LEGIONELLA REGELGEVING

Transcriptie

1 LEGIONELLA REGELGEVING Besluit van de Vlaamse regering dd 22 november 2002 betreffende de primaire preventie van de veteranenziekte in voor het publiek toegankelijke plaatsen 1

2 Waar het om draait: DE VETERANENZIEKTE 2

3 Inhoud Legionella: kiem aandoeningen secundaire preventie: profylaxewetgeving primaire preventie Vlarem arbeid omzendbrieven het legionellabesluit richtsnoer actieniveaus 3

4 Geschiedenis Philadelphia (1976) Centers for Disease Control (Atlanta 1977) Bovenkarspel (augustus 1999) Kapellen (november 1999) Murcia (juli 2001) 4

5 Legionella: kiem en aandoeningen (1) 5

6 Legionella: kiem en aandoeningen (2) 6

7 Legionella: kiem en aandoeningen (3) de veteranenziekte outbreaks & sporadische gevallen besmetting via aërosolen risico op ziekte niet homogeen verdeeld incubatieperiode: 2-10 dagen attack rate bij outbreaks: 0,1-5%. breed klinische spectrum: atypische pneumonie case fatality rate van 5% tot 30% 7

8 Legionella: kiem en aandoeningen (4) de veteranenziekte Grafiek 1: evolutie aantal gemelde gevallen van legionellose in Vlaanderen ( ) # gevallen Jaartal outbreak Kapellen gevallen 8

9 Legionella: kiem en aandoeningen (5) de veteranenziekte (1) 5 % zwembaden 5 % ziekenhuizen 5 % beroep 13 % bejaardentehuizen 30 % hotels 42 % onbekend (1) De Schrijver, Koen, Epidemiologisch bulletin van de Vlaamse Gemeenschap, 29,

10 Legionella: kiem en aandoeningen (6) Pontiac fever besmetting via aërosolen risico op ziekte lijkt homogener verdeeld incubatietijd kort: 5-66 uren zeer hoge attack rate: tot 95% grieppaal beeld met koorts & spierpijn zelflimiterend 10

11 Legionella: kiem en aandoeningen (7) de kiem WATERMINNEND OVERDRACHT VIA AËROSOL 11

12 Legionellose secundaire preventie Decreet betreffende de profylaxe van besmettelijke ziekten (05/04/1995) Melding brononderzoek en case finding bron eliminatie registratie 12

13 Legionellose primaire preventie Primaire preventie Contaminatie voorkomen Groei en kolonisatie voorkomen Aërosol voorkomen Decontamineren gekoloniseerde systemen Wetgeving 13

14 Legionellose primaire preventie: regelgeving (1) Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (Vlarem I en IIbis) (06/02/91 & 01/06/95) vergunningsplicht uitbatingsvoorwaarden zwembaden 14

15 Legionellose primaire preventie: regelgeving (2) Omzendbrief zomer 1999 aandacht en maatregelen zwembaden ziekenhuizen rusthuizen informeren medisch korps 15

16 Legionellose primaire preventie: regelgeving (3) Besluiten Vlaamse regering inzake handelsbeurzen (16/11/1999 en 24/03/2000) aërosolproducerende toestellen principieel expositieverbod expositie mits naleving van strikte voorwaarden 16

17 Legionellose primaire preventie: regelgeving (4) KB betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico s van blootsteling aan biologische agentia op het werk (04/08/1996) legionella als klasse 2 risicoanalyse blootstelling voorkomen of minimaliseren opleiding en voorlichting 17

18 Legionellose primaire preventie: regelgeving (5) Decreet houdende de primaire preventie van de schadelijke effecten bij de mens, veroorzaakt door biologische agentia (06/07/2001) uitvoeringsbesluit legionella deel 1: publieke gebouwen deel 2: exposities en tentoonstellingen 18

19 22 november november 2002 Het LEGIONELLABESLUIT 19

20 HET LEGIONELLABESLUIT Doelstelling: Voorkomen van nieuwe outbreak Doelgroepen en toepassingsgebied : Geen private woningen Openbare, voor het publiek toegankelijke plaatsen (ruime definitie) Systemen die aërosol kunnen produceren Blootstelling van + 10 pers. op éénzelfde dag Niet voor wastafels, toiletten,... 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 HET LEGIONELLABESLUIT Preventiemaatregelen afdeling 1 : alle publieke plaatsen structureel: werkingstemperaturen e.a. functioneel: beheersplan, logboek, e.a. afdeling 2 : exposities in het bijzonder 26

27 Afd. I structurele maatregelen Verdeling koud water: < 25 C Verdeling warm water: vertrek: > 60 C nergens lager dan 55 C waterleidingen die niet op temperatuur gehouden worden: lengte 5 meter waterinhoud 3 liter advies ziekenhuizen: 1 m en 1 l 27

28 Afd. I structurele maatregelen CONSTANTE FACTOR = TEMPERATUUR 28

29 Afd. I Functionele maatregelen Beheersplan watersystemen (1) Inventarisatie en beschrijving risicoanalyse risico op groei risico op aërosolvorming opvolgmaatregelen aanpak structurele onvolmaaktheden behandelingstechnieken controles logboek 29

30 Afd. I Functionele maatregelen Beheersplan watersystemen (2) alternatieve desinfectiemethoden effectief zijn geen onevenredige neveneffecten milieu gezondheid registreren en bewaren evalueren en bijsturen deskundigheid 30

31 Afd. I Functionele maatregelen Beheersplan watersystemen (3) temperatuurregistratie kritische punten koud- en warm water gekalibreerde thermometers aftapkranen kritische punten koud- en warm water conformiteitsattest door installateur 31

32 Afd. II exposities Beurzen - tentoonstellingen - exposities aërosolvormende systemen zijn verboden uitbreiding toepassingsgebied (winkels) strikte voorwaarden (o.a. t < 20 C) registreren en controleren 32

33 HET LEGIONELLABESLUIT TERMIJNEN Bestaande installaties : structurele maatregelen : 10 jaar beheersplan : 12 maanden melden : 12 maanden beurzen : onmiddellijk Nieuwe installaties : beheersplan : onmiddellijk melden : voor de start 33

34 HET LEGIONELLABESLUIT REGISTRATIE register IEDEREEN drie jaar bewaren documenten liggen ter inzage van de inspectie register EXPOSITIES naam organisator plan van de expositie type van de systemen temperatuurgegevens tijdstip van leeg maken analyseresultaten 2 maanden bewaren 34

35 HET LEGIONELLABESLUIT TOEZICHT WIE? Burgemeester : 1e lijn Gezondheidsinspectie : hoog toezicht (uitzondering : Brussel-Hoofdstad) WAT? Zorgvuldigheid beheer (beheersplan & uitvoering ervan) Fysische-chemische-bacteriologische analyses Corrigeren indien nodig 35

36 HET LEGIONELLABESLUIT OPLEIDING Deskundige of in eigen beheer? Professionele aanpak Opleiding : legionellabeheersing opmaken van risicoanalyses ervaring met hydraulische evenwichten opmaak van stroomschema s opsporen van verborgen leidingen ondersteuning door een erkend labo 36

37 LABRESULTATEN erkende laboratoria meldingsvraag problematische resultaten (meldingsplicht artsen en klinische labs bij diagnose van veteranenziekte-groep a) 37

38 ACTIENIVEAUS AFHANKELIJK VAN DE LEGIONELLAWAARDEN IN KOUD EN WARMWATERSYSTEMEN. Legionella concentrati e CFU/l beoordeling maatregelen verdere onderzoeken type nazorg > 10 4 ernstige contaminati e >10 3 maar < < detectielimiet contaminati e. geen Legionellakolonies aantoonbaa r. sluiting van de installaties en thermische shockdesinfectie en/of een andere aangepaste methode staalname inrichting voorlopig openstellen aantal KVE > norm of recidieve = sluiting tot volledige sanering. In ziekenhuizen, RVT's, rusthuizen: Comité ziekenh.hygiëne inschakelen en verhoogde waakzaamheid voor legionellose op afdelingen. nieuwe staalname; thermische desinfectie en/of een andere aangepaste methode ; inrichting mag open blijven. In ziekenhuizen, RVT's, rusthuizen: Com.Ziekenh.Hyg. inschakelen en verhoogde waakzaamheid voor legionellose op afdelingen. staalname om de 2 weken ; bij 3 tweewekelijkse negatieve analyses, controle om de 3 maanden; na 4 driemaandelijkse negatieve analyses, controle om het jaar. idem idem een maatregelen. geen verdere onderzoeken. idem verder blijven desinfecteren, tot niet-aantoonbaar. 60 C bij vertrek boiler; in terugvoer-leidingen 55 C; Of < 25 C(3). leidingen > 25 en < 50 : max. 5 m en 3 l (of 1 l). risicoanalyse en beheersplan. 38

39 Tabel aanbevolen normen legionellaconcentraties koeltorens (1) Te onderzoeken medium/parameters Concentratie bulk water: algemene kiemtelling (2) <10 5 KVE/ml als resultaten bulkwater boven normzijn legionella pneumophila kweken legionella pneumophila < 10 4 KVE/l geleidbaarheid < 1500 µs/cm ph 7 8 (versie oktober 2002) (1) bij overschrijding van de bacteriologische normen gaat de exploitant over tot reiniging en desinfectie van het gehele systeem. (2) ISO

40 LEGIONELLABROCHURE Het Legionellabesluit: oorsprong, doel, doelgroepen, termijnen, Veteranenziekte: geschiedenis, microbiologie, ecologie, ziektebeelden, Microbiologische diagnose Risicosystemen Beheersplannnen en R.A. Opleiding en deskundigen Bijlagen (wetgeving, actieniveaus, lijst labs, meldingsformulier, aanbevolen literatuur, PIH-ISB-GI 24 40

41 Legionellose: besluit (1) vrij jonge geschiedenis onderdiagnose / onderrapportage ernstig verloop (individueel, groepsniveau) aandacht & alertheid was/is nodig klinisch architectonisch en bouwtechnisch beheer van de werking met watersystemen wetgeving 41

42 Legionellose: besluit (2) Legionellabrochure website: knop biologische factoren deel milieu en infecties 42

43 43