Meerjarenbegroting

Transcriptie

1 Meerjarenbegroting Gemeente Krimpen aan den IJssel

2 Inhoudsopgave Raadsvoorstel Inhoudsopgave a b Inleiding 1 Programma s 7 1. Bestuur en dienstverlening Bestuur 1.2 Dienstverlening 2. Veiligheid Overlast 2.2 Criminaliteit 2.3 Verkeersveiligheid 2.4 Brandveiligheid 2.5 Crisisbeheersing en rampenbestrijding 2.6 Vergunningverlening en handhaving 3. Jeugd en Onderwijs Meedoen en ontmoeten 3.2 Spelen en leren 3.3 Gezond opgroeien en opvoeden 4. Sport en Cultuur Sport 4.2 Cultuur 5. Maatschappelijke Ondersteuning Maatschappelijke Ondersteuning 5.2 Volksgezondheid 6. Werk en Inkomen Werk 6.2 Inkomen 6.3 Minima 7. Beheer Buitenruimte Wegen 7.2 Water 7.3 Groen 7.4 Speelplaatsen 7.5 Afval 8. Duurzaam wonen en werken Duurzaamheid 8.2 Mobiliteit (verkeersnetwerken) 8.3 Wonen 8.4 Economie 8.5 Recreatie Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 63

3 Paragrafen 65 A. Lokale heffingen 66 B. Weerstandsvermogen 72 C. Onderhoud kapitaalgoederen 79 D. Financiering 86 E. Bedrijfsvoering 90 F. Verbonden partijen 97 G. Grondbeleid 104 H. Nieuw Beleid en Intensiveringen 109 I. Subsidies 111 Financiële Begroting 114 Budgetautorisatie 123 EMU - Saldo 126

4 Inleiding Voor u ligt de meerjarenbegroting Zoals u op deze eerste pagina s kunt lezen is de begroting 2014 sluitend en het meerjarenperspectief in balans. Deze begroting is de laatste van ons college en wij zijn verheugd dat we u deze kunnen aanbieden zonder een nieuw pakket bezuinigingen. De afgelopen drie begrotingen waren wij steeds genoodzaakt u dekkingsplannen voor te leggen, met daarin soms pijnlijke bezuinigingsmaatregelen. Het resultaat van deze inspanningen, waarmee uw raad steeds kon instemmen, is dat we het meerjarenbeeld nu op orde hebben. Zonder aanvullende maatregelen is sprake van meerjarig materieel evenwicht en gezond financieel toekomstbeeld voor Krimpen aan den IJssel. Daarbij realiseren we opnieuw een lastenverlichting voor de burgers. Begroting Meerjarenraming bedragen x Bestuur en dienstverlening Veiligheid Jeugd en onderwijs Sport en cultuur Maatschappeli jke ondersteuning Werk en inkomen Beheer buitenruimte Duurzaam wonen en werken Onvoorzien Algemene dekkingsmiddelen Totaal saldo baten en lasten Reservemutati es Resultaat Kadernota Begroting In het voorjaar presenteerden wij u een kadernota met een vergelijkbaar financieel beeld. Als enige dekkingsmaatregel heeft u ingestemd met een verlaging van de post onvoorzien naar 5 per inwoner. De meerjarige saldi zijn sinds de kadernota, met name voor de eerste twee jaren, nog gewijzigd. Het overschot in het begrotingsjaar 2014 is verkleind evenals het tekort voor Daardoor is de meerjarenreeks beter in balans gekomen. Twee belangrijke ontwikkelingen hebben invloed gehad op de uitkomsten. Ten eerste is het saldo negatief beïnvloed door de septembercirculaire van het gemeentefonds. De bezuinigingsmaatregelen van het Rijk, waarmee wordt aangestuurd op beperking van het begrotingstekort, treffen ook de gemeenten. Een tweede belangrijke reeks betreft de WWB-budgetten die naar boven worden bijgesteld. Dit heeft alles te maken met de landelijke verwachting dat het aantal bijstandsontvangers de komende jaren blijft stijgen. Weerstandsvermogen In tegenstelling tot het meerjarenbeeld is weerstandsvermogen wel een punt van zorg. De risicoinventarisatie heeft aangetoond dat de weerstandscapaciteit krap is. Naast de risico s die in paragraaf B zijn opgenomen, dient voor enkele onderwerpen daadwerkelijk financiële ruimte te worden gereserveerd. Het begrotingsjaar 2014 biedt mogelijkheden om eenmalig bedragen apart te zetten. Wij stellen voor de de algemene reserve bouwgrondexploitatie met aan te vullen, vanwege het geprognosticeerde verloop van deze reserve en de risico s. Tevens wordt u gevraagd twee nieuwe bestemmingsreserves in te stellen. De eerste voor incidentele lasten vanwege de uitvoering van de voorzieningendiscussie en een tweede voor incidentele lasten in verband met de decentralisaties. Verderop in deze inleiding leest u meer over deze onderwerpen. 1

5 Lokale lasten Wederom is het niet nodig de lokale lasten meer dan trendmatig te verhogen. Ondanks alle bezuinigingen van de afgelopen jaren heeft de financiële crisis zich niet vertaald in extra lasten voor de burger. In deze begroting is zelfs opnieuw sprake van een lastenverlichting door een verlaging van de afvalstoffenheffing. Wat houdt Krimpen bezig in 2014 Ook in 2014 gaat veel energie en aandacht naar een beperkt aantal grote dossiers. Wij vinden het van belang om op deze plek kort aandacht te schenken aan enkele grote onderwerpen. Voorzieningendiscussie Op 1 juli hebben de raadsfracties hun Algemene Beschouwingen gegeven op de Kadernota Wij hebben daarop gereageerd in een raadsinformatiebrief die op 4 juli door uw raad is behandeld. In deze brief hebben wij op hoofdlijnen onze visie op de gemeentelijke voorzieningen gegeven. Uw raad heeft vervolgens een aantal richtinggevende besluiten genomen. In de brief hebben wij ook aangekondigd dat wij onze voorstellen verder concretiseren in de ontwerpbegroting Inmiddels is dat gebeurd. In de ontwerpbegroting hebben wij de structurele verbetering van de exploitatietekorten in de jaren geraamd en schatten wij de mogelijke risico s in. In deze aanbiedingsbrief schetsen we onze verdere aanpak. Wat vooraf ging In de voorzieningendiscussie staan zoals bekend drie beleidsclusters (programma s) centraal met daar binnen specifieke aandacht voor de voorzieningen die de gemeente zelf exploiteert: 1. sport en bewegen zwembad binnen- en buitensportaccommodaties 2. kunst en cultuur muziekschool multifunctionele accommodaties 3. recreatie en groen kinderboerderij. Behalve de rol van exploitant kan de gemeente ook nog andere rollen vervullen: stimuleren van aanbod; stimuleren van vraag; organiseren van een sociaal vangnet ; eigenaar en verhuurder van vastgoed 1. Inmiddels heeft de gemeenteraad voor de genoemde vijf voorzieningen richtinggevende uitspraken gedaan op basis waarvan het college met de uitvoering van een vijftal (deel)projecten is gestart: 1. verzelfstandiging binnen- en buitensportaccommodaties; 2. verzelfstandiging muziekschool; 3. verzelfstandiging zwembad; 4. verzelfstandiging kinderboerderij; 5. heroverweging/herprofilering multifunctionele accommodaties. 1 In het kader van het ontwikkelen van (nieuw) vastgoedbeleid heeft de gemeenteraad al eerder besloten om (1) alleen vastgoed in eigendom te verwerven en/of te houden als daar een strategische of beleidsmatige doelstelling aan ten grondslag ligt en (2) al het gemeentelijk vastgoed tegen een kostprijsdekkende huur te verhuren. 2

6 Kort samengevat wil de gemeente zijn rol van exploitant afbouwen c.q. anders vormgeven. Organisatie deelprojecten Voor elk van de vijf projecten hebben wij een projectplan opgesteld. De projectplannen zijn dynamisch. Ieder project heeft zijn eigen (project)organisatie met een projectwethouder en een ambtelijk projectleider. Het projectwethouderschap is als volgt belegd: wethouder Hofstra: muziekschool en multifunctionele accommodaties; wethouder Blankenberg: binnen- en buitensportaccommodaties en zwembad; wethouder Prins: kinderboerderij. Het totale proces, inclusief de dwarsverbanden met andere projecten en activiteiten, wordt vanuit het MT bewaakt door de 1 e locosecretaris. Binnen het college is de burgemeester bestuurlijk verantwoordelijk voor het proces van de voorzieningendiscussie. Voor dit totale proces is ook een projectplan opgesteld. Dit algemene projectplan treft u als bijlage aan. De primaire sturing van de vijf projecten hebben wij gewoon in de lijn belegd. De ambtelijke projectleiders leggen dus in de lijn verantwoording af aan hun (direct) leidinggevende. Ook de budgetverantwoordelijkheid wordt in de lijn belegd. De projectleiders zijn budgetbeheerder (van een budget voor o.a. extern advies); hun lijnmanager budgethouder. Voorlopig is aan ieder project een bedrag van voor inhuur van deskundig advies toegekend. Om de procesmatige c.q. integrale sturing te bevorderen is het project- en documentmanagement voor ieder project op dezelfde manier opgezet. Verder geldt voor de planning van het totale proces dat in principe de normale (aanlever)momenten van de budgetcyclus worden gehanteerd, inclusief de behandeling in MT en college. In principe zullen MT en college daarbij als ambtelijke c.q. bestuurlijke stuurgroep functioneren, aangevuld met de gebruikelijke retraites van college en MT. Zo nodig voert de 1 e locosecretaris in aanvulling op of ter voorbereiding van de lijn (afstemmings)overleg met de projectleiders en met de projectleiders van de andere relevante projecten. De projectleiders kunnen zelf ook om (afstemmings)overleg vragen. Dwarsverbanden De gedefinieerde projecten hebben raakvlakken met (tenminste) drie belangrijke andere onderwerpen: 1. de (nieuwe) systematiek van kostenverdeling (naar de voorzieningen); 2. de systematiek voor berekening van de kostprijsdekkende huur; 3. een toedeling van de taakstelling over de verschillende programma s in de begroting. Op basis daarvan kan per voorziening de (nieuwe) financiële nulsituatie in beeld worden gebracht en daarmee het besparingspotentieel en uiteindelijk de taakstelling voor 2014 en volgende jaren. Kostenverdeling Er is een nieuwe wijze van kosten verdelen in deze begroting verwerkt. Voor de toerekening van kosten aan maatschappelijke voorzieningen is opnieuw kritisch bekeken van welke bedrijfsvoeringcomponenten gebruik wordt gemaakt. Dit heeft geresulteerd in een lagere toerekening. Systematiek kostprijsdekkende huur Wij zullen deze systematiek in 2014 vaststellen. Op basis daarvan zullen wij de gesprekken met de huurders van het gemeentelijk vastgoed starten. De voor 2014 in de begroting opgenomen taakstelling 3

7 ad voor deze kostprijsdekkende huur is overigens conform de afspraak in de kadernota incidenteel gedekt. Taakstelling Vanaf 2014 hebben wij stelposten in de ontwerpbegroting opgenomen. Dat hebben wij gedaan door voor elke voorziening te berekenen hoe groot het aandeel van het exploitatiesaldo van die voorziening is in het totale (negatieve) exploitatiesaldo. Dat leidt per programma tot de volgende stelposten: vanaf 2016 Programma 3: Big Bear en Onderdak Programma 4: Zwembad, binnensport, Muziekschool en Tuyter Programma 7: Kinderboerderij Incidentele lasten Om de structurele (financiële) taakstellingen van de voorzieningendiscussie te kunnen realiseren moet rekening worden gehouden met incidentele kosten. Veranderingen hebben een impuls nodig om tot stand te komen. Te denken valt aan transitiekosten, frictiekosten en bouwkundige kosten. Voor dergelijke kosten, die nu nog niet gekwantificeerd kunnen worden, stellen wij voor om in 2014 een bestemmingsreserve ad te vormen. Ondersteuning bij schulden Gedurende deze hele collegeperiode is al sprake van een economische crisis. Dat is in onze begrotingen en de bijbehorende bezuinigingen goed te merken. Ook alle burgers merken dat in hun portemonnee. Als gevolg daarvan stijgt de behoefte aan schuldhulpverlening. Steeds meer mensen doen een beroep op voorzieningen of hebben behoefte aan ondersteuning. Vanuit het Rijk komt daarvoor geld beschikbaar in het kader van armoedebeleid. Wij willen deze middelen daadwerkelijk één op één inzetten voor begeleiding en ondersteuning van burgers die hulp nodig hebben bij hun schuldenproblematiek. Decentralisaties De komende jaren verandert veel in het gemeentelijke sociale domein. Gemeenten krijgen vanaf 2015 door de overheveling van de jeugdzorg, AWBZ naar Wmo, Participatiewet en Passend Onderwijs omvangrijke nieuwe taken, bevoegdheden en budgetten. In de zomer van 2013 heeft uw raad het visiedocument Sociaal Domein vastgesteld: Elke Krimpense inwoner moet kunnen meedoen in de Krimpense samenleving. Wij streven daarbij naar een samenleving waarin de inwoners van Krimpen zelfredzaam zijn en zich bij elkaar betrokken voelen. De gemeente zet in op preventie. Wanneer de burger het niet alleen redt (ook niet met zijn sociale netwerk), dan faciliteert de gemeente dat burgers ondersteuning vinden, zodat zij weer zelfredzaam worden en op eigen kracht mee kunnen doen in de samenleving. Bij deze vorm van ondersteuning richten wij ons op de vraag, wat iemand nodig heeft en hanteren daarbij in complexe gevallen het principe één gezin/huishouden, één plan, één regisseur. Vanuit deze gezamenlijke visie leggen we verbindingen binnen het sociale domein. Alleen op die manier kunnen we nieuwe ontwikkelingen op deelterreinen effectief aanbrengen. Uitgangspunten zijn daarbij onder andere: rechtszekerheid voor inwoners met ruimte voor verschil, de gemeente is een krachtige netwerkpartner, de uitvoeringskracht van de gemeente wordt vergroot en de gemeentelijke beleidsvrijheid wordt benut en budgetten worden ontschot als voorwaarden voor integraliteit en innovatie staat in het teken van de implementatie van de decentralisaties, met alle onzekerheden over de inhoud en omvang van de taken die gedecentraliseerd worden en bijbehorende budgetten en financiële taakstellingen. Een forse inspanning die gepaard gaat met een kanteling in denken bij gemeente, professionals, maatschappelijk middenveld en niet in de laatste plaats de inwoner van Krimpen. Een transformatie die niet van de ene op de andere dag gereed is maar een langere periode zal vergen. 4

8 Vanuit dit besef werken wij op basis van het in het najaar 2013 vastgestelde communicatieplan samen met alle partners toe naar een Krachtig Krimpen dat toegerust is op de grote opgave waar wij voor staan. Alleen door ruimte te laten aan de samenleving, het particulier initiatief, het versterken van de zelfredzaamheid en het versterken van de samenwerking kunnen we de grote uitdaging aan waar we de komende tijd voor staan. Ook samenwerking met andere gemeenten is hierin essentieel, waarbij wij oog houden voor de couleur locale. De decentralisaties gaan enerzijds gepaard met aanzienlijke kortingen vanuit het Rijk op de bij de te decentraliseren taken behorende budgetten. De exacte omvang hiervan is nog niet bekend. In deze begroting is in de risico s afzonderlijk voorzien. Bij wijze van beheersmaatregel wordt een bestemmingsreserve gevormd om vanaf 2015 gedurende een overgangsperiode met eigen beleid geënt op de couleur locale de transformatie naar een nieuw evenwicht te faciliteren en de Krimpense samenleving te versterken om zo te komen tot een nieuw evenwicht. Deze bestemmingsreserve wordt in eerste instantie gevoed met , die afkomstig is uit een korting op de WMO-gelden die geen doorgang heeft gevonden. Het beleid en de budgetten waren reeds afgestemd op een lagere uitkering, waardoor deze middelen in 2014 vrijvallen. Huisvesting Als deze begroting wordt vastgesteld is reeds bekend welk consortium het raadhuis gaat realiseren. Dit zal dan ook de laatste begroting zijn die in de bestaande raadzaal wordt behandeld. Gedurende het afgelopen jaar is intensief aan de huisvesting gewerkt, door een groot aantal eigen medewerkers en externe deskundigen. In de tussentijdse berichtgeving en bij het vragen van besluiten aan uw raad hebben wij u steeds geïnformeerd over de financiële componenten van dit project. Wij sturen op realisatie van nieuwe huisvesting voor bestuur en ambtenaren binnen het daarvoor meerjarig in de begroting beschikbare budget. De invulling binnen dat kader is voortdurend in beweging op basis van voortschrijdend inzicht. Het is echter onze overtuiging dat verwerkelijking van de plannen mogelijk is met de beschikbare middelen. Ondertussen wordt het huidige raadhuis nog in 2013 verlaten en vindt tijdelijke huisvesting van alle organisatieonderdelen plaats. Tevens markeert de verhuizing de definitieve overgang naar Het Nieuwe Werken. Ook tijdens de periode dat op andere locaties wordt gewerkt, staat de dienstverlening aan de burger onverminderd centraal. Samenwerking IJsselgemeenten De werkzaamheden om de samenwerking van Krimpen aan den IJssel met de gemeenten Capelle aan den IJssel en de Zuidplas vorderen gestaag. Als de planning zich laat volgen, wordt uw raad in de vergadering van december een voorstel gedaan voor de vorming van een gemeenschappelijke regeling. De samenwerking met de beide andere gemeenten vindt plaats op het gebied van sociale zaken, inclusief het werkplein. Onze gemeente zal met de gemeente Capelle aan den IJssel eveneens starten met de samenwerking op het gebied van de ICT. De gemeenschappelijke regeling wordt in Capelle aan den IJssel gevestigd. Na de oprichting van de (lichte) gemeenschappelijke regeling per 1 januari 2014 is het de bedoeling om per 1 juli 2014 de gezamenlijke werkzaamheden te starten. Nieuw beleid en intensiveringen De afgelopen jaren is zeer terughoudend omgegaan met nieuw beleid en intensiveringen. Ook in deze begroting zijn wij niet uitbundig met voorstellen. Ten opzichte van de kadernota zijn op grond van voortschrijdend inzicht twee nieuwe onderwerpen opgenomen. In paragraaf H Nieuw Beleid en Intensiveringen treft u de toelichtingen aan. Leeswijzer, nieuw in deze begroting Ten opzichte van de begroting 2013 vertoont deze begroting weinig verschillen in opbouw en samenstelling. Achtereenvolgens treft u de programma s en de paragrafen aan, waarna in de financiële begroting de financiële positie uiteen wordt gezet. De kerngegevens staan dit jaar niet in een apart hoofdstuk, maar zijn opgenomen in de financiële begroting, omdat ze de basis vormen voor de ramingen in deze begroting. Omdat er geen dekkingsplan is opgesteld voor deze meerjarenbegroting treft u de informatie over openstaande stelposten van voorgaande begrotingen eveneens daar aan. 5

9 Deze begroting bevat volgende aanpassingen naar aanleiding van wijzigingen in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV): De financiële tabellen in het onderdeel Wat mag het kosten? achter elke programma zijn uitgebreid met overzichten van incidentele posten. De begrippen Saldo voor bestemmen en Saldo na bestemmen zijn gewijzigd in Totaal saldo van baten en lasten en Resultaat. De naam van de paragraaf Weerstandsvermogen is gewijzigd in Weerstandsvermogen en risicobeheersing. In programma 5 is een aantal indicatoren gewijzigd, omdat de oude indicatoren niet meer beschikbaar zijn. 6

10 Programma s 1

11 Programma 1 Bestuur en dienstverlening Missie Voor burgers en bedrijven wil de gemeente een gemakkelijk toegankelijke organi- Kaderstellende beleidsnota s a. Nota Strategisch Communicatiebeleid (2011) satie zijn, die staat voor hoge kwaliteit. In b. Notitie integriteit de dienstverlening wil de gemeente als c. Gedragscode/aandachtsregels inzake een betrouwbare partner handelen. Service op maat en tijdig inspelen op nieuwe Integriteit en bestuur in de gemeente Krimpen aan den IJssel ontwikkelingen staan daarbij hoog in het d. Het concept van dienstverlening 2 (2011) vaandel bij de bestuurders en de medewerkers. Deze missie wordt binnen én e. Programma 'Dienstverlening Krimpen aan den IJssel' (2012) buiten de organisatie uitgedragen onder f. Kwaliteitshandvest (2012) het motto: gemeente Krimpen aan den IJssel: toegankelijk, helder en integer, altijd gericht op service en kwaliteit. Context en achtergrond Evenals de twee voorgaande jaren zullen wij ook in 2014 als gemeente geconfronteerd worden met ingrijpende bezuinigingen vanuit de Rijksoverheid. Gelet op de nog steeds voortdurende financiële problematiek op Europees niveau in relatie tot een in ons land nog steeds moeizaam op gang komend economisch herstel, moeten we rekening houden met nog meer bezuinigingen. In combinatie met de nog steeds voortschrijdende drang tot decentralisatie van overheidstaken (o.a. Jeugdzorg en AWBZ) zullen we meer dan ooit rekening moeten houden met het feit dat (nog) meer gedaan moet worden met (nog) minder geld. De al in 2013 ingezette discussie over het voorzieningenniveau in relatie tot de kerntaken van onze gemeente biedt weliswaar voldoende perspectieven om binnen de (meerjarige) begroting ruimte te vinden om de te verwachten bezuinigingen het hoofd te kunnen bieden. Het is nog onduidelijk of dit uiteindelijk voldoende zal zijn om de (extra) aangekondigde bezuinigingen ook op een verantwoorde manier te kunnen opvangen. Dit gaan wij in 2014 (deels) doen met een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college van BenW. Want in maart 2014 vinden de landelijke gemeenteraadsverkiezingen plaats. Altijd weer een spannend moment en de opmaat naar een nieuw op te stellen collegeprogramma voor de komende 4 jaar. Eind 2013 wordt een wetsvoorstel voor een herindeling van de Krimpenerwaard ingediend op basis van een nieuwe K5 gemeente en Krimpen aan den IJssel als zelfstandige gemeente. Begin 2014 wordt duidelijk of het wetsvoorstel door het Parlement (2 e en 1 e Kamer) wordt aangenomen. Overigens zijn dit niet de enige verkiezingen, ook voor Europa gaan we in 2014 naar de stembus. Het nieuwe begrotingsjaar 2014 staat bestuurlijk gezien eveneens in het teken van de totstandkoming van de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (MRDH) per 1 januari Een nieuw en modern samenwerkingsverband van 24 gemeenten en onderdeel van al in gang gezette elementen van bestuurlijke vernieuwing. Dit samenwerkingverband komt in de plaats van de bestaande gemeenschappelijke regelingen Stadsregio Rotterdam en Stadsgewest Haaglanden. Er is inmiddels een liquidatieplan voor de Stadsregio Rotterdam opgesteld. Medio februari 2014 zal dit liquidatieplan definitief worden vastgesteld. Naar verwachting zal begin 2014 de MRDH in de vorm van een gemeenschappelijke regeling met 24 gemeenten een feit zijn. Ter uitvoering van een in 2012 ondertekend convenant tot ambtelijke samenwerking in de bedrijfsvoering tussen de gemeenten Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel zijn in 2013 de voorbereidingen getroffen om te komen tot de oprichting van een nieuwe uitvoeringsorganisatie op de werkterreinen Sociale Zaken en ICT&Automatisering. Doelstelling van deze samenwerking is het bereiken van gezamenlijke synergievoordelen in kwaliteit, continuïteit, flexibiliteit en efficiency. In de loop van dit proces heeft de gemeente Zuidplas aangegeven mee te willen doen op het werkterrein Sociale Zaken. De ambtelijke samenwerking in de bedrijfsvoering tussen de drie gemeenten zal naar verwachting per 1 januari 2014 formeel in de vorm van een lichte gemeenschappelijke regeling 8

12 een feit zijn, waarbij per 1 juli 2014 een daadwerkelijk start van de nieuwe uitvoeringsorganisatie wordt voorzien. Definitieve besluitvorming hierover wordt eind 2013 verwacht. Naar verwachting worden de bestuurlijke en ambtelijke werkzaamheden in 2014 niet meer verricht vanuit het oude, vertrouwde maar zeer gedateerde Raadhuis aan het Raadhuisplein. De sloop van het inmiddels gedateerde gebouw is voorzien medio december Vanuit verschillende locaties binnen onze gemeente zullen in 2014 tijdelijk de werkzaamheden worden verricht, (bijna) geheel volgens het principe van het HNW ( het nieuwe werken ). Dit alles in afwachting van de totstandkoming van een nieuw en duurzaam gebouw op de huidige plek van het raadhuis. Een gebouw waarin de gemeente en de Rabobank Krimpenerwaard een thuishaven zullen vinden. In historisch perspectief zal ook de ontwikkeling van een oud en markant Raadhuis naar een modern en duurzaam Raadhuis in relatie tot het wisseljaar 2014 nadrukkelijk in de gemeentelijke annalen worden bijgeschreven. Al deze bestuurlijke ontwikkelingen dienen in een breed en open overleg met burgers, ondernemers en maatschappelijke instellingen te worden gecommuniceerd. Hiermee wordt de dialoog tussen gemeentebestuur en samenleving versterkt. Het ingezette beleid rondom de interactieve beleidsvorming zal ook in 2014 verder worden geïntensiveerd, zoals beschreven in de nota Strategisch communicatiebeleid. Dienstverlening Voor de dienstverlening aan onze burgers, ondernemers en maatschappelijke instellingen zal 2014 een energiek jaar worden. Zowel de op handen zijnde verhuizing naar een tijdelijke locatie als de samenwerking met Capelle aan den IJssel zijn van invloed op onze ambities. Ook de decentralisaties, de invoering van het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) en financiële situatie spelen een bepalende rol. Met het programma Dienstverlening dat eind 2012 van start is gegaan geven we sturing aan een aantal projecten die ertoe moeten bijdragen dat Krimpen aan den IJssel haar dienstverlening op orde heeft. Het programma ligt op koers, in 2014 zal het dan ook een vervolg krijgen. Uitgangspunt blijft een vraaggerichte benadering waarbij de inwoner en haar behoeften centraal staat en niet de werkwijze of structuur van de gemeente. Online denken met oog voor kwaliteit en efficiency vormen de andere uitgangspunten. Kwaliteit De burger mag er vanuit gaan dat de gemeente doet wat zij belooft en gemaakte afspraken nakomt. In het dit jaar geïntroduceerde kwaliteitshandvest is transparant gemaakt welke resultaten men van de gemeente mag verwachten. In 2014 zullen we intensiever sturen op deze criteria. Dat betekent dat we onze prestaties continu zullen meten, met name voor de dienstverleningsprocessen post, telefonie, en balie. In 2013 zijn heldere afspraken gemaakt over hoe om te gaan met verkeer en de persoonlijke dienstverlening. De andere kanalen telefonie en post volgen in De kwaliteitsmonitor is een prima middel om verantwoording af te leggen over de behaalde resultaten. In 2014 wordt het bestuur periodiek geïnformeerd over de voortgang. Waar nodig wordt het kwaliteitshandvest bijgesteld. Overwogen wordt ook een klantenforum in te stellen, om de mening van onze klanten regelmatig te toetsen. Dat doen we ook via het klantonderzoek Benchmark Publiekszaken waarbij onze prestaties worden vergeleken met meer dan 60 andere gemeenten. Er is Krimpen aan den IJssel veel aan gelegen in de top tien te eindigen. Tenslotte zullen de primaire processen slimmer en eenvoudiger georganiseerd worden en wel volgens het lean-principe. In 2014 worden de eerste 7 processen tegen het licht gehouden met als doel de regeldruk te verminderen en zowel voor de klant als de organisatie efficiencyvoordelen te behalen. 9

13 Digitaal Behalve grip krijgen op de kwaliteit van dienstverlening is het van belang te anticiperen op maatschappelijke ontwikkelingen, die momenteel razendsnel gaan. Informatie komt steeds makkelijker beschikbaar, ICT maakt nieuwe manieren van communiceren mogelijk en de dienstverlening vindt meer plaats in samenwerking met externe partners. Onze gemeentelijke dienstverlening moet daarin haar plek zien te vinden, zonder concessies te doen aan de kwaliteit en de verwachtingen van de klant. En juist die klant benut de nieuwe mogelijkheden om snel een antwoord te krijgen op haar (aan)vraag of verzoek steeds beter. Met name de digitale snelweg weet men gemakkelijk te vinden. De inzet op digitalisering zal dan ook onverminderd groot blijven. Het digitale loket zal een flinke metamorfose ondergaan en wordt opgezet volgens het webwinkelidee. De focus van de website komt dan ook te liggen op transactie, wat de klant meer handelingsperspectief geeft. Noodzakelijk, omdat het gebruik van de website ingrijpend toe zal nemen in Niet alleen voor de afname van meer producten en diensten, maar vooral omdat we als gemeente ernaar streven volledig op afspraak te gaan werken. De klant krijgt online (telefonisch kan natuurlijk ook) de gelegenheid zelf een moment te bepalen waarop hij terecht kan bij de gemeente. Lange wachttijden zijn daarmee verleden tijd en er kan beter en efficiënter geanticipeerd worden op bezoekersstromen. De openingstijden worden daarbij ook tegen het licht gehouden. In het tijdelijke raadhuis wordt hiermee ervaring opgedaan. Eveneens zal in dit kader bekeken worden in welke vorm een gemeentelijke app toegevoegde waarde heeft. In het Klant Contact Center (KCC) zullen steeds meer klantcontacten systematisch worden geregistreerd. Het wordt daarmee eenvoudiger vragen van onze inwoners direct te beantwoorden en het KCC krijgt meer zicht en regie op klantcontacten. Fase 3 van het landelijk dienstverleningconcept Antwoord kan daarmee worden afgerond en we zetten weer een stap als poort tot alle overheidsdienstverlening in Modernisering De bevolkingsadministratie wordt de komende jaren omgebouwd tot één Basisregistratie Personen (BRP). In 2014 wordt een start gemaakt met het project waarbij onze applicaties vervangen worden, zodat deze geschikt zijn om in 2015 aan te sluiten op de landelijke BRP. Het belangrijkste voordeel is dat gegevens direct beschikbaar zijn voor afnemers, zoals belastingdienst, waterschappen, pensioenfondsen, etc. 1.1 Bestuur Wat willen wij bereiken? A. De participatie van burgers en ondernemers in de gemeentelijke besluitvormingsprocessen vergroten. B. Krimpen aan den IJssel wil haar deelnemerschap in de regionale samenwerkingsverbanden op loyale wijze handhaven en waar mogelijk uitbouwen Wat gaan wij er voor doen? A. 1. De nieuwe strategische communicatienota implementeren in de organisatie waardoor interactieve beleidsvorming een belangrijkere plaats in gaat nemen. 2. Burgers en belangengroepen worden in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken bij het maken van nieuw beleid en andere projecten. Dit gebeurt op een directe, actieve manier. Op deze manier worden zoveel mogelijke burgers en ondernemers betrokken bij het gemeentelijk besluitvormingsproces. B. 1. Intensiveren van contacten met regio- en buurgemeenten. 2. Deelnemen aan netwerkbijeenkomsten voor bestuurders en ambtenaren. 10

14 1.1.3 Tabel effect- en prestatie-indicatoren Omschrijving E/P Bron Aantal buurtbezoeken E Verslag Bijeenkomst Bureau Communicatie Aantal meldingen over 'niet integer handelen' dat is binnengekomen bij de gemeente Aantal bezochte bijeenkomsten 1.2 Dienstverlening E Rapportage Bureau DIV 0 (2008) P Rapportage bestuurssecretariaat Nulmeting Realisatiewaarde Streefwaarde (Jaar) (2008) 80 (2009) Wat willen wij bereiken? A. Het leveren van producten en diensten aan de (Krimpense) gemeenschap gebeurt volgens de service- en kwaliteitsnormen van de gemeentelijke organisatie. B. De Krimpense gemeenschap kan gebruikmaken van nieuwe en/of vernieuwde (digitale) informatiekanalen om producten en diensten van de gemeente af te nemen Wat gaan wij er voor doen? A. 1. Het kwaliteitshandvest wordt organisatiebreed geïmplementeerd in de organisatie. 2. De resultaten van de organisatie (het behalen van normen) worden transparant gemaakt door periodiek te meten (Benchmarken, Klanttevredenheidsonderzoeken, kwaliteitsmonitor). B. 1. Het publiekscentrum wordt verder doorontwikkeld tot een KCC waar klanten voor al hun (eerstelijns)vragen terecht kunnen. 2. De producten die via internet kunnen worden afgenomen, worden verder uitgebouwd. 3. De organisatie van onze dienstverlening wordt zodanig ingericht, zodat alle producten en diensten op afspraak kunnen worden verleend Tabel effect- en prestatie-indicatoren Omschrijving E/P Bron Aantal service- en kwaliteitsnormen, dat het Publiekscentrum toepast Aantal klachten a.g.v. tegenstrijdigheid met het handvest Rapportcijfer meting kwaliteit dienstverlening % dienstverleningen op afspraak % bezoekers dat de website meer dan een keer per maand bezoekt % bezoekers dat de jeugdwebsite meer dan een keer per maand bezoekt Nulmeting Realisatiewaarde Streefwaarde (Jaar) P Handvest (2008) E BKI 0 (2008) E Benchmark klanttevredenheidsonderzoek 0 (2008) P Digitale afsprakenkalender 0 (2008) P Statistieken website 53 (2011) P Statistieken website 22 (2012) , ,1 8,

15 Wat mag het kosten? Rekening Begroting Begroting Meerjarenraming bedragen x Lasten Bestaand beleid Stelpost dekkingsmaatregelen Nieuw beleid & intensivering Totaal Baten Bestaand beleid Stelpost dekkingsmaatregelen Nieuw beleid & intensivering Totaal Totaal saldo baten en lasten Reservemutaties Resultaat Thema Saldo 1.1 Bestuur Dienstverlening Middelen 701 Investeringen Begroting Meerjarenraming Vervangingen ICT Onderhoud kapitaalgoederen - totaalbudget Incidentele baten en lasten Begroting Meerjarenraming Lasten NB: Modernisering GBA en Wet BRP Doorontwikkeling dienstverleningsconcept 35 Tijdelijke kosten personeel 7 NB:Asbestinventarisatie 38 Transitiekosten Samen aan den IJssel 180 Totaal Baten Totaal Incidentele reservemutaties Onttrekking Vrije reserve Onttrekking reserve vorming en opleiding - 35 Onttrekking reserve Tijdelijke kosten personeel - 7 Onttrekking Vrije reserve - 38 Onttrekking Vrije reserve Totaal Saldo Incidentele baten en lasten

16 Programma 2 Veiligheid Missie We vinden het van het grootste belang dat burgers zich veilig voelen. Daarom ziet het gemeentebestuur het waarborgen van veiligheid als één van haar belangrijkste taken. Zij formuleert daarom een integraal veiligheidsbeleid. Dat integraal veiligheidsbeleid is gericht op een structurele optimalisering van de veiligheid en leefbaarheid Kaderstellende beleidsnota s a. Integraal Veiligheidsbeleid (2013) b. Beleidsplan VRR (2012) c. Regionaal Crisisplan VRR (2013) d. Meerjarenbeleidsplan politie (2009) e. Verkeersveiligheidsplan (1999) f. Nota Handhaving Omgevingsrecht (2012) van de woon- en werkgebieden in Krimpen aan den IJssel. Dit houdt in dat concrete aantastingen van de veiligheid (integraal) worden aangepakt, maar ook dat wordt geanticipeerd op mogelijke toekomstige aantastingen. Bovendien worden de aanpak en verdere beleidsvoering zodanig ingericht dat het effect van de (reeds getroffen) maatregelen zoveel mogelijk in stand blijft. De verantwoordelijkheid voor veiligheid en leefbaarheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. We spreken burgers, ondernemers, maatschappelijke organisaties en ketenpartners aan om zich voor veiligheid en leefbaarheid in te zetten. Context en achtergrond Uit de Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond 2012 blijkt dat Krimpen aan den IJssel in het algemeen relatief goed scoort. Zo wordt het ook door de meeste Krimpenaren ervaren. De veiligheidsbeleving binnen de gemeente Krimpen aan den IJssel is bijzonder positief 1. Dat mag er niet toe leiden dat we op onze lauweren rusten. Veiligheid vraagt continue inspanning. Evaluatie veiligheidsbeleid, formulering nieuw veiligheidsbeleid In 2011 is het Integraal veiligheidsbeleid geëvalueerd. Deze evaluatie is op interactieve wijze uitgevoerd, samen met onze ketenpartners en met op veiligheid betrokken burgers. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van sociale media, online-discussie en een afsluitende veiligheidsconferentie. De conclusie van de conferentie was dat het in de afgelopen jaren gevoerde beleid voldoet, en dat daarop voortgebouwd kan worden. Daarom zijn we op die voet verdergegaan, maar hebben we ook actuele ontwikkelingen opgenomen. In 2013 is het geactualiseerde integraal veiligheidsbeleid door de raad vastgesteld. We maken bij het veiligheidsbeleid gebruik van de systematiek van het door de VNG ontwikkelde kernbeleid veiligheid met de onderverdeling in veiligheidsvelden. We hebben hieraan het veiligheidsveld communicatie en veiligheid toegevoegd. Dat levert de volgende veiligheidsvelden op: 1. Veilige woon- en leefomgeving; 2. Bedrijvigheid en veiligheid; 3. Jeugd en veiligheid; 4. Fysieke veiligheid; 5. Integriteit en veiligheid; 6. Communicatie en veiligheid. We nemen het voormalige beleid en de indeling van dit programma in subprogramma s als uitgangspunt. Veilige woon- en leefomgeving en bedrijvigheid en veiligheid worden (financieel) vertaald in de subprogramma s Overlast en Criminaliteit. Jeugd en veiligheid wordt uitgewerkt in programma 3. Fysieke veiligheid werken wij uit in de subprogramma s Verkeersveiligheid, Brandveiligheid, Crisisbeheersing en Vergunningverlening en handhaving. De beleidvelden integriteit en communicatie werken wij niet in een subprogramma uit. 1 Een belangrijke indicator hiervoor is het percentage bewoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. Dat percentage is in de Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond 2012 voor onze gemeente vastgesteld op 9,1. Tegen een gemiddelde in de regio van 22,8 %. Krimpen aan den IJssel volgt daarin als tweede op de ranglijst na Goedereede. 13

17 We focussen op de punten zoals ze hierna staan vermeld. 1. Veilige woon- en leefomgeving We focussen bij dit veiligheidsveld op de volgende vormen van criminaliteit c.q. overlast: - Woningcriminaliteit: dit onderwerp is een zogenaamd high-impactdelict en heeft daarom absolute opsporingsprioriteit bij de politie; - Voertuigcriminaliteit: dit onderwerp is een aandachtspunt voor de politie; - Geweld: bij dit punt gaat het, naast geweld in de openbare ruimte, ook om de aanpak van verborgen huiselijk geweld; - Overlast als gevolg van het gebruik van verdovende middelen. 2. Bedrijvigheid en veiligheid We focussen bij dit veiligheidsveld op de volgende onderwerpen: - Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO): Er is een actief KVO voor de bedrijventerreinen Stormpolder, De Krom en Parallelweg; - Integrale horecacontroles: deze voeren we, onder gemeentelijke regie, samen uit met onze ketenpartners. 3. Jeugd en veiligheid We investeren in de sociale infrastructuur en focussen bij dit veiligheidsveld op de volgende onderwerpen (zie verder het programma jeugd en onderwijs ): - Opvoedingsondersteuning; - Verslavingszorg; - Gemeentelijke Organisatie Sluitende Aanpak (GOSA) van jongeren; - Overlast en vernielingen. 4. Fysieke veiligheid We dragen zorg voor een veilige fysieke infrastructuur en focussen bij dit veiligheidsveld op de volgende onderwerpen (zie ook programma beheer buitenruimte ): - Verkeersveiligheid: in 2013 herformuleert de gemeente haar visie op verkeer en vervoer. Één van de subdoelen van het verkeersbeleid zal betrekking hebben op verkeersveiligheid; - Brandveilig Leven: het hoofddoel van het project Brandveilig Leven is bewustwording en gedragsverandering realiseren bij burgers, bedrijven en instellingen op het gebied van brandveiligheid; - Integraal toezicht, controle en handhaving: we investeren in gedragsbeïnvloeding en als sluitstuk in intensivering van handhaving. In de Nota Handhaving Omgevingsrecht zijn de doelen geformuleerd voor de handhaving van regels op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, monumenten, brandveiligheid, bouwen, slopen, aanleg van werken, uitwegen, handelsreclame, enzovoort. In de nota vermelden we ook welke activiteiten uitgevoerd worden. Crisisbeheersing De lokale crisisorganisatie is ingebed in de Veiligheidsregio. Deze inbedding is van belang omdat een crisis immers geen halt houdt bij gemeentegrenzen. Daarom vergt een adequate crisisorganisatie goede afstemming en waar mogelijk eenduidigheid van procedures met regiogemeenten en andere overheden. Om deze uniformiteit te bewerkstelligen is het regionale crisisplan vastgesteld. In 2013 zijn er regionaal nieuwe draaiboeken ontwikkeld. Belangrijke wijzigingen zijn: - Er wordt meer geredeneerd en gewerkt vanuit de (zelf)redzame burger; - Er worden prestatie afspraken vastgelegd waaraan een gemeente tijdens crisis dient te voldoen. Basiszorgniveau geeft helderheid over diensten VRR Binnen de Veiligheidsregio zullen in 2014 met gemeenten afspraken gemaakt worden over een basiszorgniveau. Met dit basiszorgniveau, dat alle taken van de VRR omvat en niet alleen brandweerzorg, wordt beoogd om transparantie te verkrijgen. Door middel van het basiszorgniveau wordt inzichtelijk wat een gemeente geleverd krijgt voor haar financiële bijdrage. 14

18 5. Integriteit en veiligheid We focussen bij dit veiligheidsveld op het vrijwaren van de Krimpense samenleving van georganiseerde criminaliteit (witwassen, schijnbeheer). Daarbij maken we gebruik van de diensten van het Regionaal Informatie en Expertisecentrum (RIEC). 6. Communicatie en veiligheid We focussen bij dit veiligheidsveld op de volgende onderwerpen: - Bewustwording (intern en bij ketenpartners) van het belang van communicatie; - Benoemen van successen; - Online communicatie en monitoring; - Burgernet. Afstemming over veiligheid Tussen politie, burgemeester en officier van justitie worden specifieke afspraken gemaakt over de inzet van de politie (driehoeksoverleg). Onderwerpen als de doelgroepgerichte aanpak van overlastgevende en criminele jeugd en van veelplegers worden daar besproken. Op casusniveau worden afspraken gemaakt in het Veiligheidshuis. De politie rapporteert in haar districtsjaarverslag (eindejaarsrapportages) over de behaalde resultaten. Gedeelde verantwoordelijkheid voor veiligheid Naast de inspanningen die de overheid vanuit haar verantwoordelijkheid pleegt, doet de overheid ook een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van private partijen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het concept van Veiligheid Voorop van de Veiligheidsregio. Het idee achter Veiligheid Voorop is collectieve veiligheid realiseren door risicoalert handelen van burgers, bedrijfsleven en overheden. Deze ruime definitie is ook van toepassing op andere vlakken van het integraal veiligheidsbeleid (zoals inbraakpreventie). Ook binnen het Keurmerk Veilig Ondernemen spreken we partners aan op hun eigen verantwoordelijkheid. 2.1 Overlast Wat willen wij bereiken? A. Minder meldingen van vandalismeschade. B. Minder overlast- en schademeldingen ten gevolge van graffiti. C. Minder meldingen van overlast door jongeren. D. Minder meldingen uitgaansgerelateerde overlast. E. Voorkomen van escalatie bij conflicten tussen buren Wat gaan wij er voor doen? A. Actief opsporen van vandalisme en het zo mogelijk verhalen van schade. B. 1. Actief opsporen van graffiti en het zo mogelijk verhalen van schade. 2. Inzetten van capaciteit en bekostigen Bureau Halt. 3. Treffen van fysieke maatregelen in de openbare ruimte ( hufterproof inrichting). C. 1. Afspraken maken met politie en OM over aanpak. 2. Treffen van fysieke maatregelen in de openbare ruimte ( hufterproof inrichting, plaatsing hekken, creëren zichtlijnen ten behoeve van meer sociale controle). 3. Ketenaanpak op groeps- en casusniveau (GOSA/groepsaanpak), inzet casemanager. D. 1. Afspraken maken met politie over aanpak. Handhaving van exploitatievergunningen. 2. In evenementenbeleid opnemen van randvoorwaarden. E. Inzet buurtbemiddeling. 15

19 2.1.3 Tabel effect- en prestatie-indicatoren Omschrijving E/P Bron % inwoners dat zich in het algemeen wel eens onveilig voelt % inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt E E Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond Realisatiewaarde Nulmeting Streefwaarde (Jaar) (2005) 8 (2005) 15 (2011) 9 (2011) Vernieling cq zaakbeschadiging E Eindejaarsrapportage Politie RR Aantal meldingen overlast E Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond 508 (2009) 19 (2005) (2011) % inwonders dat denkt dat overlast van groepen jongeren vaak voortkomt in hun buurt E Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond 9 (2005) 11,3 (2011) Toelichting: De percentages zijn belevingsindicatoren die afkomstig zijn uit het bevolkingsonderzoek (enquête) van de Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond. De aantallen aangiften/meldingen (per 1000 inwoners) zijn effectindicatoren die afkomstig zijn uit de politiegegevens van de Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond. 2.2 Criminaliteit Wat willen wij bereiken? A. Minder (huiselijk) geweld. B. Minder woninginbraken. C. Minder motorvoertuiggerelateerde criminaliteit. D. Minder diefstal van fietsen en brom- en snorfietsen. E. Minder georganiseerde criminaliteit Wat gaan wij er voor doen? A In stand houden van Advies- en steunpunt huiselijk geweld (zie ook het programma Maatschappelijke ondersteuning). Afspraken met politie en Openbaar Ministerie (OM) maken over prioriteitstelling van geweldsdelicten. Afspraken met politie en OM maken over ambtshalve opsporing en vervolging huiselijk geweld. Ketenaanpak op casusniveau (Lokaal Team Huiselijk Geweld). Als ultimum remedium het opleggen van een tijdelijk huisverbod aan plegers van huiselijk geweld en daarvoor een adequaat ambtelijk adviesteam paraat houden. B. 1. Afspraken met politie en OM maken over prioriteitstelling. 2. Gemeentebreed met ketenpartners realiseren van Politiekeurmerk Veilig Wonen. Zie de tabel voor de specifieke werkwijze bij bestaande bouw en nieuwbouw. Op het niveau van de woonomgeving kan de gemeente het keurmerk zelf realiseren (zie onderstaande tabel). Bestaande bouw Niveau woning Niveau complex Niveau woonomgeving Stimuleren en subsidiëren (bijv. prestatieafspraken met Herbestratingsplannen QuaWonen) Nieuwbouw Realiseringsovereenkomst Afwerkingsplannen 16

20 C. Afspraken met politie en OM maken over prioriteitstelling. D Afspraken met politie en OM maken over prioriteitstelling. In stand houden (onbewaakte) fietsenstallingen bij Crimpenhof en busstation. Plaatsen van Fietsparkeer rekken bij afwerkings-, herbestrating- en herinrichtingsplannen. E In stand houden van het Regionale Informatie- en Expertisecentrum (RIEC). Een adequaat gebruik van het regelgevend kader (exploitatievergunning, instrumentarium wet BIBOB, APV). Actief participeren in de werkgroep Keurmerk Veilig Ondernemen Stormpolder, Parallelweg en De Krom Tabel effect- en prestatie-indicatoren Omschrijving E/P Bron Aantal aangiften geweld totaal E Veiligheidsrapportage Rotterdam-Rijnmond Aantal misdrijven huiselijk geweld Aantal aangiften diefstal brom-, snor- en fietsen Aantal aangiften woningcriminaliteit Realisatiewaarde Nulmeting Streefwaarde (Jaar) (2009) E Jaarverslag politie 74 (2009) E Veiligheidsrapportage 74 Rotterdam-Rijnmond (2009) E Eindejaarsrapportage Politie RR Aantal aangiften diefstal auto E Eindejaarsrapportage Politie RR 2.3 Verkeersveiligheid 41 (2009) 9 (2009) 92 (2011) Wat willen wij bereiken? A. Minder verkeersslachtoffers (ziekenhuisgewonden en verkeersdoden) Wat gaan wij er voor doen? A. 1. Wij pakken black spots aan. 2. Wij richten de infrastructuur en de woongebieden in conform de wegencategorisering en de richtlijnen van Duurzaam Veilig. 3. Wij proberen het gedrag van verkeersdeelnemers zodanig te beïnvloeden (o.a. door verkeerseducatie en de inzet van het SnelheidsInformatieDisplay) dat de kans op ongevallen (met letsel) zo klein mogelijk is. 4. Wij zetten in overleg met politie en justitie handhaving in als sluitstuk van ons beleid Tabel effect- en prestatie-indicatoren Omschrijving E/P Bron Totaal aantal ernstige ongevallen Rapportcijfer ervaren verkeersveiligheid in gemeente Rapportcijfer ervaren verkeersveiligheid in de buurt E ViaStat-online 5,7 ( ) E Waar staat je gemeente 6,6 (2010) E Waar staat je gemeente 6,6 (2010) Realisatiewaarde Nulmeting Streefwaarde (Jaar) (2011)