Biologische landbouw: op weg naar een duurzame landbouw-en voedingsbenadering Bionext

Transcriptie

1 Biologische landbouw: op weg naar een duurzame landbouw-en voedingsbenadering Bionext 2014

2 Inhoud 1. Ethische criteria voor landbouw en voeding 2. Gangbare landbouw 3. Biologische landbouw 4. Innovaties nodig: leren van agro-ecologie en eco systeemdiensten bodemgesteldheid positieve relaties van intercropping en bosranden klimaat bestendige en aangepaste gewassen 5. Van aarde naar tafel en van tafel naar aarde Morele superioriteit en mondige consumenten 6. Economische aanbevelingen 7. Sociaal-maatschappelijke aanbevelingen 8. Conclusie

3 Voeding en landbouw: ethische criteria 1. Kanhet honger, armoedeenondervoedingterugdringen? 2. Is het duurzaam? 3. Is het diervriendelijk? 4. Is het fair enjuistvoorboerenenanderen? 5. Stimuleerthet leefbaarheidvan ruralegebied? 6. Is het consumenten vriendelijk: vergroot of verkleint het de kloof tussen productie en consumptie? Verbindt het landbouw positief met stedelijk gebied? Voedsel democratie: overbruggen van de kloof tussen consumenten en producenten???

4 Mondigheid, context en pluralisme Kant, Wat is verlichting?: Het is zo makkelijk onmondig te zijn. Heb ik een boek, dat voor mij verstand heeft, een therapeut of predikant die voor mij geweten heeft, een arts, die mijn dieet opstelt, dan hoef ik mij er immers zelf niet om te bekommeren. Ik hoef niet na te denken, als ik alleen maar hoef te betalen. Mondigheid EN context gebonden: interactie

5 Intensieve landbouw Veel input, weinig arbeid, massaproductie 1. Kanhet honger, armoedeenondervoedingterugdringen? Honger: ja 2. Is het duurzaam? Nee (uitputting, uitstoot) 3. Is het diervriendelijk? Nee 4. Is het fair enrechtvaardigvoorboerenenanderen? Nee 5. Stimuleert het leefbaarheid van rurale gebied? Nee 6. Is het consumenten vriendelijk: vergroot of verkleint het de kloof tussen productie en consumptie? Verbindt het positief met stedelijk gebied? Nee

6 Ethische basis van biologisch IFAOM: health, fairness, ecology, care Ecocentrisch/ holistisch wereldbeeld Hoofd figuren Vroeg: Rudolf Steiner, Aldo Leopold, Lady Balfour, Rachel Carson, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, John Taylor of Carolina and others. Ralph Waldo Emerson, Henry David Thoreau, Josiah Royce, John Steinbeck. Recent: Wendell Berry, J. Baird Callicott, Paul B. Thompson, Gene Logsdon, Eric Freyfogel Azië: Confucius, Fukuoka, Vandana Shiva

7 Ethische spanningsvelden biologisch Industrieel- handwerk Ruraal-urbaan Gezondheid: breed smal (medisch) Wetenschap-techologie anti (natuur) Holistisch analytisch Sterke gemeenschap zwakke gemeenschap

8 Biologische landbouw Weinig (chemische) input; diervriendelijk 1. Kanhet honger, armoedeenondervoedingterugdringen???? Ondervoeding? 2. Is het duurzaam???? (landgebruik; innovaties) 3. Is het diervriendelijk? ja 4. Is het fair enjuistvoorboerenenanderen? Ja?? 5. Stimuleert het leefbaarheid van rurale gebied? ja 6. Is het consumenten vriendelijk: vergroot of verkleint het de kloof tussenproductieenconsumptie? Verbindthet positiefmet stedelijk gebied? Ja en nee (productie gericht)

9 Natuur is niet altijd gezond

10 Duurzaamheid: dynamisch, aanpassing 1. Agro-ecologie en eco systeemdiensten (Push en pull factoren) 2. Innovaties in landbouw nodig 3. Zoek naar minder input substitutie 1. bodemgesteldheid 2. positieve relaties van intercropping en bosranden 3. klimaat bestendige en aangepaste gewassen

11 Vergroot of verkleint bio de kloof? 1. Morele superioriteit is onverstandig (gelijk halen, paniek zaaien?) 2. Landbouw: complex, dynamisch (dogmas werken niet) 3. Niet in de gezondheidsval trappen 4. Mondige consumenten: internet, moderne media 5. Voeding niet alleen levensbehoefte, ook identiteit bepalend, zingevend 6. Van aarde naar tafel en van tafel naar aarde

12 Opschaling nodig, hoe? Naar 10, 20, 30, 40 % biologisch? Opschaling een probleem? Verlies van identiteit, commercieel, grote geld Elitaire bezwaren? Opschaling door netwerking Lokale, korte ketens nodig Pluralisme en inclusie (mensen insluiten)

13

14 Economische aanbevelingen Gat in de markt voor biologisch buiten de supermarkt bij catering (- 16,7 procent) en zorginstellingen (-32,5 procent). Alleen via transparantie en een duidelijke dienstbare opstelling kan het vertrouwen van consumenten worden versterkt. Beter inzicht in prijsvorming en netwerkrelaties (Waarom zoveel duurder?) Biologische winkels: functies in gemeente Aansluiten bij alternatieven voor winkels: happyfresh.nl; groenteclub, voedselcooperaties

15 Politiek-maatschappelijk Duidelijkheid over relatie met Fair Trade, ontwikkelingslanden Deelname publieke debat (niet gelijk halen) Onderzoek doen Agronomisch doelgroepen Boeren inzetten voor burgers (stadstuinen etc) Soms is snacks, gemaksvoeding ok Gezondheidsval: van dit stofje krijg je geen kanker

16 conclusie Biologisch kan beter: Landbouwkundig (minder input substitutie) Consumentenvriendelijker Opschaling nodig: netwerken Groter aandeel van voedingsproduktie ook grotere maatschappelijke verantwoordelijkheid (publieke debat) niet dogmatisch en samenwerken met nieuwe Doorblijven denken over uitgangspunten Alle publicaties op: Wu.academia.edu/michielkorthals