Erfrecht, een eerste kennismaking

Transcriptie

1 Erfrecht, een eerste kennismaking Vormingssoort: Syndicale vorming Auteur: Katrien Van Sinay

2 Inhoudstafel 1. Een sterfgeval: wat nu 2. Wie zijn de erfgenamen 3. De nalatenschap 4. Erfbelasting 5. Successieplanning

3 Openvallen van de nalatenschap Erfenissen vallen open door de dood Vaststellen van overlijden: overlijdensattest (dokter) Aangifte overlijden: dienst burgerlijke stand gemeente plaats van overlijden; Overlijdensakte

4 Openvallen van de nalatenschap Vermist? Verdwenen in levensbedreigende omstandigheden: gerechtelijke verklaring van overlijden 4

5 Openvallen van de nalatenschap Met de noorderzon vertrokken: afwezig 5

6 Procedure om nalatenschap van een afwezige te laten openvallen (RB 1 e aanleg) 1 e fase: Vermoeden van afwezigheid: 3 maand niet meer verschenen in woonplaats 3 maand geen nieuws ontvangen Onzekerheid bestaan over leven/dood Algemeen gevolmachtigde / voorlopige bewindvoerder beheert de nalatenschap als goede huisvader 2 e fase: Verklaring van afwezigheid: 5j sinds 1 e fase/ 7j geen nieuws Beschouwd als overleden nalatenschap valt open Terugkeer van afwezige Derdenverzet Goederen terugvragen Huwelijk blijft ontbonden

7 Een sterfgeval, wat nu? Overlijden aangeven bij burgerlijke stand Begrafenisondernemer contacteren Verschillende instanties op de hoogte brengen Werkgever / RVA / ziekenfonds /vakbond Verhuurder Banken en verzekeringen Dienst voor inschrijving van voertuigen Nutsvoorzieningen (water, elektriciteit) Abonnementen (gsm, krant, )

8 Openvallen van de nalatenschap Blokkering van bankrekening De bank blokkeert de bankrekening/kluis na kennisname van overlijden Zowel de rekeningen van de overledene als van de lle, gehuwd in wettelijk stelsel, worden geblokkeerd Bank zal eerst aan fiscale administratie het saldo meedelen op datum van overlijden Lle of wettelijk samenwonende partner kan een voorschot krijgen van maximum 5000 Op verzoek kan de bank ondertussen gewone schulden betalen

9 Openvallen van de nalatenschap Deblokkering van de bankrekening Hoe? Attest van erfopvolging: (via registratiekantoor) Akte van erfopvolging: (via notaris ) Verplichting bank: Info over schulden opvragen bij belastingadministraties (van overledene én erfgenamen) Saldo op bankrekening op 0u dag van overlijden, wordt overgemaakt aan de fiscus 9

10 Voorwaarden om te kunnen erven U moet bestaan Reeds verwekt: weerlegbaar vermoeden tussen 300 e -180 e dag voor geboorte Levend en levensvatbaar geboren

11 Voorwaarden om te kunnen erven U moet bestaan Nog in leven zijn Probleem bij gelijktijdig overlijden 11

12 Voorwaarden om te kunnen erven U mag niet onwaardig zijn (niet verder besproken)

13 Wettelijke erfopvolging Wanneer erflater nalatenschap zelf niet geregeld heeft (testament contractuele erfstelling) De wet bepaalt de orde van erfopvolging tussen de erfgenamen 3 groepen die recht kunnen hebben op de nalatenschap: bloedverwanten, partner, staat

14 Erfgenamen -bloedverwanten

15 Erfgenamen en bloedverwanten

16 Bloedverwanten: Regel van orde Verdeling van familieleden in 4 groepen 1: Afstammelingen kinderen, kleinkinderen 2: Bevoorrechte zijverwanten met of zonder (bevoorrechte) ascendenten Ouders (elk ¼) + broers/zusters/halfbroer/halfzuster + afstammelingen 3: Ascendenten ouders/grootouders 4: Overige zijverwanten oom/tante/kozijn/nicht/grootoom/groottante

17 1 ste orde 2 de orde 3 de orde 4 de orde Afstammelingen = alle bloedverwanten in neergaande lijn Bevoorrechte ascendenten en bevoorrechte zijverwanten Ascendenten = alle bloedverwanten in opgaande lijn Overige zijverwanten = alle bloedverwanten in zijlijn tot 4 de graad (andere dan broers en zussen) - Kinderen - Kleinkinderen - Achterkleinkinderen - Natuurlijke kinderen - Gewone en ten volle geadopteerde kinderen - Ouders (als er nog broers/zussen of hun afstammelingen zijn) - Broers en zussen/halfbroers en halfzussen, en hun afstammelingen Wie? - Ouders (als broers/zussen niet tot de nalatenschap komen) - Grootouders - overgrootouders - Ooms en tantes - Neven en nichten - Grootooms en groottantes 17

18 Orde 1: afstammelingen Tante Astrid Emmanuel Opa Albert Papa Filip Gabriël Elisabeth Nonkel Laurent Eléonore

19 Orde 2: bevoorrechte ascendenten + zijverwanten en afstammelingen

20 Orde 3: de ascendenten Elisabeth Mama Mathilde Papa Filip Grootvader Albert

21 Orde 4: overige zijverwanten oom, tante, neef, nicht,

22 1 ste orde sluit andere ordes uit 1 ste = dochter dus: dochter erft alles

23 Bloedverwanten: Regel van de graad Graad: afstand tussen erflater en bloedverwant Rechte lijn: 1 graad = 1 generatie Zijlijn: eerst terugkeren naar stamvader

24 Binnen 1 ste orde erft de dichtste graad 2 Emmanuel 1 2 Gabriël 1 2 Elisabeth 1 2 Eléonore

25 Graad in de rechte opgaande lijn Filip Albert Boudewijn 1 2

26 Graad in zijlijn /04/2019

27

28 Bloedverwanten: Regel van de plaatsvervulling Afstammelingen treden in de plaats (en de graad) van de erfgenaam Ook bij verwerpende en onwaardige erfgenaam Toegelaten in de rechte nederdalende lijn, ten voordele van de afstammelingen van de kinderen Toegelaten in de nederdalende zijlijn ten voordele van de afstammelingen van de broers/zusters, ooms/tantes De verdeling van de erfenis geschiedt dan bij staken, waarbij 1 staak 1 tak van de familie is

29 29 25/04/2019

30 Voorbeeld Plaatsvervulling Astrid Albert Elk 1/9 Filip 1/3 Elk 1/9 Laurent

31 Bloedverwanten: Regel van de kloving Verbreekt de prioriteitsregel van de orden en de gelijke verdeling tussen erfgenamen in dezelfde graad Vindt plaats bij Verdeling tussen bloedverwanten in opgaande lijn (3 e en 4 e orde) Verdeling tussen halfbroers / zussen Methode De erfenis wordt gesplitst in 2 helften verdeeld tussen de vaderlijke en de moederlijke lijn In elke lijn wordt de erfopvolging geregeld alsof het ging om een afzonderlijke nalatenschap onder de tot die lijn behorende bloedverwanten

32

33 Voorbeeld kloving Dus: 50 % voor Albert 50 % voor Helène 25/04/2019

34 Bloedverwanten: Regel van de kleine kloving Vindt plaats in de 2 e orde Wanneer er halfbroers/zusters zijn De erfenis wordt gesplitst in 2 helften verdeeld tussen de vaderlijke en de moederlijke lijn Volle broers/zusters erven in beide lijnen, halfbroers/zusters slechts in hun lijn

35 35

36 Totaal: Laurent: ¼ van Paola + 1/6 Albert Astrid: ¼ van Paola + 1/6 Albert Delphine: 1/6 van Albert 1/6 1/6 1/6 1/4 1/ /04/2019

37 Partners: het wettelijk erfrecht Wettelijk erfrecht van de langstlevende echtgenoot Wettelijk erfrecht van de wettelijk samenwonende Geen wettelijk erfrecht voor feitelijk samenwonende 37

38 Wettelijk erfrecht wettelijk samenwonende Wat erft de wettelijke samenwonende? Recht van VG op de gemeenschappelijke verblijfplaats en op de daarin aanwezige huisraad Recht op de huurgelden m.b.t. de gemeenschappelijke verblijfplaats en recht van VG op de daarin aanwezige huisraad Kan uitgebreid worden via testament (zie later) 38

39 Wat erft de feitelijk samenwonende? In principe niets Enkel indien je naaste familie bent van de samenwonende partner (broer, zus, ) en er geen andere erfgenamen zijn die juridisch dichter bij de overledene staan, ben je wettelijk erfgenaam Wel mogelijk via testament (zie later) 39

40 Lle: Huwelijksvermogensstelsel vereffenen Door de dood houdt het huwelijk op en wordt het huwelijksstelsel ontbonden Eerst vereffening van huwelijksvermogen, dan pas vereffening van nalatenschap Dus: het huwelijksvermogensstelsel bepaalt waaruit nalatenschap van gehuwde erflater bestaat

41 Lle: huwelijksvermogensstelsel 3 mogelijkheden: Wettelijk stelsel Scheiding van goederen Algemene gemeenschap 41

42 Wettelijk stelsel

43 Huwelijksvermogensstelsel: Wettelijk stelsel Gemeenschappelijk vermogen: inkomsten tijdens het huwelijk bekomen door beide echtgenoten Loon, spaargeld, roerende/onroerende goederen,. Eigen vermogen: voorhuwelijks bezit + tijdens het huwelijk gratis verkregen door schenking/erfenis + goederen van persoonlijke aard Nalatenschap: Gemeenschappelijk vermogen (gedeeld door 2) Eigen goederen overledene

44 Scheiding van goederen

45 Huwelijksvermogensstelsel: Scheiding van goederen Er bestaat geen gemeenschappelijk vermogen Iets gezamenlijk kopen = elk voor de helft eigenaar in onverdeeldheid Alle inkomsten verworven tijdens huwelijk blijven eigen Nalatenschap: Eigen goederen van overledene Het aandeel van de overledene in de onverdeeldheid

46 Algemene gemeenschap van goederen

47 Huwelijksvermogensstelsel: Algemene gemeenschap van goederen Alles is gemeenschappelijk vermogen, met uitzondering van de goederen van persoonlijke aard Nalatenschap: Gemeenschappelijk vermogen (gedeeld door 2) Goederen van persoonlijke aard

48 Erfrecht lle Wat erft de lle uit de nalatenschap? In samenloop met nakomelingen: VG op alles In samenloop met erfgenamen tot 4e orde: VE op goederen in onverdeeldheid (of GV) + VG op eigen vermogen In samenloop met erfgenamen van 4e orde of verder: VE op alles

49 Erfrecht lle Wat betekent vruchtgebruik (VG) blote eigendom (BE) Volle eigendom wordt opgesplitst in : VG en BE Blote eigendom/be = blijft gedurende de termijn van het VG eigenaar van het goed maar eigendomsrecht wordt aan banden gelegd Vruchtgebruik/VG = het recht om goederen die eigendom zijn van iemand anders te gebruiken, maar ook verbruiken, beheren en ervan genieten: voorbeeld: een koppel, gehuwd onder het wettelijk stelsel heeft 2 kinderen. Partner A sterft en er is geen huwelijkscontract of testament partner B krijgt VG van de nalatenschap en de kinderen samen de BE van de nalatenschap 25/04/2019

50 Mogelijkheid tot omzetting van het VG lle Omzetting in volle eigendom: de langstlevende staat VG af op bepaalde goederen in ruil voor BE (en dus in totaal VE) op andere goederen; Omzetting in een som geld: het VG op erfgoederen wordt vervangen door een som geld; Omzetting in een rente: het VG wordt omgezet in een gewaarborgde en geïndexeerde rente. Het omzettingsrecht kan zowel op het geheel als op een gedeelte van de goederen worden uitgeoefend. 50

51 Aanvaarding van de nalatenschap Erfkeuze: 3 mogelijkheden Zuivere aanvaarding Kan uitdrukkelijk maar ook stilzwijgend (dading van beschikking / gewoon beheer) Erfenis bevat alle goederen en schulden Risicovol! Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving U moet verklaring afleggen bij notaris Er wordt boedelbeschrijving opgemaakt U moet nooit meer betalen dan de lasten Verwerping U moet verklaring afleggen bij notaris U bent geen erfgenaam, de volgende in orde/graad wordt erfgenaam Verwerping is niet steeds mogelijk Generatiesprong (zie later)

52 3. Aangifte nalatenschap

53 3. Aangifte van nalatenschap De 5 W s Wie Wanneer Wijze Wat Waarom

54 3. Aangifte van nalatenschap 1. WIE Wettige erfgenamen (via wettelijke erfopvolging) Algemene legatarissen (via testament) Begiftigde (begunstigde van gift of contractuele erfstelling tussen echtgenoten) Door notaris ereloon

55 3. Aangifte van nalatenschap 2. WANNEER Aangifte binnen de 4 maanden na het overlijden Overlijden in Europa: 5 maanden Overlijden in rest van de wereld: 6 maanden Laattijdige aangifte = boete in de vorm van belastingverhoging, zelfs wanneer verlenging werd gevraagd! Niet indienen van de aangifte = aanslag van ambtswege

56 3. Aangifte van nalatenschap 3. WIJZE Vlaanderen: 28 pagina s Begeleidende nota : %20Aangifteformulier.pdf Begeleiding via ACLVB!

57 3. Aangifte van nalatenschap 4. WAT Gegevens van de erflater Gegevens van erfgenamen Activa/passiva Gemeenschappelijk / eigen vermogen Vrijstellingen/verminderingen Fictiebepalingen

58 3. Aangifte nalatenschap WAT ZIT ER IN HET ACTIEF Alle goederen die eigendom waren van overledene op het moment van overlijden, die een waarde in geld vertegenwoordigden ONROEREND Woning Bouwgrond Mede-eigenaar van ouderlijke woonst (na overlijden ouders) ROEREND Inboedel gezinswoning Zichtrekening, aandelen Personenwagen, kleren en juwelen, Schenkingen < 3 jaar vóór overlijden (géén schenkingsbelasting)

59 3. Aangifte nalatenschap Verplichting tot waardering

60 3. Aangifte nalatenschap Verplichting tot waardering In de aangifte moet men niet enkel een opsomming geven van alle goederen, ment dient deze ook zelf te waarderen! De erfgenamen moeten zelf aanduiden hoeveel elke goed op de dag van het overlijden waard was Welke waarde? De verkoopwaarde op de dag van het overlijden. Dit is dus niet de aankoopwaarde of verzekerde waarde

61 3. Aangifte nalatenschap Verplichting tot waardering Roerend Kijk naar werkelijke waarde i.p.v. verzekerde waarde Onroerend Zelf, met makelaar / notaris: niet bindend Erkende schatter: bindend (wel betalen) Vanaf 1 april 2019: mogelijkheid tot gratis schatting via Vlabel

62 3. Aangifte nalatenschap WAT ZIT ER NIET IN HET ACTIEF Goederen / voordelen die erfopvolgers ter gelegenheid van het overlijden van de erflater van derden bekomen Overlevingspensioen Schadevergoeding die door een aansprakelijke derde wordt uitgekeerd Renten i.k.v. arbeidsongevallenwet Aanwas vruchtgebruik bij naakte eigenaar Hierop GEEN erfbelasting verschuldigd!

63 3. Aangifte nalatenschap Verschil tussen eigen vermogen (EV) en gemeenschappelijk vermogen (GV) Eigen vermogen: Niet gehuwd: ALLES Gehuwd onder scheiding van goederen: ALLES (eventueel voor een bepaald % in onverdeeldheid, wegens samen gekocht) Gehuwd onder wettelijk stelsel: strikt persoonlijke goederen + goederen / gelden van vóór het huwelijk Goederen / gelden verkregen door schenking / erfenis Gemeenschappelijk vermogen Gehuwd onder wettelijk stelsel Alle goederen / gelden sinds datum huwelijk

64 3. Aangifte nalatenschap WAT ZIT ER IN HET PASSIEF Schulden van de overledene = alle openstaande schulden (wel enkel zijn aandeel in de schuld) Werkelijke schulden bewijzen OF 2 forfaits mogelijk: 3.206,40 / 2 voor de schulden van het GV (2019) OF 1.603,20 voor de schulden van de nalatenschap (2019) Combineerbaar met specifieke onroerende schulden

65 Wat moet er aangegeven worden WAT ZIT ER IN HET PASSIEF Begrafeniskosten Werkelijke kosten bewijzen OF Forfait van 6.412,80 (2019)

66 3. Aangifte nalatenschap 4. WAT Vrijstellingen/verminderingen Gehandicapte persoon Gezinswoning (voor partner zie bij 5. Erfbelasting) Voor kinderen jonger dan 21 jaar Partner gemeenschappelijke kinderen jonger dan 21 jaar Bepaalde goederen (bv. bos),. Opeenvolgende overdracht binnen het jaar Wettelijke terugkeer Buitenlands onroerend goed waarop in buitenland erfbelasting werd betaald Familiale onderneming / vennootschap

67 3. Aangifte nalatenschap Fictiebepalingen Niet langer in het actief en toch successierechten Goederen die op het ogenblik van het overlijden geen deel meer uitmaken van de nalatenschap Burgerrechtelijk maken deze goederen geen deel uit van de nalatenschap (overgegaan naar het vermogen van een begiftigde) Maar fiscaal toch fictief tot de nalatenschap worden gerekend Fictiebepalingen: eigenlijk antimisbruikbepalingen Om te vermijden dat de erflater verdachte handelingen gaat stellen waardoor zijn nalatenschap verkleint

68 3. Aangifte nalatenschap Fictiebepalingen Handelingen tijdens het leven die behoren tot de fictiebepalingen en worden dus belast: Een schuldbekentenis in een testament De clausule: langst leeft, in het huwelijkscontract Alle niet geregistreerde schenkingen binnen de 3 jaar vóór het overlijden (hand- en bankgift, buitenlandse akte) De levensverzekering (beding ten behoeve van een derde)

69 3. Aangifte van nalatenschap 5. WAAROM In België is er erfbelasting verschuldigd door erfgenamen op het deel van de netto-nalatenschap dat zij erven Deze erfbelasting wordt berekend en geheven o.b.v. de aangifte van de nalatenschap Vermogen schulden / lasten Daarom dat deze aangifte zo belangrijk is, zowel voor de erfgenaam als voor de staat!

70 4. Tarieven erfbelasting

71 4. Tarieven erfbelasting Algemeen Regionale belasting, afhankelijk van fiscale woonplaats erflater Vlaamse belastingdienst = Vlabel Eigen regels Eigen interpretaties

72 4. Tarieven erfbelasting Tarief van erfbelasting Het tarief van de erfbelasting wordt berekend volgens 3 criteria De graad van verwantschap tussen erflater en erfopvolgers Een progressief % dat varieert Het netto-aandeel dat iedere erfopvolger krijgt

73 4. Tarieven erfbelasting Rechte lijn, echtgenoten en samenwonenden Tarief rechte lijn wordt afzonderlijk toegepast op Onroerend en roerend erfdeel Per erfgenaam

74 4. Tarieven erfbelasting Rechte lijn, echtgenoten en samenwonenden Er bestaan nog belastingverminderingen + bijkomende bonussen De langstlevende partner krijgt een vrijstelling van euro op roerende goederen bovenop de vrijstelling van de gezinswoning Voor kinderen van de overledene jonger dan 21 jaar is er een belastingvermindering voorzien van 75 euro voor elk volledig jaar dat nog moet verlopen tot de leeftijd van 21 jaar wordt bereikt. Ook de door de overlevende echtgenoot of samenwonende verschuldigde rechten worden verminderd, met de helft van de verminderingen die de gemeenschappelijke kinderen genieten. Een jongere onder 21 jaar die beide ouders verliest krijgt een vrijstelling van euro op roerend vermogen en op het huis waarin hij/zij woont

75 4. Tarieven erfbelasting Tarief rechte lijn, echtgenoten en samenwonenden WIE Rechte lijn = kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, adoptie (speciale regels), stiefkinderen Echtgenoten = vanaf trouwdatum Samenwonenden = wettelijk samenwonenden vanaf datum wettelijk samenwonend; feitelijk samenwonenden vanaf 1 jaar feitelijk samenwonend

76 4. Tarieven erfbelasting Vrijstelling gezinswoning Sinds 1/1/2007 is er een vrijstelling van erfbelasting voor de vererving van de gezinswoning (= de gezamenlijke hoofdverblijfplaats) Geldt enkel voor echtgenoten en wettelijke samenwonenden, feitelijk samenwonenden moeten minstens 3 jaar vóór het overlijden met elkaar hebben samengewoond (enkel in Vlaanderen!) Vrijstelling geldt niet voor samenwonende bloedverwanten in rechte lijn (kind ouder grootouder) Opgelet : kinderen die de blote eigendom erven betalen WEL erfbelasting

77 4. Tarieven erfbelasting VOORBEELD rechte lijn Persoon X heeft aan onroerend vermogen en aan roerend vermogen Heeft 3 kinderen ouder dan 21 jaar elk kind zal belast worden op onroerend en roerend eerste schijf van à 3% = Saldo van à 9 % = Totaal per kind: (2 x 6.000) Totaal samen:

78 4. Tarieven erfbelasting Voorbeeld: echtgenoot Persoon X laat (roerend) na aan zijn echtgenoot lle betaalt: aan 3% = aan 9% = Totaal erfbelasting te betalen Besparing 1.500

79 4. Tarieven erfbelasting Broers en zussen Netto aandeel Tarief % % Meer dan % Tarief wordt afzonderlijk toegepast per erfgenaam, maar geen opsplitsing tussen roerend en onroerend! Ook hier gelden belastingverminderingen (zie kleine nalatenschappen)

80 4. Tarieven erfbelasting Broers zussen : voorbeeld X heeft onroerende goederen en roerende goederen X heeft 3 broers Elke broer zal belast worden op Eerste schijf à 25 % = Tweede schijf van à 30 % = Saldo à 55 % = Per broer: Totaal aan erfbelasting:

81 4. Tarief erfbelasting Anderen Netto-aandeel Tarief % % Meer dan % Tarief wordt niet afzonderlijk toegepast per erfgenaam, en ook geen opsplitsing tussen roerend en onroerend! Ook hier gelden belastingverminderingen

82 4. Tarieven erfbelasting VOORBEELD - anderen X heeft onroerende goederen en roerende goederen X heeft 3 neven De erfbelasting zal berekend worden op en nadien gedeeld worden onder de 3 erfgenamen Eerste schijf à 25 % = Tweede schijf van à 45 % = Saldo à 55 % = Totaal aan erfbelasting: Per neef: ,66

83 4. Tarieven erfbelasting Belastingkrediet voor kleine nalatenschappen/bescheiden erfdeel Rechte lijn / echtgenoot Voor netto-verkrijgingen die de niet overstijgen, wordt de erfbelasting tot 500 verminderd De berekening gebeurt a.d.h.v volgende formule: vermindering = 500 euro - (netto-verkrijging/100) Voorbeeld: U erft een netto-verkrijging van aan roerende goederen. De erfbelasting bedraagt 750 ( x 3% = 750). De vermindering hierop bedraagt 250 euro (500 - ( / 100)). U moet dus in totaal 500 erfbelasting betalen.

84 4. Tarieven erfbelasting Belastingkrediet voor kleine nalatenschappen Broers / zussen en andere personen Netto-verkrijging kleiner of gelijk aan Voor netto-verkrijgingen van maximaal , wordt de te betalen erfbelasting verminderd op basis van volgende formule: vermindering = netto-verkrijging / 10 Voorbeeld: U erft als erfgenaam De successierechten op deze verkrijging bedragen ( x 25%). De bovenstaande vermindering bedraagt (15.000/10). In totaal betaalt u dus erfbelasting en geniet u een voordeel van

85 4. Tarieven erfbelasting Belastingkrediet voor kleine nalatenschappen Broers / zussen en andere personen Netto-verkrijging tussen en Voor netto-verkrijgingen tussen en wordt de erfbelasting verminderd op basis van volgende formule: vermindering = euro - (netto-verkrijging / 30) Voorbeeld: U erft als erfgenaam een netto-verkrijging van De erfbelasting op deze verkrijging bedraagt euro ( x 25%). De bovenstaande vermindering bedraagt 1.333,34 euro ( / 30). In totaal moet u dus 7.416,66 erfbelasting betalen na aftrek van de vermindering. U krijgt dus een voordeel van 1.333,34

86 5. SUCCESSIEPLANNING

87 5. Successieplanning Wat is successieplanning Aan de hand van bepaalde technieken Personen beschermen Op een legale manier de erfbelasting beperken

88 5. Successieplanning: stel de juiste vragen Hoe is mijn vermogen samengesteld? Waar woon ik? Wie zijn mijn wettelijke erfgenamen? Welke impact heeft mijn huwelijkscontract? Wat heeft het meeste belang: lage erfbelastingen vs nalaten aan wie ik wil? Wie wil ik bevoordelen/benadelen? Tijdens leven of bij overlijden? 88

89 5. Successieplanning : beperkingen Sommige erfgenamen kunnen niet onterfd worden

90 5. Successieplanning : beperkingen Sommige erfgenamen kunnen niet onterfd worden = reservataire erfgenamen: Kinderen Langstlevende echtgenoot (Lle) Nalatenschap bestaat dan uit reservatair deel en beschikbaar deel De reserve is het verplichte deel dat gaat naar de erfgenamen Het beschikbaar gedeelte is wat overblijft na aftrek van de reserve

91 5. Successieplanning : beperkingen Reserve kinderen

92 5. Successieplanning : beperkingen Reserve lle 2 soorten reserves: of VG op de helft van de nalatenschap minstens VG op de gezinswoning en huisraad (zelfs als dit meer is dan de helft van de nalatenschap) De langstlevende kan kiezen welke reserve hij/zij uitoefent

93 5. Successieplanning : beperkingen Reserve ouders? Reserve ouders is verdwenen Vervangen door onderhoudsvordering ten laste van de nalatenschap Beperkt tot ¼ van de nalatenschap Onderhoudsplicht kinderen <> ouders

94 5. Successieplanning MOGELIJKHEDEN Het testament Het huwelijkscontract Het beding van aanwas De generatiesprong De schenking De levensverzekering De erfovereenkomst 94

95 Bedankt voor uw aandacht!