Jaarverslag Als je gelooft in je werk!

Transcriptie

1 Jaarverslag 2009 Als je gelooft in je werk!

2 Voorwoord Met genoegen presenteren we u het jaarverslag 2009 van de Gereformeerde Hogeschool. Dit verslag geeft u een beeld van de ontwikkeling en de resultaten van de GH en we verantwoorden ons beleid en de uitvoering daarvan in Het jaar 2009 werd gekenmerkt door: het afronden van het strategisch plan ; het verbeteren van het kwaliteitszorgsysteem, accreditering van de opleidingen en certificering van de adviesdienstverlening; het verbeteren van de bedrijfsprocessen, ook in administratieve zin; de intentie om te komen tot een fusie met de Christelijke Hogeschool Ede en een strategische alliantie met Driestar Educatief te Gouda; de gewone voortgang in het werk van opleiden, onderzoek en adviesdienstverlening. In het hart van de strategieontwikkeling is met name ook gesproken over de ontwikkeling van onze identiteit. We werken vanuit Bijbelse kaders en we staan in de traditie van het christelijk geloof zoals verwoord in het gereformeerd belijden. Op basis hiervan willen we in de komende jaren de christelijke identiteit verder doordenken in de beleidslijnen voor o.m. het benoemingsbeleid, in relatie tot de bijdragen die de GH als kennisorganisatie aan de samenleving kan en wil leveren. In 2009 is daar een betekenisvolle start mee gemaakt, mede in het licht van de fusiebesprekingen met de CHE. In het verslagjaar is gebleken dat de ambities rond de adviesdienstverlening te hoog waren. Die zijn dan ook naar beneden bijgesteld, zoals ook in het strategisch plan is verwoord. In 2009 was de instroom van studenten hoger dan in 2008, maar door een grotere uitval is het totaal aantal studenten niet gestegen. Daarom is in het najaar van 2009 een ombuigingstraject in gang gezet. Dat moet te meer daar er vermoedelijk de komende jaren eerder minder dan meer rijksbijdragen zullen komen door bezuinigingen of een nieuw bekostigingsmodel. Op dit punt dus alle hens aan dek! Dit alles laat onverlet dat er hard gewerkt is in De kwaliteit van de opleidingen is onverminderd hoog, het onderzoek via de lectoraten ontwikkelt zich positief en de adviesdienstverlening is en blijft een substantieel onderdeel van de GH. Net als voorgaande jaren gaat onze dank uit naar al onze medewerkers. Dankzij hun enthousiaste en toegewijde inzet hebben we de in dit jaarverslag gepresenteerde activiteiten kunnen uitvoeren en goede resultaten kunnen behalen. Wij danken onze God voor de kracht en de mogelijkheid die Hij ons geeft om het werk van opleiden, onderzoek en adviesdienstverlening ten dienste van het werkveld en de samenleving te kunnen doen. Daar geloven wij in! Namens het College van Bestuur, Drs. J.D. Schaap MPM Voorzitter 2 3

3 Inhoud Voorwoord 3 Verslag van de Raad van Toezicht Onderwerpen 6 Verslag van de auditcommissie 7 Verslag van de selectie- en remuneratie commissie 7 Bezoldiging 7 Samenstelling 7 1. Algemeen Gereformeerde Hogeschool 12 Organisatie 13 Studentenpastoraat Strategisch beleid Missie 19 Strategisch plan 20 Onderzoek 21 Lectoraat Samenlevingsvraagstukken 24 Lectoraat Morele Vorming 25 Lectoraat Zorg en Spiritualiteit 26 Samenwerking 27 Toekomstige ontwikkelingen Onderwijs Visie 30 Opleidingen 30 Positionering 30 Rendementen 32 Accreditatie en visitatie 36 Verbeterbeleid 36 Maatwerk en contractactiviteiten 37 Relatie met het werkveld 37 Relatie met andere opleidingen Studenten Marketing en communicatie 39 Ontwikkeling totaal aantal studenten 43 Ontwikkeling studenteninstroom 44 Bindend afwijzend studieadvies 45 Handicap en studie 45 Alumni Personeel Personeelsbeleid 47 Personeelsbestand: 2009 in cijfers 50 Verhouding man-vrouw 51 Leeftijdsopbouw personeel GH 54 Fulltime en parttime 55 Ziekteverzuim en begeleiding 56 Arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden 57 Scholing en promotietrajecten 57 Inschrijving personeelsleden Kwaliteitszorg Interne kwaliteitszorg 60 Externe kwaliteitszorg Internationalisering Beleid 64 Internationale uitwisseling docenten 64 Beurzen 64 Professionalisering 64 Uitwisseling studenten Materiële voorzieningen Huisvesting 68 Veiligheidsbeleid 68 Mediatheek 68 ICT Financiën Inleiding 72 Geconsolideerde exploitatierekening 73 Geconsolideerde balans 74 Kengetallen en trends 75 Begroting Treasury management en vastgoedbeleid 78 Bezoldigingsbeleid 79 Lijst met gebruikte afkortingen 83 Colofon

4 Verslag van de Raad van Toezicht Algemeen De Raad van Toezicht (RvT) ziet toe op het gevoerde beleid en de algemene gang van zaken in de GH en controleert of de instelling op een adequate wijze wordt bestuurd door het College van Bestuur (CvB). Ook bewaakt de RvT de doelstelling en de grondslag van de GH. In de statuten en in het bestuursreglement is de Branchecode Governance voor hbo-instellingen verwerkt. Statuten en bestuursreglement zijn in 2007 vastgesteld, met instemming van MR en OR. Daarmee zijn belangrijke beginselen van goed bestuur vastgelegd. De taken en bevoegdheden van de RvT en het CvB zijn in de statuten en het bestuursreglement duidelijk onderscheiden. Hieronder wordt uiteengezet welke thema s in 2009 in de RvT aan de orde waren, welke werkzaamheden door de commissies binnen de RvT zijn verricht, hoe de samenstelling was en ten slotte wordt ook de bezoldiging van de RvT in 2009 vermeld. Onderwerpen De RvT vergaderde in 2009 zes maal, waarvan één keer met de MR en de OR. Tijdens de vergadering met de MR en OR is onder meer het functioneren van het CvB (in afwezigheid van het CvB) aan de orde geweest. Er waren geen vragen bij het functioneren van het CvB. De RvT heeft in het verslagjaar een bezoek gebracht aan de Educatieve Academie en de Academie Zorg en Welzijn en een gesprek gehad met de lectoren over de lectoraten en het onderzoeksbeleid, steeds in aanwezigheid van het College van Bestuur. In 2009 heeft de RvT zich bezig gehouden met het financieel en strategisch beleid, huisvesting, identiteit, marketingbeleid, bestuurlijke zaken en organisatieontwikkeling. Op het gebied van het financieel beleid behandelde de RvT de begrotingen, de jaarrekening, de financiële meerjarenscenario s, de accountantsverklaring, de werking en de gevolgen van het nieuwe bekostigingssysteem, het plan van aanpak voor het risicomanagement, het plan van aanpak voor de fusie en het voorstel voor een Due Diligence-onderzoek in het kader van het streven naar een fusie met de Christelijke Hogeschool Ede (CHE). Op het gebied van het strategisch beleid werd gekeken naar de conceptversie en de definitieve versie van het strategisch plan, het samenwerkingsbeleid met andere instellingen voor hoger onderwijs (Windesheim, ThUK en ThUA, CHE en Driestar), de intentieverklaringen voor de fusie en strategische alliantie met de hogescholen van Ede en Gouda, de kaderbrief 2010 en het concept van de Wet Versterking besturing. Ten aanzien van de huisvesting boog de RvT zich over de ontwikkelingen rond een nieuwe locatie voor de GH in Zwolle en de verkoop van het pand aan de Grasdorpstraat. Op het gebied van de identiteit hadden de rapportage van de identiteitscommissie en de naamgeving van de GH de aandacht. Dit laatste ook in relatie tot wat is vastgesteld in het strategisch plan Op het gebied van het marketingbeleid besprak de RvT het rapport Belangstellende en Nieuw Ingeschreven studenten 2009, de voortgang van de adviesdienstverlening en de studentenaantallen. De bestuurlijke zaken die aan de orde kwamen waren: het jaarverslag 2008, de voorbereiding en het besluit tot reductie van het aantal stichtingen in één stichting, het onderbrengen van medewerkers GPC in de CAO-HBO, de samenstelling van de RvT, de verlenging van de zittingstermijn van twee leden van de RvT (mede met het oog op de mogelijke fusie met de CHE), het reglement van de auditcommissie, de aanvullende financiering van het studentenpastoraat, het aantal leden van het CvB voor de GH, het functioneren van de leden van de RvT en de leden van het CvB. Op het terrein van de organisatieontwikkeling werd aandacht besteed aan de ontwikkeling van de academies. Verslag van de auditcommissie De auditcommissie van de RvT werd eind 2009 gevormd door de heren C. Boer (voorzitter) en drs. D. de Jonge (lid). De commissie heeft de raad geadviseerd over de begroting, de jaarrekening en het CvB op verschillende dossiers (met name huisvesting en het financiële meerjarenbeleid) met advies bijgestaan. Er zijn extra vergaderingen geweest voor het bespreken van de jaarrekening 2008, de begroting 2009 en ook voor het doorspreken van het financiële meerjarenbeleid. Na bespreking met de accountant (Ernst & Young) heeft de auditcommissie aan de RvT geadviseerd de jaarrekening goed te keuren. De auditcommissie werkt op basis van een reglement dat door de RvT is vastgesteld. Verslag van de remuneratiecommissie De remuneratiecommissie (die ook zorgdraagt voor de selectie van CvB-leden) werd eind 2009 gevormd door de heren ds. A. van der Veer (voorzitter) en drs. J.S. van der Heide (lid). De commissie is onder meer verantwoordelijk voor de beoordeling en functioneringsgesprekken met het CvB en ook voor de vaststelling of wijziging van de arbeidsvoorwaarden. In het bezoldigingsbeleid van de leden van het CvB is geen wijziging aangebracht. Wel is het percentage voor de eindejaarsuitkering op gelijke hoogte gebracht als voor het personeel dat onder de CAO-HBO valt, en ook is per 1 oktober hetzelfde percentage salarisverhoging toegepast als voor het personeel onder de CAO-HBO. In maart 2010 is een functioneringsgesprek met de leden CvB gehouden. Bezoldiging De honorering van de leden van de RvT bestaat uit een bedrag van 200,- per vergadering. De voorzitter ontvangt 2.996,- per jaar. Dit op basis van de regeling die in 2007 is vastgesteld door de RvT. Over de bedragen is de verschuldigde loonheffing door de GH afgedragen. De totale vergoeding die betaald werd aan leden van de RvT was 7.361,- Samenstelling De Raad van Toezicht wijzigde in 2009 niet van samenstelling. Informatie over de functies van de raadsleden en over de ingestelde commissies is te vinden op website van de GH ( De Raad van Toezicht bestond in 2009 uit de volgende personen de heer ds. A. van der Veer te Zwolle, geb. 30 januari 1942, predikant binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken, oud-voorzitter van de EO. Momenteel nog programmamaker bij de EO; voorzitter, lid remuneratiecommissie; termijn: ; 6 7

5 Verslag van de Raad van Toezicht de heer C. Boer te Hellendoorn, geb. 1 december 1951, directeur bij ABN-AMRO; lid, lid auditcommissie, lid remuneratiecommissie tot november 2009; termijn verlengd met het oog op de mogelijke fusie t/m de heer drs. J.S. van der Heide te Terneuzen, geb. 11 april 1959, voorzitter Raad van Bestuur ziekenhuis Bernhoven te Oss-Uden-Veghel; lid, lid remuneratiecommissie sinds december 2009; termijn ; de heer D. de Jonge te Amersfoort, geb. 28 december 1954, werkzaam bij de gemeente Amersfoort als controller en loco gemeentesecretaris; secretaris, lid auditcommissie; termijn (2014); mevrouw drs. B. Wesseling MSM te Hoogland, geb. 9 mei 1956, directeur ThuisinWonen (Stichting Woonvormen voor Lichamelijk Gehandicapten Utrecht); vicevoorzitter; lid remuneratiecommissie tot november 2009; termijn ; termijn verlengd met het oog op de mogelijke fusie t/m De leden van de RvT zijn voldoende onafhankelijk in die zin dat voldaan is aan de onafhankelijkheidscriteria die gelden voor de leden van de RvT, overeenkomstig de branchecode governance 2.1. De Raad van Toezicht is alle medewerkers erkentelijk voor hun bijdrage aan het realiseren van de doelstellingen van de GH. Zij ziet daarin Gods zegen. Dat maakt dankbaar. Dit jaarverslag is opgesteld door het CvB en vastgesteld door de RvT. 8

6 Ds. Arie van der Veer Voor ds. Arie van der Veer was 2009 een interessant jaar. De voorzitter van de Raad van Toezicht van de GH kijkt terug op een jaar waarin de aanzet voor een fusie met de Christelijke Hogeschool Ede werd gegeven. Van die fusie is hij een groot voorstander. Bij mijn aantreden als voorzitter in 2008 heb ik het onderwerp fusie vrij snel ter sprake gebracht. Ik begreep toen dat het in het verleden al eens was geprobeerd, maar dat het uiteindelijk tot niets had geleid. Dat vond ik erg jammer. Op veel andere gebieden zie je in Protestants Nederland juist wel samenwerkingsovereenkomsten en fusies tot stand komen. Waarom dan niet in het hoger onderwijs? In het voorjaar van 2009 zijn de Gereformeerde Hogeschool, Christelijke Hogeschool Ede en de Driestar, tot grote vreugde van ds. Van der Veer, toch weer met elkaar in gesprek gegaan over een eventuele fusie. De GH heeft een hele brede onderwijspopulatie, die naadloos aansluit bij de CHE. Ook zie je op de GH steeds meer studenten uit De fusie is niet alleen iets wat op papier plaatsvindt, je hebt ook met mensen te maken reformatorische kring. Daarom was de Driestar ook in beeld bij de fusiegesprekken. Dat de hogescholen grotendeels dezelfde identiteit hebben, is niet de enige reden voor de fusie. De veranderende politieke situatie is ook een motief om te kijken naar een fusie. Kleine hogescholen gaan het moeilijker krijgen door de plannen van de regering. Tijdens de eerste fusiegesprekken was nog niet duidelijk wat precies de maatregelen van de overheid zouden zijn, maar uiteindelijk is wel gebleken dat de overheid flink gaat bezuinigen op het onderwijs. Daar waren we dus al bang voor. Van der Veer ziet geen grote obstakels voor de fusie. Er zijn wel dingen die gedaan moeten worden om de fusie te kunnen realiseren. De fusie is niet alleen iets wat op papier plaatsvindt, je hebt ook met mensen te maken. Dat is best spannend, want welke plek krijgt iedereen in de nieuwe organisatie? Gelukkig hebben de onderzoeken en gesprekken tot nu toe geen grote knelpunten laten zien. Ik ben ook niet bang dat er nog obstakels komen, ik geloof gewoon in de meerwaarde van een fusie. 11

7 Algemeen De GH is een instelling voor hoger onderwijs die meer en meer functioneert als een centrum van kennis. De GH biedt een aantal hbo-opleidingen aan waarbij een Bijbelse visie op mens en samenleving centraal staat. Specifiek voor onze hogeschool is dat zij die visie ontwikkelt en uitdraagt in overeenstemming met de grondslag van de Stichting voor Gereformeerd Hoger Beroepsonderwijs waarvan de hogeschool uitgaat: de leer van de Bijbel, zoals die wordt nagesproken in de Drie Formulieren van Eenheid. Bij de hogeschool staan studenten uit de verschillende gereformeerde, reformatorische en protestantse kerken en uit evangelische groeperingen ingeschreven, die om principiële redenen voor de hogeschool kiezen vanwege het op de Bijbel gefundeerde onderwijs. De GH richt zich sinds 1998/1999 in haar werving van studenten nadrukkelijk op al deze doelgroepen. Naast en in het verlengde van de opleidingen doet de hogeschool (praktijkgericht) onderzoek dat aan de reguliere wetenschappelijke criteria voldoet. Het is onderzoek op basis van vraagstukken uit de beroepspraktijk. Tenslotte heeft de hogeschool een unit adviesdienst verlening en scholing. Onderdeel daarvan is het advieswerk richting het onderwijs. In 1999 heeft daartoe een fusie plaatsgevonden met het GPC, een landelijke schoolbegeleidingsdienst richting. Onderwijs- en dienstenaanbod De hogeschool kent de volgende opleidingen: een hogere beroepsopleiding tot verpleegkundige (HBO-V), voltijd, deeltijd en duaal; voltijd, deeltijd, een traject Opleiden in de school en sinds 1 september 2010 ook een universitaire pabo; de hogere sociaalagogische opleidingen, Social Work, waaronder vallen: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD), voltijd en deeltijd; Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH), voltijd en deeltijd; een opleiding Godsdienst-Pastoraal Werk (GPW), voltijd en deeltijd, in samenwerking met en gedragen door verwante gereformeerde organisaties, namelijk de Theologische Universiteit Kampen (Broederweg, TUK) en de Stichting De Driehoek. Deze opleiding wordt ook gesteund door onder andere het Steunpunt Gemeenteopbouw (SGO), het Institute of Reformed Theological Training (IRTT) en het Diaconaal Steunpunt; de (niet-bekostigde) deeltijdopleidingen bachelor en master Godsdienstleraar. Bij deze opleidingen wordt samengewerkt met de Gereformeerde Theologische Universiteiten van Kampen en Apeldoorn. Sinds 1992 hebben de Gereformeerde Hogeschool en het GPC hun nascholingsactiviteiten voor het gereformeerd primair onderwijs en andere vormen van betaalde dienstverlening ondergebracht in de Stichting Gereformeerd Instituut voor Diensten en Scholing (GIDS). De dienstverlening bestaat uit aanvullende diensten op het gebied van de leerling- en systeembegeleiding die gesubsidieerd worden verleend, uit cursussen, begeleiding van leerkrachten en teams, interim-management, veiligheidstrainingen e.d. De diensten worden uitgevoerd door medewerkers van de GH en het GPC. rekening en balans. Gelet op de stelselwijziging schoolbegeleiding is reeds met ingang van 1 januari 2004 alle betaalde dienstverlening van de pabo-afdeling en van het GPC in deze stichting GIDS ondergebracht. Betaalde dienstverlening en gesubsidieerde dienstverlening kennen op deze wijze twee strikt gescheiden financiële circuits, een maatregel die past in de governance- bepalingen m.b.t. het scheiden van publiekprivaat geld. Op basis van de verschillende financiële stromen worden via stichtingen de onderscheiden activiteiten uitgevoerd. Daarbij geldt dat alle bekostigde opleidingen plaatsvinden binnen de stichting GH en alle onbekostigde hbo-opleidingen binnen de stichting GH II, die in 2006 daarvoor is opgericht. Binnen de stichting GPC vond de gesubsidieerde schoolbegeleiding plaats en binnen de stichting GIDS alle contractactiviteiten. De private activiteiten door medewerkers van de GH worden verricht vanuit GIDS; deze activiteiten worden nauwkeurig geregistreerd. Op deze manier is de scheiding tussen private en publieke middelen formeel, juridisch en administratief eenduidig uitgewerkt, conform de eisen van governance. In 2008 zijn voorbereidingen getroffen om dezelfde vereiste scheiding tussen publiek en privaat te handhaven, waarbij het aantal stichtingen wordt teruggebracht. In 2009 is een fusie van de genoemde stichtingen voorbereid en op 31 december 2009 is die fusie gerealiseerd. Daardoor is het aantal stichtingen van de GH teruggebracht en heeft de verkrijgende stichting (de stichting voor Gereformeerd Hoger Beroeps Onderwijs) een nieuwe naam gekregen: de Stichting Gereformeerde Hogeschool. Deze stichting heeft de rechten en plichten Gereformeerde Hogeschool een opleiding tot leraar bij het basisonderwijs (pabo), De stichting kent een eigen begroting, exploitatie- overgenomen van alle stichtingen waarmee de oude stich- 1 1 ting voor Gereformeerd Hoger Beroeps Onderwijs was gefuseerd. Door het uitvoeren en definitief afronden van het project bedrijfsprocessen is voldoende gewaarborgd dat in administratieve zin de scheiding tussen publieke en private middelen helder is. Aan de GH zijn drie lectoraten met bijbehorende kenniskringen verbonden. Het lectoraat Samenlevingsvraagstukken bestaat sinds In 2006 is daar het lectoraat Morele Vorming aan toegevoegd en in 2008 is het lectoraat Zorg en Spiritualiteit van start gegaan. Er wordt samengewerkt met de lectoraten van de hogescholen in Ede en Gouda, maar ook met lectoraten van andere hogescholen of met afdelingen van universiteiten. Organisatie College van Bestuur De stichting GH-GPC wordt bestuurd door het CvB als bedoeld in artikel 10.2, eerste lid van de WHW, onder toezicht van de RvT. Het CvB is belast met de voorbereiding en uitvoering van het beleid van de GH en het GPC, de dagelijkse leiding van de organisatie en het personeel van GH en GPC. De taken en bevoegdheden van het CvB zijn vastgelegd in het bestuursreglement, dat door de RvT is vastgesteld. Het College van Bestuur bestaat uit: de heer drs. J.D. Schaap MPM, voorzitter, sinds 1 oktober 2003; de heer drs. B. Brand MCM, lid, sinds 1 oktober Het CvB overlegt als regel vierwekelijks met de leidinggevenden van de opleidings- en begeleidingsafdelingen en 12 13

8 Algemeen 1 de hoofden van de centrale diensten. Dit wordt het beleidsoverleg genoemd. Het beleidsoverleg dient tot het mede initiëren, voorbereiden en evalueren van het beleid van de stichting GH-GPC, alsmede het bespreken van de beleidsplannen van de afdelingen en het bevorderen van de onderlinge afstemming van het beleid van de opleidingseenheden van GH, GPC, GIDS en stafdiensten. De leden van het beleidsoverleg adviseren over en ondersteunen het beleid van het CvB. Medezeggenschap De hogeschool kent een centrale medezeggenschapsraad, het wettelijk advies- en overlegorgaan ten behoeve van de medezeggenschap van personeel en studenten. Het CvB voert regelmatig overleg over aangelegenheden die de hogeschool betreffen, over de beleidsonderwerpen waarover de medezeggenschapsraad advies- of instemmingsrecht heeft en over zaken die door de medezeggenschapsraad worden ingebracht. In maart is de jaarlijkse ontmoeting geweest van de MR van de GH en de OR van het GPC met de RvT en het CvB. De RvT heeft ook met de leden van de MR en de OR gesproken over het functioneren van het CvB, in afwezigheid van het CvB. In de ontmoeting is verder de inhoud van het concept-instellingsplan aan de orde geweest. De MR van de GH heeft in 2009 regelmatig gezamenlijk met het CvB vergaderd. Deze gezamenlijke vergaderingen, waarin beleidszaken werden besproken, liet de verantwoordelijkheden ter zake van advies- en instemmingsrecht van de MR onverlet. In 2009 heeft de MR 6 maal vergaderd en onder meer geadviseerd over of ingestemd met de volgende beleidszaken: de decentrale arbeidsvoorwaarden, de overgang van de GPC-medewerkers naar de CAO-HBO, de fusie van de verschillende GH-stichtingen, huisvesting, samenwerking Zwolle-Ede-Gouda, de mogelijke fusie met de CHE, het instellingsplan en de begroting Horizontale verantwoording De GH hecht groot belang aan goed overleg met haar omgeving. In governance-termen: kent de waarde van horizontale verantwoording en dialoog. Bij beleidsontwikkeling wordt stakeholders gevraagd hun mening over de te volgen koers van de GH (of over een onderdeel daarvan) te geven. Zo zijn in het kader van de ontwikkeling van het nieuwe strategisch plan daar niet alleen medewerkers bij betrokken, maar zijn er ook vele gesprekken geweest met vertegenwoordigers van toeleverende scholen, stage-instellingen (afnemende werkveld), studenten, en vanzelfsprekend ook met MR en OR. De resultaten van de gesprekken zijn verwerkt in de definitieve tekst van het strategisch plan Op het niveau van de opleidingen fungeren opleidingscommissies (bestaande uit docenten en studenten) en werkveldcommissies (vertegenwoordigers uit het werkveld). Deze commissies hebben een adviserende functie ten aanzien van het opleidingscurriculum. Ook worden studenten betrokken bij de evaluaties van de opleidingen, en voorstellen voor verbetering. Rond de lectoraten zijn adviesgroepen georganiseerd. Daarin zijn vertegenwoordigers uit het werkveld en uit de wereld van de wetenschap bijeengebracht, om de lector en de kenniskring te adviseren aangaande het onderzoeksprogramma. Voor het primair proces advies wordt structureel contact met klanten onderhouden. Regelmatig wordt met (groepen) klanten gesproken, door directeuren, managers en/of contactpersonen. In de verslaggeving van de academies en de lectoraten is inhoudelijk te lezen welke resultaten de horizontale dialoog oplevert in de vorm van conferenties, symposia, studiedagen met externen, onderzoek voor gemeentes e.d. Klachten en beroepsprocedures Studenten en personeel van de Gereformeerde Hogeschool mogen bij een geschil of klacht rekenen op een onafhankelijke en rechtvaardige uitspraak. Voor studenten is er het College van Beroep voor de Examens, de Commissie van Beroep studenten GH en het klachtenmeldpunt. In het verslagjaar heeft één student zich tot het College voor Beroep voor de Examens gewend; deze student is verwezen naar de examencommissie. De Commissie van Beroep is niet benaderd door studenten. Het klachtenmeldpunt heeft in 2009 in totaal zes klachten behandeld die met name betrekking hadden op facilitaire zaken (in 2008 werden er vier klachten ingediend). Deze klachten zijn volgens de geldende procedure naar tevredenheid afgehandeld. Voor personeel is er de Bezwarencommissie Functiewaardering hbo en de Commissie van Beroep voor voortgezet en hoger beroepsonderwijs van het LVGS. Bij beide commissies zijn in 2008 geen zaken of bezwaren binnengekomen. Daarnaast is er voor studenten en personeel de Klachtencommissie Seksuele Intimidatie Gereformeerd Onderwijs, de Geschillencommissie Medezeggenschapsaangelegenheden en zijn er de vertrouwenspersonen. Bij de Klachtencommissie Seksuele Intimidatie zijn geen klachten binnengekomen. De vertrouwenspersonen hebben de reguliere voorlichting aan studenten gegeven en hebben daarnaast drie klachten naar tevredenheid kunnen afhandelen. Ondersteunende diensten De Gereformeerde Hogeschool kent de volgende ondersteunende diensten: de Facilitaire Dienst. Hieronder vallen de interne organisatie, de receptie en de conciërges; de afdeling Informatie en Communicatie. Hieronder vallen de mediatheek, systeembeheer, de audiovisuele dienst en de afdeling Marketing en communicatie; de afdeling Studentenzaken en de financiële administratie; De afdeling Personeel & Organisatie (personeelsadministratie en personeelsbeleid). Het CvB, de academies en de opleidingen worden ondersteund door de volgende stafdiensten/ medewerkers: onderwijscoördinator ICT; beleidsmedewerker internationalisering/coördinator International Office; coördinator kwaliteitszorg. Studentenpastoraat Het Studentenpastoraat binnen de Gereformeerde Hogeschool gaat uit van de Stichting Gereformeerd Studentenpastoraat Zwolle. Tot 1 november 2009 bestond het studentenpastoraat uit twee studentenpastores

9 Karla Apperloo-Boersma Na het vwo en een opleiding voor directiesecretaresse, heel wat jaren werkervaring en inmiddels moeder van een gezin, gooide Karla Apperloo-Boersma het in 2001 over een andere boeg. Ze ging GPW studeren aan de GH. Ik had belangstelling voor theologie en wilde daar iets mee doen. Het werd een studie GPW, vertelt ze. Karla koos voor de GH omdat het programma met de verschillende leerlijnen en de link naar de praktijk haar erg aantrok. Ik kan wel zeggen dat ik er vier jaar van genoten heb, aldus Karla. De aanvullende leerlijn voor godsdienstleraar zorgde voor veel inhoudelijk verdieping ten opzichte van de opleiding Kerkelijk Werk, zoals het toen nog heette. Wat ik enorm gewaardeerd heb, is het ontwikkelen van agogische competenties. Toen ik aan de opleiding begon, had ik geen idee hoe belangrijk dit voor kerkelijk werkers is. En natuurlijk is samen studeren met allemaal gemotiveerde mensen gewoon erg leuk. Ik zie de GH als een organisatie die veel te bieden heeft Tijdens haar studie ontdekte ze dat godsdienstleraar of catecheet niet echt iets voor haar was. Dus ging ze na haar opleiding als freelancer aan de slag voor onder andere het Centrum Dienstverlening Gereformeerde Kerken, maar ook voor andere kerkelijke instellingen. Ik merkte dat ik het leuk vind om een omgeving te creëren waarin volwassen kunnen leren. Veel inzichten die ik in de opleiding heb opgedaan, bijvoorbeeld hoe je mensen agogisch begeleidt en hoe je wetenschappelijk onderbouwde inhouden kunt gebruiken voor toerusting van gemeenteleden, kan ik daarbij goed gebruiken. Vorig jaar werd ze projectleider van Refo500. Ik was betrokken bij het Calvijnjaar Na afloop daarvan, tijdens een evaluatie, kwamen prof. Herman Selderhuis en ik tot het idee voor Refo500. Ik zag het als uitdaging om projectleider te worden. Zo n rol zou je misschien niet direct verwachten van een GPW er, maar mijn studie biedt juist veel voordelen. Karla is blij met de deelname van de GH aan Refo500. Ik zie de GH als een organisatie die veel te bieden heeft. Volop creativiteit en ideeën, en mensen die daarmee aan de slag willen. Denk aan de Twittechismus, een origineel initiatief. Daarnaast denk ik dat de GH er goed in is om mensen -jong en ouder- te bereiken met actuele thema s. Ik hoop dat Refo500 zowel voor de GH als voor het project zelf veel zal opleveren. Eigenlijk ga ik daar gewoon vanuit! 16

10 Organisatieschema GH per 31 december 2008 Strategisch beleid 1 Stichting Studentenpastoraat Stichting Vrienden van de GH Raad van Toezicht College van Bestuur Secretariaat CvB Financiën en Studentenzaken Facilitaire Dienst Informatie en Communicatie Personeel & Organisatie Stafdienst Kwaliteitszorg Bureau Internationalisering Educatieve Academie Academie Zorg en Welzijn Academie Theologie i.o. Servicebureau Secretariaat Secretariaat Opleiding Pabo Advies en Nascholing Lectoraat Morele Vorming Opleiding GPW GL bachelor Advies en Nascholing GL Master Opleiding MWD Opleiding SPH Advies en Nascholing Centrum voor Samenlevingsvraagstukken Opleiding HBO-V Praktijkondersteuner Lectoraat Zorg en Spiritualiteit Missie De missie van de GH is kortweg samen te vatten in Als je gelooft in je werk! Concreet betekent dat dat de Gereformeerde Hogeschool een kenniscentrum wil zijn waarin we vanuit onze identiteit op relevante, inspirerende en professionele wijze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van (jonge) mensen, de ontplooiing van talenten, het welzijn en de sociale samenhang. We leiden studenten op en onderzoeken de beroepspraktijk in de sectoren onderwijs, zorg, welzijn, theologie, management en bestuur. Volgend op opleiding en onderzoek bieden we nascholing en adviesdiensten aan. Wij verbinden onze expertise met de expertise van nationale en internationale partners, om samen te werken aan vernieuwing en verbetering van de beroepspraktijk. We werken vanuit Bijbelse kaders en staan in de traditie van het christelijk geloof zoals dat verwoord is in het Apostolicum en de drie Formulieren van Eenheid. Op basis hiervan willen we in de context van een open samenleving onze identiteit ontwikkelen en laten doorwerken in onze praktijk van opleiding, onderzoek en adviesdienstverlening. Opleiden Wij willen studenten opleiden voor hun beroep, met en in de beroepspraktijk. Bovendien willen wij hen bewegen om vanuit hun christelijk geloof betekenis te geven aan het beroep. Daarin krijgen ze veelal te maken met mensen die in de knel komen in de steeds veranderende samenleving, mensen die zorg nodig hebben of jongeren die in hun leer- en gedragsontwikkeling moeten worden (be)geleid. De GH heeft vanuit de identiteit gekozen voor opleidingen in beroepen die gericht zijn op mensen in vaak kwetsbare posities en jongeren in ontwikkeling: de werkvelden onderwijs, zorg, welzijn en theologie. Vanuit de reflectie op de beroepspraktijk en de maatschappelijke vraagstukken willen wij ook bijdragen aan de professionele ontwikkeling op het vlak van management, personeel en bestuur in deze werkvelden. Onderzoek De GH wil het bestaande onderzoek uitbouwen en kennis ontwikkelen en delen over vraagstukken die uit de beroepspraktijk voortkomen of die ontstaan door de dynamiek van maatschappelijke veranderingen en gewijzigd bestuurlijk beleid. We willen deze kennisfunctie realiseren met nationale en internationale netwerkpartners. Begeleiding en Advies De GH ziet vanuit de identiteit van de instelling voor zichzelf en voor christenen een duidelijke maatschappelijke opdracht. De GH wil daarom waar realistische kansen liggen voor nascholing en adviesdienstverlening in de context van de markt bescheiden ondernemend zijn met een aanvaardbaar risicoprofiel. Zo willen we vormgeven aan onze maatschappelijke opdracht en op bescheiden schaal extra middelen genereren om blijvend te kunnen investeren in opleiding en onderzoek. We richten ons daarbij op die adviesdiensten die een logische samenhang hebben met het kennisdomein van de GH. Kernwaarden Aan de missie heeft de GH de volgende kernwaarden verbonden: wij werken vanuit bezieling; wij zijn dienstbaar en respectvol;

11 Strategisch beleid 2 wij tonen eigenaarschap; wij hebben moed (en durven risico s te nemen). Deze waarden vormen de basis voor samenwerking met de partners, de stakeholders uit onderwijs, het werkveld en de samenleving. Bovendien hebben ze gevolgen voor de systemen en processen in de interne organisatie, zoals het personeelsbeleid, de manier waarop we samenwerken en de manier van aansturing. Strategisch plan Op basis van de missie wordt elke vier jaar een strategisch plan ontwikkeld en vastgesteld, waarin ook nadrukkelijk aandacht is voor marktactiviteiten. In 2009 is het nieuwe strategisch plan voor de jaren vastgesteld. Hierin zijn op basis van de missie van de hogeschool tien strategische doelen geformuleerd: 1. realiseren van een systematische focus op en benadering van kennisontwikkeling; 2. versterken van de internationale inbedding; 3. versterken van de kwalitatieve en kwantitatieve groei; 4. verrijken en verbreden van het bestuur en de organisatie; 5. vormgeven aan een ontwikkelingsgericht en levensfasebewust personeelsbeleid; 6. herkenbaar maken van de GH-kernwaarden in het gedrag van medewerkers; 7. vormgeven aan de christelijke identiteit; 8. realiseren van duurzame ontwikkeling; 9. realiseren van hoogwaardige kwaliteit; 10. succesvol onderhouden en ontwikkelen van onze relaties. De strategische doelen worden jaarlijks geconcretiseerd in een kaderbrief. Daarin staan de richtlijnen voor het opstellen van de academieplannen en de ondersteunende afdelingen. Omdat begin 2009 de invulling van het nieuwe strategisch plan nog in ontwikkeling was, is voorrang gegeven aan die onderdelen van de academieplannen die de bestaande organisatie voldoende draagkracht bieden om de nieuwe ontwikkelingen aan te kunnen. De programma s Samen Sterker en Vitale organisatie hebben in 2009 dan ook prioriteit gekregen, omdat daarmee organisatiebreed verandercapaciteit wordt gerealiseerd. Academie Zorg en Welzijn Voor de Academie Zorg en Welzijn zijn in 2009 in de kaderbrief de volgende doelen geformuleerd: vergroten van de omzet voor de adviesdienstverlening en het uitbouwen van het rendement; verwerken van de conclusies uit het onderzoek studentenuitval; uitvoeren van het plan van aanpak studentenwerving; voorbereiden van de accreditatie SPH. Afhankelijk van de financiële ontwikkelingen van de academie waren optionele doelen: een onderzoeksmaster Social Work of een internationale master Social Work en een master Pedagogiek, in samenwerking met de Educatieve Academie. Educatieve Academie Voor de Educatieve Academie zijn de volgende doelen geformuleerd: beperken van de kosten van de adviesdienstverlening en/of het significant verbeteren van het rendement; verbeteren van de efficiëntie van de opleidingen; verwerken van de conclusies uit het onderzoek studentenuitval; uitvoeren van het plan van aanpak studentenwerving. Afhankelijk van de financiële ontwikkelingen van de academie waren optionele doelen: het opstarten van een universitaire pabo in samenwerking met Windesheim en de VU en het nadenken over nieuwe lectoraten pedagogiek en passend onderwijs. Academie Theologie Voor de Academie Theologie zijn voor 2009 de volgende doelen geformuleerd: uitbouwen van de positieve resultaten van de adviesdienstverlening; verbeteren studenteninstroom; opstarten van een lectoraat. Facilitaire diensten Ook voor de Facilitaire dienst, de afdeling Informatie en Communicatie, de afdeling P&O en de afdeling Financiën zijn in de kaderbrief een aantal speciale doelen geformuleerd. De Facilitaire dienst had als doel om in het meerjaren inrichtingsplan een hogere efficiency te realiseren. De afdeling Informatie en communicatie had de taakstelling om meer fondsen te verwerven en een strategisch communicatieplan op te stellen en uit te voeren. De afdeling P&O zag zich o.m. voor de taak gesteld om alle medewerkers van GH en GPC onder te brengen in één cao. Ook moest zij de ondersteuning van het strategisch programma Samen Sterker uitvoeren, het beleid ten aanzien van beoordelen en belonen doorontwikkelen en een nieuw salarissysteem invoeren per 1 januari Het Kwaliteitsbureau had in 2009 als doelstelling om de projectregie en bedrijfsprocessen vast te leggen, een kwaliteitssysteem voor onderzoek en lectoraat te ontwikkelen en de accreditatie van de opleiding SPH voor te bereiden, i.s.m. met de opleidingsmanager. Ook moest zij een integrale kwaliteitsvisie ontwikkelen en de certificering van de adviesdienstverlening van de Educatieve Academie begeleiden. De afdeling Financiën had als taak de fusie van de verschillende stichtingen van GH-GPC-GIDS af te ronden, de kengetallen van de planning & controlcyclus door te ontwikkelen en managementrapportages te verzorgen voor de verschillende kostenplaatsen. Bereikte resultaten De volgende hoofdstukken van dit jaarverslag beschrijven de realisatie van de verschillende doelen uit de kaderbrief, voor diverse aandachtsgebieden. Onderzoek Het onderzoek in de GH is voor een belangrijk deel geconcentreerd binnen de lectoraten. Daarnaast wordt binnen de opleidingen gewerkt aan het versterken van de onderzoekende houding van studenten. Dit gebeurt door het invoeren van meer studieonderdelen waarbij studenten (wetenschappelijk) onderzoek in de praktijk uitvoeren. Aan de Gereformeerde Hogeschool zijn drie lectoraten met kenniskringen verbonden. Het lectoraat Samenlevingsvraagstukken richt zich binnen sociaal-maatschappelijke situaties op mensen die extra ondersteuning of begeleiding nodig hebben. Het lectoraat Morele

12 Jan Willem Lingeman Ooit had hij een bijbaan op de markt. Ik verkocht groente en fruit, vertelt hij. Inmiddels is Jan Willem Lingeman schoolleider van de protestants-christelijke Willem Alexanderschool in Rijssen. Hij ziet duidelijke overeenkomsten tussen zijn tijd als marktkoopman en zijn huidige baan. Eerlijk zijn over wat je te bieden hebt, daar gaat het om. Op de markt had je kooplui die hun beste waar vooraan zetten, maar de mensen rotzooi in de tas meegaven. Dat wil ik dus niet. Bij mij is het: what you see is what you get. Jan Willem nam vorig jaar deel aan een door de GH georganiseerde studiereis naar Florida, onderdeel van een cursus onderwijsinnovatie. Met twaalf collega-schoolleiders en drie adviseurs van de Educatieve Academie van de GH woonde hij een meerdaagse conferentie bij voor professional development schools. De reis stimuleerde hem enorm. Ik heb altijd al een onderzoekende houding gehad. Daarin ben ik door de reis enorm gemotiveerd. Scholen zitten soms in vastgeroeste patronen. Alles gaat al jaren op dezelfde manier. Ik pleit voor meer onderzoek en ben ervan overtuigd dat daaruit blijkt dat het anders kan. Eerlijk zijn over wat je te bieden hebt, daar gaat het om Op zijn eigen Willem Alexanderschool gaan dingen er ook anders aan toe dan voorheen. We constateerden als team bijvoorbeeld, dat het enorm veel voordelen biedt om meer handen in de groep te hebben. Dus hebben we het aantal stageplekken flink uitgebreid. Momenteel hebben we elf stagiaires. Zeven pabo ers van de GH en vier onderwijsassistenten. Zo n invasie aan stagiaires was even wennen, geeft hij toe. We waren twee à drie stagiaires per jaar gewend. Maar inmiddels staan de collega s er meer open voor, omdat ze zien wat de meerwaarde is. De pabo ers zorgen bijvoorbeeld voor een belangrijke impuls op het gebied van onderzoek en innovatie. De Educatieve Academie van de GH is hij gaan zien als een betrouwbare samenwerkingspartner. Wat mij in de GH aanspreekt is het streven naar onderwijsvernieuwing. Dat merk je aan de studenten die bij ons stage komen lopen. Maar de samenwerking is geen eenrichtingsverkeer, aldus de schoolleider. Er is sprake van kennisuitwisseling over en weer. Bijvoorbeeld door de ruimte die wij krijgen om mee te denken over het curriculum van de pabo. Een goede zaak, vindt hij, want zo werk je samen aan verbetering van het onderwijs! 22

13 Strategisch beleid 2 Vorming richt zich binnen het onderwijs op de morele vorming van kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 18 jaar. In 2008 is gestart met het lectoraat Zorg en Spiritualiteit, dat zich bezighoudt met de spirituele hulpverlening binnen de gezondheidszorg. Elk lectoraat heeft een eigen website, waarop de resultaten onder onderzoek worden gepubliceerd. Hieronder geven we de belangrijkste resultaten van de drie lectoraten. Lectoraat Samenlevingsvraagstukken Het lectoraat Samenlevingsvraagstukken is gepositioneerd in de Academie Zorg en Welzijn. Kennisontwikkeling, onderzoek, kennisdeling, advies en onderwijs vormden de voornaamste werkdomeinen. Het lectoraat is ondergebracht in het Centrum voor Samenlevingsvraagstukken (CvSv) en stond in 2009 onder leiding van prof. dr. Roel Kuiper. Het CvSv kent vijf onderzoekers, naast de lector. Per 1 januari 2010 is prof. dr. Jan Hoogland als lector benoemd. Meer informatie is te vinden op Resultaten Op het gebied van contractonderzoek werd in 2009 verdere groei gerealiseerd. In opdracht van de provincie Gelderland werden onderzoeken gestart naar de sociale samenhang en leefbaarheid in Westervoort en Putten. In Nunspeet werd een vervolgtraject gestart met burgers van de gemeente, naar aanleiding van het in 2008 opgeleverde onderzoek. Ook dit werd gefaciliteerd vanuit het CvSv. Uit oogpunt van kennisvergroting en onderzoeksinnovatie vond op het niveau van het onderzoek uitwisseling plaats met Movisie (een advies/consultancybureau op sociaalagogisch gebied). Voor de gemeente Zwolle werd een onderzoek opgeleverd naar de kwetsbare mantelzorger in de gemeente Zwolle. De presentatie vond plaats in juli, tijdens een drukbezochte bijeenkomst in het stadhuis van Zwolle. Op het gebied van mantelzorgondersteuning is het CvSv kennispartner geworden van Mezzo, NCPF, NPV en Vita Valley. Er wordt samengewerkt om een digitaal portal te ontwikkelen en in de markt te zetten ter ondersteuning van mantelzorgers. Het is de bedoeling een pilot te draaien in de gemeente Zwolle, onder leiding van het CvSv. Met Stichting Ontmoeting is een onderzoek opgezet waarin wordt beoogd het effect van de inzet van vrijwilligers rondom dak- en thuislozen te meten. Daartoe is een monitor-instrument ontwikkeld. Op het gebied van demografisch onderzoek heeft het CvSv inmiddels haar eerste schreden gezet. In 2009 werd een onderzoek afgerond naar de demografische trendontwikkeling in de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt). De opdracht was te onderzoeken hoe de ontwikkeling van ledentallen en predikantsplaatsen op de lange termijn gaat verlopen. Het CvSv organiseerde in 2009 verschillende studiedagen, lezingen, werklunches e.d. Onderzoekers worden meer en meer uitgenodigd om deel te nemen aan symposia en om lezingen en presentaties te verzorgen. Met name is er vraag naar toelichting op de ontwikkelde methodiek en visie op lokale sociale samenhang. In april 2009 organiseerde het CvSv de tweedaagse leergang Bewezen effectief voor alle lectoraten en studiekringen van het Platform Zorg en Welzijn (Platform van HSAO-lectoraten). In september 2009 organiseerde het CvSv een symposium in het stadhuis van Zwolle over de relatie kerk en overheid, in het kader van de Wmo. Op dit domein is het CvSv verder actief doordat de website kerkenwmo.nl wordt onderhouden (samen met de NPV) en ondersteuning wordt geboden aan het Beraad Kerk en Wmo. Ook vinden er verschillende onderzoeken plaats voor kerken. Verder wordt het CvSv wel gevraagd kerkelijke gemeenten te adviseren in het opzetten van diaconale platforms. Wat het onderwijs betreft werd in 2009 geïnvesteerd in de minor Samenlevingsopbouw, die ontwikkeld is vanuit het CvSv en waarin door medewerkers van het CvSv wordt gedoceerd. Ook geven onderzoekers les in de onderzoeksleerlijn van de opleiding (kwalitatief en kwantitatief onderzoek) en worden vierdejaarsstudenten begeleid. Medewerkers van het CvSv volgen diverse trajecten om zich verder te professionaliseren en te specialiseren. Eén medewerker volgt momenteel een opleiding tot coach en twee medewerkers zijn actief in promotietrajecten. Er werd in 2009 bijgedragen aan verschillende bundels, er zijn artikelen geschreven voor kranten en tijdschriften en boeken uitgebracht. Lectoraat Morele Vorming Het lectoraat Morele Vorming is gepositioneerd binnen de Educatieve Academie. Het lectoraat is in 2009 actief geweest op het gebied van kennisontwikkeling, onderzoek, advies, kennisdeling en onderwijs. Het staat onder leiding van lector dr. Pieter Vos. Op de website staat uitgebreide informatie over de activiteiten van het lectoraat. Resultaten In 2009 is verder uitvoering gegeven aan het project Moreel Competent waarin onderzoek wordt gedaan naar de moraliteit onder leerlingen van klas 3 en 4 van een aantal middelbare scholen. Binnen dit project worden ook leskaternen ontwikkeld en is er aandacht voor professionalisering van docenten. Er is gewerkt aan een onderzoek naar de pedagogische professionaliteit van leerkrachten op scholen van VGPO Accretio. In dit project wordt kennis ontwikkeld over de wijze waarop leerkrachten feitelijk en optimaal reageren op moreel geladen situaties die zich in en rond de school voordoen. In 2009 is een onderzoek afgerond naar het morele schoolklimaat op twee scholen voor voortgezet onderwijs (vo), onder zowel leerlingen, leraren als ouders. Het betreft onderzoek op een gereformeerde en een reformatorische school. Het lectoraat heeft de internationale conferentie IAPCHE Bridging the gap mede georganiseerd en daar ook presentaties verzorgd. Daarnaast zijn er ook onderzoeken gepresenteerd voor de Velon en voor de vereniging voor pedagogen. In 2009 zijn zeven publicaties verzorgd in boeken, kranten en vaktijdschriften. In het kader van het project Moreel competent is er intensief samengewerkt met een drietal vo-scholen. Op deze scholen zijn ook cursussen gegeven aan groepen docenten over morele vorming. In het kader van de cursus Geloven in onderwijs is het onderdeel deugdethiek verzorgd op het Gomarus College te Groningen

14 Strategisch beleid 2 en voorbereid voor andere scholen. Daarnaast zijn presentaties gegeven op diverse vo- en mbo-scholen op het gebied van morele vorming en filosofieonderwijs. Ook zijn er diverse lezingen en presentaties gegeven voor verschillende verenigingen. De lector is lid van verschillende netwerken waaronder een groep van identiteitslectoren van de Besturenraad en de landelijke Werkgroep Theologische Ethiek. De lector heeft ook zitting genomen in de Raad voor Identiteit van het Gomarus College/Menso Alting College. Ook de samenwerking met het Centrum voor Ethiek van de Radboud Universiteit Nijmegen is gecontinueerd. Pieter Vos is vanuit het lectoraat verbonden als geassocieerd onderzoeker bij het centrum; omgekeerd zijn medewerkers van het centrum betrokken bij projecten van het lectoraat. Ook diverse opleidingsdocenten van de pabo aan de GH verrichten werkzaamheden voor het lectoraat. Drie docenten maken deel uit van de kenniskring Morele Vorming en enkele docenten participeren in projecten en groepen van het lectoraat. In 2009 is een kenniskringlid gepromoveerd aan de faculteit Social Sciences aan de VU in Amsterdam. De resultaten van onderzoek en ontwikkeling binnen het lectoraat werken inhoudelijk door in het curriculum van de GH. Voor de pabo hebben leden van de kenniskring vormgegeven aan morele vorming in het curriculum in pedagogische modules, onderzoeksvaardigheden en de minor Waardenvol Onderwijs. Daarnaast is gestart met het schrijven van een opleidingsboek dat in deze leerlijnen dienst zal gaan doen. De lector is hoofddocent in het Studium Generale-programma Following Christ, dat overigens voor alle studenten verplichte onderdelen bevat. Lectoraat Zorg en Spiritualiteit In 2009 is het lectoraat Zorg en Spiritualiteit officieel van start gegaan met de openbare installatie op 14 mei. Lector dr. René van Leeuwen heeft zijn lectorale rede uitgesproken onder de titel Geloof het of niet... Spiritualiteit een relevante dimensie in zorg- en hulpverlening. In zijn rede zijn de domeinen aangegeven waarop het lectoraat een bijdrage wil leveren aan het ontwikkelen van het kennis- en beroepdomein, namelijk de patiënt en spiritualiteit, de multidisciplinaire inbedding van spirituele zorg in de praktijk en de competentie-ontwikkeling van professionals. In februari van dit jaar zijn de inhoudelijke oriëntatie en het globale werkplan van het lectoraat voorgelegd aan een groep van experts (werkvelddeskundigen, domeindeskundigen, collega-lectoren). Er was veel instemming met de plannen van het lectoraat. Uitgebreide informatie over de activiteiten van het lectoraat staat op de website Resultaten In 2009 is een online onderzoek gestart naar de spirituele zorg onder zorgverleners en hulpverleners. Het onderzoek is dit jaar gepubliceerd in vaktijdschriften voor verpleegkundigen en sociaal werkers. Het RAAK-project Geloof en hulpverlening is dit jaar afgerond. Het lectoraat heeft daar inhoudelijk aan bijgedragen. De resultaten van het project zijn gedeeld met docenten van de Academie Zorg en Welzijn. Binnen de opleiding HBO-V is een project Christelijke Identiteit in het Curriculum opgestart. Het lectoraat doet in dat kader onderzoek onder vierdejaars-studenten. Het lectoraat voert een pilotonderzoek uit in opdracht van de Zorgcombinatie Zwolle. Het onderzoek betreft een inventarisatie van de levensbeschouwelijke behoeften van cliënten. Met GGZ Eleos wordt samengewerkt bij de opzet van een onderzoek naar de invloed van godsbeelden in de behandeling van GGZ cliënten. Ook heeft het lectoraat in 2009 verschillende afstudeerprojecten begeleid. Het lectoraat heeft in 2009 diverse lezingen verzorgd, onder andere voor de Isalakliniek in Zwolle, het VU- Medisch Centrum, het Helen Dowling Instituut en voor de IAPCHE Conferentie en de International student conference on spiritual care in Noorwegen. In 2009 zijn negen publicaties verzorgd in boeken, kranten en tijdschriften. De lector participeert in verschillende netwerken waaronder een wetenschappelijke begeleidingscommissie die een onderzoek begeleidt van het Helen Dowling Instituut, de werkgroep ethiek en spiritualiteit van Agora (een landelijk netwerk voor palliatieve zorg) de werkgroep RESPIRE (Working Group Research Spirituality and Healthcare ) en het Netwerk religie en levensbeschouwing in relatie tot de GGZ van GGZ Dimence. Het lectoraat werkte in 2009 samen met verschillende lectoraten van andere hogescholen. Samenwerking De Gereformeerde Hogeschool heeft regionaal, nationaal en internationaal samenwerking met partners in onderwijs, zorg, welzijn en theologie. Regionaal Op regionaal niveau heeft de Gereformeerde Hogeschool een samenwerkingsrelatie met andere onderwijsinstellingen op mbo- en hbo-niveau. Met Windesheim, het Deltion College, Landstede en de Katholieke Pabo Zwolle is er op opleidingsniveau continue en projectmatige samenwerking, onder meer met betrekking tot de doorstroom van het mbo naar het hbo en in de uitvoering van het buitenschools curriculum. Met Saxion en Edith Stein wordt samengewerkt op het gebied van wetenschap en techniek. De GH is ook betrokken bij het ontwikkelen van gemeentelijk hoger onderwijsbeleid van de gemeente Zwolle, samen met Windesheim, de Katholieke Pabo Zwolle en ARTEZ. In het contact met de diverse werkveldinstellingen in de regio is de aansluiting van de instromende en uitstromende studenten een belangrijk thema. De (stage)instellingen zijn o.a. via werkveldcommissies betrokken bij de kwaliteitszorg en vernieuwing van de opleidingen van de GH. Nationaal Op nationaal niveau werkt de Gereformeerde Hogeschool samen met diverse instellingen op het gebied van opleiding, onderzoek en advies. In dit verband kunnen worden genoemd: CHE en Driestar Educatief (bijvoorbeeld in de ontwikkeling en

15 Strategisch beleid 2 verzorging van mastertrajecten) en de Vrije Universiteit in Amsterdam (voor de universitaire pabo). Voor zaken rond ethische zorgvraagstukken is er samenwerkingscontact met het Prof. Lindeboominstituut. De GH participeert in Penta Nova, een samenwerkingsverband van vijf hogescholen, die gezamenlijk managementopleidingen verzorgen voor het primair, het voortgezet en het mbo/bve-onderwijs. In samenwerking met andere hogescholen worden de master Leren en Innoveren en Special Educational Needs aangeboden. De opleiding verpleegkunde participeert met 16 andere HBO-V s in een landelijk project digitale toetsen, genaamd Bruggen Bouwen II. In de opleidingen Godsdienst-Pastoraal Werk en Godsdienstleraar werkt de Gereformeerde Hogeschool samen met de Theologische Universiteiten in Kampen en Apeldoorn en het samenwerkingsverband van godsdienstleraren Hermes. Daarnaast hebben de opleidingen contact met vele instellingen rondom de stages en afstudeerprojecten van studenten. Internationaal Ook over de grens onderhoudt de Gereformeerde Hogeschool contact met organisaties, met name in relatie tot stages. In 2009 werd voor de negende keer een groep internationale studenten verwelkomd op de GH. Zij hebben met succes het Study Program in Contemporary Europe (SPICE) gevolgd. De GH heeft internationaal samenwerkingsverbanden met organisaties in Europa (Frankrijk, België, Noorwegen, Duitsland, Zwitserland en Roemenië), Noord-Amerika (Iowa), Zuid-Amerika (Suriname en Peru), Afrika (Ghana, Nigeria en Zuid-Afrika) en Azië (India). In hoofdstuk 7 is meer informatie te vinden over het internationaliseringsbeleid van de GH. Toekomstige ontwikkelingen Investeringen Momenteel worden er investeringen in ICT en huisvesting overwogen. Voor ICT staat onder andere een vernieuwing van de website gepland voor Ook zullen er uitgaven zijn voor regulier onderhoud aan het gebouw, mede als gevolg van interne verhuizingen. In verband met het fusieproces met de Christelijke Hogeschool Ede zullen vooralsnog grote onomkeerbare investeringsbesluiten zoveel mogelijk met de toekomstige fusiepartner worden besproken. Financiering In 2009 is een nieuwe meerjarenbegroting opgezet in drie scenario s, inclusief nieuwbouw. De veranderingen in de bekostigingssystematiek die mogelijk ingaan per 2011 zijn daarbij voor zover bekend meegenomen. In de begroting voor 2010 wordt uitgegaan van lagere personele kosten. Ook in de meerjarenraming wordt uitgegaan van verdere reductie van de personele formatie voor Dit is het gevolg van de lagere studentenaantallen de laatste twee jaar en de grotere uitval, waardoor de bekostiging lager uitkomt. Het voornemen was om zodra de bezuinigingen van het kabinet bekend zijn een nieuwe meerjarenbegroting op te stellen. Door de val van het kabinet zullen de bezuinigingsvoorstellen onderdeel worden van de verkiezingen en houden we rekening met een verdere daling van de rijksbekostiging. Op dit moment wordt met het oog op de financiële meerjarenramingen uitgegaan van aannames. Dat speelt ook een rol in het proces met de CHE, als het gaat om de gezamenlijke meerjarenramingen. Personeelsbezetting Voor 2010 worden in de aanloop naar de mogelijke fusie een aantal functies tijdelijk (intern) waargenomen. Vacatures worden met het oog daarop, en ook met het oog op de mogelijk minderende budgetten, tijdelijk aangehouden. Immers we werken met een reductie van het aantal fte. Verwachting beïnvloedende factoren Voor wat betreft nieuwe huisvesting heeft de GH in 2009, na een besluit van het College van B&W van de gemeente Zwolle, de verkenning van mogelijke nieuwe huisvesting aan de Blaloweg geïntensiveerd. De GH koerst aan op een intentieovereenkomst met de gemeente Zwolle, in de eerste helft van De planning is om eind 2010 tot besluitvorming te komen. Overigens is er ook een bod op het huidige GH-pand aan de Grasdorpstraat. Over de voorwaarden van de verkoop is overleg met de potentiële koper gaande. Continuïteitsrisico s De GH kent een gezonde financiële positie. Dat is onlangs vastgesteld door PricewaterhouseCoopers accountants, in verband met het Due Diligence-onderzoek dat uitgevoerd is in het kader van de mogelijke fusie. Een duidelijk risico ligt in de bezuinigingsplannen van het kabinet, die kunnen leiden tot een plotselinge en misschien forse verlaging van de vergoeding per student. Het zou kunnen zijn dat de GH het lastig krijgt een eventuele forse reductie in budget op te vangen, gezien de kleinschaligheid. Ook een negatieve ontwikkeling van de totale studentpopulatie en een afnemend diplomarendement is een risico. De ontwikkeling van de studentenaantallen vertoont de laatste twee jaren een grilliger beeld dan voorheen: de instroom fluctueert en er is een grotere uitval dan voorzien. Enerzijds is dat een teken van kwaliteitsbewaking, anderzijds wordt daardoor het te besteden budget kleiner. Een ander risico ligt in het eventueel afnemen van de vraag naar adviesdienstverlening. Die trend is al waar te nemen, maar we hebben dat tot nu toe redelijk goed kunnen opvangen. Een risico voor een kleine organisatie ligt ook in een wisseling in de personele bezetting. Het niet toekennen van accreditatie lijkt niet een groot risico te zijn, omdat tot nu toe alle opleidingen geaccrediteerd zijn en duidelijk positieve visitatierapporten kregen van de Visiterende en Beoordelende Instantie Certiked. Gezien bovenstaande is behoedzaamheid geboden

16 Onderwijs 3 Visie De visie van de GH op onderwijs heeft een duidelijke relatie met de missie van de hogeschool. Die is als volgt verwoord: De Gereformeerde Hogeschool richt zich in het opleiden, onderzoeken en adviseren op wat God voor mensen betekent. In samenwerking met het werkveld wil de GH een actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onderwijs, zorg, welzijn en theologie. Onze studenten leren niet alleen de bekwaamheden die nodig zijn voor de uitoefening van hun beroep, zij leren ook om vanuit hun christelijke geloofsovertuiging verantwoordelijkheid te dragen in hun visie op mens en samenleving. Daarbij vervult het ontwikkelen van kennis via onderzoek en het delen ervan in toenemende mate een rol. Opleidingen Positionering In 2009 stond de Gereformeerde Hogeschool onder de categorie kleine instellingen op de eerste plaats in de Keuzegids Hoger Onderwijs. De GH staat op een tweede plaats in de ranking van alle bekostigde hogescholen. De afzonderlijke opleidingen staan allemaal in de top vijf. Uit de onderzoeksresultaten in de Keuzegids blijkt dat studenten de GH met name waarderen om de christelijke identiteit die ook tot uitdrukking komt in de grote persoonlijke betrokkenheid van het personeel op de student, en om de kwaliteit en deskundigheid van docenten. Dit beeld komt overeen met de gegevens uit het jaarlijkse interne curriculum- en instroomonderzoek van de Gereformeerde Hogeschool. Dat wil niet zeggen dat er geen verbeterpunten zijn. Vaak weten de opleidingen adequaat te reageren op klachten en weten studenten de weg naar verbeteringen snel te vinden. 3 De Gereformeerde Hogeschool biedt de volgende bacheloropleidingen en opleidingsvarianten: Verpleegkunde (HBO- V) in voltijd, deeltijd en duaal; Opleiding tot leraar basisonderwijs (pabo) in voltijd en deeltijd, een traject Opleiden in de School en een universitaire pabo; Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) in voltijd en deeltijd; Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) in voltijd en deeltijd; Godsdienst-Pastoraal Werk (GPW) in voltijd en deeltijd; Godsdienstleraar (GL) in deeltijd. De opleiding tot Godsdienstleraar kent naast een bachelorprogramma ook een masterprogramma. 30

17 Onderwijs 3 Rendementen Percentage propedeutisch diploma behaald instroomcohort Voltijd Na 1 jaar inschrijving 27,5 24,1 21,9 26,6 14,7 14,2 19,6 14,4 > 1 jaar inschrijving 53,3 57,5 50,8 53,6 53,8 41,1 26,8 Totaal 80,8 81,6 72,7 80,2 68,5 55, Deeltijd Na 1 jaar inschrijving 46,1 38,4 32,6 22,7 29,5 25,8 20,8 28,9 > 1 jaar inschrijving 14,1 33,7 29,3 37,5 32,4 43,8 24,7 Totaal 60,2 72,1 61,9 60,2 61,9 69,6 45,5 Percentage diploma hoofdfase behaald instroomcohort Voltijd < 4 jaar inschrijving 13,5 10,8 13,0 18,9 14,7 10,9 0,0 0,0 na 4 jaar inschrijving 44,3 48,1 40,2 40,5 38,2 0,0 0,0 0,0 > =5 jaar inschrijving 10,7 9,0 8,6 7,7 0,0 0,0 0,0 0,0 68,5 67, ,1 52,9 10,9 0,0 0,0 Deeltijd < 4 jaar inschrijving 9,0 12,8 13,0 12,5 9,5 18,0 5,2 0,0 na 4 jaar inschrijving 35,9 26,7 20,7 18,2 22,9 0,0 0,0 0,0 > = 5 jaar inschrijving 3,8 10,5 9,8 6,8 0,0 0,0 0,0 0,0 48,7 50,0 43,5 37,5 32,4 18,0 5,2 0,0 Percentage uitval hoofdfase 3 Percentage uitval propedeutische fase instroomcohort Voltijd Na 1 jaar inschrijving 16,4 16,0 21,3 12,7 22,3 29,6 32,1 28,8 > 1 jaar inschrijving 2,9 2,4 6,0 6,8 5,2 4,2 2,1 Deeltijd Na 1 jaar inschrijving 30,8 23,3 31,5 27,3 28,6 28,1 40,3 40,0 > 1 jaar inschrijving 9,0 4,7 6,5 11,4 9,5 2,3 7,8 instroomcohort Voltijd Na 1 jaar inschrijving HF 2,5 3,3 3,0 1,5 2,5 1,4 1,3 0,0 > 1 jaar inschrijving HF 2,0 3,8 2,7 2,4 3,7 0,0 0,0 0,0 Deeltijd Na 1 jaar inschrijving HF 2,6 7,0 3,3 6,8 6,7 9,0 1,3 0,0 > 1 jaar inschrijving HF 3,9 3,5 7,6 4,6 1,0 1,0 0,0 0,0 Percentage nog ingeschreven: Voltijd 0,0 0,0 1,3 1,8 10,4 49,7 65,8 69,7 Deeltijd 1,3 1,2 2,2 8,0 19,1 34,8 45,5 55,6 Het percentage studenten dat binnen een jaar de propedeuse haalt blijft de laatste jaren redelijk constant. Voor de deeltijd-opleiding is het rendement het dubbele van dat in de voltijd. De uitval in de propedeuse is in 2009 licht gedaald. De uitval in de hogere leerjaren is voor de deeltijd toegenomen, maar er kan hier niet van een duidelijke trend worden gesproken. Over het geheel genomen is de uitval te hoog. Er is een analyse gedaan naar de oorzaken en er wordt aan verbetertrajecten binnen alle opleidingen gewerkt. Het aantal studenten dat in de hoofdfase uitvalt vertoont een dalende tendens, zowel voor de voltijdals de deeltijdopleidingen. Het aantal studenten dat binnen vier jaar afstudeert loopt nog steeds terug. De verschillende opleidingen hebben daarop gereageerd door het intensiveren van de studieloopbaanbegeleiding en/of het uitvoeren van gerichte verbeterplannen. Uit de Keuzegids Hoger Onderwijs blijkt overigens dat de Gereformeerde Hogeschool een relatief hoog uitstroomrendement kent

18 Aad Reinds De GH startte in 2009 met een bijzondere minor: Zorg en Welzijn in de digitale samenleving. Studenten en docenten ging samen aan de slag met digitalisering in de zorg. Student Aad Reinds was één van de deelnemers. In de hulpverlening ontstaat er, als het zo doorgaat, een tekort aan hulpverleners. Er komen steeds meer hulpzoekers bij, maar het aantal hulpverleners neemt niet toe. Ik denk dat digitalisering een oplossing voor dit probleem kan zijn, legt Aad het belang van de minor uit. Toch merkt de student dat het werkveld hier nog niet altijd helemaal klaar voor is. Er wordt soms nog wat angstig tegen digitale vernieuwingen aangekeken. Nieuwe ontwikkelingen kosten meestal geld en tijd en dat is er vaak niet. Eén van de opdrachten die de deelnemers van de minor kregen, was het bedenken van een nieuw idee voor digitalisering van de hulpverlening. Onze groep kwam met het idee de hulpverleningsplannen digitaal te maken. Op dit moment is het nog zo dat een plan wordt bedacht tijdens een gesprek tussen hulpverlener en cliënt. Als het plan is uitgewerkt, moet de hulpverlener naar de cliënt toe om een handtekening te krijgen. In sommige gevallen betekent dit dat de hulpverlener een uur moet rijden voor alleen een handtekening. Door de hulpverleningsplannen digitaal beschikbaar te stellen, kan de cliënt er vanuit huis naar kijken en toestemming geven met behulp van zijn DigiD. Er komen steeds meer hulpzoekers bij, maar het aantal hulpverleners neemt niet toe Aad ziet bovendien mogelijkheden om dit digitale plan in de toekomst verder uit te werken. Als je de plannen digitaal hebt, kun je ze ook allemaal op een rijtje zetten. Soms komen er namelijk wel 34 mensen bij één cliënt over de vloer. Door alle plannen in een overzicht te plaatsen dat digitaal toegankelijk is, houdt de cliënt beter overzicht, zegt Reinds. Daarnaast kunnen verschillende hulpverleningsinstanties sneller plannen van elkaar inzien -als ze daarvoor geautoriseerd zijn- zodat er dus een soort digitaal casemanagment in verwerkt is. Vanuit het werkveld is er al interesse voor het plan van Aad en zijn studiegenoten. De instelling waar ik stage loop is enthousiast over het idee. Het sterke van dit plan is namelijk dat het bedacht is vanuit de hulpverlening en niet vanuit ICT. Het is dus echt een oplossing voor een probleem uit de praktijk. 35

19 Onderwijs 3 Accreditatie en visitatie In 2009 is de opleiding pabo geaccrediteerd. Op alle onderdelen van het accreditatiekader werd de opleiding positief beoordeeld. De aanbevelingen van de visitatiecommissie waren grotendeels al binnen het interne kwaliteitszorgsysteem gesignaleerd. Een belangrijk aandachtspunt voor de komende jaren is de evenwichtige spreiding van de studielast. Verbeterbeleid De opleidingen aan de Gereformeerde Hogeschool werken voortdurend aan verbeteringen in het onderwijs. Dit gebeurt op basis van het strategisch beleid, naar aanleiding van de interne kwaliteitsmetingen, maar ook op basis van aanbevelingen van visitatiecommissies. In 2009 is de pabo gestart met een universitaire pabo, waarin studenten een opleiding voor leraar basisonderwijs combineren met een bachelor Pedagogiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hiertoe heeft de VU een samenwerkingsverband opgericht met vier verschillende hogescholen, waaronder de GH. Met twee scholenclusters wordt samengewerkt in het project academische basisschool. Naar aanleiding van de visitatie heeft de pabo een projectgroep in het leven geroepen om de studielast en de studeerbaarheid te onderzoeken. Ook is een nieuw systeem van module-evaluatie ingevoerd dat een betere terugkoppeling van de evaluatiegegevens aan de studenten garandeert. De opleiding HBO-V heeft in 2009 een start gemaakt met het versterken van de christelijke identiteit in relatie tot de verpleegkundige beroepsuitoefening. Hiervoor is een werkgroep in het leven geroepen. De studieloopbaanbegeleiding is verbeterd in het project Samen Studeren. In het derde studiejaar is de spreiding van de studielast verbeterd. De opleidingen MWD en SPH hebben gewerkt aan het versterken van de internationalisering van het curriculum. Ook is een begin gemaakt met een optimalisering van het toetsprogramma, waardoor het aantal toetsen is teruggebracht en de informatievoorziening rond toetsen en beoordelen is verbeterd. Voor SPH is aansluiting op de vooropleiding van de studenten geoptimaliseerd. Voor SPH-studenten is in 2009 gewerkt met een leercarrousel. Hierin runt een tiental studenten onder supervisie zelf een hele behandelgroep in de GGZ-instelling Dimence. De opleiding SPH is gestart in 2009 met het opstellen van de zelfevaluatie t.b.v. visitatie en accreditering in De opleiding GPW heeft in 2009 een eerste plan opgesteld om te komen tot een Academie Theologie. Om de functie van kenniscentrum uit te bouwen participeert de opleiding in AZKplus, het kennisplein voor geloof, kerk en theologie, en in Refo 500, de herdenking van het 500-jarige bestaan van de reformatie. In 2009 is ook verder gewerkt aan de ontwikkeling van de voltijdopleiding GPW en is de module-evaluatie gedigitaliseerd. Op basis van de ontwikkeling van het voltijdcurriculum is een begin gemaakt met een grondige bijstelling van het deeltijdcurriculum. Maatwerk en contractactiviteiten De contractactiviteiten van de schoolbegeleidingsdienst GPC zijn nu ondergebracht binnen de Educatieve Academie. Hierbij richten we ons zowel op het primair als op het voortgezet onderwijs. De leerlingbegeleiding c.q. het handelingsgericht werken binnen het kader van passend onderwijs heeft in 2009 een belangrijke bijdrage geleverd aan de omzet. De gehele omzet van het advieswerk binnen de Educatieve Academie bedroeg over K. Er werden activiteiten ondernomen op het gebied van taal- en rekenprogramma s. Binnen het VTB-project (techniek in de basisschool) zijn 150 leerkrachten nageschoold. Ook de routes Werken in de onderbouw, Evenwichtig leren en Geloven in onderwijs hebben een positieve bijdrage geleverd aan de omzet. De diensten Ontwikkelingsgericht werken in de onderbouw, Leren in beeld en Klasseteam waren eveneens succesvol. In 2009 is voor het eerst meer omzet gehaald uit masteren premaster programma s. In deze programma s werkt de GH samen met andere hogescholen. De adviesroutes Thematisch werken en Werken aan een veilig schoolklimaat bleven achter in de verwachting. De opleiding GPW heeft in 2009 meegewerkt aan de catechesemethode FollowUp! en Bijbel in de Basis, een methode voor het vmbo en de onderbouw havo/vwo. De doelstelling voor de omzet voor advieswerk (70K) is grotendeels gehaald. De omzet werd deels gerealiseerd binnen het productenaanbod van de Academie Theologie, en daarnaast binnen advieswerk in lastige situaties in kerken. De HBO-V realiseerde een verdubbeling van het aantal studenten voor de opleiding Praktijkondersteuner in de Huisartsenpraktijk. Voor de Academie Zorg en Welzijn zijn de doelen niet gehaald en naar beneden bijgesteld. Het bleek dat de ambities te hoog waren. De activiteiten worden voor een deel afgebouwd en van het opzetten van een servicebureau binnen de academie is afgezien. De oorzaak van de tegenvallende resultaten is dat de GH zich nog onvoldoende in de markt voor zorg en welzijn bevond om haar positie te kunnen versterken. Bovendien hebben de gevolgen van de kredietcrisis ons vermoedelijk parten gespeeld. Relatie met het werkveld De GH kent verschillende vormen van samenwerking met het werkveld. Alle opleidingen kennen een werkveldcommissie en veel docenten zijn ook werkzaam in het werkveld of de onderwijsbegeleiding. Binnen de lectoraten wordt onderzoek in en voor het werkveld verricht. Binnen de Educatieve Academie zijn er met verschillende scholenclusters overeenkomsten voor samenwerking afgesloten, waarbij de strategische plannen daar waar relevant op elkaar zijn afgestemd. Binnen clusters waar opleiden in de school-trajecten lopen zijn opleiders in de school werkzaam die actief meedenken over de begeleiding. Zes keer per jaar is er het zogenaamde oplissersoverleg waar ervaringen worden uitgewisseld en nieuw beleid wordt geformuleerd. Oplissers sturen de werkplekcoaches binnen de scholen aan. Beide typen

20 Onderwijs Studenten Marketing en communicatie Activiteiten 3 4 functionarissen volgen een opleidingstraject aan de GH. Naast de al eerder genoemde Leercarroussel bij de GGZ Dimence neemt de opleiding SPH deel aan het project Samen Werken Aan Leren (SWAL). Dit is een samenwerkingsverband tussen alle zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg en alle beroepsopleidingen in de regio Zwolle. Doel van dit samenwerkingsverband is om een kwaliteitsimpuls te leveren in de professionaliteit van werkers in de gehandicaptenzorg. De opleiding GPW heeft een kwaliteitszetel ingesteld voor vertegenwoordigers van de beroepsvereniging godsdienstleraren voortgezet onderwijs. De Academie Theologie participeert in het Landelijk Overleg Orgaan Theologie. In dit overlegorgaan is gestart met regelmatige bijeenkomsten tussen LOO-partners, vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers en beroepsverenigingen om de actualiteit en kwaliteit van de opleidingen te borgen. Daarnaast worden diverse contacten met kerken en organisaties binnen kerkverbanden onderhouden. Relatie met andere opleidingen Alle opleidingen erkennen studiepunten die aan andere opleidingen zijn behaald. Voorwaarde is dat de eindtermen van het behaalde curriculumonderdeel in grote mate overeenkomen met de eindtermen die de opleiding hanteert. Als een vrijstelling wordt aangevraagd op grond van elders behaalde studiepunten dan gebeurt dat altijd in overleg met de studiecoördinator. De examencommissie beslist uiteindelijk over het toekennen van vrijstellingen. Studenten kunnen elders behaalde studiepunten ook opvoeren binnen de vrije studieruimte. Studenten die elders een propedeuse van een verwante opleiding hebben gehaald kunnen veelal in het tweede jaar instromen. Beleid In 2009 is het beleid voor de werving van studenten verder ontwikkeld in de richting van het opbouwen van persoonlijk contact met onze belangstellenden. In de wervingsactiviteiten is te merken dat toekomstige studenten veel waarde hechten aan de persoonlijke ervaringen van onze studenten. In het wervingsbeleid sluiten we daarop aan door zoveel mogelijk onze studenten als ambassadeurs in te schakelen in de voorlichting. De afdeling Marketing en communicatie neemt hierin het initiatief en werkt op uitvoerend niveau nauw samen met de verschillende opleidingen van de GH. Per opleiding heeft een opleidingsvoorlichter de verantwoordelijkheid om de voorlichtingsactiviteiten in goede banen te leiden. Tevens vindt jaarlijks marketingonderzoek plaats onder nieuwe GH-studenten en niet-ingeschreven belangstellenden. Eén van de doelen van dit marketingonderzoek is inzicht te krijgen in de motieven waarom studenten wel of niet voor de GH kiezen. De uitkomsten van het zogenaamde motievenonderzoek vormen de input voor het beleid van de afdeling Marketing en communicatie. Het wervingsbeleid in 2009 was er ook op gericht dat de juiste student op de juiste opleiding terecht komt. Het belang van eerlijke voorlichting over de diverse opleidingen werkt in alle voorlichtingsactiviteiten van de GH door. In dit kader is de instroommiddag voor aankomende studenten (juni 2009) het vermelden waard. Ook het initiatief digiklas is daarvan een voorbeeld. De digiklas bestaat uit aspirant-pabostudenten die al vóór aanvang van hun studie aan de slag gaan met de bijzondere vakken taal en rekenen. In 2009 werd een viertal open dagen en avonden georganiseerd, die goed bezocht zijn. Geheel in lijn met de trend dat studenten zich steeds later inschrijven voor een opleiding, kende de open avond in juni een relatief grote belangstelling. Voor de scholen waar de meeste GH-studenten vandaan komen zijn ook in 2009 proefstudiedagen georganiseerd. Een concept dat, getuige de positieve evaluatie van de deelnemers, goed aansluit bij ons beleid om in de voorlichting gericht te zijn op persoonlijk contact met belangstellenden. Ook de meeloopdagen per opleiding kenmerken zich door een persoonlijke aanpak. Leerlingen van het vo en mbo waarderen met name de directe betrokkenheid van GHstudenten in de begeleiding tijdens een proefstudie- of meeloopdag. Ook bij de belangrijkste christelijke evenementen voor onze doelgroep was de GH vertegenwoordigd. GH-studenten gaven in 2009 voorlichting op onder meer de EO Jongerendag, Opwekking, het Flevofestival, de TU-dag en de chatsessie, georganiseerd door Studiekeuze123. De GH participeerde in 2009 actief in de Stichtingen Promotie Zwols Beroepsonderwijs en Papaja. In beide stichtingen zijn de Zwolse mbo- en hbo-instellingen vertegenwoordigd. De stichtingen hebben tot doel Zwolle als studiestad te promoten. Concrete activiteiten waar de GH in dit kader bij betrokken is zijn bijvoorbeeld Studiebeurs Zwolle en de GRASweek, een introductieweek voor Zwolse hbo-studenten