van morgen meest verontrustende vloeien voort uit mogelijke gevolgen van de opwarming van aarde door de toename van CO2 en andere

Transcriptie

1 2 6 maatschappij ontwikkelg morg > h e t h o o f d s t u k < Ko Moerman & Jan Smedt Net twtig jaar gel versche Our cmon future, ber bekd Brundtland-rapport, waar e beleidsvie -proces werd gesld nog s aan actualiit heeft geboet: ontwikkelg. Ge theoretch begrip, e project veranrg, e anre vullg onze manier lev, werk, won, cumer verplaats, doel levskwaliit onze volg geraties vrijwar vergrot. Jan Smedt algeme secretar Ferale Raad Ontwikkelg (FRDO). Ko Moerman wetschappelijk mewerker bij FRDO. hoofdstuk november 2007 Milieuproblem bedreigg vorm begn wereldvlak veiligheid. e meest verontrust vloei t uit mogelijke gevolg warmg aar toame CO2 anre gass anrg kan atmosfeer. landbouw ( ) ze ontwricht klimaatver- mogelijk tot massale migratie le strek mg waar nu aar al honger afremm, heerst. of ( ) gevolg war- er conflict aanpakk, beperk. esstieel rico E Nobelcité, citaat uit prijs juryverslag vre onlangs toek aan Al Gore Inrnational

2 > ontwikkelg maatschappij morg < 2 7 Panel sage uit on Clima Srn-rapport Change VN? econche E pas- stond kost twtig jaar klimaatveranrg? gel al lez Nee. Our cmon future(1), VN gesld rapport werd dracht Wereldcmsie Milieu Ontwikkelg, geleid Gro Harlem talig Brundtland. premier Noorweg actualiit Brundtland Our e rnationaal cmon future beleidsproces bek start vlak conferties ontwikkelg, Rio (1992) Johannesburg mijlpal (2002). bekds Brundtland-rapport fitie zorg begrip lmt ontwikkelg : velmt that Sustaable meets the ve- for the prest without cprg need ability of future gerati to meet their the own houdt needs. econche In ze groei vie kel ontwikkelg gg BBP. rapport pleit e stij- groei mr grondstoff- ergietsief e rechtvaardiger, rekg verlgseffect houdt milieukost Al ze aspect zijn elkaar verbonn: houdt. klimaat- milieuproblematiek hangt sam - armoe cumptie e el productie wereld, alle anre beleidsniveaus el e wereld. geïngreer Er dan aanpak lg k. tot e ontwikke- ze praktijk barg gebracht, wordt bleek nog uit seds confertie weig (FRDO) Ferale verl Raad maand organeer Ontwikkelg Brundtland-rapport toekst ontwikkelg(2). twee cnia geburgerd Want al geraakt, concept vaak na schort kers er wat confertie aan vullg. wez Zowat belangrijke alle spre- toepassgskloof uitvoerg er. tuss Zo zei beleidsverklarg Brundtland-cmsie Volker 1987) Hauff (lid 20% -doelsllg EU ergie- klimaatbeleid er aan g kt 2020 doelsllg positief zijn, ber settg vertal not the problem. politieke Implemtation realiit: Goal crucial, convcg managemt acti are msg. schill rre nog ontwikkelg uitgangspunt ver- of cpetitiviitsagda refertie EU-beleid. primeert, Lsabonverschill vlakk nog weig afgesmd Ontwikkelg. Eurese Stragie Er aanpak alle beleidsniveaus e geïngreer k. tot e ontwikkelg conclusie FRDO kt land. zijn adviez België heeft tot ezelf ontwikkelg feraal vlak e grondwet beleidscyclus geschrev, plann er e -ontwikkelgsstragie rapport, regio s ontwikkeld of zijn daarmee bezig. Toch lijkt dit hebb proces november 2007 hoofdstuk

3 2 8 > ontwikkelg maatschappij morg < zich spel, nog vaak weig vloed politieke hebb marge af nota mastream-beleid. dan talrijke adviez FRDO onrstreep e leefgevg alle ontwikkelg verantwoorlijkheid k één zes pijlers beleid één mr of staatssecretar, budget jar kmerkt, er e kondigt. vastlegt concre acties aan- aanpak hele regerg, alle e beleidsde geïngreer worn Zo zal kiloerrijn gevoerd k, tot e r mobiliit betrekkg zitr Theo heeft. Rbouts In dit verband slotspeech zei FRDO wil Nerlandse heid g confertie: Hoe drgd e krachtig 100% duurzaam aank bevat ng coalitieakkoord e luik e vergroe- klimaatbeleid ge alibi zijn, e duurzaamheidsbeleid klimaatmr kan belastg fcaliit, onr meer e vliegtuigtickets, verpakkg, e heffg e beleid totale voer regerg. hele regerg moet accijns e verhogg selgs. fcale aanpak bedrijfswa- cohert al zijn aspect transitie naar e e We hal ze drie maatregel sociale, koolstofnovatieve, cpetitiviitsagda Lsabon- zo aan: zijn stofarme welvaartsstaat. grond- primeert, dossiers weig verschill vlakk nog Stragie afgesmd Ontwikkelg. Eurese land sociale Ecologche behanlg drgd aan merns rationeel bek- mobiliit toe zijn. fgebruik of beschermg ergie grondstof- volksgezondheid vorm hierbij ge milieu rem, tch. land problema- broeikasgass Bij e analyse sector sche doelsllg e stimulans groei, sociaal-econs, uitstot (dustrie, huhou- werkgelegheid begrotgsevwicht. cpetitiviit, elektriciitsproductie, transport) blijkt bedraagt, aanel transport ongeveer 18% ze sector vergelijkg anre mst uitgang boekt bij kpas ontwikkelg, conform rugdrg broeikasgasuitstoot nieuwe regerg? Naast uitstoot vastgeleg broeikasgass Kyoto -plafonds. In koord welke ma land nieuwe barg ferale verankert, regeerak- emsie r tot ongerustheid fijn stof wege verkeer schalijke e valt gevonn af wacht. worn Mschi Nerland, kan er waar spiratie gezondheidseffect. FRDO formuleer nieuwe kabet Balk zijn miljo- daar e rect advies(3) cre sll e verduurzamg e aantal con- onze mobiliit. Eén er e slimme kilo hoofdstuk november 2007

4 > ontwikkelg maatschappij morg < 2 9 erheffg sam Nerland (rekgrijn) 2011, onrtuss voer keersllg verkeersbelastg moduler volgs belastg uitstootcriria ver- onr meer voertuig. zijn Daarnaast baar zal vervoer fcale uit bouw regime (bv. bedrijfswags GEN-netwerk) herbekijk. Daarmee fcaliit zijn beland. we Ook bij hier vergrog hebb we itiatief mst e kler land, want dit de. België Volgs aller- e Eurese vergelijkd Cmsie rapport (mei 2006) Eurostat bestaat slechts betal 5,3% uit milieubelastg. belastg Ons land Belg daarmee laats EU-25 ( gemidl belastgdruk EU 7,6%). arbeid Daarg land ligt zeer hoog. zijn E rec sllg Environmtal OESO Policy pleit dan Review belastgdruk België e arbeid verschuivg naar milieudruk grondstoff/ergiegebruik. er zich twee Feraal Plan regerg had Ontwikkelg p grondig ( ) bekijk, toe verbonn daar veel nieuwe ferale rechtgek. regerg er Helijk wel werk maakt. kan zich hierbij onr meer lat spirer Ze Fanciën(4), e rect waar advies e aantal Hoge scario s Raad arbeid onrzocht wordt land vermr. belastgdruk ze scario s tg cpser arbeid onr meer dalg e hogere belas- belastg verbruik spar, OESO pleit zijn rec Environmtal Policy Review België belastgdruk e verschuivg milieudruk arbeid naar ergiegebruik. grondstoff/ Wat e uitbreidg heidsaank milieufcaliit. België evzeer aan e haalbewegg betreft, toe. In dracht e onrzoek, Eurese 2006 Cmsie, uitgevoerd prijkt België verduurzamg immers laats heidsaank. plaats wat betreft mr dan 10% onrzoch aanbesdg In ale duurzaamheidscriria was sprake ecologche ( anre Eurese soci- lann Dit rwijl lag heidsuitgav dit tuss bijna 20 ruim land 60%). vergwoordig bruto bnlands 14% product, 33 miljard of euro. e ze totale midl marktwaar kunn, di doelgericht b econie, gezet, e eco-novatie hefboeffect stimuler heb- We wacht product ongeduld markt aangekondig brg. bare aank. nationaal actieplan Mschi groe e - g 2010 honrd proct duurzaam aan k zo Nerlanrs, toch EU-gemidl hal Verduurzamg anre mobiliit, vergrog heidsaank, fcaliit: e e regerg zijn belangrijke aandachtspunt ontwikkelg november 2007 hoofdstuk

5 3 0 > ontwikkelg maatschappij morg < ernstig vtarer neemt, reeds verr bestaan wil gaan maatregel dan s. E politiek uitvoer busess Eurese as verbt- immers volstaan - usual zal trds proactieve vie buig. Er dit e vlak, ambitieuze, perspectief lange rmijn, e vertalg e daar actieplan waar streefcijfers verschill e koepeld land zich gager. h maann draagvlak e afgel transitiebeleid gror geworn rgelijk al uit klimaat- ergieproblematiek. land, dit mtum h moet gebruik ontwikkelg mak uitgangspunt hanr verschill beleidsde. E impuls strumt kan zorg, hierbij e belangrijke ontwikkelgseffectbeoorlg (DOEB). - gaat hier e ho schatt effect mogelijke ( hun econche, racties) sociale e gesld milieusg g beleid aleer wordt. Hierbij uilijke wordt beslng gehoun langermijn (effect reke- diale dimsie volg (effect geraties) onze beslsg mon- latuur anre DOEB lann). gevoerd Tijns bije beslsg leg- rg zou mrraad. ze duurzaamheidsst nieuwe ferale verr reg ontwikkel cruciaal kpas kun- vroeg mogelijk beleidscyclus hanr. zo Voork DOEB kan belangrijke immers ber ma dan bijdrag gez. tot e wanneer onrbouwd effectbeoorlg transversaal beleid, baar - gemaakt politiek. Kort, worn - duurzaamheidsst tot e transparan noodzakelijk onrel goed bestuur. e eers doelsllg hierbij mr regelgevg, schill bekmerns e bere regelgevg ex an greert. ver- Rol midnveld burger Tot politiek. nog toe gg ontwikkelg beleid, rol echr evzeer alle e onrnemg, verhaal h, vakbonn, ngo s gers/cumt. anre organaties, Er e breed eigaarschap bur- actor, hun rol waarbij spel alle maatschappelijke l. Overh kunn zorg kracht e bun- regels stimuli, tr facilitator kar n kiez bedrijv maatschappelijk burgers. Bedrijv verantwoord kun- onrnem hun process product We nationaal wacht actieplan ongeduld groe bare aangekondig aank. aanpass norm. Burgers aan hoge kunn sociale re ecologche mak hun wong, bij hun verplaatsg keuz e ssibiler aank. Organaties rol spel. kunn hierbij hoofdstuk november 2007

6 > ontwikkelg maatschappij morg < 3 1 Nog woorlijkheid al vaak schuift naar e actor anre: verant- l draagvlak politici bij kiezers, bedrijv er er ge markt mt rgelijke product, keuzes cuhann of duur zijn. Dit hoewel ech anrg pas mogelijk wanneer h, ver- product der. actiebereidheid cumt hun acties spanng coör- e anre: actor ik blijkt zet e vaak stap verbonn jij er één zet, e of I rapport will if you will, zo cumptie til luidt Groot-Brittannië(5). Dit verschill bekt hoe stakeholrs dan itiatiev verschill niveaus wikkelgsplann cruciaal zijn, toekst -ontr t-down ontwikkeld worn. best Dit m- bere resultat kunn lever waar zou gaat creër e draagvlak gedragswijzigg. Dat alvast conclusie Environmt and Inrnational velmt Institu (IIED) for gy twtig has jaar be Brundtland-rapport: spt craftg the Much sustaable er- vlmt be channelled toolkit. largely But through that a ergy narrow has of rnational processes and eli national set actors. machery The results of gnmt are not yet or gral busess, to the pele s daily or lives. (6) e meer bott-up barg, IIED pleit dan waarbij Noorn stakeholrs zowel lokale Zu, actor, hun kijk veranrg brg duilijk noodzakelijk duurzaamheidsst e bestuur. onrel goed eers doelsllg hierbij bere mr regelgevg, e bekmerns regelgevg ex an verschill greert. mak Ook wat land zijn rre er tal al dan itiatiev werkt. waarbij praktijk organaties brg hun l ontwikkelg ser vlak mobiliit, ssibili- rationeel ergiegebruik, alrnatieve voedg, giebronn, afvalprevtie recyclage. er- Sociale cumtverigg, bewegg vakbonn, milieu- bedrijv, wereldbewegg, jongerorganaties: r- hebb e onrschatt mobiler ze gemt rol brg onze samlevg, groot belang hun ga- verre stapp zett naar e r ontwikkelgsmol. Hun wikkelg acties bij drag publiek ertoe bij langer kt ont- e e project abstract hol veranrg, politiek begrip, e anre vullg won, cumer onze manier lev, verplaats. werk, serd project ontwikkelg iere wordt aanbelangt zo e mobili- levskwaliit onze volg geraties daarmee wil gev vrijwar. we e Anrs geformuleerd, laats woord aan jarige: Unless we are able to transla november 2007 hoofdstuk

7 3 2 > ontwikkelg maatschappij morg < our words to a language that can reach the mds and hearts of pele young and old, we shall not be able to unrtake the extsive social changes need to correct the course of velmt. - Gro Harlem Brundtland, Oslo, 20 t Ferale beleid zake Raad ontwikkelg. Ontwikkelg In (FRDO) raad zijn adveert diverse maatschappelijke ferale heid groep vergwoordigd: sumtverigg, milieuverigg, werknemers- organaties werkgeversorganaties, ontwikkelgssamwerkg, ergieproduct con- wetschappelijke wereld. Zo vormt FRDO e forum multtakeholrleg burgers e maatschappelijk ssibiler klankbord heid. ontwikkelg. raad heeft taak organaties Voor meer formatie FRDO zijn adviez, zie: 1) 2) Zie hoofdstuk 11, 15. 3) Voor formatie confertie, zie onze websi: 4) Advies ontkpelg groei hulpbronngebruik/milieudruk België, 22 juni ) Voor e besprekg advies kunt u verr recht rubriek K-zus & zo. 6) Zie Sve Bass A new era sustaable velmt, IIED briefg hoofdstuk november 2007