Jaarverslag Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
|
|
- Hanne Smits
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Jaarverslag 2008 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Datum rapport 28 mei 2009 Nummer/versie Definitief Auteur Bestuur Telefoon
2 Profielschets Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics is een ondernemingspensioenfonds. Het pensioenfonds voert de pensioenregelingen uit voor de medewerkers van SABIC Innovative Plastics BV en is statutair gevestigd te Bergen op Zoom. De basispensioenregeling is een (voorwaardelijk) geïndexeerde opbouwregeling en wordt in de Pensioenwet gekarakteriseerd als een uitkeringsovereenkomst. De premies voor de basispensioenregeling worden ingebracht door de werkgever en de werknemers. Op de opgebouwde aanspraken van actieve deelnemers vindt jaarlijks onvoorwaardelijk toeslagverlening plaats. De toeslagverlening op de ingegane pensioenen en premievrije pensioenaanspraken van gewezen deelnemers is voorwaardelijk. De vrijwillige bijspaarregeling GESAVE wordt gekarakteriseerd als een premieovereenkomst. Ultimo boekjaar heeft het pensioenfonds in totaal ruim deelnemers. De uitvoering van de pensioenregeling heeft het bestuur sinds 1 januari 2006 uitbesteed aan TKP Pensioen BV (TKP). Het bestuur heeft het grootste deel van het beheer van het pensioenvermogen uitbesteed aan GE Asset Management (GEAM). Het beheer van indirect vastgoed is uitbesteed aan TKP Investments BV. De individuele pensioenspaarregelingen (GESAVE en GEFLEX) worden uitgevoerd door Delta Lloyd Bank. Het overlijdensrisico en het arbeidsongeschiktheidsrisico zijn op stop loss-basis herverzekerd bij Zwitserleven, Zwitserse Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente NV. Daarnaast maakt het bestuur gebruik van de werkzaamheden van een externe (certificerende) actuaris (Mercer) en accountant (KPMG). 1
3 Inhoudsopgave 1. Kerncijfers 4 2. Personalia 5 3. Verslag Verantwoordingsorgaan 9 Bestuursverslag Voorwoord Doelstelling Financiële opzet Inleiding Beleid en beleidskeuzes Risicobeheer Verslag van het vermogensbeheer Algemeen Marktontwikkelingen aandelen en vastrentende waarden Marktontwikkelingen vastgoedbeleggingen Pensioen en uitvoering Inleiding Pensioencommunicatie Pensioenadministratie Pensioenregelingen Nieuwe wetgeving Governance en compliance Algemeen Goed Pensioenfondsbestuur Gevolgen verkoop GE Plastics Informatie vanuit toezicht van DNB en AFM Bestuursaangelegenheden Deskundigheids- en integriteitstoets en opleiding Gedragscodes Geschillen Reactie bestuur op verslag Verantwoordingsorgaan Visitatiecommissie Naleving van wet- en regelgeving Organisatie en uitvoering Statutenwijziging Verwachte gang van zaken 48 Jaarrekening Jaarrekening Balans Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht Toelichting op de jaarrekening Actuariële analyse 74 2
4 Overige gegevens Overige gegevens Accountantsverklaring Actuariële verklaring Bijzondere statutaire zeggenschapsrechten 81 Bijlagen 82 Bijlage 1 Deelnemersbestand 83 Bijlage 2 Begrippenlijst 84 3
5 1. Kerncijfers Bedragen x ** 2004 ** Aantal verzekerden (per einde van het jaar) Deelnemers, actief en voortgezet * Gewezen deelnemers * Pensioengerechtigden Totaal aantal verzekerden Bijdragen van werkgevers Regulier Additionele stortingen Uitkeringen Eigen vermogen (Overige) Technische voorzieningen *** Beleggingen Beleggingen voor risico pensioenfonds Beleggingsopbrengsten Rendement o.b.v total return -19,8 % 7,6 % 11,0 % 18,1 % 6,2 % Beleggingen voor risico deelnemers Dekkingsgraad **** 99,2 % 151,4 % 134,1 % 120,4 % 109,8 % * De grote afname bij actieven en toename bij gewezen deelnemers in 2007 ten opzichte van 2006 wordt veroorzaakt door de beëindiging van de aangesloten GE-ondernemingen per 1 september Aangezien ultimo 2007 nog geen formele uittreding van GE-ondernemingen heeft plaatsgevonden, zijn de actieve GE-werknemers, in overleg met DNB en met het bestuur van Stichting GE Pension NL 2007, per 1 september 2007 als gewezen deelnemers opgenomen in het pensioenfonds. De grote afname van de gewezen deelnemers in 2008 ten opzichte van 2007 is het gevolg van het formaliseren van de uittreding van de GE-ondernemingen gedurende ** De cijfers 2004 en 2005 zijn in 2006 aangepast (een andere rubricering in verband met overgang van pensioenvermogenmethode naar fondsvermogenmethode) voor vergelijkingsdoeleinden. *** Ondanks de sterke daling van het aantal deelnemers zijn de (overige) technische voorzieningen significant gestegen. Deze stijging wordt veroorzaakt door de daling van de rentetermijnstructuur waarmee de verplichtingen worden berekend. **** De berekening van de dekkingsgraad is gelijk aan het eigen vermogen plus de voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds, waarbij de overige technische voorzieningen buiten beschouwing worden gelaten, gedeeld door de voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds. 4
6 2. Personalia Bestuur Benoemd namens de werkgever: Naam mw. Y.M.M. den Bakker Functie in bestuur Bestuurslid vanaf Bestuurslid tot en met Portefeuille lid Fiscale zaken J.G.M. van Gisbergen plaatsvervangend secretaris Toezicht deskundigheidsplan F. Grever voorzitter Algemene bestuurlijke zaken Wet- en regelgeving Uitbesteding van werkzaamheden mw. D. Hameetman lid Fiscale zaken en pensioenregelingen en pensioensoorten J.M.M.P. Stockbroekx lid Vermogensbeheer Financiën en beleggingen O.M.H. Tant voorzitter Algemene bestuurlijke zaken De werkgeversvertegenwoordigers hebben zitting voor een periode van vier jaar en zijn terstond hernoembaar. Benoemd namens de deelnemers: Naam Functie in bestuur Bestuurslid vanaf Bestuurslid tot en met Portefeuille J.J.O. Aerts secretaris Secretariaat, actuariële zaken en verslaglegging F. Grever plaatsvervangend voorzitter Wet- en regelgeving Uitbesteding van werkzaamheden R. Lisapaly lid Administratieve organisatie en interne controle mw. A.J.L.M. Proost lid Pensioen- & loonadministratie L.J.M. de Smet lid Communicatie A.A. Volkers lid De werknemersvertegenwoordigers hebben zitting voor een periode van vier jaar. De aftredende kan zich terstond herkiesbaar stellen. Wegens het aftreden van de heer O.M.H. Tant is de heer F. Grever met ingang van 1 november 2008 benoemd tot voorzitter. De ontstane vacature is opgevuld door de heer A.A. Volkers. 5
7 Directeur Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics S.S. Hoogterp Assistent van de directie: mw. C. Ligtenberg Dagelijks bestuur F. Grever J.G.M. van Gisbergen J.J.O. Aerts S.S. Hoogterp Beleggingscommissie J. Stockbroekx (voorzitter) J.J.O. Aerts F. Grever S.S. Hoogterp R. Lisapaly Communicatiecommissie L.J.M. de Smet J.J.O. Aerts mw. D. Hameetman S.S. Hoogterp C. Ligtenberg G. op den Dries (deelnemersraad) H. van den Durpel (deelnemersraad) Redactie PensioenPraat L.J.M. de Smet (voorzitter) J.J.O. Aerts (voorzitter tot ) mw. D. Hameetman S.S. Hoogterp M.E. van der Merk (TKP) Kwaliteitscommissie J.G.M. van Gisbergen R. Lisapaly mw. D. Hameetman S.S. Hoogterp Commissie Statuten J.J.O. Aerts F. Grever mw. D. Hameetman S.S. Hoogterp A.G. Frankema (TKP) 6
8 Commissie Reglementen J.J.O. Aerts S.S. Hoogterp L.J.M. de Smet A.G. Frankema (TKP) Commissie Goed Pensioenfonds Bestuur S.S. Hoogterp F. Grever A.G. Frankema (TKP) Commissie Website L.J.M. de Smet J.J.O. Aerts S.S. Hoogterp C. Ligtenberg (secretariaat) Commissie gegevensaanlevering R. Lisapaly J.G.M. van Gisbergen S.S. Hoogterp Deelnemersraad H. van den Durpel, voorzitter G. op den Dries, plaatsvervangend voorzitter J. van Es, waarnemend secretaris A. van Valen E. Schlärmann B. Jonker P. van Tilburg Secretariaat deelnemersraad: mw. C. Ligtenberg Custodian Northern Trust Global Services Limited, Dublin Pensioenadministratie TKP Pensioen BV, Groningen Vermogensbeheerders GE Asset Management Limited, Londen/Stamford (U.S.) (GEAM) TKP Investments BV (TKP Pensioen Real Estate Fonds), Groningen (indirect vastgoed) Delta Lloyd Bank NV, Amsterdam (Pensioenspaarregeling, GEFLEX, GESAVE) Adviseurs KPMG Accountants NV, externe accountant Mercer Certificering BV, externe actuaris Strategeon, beleggingsadviseur 7
9 Herverzekering Zwitserleven, Zwitserse Maatschappij van Levensverzekering en Lijfrente NV, Amstelveen Performance meting beleggingen The WM Company, Amsterdam Verantwoordingsorgaan (per 1 januari 2008) Namens de werkgever: W. Grin en P. Broers (voorzitter) Namens de actieve deelnemers: J. van Es (secretaris) en H. van den Durpel Namens de pensioengerechtigden: B.A. Klazema en J.W. Tillema Visitatiecommissie (benoemd per 1 oktober 2008, start activiteiten begin 2009) G. Russelman (voorzitter) Mr. G.J. Heeres L.J.M. Roodbol AAG 8
10 3. Verslag Verantwoordingsorgaan Statutaire opdracht Het bestuur van Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics heeft een Verantwoordingsorgaan ingesteld met ingang van 1 januari Het Verantwoordingsorgaan beoordeelt de door het bestuur gemaakte beleidskeuzes, het gevoerde beleid en de naleving van de Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur, met als uitgangspunt de vraag of het bestuur bij de genomen besluiten op een evenwichtige wijze met de belangen van alle belanghebbende rekening heeft gehouden. Daarnaast heeft het Verantwoordingsorgaan recht op overleg met accountants, actuaris en Visitatiecommissie, en zonodig het raadplegen van externe deskundigen. Het Verantwoordingsorgaan kan advies aan het bestuur uit brengen over: het vaststellen en wijzigen van de vergoedingsregeling voor bestuursleden; het wijzigen van het beleid ten aanzien van het Verantwoordingsorgaan; de vorm, inrichting en samenstelling van het intern toezicht; het vaststellen en wijzigen van een interne klachten- en geschillenprocedure; het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid. In 2008 heeft het Verantwoordingsorgaan een huishoudelijk reglement vastgesteld op basis van de uitgangspunten van Goed Pensioenfondsbestuur en voorgelegd aan het pensioenfondsbestuur. Verantwoording en werkwijze De periode die beoordeeld wordt, is het jaar Daarin heeft onder meer een vergadering met het bestuur plaatsgevonden ten aanzien van het afgeven van een (beperkt) oordeel over 2007, en een vergadering voor het verder organiseren van het Verantwoordingsorgaan en het formuleren van de uitwisseling van informatie met het bestuur. Dit heeft ertoe geleid dat er in 2009 al drie vergaderingen zijn geweest ter voorbereiding van het jaarverslag 2008, inclusief een toelichting van het bestuur op gestelde vragen over de besluitenlijst. Verder zijn alle stukken (o.a. jaarverslag, bevindingen externe accountant en actuaris), die nodig zijn om het oordeel 2008 te kunnen geven, ontvangen en besproken. Het Verantwoordingsorgaan heeft ondermeer de volgende activiteiten verricht: Huishoudelijk Reglement vastgesteld en ingediend, Advies uitgebracht over de beloningsstructuur van bestuursleden, Accorderen van Communicatieplan 2009, Ondertekening van de gedragscode door de leden van het Verantwoordingsorgaan, Advies over de samenstelling van de Visitatiecommissie. Ter verhoging van de deskundigheid is een Cursusdag Verantwoordingsorgaan gegeven door TKP en een Pensioencursus door Mercer. 9
11 Bevindingen en aandachtspunten Het Verantwoordingsorgaan heeft kennis genomen van het jaarverslag en de jaarrekening van het pensioenfonds en de overige door het bestuur verstrekte informatie, alsmede van de door het bestuur in de vergadering van 28 mei 2009 verstrekte toelichtingen daarbij. Tevens heeft het Verantwoordingsorgaan kennis genomen van de bevindingen van de externe accountant en de externe actuaris. Voorts heeft het Verantwoordingsorgaan deelgenomen aan de bespreking en toelichting van het rapport van de Visitatiecommissie. Het Verantwoordingsorgaan ondersteunt de bevindingen van de Visitatiecommissie, met name op het onderdeel risicomanagement en het overwegen van het aanstellen van een fiduciar asset manager ter ontlasting van de persoonlijke tijdsbesteding van bestuursleden. KPMG geeft een soortgelijk advies in haar accountantsverslag. De werkwijze van bestuur met vier algemene bestuursvergaderingen, het Dagelijks Bestuur overleg en de vergaderingen van de subcommissies, leidt tot notulen en een besluitenlijst die een goed inzicht geeft over de genomen beslissingen. Vragen over deze besluiten werden door het bestuur adequaat beantwoord. Het Communicatieplan 2009 bevat ook de uitgevoerde onderdelen van 2008 volgens de eisen die de Pensioenwet hieraan stelt. Oordeel Op basis van de beschreven werkzaamheden komt het Verantwoordingsorgaan tot het oordeel dat het bestuur met inachtneming van een voldoende mate van zorgvuldigheid en evenwichtige afweging van de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en de werkgever, tot verantwoorde besluitvorming en beleidskeuzes is gekomen. Inzake het premie- en toeslagbeleid en met name het herstelplan zijn voor zover de overeenkomsten met de sociale partners (werkgever en vakbonden c.q. werknemers) dit toelieten evenwichtige keuzes gemaakt die in lijn waren met de ambities van het pensioenfonds. Bergen op Zoom, 28 mei 2009 P. Broers (voorzitter) H. van den Durpel J. van Es (secretaris) W. Grin B.A. Klazema J.W. Tillema 10
12 Bestuursverslag 11
13 4. Voorwoord Pensioenen staan op dit moment in het middelpunt van de belangstelling. Bijna dagelijks wordt in de pers over het wel en wee van onze pensioenen geschreven. Op zich is die belangstelling verheugend. Helaas is de aanleiding voor al die belangstelling minder plezierig: een forse daling van de dekkingsgraad van vrijwel alle pensioenfondsen. De dekkingsgraad van ons pensioenfonds is in 2008 van rond 150% tot ongeveer 99% gedaald. Als alles bij hetzelfde zou blijven betekent dit dat het fonds eind % te weinig in kas had om alle pensioenen tot de laatste levensdag van de langstlevende deelnemer uit te betalen. Deze daling is vooral veroorzaakt door de financiële crisis waardoor de waarde van de beleggingen van ons fonds in 2008 gemiddeld ongeveer met 20% daalde. Bovendien oefende de daling van de rekenrente die de DNB ons voorschrijft een significant negatief effect uit op de dekkingsgraad. Het bestuur werd door deze ontwikkelingen onaangenaam verrast. De resultaten van een lange termijn studie (de zogenaamde ALM studie) lieten aan het begin van het jaar nog zien dat het vermogen van het fonds op afzienbare termijn met een hoge mate van waarschijnlijkheid verder zou toenemen. De studie wekte zelfs de verwachting dat de pensioenpremie in de toekomst zou kunnen dalen. De financiële crisis heeft de resultaten van de studie achterhaald. Het bestuur heeft de onderdekking, zoals verplicht, aan De Nederlandsche Bank (DNB) gemeld en heeft vóór 1 april 2009 een herstelplan ingediend. Het herstelplan is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen van de DNB en met de bestaande financieringsafspraken tussen het fonds en de werkgever (vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst). Het ziet er naar uit dat het herstelplan voor de komende jaren tot een forse pensioenpremie voor de werkgever leidt. Het herstelplan moet laten zien hoe het bestuur verwacht binnen vijf jaar weer op een dekkingsgraad van 105% en binnen vijftien jaar op een dekkingsgraad van ongeveer 127% te komen. In hoofdstuk 10 zijn de hoofdlijnen en uitkomsten van het herstelplan beschreven. De lage dekkingsgraad maakte het, voor zover bekend voor het eerst in de geschiedenis van ons pensioenfonds, onmogelijk de ingegane pensioenen en de aanspraken van gewezen deelnemers in het jaar 2009 aan de gestegen prijsindex aan te passen (bestuursbesluit van 15 december 2008). Het beleid van het bestuur blijft er op gericht dergelijke maatregelen in de toekomst te vermijden en deze gemiste aanpassing (toeslagverlening) later in te halen indien de financiële middelen en de positie van ons fonds dit toelaten. De opgebouwde aanspraken van actieve deelnemers worden jaarlijks onvoorwaardelijk aangepast aan de ontwikkeling van de CBS-CAO lonen. Per 1 januari 2009 is op de opgebouwde aanspraken van de actieve deelnemers een toeslag van 3,64% verleend. Het verschil in behandeling hangt samen met het feit dat in de pensioenovereenkomst en het pensioenreglement alleen voor de actieve deelnemers in een onvoorwaardelijke toeslag is voorzien, voor de overige belanghebbenden (slapers en gepensioneerden) is daarentegen slechts in een voorwaardelijk toeslag voorzien. 12
14 Een verdere belangrijke gebeurtenis was de afwikkeling van de uittreding uit ons pensioenfonds van de Nederlandse GE-ondernemingen die niet aan SABIC verkocht waren. Hier is door het bestuur veel tijd en moeite aan besteed. Bij het uittreden uit het pensioenfonds blijkt opnieuw hoe ingewikkeld pensioenzaken kunnen zijn en dat de belangen van de bij zo'n uittreding betrokken partijen niet vanzelfsprekend parallel behoeven te lopen. De invulling van dat proces heeft veel bestuurlijke aandacht gevraagd. Het feit dat koper (SABIC Corporate) en verkoper (GE) het er in principe samen over eens waren dat slapers en gepensioneerden in het fonds zouden achterblijven, behoort ook tot de verkregen uitwerking, ondanks dat het bestuur een duidelijke voorkeur tot uitdrukking heeft gebracht om ook slapers en gepensioneerden mee te nemen naar de nieuwe pensioenuitvoerder van de Nederlandse GE-ondernemingen. Het achterblijven van deze groep kan in de toekomst tot een lastenverzwaring leiden. De statuten en reglementen zijn inmiddels aan de nieuwe situatie aangepast en in een referendum aan de actieve deelnemers voorgelegd. Na hun goedkeuring zijn ze in werking getreden. Na het afscheid van de GE-ondernemingen is het bestuur in contact getreden met het management van Momentive Performance Materials Silicones BV (Momentive). Momentive heeft na haar overgang uit de GE-organisatie, de wens tot overstap naar een andere pensioenuitvoerder kenbaar gemaakt. Het bestuur en het management van Momentive zijn daaromtrent in overleg getreden. Met betrekking tot dat onderwerp heeft het bestuur Momentive in oktober 2008 geïnformeerd dat zij het deelnemerschap van Momentive per 31 december 2008 wilde beëindigen. Op dit moment bestaat met Momentive een verschil van inzicht over het exacte tijdstip van de beëindiging (1 januari 2008 of 1 januari 2009) en over de verdere afwikkeling. Het bestuur heeft inmiddels contact met een advocaat gezocht. De samenstelling van het bestuur is in het verslagjaar gewijzigd. Olaf Tant had tijdig aangekondigd dat hij na uittreden van de GE-ondernemingen zijn functie zou neerleggen. Onder leiding van Olaf is veel tot stand gekomen. De uittreding van de GE-ondernemingen en de aanpassing van de statuten en reglementen aan de nieuwe Pensioenwet noem ik hier bij wijze van voorbeeld. Minstens even belangrijk is dat Olaf een goed functionerend bestuur heeft achtergelaten dat in nauwe onderlinge samenwerking de steeds weer voorkomende nieuwe zaken aanpakt en tot een oplossing brengt. De inzet van het bestuur blijkt niet alleen uit de hoge participatie bij de vergaderingen, maar ook uit de bereidheid veel werk voor het fonds te verzetten. Olaf en bestuursleden nogmaals hartelijk dank! Door het aftreden van Olaf en mijn functiewisseling ontstond een vacature voor een werknemersvertegenwoordiger in het bestuur. Na een oproep hebben zich twee kandidaten gemeld. In verband met de aangekondigde reorganisatieplannen van de werkgever heeft het bestuur besloten de verkiezing uit te stellen totdat de kandidaten duidelijkheid over hun positie binnen het bedrijf zouden krijgen. Inmiddels heeft een van de kandidaten zich teruggetrokken en is André Volkers als bestuurslid benoemd. André welkom. Het afgelopen jaar vonden regelmatig contacten en overleg met de Deelnemersraad plaats. Een woord van dank voor de inzet van deze groep is zeker op zijn plaats. In 2008 is het Verantwoordingsorgaan met zijn taak gestart, hetgeen resulteerde in een positieve aanvulling op het jaarverslag In dit verslag kunt u een uitvoeriger bericht van het Verantwoordingsorgaan en het commentaar van het bestuur op dit verslag vinden. 13
15 Het is en blijft verheugend dat zich steeds weer capabele mensen beschikbaar stellen om zich voor ons pensioenfonds in te spannen. Ik kan u verzekeren dat een functie in een van de organen van het pensioenfonds geen sinecure is. Het begint er al mee dat DNB eisen aan de deskundigheid stelt. Er zijn daarom dit jaar ook weer cursussen aan alle belanghebbenden gegeven. Onze kennis hebben we gemeten aan de hand van een onafhankelijke test (de SPO Kennisreflector). De resultaten waren tevredenstellend: wij scoorden boven het landelijk gemiddelde. Het blijft echter een voortdurend punt van aandacht de deskundigheid op peil te houden en lacunes op te sporen en in te vullen. Om aan de eisen van DNB inzake het interne toezicht te voldoen had het bestuur er eerder voor gekozen een Visitatiecommissie in te stellen. Als leden van deze commissie zijn in 2008 drie externe deskundigen benoemd. In het voorjaar van 2009 zullen zij hun werkzaamheden verrichten. Een belangrijke taak van het bestuur is het verzorgen van een goede communicatie naar alle belanghebbenden. Wij menen dat we al heel veel aan communicatie doen. Soms vrezen we wel eens dat we u met informatie overladen. In onze meerdaagse bestuursvergadering hebben we in 2008 langdurig stil gestaan bij de mogelijkheden de communicatie te verbeteren. We zijn van plan in 2009 alle leidinggevenden aanvullende informatie over ons pensioenfonds te geven en ze te helpen hoe ze deze informatie op de meest relevante momenten in begrijpelijke vorm aan hun teamleden kunnen overdragen. Een goed beheer van de toevertrouwde gelden is uiteindelijk doorslaggevend voor het vervullen van de kerntaak van een pensioenfonds. De beleggingscommissie komt zeer frequent bijeen en overlegt regelmatig met de beheerders van ons vermogen. Met de belangrijkste beheerder wordt zelfs maandelijks overlegd. Een van onze belangrijkste richtlijnen blijft dat wij niet in financiële producten willen beleggen die we niet begrijpen. In de kranten lezen we inmiddels dat veel banken hun problemen hadden kunnen voorkomen als ze dezelfde regel hadden toegepast. Na een interne evaluatie van het gevoerde beleggingsbeleid heeft het bestuur kunnen vaststellen dat er geen verliezen geleden zijn door het beleggen in exotische producten of in onwaarschijnlijk lijkende beleggingsvoorstellen. Bij de grote spraakmakende faillissementen of oplichtingpraktijken in 2008 hebben wij geen gelden verloren, eenvoudig omdat we daarin niet hebben geïnvesteerd. Zoals ik hierboven reeds aangaf wordt onze dekkingsgraad ook beïnvloed door de rekenrente die we moeten toepassen om onze verplichtingen uit te kunnen rekenen. Heel eenvoudig gezegd: het hangt van de rente af hoeveel we nu in kas moeten hebben om bij voorbeeld over tien jaar 100 Euro uit te kunnen betalen. Niemand weet hoe de rente zich de komende tien jaar zal ontwikkelen. Daarom schrijft DNB ons voor welke rente we voor onze berekeningen moeten gebruiken (de zogenaamde rentetermijnstructuur). De laatste tijd varieert deze rente sterk. Bovendien is deze rente in 2008 gedaald, zodat de berekende verplichtingen toenemen. Er bestaan al lang financiële producten (derivaten) die deze rente effecten kunnen neutraliseren. Het bestuur heeft in 2008 de voor- en nadelen van dergelijke producten verder onderzocht en heeft besloten in overleg te treden met een vermogensbeheerder die een dergelijke rente 14
16 afdekking (duration matching) voor ons zou kunnen implementeren. Er is nog geen definitief besluit genomen of we dit gaan toepassen. Er is op dit moment veel onzekerheid over de economische ontwikkelingen in de wereld, meer dan ons lief is. Een ding is zeker: ook in 2009 zullen er verwachte en onverwachte wendingen zijn in de economie en in het pensioenlandschap. Laten we hopen dat dit plezierige wendingen zullen zijn. Uw bestuur probeert daarop zoveel mogelijk te anticiperen. Bergen op Zoom, 28 mei 2009 Frederik Grever 15
17 5. Doelstelling Het doel van Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics is het beschermen van de deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en nabestaanden door middel van een pensioenuitkering overeenkomstig het reglement tegen de geldelijke gevolgen van ouderdom, invaliditeit en overlijden. Uit het doel vloeien onder meer de onderstaande doelstellingen voort die het fonds in opdracht van de sociale partners beoogt te bereiken: 1) Het op lange termijn verstrekken van de nominale pensioenaanspraken en pensioenrechten, alsmede het streven naar het waardevast houden van de opgebouwde pensioenen, de ingegane pensioenen en de premievrije pensioenaanspraken. De toeslagverlening op de opgebouwde aanspraken van actieve deelnemers is onvoorwaardelijk. Op de opgebouwde aanspraken van gewezen deelnemers en de ingegane pensioenen wordt voorwaardelijk toeslag verleend. Dat wil zeggen dat er geen recht op toeslagverlening is en dat ook niet zeker is of en in hoeverre toeslagverlening zal plaatsvinden in de toekomst. 2) Het zorgdragen voor een duidelijke en klantgerichte communicatie met belanghebbenden, onder wie deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. Om deze doelstellingen te bereiken, heeft het bestuur beleid ontwikkeld op het gebied van financiering, toeslagverlening, beleggingen en communicatie. De eerste drie beleidsgebieden hebben invloed op de financiële positie van het fonds en worden nader toegelicht in hoofdstuk 6. Het verslag van het vermogensbeheer inzake de uitvoering van het beleggingsbeleid komt in hoofdstuk 7 aan de orde. In hoofdstuk 8 wordt nader ingegaan op het communicatiebeleid. De governance-structuur van het pensioenfonds wordt toegelicht in hoofdstuk 9. In dit hoofdstuk komt ook de naleving van wet- en regelgeving aan de orde. In hoofdstuk 10 wordt tenslotte ingegaan op de verwachte gang van zaken met betrekking tot het jaar
18 6. Financiële opzet 6.1 Inleiding Het belangrijkste risico van het pensioenfonds is dat het fonds niet beschikt over voldoende vermogen om de pensioenverplichtingen na te kunnen komen, ook wel het solvabiliteitsrisico genoemd. Als de solvabiliteit zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het pensioenfonds de premie moet verhogen en dat er geen ruimte is voor (volledige) toeslagverlening. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het fonds de verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten moet verminderen (afstempelen). De solvabiliteit van een pensioenfonds wordt gemeten op basis van de hoogte van de dekkingsgraad van het fonds. De dekkingsgraad is een maatstaf voor de financiële positie van een pensioenfonds, het betreft het pensioenvermogen als percentage van de contante waarde van de pensioenverplichtingen. De dekkingsgraad kan wijzigen door talrijke invloeden, zoals de ontwikkeling van het beleggingsresultaat, verzekeringstechnische ontwikkelingen en de ontwikkeling van de marktrente. Naast het solvabiliteitsrisico loopt het pensioenfonds nog diverse andere risico s, zoals risico s samenhangend met de beleggingen, verzekeringstechnische risico s en niet-financiële risico s, die in paragraaf 6.3 en in de risicoparagraaf van de jaarrekening (paragraaf ) worden behandeld. Het bestuur heeft beleid ontwikkeld op het gebied van financiering, beleggingen en toeslagen om de risico s en de financiële positie van het pensioenfonds te beheersen. Bij het maken van beleidskeuzes worden de belangen van alle belanghebbenden afgewogen. Het beleid moet worden uitgevoerd binnen de kaders van de pensioenregeling zoals die overeengekomen is met de werkgever en de werknemers. Dit wordt visueel toegelicht aan de hand van onderstaande figuur: 17
19 In dit hoofdstuk wordt een toelichting gegeven op het gevoerde beleid van het pensioenfonds en het risicobeheer. Tevens wordt ingegaan op de onderlinge samenhang tussen de beleidsgebieden en de invloed van de financiële crisis Financiële crisis Het jaar 2008 stond in het teken van de financiële crisis en was voor pensioenfondsen daarmee een roerig jaar. Negatieve berichten over de economie en de financiële sector volgden elkaar in hoog tempo op. Financiële instellingen moesten posities afboeken en derivatenposities sluiten. Het vertrouwen bij beleggers werd hierdoor minder, waardoor ze risico s uit de weg gingen en de beurskoersen daalden. Ook tussen banken onderling was er geen vertrouwen meer en het geldmarktverkeer was beperkt. Door dit gebrek aan kapitaal en liquide middelen kwamen verschillende financiële instellingen in de problemen. Centrale banken en overheden schoten te hulp. Verschillende banken en verzekeraars werden genationaliseerd of maakten gebruik van de mogelijkheid extra kapitaal te lenen. In de eerste helft van het jaar werd nog gesproken over hoge inflatieverwachtingen, mede veroorzaakt door aanhoudend hoge grondstofprijzen. Hierdoor stond het afdekken van inflatierisico s hoog op de agenda bij pensioenfondsbesturen. In de tweede helft van het jaar verdween de inflatieangst. Grondstofprijzen, aandelenkoersen en waarderingen voor bedrijfsobligaties en vastgoedbeleggingen daalden, evenals de wereldwijde economische groeivooruitzichten door de gevolgen van de steeds groter wordende financiële crisis. Als gevolg van de paniek op de beurzen zochten beleggers massaal een veilig oord: staatsobligaties. Een daling van de kapitaalmarktrente was het gevolg. De dekkingsgraden van pensioenfondsen kregen hierdoor niet alleen te maken met een negatieve waardeontwikkeling van de beleggingen, maar ook met een lagere rente. Omdat de verplichtingen van pensioenfondsen op marktwaarde worden berekend, zorgt een lagere rente voor een stijging van de verplichtingen. Een negatief resultaat op de beleggingen aan de ene kant en een stijging van de verplichtingen aan de andere kant waren funest voor de dekkingsgraden. Veel pensioenfondsen zagen zich genoodzaakt de toeslagverlening geheel of gedeeltelijk te beperken. Het opstellen van een korte- dan wel langetermijnherstelplan werd voor de meeste fondsen een realiteit. Daarnaast hadden de dalende dekkingsgraden ook gevolgen voor waardeoverdrachten: volgens de Pensioenwet dienen de waardeoverdrachten te worden opgeschort zolang één van de bij de overdracht betrokken fondsen een dekkingsgraad van minder dan 100% heeft. Voor het pensioenfonds gold dat de dekkingsgraad in de loop van december 2008 onder de 100% is gedaald. Vanaf januari 2009 worden derhalve geen nieuwe in- en uitgaande waardeoverdrachten meer in behandeling genomen. De deelnemers en de betrokken pensioenuitvoerders zijn over de opschorting van waardeoverdrachten geïnformeerd. 18
20 Ontwikkeling dekkingsgraad % 20% 40% 60% 80% 100% 120% 140% 160% Dekkingsgraad ultimo ,4% Beleggingsresultaat -/- 33,2% Mutatie door rentetermijnstructuur -/- 23,8% Waardeverandering verplichtingen 1,1% Verzekeringstechnische ontwikkelingen 1,9% Overige oorzaken 1,8% Dekkingsgraad ultimo ,2% Bovenstaande figuur laat de ontwikkeling van de dekkingsgraad van het fonds zien in Naast het effect van de waardeontwikkeling van de beleggingen, is duidelijk te zien dat de dekkingsgraad sterk afhankelijk is van renteveranderingen (rts-effect). Dit wordt veroorzaakt doordat de rentegevoeligheid van de beleggingen van het pensioenfonds kleiner is dan die van de verplichtingen. In 2008 is de beleggingscommissie ondersteund door Strategeon verder gegaan met het creëren van de mogelijkheid om op een gunstig moment de rentegevoeligheid van de beleggingen meer in lijn te brengen met die van de pensioenverplichtingen. In een eerste stap zal de mogelijkheid gecreëerd worden, over de toepassing wordt later beslist. De dekkingsgraad daalde van 151,4% ultimo 2007 tot 99,2% ultimo Eind november is de dekkingsgraad onder de minimaal vereiste grens van 105% gedaald en daarmee ontstond een dekkingstekort. Het bestuur heeft de onderdekking, zoals verplicht, aan DNB gemeld en heeft vóór 1 april 2009 een herstelplan ingediend. Het herstelplan is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen van de DNB en met de bestaande financieringsafspraken tussen het fonds en de werkgever (vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst). In het herstelplan toont het pensioenfonds aan hoe het verwacht dat in een periode van vijf jaar de dekkingsgraad weer herstelt tot boven de 105% (kortetermijnherstelplan) en binnen een periode van vijftien jaar weer het vereist eigen vermogen wordt bereikt (langetermijnherstelplan). In hoofdstuk 10 vindt u een beschrijving van de hoofdlijnen en uitkomsten van het herstelplan. 19
Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009
Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Verkort Jaarverslag 2009 Inleiding 2009 is voor de Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics (hierna Pensioenfonds SABIC-IP) weer een bijzonder
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2013
Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook
Nadere informatieGeef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds
Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De
Nadere informatie2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram
02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende
Nadere informatieJaarverslag 2009. Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Datum rapport 27 mei 2010 Nummer/versie Definitief Auteur Bestuur Telefoon 050-5821990 Profielschets Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative
Nadere informatieJaarverslag 2008 GE Pension NL 2007
Jaarverslag 2008 GE Pension NL 2007 Datum rapport 15 juni 2009 Nummer/versie Definitief Auteur Bestuur Telefoon (050) 582 19 90 Profielschets Stichting GE Pension NL 2007 is een ondernemingspensioenfonds.
Nadere informatieJaarverslag 2009 Stichting GE Pension NL 2007
Jaarverslag 2009 Stichting GE Pension NL 2007 Datum rapport 11 juni 2010 Nummer/versie Definitief Auteur Bestuur Telefoon (050) 582 19 90 Profielschets Stichting GE Pension NL 2007 (GE Pension NL 2007)
Nadere informatieKort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux
Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het
Nadere informatieIn de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:
Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011
Nadere informatieStichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008
Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2016
Verkort jaarverslag 2016 Wat waren in 2016 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag. Naast deze bondige versie treft u ook het
Nadere informatieBelanghebbendenvergadering. 24 september 2015
Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.
Nadere informatieBijlage 3 Het Financieel Crisisplan
Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere
Nadere informatieStichting Pensioenfonds SABIC
Stichting Pensioenfonds SABIC Presentatie SPF tijdens algemene ledenvergadering VGSE 15 april 2010 Jan van den Berg, voorzitter SPF 1 Programma 1. Algemeen 2. Situatie SPF eind 2008 3. Ontwikkelingen SPF
Nadere informatieBeleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen.
Kwartaalbericht 2012 Samenvatting DNB-dekkingsgraad 125,2% per 31 december 2012, toename van 3,6%-punt ten opzichte van 30 september 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website Beleggingsrendement
Nadere informatieStichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Vereniging van Gepensioneerden. April 2012
Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Vereniging van Gepensioneerden April 212 Bestuur Pensioenfonds Werkgevers bestuurslid Functie - Frederik Grever Voorzitter, voorzitter DB, Belco - Jos
Nadere informatieStichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015. Stand van zaken SVG. 1 van 19
Stichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015 Stand van zaken SVG 1 van 19 Programma Pensioenfonds SVG Financiële positie SVG Terugblik 2014 Vooruitblik 2015 Vragen 2 van 19 Pensioenfonds SVG
Nadere informatie2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieSPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >
2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatieBijlage 3 Het Financieel Crisisplan
Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere
Nadere informatieKwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%
Nadere informatieEen overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.
12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar
Nadere informatieVERKORT JAARVERSLAG 2016
VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige
Nadere informatieTerugblik 2011 in cijfers
Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis
Nadere informatieDe Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM
De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM Wormerveer, 12 december 2011 Betreft: Herstelplan Stichting Pensioenfonds De Fracties Geachte heer Keereweer, De dekkingsgraad
Nadere informatieProfielschets Stichting GE-Pensioenfonds
Jaarverslag 2006 Profielschets Stichting GE-Pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds. Het doel van het fonds is aan deelnemers en gewezen deelnemers pensioenaanspraken toe te kennen en gepensioneerden,
Nadere informatieDeelnemersvergadering. Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017
Deelnemersvergadering Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017 Agenda Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds Verantwoording en jaarverslag 2016: beleggingen en pensioenaanspraken
Nadere informatiePensioenbijeenkomst. 22 maart 2018
Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?
Nadere informatie2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG
2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieJaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012. (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012)
Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012 (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012) 1 1 Inhoud Algemeen 5 De bestuursleden van Pensioenfonds C1000 6 Uw pensioen van Pensioenfonds
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2019
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2019 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2019 bedroeg 118,7%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2019 bedroeg 7,1%. Het pensioenvermogen per
Nadere informatieHuishoudelijk Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland.
Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland. Artikel 1. Begripsomschrijvingen De definities als opgenomen in Artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds zijn van overeenkomstige toepassing op dit
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen.
Verkort jaarverslag 2014 In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. U kunt het volledige jaarverslag downloaden op www.bpfmedewerkersnotariaat.nl.
Nadere informatieNOTULEN DEELNEMERSVERGADERING VAN DE STICHTING JAN HUYSMAN WZ. FONDS 25 september 2012 Datum : 25 september 2012 Steller : D.W. Slok-Uittenbogaard
Datum : 25 september 2012 Steller : D.W. Slok-Uittenbogaard Voorzitter: R.J.P. Siebesma AGENDA: 1. Opening 2. Notulen deelnemersvergadering d.d. 20 september 2011 3. Samenstelling bestuur en verantwoordingsorgaan
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015
KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen
Nadere informatieMarktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013.
Kwartaalbericht 2013 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2013 122,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement
Nadere informatieVerklaring van beleggingsbeginselen
Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt
Nadere informatie2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG
2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieDatum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630
Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31
Nadere informatiePersbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011
Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen
Nadere informatieMarktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.
Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement
Nadere informatieCompetentievisie verantwoordingsorgaan. Juli 2014
Competentievisie verantwoordingsorgaan Juli 2014 Versie 1.0 1 juli 2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Competentievisie...3 Hoofdstuk 2 Profiel van het fonds...3 Hoofdstuk 3 Profiel verantwoordingsorgaan...3
Nadere informatieWelkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014
Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 26 juni 2014 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 27
Nadere informatieReservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd
Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en
Nadere informatieVerkort jaarverslag 2015
Verkort jaarverslag 2015 Wat waren in 2015 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2015. Naast deze bondige versie treft u ook
Nadere informatiePF-UPDATE Nr 2 juni 2009 nieuwsbrief Pensioenfonds
Onderwerpen Informatie Deelnemersraad Compliance Officer Pensioenfonds Uitslag verkiezingen Deelnemersraad Meest gestelde vragen Informatie Verantwoordingsorgaan Website Pensioenfonds Jaarverslag Pensioenfonds
Nadere informatieJaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Datum rapport 28 april 2011 Nummer/versie Definitief Inhoudsopgave Kerncijfers 3 Bestuursverslag 5 1. Woord van de voorzitter 6 2. Algemene
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Windmolenproject Egmond, 2006 1 Deelnemersvergadering 28 september 2006 Agendapunt 4 Kernpunten 2005 Goed jaar, dekkingsgraad van 112,1% naar 117,1% gestegen, ondanks
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement Verantwoordingsorgaan
Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Reglement Verantwoordingsorgaan In werking 01-01-2010 Artikel 1. Begripsbepalingen De begripsbepalingen als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het
Nadere informatieStichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620
Artikel 1 Inleiding De wijze waarop de Stichting Pensioenfonds SMIT wordt bestuurd ligt op hoofdlijnen vast in de statuten. In dit bestuursreglement wordt hier verder invulling aan gegeven. Het bestuursreglement
Nadere informatieJaarverslag 2012. Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics
Jaarverslag 2012 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Datum rapport 31 mei 2013 Nummer/versie Definitief Auteur TKP Pensioen B.V. Telefoon 050-5821990 Inhoudsopgave Meerjarenoverzicht van
Nadere informatieHerstelplan 2015 Compartiment SPDHV
Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door bestuur Inleiding Nadat Stichting Pensioenfonds DHV in 2008 in dekkingstekort kwam heeft
Nadere informatieVerslag deelnemersvergadering 2013, gehouden op dinsdag 10 december 2013 om uur in het Golden Tulip Alkmaar, Arcadialaan 6 te Alkmaar.
STICHTING PENSIOENFONDS GROOTHANDEL VEGRO Verslag deelnemersvergadering 2013, gehouden op dinsdag 10 december 2013 om 19.00 uur in het Golden Tulip Alkmaar, Arcadialaan 6 te Alkmaar. 1. Opening en mededelingen
Nadere informatie2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen
Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Capgemini Nederland
Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467
Nadere informatie27 september Deelnemersvergadering
27 september 2007 Deelnemersvergadering Kernpunten 2006 Goed jaar, dekkingsgraad van 117,1% naar 122,7% Geen herstelplan meer nodig in 2007 Indexatie in 2006 verleend over 2005 van: - 0,63% voor de actieve
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Caribisch Nederland. Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES
Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES Juni 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 3 Artikel 1 Algemene
Nadere informatiePensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014
Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als
Nadere informatieWelkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015
Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 25 juni 2015 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 26
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2017 bedroeg 112,5% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2017 bedroeg 0,8% Het rendement van 1 januari tot
Nadere informatieMarktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).
Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad
Nadere informatieToeslagverlening. Versie
Toeslagverlening Versie 23-02-2017 Versie 23-02-2017 Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie
Nadere informatieReglement Verantwoordingsorgaan
Reglement Verantwoordingsorgaan Artikel 1 Definities In dit reglement worden geacht te zijn overgenomen de definities van de statuten, terwijl voorts wordt verstaan onder: a. Selectiecommissie De commissie
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Xerox
Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Xerox 1 juli 2015 Artikel 1 ~ Inleiding Het bestuur heeft besloten om een financieel crisisplan op te stellen. Dit is een beschrijving van maatregelen die
Nadere informatiestichting pensioenfonds wonen
stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds VIERDE KWARTAAL In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6
KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2018 bedroeg 119,8%. Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2018 bedroeg -3,8%. Het rendement van
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Financieel crisisplan 2015 1 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding en onderdelen financieel crisisplan... 3 1.1.1 Inleiding... 3 1.1.2 Relatie financieel crisisplan met de doelstelling
Nadere informatieReglement Verantwoordingsorgaan Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959 Januari 2018
Januari 2018 1 Artikel 1. Begripsomschrijvingen De definities als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het fonds zijn van overeenkomstige toepassing op dit reglement. Daarnaast gelden de volgende
Nadere informatieDekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.
Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018
Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 4 september 2017 3.
Nadere informatieProfielschets voor lid verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds DuPont Nederland
1 Profielschets voor lid verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds DuPont Nederland Inhoudsopgave 1. Profielschets lid verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds DuPont Nederland 2 1.1. Het pensioenfonds...
Nadere informatieJaarverslag 2011. Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Datum rapport 10-05-2012 Nummer/versie Definitief
Jaarverslag 2011 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Datum rapport 10-05-2012 Nummer/versie Definitief Inhoudsopgave 1. Woord van de voorzitter 6 2. Algemene informatie 8 2.1 Juridische structuur
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Capgemini Nederland
Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467
Nadere informatieHet jaarverslag 2014 samengevat
Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieHERSTELPLAN 31 maart 2009
HERSTELPLAN 31 maart 2009 Naam pensioenfonds: Stichting Pensioenfonds Akzo Nobel Nummer fonds: 07781 Dekkingsgraad per 31 december 2008: 95,6% Status financiële positie (reservetekort, dekkingstekort):
Nadere informatiePROFIELSCHETS LID VERANTWOORDINGSORGAAN Vastgesteld 28 maart 2019.
PROFIELSCHETS LID VERANTWOORDINGSORGAAN Vastgesteld 28 maart 2019. 1. Het Pensioenfonds Bpf MITT Bpf MITT is opgericht met het doel de pensioenregelingen van de aangesloten werkgevers uit te voeren. Het
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2017 bedroeg 117,2% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2017 bedroeg 3,0% Het rendement van 1
Nadere informatieReglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics Inhoud REGLEMENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING VOORZIENINGSFONDS GETRONICS Begripsomschrijvingen... 3 Artikel 1
Nadere informatieArtikel 1 - Definities
Reglement Verantwoordingsorgaan Versie BV 21 december 2016 Artikel 1 - Definities In dit reglement wordt verstaan onder: Pensioenfonds: Bestuur: het bestuur van het Pensioenfonds Verantwoordingsorgaan:
Nadere informatieBrochure. Toeslagverlening
Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2016-1 juli 2016 t/m 30 september 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is 102,4% en is gestegen ten opzichte van eind juni
Nadere informatiePersbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende
Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende
Nadere informatieHaarlem 19 juni 2018 Boxmeer 21 juni 2018 Oss 21 juni 2018
Haarlem 19 juni 2018 Boxmeer 21 juni 2018 Oss 21 juni 2018 Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds MSD PF gaat indexeren in 2018! Ontwikkelingen 2017 - beleggingen en rendementen -
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2016 bedroeg 108,2% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2016 bedroeg 5,1% Het pensioenvermogen per 30 juni
Nadere informatieStichting Norit Pensioenfonds
Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,
Nadere informatieProfiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT
Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel van PMT Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT) verzorgt de pensioenregeling voor de bedrijfstak Metaal en Techniek. In totaal zijn
Nadere informatieBuitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010
Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2016 bedroeg 108,0% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2016 bedroeg -2,8% Het rendement van 1
Nadere informatieDeelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Thales Nederland. 20 juni 2013
Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 1. Agenda 1. Opening 2. Notulen van de vergadering van 26 juni 2012 3. Financiële gegevens uit Verslag en jaarrekening 2012 4.
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2018
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2018 bedroeg 119,0%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2018 bedroeg -0,6%. Het pensioenvermogen per
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte
Nadere informatie4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Samenvatting cijfers per 31 december 2015 Dekkingsgraad (UFR): 100,5% Beleidsdekkingsgraad: 104,4% Belegd vermogen: 19,9 miljard Rendement 4 e
Nadere informatie