PEDAGOGISCH DOSSIER LEERLING
|
|
- Anja Segers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PEDAGOGISCH DOSSIER LEERLING
2 Dit pedagogisch dossier werd gerealiseerd door Claudia CORVI MORA, Alicia HERNANDEZ DISPAUX & Delphine LALOYAUX Aggregaatstudenten in de kunstgeschiedenis UCL, onder supervisie van Cécile HEUREUX en Marie-Emilie RICKER
3 INHOUDSTAFEL INLEIDING... EEN BEETJE GESCHIEDENIS... VAN GODEN EN MENSEN... DE NATUUR... ALS SCHRIJVEN KUNST WORDT... HOU JULLIE PENNEN KLAAR... REFERENTIES VAN DE WERKEN
4 Hallo! Günaydın! We nemen je mee op een reis doorheen de tijd en de ruimte in Turkije. Met dit dossier kun je op ontdekking trekken in dit prachtige land, zijn cultuur en zijn geschiedenis en je zo voorbereiden op je bezoek aan de tentoonstelling Anatolia. Bekijk de kaart. Situeer Turkije en België (arceren). Wist je dit? Een stad, drie namen De hoofdstad van Turkije, Istanbul, heette in de oudheid Byzantium. Vanaf 330 na Christus veranderde de naam in Constantinopel, ter ere van keizer Constantijn. In het begin van de 20 ste eeuw werd de stad officieel Istanbul. 4
5 1. Een beetje geschiedenis... Vervolledig de tijdlijn met de volgende periodes: * Romeins rijk * Vroegchristelijke en Byzantijnse periode * Ottomaanse periode * Neolithicum * Republiek Turkije * Hellenistische periode (Griekse invloed na de veroveringen van Alexander de Grote) * Paleolithicum * Oude bronstijd 2) Wat kun je vaststellen over de geschiedenis van Turkije?
6 2. Van goden en mensen Combineer de tekst met de juiste illustratie A B C D 1. Ik, Alexander, heb vóór mijn dertigste het grootste rijk ter wereld veroverd. Niemand had dat ooit eerder gedaan. Mijn moeder heeft me altijd verteld, en nu geloof ik het, dat ik de zoon ben van Zeus-Ammon. Mijn leeuwenkophelm wordt trouwens afgebeeld met zijn hoorns erop. Vereer mij! 1 =? 2. Ik dien Rome en haar rijk maar in de eerste plaats beheer ik de keizercultus. 2 =? 3. We worden afgebeeld als heiligen bij Maria, de beschermster van Constantinopel. We zijn allebei keizers. Ik, Constantijn, hou een maquette van mijn stad vast. En ik, Justinianus, een maquette van de kerk die ik liet bouwen: Hagia Sophia. 3 =? 4. Tijdens de ceremonies draagt onze koning vaak het gewaad van de zonnegod. Onze koning wordt in onze teksten bovendien dikwijls aangeduid door het epitheton Zon. Hij wordt vaak afgebeeld met een gevleugelde zon. De gevleugelde zon staat ook in het midden van zijn zegel. 4 =? 6
7 3. De natuur Wist je dit? Anatolië of Klein-Azië is het schiereiland dat aan het westelijk uiteinde van Azië ligt. Het omvat ongeveer het volledige Aziatische deel van Turkije, goed voor 97% van het grondgebied van het land. Je zet je reis in Turkije voort in de natuur. De volkeren van Anatolië kenden vanaf het begin een cultus van de natuurelementen zoals bergen, stromen en bronnen. Deze natuurelementen werden vergoddelijkt omdat ze zeer belangrijk waren voor deze volkeren. Zo leverden de bossen van de bergen hen hout om te bouwen. Bovendien voedden de kudden schapen zich op de bergweiden. De waterlopen waren ook vergoddelijkt. Welke verschillende functies hadden de stromen voor de volkeren van Anatolië? Economische functies: en. Communicatiefunctie: Rol in het dagelijkse leven:.. ;.... ;.... Wist je dit? Het woord meander wijst op de kronkeling van water, een weg, een patroon. Het woord komt van de rivier de Meander, een kronkelige waterloop in Turkije. 7
8 Romeinse periode, Meander van Efeze, Turkije, 2 de eeuw na C. La Loire, Versailles (tuinen), eind 17 de eeuw (onder Lodewijk XIV). BERNINI, Vierstromenfontein, Rome, eind 17 de eeuw. Bekijk deze drie beeldhouwwerken: ze stellen allemaal stromen voor. Wat zijn de gemeenschappelijke punten? Wat zijn de verschillen?
9 Maquette van de fontein van Ahmet III, hout, parels, ivoor, paarlemoer en andere materialen. Bekijk deze maquette. De echte fontein staat in Istanbul, ze werd gebouwd onder het bewind van sultan Ahmet III in de Turkse rococostijl, in 1728 (Ottomaanse periode). Deze fontein voorzag de inwoners van Istanbul van drinkwater. Welke andere functies hadden openbare fonteinen?.... Wist je dit? Bij de Ottomanen bekleedden de fonteinen een belangrijke plaats in het culturele en sociale leven. Ze waren ook symbolen van de politieke, sociale en economische macht van de sultans en de notabelen, die er veel bouwden in Istanbul. In Istanbul bevindt zich in elk moskeegebouw een fontein waar de gelovigen hun rituele wassing kunnen doen: zich zuiveren vóór het bidden. Elke gevel van de fontein heeft een nis die aan een mihrab doet denken, in het midden bevindt zich een bekken. Mihrab: nis die de qibla aangeeft, dat is de richting van de Ka ba naar Mekka, waar alle moslims zich naar richten tijdens het gebed. 9
10 Vergelijk de nis van de fontein en de mihrab (hieronder) en vind de gemeenschappelijke kenmerken: Fontein van Ahmet III, Istanbul, 1728, detail van een nis in de vorm van een mihrab. Mihrab van een moskee uit de 14 de eeuw in Caïro, Egypte. De oude volkeren van Anatolië hechtten veel belang aan de natuurcyclus. Als symbool voor de natuurcyclus kozen ze een element dat zichzelf in de loop van de seizoenen kan vernieuwen of het hele jaar groen kan blijven. Over welk element gaat het hier?.. 10
11 EUROPALIA TURKEY Wist je dit? Iznik is een stad in Turkije die beroemd is om haar keramiek. De datering van het keramiek van Iznik gebeurt ook op basis van de kleuren, waarvan we de data kennen waarop ze in de decoratie opdoken. Zo weten we bijvoorbeeld dat tomatenrood vanaf de tweede helft van de 16de eeuw werd gebruikt. Seldjoekisch aardewerk, 13de eeuw. Muurdecoratie, keramiek, eind 16de eeuw 17de eeuw Iznik (Turkije). Het thema van de twee decoraties is hetzelfde, De levensboom. Er liggen vijf eeuwen tussen, wat zijn de verschillen? Decoratie: Kleuren: Afgebeelde elementen:..... Muurdecoratie, keramiek, 17de, Topkapı-paleis, Istanbul. Bekijk de keramiekdecoratie met bloemenmotief links. Rechts zie je een gelijkaardig motief dat niet Turks is en ook niet van keramiek. Waar vind je deze soort motieven vandaag, in je dagelijkse leven?
12 Keramiek uit Iznik, eind 16 de eeuw, Turkije. Ceremoniële kaftan, Turkije. Ziehier een ceremoniële kaftan (lange tuniek) en een keramiektegel, allebei afkomstig uit Turkije: wat hebben ze gemeenschappelijk?... Wist je dit? De tulp is het symbool van Istanbul. Deze bloem werd in de 16 de eeuw vanuit Turkije in Europa geïmporteerd door een Nederlandse ambassadeur. Vandaag heeft in Istanbul, in april mei, nog altijd het tulpenfestival plaats. 12
13 EUROPALIA TURKEY 4. Als schrijven kunst wordt Ken je de naam van de techniek die eruit bestaat om handgeschreven letters mooi vorm te geven en die we terugvinden in talrijke beschavingen? Schrijf de naam van deze techniek in de titel onder het kader. Probeer de geografische oorsprong te vinden van de documenten hieronder en combineer daarna de verschillende instrumenten met de juiste afbeelding De kunst van de... in de islam Juist of fout? Omcirkel het correcte antwoord! De twee afbeeldingen hieronder zijn portretten. Juist Fout 13
14 Wist je dit? Vanaf het begin van de islam werd het figuratieve beeld volledig uitgesloten uit de religieuze context, ook al is dat niet expliciet verboden in de Koran! Zo ontstond een kunstvorm gebaseerd op de kalligrafie en de versiering in de religieuze context en later ook in de profane (nietreligieuze). Letters zijn het belangrijkste materiaal van de Arabische kunstenaar. Juist Fout Kalligrafie wordt in de islamtraditie enkel gebruikt voor religieuze teksten. Juist Fout Afbeeldingen zijn verboden in alle Arabische manuscripten. Juist Fout Cursief of koefisch? Geef de naam van elk schrift en baseer je hiervoor op de definities: Cursief schrift is zowel fijn als soepel, zonder bijzondere nadruk. Het wordt gekenmerkt door een grote leesbaarheid en veel rondere vormen. Kufi of koefisch schrift is de oudste kalligrafische vorm van het Arabisch. Het is verzorgd en gekalibreerd en valt op door de zeer opvallende horizontale lijn, het ritme en de luchtigheid van de tekst. De klinkers worden soms geschreven als rode punten en de medeklinkers worden soms versierd met streepjes om de teksten beter leesbaar te maken Geef vijf adjectieven die het vormelijke aspect van het Arabische cursieve schrift kenmerken:
15 Het schrift in de Belgische moderne kunst Christian DOTREMONT, Dans ma chambre ou pour mieux dire..., Lijkt dit kunstwerk meer op Arabische kalligrafie of op Latijns schrift (het onze)?... Voor welk deel wil de kunstenaar graag dat de toeschouwer vooral gevoelig is?... Interesse voor de islamkunst? Het Victoria and Albert Museum in Londen organiseert elk jaar de Jameel Prize, een internationale wedstrijd die hedendaagse kunstenaars wil belonen en aanmoedigen van wie de artistieke productie geïnspireerd is op de islamtraditie! Neem eens een kijkje op hun website: ions/exhibition-jameel-prize/jameel-prize/ 5. Hou jullie pennen klaar! Süleyman de Prachtige was de tiende sultan van de Ottomaanse dynastie. Hij regeerde gedurende 46 jaar ( ), wat het langste bewind is in de geschiedenis van het Ottomaanse rijk! Onder deze sultan beleefde de Ottomaanse cultuur haar bloeitijd. Bekijk zijn handtekening goed en creëer je eigen handtekening geïnspireerd op de Arabische kalligrafie. * Teken de eerste letter van je voornaam groot en als hoofdletter. * Plaats alle letters van je voornaam in de hoofdletter. * Voeg niet-figuratieve versieringselementen toe. 15
16 Referenties van de werken: Pagina 2 : A: Brief van de Hettitische koning aan de koning van Ugarit, tablet van terracotta, circa v.c., Ras-Shamra, Syrië. 10,10 x 7,8 x 4,50 cm, Louvremuseum, Parijs. B: Tetradrachme van Alexander de Grote, zilver, 4de eeuw v.c., Museum van de Nationale Bank, Brussel. C: Buste van een hogepriester van de keizercultus, marmer, 1,27 x 1,52 m, Pompeiopolis, Adana Museum (Turkije) D: Maria omringd door de keizers Justinianus en Constantijn, mozaïek van het timpaan van de zuidwestelijke ingang van de vroegere basiliek Hagia Sophia, 944 na C., Istanbul. Pagina 3 : * Meander van Efeze (fonteinelement), 2 de eeuw, wit marmer. * BERNINI, Vierstromenfontein, eind 17 de eeuw, steen, Rome, Piazza Navona. * De stromen en waterlopen van Frankrijk (La Loire), eind 17 de eeuw, brons, Versailles, waterparterre, eind 17 de eeuw. Pagina 4 : * Maquette van de fontein van Ahmet III, Istanbul, Yildiz Sarayi Müzesi, begin van de 20 ste eeuw, 66 x 60 x 60 cm, hout, parels, ivoor, paarlemoer en andere materialen. Pagina 6 : * Claude MELLAN, Le linge de Sainte-Véronique, 1649, gravure. * Written portrait of the Prophet, 1872, Medina (herkomst), bewaard in de bibliotheek van New York, Spencer Collection. Pagina 7 : * Blad uit een Koran. Soera II (detail), , 10 de eeuw. Perkament, 24,5 x 17,7 cm. Bibliothèque nationale de France, afdeling manuscripten. * Een van de meesters van het naskhî-schrift (detail), Bibliothèque nationale de France * Christian DOTREMONT, Dans ma chambre ou pour mieux dire..., 1977, inkt op papier. * Officiële handtekening (Tughra) van sultan Süleyman de Prachtige, circa , Turkije (herkomst), inkt, aquarel en goud op blad, 52 x 64 cm, New York, Metropolitan Museum. 16
PEDAGOGISCH DOSSIER OPLOSSINGEN
PEDAGOGISCH DOSSIER OPLOSSINGEN Dit pedagogisch dossier werd gerealiseerd door Claudia CORVI MORA, Alicia HERNANDEZ DISPAUX & Delphine LALOYAUX Aggregaatstudenten in de kunstgeschiedenis UCL, onder supervisie
Nadere informatiePEDAGOGISCH DOSSIER LERAAR
PEDAGOGISCH DOSSIER LERAAR Dit pedagogisch dossier werd gerealiseerd door Claudia CORVI MORA, Alicia HERNANDEZ DISPAUX & Delphine LALOYAUX Aggregaatstudenten in de kunstgeschiedenis UCL, onder supervisie
Nadere informatiePEDAGOGISCH DOSSIER LEERLING
PEDAGOGISCH DOSSIER LEERLING Dit pedagogisch dossier werd gerealiseerd door Stephen Stalpaert, Elise Van Bosch en Rozewinde Gerits, studenten van de Vrije Universiteit van Brussel onder leiding van Jos
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieDe renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!
De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit
Nadere informatieEyüp de wijk: De geschiedenis van de Eyüp Moskee:
Hoofdonderwerpen: - Eyup de wijk. - De geschiedenis van de Eyüp Moskee. - De geschiedenis van Eyüp Ensari. - Architectuur. - De tombes. - Café Pierre Loti. Nadia & Moniek: Eyup de wijk, Piere loti café
Nadere informatieTIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN
e-book Deze serie bestaat uit... 978-94-6175-209-3 (HB) 978-94-6175-153-9 (HB) 978-94-6175-963-4 (e-book) 978-94-6175-967-2 (e-book) 978-94-6175-210-9 (HB) 978-94-6175-155-3 (HB) 978-94-6175-154-6 (HB)
Nadere informatieFuncties en Invalshoeken Kunst
Inleiding Kunst Algemeen Functies en Invalshoeken Kunst Overal om ons heen zien we kunst: of het nou in de gangen van school is, in het museum, of in een kerk het hangt er vol mee. In heel uiteenlopende
Nadere informatieCKV IN Istanbul IIstanbul
CKV IN Istanbul IIstanbul 0 1 CKV Benodigdheden deze week: Pen Potlood Gum Puntenslijper Fotocamera/telefoon DIT WERKBOEK Werkboek Dit werkboek vul je met de hand in wanneer je in Istanbul bent, hierdoor
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen
Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige
Nadere informatieGymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!
Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieSYNAGOGE SCHOOL OPDRACHT. Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger: Martin Monnickendam. Materiaal: pastel, aquarel, plakkaatverf.
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT e g o g a Syn Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger:
Nadere informatieHoofdstuk 14: De romaanse en gotische kunst
Hoofdstuk 14: De romaanse en gotische kunst Inleiding Inleidende oefening: bespreek met je buur de chronologische volgorde van deze zes gebouwen en noteer de corresponderende letters in die volgorde A
Nadere informatiewerkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst
tekenaar & dichter werkboek dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst Tekenen en dichten; dat doe je allebei met je hand. Het maakt niet uit hoe je het doet, je kunt zelf kiezen: je doet
Nadere informatieVATICAANSTAD FILATELISTISCH GEZIEN
VATICAANSTAD FILATELISTISCH GEZIEN Deel 2, Sint Pieter In mei 2004 heeft ondergetekende met echtgenote, zus en zwager enorm van een fijne vakantie van vier weken Italië genoten. Van deze reis heb ik een
Nadere informatieVoorwoord. Rome en de Romeinen
Voorwoord Rome en de Romeinen Dit verhaal speelt in Rome, ongeveer 2000 jaar geleden. Rome was toen een rijke stad, met prachtige gebouwen. Zoals paleizen voor de keizers, voor de Senaat en voor de grote
Nadere informatie[DE BASILIEK VAN KOEKELBERG]
1 e graad secundair onderwijs Naam:... NATIONALE BASILIEK VAN HET HEILIG HART KOEKELBERG [DE BASILIEK VAN KOEKELBERG] Met dit boekje kan je zelfstandig of in groep kennismaken met de basiliek. 2 Hoe ga
Nadere informatieKunstgeschiedenis Weten is Zien. Ron Augustus Basiscursus Westerse kunstgeschiedenis 2009
Kunstgeschiedenis Weten is Zien Ron Augustus Basiscursus Westerse kunstgeschiedenis 2009 1 Les 1: Prehistorie Alle begin is moeilijk 30.000 VOOR CHRISTUS - 1.000 VOOR CHRISTUS Lascaux - Frankrijk - Grotschilderingen
Nadere informatieVriendelijke groeten, Claire van Lieshout en Angelique van Dooren, coördinatoren hoofdluiscontroleurs
1 Nieuwsbrief Maart 2015 Maart 2015 In dit nummer: Nieuws Stagiaire Dennis Hoofdluisvrije school Vrije dagen De Makersbuzz Moskee bezoek Carnaval 1 2 3 NIEUWS NIEUWE STAGIAIRE Hallo allemaal, Mijn naam
Nadere informatieKruistocht in Spijkerboek opdracht
Kruistocht in Spijkerboek opdracht In het boek Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman gaat het over Dolf Wega. Hij komt via een tijdmachine in de Middeleeuwen. Jullie gaan hem helpen om op een aantal
Nadere informatieART HISTORY Barok en Classicisme
ART HISTORY Barok en Classicisme H4-profiel Barok 17e eeuw Classicisme 18de eeuw ART HISTORY Barok en Rococo H4-profiel 17e eeuw Barok De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e
Nadere informatieIntroductie. De val van het Romeinse Rijk 2.1
2? 66 Introductie Dit hoofdstuk gaat over de vroege middeleeuwen. De middeleeuwen zijn namelijk op te delen in drie delen: de vroege, hoge en late middeleeuwen. De vroege middeleeuwen beginnen rond het
Nadere informatie100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf
100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping
Nadere informatieNoem de belangrijkste kenmerken van de kunstwerken die door de Islam geïnspireerd zijn.
Testvragen 1 Godsdienst en cultuur Vraag 1 2 Noem de belangrijkste kenmerken van de kunstwerken die door de Islam geïnspireerd zijn. a) Het gebruik van versierde abstracte figuren, symbolen en letters
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieDe Openbaring 1:19. De verschijning van de Zoon des Mensen. Wat hierna gebeuren zal. Wat u gezien hebt 1
De Openbaring 1:19 Wat u gezien hebt 1 Wat is Wat hierna gebeuren zal De verschijning van de Zoon des Mensen De Openbaring 1:19 Wat u gezien hebt Wat is Wat hierna gebeuren zal 1 2-3 7 brieven = 7 beoordelingen
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatie3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen?
Lees het verhaal over de profeet Mohammed. Dit is het huis van Mohammed. Hij leefde rond het jaar 600. Mohammed woonde in Mekka. Mohammed was een profeet. Een profeet is een wijze man. Het is druk in het
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieStreet-art in de. Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar
Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar Naam: Kom en ontdek het verhaal achter de kunstwerken! Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een
Nadere informatieWerkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:
Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom
Nadere informatieZAAIEN EN WIEDEN SPEURTOCHT
ZAAIEN EN WIEDEN SPEURTOCHT NAAM.. LEEFTIJD.. EMAILADRES. TELEFOON.. Onder alle deelnemers aan deze speurtocht verloten wij drie exemplaren van het boek: Een hele kunst. Dit boek staat in de kinderboeken
Nadere informatieWereldsteden ontdekken met Ben en Binkie
Wereldsteden ontdekken met Ben en Binkie AMSTERDAM Praag Parijs Sydney Ben Kom met ons mee! Binkie Juwelen van steden de mooiste steden van de wereld 3 e verdieping Schiet op, Binkie! Parijs Bewaar het
Nadere informatieDaVinci: Wereldverkenning
DaVinci: Wereldverkenning samen met ouders Alles heeft te maken met al het andere, Leonardo Da Vinci Ik verwonder me over Ik verwonder me over Ik verwonder me over DaVinci Ieder kind is uniek en het is
Nadere informatieKoninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST
Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek
Nadere informatieGeschiedenis en Techniek Groep 7
Geschiedenis en Techniek Groep 7 Water verplaatsen Grieken en Romeinen Groep 7 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over
Nadere informatieMarrakesh. nemen je nu op rondreis door de stad Marrakesh, met haar mooie gebouwen en rijke cultuur. Al je zintuigen
Marrakesh Wanneer je de wil betreden moet je eerst voorbij de wachters geraken die de poorten van de stad bewaken. Deze poorten zijn de enige toegangswegen tot de stad Marrakesh, die door een stadsmuur
Nadere informatieMercator en de ontdekkingsreizen
Mercator en de ontdekkingsreizen V.U. ANNEMIE CHARLIER, GROTE MARKT 1, 9100 SINT-NIKLAAS Stedelijke Musea Sint-Niklaas 1 Beste leerling! Hopelijk vonden jullie het bezoek aan het Mercatormuseum een boeiende
Nadere informatieDe schatkamer. Dit werkboekje is van:
De schatkamer Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je allerlei
Nadere informatieLonden ipad. Londen. British Museum. Samengesteld door: BusTic.nl
Londen British Museum 1 British Museum Londen ipad Het British Museum is het grootste museum van Groot-Brittanië met meer dan 6 miljoen kunstwerken. De collectie is verspreid over meer dan 90 zalen waarin
Nadere informatieVoor/na het bezoek. Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be
Voor/na het bezoek Museum voor Natuurwetenschappen.be Vautierstraat, 29 1000 Brussel info@natuurwetenschappen.be Wat is de prehistorie? Prehistorie betekent letterlijk voorgeschiedenis, het tijdperk voor
Nadere informatieOntstaan islam vmbo12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/63409 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatie7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN
7 gratis tips : ABSTRACT ontdek je SCHILDEREN eigen stijl 7 tips om je eigen stijl te ontdekken Ook voor kunstenaars met tablet of zonder tablet Je eigen schilderstijl heeft onder andere met je karakter
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTora TORA SCHOOLOPDRACHT. Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal: onbekend
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Tora Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal:
Nadere informatieVoor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.
Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je
Nadere informatieOntstaan islam vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 05 August 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63409 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieZoektocht 5 Bijbelhuis Zevenkerken. FOTO www.bijbelhuiszevenkerken.be info@bijbelhuiszevenkerken.be T 050 / 30 04 79
Zoektocht 5 Bijbelhuis Zevenkerken www.bijbelhuiszevenkerken.be info@bijbelhuiszevenkerken.be T 050 / 30 04 79 Beste, (eigen voornaam) Je bent van harte welkom in het Bijbelhuis Zevenkerken. Zo meteen
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieAlle kerktorens zijn verschillend. Ze zitten vast aan de kerk of staan er los naast.
De geschiedenis van onze toren Alle kerktorens zijn verschillend. Ze zitten vast aan de kerk of staan er los naast. De vorm is spits of rond. Soms zit er een dakruiter op. Hoe ziet de kerktoren bij jou
Nadere informatieMaria, de moeder van Jezus
Maria, de moeder van Jezus Kerstoverdenking Rotary 2014 1. Maria in de kerkgeschiedenis 2. Maria in de Bijbel 3. Boodschap 1. Wees gegroet Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u. Gij zijt
Nadere informatieBEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS
BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN GESCHIEDENIS BZL 1-30 september 2007 WERKBRIEF Naam: Klas: Legende individueel per twee in groep Nr: Verplichte opdracht Vrije opdracht Correctie met sleutel Pc nodig BZL 1 Werken
Nadere informatieAardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1
Aardrijkskunde hoofdstuk 3 paragraaf 1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Irene van Hensbergen 31 January 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/48842 Dit lesmateriaal
Nadere informatieWerkbladen basisonderwijs. Naam leerling:
Werkbladen basisonderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom Jeruzalem
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatie1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters.
Oefenrepetitie geschiedenis SUCCES!!! 4 Havo Periode 1 Tijdvakken 1 t/m 4 Dyslectische leerlingen slaan de vragen met een asterisk (*) over. DOOR DE TIJD HEEN 1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de
Nadere informatieExamen Geschiedenis. Geef de 7 tijdsvakken: Mintiens Quintin
Examen Geschiedenis Geef de 7 tijdsvakken: Prehistorie :... 3500 v.c Stroomculturen : 3500 v.c 800 v.c Klassieke Oudheid : 800 v.c 500 n.c Middeleeuwen : 500 n.c 1450 n.c Nieuwe tijd : 1450 n.c 1750 n.c
Nadere informatieVollenhove Wonen op een havezate
D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden
Nadere informatieGoudse Rembrandts bekend!
PERSBERICHT 17 juli 2014 Goudse Rembrandts bekend! De jury (directeur Museum Gouda, Gerard de Kleijn) heeft ruim honderd tekeningen en schilderwerken ontvangen voor de tekenwedstrijd: Wie is de beste Rembrandt
Nadere informatieSofie Van Butsele Scriptie Stadsvisioenen Les 7, 2 de graad
TITEL ACTIVITEIT beschrijving: Wat geloof jij? 2 de graad Beginsituatie: De leerlingen hebben in eerdere lessen gewerkt rond geloven vroeger en nu. Daarin zijn hoogstwaarschijnlijk al verschillende godsdiensten
Nadere informatieInleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5
Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding
Nadere informatieEen Egyptische collectie in Leiden
Een Egyptische collectie in Leiden Naam: Klas:.. Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag
Nadere informatieStreet-art in de. Kijkwijzer 4de, 5de en 6de leerjaar
Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer 4de, 5de en 6de leerjaar Naam: Kom en ontdek het verhaal achter het kunstwerk Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een oase
Nadere informatieTijd van monniken en ridders (500 1000 n. Chr.) 3.4 De islam in Europa. Allah. Het ontstaan en de verspreiding van de islam.
570 n Chr Profeet Mohammed geboren in Mekka 610 n Chr Openbaringen Allah via de aartsengel Gabriël, De woorden worden opgeschreven in de Koran 622 n Chr Vlucht Mohammed naar Medina, begin islamitische
Nadere informatieHoe kun je je bekeren tot de Islaam?
De Profeet Mohammed (vzmh) heeft de laatste en universele boodschap van God gekregen. Voor de boodschap aan de Profeet Mohammed (vzmh) heeft God zich aan veel Profeten (vzmh) geopenbaard. Volgens een overlevering
Nadere informatieEcobel. Een reis doorheen de evolutie van de consumptie en de productie in België
Ecobel Een reis doorheen de evolutie van de consumptie en de productie in België BELvue museum Paleizenplein 7 1000 Brussel t: +32 (0)2 500 45 54 info@belvue.be www.belvue.be Het BELvue is een project
Nadere informatieModern gebouw in 2 bouwlagen met steen en glas Midden in het dorp Midden in het dorp Midden in het dorp Nabij de rivier de Aa, in een woonwijk
Vraag Synagoge Hervormde kerk H. Lambertuskerk Moskee BUITENKANT GEBOUW DE EERSTE INDRUK 1 Waardoor valt het gebouw op? 2 Staat het gebouw midden in het dorp / de stad? 3 Bij welk geloof denk je dat het
Nadere informatieOpdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt.
Grote klus van : Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt. Laat de opdrachten aftekenen door een juf. Je mag natuurlijk
Nadere informatieHeilig Schrift. Tanach Bijbel Koran Docentenhandleiding OMG!
2 Museum Catharijneconvent, 2016 De tentoonstelling informeert u en uw leerlingen op een interactieve manier over de heilige geschriften van de drie monotheïstische wereldreligies. Ondanks onderlinge verschillen
Nadere informatieOmdat de familiebanden sterk zijn in islamitische landen, is het huwelijk niet alleen een zaak van twee individuen, maar ook van de twee families
Samenvatting godsdienst Islam hoofdstuk 1 tm 5 H1 de wereld van de islam Islam wereldwijd Het Islam is ontstaan in het Midden-Oosten en een van de drie en in Nederland wereldreligies Alle moslims voelen
Nadere informatiebeeldende vakken CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2011 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor dit examen zijn maximaal punten
Nadere informatieHet verhaal van William Booth
Lesmateriaal bij Het verhaal van William Booth Inhoudsopgave Geroepen om te dienen woordzoeker 3 Graaf in het verhaal! 4 Graaf dieper 5 Gods weg doolhof 6 Nieuw leven interview 7 Het Leger des Heils verspreid
Nadere informatieIn het voetspoor van...
In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens
Nadere informatieDe opkomst van het christendom
De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en
Nadere informatieGelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min.
Gelukkig Nieuwjaar! Leeftijd: 8-12 Soort bijeenkomst: club Soort werkvorm: heel programma Thema: Overige feestdagen Tijdsduur: 1 uur 30 min. Programma over Nieuwjaarsfeesten. Oud en Nieuw... Lekker de
Nadere informatie* = Hallo in het Latijn (de taal van de Romeinen). Het Romeinse Rijk
Grieken en Romeinen LES 2 DE ROMEINEN JE LEERT hoe het Romeinse leger werkt; dat wegen belangrijk zijn voor de Romeinen; hoe Romeinen wonen. 5000 jaar * = Hallo in het Latijn (de taal van de Romeinen).
Nadere informatieWaarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf?
Les 5 - Redding Vier feiten die je moet kennen om het Evangelie goed te begrijpen In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? In
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten
Nadere informatieMercator en de ontdekkingsreizen
Mercator en de ontdekkingsreizen V.U. ANNEMIE CHARLIER, GROTE MARKT 1, 9100 SINT-NIKLAAS Stedelijke Musea Sint-Niklaas Beste leerling! Hopelijk vonden jullie het bezoek aan het Mercatormuseum een boeiende
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatieLesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen
Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor de islam. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor de islam Naam: De islam Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik
Nadere informatiedeeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1
Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen
Nadere informatieeen zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in
Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieSpreekbeurt Levensbeschouwing Islam
Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam Spreekbeurt door een scholier 1817 woorden 6 juni 2007 6,5 164 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1. Inleiding Ik doe mijn eindpresentatie over de Islam. Eerst wilde
Nadere informatieLesvoorbereiding 7. Hachtsesteenweg 138 1030 Brussel tel: 02.250.11.30 en 02.250.11.00 fax: 02.250.11.11
Lesvoorbereiding 7 CVO SINT-LUKAS HOGERELEERGANGEN Hachtsesteenweg 138 1030 Brussel tel: 02.250.11.30 en 02.250.11.00 fax: 02.250.11.11 Naam : El Makrini Kadija Stagemeester: Nagima Afkir School: Lyceum
Nadere informatieStelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten.
Opdracht Bespreek met je klas deze stellingen. Dit kan met alle leerlingen tegelijkertijd of jullie kunnen in groepjes antwoord geven, deze opschrijven en ze kort presenteren voor de klas. Bedenk in ieder
Nadere informatieReisverslag Berlijn 2012 Deel 2 [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Berlijn 2012 Deel 2 Reisverslag Berlijn 2012 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden [2] op za, 10/20/2012-22:50 Tags:
Nadere informatieKarel de Grote Koning van het Frankische Rijk
Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk
Nadere informatieMe, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken:
Me, myself and I Wat ga je doen? Je gaat een heel bijzonder boekje maken. Het wordt een vouwboekje (=leporello) zoals je op het plaatje hierboven duidelijk kunt zien. Dat boekje zal een heel persoonlijk
Nadere informatieLes 2. Periode 2 Kunstgeschiedenis
Les 2 Periode 2 Kunstgeschiedenis 1 Opdracht Deze Les 2 Wat? 1. Ontwerp je eigen Monogram. Een ontwerp voor je eigen geloof. Zoek uit wat een Monogram is en maak je eigen monogram/symbool. Maak daar een
Nadere informatieEen verplichte vraag die over het onderwerp moet worden beantwoord is: welke invloed heeft dit (gehad) op het landschap?
Kerkebuurt 156 1647 MD Berkhout - 0229-551357 - info@geertholle.nl - www.geertholle.nl STAP 1: het kiezen van een onderwerp Voor je een werkstuk maakt moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Het beste
Nadere informatieDe Eerste Ingenieur. Image not found or type unknown. Image not found or type unknown
De Eerste Ingenieur. Vanaf de 9e eeuw verschenen er in Europa plotseling grote kathedralen. Deze grote godshuizen of basilieken werden in eerste instantie in de romaanse bouwstijl opgetrokken en pas naderhand
Nadere informatieBoekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep
Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.
Nadere informatie