samenwerkingsverband Fultura de handen ineen slaan om gezamenlijk die verantwoordelijkheid op te pakken. Dit met het doel om het onderwijs aan jongeren die extra ondersteuning nodig hebben, zo goed mogelijk in te richten. Dit gebeurt in de wetenschap dat er op dit moment al veel gebeurt in de aangesloten scholen en dat er nu al goed wordt samengewerkt binnen het huidige Fultura. Die samenwerking willen we verder uitbouwen, ook met de partners van het voortgezet speciaal onderwijs. Expertise delen en samen verder bouwen aan passend onderwijs is waar het om gaat. Het samenwerkingsverband bouwt verder op de samenwerking die binnen het oude samenwerkingsverband Fultura al is ontstaan. Dit gebeurt vanuit het motto: gewoon waar het kan, speciaal waar het moet. Het ondersteuningsplan is voor de komende vier jaar ( ) een document dat richting geeft en kaders stelt. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een ontwikkelagenda voor de behandelde onderwerpen (een totaaloverzicht hiervan vindt u in bijlage 13). Op basis van de ontwikkelagenda zal jaarlijks een activiteitenplan worden opgesteld. Vaststellen/instemming/OOGO Op heeft het bestuur van het samenwerkingsverband dit plan vastgesteld Op Is er OOGO gevoerd met de gemeenten Littenseradiel, De Fryske Marren en Súd-West Fryslân en zijn de handtekeningen gezet. Op heeft de Ondersteuningsplanraad ingestemd met het ondersteuningsplan [3]

4 Hoofdstuk 1 Visie en ambitie Inleiding Het bestuur van het samenwerkingsverband heeft een ambitie en richtinggevende uitspraken geformuleerd voor het ondersteuningsplan. In dit hoofdstuk treft u deze uitgangspunten aan Ambitie Alle leerlingen hebben recht op goed en passend onderwijs. Het samenwerkingsverband streeft ernaar zoveel mogelijk passend onderwijs te bieden in een reguliere setting onder het motto gewoon waar het kan, speciaal waar het moet. Deze ambitie vertaalt zich in: Meer leerlingen in het regulier en minder in het speciaal onderwijs. Focus op het sterker maken van docenten Van curatief naar preventief Thuiszitten en voortijdig schoolverlaten wordt niet geaccepteerd Minder leerlingen in tussenvoorzieningen Meer expertise binnen de reguliere school (en niet daarbuiten) 1.2. Sterke scholen Van het regulier onderwijs mag worden verwacht dat zij zich maximaal inspannen om in te spelen op de onderwijsbehoeften van leerlingen die specifieke ondersteuning nodig hebben. Het is de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen in het samenwerkingsverband om sterke scholen met sterke docenten te realiseren die goed kunnen omgaan met verschillen tussen leerlingen. Schoolbesturen investeren daarom gericht in professionalisering van onderwijspersoneel op hun scholen. Van sterke docenten wordt verwacht dat zij verantwoordelijkheid nemen voor hun handelen, zelf-reflectief zijn en waar nodig handelingsgericht kunnen werken voor leerlingen die specifieke ondersteuning nodig hebben. Van sterke scholen wordt verwacht dat de zorgteams op de scholen goed zijn toegerust op hun taak om docenten en mentoren te ondersteunen en dat zij beschikken over snelle en toegankelijke lijnen met partners in de keten van jeugdzorg in het kader van 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur Basisondersteuning De scholen in het samenwerkingsverband streven naar een hoog niveau van basisondersteuning waarbij ten minste de ijkpunten uit het landelijk referentiekader en de inspectiestandaarden zijn opgenomen. Het niveau van basisondersteuning (dat wil zeggen wat van elke school tenminste mag worden verwacht) wordt gezamenlijk op het niveau van het samenwerkingsverband bepaald. Elke school is in de uitvoering van de basisondersteuning hierop aanspreekbaar vanuit het samenwerkingsverband. Elke school beschikt over een schoolondersteuningsprofiel waarbij is aangegeven wat de ouder van de school mag verwachten, als het gaat om leerlingen die specifieke ondersteuning nodig hebben. Het profiel beschrijft de basisondersteuning en vormen van beschikbare extra ondersteuning binnen school. Elke school verwoordt in het profiel niet alleen wat de school nu kan, maar ook de ambitie van de school voor de toekomst. [4]

5 Het samenwerkingsverband gebruikt 1 format voor de ondersteuningsprofielen zodat onderlinge vergelijking mogelijk is, mede met het oog op de af te spreken basisondersteuning. De basisondersteuning voorziet in betrouwbare indicatoren waardoor het niveau van basisondersteuning objectief kan worden vastgesteld Extra ondersteuning in de reguliere school Elke school beschikt over een ondersteuningsbudget vanuit het samenwerkingsverband voor leerlingen die extra ondersteuning op school nodig hebben en waarvoor een ontwikkelingsperspectief 1 wordt opgesteld. De verantwoordelijkheid voor de inzet van dit budget berust bij het schoolbestuur, binnen de kaders die in het ondersteuningsplan zijn geformuleerd. Het samenwerkingsverband kiest hiermee voor flexibele ondersteunings-arrangementen waardoor de school in staat is om maatwerk te bieden. De arrangementen kunnen zowel leerlinggericht als docentgericht zijn, en individueel dan wel groepsgebonden zijn. De school verantwoordt zich aan het samenwerkingsverband over type en inzet van arrangementen en over de bereikte resultaten. Deze verantwoording is SMART ingericht. Op deze wijze wordt een bureaucratische werkwijze met individuele toekenning door het samenwerkingsverband van arrangementen voorkomen. De focus in het ondersteuningsplan ligt op WAT het moet opleveren, namelijk dat met extra inzet op de reguliere school aan de leerling onderwijs kan worden geboden die aansluit bij de ondersteuningsbehoefte, met ruimte aan de school HOE dit het beste kan Extra ondersteuning: arrangementen voor OPDC, Symbiosetrajecten en VSO Voor sommige leerlingen is de reguliere school niet de meest passende plek en is korter of langer een ander arrangement meer passend. In dat geval meldt de school waar de leerling is aangemeld of ingeschreven zich bij het samenwerkingsverband met een aanvraag voor een arrangement buiten de school. Zodra het gaat om een arrangement buiten de eigen school heeft het samenwerkingsverband een toetsende en toekennende rol via de Commissie Toewijzing die bestaat uit onafhankelijke deskundigen. De school dient als aanvragende partij zorg te dragen voor een volledig dossier gebaseerd op de systematiek van handelingsgericht werken. Het expertisecentrum van het samenwerkingsverband kan de school wel behulpzaam zijn bij het samenstellen van het dossier maar de school is verantwoordelijk. De school toont aan in het dossier waarom de eigen ondersteuning op school onvoldoende resultaat oplevert, welke handelingsgerichte stappen reeds zijn ondernomen zonder het beoogde resultaat, waarbij de ondersteuningsbehoefte van de leerling in kaart is gebracht en een ontwikkelingsperspectief is opgesteld. Belangrijk is dat de focus gericht blijft op arrangementen die bevorderen dat de leerling (wellicht op termijn) perspectief blijft houden op deelname aan regulier onderwijs. Leerlingen die door het samenwerkingsverband toelaatbaar zijn verklaard tot het VSO worden bekostigd uit het budget van het samenwerkingsverband. Bij plaatsing op een OPDC blijft de verwijzende VO-school verantwoordelijk voor de leerling en wordt een bijdrage van de VO-school verlangd in de kosten van dit onderwijs (gebaseerd op de basisvergoeding in 1 Voor de volgende leerlingen moeten scholen verplicht een ontwikkelingsperspectief opstellen: leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs, leerlingen in het praktijkonderwijs, leerlingen die extra ondersteuning krijgen in het regulier voortgezet onderwijs. Scholen voor voortgezet onderwijs hoeven geen ontwikkelingsperspectief op te stellen voor leerlingen die ondersteuning krijgen die in het reguliere (basis)ondersteuningsaanbod zit, zoals begeleiding bij dyslexie of kortdurende remedial teaching. [5]

6 de lumpsum-vergoeding van deze leerling). Dit gebeurt vanuit het principe geld volgt leerling. Het bovenstaande laat zich vertalen in de volgende arrangementen (nader schematisch uitgewerkt in hoofdstuk 2.4.): - Lichte, curatieve interventies in de reguliere school, in het kader van basisondersteuning (bekostiging uit de lumpsum-vergoeding); - Extra ondersteuning binnen de (reguliere) school met ontwikkelingsperspectief (OPP) (bekostiging uit toegekend schoolondersteuningsbudget door het SWV) - Arrangement op een andere vo-school met extra ondersteuning; - Arrangement voor tijdelijke plaatsing buiten de school (maar gericht op terugplaatsing) in OPDC Fultura Maatwerk;(deels bekostigd uit lumpsum/deels uit budget SWV) - Arrangement Symbiose-traject met vso; (deels regulier, deels in het vso); - Toelaatbaarheids-arrangement voor plaatsing in vso cluster 3 of 4 (zo mogelijk gericht op terugplaatsing bij cluster 4) (bekostiging uit budget SWV). Het samenwerkingsverband is verantwoordelijk voor het toekennen van de volgende arrangementen: - Tijdelijke plaatsing OPDC Maatwerk; - Symbiose; - Toelaatbaarheid vso cluster 3 en 4. In de begroting is tevens ruimte gehouden met specifieke arrangementen voor thuiszitters wanneer een groepsarrangement (nog) niet haalbaar is (bv thuisbegeleiding). Vanaf 1 augustus 2015 komt er naar verwachting nog een nieuw arrangement bij: het samenwerkingsverband ontvangt dan ook het ondersteuningsbudget voor LWOO en Praktijkonderwijs en is verantwoordelijk voor toekennen hiervan aan de scholen die zo n licentie bezitten Rol samenwerkingsverband bij preventie en professionalisering Het samenwerkingsverband ondersteunt de scholen in het waar maken van de wettelijke zorgplicht en gericht op sterke scholen met een hoog niveau van basisondersteuning. Het expertisecentrum van het samenwerkingsverband zal zich steeds verder ontwikkelen van curatief (helpen bij handelingsverlegenheid) naar preventief (versterken differentiatievermogen van leerkrachten, vergroten handelingsrepertoire leerkrachten etc.). Ook de specialistische expertise vanuit het voortgezet speciaal onderwijs wordt hierbij benut, waarbij de focus is om ontbrekende expertise van buiten naar binnen te halen in het regulier onderwijs en hierover met de clusters goede afspraken te maken. De ambitie is erop gericht om de expertise op de reguliere scholen verder te versterken zodat het aantal verwijzingen naar OPDC Maatwerk (dat al dalende is) verder kan dalen en de deelnamepercentages van cluster 3 en 4 stabiel blijven, waarbij cluster 4 zo mogelijk in de toekomst licht zal dalen, doordat reguliere scholen beter met gedragsproblematiek kunnen omgaan. In het kader van preventie zal het samenwerkingsverband daarom ook insteken op professionalisering van leerkrachten. Zij zijn de spil in passend onderwijs en moeten tools in handen krijgen om goed met verschillen in de klas om te gaan. Voorop staat dat schoolbesturen verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van de leerkrachten en daarmee ook verantwoordelijk voor de professionalisering van hun personeel en dat zij vrij zijn om dit volgens eigen visie vorm te geven. [6]

7 De rol van het samenwerkingsverband is dan ook ondersteunend, faciliterend en gericht op een makelaarsrol. Een vraaggerichte aanpak staat hierbij centraal, waarbij scholen aangeven wat zij van het samenwerkingsverband verlangen en wat zij nodig hebben aan professionalisering. Het samenwerkingsverband kan vragen coördineren, zo mogelijk bundelen en fungeren als makelaar richting een passend aanbod. Het ontwikkelen van een doorgaande professionaliseringslijn op schoolniveau is daarbij van groot belang zodat de vaardigheden daadwerkelijk blijvend verbeterd worden. Bij gezamenlijke professionaliseringsactiviteiten zal het samenwerkingsverband dan ook de bereikte resultaten monitoren. [7]

8 Hoofdstuk 2 Organisatie van het Samenwerkingsverband 2.1. Deelnemende schoolbesturen Het samenwerkingsverband bestaat uit de volgende schoolbesturen: Stichting Nordwin College Postbus BL Leeuwarden Stg. v. CVO Zuid-West Fryslân Postbus AD Sneek Stichting RENN4 Postbus KB Groningen Stichting RSG Magister Alvinus Postbus AH Sneek Stichting SO Fryslân Morra KH Drachten Stg. v. openb. onderw. Odyssee Bredyk ZD Sneek Het gebied van het samenwerkingsverband wordt gevormd door de volgende gemeenten: - - Súdwest-Fryslân - - Littenseradiel - - De Friese Meren. Niet het hele gebied van de gemeente De Friese Meren hoort bij ons samenwerkingsverband. OCW heeft toegezegd dat de vestigingen van OSG Sevenwolden en het Bornego College in Joure bij het samenwerkingsverband Zuidoost Friesland VO blijft en dat het Zuyderzee College te Lemmer bij het samenwerkingsverband polder/lelystad blijft. In bijlage 1 is een lijst opgenomen met alle scholen die behoren tot het samenwerkingsverband. Het voortgezet speciaal onderwijs is vertegenwoordigd door middel van RENN4 (cluster 4), de stichting Scholengemeenschap Speciaal Onderwijs Fyslân (cluster 3) en de Stichting voor openbaar onderwijs Odyssee (die naast praktijkonderwijs ook cluster 3 onderwijs aanbiedt) Bestuur/directiemodel Gegeven het uitgangspunt dat alle besturen in gelijke mate in staat dienen te zijn om mee te doen in de besluitvorming is gekozen voor een bestuur/directiemodel waarbij alle schoolbesturen samen het bestuur vormen. Elk schoolbestuur levert 1 vertegenwoordiger naar het bestuur. Het bestuur bestaat dus uit in totaal 6 schoolbesturen. Het bestuur heeft gekozen voor het zgn. toezichthoudend bestuursconcept waarbij sprake is van een professionele directievoering die belast is met gemandateerde bestuursbevoegdheden via een managementstatuut. In deze vorm zal het bestuur ca 4 tot 5 maal per jaar vergaderen wat voldoende betrokkenheid garandeert Nieuwe rechtspersoon: stichting Op 24 oktober 2013 is door de 6 schoolbesturen een rechtspersoon opgericht. Gegeven het uitgangspunt van gelijkwaardige participatie van alle schoolbesturen is het stichtingsmodel voor de regio het meest eenvoudig doordat hier sprake is van slechts 1 bestuurslaag. Er kunnen geen schoolbesturen op achterstand raken doordat zij minder informatie hebben of het gevoel hebben dat de belangrijkste besluiten al zijn voorgesorteerd. Alle schoolbesturen zitten bovendien aan dezelfde bestuurstafel en kunnen gelijktijdig alle gezichtspunten en visies delen. Er is dus gekozen voor de oprichting van een stichting. [8]

9 Taken bestuur Het bestuur fungeert als intern toezichthouder en heeft de volgende taken: Vaststellen toezichtskader Vaststellen/goedkeuren ondersteuningsplan, begroting, jaarverslag, jaarrekening Benoemen accountant Benoemen directie swv (werkgeverschap) Monitoren uitvoering ondersteuningsplan door directie Goedkeuren van strategische besluiten zoals fusie, uitbreiding, huisvesting, statutenwijziging Sparringpartner voor directie Taken van de directeur (0,4 fte) Uitvoeren ondersteuningsplan in overleg met de schooldirecties (scholenoverleg); Beheren van het ondersteuningsbudget en bewaken van de uitputting conform begroting; Bewaakt de voortgang van de activiteiten en is verantwoordelijk voor kwaliteit uitvoering; Verantwoordelijk voor de aansturing van het OPDC Fultura Maatwerk en het Expertisecentrum; Verantwoordelijk voor het goed functioneren van het Scholenoverleg, de PCL, de Commissie Toewijzing, het ZAT, het overleg met de OPR. Evalueert, borgt en verbetert waar nodig de activiteiten van het SWV (plancyclus/kwaliteitssysteem); Aansturing van personeel dat op basis van ondersteuningsmiddelen SWV werkzaam is (veelal op detachering). De directeur beschikt over een team dat hem beleidsmatig en administratief ondersteunt. In bijlage 2 en 3 vindt u de statuten en het managementstatuut van het samenwerkingsverband. In het managementstatuut is de omvang van het mandaat geregeld en hoe de directeur verantwoording aflegt aan het bestuur. De verantwoording aan het bestuur gaat over de uitvoering van het ondersteuningsplan, de bereikte resultaten en de activiteiten van het samenwerkingsverband inclusief de overlegorganen (zie hieronder) Taken samenwerkingsverband In hoofdstuk 1 is al aangegeven dat de focus ligt op het realiseren van sterke scholen en dat schoolbesturen zelf verantwoordelijk zijn voor de basisondersteuning en het realiseren van extra ondersteuning binnen de school. Het samenwerkingsverband kent daartoe aan de scholen een ondersteuningsbudget toe, waarbij de scholen zich verantwoorden over de besteding en de resultaten van de extra ondersteuning. Zodra een leerling in aanmerking komt voor een vorm van extra ondersteuning (binnen of buiten de school) noemen we dit een arrangement. Het samenwerkingsverband is alleen verantwoordelijk voor de toekenning van arrangementen die bovenschools zijn. In schema leidt dit tot de volgende indeling in arrangementen en verantwoordelijkheden voor toekenning en uitvoering: [9]

10 Arrangement Verantwoordelijk voor toekenning: Verantwoordelijk voor uitvoering: 1 Extra ondersteuning in de school 2.Extra ondersteuning andere reguliere school 3. Toelaatbaarheid LWOO/PRO Schoolbestuur (regulier of speciaal) Betrokken schoolbesturen Vanaf : Samenwerkingsverband Schoolbestuur Schoolbestuur Schoolbestuur 4.Tijdelijke plaatsing OPDC Samenwerkingsverband Samenwerkingsverband 5.Symbiose Samenwerkingsverband Schoolbestuur regulier en vso samen 6. Toelaatbaarheid vso 3 en 4 Samenwerkingsverband Vso-bestuur De arrangementen worden in hoofdstuk 4 nader beschreven. Door middel van bovenstaande arrangementen wordt een dekkend aanbod nagestreefd. Daarnaast heeft het samenwerkingsverband een taak in het ondersteunen van de scholen, met name op het punt van professionalisering. Het expertisecentrum krijgt hierin een belangrijke rol; de inzet van orthopedagogen zal de komende jaren zich ontwikkelen van minder leerlinggericht naar meer leerkrachtgericht (het versterken van het handelingsrepertoire van leerkrachten, het kunnen differentiëren naar onderwijsbehoefte). Hierbij wordt ook de expertise van het speciaal onderwijs richting het regulier onderwijs gebracht Organisatie samenwerkingsverband De directeur heeft, onder verantwoordelijkheid van het bestuur, een lijnverantwoordelijkheid ten aanzien van de instandhouding van het OPDC Maatwerk (de tussenvoorziening) en het functioneren van het expertisecentrum richting het regulier onderwijs (de inzet van o.a. de orthopedagogen). OPDC Fultura Maatwerk Er is sprake van een tussenvoorziening die door het samenwerkingsverband in stand wordt gehouden, in de nieuwe terminologie is dus sprake van een orthopedagogisch-didactisch centrum. Onder verantwoordelijkheid van de directeur is de teamleider belast met de dagelijkse leiding hiervan. In hoofdstuk 3.5. wordt het OPDC nader beschreven. Expertisecentrum Het samenwerkingsverband vervult een expertisefunctie richting de reguliere scholen. Dit heeft betrekking op het geven van handelingsgerichte adviezen in het kader van de basisondersteuning, het ontwikkelen van activiteiten in het kader van scholing en professionalisering en het ondersteunen van de school bij de aanvraag van een buitenschools arrangement (inclusief eventueel benodigd onderzoek). De vraag van de scholen is hierbij altijd leidend (vraag gestuurd werken). [10]

11 In organogram ziet het bovenstaande er als volgt uit: Bestuur Directeur OPDC Fultura Maatwerk Expertisecentrum De directeur heeft naast een lijnverantwoordelijkheid ook een overlegverantwoordelijkheid met: - Het scholenoverleg; - De Ondersteuningsplanraad (OPR); - De Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL); - De Commissie Toewijzing - Het Zorgadviesteam (ZAT). Scholenoverleg Er is een scholenoverleg dat de directeur adviseert in de beleidsvoorbereiding en beleidsuitvoering van het ondersteuningsplan. Elke school is op het niveau van het brinnummer vertegenwoordigd in het scholenoverleg in de persoon van een lid van de schoolleiding. Het MBO en de gemeenten participeren eveneens in het scholenoverleg en sturen elk een vertegenwoordiger als adviserend lid. De directeur is voorzitter van het scholenoverleg. Het Scholenoverleg heeft in de statuten de volgende taak: a Het adviseren ten aanzien van te voeren beleid en de uitvoering van het beleid in het ondersteuningsplan en begroting; b Het fungeren als platform voor informatie-uitwisseling en afstemming van gezamenlijk schoolbeleid; c Het periodiek bespreken van de voortgang van de uitvoering van het ondersteuningsplan; d Het op uitvoeringsniveau mede uitvoering geven aan het uitvoeren van het ondersteuningsplan; e Verschaffen van informatie aan de directeur ten behoeve van het opstellen van managementrapportages over de voortgang en uitvoering van het ondersteuningsplan en de gang van zaken binnen het samenwerkingsverband. [11]

12 ZAT Het samenwerkingsverband beschikt over een bovenschools ZAT (Zorgadviesteam). De komende tijd wordt de functie van het ZAT en inpassing hiervan in het kader van passend onderwijs en transitie jeugdzorg geëvalueerd en getransformeerd. In het ZAT zijn de volgende externe partijen vertegenwoordigd: CJG ZWF (MEE, JGZ, SMW, procesmanager), leerplichtambtenaar, politie, Bureau Jeugdzorg en VNN. In hoofdstuk 7 wordt nader ingegaan op de rol van het ZAT. Commissie Toewijzing Er is een Commissie Toewijzing die adviseert over de bovenschoolse arrangementen, met name de toelaatbaarheid tot cluster 3 en 4. De arrangementen worden namens het bestuur door de directeur van het samenwerkingsverband toegekend op advies van de Commissie Toewijzing. De Commissie toetst of de aanvraag van de school compleet is en voldoet aan de door het samenwerkingsverband opgestelde criteria van handelingsgericht werken. Alleen complete aanvragen worden in behandeling genomen. De Commissie adviseert of een leerling toelaatbaar is tot cluster 3 of 4 en voor hoelang. De samenstelling van de Commissie voldoet aan de wettelijke eis van de voorgeschreven deskundigheden, waaronder een orthopedagoog en een (afhankelijk van de leerling) kinder- of jeugdpsycholoog, een pedagoog, een kinderpsychiater, een maatschappelijk werker of een arts (uit: AMvB, concept februari 2013). De toekenning van de overige bovenschoolse arrangementen zoals een tijdelijke plaatsing op het OPDC vindt plaats door de directeur van het samenwerkingsverband op basis van een complete aanmelding door de school en positief advies van de orthopedagoog van het expertisecentrum. In hoofdstuk 3 wordt dit verder uitgewerkt. PCL Tot 2015 dient het samenwerkingsverband een PCL in stand te houden die dient als voortraject voor de indicering door de Regionale VerwijzingsCommissie (RVC) van LWOO- en PROleerlingen. Vanaf augustus 2015 dient volgens de huidige plannen het samenwerkingsverband de indicatie taak van de RVC over te nemen. Het voornemen is de Commissie Toewijzing hiermee te belasten (1 toewijzingsloket voor alle toelaatbaarheidsverklaringen) maar hierbij wel de expertise van de scholen te betrekken, dit dient nog nader te worden uitgewerkt. De PCL wordt gevormd door de gezamenlijke zorgcoördinatoren. Ook na 2015 is het van belang om gezamenlijke afstemming, kennisdeling te organiseren. De directeur komt daarvoor in 2014 met nadere voorstellen naar het bestuur voor de inrichting van dit kennisplatform. Ondersteuningsplanraad De medezeggenschap op het ondersteuningsplan wordt vormgegeven door op het niveau van het samenwerkingsverband een Ondersteuningsplanraad (OPR) in te stellen Er is een OPR die bestaat uit 2 personen (1 ouder/leerling en 1 personeelslid) per schoolbestuur die door de medezeggenschapsraden van deze besturen zijn voorgedragen (met uitzondering van CVO die 4 personen voordraagt). Daarmee is een OPR tot stand gebracht die uit 14 personen bestaat. Er is een medezeggenschapsstatuut en medezeggenschapsreglement vastgesteld in goed overleg met de OPR. De directeur heeft het mandaat van het bestuur om als regel namens [12]

13 het bestuur het overleg met de OPR te voeren. De OPR heeft instemmingsrecht op het ondersteuningsplan. De positionering van de verschillende actoren kan als volgt worden weergeven: Strategisch niveau Toezichthoudend/kaderstellend: bestuur Tactisch niveau Beleidsvoorbereiding/ Beleidsuitvoering: Operationeel niveau Netwerken, Toewijzing, OPDC, Expertise Thema Ontwikkelagenda 2014/2015 Nieuwe functie PCL Installatie Commissie Toewijzing Aanmeldingsprocedure bij Commissie Toewijzing directeur Scholenoverleg OPR Commissie Toewijzing PCL OPDC Fultura Maatwerk Expertisecentrum Afspraak/Acties Voorstel inrichting platform gezamenlijke zorgcoördinatoren Er wordt een Commissie Toewijzing ingericht op basis van de wettelijke eisen Opstellen procedure en format aanmeldingsdossier [13]

14 Hoofdstuk 3 De regio in beeld Inleiding Voordat we dieper ingaan op de ondersteuningsstructuur wordt in dit hoofdstuk kort aangegeven hoe de feitelijke situatie er qua kengetallen uitziet zodat de vertreksituatie helder is Kengetallen Hieronder treft u de kengetallen zoals verstrekt door OCW met de telgegevens van 1 oktober Het aantal leerlingen in het vso cluster 3 en 4 bedraagt 163. Het deelnamepercentage vso (ten opzichte van het totale aantal vo-leerlingen) is 2,38% en daarmee lager dan het landelijk gemiddelde van 3,61%. Het aantal leerlingen dat in het regulier onderwijs een rugzak heeft bedraagt 120 leerlingen. Het deelnamepercentage rugzakleerlingen is 1,75% en is lager dan het landelijk gemiddelde van 1,94%. In de bijgevoegde meerjarenbegroting (zie bijlage 12) is te zien dat de meerjarenprognose voor het aantal vo-leerlingen tot 2015 stijgt naar ca 7000 leerlingen (nu 6740) en daarna gaat dalen (in 2020 naar ca 6000 leerlingen). Het samenwerkingsverband moet zich dus voorbereiden op een krimpend budget, omdat de bekostigingsgrondslag voor zowel de lichte als de zware ondersteuning het aantal vo-leerlingen bedraagt. Kengetallen leerlingen o.b.v peilmoment december 2013 Nummer SWV Naam SWV VO2103 Zuid West Friesland 1. leerlingen LWOO PRO overig VO totaal VO*) VO woonachtig *) waarvan VMBO 3/4 (incl. lw oo 3/4): vso cat 1 vso cat 2 vso cat 3 vso totaal CLUSTER 4 LG MG LZ ZMLK vso totaal naar onderwijsoort rugzakken CLUSTER 4 LG MG LZ ZMLK totaal rugzakken In overige vo in lwoo en pro deelname % LWOO PRO VO2103 7,38% 3,29% Landelijk 10,61% 2,93% vso cat 1 vso cat 2 vso cat 3 vso totaal rugzakken VO2103 1,78% 0,07% 0,52% 2,38% 1,75% Landelijk 3,15% 0,11% 0,34% 3,61% 1,94% 4. cluster 1 en 2 leerlingen schoolgaand in het vo in het SWV woonachtig in SWV en schoolgaand in het vso cluster 1 cluster 2 cluster 1 cluster [14]

15 3.2. Ontwikkeling leerlingenaantallen Het bovenstaande leidt tot een licht positieve verevening omdat vanaf 2015 de ondersteuningsmiddelen naar rato van leerlingenaantallen worden verdeeld over de samenwerkingsverbanden. Doordat het samenwerkingsverband met zowel rugzakken als aantal vsoleerlingen lager scoort dan landelijk gemiddeld is er een licht positief effect. Overigens is tot 2012 sprake geweest van toename van het aantal vso-leerlingen en van toename van het aantal rugzakken (zie schema hieronder). De telling van laat voor het eerst in daling zien in zowel het aantal vso-leerlingen als in het aantal rugzakken. Deze ontwikkeling is positief en is het van belang dat dit zich gaat doorzetten; dit zal nauwlettend worden gemonitord. Vanaf augustus 2015 zullen naar verwachting ook de ondersteuningsbudgetten van lwoo en pro naar het samenwerkingsverband gaan. In eerste instantie zullen de telgegevens van 2013 uitgangspunt zijn(budgettering) voor de toedeling van deze middelen. In 2018 wordt bezien of hier ook verevening dient plaats te vinden. In dat kader is het van belang te noteren dat het deelnamepercentage lwoo in ons samenwerkingsverband lager is dan landelijk gemiddeld (7,4% tov 10,6% landelijk) en dat het deelnamepercentage pro hoger is dan het landelijk gemiddelde (3,3% tov 2,9% landelijk). Ontwikkeling leerlingen Nummer SWV VO2103 Naam SWV Zuid West Friesland 1. leerlingen LWOO PRO overig VO totaal VO*) vso cat 1 vso cat 2 vso cat 3 vso totaal rugzakken CLUSTER 4 LG MG LZ ZMLK totaal rugzakken deelname % VO2103 LWOO PRO ,49% 2,97% ,97% 3,01% ,64% 3,35% ,38% 3,29% Landelijk LWOO PRO ,36% 2,81% ,55% 2,79% ,71% 2,84% ,61% 2,93% VO2103 vso cat 1 vso cat 2 vso cat 3 vso totaal rugzakken ,74% 0,15% 0,48% 2,37% 1,67% ,84% 0,12% 0,57% 2,53% 1,87% ,95% 0,13% 0,49% 2,57% 1,89% ,78% 0,07% 0,52% 2,38% 1,75% Landelijk vso cat 1 vso cat 2 vso cat 3 vso totaal rugzakken ,95% 0,11% 0,29% 3,35% 1,64% ,02% 0,11% 0,30% 3,44% 1,85% ,08% 0,11% 0,31% 3,51% 1,93% ,15% 0,11% 0,34% 3,61% 1,94% 3.3. Rugzakverdeling [15]

16 De 120 leerlingen met een rugzak zijn op dit moment als volgt verdeeld over de scholen: SWV BRIN Naam CLUSTER 4 overig VO LG overig VO LZ overig VO MG overig VO ZMLK overig VO CLUSTER 4 LG LZ MG ZMLK LWOO/PRO LWOO/PRO LWOO/PRO LWOO/PRO LWOO/PRO cluster 1 cluster 2 VO ZH00 SGM Gaasterland VO FR00 De Diken- loc De Zuiderpoort VO VI02 Nordw in College VO FP00 Reg SGM Magister Alvinus VO CR00 Bogerman SGM VO CR07 Bogerman SGM VO CR08 Bogerman SGM VO CR10 Bogerman SGM VO GB00 Marne College VO GB02 Marne College VO MG00 De Praktijkschool Ambulante begeleiding De ambulante begeleiding voor deze rugzak-leerlingen wordt op dit moment verzorgd door: SWV Epi school BRIN_VSO Naam Plaats Gemeente NR_BG Naam bevoegd gezag VO2103 nee 00LD School Lyndensteyn Beetsterzw aag Opsterland Stichting School Lyndensteyn 02YM van Heemskerck school Groningen Groningen Stichting RENN4 08ST Piet Bakkerschool Sneek Sudw est Fryslan Stg. Scholengem. S. O. Fryslân 26MC Sinne Sneek Sudw est Fryslan Stg. v. openb. onderw. Odyssee nee Total 3.5. OPDC Fultura Maatwerk De tussenvoorziening heeft te maken met dalende leerlingenaantallen doordat de voscholen er steeds meer in slagen om leerlingen op de school zelf extra ondersteuning geven. In 2011/2012 was sprake van 27 plaatsen, inmiddels is sprake van 2 groepen van 9 leerlingen (dus totaal 18 leerlingen). Bij Maatwerk worden ook leerlingen geplaatst uit Herstart en Op de rails trajecten. De middelen hiervan zijn bij het samenwerkingsverband gevoegd, waarbij sprake is van 1 toeleidingstraject via de school naar het samenwerkingsverband met inschakeling van orthopedagoog vanuit het samenwerkingsverband. De verblijfsduur is gemiddeld ca 2 maanden. In totaal hebben in het schooljaar 2012/ leerlingen een maatwerktraject doorlopen. Uitstroomgegevens: (2012/2013): Uitstroomrichting Aantal 52 Eigen school 22 Andere school binnen SWV 5 Andere school buiten SWV 4 Speciaal onderwijs 1 MBO 11 Woodbrookers 4 Kinnik e.a. 3 Thuis 2 Het Maatwerk vervult geen observatiefunctie. Dit gebeurt op de reguliere school door de vaste orthopedagoog van het expertisecentrum. [16]

17 3.6. Overzicht thuiszitters Er is maandelijks overleg tussen RMC/leerplicht en de zorgcoördinatoren van de scholen en de regio-coördinator. In dit overleg wisselen de scholen hun verzuimlijst uit met die van de leerplichtambtenaar en wordt actie ondernomen. De actie leidt tot het hernieuwen van de contacten met de eigen school en regelen van de voortgang van het onderwijs (al dan niet aangepast aan de thuissituatie met huiswerkopdrachten) of tot tijdelijke plaatsing op het OPDC. Op dit moment zijn er geen absolute thuiszitters (niet ingeschreven en ook geen vrijstelling van toepassing). Het aantal relatieve thuiszitters (wel ingeschreven, maar volgt geen onderwijs) bedraagt volgens een inventarisatie in leerlingen Expertisecentrum Alle scholen van het samenwerkingsverband beschikken over specialistische orthopedagogische expertise. Op basis van trekkingsrechten heeft elke school de beschikking over deze expertise naar rato van het aantal leerlingen (ca 1 dagdeel per 400 leerlingen). De orthopedagogen werken zo veel mogelijk vanuit de reguliere school en verrichten daarnaast taken voor het ODPC (testen/onderzoeken). In totaal gaat het om ruim 2 fte die ingeleend worden via de schoolbesturen van CVO en RSG Magister Alvinus. Vanuit het expertisecentrum is er ook een scholingsaanbod voor de deelnemende scholen waar scholen op kunnen intekenen. Forte (Maatwerk MBO traject) (project) Voor een aantal jongeren is het diploma VO niet haalbaar. Dit betreft langdurige thuiszitters of leerlingen met een complexe problematiek. Vanuit het OPDC is met gemeentelijke subsidie een project gestart waarbij de leerling in een traject richting MBO wordt geplaatst zodat de leerling op die manier toch een diploma cq startkwalificatie kan halen. Er is sprake van een stagedeel (van 2 a 3 dagen in de week) onder begeleiding van een stagecoach vanuit mbo en voor de overige dagen ontvangen zij onderwijs en begeleiding op het OPDC waarbij wordt toegewerkt naar minimaal mbo niveau 1. Nazorgtraject OPDC Vanuit het OPDC wordt stapsgewijs gewerkt aan een terugkeer naar het regulier onderwijs en het (weer) opbouwen van een relatie met de school. Hierbij wordt op de school ondersteuning geboden door de orthopedagoog vanuit het OPDC. 2 Uit Friese thuiszitters in beeld 2013, Partoer.H. Hageman. [17]

18 Hoofdstuk 4 Basisondersteuning binnen de school Ambitie/beoogd resultaat Het motto bij de ambitie is gewoon waar het kan, speciaal waar het moet. Dit veronderstelt een hoog niveau van basisondersteuning. Want hoe hoger dit niveau, hoe minder leerlingen een beroep hoeven te doen op extra ondersteuning. Deze ambitie is niet nieuw, want de scholen presteren al goed op dit gebied en kunnen veel bieden op dit terrein; het gaat dus vooral om de beweging naar nog beter. Beoogd resultaat Als beoogd resultaat formuleren we daarom dat alle scholen het huidige niveau van basisondersteuning nog verder verbeteren en in 2018 (voor zover daar nu nog niet aan wordt voldaan) voldoen aan alle standaarden die in dit ondersteuningsplan daarvoor zijn geformuleerd. In de standaarden zijn de ijkpunten uit het referentiekader en de inspectiestandaarden opgenomen. Elke school is in de uitvoering van de basisondersteuning hierop aanspreekbaar vanuit het samenwerkingsverband. Dit beoogd resultaat wordt gerealiseerd door: - Doordat schoolbesturen hun verantwoordelijkheid nemen voor het realiseren van goed onderwijs en het voorkomen van zwakke scholen; - Leerkrachten die in staat zijn om gerichte interventies uit te voeren bij leerlingen die specifieke ondersteuningsbehoeften hebben; - Een effectieve interne zorgstructuur in de school waaronder een goed functionerend mentoraat en intern zorgoverleg (IZO). - Het toepassen van schoolondersteuningsprofielen die aangeven wat scholen kunnen, en hoe de ondersteuning op school eruit ziet (zowel basis- als extra ondersteuning); - Het hanteren van 1 format met betrouwbare indicatoren voor de profielen zodat op het niveau van het samenwerkingsverband kan worden geconstateerd of sprake is van een dekkend aanbod; - in het ondersteunigsprofiel aan te geven wat de school nog niet (goed) kan en welk actieplan de school hierop heeft Zorgplicht en een dekkend ondersteuningsaanbod De zorgplicht verplicht schoolbesturen tot het bieden van passend onderwijs aan alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Binnen Fultura zijn in 2012/2013 met behulp van een gezamenlijk format ondersteuningsprofielen ingevuld (zie bijlage 4). Daarbij zijn de volgende begrippen gehanteerd: Basiszorg /basisondersteuning: De ondersteuning die de school zelf in en om de groepen en binnen de eigen organisatie biedt aan alle (zorg)leerlingen. Breedtezorg /breedteondersteuning: De ondersteuning om de school heen. De school draagt zelf de verantwoordelijkheid voor het onderwijs, de ondersteuning en de ontwikkeling van de leerlingen, maar met hulp van het samenwerkingsverband en/of de ketenpartners. [18]

19 Dieptezorg / diepteondersteuning De ondersteuning door een gespecialiseerde voorziening, school, setting of groep. In het geval het een eigenstandige voorziening betreft, wordt de verantwoordelijkheid voor de leerling overgedragen aan deze voorziening. In het landelijk Referentiekader Passend onderwijs van januari 2013 wordt gesteld dat een hoog niveau van basisondersteuning onverlet laat dat een deel van de kinderen en jongeren extra ondersteuning en/of jeugdzorg nodig heeft. Zij kunnen gebruik maken van onderwijsen zorgarrangementen. Voor alle vormen van onderwijsondersteuning die de basisondersteuning overstijgen wordt het begrip extra onderwijsondersteuning gehanteerd. Binnen de extra ondersteuning kunnen verschillende typeringen voor het aanbod worden gebruikt, zoals breedte- en diepte ondersteuning of een indeling in zwaartes. Binnen Fultura is bij het samenstellen van de ondersteuningsprofielen van de scholen gebruik gemaakt van de typologie basis-, breedte- en dieptezorg. Onder de nieuwe definitie van basisondersteuning vallen elementen uit de voormalige basiszorg, en elementen zoals die benoemd werden in de breedtezorg. De extra ondersteuning omvat zowel een aantal elementen uit de breedtezorg als de totale dieptezorg. In de bijlage 5 is in een matrix weergegeven hoe de scholen scoren op de diverse ondersteuningsniveaus binnen Fultura Landelijke kaders Basisondersteuning Wettelijk is vastgelegd dat het samenwerkingsverband een niveau van basisondersteuning vaststelt in het ondersteuningsplan. De wet biedt ruimte om een eigen invulling te geven aan de afspraken over het niveau van basisondersteuning. Het is aan de schoolbesturen en het samenwerkingsverband om het ambitieniveau gezamenlijk te bepalen en in beleid te operationaliseren. Definitie basisondersteuning Het door het samenwerkingsverband afgesproken geheel van preventieve en lichte curatieve interventies die binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van de school planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau, eventueel in samenwerking met ketenpartners, worden uitgevoerd. De vier aspecten van basisondersteuning In het landelijk referentiekader passend onderwijs wordt gesproken over vier aspecten van basisondersteuning en worden tevens minimum eisen genoemd waaraan de basisondersteuning, geformuleerd door het samenwerkingsverband, moet voldoen. De vier aspecten van basisondersteuning zijn: 1. Preventieve en licht curatieve interventies 2. De inrichting van de onderwijsondersteuningsstructuur 3. Planmatig werken 4. Kwaliteit 1. Preventieve en licht curatieve interventies Onder preventieve interventies wordt de basisondersteuning voor alle leerlingen verstaan, o gericht op vroegtijdige signalering van leerproblemen en opgroei- en opvoedproblemen o door (de vereiste) aanwezigheid van diagnostische expertise (al dan niet in samenwerking met ketenpartners) o die er tevens voor zorgt dat er een veilig schoolklimaat (zowel voor leerlingen als medewerkers) binnen de school aanwezig is. De licht curatieve interventies die onder de basisondersteuning vallen: [19]

20 o een aanbod voor leerlingen met dyslexie of dyscalculie (conform de protocollen) o onderwijsprogramma s en leerlijnen die zijn afgestemd op leerlingen met een meer of minder dan gemiddelde intelligentie. De begrenzing van ondersteuning voor leerlingen op basis van IQ alleen wordt vermeden o fysieke toegankelijkheid van schoolgebouwen, aangepaste werk- en instructieruimtes en de beschikbaarheid van hulpmiddelen voor leerlingen die dit nodig hebben o (ortho)pedagogische en/of (ortho)didactische programma s en methodieken die gericht zijn op sociale veiligheid en het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen o een protocol voor medische handelingen o de curatieve zorg en ondersteuning die de school samen met ketenpartners kan bieden. Bovengenoemde interventies zijn structureel beschikbaar voor en/of binnen de school en moeten de continuïteit in de schoolloopbaan van een leerling ondersteunen. Voor alle genoemde interventies geldt dat een diagnose behulpzaam is voor het inzetten van handelingsgerichte aanpak. Als de school opgroei- en opvoedproblemen signaleert zullen die worden gecommuniceerd met jeudgzorg en waar nodig leiden tot een 1 kind, 1 plan, 1 regisseur aanpak. 2. De Inrichting van de ondersteuningsstructuur. In het ondersteuningsprofiel van de school is aangegeven wat de expertise is van het (ondersteunings)team voor wat betreft preventieve en (licht) curatieve interventies en hoe die zichtbaar wordt in de onderwijsorganisatie van de school. Ook is aangegeven hoe de specifieke expertise van samenwerkende scholen wordt benut, met welke ketenpartners wordt samengewerkt en welke afspraken zijn gemaakt met de gemeente(n) over de uitvoering van jeugdgerelateerde zorgtaken. 3. Planmatig werken. De indicatoren zorg en begeleiding, zoals door de onderwijsinspectie in het toezichtkader voor VO scholen vastgelegd, vormen hiervoor het uitgangspunt: o De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen o Leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van leerlingen o Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de ondersteuning; de school voert deze planmatig uit o De school evalueert de effecten van de ondersteuning. De school zoekt de structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerling niveau haar eigen mogelijkheden overstijgen. 4. Kwaliteit Criterium hiervoor is het landelijk vastgestelde toezichtkader van de onderwijsinspectie waarin een minimumnorm voor basiskwaliteit wordt genoemd: de opbrengsten van de (VO/VSO) school zijn tenminste voldoende en daarnaast voldoen het onderwijsleerproces of de zorg en begeleiding aan de gestelde norm Ambitieniveau Het niveau van basisondersteuning wordt door het bestuur van het samenwerkingsverband vastgesteld. Het niveau van basisondersteuning heeft betrekking op de hiervoor beschreven vier aspecten van basisondersteuning. Bij de bepaling van het ambitieniveau wordt de [20]

21 combinatie van het ondersteuningsaanbod en de onderwijskwaliteit gehanteerd. Meer specifiek gaat het om: 1. de school heeft, binnen de door het samenwerkingsverband gestelde marge, een ondersteuningsaanbod voor preventieve en (licht) curatieve onderwijsondersteuning 2. de school hanteert voor haar onderwijsondersteuning de eisen die het toezichtkader van de onderwijsinspectie stelt aan zorg en begeleiding 3. het onderwijsondersteunend en onderwijsgevend personeel voldoet aan de professionele eisen zoals o.a. vastgelegd in het Besluit bekwaamheidseisen (2005). Samenvattend Onder basisondersteuning wordt verstaan de door het samenwerkingsverband afgesproken preventieve en licht curatieve interventies die - eenduidig gelden voor het gehele samenwerkingsverband - binnen de ondersteuningsstructuur van de school - onder regie en verantwoordelijkheid van de school - waar nodig met inzet van expertise van andere scholen - soms met inzet van ketenpartners - zonder indicatiestelling op het overeengekomen kwaliteitsniveau planmatig worden uitgevoerd Standaarden voor basisondersteuning binnen het samenwerkingsverband Uit de visie en ambitie en de hiervoor genoemde analyse, de inventarisatie van de alle ondersteuningsprofielen 3, volgen deze standaarden voor basisondersteuning: 1. De school heeft zicht op de leerontwikkeling van alle leerlingen en werkt opbrengstgericht 2. De school werkt handelingsgericht en versterkt de handelingsbekwaamheid en competenties van haar personeel 3. De school heeft een goed pedagogisch klimaat en is fysiek en sociaal veilig voor leerlingen en docenten 4. De school neemt leerlingen zorgvuldig aan en draagt leerlingen zorgvuldig over 5. De school werkt samen met ketenpartners aan een effectieve onderwijsondersteuningsstructuur 6. De school heeft de verantwoordelijkheid van leerlingen, ouders, docenten en ondersteuners voor de ontwikkeling van de leerlingen vastgelegd 7. De school stelt jaarlijks de effectiviteit van de ondersteuning en begeleiding vast 8. De school heeft het ondersteuningsprofiel opgenomen in het schoolplan In bijlage 6 worden de hier genoemde standaarden met behulp van indicatoren nader uitgewerkt.het op orde hebben van de (vastgestelde) basisondersteuning in scholen is van belang op het moment dat een school een aanvraag indient voor een buitenschools arrangement en ook een voorwaarde voor toekenning van zo n arrangement. Extra onderwijsondersteuning Het ondersteuningsaanbod op gebied van de extra onderwijsondersteuning wordt verder uitgewerkt in de hoofdstuk 5 over extra ondersteuning. Belangrijk daarbij zal de vraag zijn in hoeverre het samenwerkingsverband in staat zal zijn om een dekkend ondersteuningsaanbod te realiseren. [21]

22 Dekkend onderwijsondersteuningsaanbod Het samenwerkingsverband zal alert blijven op diverse doelgroepen die nu nog niet goed bediend kunnen worden of waar een beter aanbod op moet komen. In elk geval zijn dit de hoogfunctionerende leerlingen met autisme-problematiek in het voortgezet onderwijs speciaal onderwijs (cluster 4). Nader moet worden onderzocht of bv symbiose vormen hiervoor geschikt zijn. 4.5.Evaluatie en ontwikkeling Het samenwerkingsverband gaat voor sterke scholen die zich blijven ontwikkelen in het verbreden van de basisondersteuning. Het ondersteuningsprofiel dient daarom een dynamisch karakter te hebben waarin duidelijk wordt op welke punten de school zich nog verder gaat ontwikkelen. Hierbij wordt ook de match met de standaarden van de basisondersteuning meegenomen. Omdat scholen ook van elkaar kunnen leren wordt de mogelijkheid van consultatie tussen de scholen nader uitgewerkt. Thema Ontwikkelagenda 2014/2015 Kwaliteitsniveau basisondersteuning en analyse schoolondersteuningsprofielen Collegiale consultatie tussen scholen Dyscalculie Doelgroepen dekkend aanbod Afspraak / acties De opgestelde schoolondersteuningsprofielen worden geanalyseerd. In de analyse wordt meegenomen in hoeverre de scholen voldoen aan de standaarden en indicatoren basisondersteuning en waar scholen onderling verschillen. Op basis van de analyse wordt in elk profiel een actieplan opgenomen met verbeterpunten. Scholen bespreken en consulteren hun ondersteuningsprofielen met elkaar. Het SWV coördineert deze consultatie. Er wordt een format dyscalculie protocol ontwikkeld Onderzoeken passend aanbod hoog functionerende leerlingen met ASS-problematiek in speciaal onderwijs [22]

23 Hoofdstuk 5 Extra ondersteuning binnen of buiten de school 5.1. Ambitie/beoogd resultaat Op iedere ondersteuningsvraag van een leerling moet een passend antwoord gegeven kunnen worden. Voor het overgrote deel van de leerlingen zal de basisondersteuning in voldoende mate tegemoet komen aan hun begeleidingsbehoefte. Voor leerlingen voor wie de basisondersteuning niet voldoende is, heeft de school de mogelijkheid van extra ondersteuning, dat bekostigd wordt uit het ondersteuningsbudget dat het samenwerkingsverband aan de schoolbesturen toekent. Als ook deze extra ondersteuning niet passend is voor de leerling heeft het samenwerkingsverband een aanbod voor extra ondersteuning, in diverse arrangementen die in dit hoofdstuk nader worden uitgewerkt. De ambitie Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet geeft ook aan dat voor sommige leerlingen voortgezet speciaal onderwijs de meest passende plek is. Het samenwerkingsverband moet de toegang tot dit onderwijs dan ook kunnen waarborgen en zorgvuldig inrichten. Voor andere leerlingen ligt een tussenvorm wellicht meer voor de hand, bijvoorbeeld OPDC-plaatsing of een vorm van symbiose. Hieronder worden de diverse mogelijke arrangementen nader uitgewerkt. Beoogd resultaat Het aantal leerlingen met een rugzak voor de clusters 3 en 4 bevindt zich onder het landelijk gemiddelde. Over de afgelopen jaren was tot 2012 een lichte stijging waarneembaar, die vergelijkbaar is met de landelijke stijging. De deelname aan het voortgezet speciaal onderwijs ligt onder het landelijk gemiddelde maar vertoonde evenals de rugzak wel een lichte stijging de afgelopen jaren tot Per is sprake van een trendbreuk omdat zowel het aantal vso-leerlingen als het aantal rugzakken voor het eerst een daling vertoont ten opzichte van Het beoogde resultaat voor 2018 is dat het deelnamepercentage vso en aantal plaatsen in het opdc maximaal gelijk is aan het huidig deelnamepercentage in 2013 (bij krimp in het vo zal het vso en het opdc dus dienen mee te krimpen) en waar mogelijk licht is gedaald. Er zijn meer leerlingen dan nu die vanuit vso cluster 4 zijn teruggeplaatst naar regulier onderwijs dan wel een vorm van symbiose-onderwijs volgen. Dit resultaat wordt bereikt door: - De inspanningen van de schoolbesturen ten aanzien van professionalisering van leerkrachten; - De inzet van het expertisecentrum van het samenwerkingsverband die de scholen ondersteunt in het realiseren van de zorgplicht; - Het toepassen van het principe geld volgt leerling bij verwijzing naar het OPDC; - Intensieve samenwerking van de scholen met ouders en het benutten van de ervaringsdeskundigheid van ouders; - Het inzetten van flexibele arrangementen die integratie bevorderen, met name symbiose; - Het inzetten op tijdelijke arrangementen: OPDC en tijdelijke plaatsing in het vso met kans op terugplaatsing; -nauwe samenwerking met bao/sbo/so bij leerlingen die de overgang maken naar het voortgezet (speciaal) onderwijs. [23]