MICROPAJOT. Herfst Driemaandelijks elektronisch tijdschrift. Jaargang 27 Aflevering 109. Pajottenlandse. Radio. Amateur.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MICROPAJOT. Herfst 2010. Driemaandelijks elektronisch tijdschrift. Jaargang 27 Aflevering 109. Pajottenlandse. Radio. Amateur."

Transcriptie

1 MICROPAJOT Pajottenlandse Radio Amateur Club 2 meter velddag 2010 Foto door ON4CCV Driemaandelijks elektronisch tijdschrift Herfst 2010 Jaargang 27 Aflevering 109 Voorwoord door ON3DCL, voorzitter De telegraaf LCWO LED spanning Mis aangesloten Morse sleutel Lampje zoeken Binair > Decimaal Wist je 't? (Vr) Fotoverslagen - VHF Velddag - Boottocht Wist je 't? (Opl) Inleidingen: - Antennesimulatie - Aarding Activiteiten Verslag BV Ledenlijst ON7CI

2 Het bestuur van de PRAC Voorzitter Ondervoorzitter Secretaris Penningmeester QSL Manager Technical Manager Shack Manager Micropajot Cursus Radio Contest Manager Webmaster Raadslid Raadslid Raadslid Bibliotheek Mgr Repeater Manager Frequenties ON3DCL ON8CW ON4CCK ON4CCK ON3DBC ON8CW ON4CCK ON7CI ON7CI ON3DCL ON3BL ON3LH ON3WAG ON7YQ ON6ZJ ON6FP 145,375 MHz 433,375 MHz ONØVBT (430,375 MHz) Lidmaatschap 13! op rekening Shack Holle Eikstraat 1, Londerzeel

3 Voorwoord bestuursleden. Geachte leden, Naar jaarlijks gewoonte gaat op vrijdag de statutaire Algemene Vergadering van onze vereniging door om uur in de clubshack te Londerzeel. Traditiegetrouw zijn er dit jaar drie ontslagnemende Ontslagnemende OM dit jaar zijn : Guido (ON7CI), Yvo (ON7YQ) en Leo (ON3LH). Dit heeft tot doel nieuwe ideeën en kansen aan te reiken in het bestuur en clubactiviteiten. Ieder lid mag, kan zijn/haar kandidatuur indienen bij de voorzitter tot vóór de aanvang van de algemene vergadering. Elk aanwezig lid heeft stemrecht. Leden die niet aanwezig kunnen zijn, mogen een ander lid schriftelijk mandateren. Mensen met ideeën zijn altijd welkom in het bestuur, net als helpende krachten om projecten uit te werken. Beste leden, dit is een heel belangrijke vergadering. Het beleid van volgend jaar wordt hier bepaald. Grijp deze kans om voorstellen en gedachten naar voor te brengen. Naast de bestuursverkiezing geven we ook een overzicht van het voorbije werkjaar met overzicht van onze plannen en budget voor het volgende werkjaar. Eveneens wordt dit ter goedkeuring voorgelegd. Mag ik met deze alle leden van harte uitgenodigden voor deze belangrijke vergadering. De voorzitter, Louis De Coninck, ON3DCL

4 De Telegraaf From: Hans Sent: maandag 21 juni :20 To: 'Pajottenlandse Radio Amateurs' Subject: RE: Micropajot!!! Allen,! Ik heb andermaal deze micropajot in één ruk uitgelezen...ik lees dit mooie tijdschrift nu nog enthousiaster dan de papieren versie, echt waar!!! De meting van Guido en zijn ontlaadtijd van NiCd en NiMh batterijen heb ik met veel interesse gelezen, doch ik denk dat de meting louter indicatief kan zijn.! De ontlading komt ook vaak voor door lekstromen of het onderhouden van interne klokken, intern flashgeheugen en dergelijke, wanneer de batterijen in het toestel blijven zitten! De meting is zoals Guido zelf aangeeft temperatuurafhankelijk Mogelijk speelt de leeftijd en als gevolg eventuele oxidatie of opgestapelde onzuiverheden aan de elektrodes ook een rol. Ik verwacht dat de batterijen met ouder worden ook sneller ontladen. Ik denk om een goede analyse te maken, dat je meerdere exemplaren en verschillende merken zou moeten testen. Ik heb in ieder geval geleerd dat ik mijn batterijen in de frigo ga steken, afwachten wat Rosita daar gaat van vinden...!! De column van Marc ON5CE vond ik ook mooi, ik beaam volledig de kameraadschap die je bij de PRAC vindt (zoals Guido het zo mooi schrijft in het artikel over de moonbounce test), die is mooi en ik heb er last genoeg van dat ik niet méér actief kan deelnemen.! Eens komt de dag, believe me...!! De speciale QSL over Eddy Merckx zal zijn doel ook niet missen, knap werk!!! De boottocht wordt andermaal een nieuw en mooi initiatief.! Ik hoop kunnen deel te nemen en misschien kan ik mijn zelf gemaakte Wifi hotspot antenne meebrengen om eens te zien hoeveel Wifi installaties er langs de dender onbeschermd zijn...!! Kortom, proficiat aan de werkers en medewerkers, ik geniet er echt van, dat mag ook eens in de verf gezet worden.!

5 Ik zou alleen wensen dat ik zelf opnieuw wat actiever kon zijn, maar dat zal ik zelf moeten oplossen.!! Aan u allen een fijne vakantieperiode gewenst en misschien tot binnenkort in de shack of op ON0BT of ON0VBT!! Vivat, crescat, floreat!!! PS: Eddy, wil je in de ledenlijst mijn mailadres wijzigen naar : hanspelicaen@gmail.com!! Hoogachtend, Hans Pelicaen hanspelicaen@hotmail.com Hans, met zo'n reacties is het moeilijk nederig te blijven. Tnx.! Van Ric, ON6BA kregen we deze . Hallo Guido, ik kreeg per ongeluk Uw artikel omtrent de NE555 uit micropajot in de hand. Schijnbaar zijn er toch nog ergens mensen die iets willen leren. Goed en klaar uitgelegd zoals het bij U past. Ik zelf heb al tientallen keren de 555 gebruikt om diverse dingen te maken, timers meestal. Ik weet uit ervaring dat het triggeren van de 555 soms wel eens problemen oplevert waar ik de volgende oplossing voor gebruik. De trigger ingang wordt via een 10K aan de plus gelegd en via een C van 0,1uF wordt er getriggerd naar de grond. Om U een gedacht te geven heb ik een schema bijgevoegd van een automatische WC ventilator. De triggering gebeurt via een LDR en werkt perfect.als het licht uitgaat start de ventilator, kwestie van geen kou op te doen he. Dergelijke kleine schakelingen heb ik hier bij de vleet met Layout en printtekening er bij. Indien je er voor geinteresseerd bent geef een seintje en dan stuur ik er wat door. Veel plezier er mee en tot een dezer. Ric Ric het resultaat van het "per ongeluk" in uw handen vallen van de Mcropajot, vind je in deze editie. In de volgende MP komen nog van uw artikels. Zeker bedankt voor uw bijdragen.

6 LCWO LEARN CW ONLINE door ON4TOM Een leuke manier om de dode tijd op te vangen tijdens de middagpauze op het werk of op een verloren namiddag, is ongetwijfeld LCWO. < is een website die gemaakt is door een amateur met als bedoeling de morse code te leren ontvangen of zich er verder in te trainen. De website zit zeer mooi in elkaar en heeft voor ieder wel iets in petto. Na de registratie procedure doorlopen te hebben, kan je inloggen op de LCWO site. Meteen zijn al jou persoonlijke settings opgeroepen en kan je onmiddellijk starten met de lessen en/of trainingen. Het mooie aan deze site is dat hij volledig in het Nederlands kan gebruikt worden (nota van ON7CI: dankzij ON7GZ). Er zijn ook andere talen mogelijk zoals Portugees bijvoorbeeld.

7 Je kan ook zien wie er allemaal online is in het programma en zich zodoende aan het verdiepen is in de morse code. Ik heb opgemerkt dat de site toch altijd enige bezoekers kent tijdens de middag pauze, soms zelfs tot 10 OM die aan het oefenen zijn. Indien je de morse code nog niet kent kan je lessen volgen. Hierin wordt gestart met de letters K en M. Vooraf is het aan te raden om de gepaste tekensnelheid in te vullen. Je kan een onderscheid maken tussen effectieve en woordsnelheid. Een aanrader is dat je de tekensnelheid onmiddellijk op 12WPM zet maar de effectieve snelheid naar beneden haalt en op 5WPM zet. Door stelselmatig de effectieve snelheid op te krikken zal je snel de morse code kennen aan 12WPM. Een goede tijdsduur voor één oefening is 3 minuten.

8 Op bovenstaande foto is te zien dat ik oefen met codegroepen en tekens die ik zelf gedefinieerd heb. Dit heb ik gedaan om het + teken (AR) er bij te nemen. Ik gebruik een toon van 700 Hz omdat dat ook de toon is die ingesteld staat op mijn transceiver. Op het einde van de instellingen kan je een CW staal laten afspelen met de door jou gekozen settings. De PC seint sound sample VVV. Indien je akkoord bent met deze settings, klik je op voorleggen en voortaan worden deze settings gebruikt tijdens jou oefeningen. Wanneer je een oefening gedaan hebt typ je de tekst over van jou oefenblad in het kadertje waar de oplossing in moet komen, je klikt op controleer resultaat en je krijgt een hele lijst met het antwoord. Indien de letter juist ontvangen is, wordt deze zwart gekleurd, indien fout rood. Hieronder enkele sfeerbeelden van de verschillende oefeningen en spelletjes dat je kan doen op de site. Een leuke test is de tekst training in het Portugees... Indien er OM zijn die willen beginnen met het leren van de morse code is de site < een zeer goede start. Het is onderhoudend en neemt de interesse niet weg. Al is het natuurlijk voor een groot stuk de doorzetting van de OM om de code te kennen die het meeste kans tot slagen biedt natuurlijk. Dit is enkel maar een hulpmiddel. Vergeet ook niet dat de ARRL op 20 m en op andere banden uitzendingen doet in morse. Dat zijn dan artikels uit QST die op verschillende snelheden worden uitgezonden in CW. Ook zeer interessant! Het uitzendschema vindt je op

9

10 73 es gl in cw, Tom ON4TOM

11 LED Brandspanning door ON6BA Toen ik Guido beloofde ook eens een artikeltje te plegen voor Micopajot, dacht ik eerst aan complexere zaken, maar op de keper beschouwd is 90% van de lezers daar niet voor geïnteresseerd. Dan maar naar de door mij dagelijks gebruikte zaken gaan kijken en ook naar dat, waar men mij soms rare vragen over stelt, namelijk LEDs. Over de brandspanning, ik noem het zo in analogie met de gloeilampjes, is nogal veel te doen en de gegevens, zelfs bij fabrikanten, lopen ver uit elkaar. Iedereen weet, allee ik veronderstel dat toch, dat LEDs van verschillende kleur andere brandspanningen hebben. In het lijstje vind je de gegevens uit een gekend vakblad dat in grote lijnen klopt. In grote lijnen, ja. Bij het controleren van die gegevens, ik ben namelijk een ongelovige Thomas, kwam ik tot verrassende resultaten. Ik wil je mijn lijstje niet onthouden maar houd er wel rekening mede dat Uw LEDs weer andere meetresultaten kunnen opleveren. Meten Hoe gaan we te werk? Eerst construeren we een constante stroombron. LEDs zijn stroom gebonden en het is dus noodzakelijk de stroom binnen de perken te houden. De meest gebruikte LEDs kunnen 20 à 25 ma aan maar ze houden het hierbij niet zo lang uit, de speciale LEDs niet te na gesproken. De waarde die ik gebruik en die me langdurig gebruik garandeert is 15 ma. Om te testen gebruikte ik wel een stroombron van 20mA. Die stroombron kan je met bipolaire transistors maken of met NFETs, maar veel simpeler is de LM317, een driepoot die je ook

12 in 3 vermogens en vormen kan vinden voor een prikje. Hierbij dan de gegevens. Specifications LM317 V out range V in - V out difference 1.25V - 37V 3V - 40V Operation ambient temperature C Output I max Minimum Load Current max <1.5A 10mA Dat zegt op zichzelf weeral niks, wel, de meest gebruikte vorm is de TO-220 package en die kost ongeveer " Euro! Schema Het onderstaande schema is wat ik gebruik om de LEDs te testen zonder gevaar van ze op te blazen. Voor 20 ma is R = U/I of 1,2/ 0,020 = 60 ohm. 1/4 Watt is al voldoende. Over punten A en B wordt dan de spanning gemeten en zo ben je zeker van de te berekenen voorschakelweerstand. Efkes wat voorbeelden geven. Stel dat de gemeten waarden overeenstemmen met de minimum waarden uit de bovenstaande tabel en we willen bij een gestabiliseerde voeding de controle freak uithangen en nagaan: 1. of er wisselspanning aanwezig is (secundair, het net is voor later); 2. of er spanning op de condensatoren staat; 3. of de 13,8 volt aan de uitgang beschikbaar is. Als de secundaire wisselspanning 18 volt is, kunnen we zeggen dat de postieve alternantie = 18 X 1,41 bedraagt of 25,38 volt piek. De spanning over een rode LED is 1,63 volt, de voorschakelweerstand voor 15mA wordt dan (25,38 1,63)/0,015 = 1583 ohm of praktisch 1K5 ohm. Wel 1/2 watt (I#R) nu. Doen we nu hetzelfde voor de condensatorspanning maar met een gele LED dan

13 krijgen we (25,38 2,1) : 0,015 = 1550 ohm of praktisch 1K5, eveneens " Watt. Bij de wisselspanning zou dat nog lukken met $ Watt gezien de halve belasting. Aan de aansluitpunten leggen we een witte LED (kwestie van wat te zien!) en dan krijgen we (13,8 3,5)/0,015 = 686,6 ohm of praktisch 680 ohm. Nu hoor ik je zeggen, "je hebt veel uitleg gegeven voor niets want, en dat is onder de gegeven omstandigheden het geval, wat maakt het verschil in brandspanning slechts 1 of een fractie van een ma uit". Juist, maar kijk eens naar dit voorbeeld: we willen een rode LED laten branden op 3 volt (2 X 1,5 V). We nemen de uiterste verschillen in brandspanning. Bij de door mij gemeten waarden was dat 1,6 V en 2,55 V. 3 2,55 = 0,45V, de voorschakelweerstand is dan 0,045/0,015 = 30 ohm. We vervangen de LED door die met de lage brandspanning en kijk, 3 1,6 = 1,4 V. De stroom is dan 1,4/30 = 0,046 A of 46 ma, met in het korste keren de dood tot gevolg. Gemeten waarden Tot daar de brandspanningen van LEDs. Nog juist mijn tabel, voor wie het interesseert. Rood 1,60-2,55 V Oranje 1,95-2,30 V Geel 1,90-2,28 V Groen 1,90-3,20 V Blauw 2,40-3,30 V Wit 2,70-3,40 V UV 2,70-3,90 V De volgende keer wil ik het hebben over LEDs op 220V AC, witte LEDs op 1,2 V, noodverlichtingen en tuinverlichting met zonnecellen. Groeten van ON6BA Ric

14 Verkeerd aangesloten door ON7CI Wie de Micropajot aandachtig leest - en wie doet dat niet - weet al lang dat ik een boontje heb voor de Reverend George Dobbs. George, G3RJV, een bedienaar in de Anglicaanse kerk, schrijft elke maand de rubriek "Carrying on the Practical Way" in Practical Wireless. Daarin beschrijft hij eenvoudige maar nuttige schakelingen. Sommige bouw ik dan na om de schakeling te beschrijven in de Micropajot en thuis te gebruiken. Sommige schakelingen van G3RJV worden zelfs gezamenlijk ineengestoken tijdens een vrijdagse bijeenkomst van de PRA (de microfoon versterker bijvoorbeeld). In het augustus 2010 nummer beschrijft G3RJV enkele eenvoudige schakelingen die toestellen moeten beveiligen tegen verkeerd aansluiten op de voeding. Wie heeft al eens niet de plus aan de min gelegd van een of ander toestel. Ik wel. Als het toestel beveiligd is tegen verkeerde aansluiting, is daar geen enkel probleem mee. Indien niet, is rook meestal het gevolg. Zo'n beveiliging is simpel. Maar deze keer is, naar mijn gevoel, George niet zorgvuldig geweest. In de schema's die hij afdrukt is niet duidelijk waar die beveiliging moet komen. Hij geeft zelfs de indruk dat ze deel uitmaakt van de voeding. Wat mis is. De beveiliging is deel van het toestel, niet van de voeding. De beveiliging moet in het toestel ingebouwd zijn. Andersom heeft de beveiliging geen enkel nut. We gaan de vier beveiligingsmethodes beschrijven. Diode Dit is met vele lengten voorsprong, de meest eenvoudige manier van beveiligen tegen verkeerde aansluiting. Voeding D1 Toestel

15 Diode D1 laat alleen stroom door wanneer de plus van het toestel aangesloten is aan de plus van de voeding. D1 moet wel voldoende zwaar zijn voor de vereiste stroom. Een klein nadeel is dat over de diode altijd een spanning staat van ongeveer 0,7 V en die zijn we kwijt voor het toestel. Met klassieke voedingen van 13,8 V is dat zelden of nooit een probleem. Er is voldoende spanning over om het toestel te doen werken. Met de tekening tracht ik duidelijk te maken dat de diode deel uitmaakt van het toestel. Bruggelijkrichter Dit is zonder twijfel mijn favoriete manier van beveiligen. Met een ingebouwde bruggelijkrichter mag men het toestel aansluiten met de plus aan de plus van de voeding maar ook met de min aan plus. Het toestel is automatisch goed aangesloten! Een bruggelijkrichter dient vooral om wisselstroom gelijk te richten. Als de spanning van de wisselstroom op het bovenste aansluitpunt van de brug positief is, krijgt men stroom in de rode leiding van de linkse afbeelding. De negatieve baan is op dat moment de blauwe leiding. Als een halve periode later de spanning negatief is op het bovenste aansluitpunt, dan krijgt men stroom in de blauwe leiding van de rechtse afbeelding en stroom in de rode leiding. Maar het mooie is dat de DC output, de gelijkstroom uitgang ALTIJD positief is op het bovenste aansluitpunt van de uitgang en ALTIJD negatief aan het onderste aansluitpunt van de uitgang van de gelijkrichter. Hieronder enkele afbeeldingen om te tonen hoe bruggelijkrichters er uit zien.

16 De laatste rechts gaan we even van nabij bekijken. Op de foto zie je 4 poten. Alle bruggelijkrichters hebben 4 poten. Twee poten (aangeduid met een golfje) dienen voor de aansluiting van de wisselstroom die men wil gelijkrichten. Maar in ons geval - we gaan de bruggelijkrichter als beveiliging gebruiken - gaan die twee poten met het golfje dienen als aansluiting op de voeding. Het maakt geen verschil welke poot aan plus komt van de voeding en welke aan de min komt. ALTIJD zal de uitgang plus zijn waar het plustekentje staat en min waar het mintekentje staat. Het heeft dus geen enkel belang hoe je uw toestel waarin die brug zit, aansluit. Het is altijd goed! + A + Voeding - B Toestel - Het heeft geen enkel belang of draad A aan de plus en B aan de min van de voeding ligt of A aan min en B aan plus. Het toestel krijgt altijd de juiste polariteit. Je kunt het onmogelijk verkeerd aansluiten. Geen rozen zonder doornen. Hier verlies je wel 2 x 0,7 V = 1,4 V van de spanning door de diodes. Maar ook hier is dat meestal niet erg. Zekering doen smelten Dit is geen mooie beveiliging. En ik ben niet zeker dat ze altijd snel genoeg werkt om het toestel te beschermen tegen schade. Maar dit is de schakeling. Voor de volledigheid. + - Zekering D1 + Toestel -

17 Als de pluskant van het toestel aan de min van de voeding aangesloten wordt, dan gaat diode D1 geleiden en smelt de zekering. Relais Dit is George's favoriete beveiliging. Ze is wel een stuk complexer en duurder dan de vorige beveiligingen. + D1 + D2 Toestel - Relais - Wanneer het toestel correct is aangesloten gaat het ralais de schakelaar sluiten. De plus van het toestel moet aan de plus van de voeding om diode D1 te doen geleiden. Als min aan de plus van de voeding ligt, spert D1 en is het relais open en kan geen stroom naar het toestel vloeien. Op de tekening is het toestel dus correct aangesloten. Er is geen spanningsverlies hier, want er is geen diode in de stroomtoevoer. D2 dient gewoon om spanningspieken te vermijden bij het afslaan van het relais (bij het losmaken van het toestel van de voeding). Besluit De eenvoudigste beveiliging is de eerste (met diode). De "beste" is de tweede met de bruggelijkrichter: daar kan niets mis gaan. ON7CI

18 Twee frank en ne klets Micro morse sleutels door ON4TOM Iedereen weet hoe dat gaat. Op een zotte morgen beslis je op te ruimen. Net wanneer je met deze zottigheid gestart bent, botst de gemiddelde radio amateur wel op iets interessants. Zoals bijvoorbeeld 2 halve frankskes en een één frank muntje. Hmm, zou ik daar geen seinsleuteltje mee maken? Met dit leuke projectje in mijn achterhoofd staak ik zowaar onmiddellijk de net gestarte opruim actie en begeef ik me naar de shack om alvast het soldeerijzer op te warmen. Uiteindelijk blijkt dat deze muntjes uitstekend soldeerbaar zijn en zo zijn we vertrokken. Men kan van de 2 halve frankskes een mooie micro paddle bouwen. Hiervoor heb je nodig: - 2 halve frankskes - 2 relatief grote en stijve paperclips - 1 houten wasknijper om de warme stukken vast te houden tijdens het solderen - een restje PCB materiaal - een scherp Stanley mes en de nodige tools om deze zaak tot een goed einde te brengen

19 Bemerk het kroonkurkje als referentie maat voor de grootte van de gebruikte onderdelen. Neem de paperclips en plooi ze zoals in de figuur hieronder. Met de afgeknipte paperclip restanten maak je de contact beugel. Teken de printplaat af zoals op de foto aangegeven. Deze lijnen snij je vervolgens open en zorg je er voor dat er zo n 1 mm brede strook koper weg is van het pcb-tje. Hierdoor maak je de 3 nodige contact vlakken voor de Di, de Dah en de massa van de sleutel. Vervolgens kan je alles in elkaar solderen zoals aangegeven in onderstaande foto. Pas hierbij wel op voor de vingers want de vers gesoldeerde halve frankskes blijven een lange tijd zeer warm. Het beste is dat je ze vast houdt met behulp van een houten wasknijper. Een houten wasknijper is trouwens een zeer goede soldeerhulp voor eender welke elektronische schakeling. Ziezo, klaar is Kees! Gezien ik liever met een straight key werk dan met de paddle heb ik van de andere onderdelen een straight key gemaakt.

20 Achteraf heb ik deze 2 sleuteltjes op een blokje plastiek gekleefd. Na een degelijke test gedaan te hebben met deze 2 sleutels, moet ik toegeven dat de straight key geen succes is. De gebruikte paperclip had een te lichte veercapaciteit. Het is aangewezen om zeer stijve paperclips te gebruiken voor dit project. De paperclips die ik gebruikt heb voor de paddle waren wel stijf genoeg en bijgevolg werkt de paddle uit de kunst. Deze seinsleuteltjes zijn een ideale compagnon voor een zelfbouw pixie transceiver die ingebouwd wordt in een (leeg) sardinenblikje. Uiteraard werken deze sleutels niet zo goed als mijn Begali Traveler Light Paddle en mijn Kent KT-1 straight key maar dat was dan ook helemaal niet de bedoeling... 73, Tom / ON4TOM PS: Wist je dat er tot op heden nog steeds vele machines 24/24 en 7/7 paperclips plooien? De paperclip is een uitvinding waar men tot op heden over discuteert wie het patent zou mogen houden en wie de uitvinder is. De paperclip is nog steeds een ware bestseller!

21 Op zoek naar een lampje... door ON3BL In de Micropajot editie zomer 2010, kon je in het artikel "De charme van een zeer heterogeen gezelschap" van de hand van Mark ON5CE, lezen dat op de vrijdagse clubsamenkomsten er soms ook andere technische problemen aangepakt worden. Een voorbeeld Op een vrijdagavond kwam Mark ON5CE de clubshack binnen met de woorden: "De wijzerplaatverlichting van mijn dashboard is uitgevallen. De rest lijkt te werken. Zou er een lampje kapot zijn?" Na een controle van de zekeringen, die intact bleken, konden we enkel tot hetzelfde besluit komen. Mark ON5CE besloot dan maar om zijn dashboard in de garage te laten demonteren en het lampje te laten vervangen. Groot was de verbazing van de garagist toen alle lampjes in orde bleken. En toen...belandde het dashboard op mijn werkbank. Mark vertelde mij ook dat zijn wijzerplaten, toen ze nog werkten, egaal verlicht werden door licht van een blauwachtige kleur. Dit deed mij vermoeden dat de wijzerplaatverlichting wel eens een lichtgevende folie, beter bekend als EL-folie (elektroluminescente folie) kon zijn. Deze folie was mij niet compleet onbekend omdat hij al eens gebruikt wordt als achtergrondverlichting voor een LCD (liquid crystal) display.

22 Verdere demontage van het dashboard bevestigde het vermoeden dat het om een EL-folie ging. EL Folie Een woordje uitleg over de technologie van deze folie. Eerst een verklaring voor een paar moeilijke woorden (bron Wikipedia). Luminescentie Als atomen overgaan van een hogere naar een lagere energietoestand, wordt er soms licht uitgestraald. Is dit licht zichtbaar met het menselijk oog, dan spreekt men van luminescentie. Die overgang van een hogere naar lagere energietoestand kan ontstaan door verschillende invloeden vb licht, geluid... Denk maar aan een ouderwetse wekker of polshorloge waarvan de fosforlaag op de wijzerplaten nog een tijd blijft oplichten in het donker. Als een materiaal licht uitzendt ten gevolge van een elektrische stroom die er doorheen gaat of een elektrisch veld dat ermee geassocieerd is, dan spreekt men van elektroluminescentie. De elektroluminescentie werd ontdekt in 1936 door de fransman George Destriau die werkte in het laboratorium van Madam Curie. Onze EL-folie valt dus in de categorie elektroluminescentie. Opbouw Onze EL folie bestaat uit een sandwich van 2 elektrodes (front en backelektrode) met daartussen een laag elektroluminescent materiaal. Beide elektrodes bestaan uit een zeer dunne, geleidende metaallaag. De frontelektrode is transparant. De lichtgevende stof die tussen deze 2 elektrodes zit, gedraagt zich als het dielektricum in een condensator. Soms gebruikt men de benaming lichtcondensator.

23 Een paar voordelen: - zeer dun en flexibel (0,8 tot 1 mm); - wordt niet warm (98% rendement); - in te korten met een schaar (blijft werken!); - verscheidene kleuren mogelijk; - zeer homogeen licht; - lange levensduur. Voeding Deze folie moet gevoed worden met een wisselspanning van 70 V eff tot 160 V eff bij een frequentie van 200 Hz tot 1 khz. Maar hoe kom je nu in een auto met een boordspanning van 12 Vdc aan een voedingsspanning van 160 Vac voor deze lichtbron? Hiervoor zat er een soort geschakelde voeding in het dashboard met 12 V DC als ingangsspanning en 160 Vac uitgangsspanning. In Mark zijn geval bleek deze voedingsmodule niet meer te werken. Een (zeer) korte test van de folie in het dashboard met een 5 Vdc naar 90 Vac converter, die ik liggen had om te experimenteren met lichtgevende folie als achtergrondverlichtin g voor een LCD, eindigde in een rookpluim. Hieruit leerde ik dat de spanning voor de folie rond de 100 Vac ligt, maar dat het oppervlak van de folie bepalend is voor het benodigde vermogen. Herstelling Dan maar op zoek op het internet met het onderdeelnummer van de voedingsmodule.

24 Al snel werd duidelijk dat Chrysler enkel de volledige wijzerplaat als wisselstuk aanbiedt voor een bedrag met 4 cijfers. Een poging om met witte LEDs de wijzerplaten langs voor te verlichten, gaf niet het gewenste resultaat. Een vervangmodule werd uiteindelijk gevonden bij een Duits tuning bedrijf dat dashboardinstrumenten en lichtgevende folie verkoopt. Na heel wat prutswerk pastte alles nog juist in het dashbord met volgend resultaat: Besluit Het kan dus raar opkijken worden als je dacht "even een lampje vervangen". Voor wie meer wil weten over elektroluminescentie en de ELfolie een paar links: Beni ON3BL

25 Binair naar/van decimaal door ON7CI Een groot deel elektronica werkt binair. Stroom loopt of stroom loopt niet. Spanning is aan of is af. Een signaal is hoog of het is laag. Een signaal dat hoog is kan men 1 noemen. Een signaal dat laag is kan men nul noemen. Met decimale (tiendelige) getallen hebben we doorgaans geen probleem om te werken. We hebben immers 10 vingers. Met binaire getallen zijn we minder vertrouwd. Interessant om eens te kijken hoe we van decimaal naar binair omzetten en binair naar decimaal. Opbouw decimaal getal Het meest rechtse cijfer van een decimaal getal kan 0,1,2,3,4,5,6,7,8 of 9 zijn. Dat zijn de eenheden. Vermenigvuldigingsfactor Het tweede cijfer van rechts: ook 0,1,2,3...Vermenigvuldigingsfactor Dat zijn de tientallen. Derde cijfer van rechts beginnend: de honderdtallen. Vermenigvuldigingsfactor Voorbeeld: het getal 654 is of 6 x x x Opbouw binair getal Een binair getal is op dezelfde manier opgebouwd. Maar nu hebben we de cijfers 0 tot 9 niet ter beschikking. Alleen enen en nullen. Aan of af. Hoog of laag. 5 volt of nul volt. 100 volt of 10 volt. Alleen twee mogelijkheden. Wat was de eerste (moderne) manier om data door te sturen? Inderdaad: morse. Kort is laag, lang is hoog ? Het mag ook omgekeerd zijn: kort is hoog en lang is laag. Kwestie van afspreken. Bij de KSA in mijn tijd was twee armen horizontaal = lang. Een arm horizontaal = kort. Misschien deden de Neanderthalers dat ook zo. Wie weet? En zeker de Indianen. Maar dan met een natte doek over een hevig rokend vuur op twee bergen. Van de ene berg naar de andere. Digitaal dus. Naar analogie met decimale getallen, bouwen we een binair getal op. Maar nu moeten we van zodra we naar het getal 2 gaan (1 keer 2 tot de eerste macht, 1 x 2 1 ), verschuiven naar de

26 tweede plaats van rechts. Op de eerste plaats kan alleen een nul en een 1. Twee in binair is dan 10 (uitspreken één nul). Macht van 2 Decimale waarde Binair getal 0 (of 2 0 ) (of 2 1 ) (of 2 2 ) (of 2 3 ) (of 2 4 ) (of 2 5 ) (of 2 6 ) (of 2 7 ) (of 2 8 ) (of 2 9 ) (of 2 10 ) Het decimaal getal 1, als we in de tabel kijken, is in binaire vorm ook 1. Het getal 2, dat dus de eerste macht is van 2, is dan 10, één nul. Hoog laag. 5 volt 0 volt. Het decimale getal 16 is in binair schrift Eén nul nul nul nul. In de literatuur worden soms nullen geschreven vóór de meest linkse 1: het getal 4 is dan bijvoorbeeld en 8 is Die nullen hebben de waarde... nul. Maar ze zijn wel nuttig (maar niet noodzakelijk) om een code in te stellen op bijvoorbeeld uw RC (afstandsbediende) garagepoort opener. Als de code het getal 4 is en er zitten 5 schakelaars in de opener, dan moet schakelaar 1 en 2 naar omlaag, schakelaar 3 naar omhoog, schakelaar 4 en 5 naar omlaag. Want de binaire code is Wat nu als het decimale getal niet een macht van twee is. Neem het decimale getal 3. De 3 bestaat niet in de binaire wereld. De 2 ook niet. De 4 ook niet. Alleen...0 en 1. 3 = 2 plus 1. Twee in binair is 10 (uitspreken: één nul) en 1 binair is 1. We tellen die twee op van rechts beginnend: 11 (één één). 5 = 4 plus 1. Vier is namelijk het grootste getal dat in decimaal 5 past. 100 (voor de 4) plus 1 voor de 1 is = 8 plus 4 ==> 8 is 1000 en 4 is 100 ==> Het decimale getal 12 is gelijk aan het binaire getal 1100.

27 Neem decimaal getal 116. In de tabel is 64 het hoogste getal en dat in 116 past. En decimaal 64 is We weten dus al zeker dat het getal uit zeven cijfers zal bestaan = 52. Nu is het hoogste getal dat in 52 past, 32 en dit is binair We tellen op: = Er blijft nog = 20 over dat moet omgezet worden. Het hoogste getal in de tabel is 16 en 16 = Optellen geeft Nu blijft nog 4 over want = 4. Binair is dit 100. Weer optellen geeft Samengevat: 116 = decimaal = 2 6 = binair 32 decimaal = 2 5 = binair 16 decimaal = 2 4 = binair 4 decimaal = 2 2 = binair 116 decimaal = binair optellen Omzetten binair naar decimaal Dit is een stuk gemakkelijker dan omzetten van decimaal naar binair. Een handige tabel als hulpmiddel staat hieronder. Macht van Decimale waarde In de onderste rij vakjes vullen we het binair getal in en maken dan de som van de decimale getallen die overeenkomen met de binaire énen die ermee overeenkomen in de tweede rij. Een voorbeeld. Met welke decimaal getal komt het binair getal overeen? We vullen de derde rij van de tabel in: Macht van Decimale waarde We tellen op: = 108. Het binair getal komt overeen met het decimaal getal 108. Veel binair plezier gewenst. ON7CI

28 Wist je 't? Inleiding Er blijkt interesse te zijn bij meerdere ON3 PRA leden om het HAREC (Harmonised Amateur Radio Examination Certificate) examen af te leggen. Een HAREC licentie geeft immers toegang tot meer frequentiebanden en laat toe meer vermogen te gebruiken dan de Basislicentie. Misschien kunnen we binnen de PRA weer een lessenreeks organiseren. ON4TOM is daar bereid toe. Ik ook. Maar een poging daartoe vorig jaar is niet echt een succes geweest. Misschien dat door het oplossen en bespreken van vragen die in het examenpak van het BIPT zitten, de gegadigden in hun eigen tempo de materie onder de knie kunnen krijgen. De vragen komen rechtstreeks uit de BIPT examens ( Het zijn echte vragen. De bedoeling is NIET een cursus te geven in elektriciteit noch elektronica. De bedoeling is wél te slagen in het examen. Dit systeem heb ik jarenlang gebruikt (toen ik nog jonger was) in de PRA lessen. De slaagkans van wie de lessen toen volgde was nagenoeg 100%. Wie zich wil bekwamen in elektriciteit en elektronica moet school lopen of gedrukte cursussen volgen. Het is wel gebleken dat wie geslaagd is in het HAREC examen na het behalen van zijn licentie, zijn kennis verder ontwikkelt door voordrachten, gesprekken, lezen of inderdaad officiële lessen te volgen in een school. Dit is alleszins zo geweest bij mij. Hieronder de eerste reeks (Hoofdstuk Elektriciteit). Er zitten weinig "weetvragen" in. Dat zijn vragen die geen uitleg vergen: je weet het of je weet het niet. In de aard van: "Tijdens het moduleren van een FM zender A. blijft het zendvermogen onveranderd, B. verandert het zendvermogen, C. verandert het zendvermogen soms tijdens de modulatiepieken, D. verandert zendvermogen altijd tijdens de modulatiepieken." Maar die weetvragen moeten wel gekend zijn voor het examen en zijn allemaal te vinden in de vragenlijst van het BIPT. Tussen haakjes: antwoord A was juist. Wie niet van plan is examen te doen, vindt het misschien tof eens na te gaan hoever zijn kennis reikt. Als er voldoende mensen zijn die de reeks interessant vinden, dan doen we verder in volgende edities van uw Micropajot (componenten, schakelingen ). De antwoorden met uitleg staan verderop in de µp. ON7CI

29 1. Elektriciteit 1. In stand 1 wijst de meter 6 ampère aan en in stand 2 duidt hij 2 A aan. Wat is de waarde van Rx? A. 3! B. 4! C. 6! D. 8! 2. Wat is de waarde van I? A. 5 ma B. 25 ma C. 35 ma D.50 ma 3. In R1 (100!) wordt 100 W gedissipeerd. Welk vermogen wordt in R2 (200!) gedissipeerd? A. 200 W B. 400 W C.300 W D. 225 W 4. Wanneer een toestel op 5 uur tijd een arbeid heeft verricht van joule, hoe groot is dan het vermogen van het toestel? A W B. 100 W C. 10 W D. 1W

30 5. Twee batterijen van 12 V, elk met een capaciteit van 100 Ah, worden in serie geschakeld. De capaciteit van de twee batterijen samen is dan: A. 50 Ah B. 100 Ah C. 200 Ah D. 25 Ah 6. Een bron met een EMK van 12 V heeft een klemspanning van 10 V bij een stroom van 10 A. Bereken de belastingsweerstand (R). A. R = 10! B. R = 1! C. R = 2! D. R = 5! 7. Om een magnetisch veld af te schermen gebruikt men materiaal met een A. hoge geleidbaarheid B. hoge permeabiliteit C. lage geleidbaarheid D. lage permeabiliteit 8. Wat is de golflengte van een trilling met een frequentie van 30 MHz? A. 100 m B. 30 m C. 10 m D. 1 m 9. Een elektromagnetische golf is horizontaal gepolariseerd als A. het magnetisch veld varieert in het horizontale vlak. B. het elektrisch veld varieert in het horizontale vlak. C. de geleider(s) van de antenne horizontaal zijn opgesteld. D. de geleider(s) van de antenne niet verticaal zijn opgesteld. 10. Indien de ogenblikkelijke waarde van een sinusoïdale wisselspanning met een frequentie van 1000 Hz gelijk is aan zijn amplitude en een waarde heeft van 10 V, wat is de ogenblikkelijke waarde 1 ms later? A. 0 V B. 10 V C. 5 V D. 7,1 V 11. Een sinusoïdale wisselspanning met een maximale waarde van 100 V wordt aangesloten op een weertand van 10!. Het opgenomen vermogen is A W B. 500 W C. 70,7 W D. 141 W 12. De frequentie van de derde harmonische van en signaal met een golflengte van 20 meter is: A. 45 MHz B. 60 MHz C. 6,6 MHz D. 66 MHz

31 13. Wat is het faseverschil tussen beide sinusoïdale signalen? A. Spanning A is in fase met spanning B B. Spanning A ijlt 180 graden na op spanning B C. Spanning A ijlt 90 graden voor op spanning B D. Spanning A ijlt 90 graden na op spanning B 14. Welk soort golf is samengeteld uit een sinusgolf en al zijn oneven harmonischen? A. De driehoeksgolf B. De zaagtandgolf C. De vierkantsgolf of blokgolf D. De cosinusgolf 15. De vereiste audio-frequentieband voor efficiënte spraakcommunicatie via radio is ongeveer A Hz B Hz C Hz D Hz 16. Zijbanden zijn A. nieuwe modulatiefrequenties. B. nieuwe HF-signalen die tengevolge van het moduleren optreden. C. signalen die optreden tengevolge van het vervormen van de draaggolf. D. harmonischen van de zender. 17. Een AM zender met een draaggolfvermogen van 100 W wordt 100% gemoduleerd. Hoeveel vermogen bevindt zich in 1 zijband? A. 100% B. 50% C. 25% D. 16,7% 18. Als een draaggolf van 100 W 100% gemoduleerd wordt in AM, wat is dan het piekvermogen van het gemoduleerde signaal? A. 100 W B. 150 W C. 200 W D. 400 W

32 19. Een FM signaal met een modulerend sinussignaal van 500 Hz en een deviatie (zwaai) van 5 khz, heeft een modulatie-index van: A. 0,1 B. 5 C. 10 D Wat is de nodige doorlaatband (bandbreedte) B van en FM gemoduleerd signaal ("f = frequentiezwaai of deviatie, fm = frequentie van het modulerend signaal). A. B = ("f + 2.fm) B. B = 2.("f + fm) C. B = ("f + fm) D. B = 2.("f + 2.fm) 21. Om de bandbreedte van een CW signaal zo klein mogelijk te houden A. moet men het vermogen zo klein mogelijk houden. B. moet men via filtering de flanksteilheid van het CW signaal optimaliseren. C. zo zuiver mogelijk en zonder fouten seinen. D. moet men via filtering de flanksteilheid van het CW signaal zo groot mogelijk maken. 22. Welke van de volgende omhullende golfvormen stelt een 100% gemoduleerd AM signaal voor? A. A B. B C. C D. D 23. Bij modulatie van een draaggolf met een digitaal signaal, duidt FSK op A. het schakelen van de draaggolf frequentie tussen 4 verschillende frequenties. B. het schakelen van de fase van de draaggolf tussen 16 verschillende fasen. C. het schakelen van de draaggolf frequentie tussen 2 verschillende frequenties. D. het schakelen van de draaggolf frequentie tussen 16 verschillende frequenties. 24. Het AX-25 protocol gewoonlijk gebruikt bij "Packet Radio" A. gebruikt de CRC-methode om fouten te detecteren. B. gebruikt de CRC-methode om fouten te verbeteren. C. Gebruikt de AQR-methode om fouten te detecteren. D. gebruikt de AQR-methode om fouten te detecteren en te verbeteren.

33 25. Een signaal met een niveau van 20 dbµv is gelijk aan A. 1 µv B. 10 µv C. 100 µv D. 1 mv 26. Het uitgangsvermogen van een zender is 100 W. Men plaatst achter de zender een verzwakker van 3 db. Het uitgangsvermogen van de verzwakker is: A. 50 B. 70 C. 25 D Hoe groot moet de belasting Z zijn om een maximale vermogen overdracht te hebben. A. 15! B. 30! C. 60! D. < 30! De oplossingen en besprekingen van deze examenvragen staan verderop in deze Micropajot. ON7CI

34 Verslag Bestuursvergadering van 21/05/2010 Aanwezig: ON3WAG, ON3DCL, ON3BL, ON3LH, ON4CCK Verontschuldigd: ON7CI, ON3DBC, ON8CW Afwezig: ON7YQ Agenda: - verslag vorige bestuursvergadering van 05/03/ kasverslag en ledentoestand - nabespreking voorbije activiteiten (voordracht Goede PowerPoint presentaties maken, meetavond, voordracht D-Star, Ladies night) - activiteiten: 28/05/2010 BBQ 04/06/2010 PRRC / GPS Contest 03 en 04/07/2010 VHF Velddag 08/08/2010 Fietsdodentocht 29/08/2010 Boottocht op de Dender met ON7GY 03/09/2010 Bezoek aan (radio)opleidingscentrum van Artsen Zonder Grenzen te Merchtem 01/10/2010 Demo antennesimulatieprogramma NEC4 -> wordt Algemene Vergadering 05/11/2010 Bouw audiointerface -> wordt voordracht Aarding in de shack door Patrick ON7PAT - nieuwe activiteiten: huur antennenpark Walsoorden (cfr. DX Antwerpen) netwerkanalyser VNA (in 2011 te organiseren) - special call ON65EM - Micropajot - varia Verslag vergadering van 05/03/2010 Wordt goedgekeurd Kasverslag ON4CCK geeft een overzicht van de kassituatie. Nieuw saldo : 2.103,57! ; bij de vorige bestuursvergadering was het saldo : 1.594,12!, dus + 509,45! Drank : + 211,30! Ladies Night : - 15,00! Inschrijving BBQ : + 240,00! Geschenk : - 30,85! Voordrachten : - 12,50! Giften : + 12,50! Lidgelden : + 104,00! Langzaam groeit het spaarpotje om eens een nieuw toestel te kopen ter vervanging van de dove TS-711.

35 Ledentoestand Sinds vorige BV hebben er nog 7 leden hun lidgeld 2010 betaald. Momenteel 67 betalende leden, per saldo hebben we 7 leden minder dan per eind 2009 (11 afgehaakt 4 nieuwe). Nabespreking voorbije activiteiten voordracht Goede PowerPoint presentaties maken : verschillende versies van Powerpoint bij de deelnemers maakten het een beetje moeilijk, interessant, iedereen heeft er zeker iets van opgestoken meetavond: meer volk verwacht, toch was de avond gevuld, te herhalen op vrije vrijdagavonden D-STAR: heel heel goed, geweldige opkomst, professionele spreker Ladies night: goed restaurant, er had een beetje meer volk mogen zijn Activiteiten - 28/05/2010: BBQ met de familie rond de shack - tegen om alles klaarzetten - wijn en wijnglazen: ON3LH - borden: ON3LH kan er geen meebrengen; in chalet zijn er aanwezig - fruitsap en water : ON4CCK - dessert ijsje : ON4CCK - rest van lijstje : ON3DCL - 04/06/2010: PRRC / GPS Contest - start om 19:00 aan de shack - ON4CCK heeft voorbereiding gedaan - ON3BL en ON3DBC moeten nog testen - ON3DCL gaat geuze halen; ook kop, brood en de rest - 03 en 04/07/2010: VHF Velddag - locatie : Brussegem - ON6QB gaat toestemming vragen aan landbouwer; maar is waarschijnlijk wel een OK - geen reclame meer voor BBQ, alleen eten voor actieve deelnemers aan de velddag - pizza bestellen is alternatief - later te beslissen - 08/08/2010 Fietsdodentocht - organisatie ON4CCK - alles OK

36 - bijna alles identiek aan vorig jaar - 29/08/2010 Boottocht op de Dender met ON7GY - ON4CCK heeft voorstel ontvangen van ON7GY: - varen van Aalst naar Dendermonde en terug - in terugkomst bezoek aan brandweermuseum te Hofstade - BBQ tijdens varen - 29 euro/persoon = vriendenprijsje - aperitief is inbegrepen; rest van drank niet - minimum 30, maximum 40 personen (de eerste 40 ingeschrevenen kunnen mee) - wanneer : zondag 29/08/2010 vertrek om uur - 03/09/2010 Bezoek aan (radio)opleidingscentrum van Artsen Zonder Grenzen te Merchtem - ON7DAS is dit bezoekje aan het regelen; heeft uiteindelijk verantwoordelijke te pakken gekregen - ON4CCK contacteert opnieuw ON7DAS om bevestigd te krijgen - 01/10/2010 Demo antennesimulatieprogramma NEC4 uitstellen-> wordt Algemene Vergadering - 05/11/2010 Bouw audiointerface -> wordt voordracht Aarding in de shack door Patrick ON7PAT - Bouw audiointerface gaat reeds gebeuren op 11 juni: ON3BL maakt mailtje - 03/12/2010 Demo antennesimulatieprogramma NEC4 Nieuwe activiteiten - huur antennenpark Walsoorden: - ON3Wag heeft geen reacties ontvangen na oproep in Micropajot - er moeten 4 dagen gehuurd worden - prijs is 250 euro - max 6 personen - ON3WAG vraagt periodes die nog vrij zijn - deelnemers kunnen kiezen hoeveel overnachtingen ze wensen - artikeltje in MP door ON3WAG - netwerkanalyser VNA: - volgend jaar Special call ON65EM - vergunning is ontvangen; geldig tot 31/12/ speciale QSL kaart: ON7GZ heeft reeds eerste ontwerp gemaakt; maakt ook achterkant - aankondigen: eerst per mail aan leden; daarna in Radioamateur en Micropajot - gaat 2 of 3 maal gebruikt worden door ON4VRA

37 - lijst maken met data, uren en frequenties wanneer call zal geactiveerd worden; ON3WAG zorgt voor begin - op QRZ.COM zetten : ON4CCK - EQSL : ON3WAG kijkt na Micropajot - deadline 15/6 - voorwoord door ON4CCK - aankondiging boottocht: ON4CCK - aankondiging Fietsdodentocht : ON4CCK - aankondiging VHF velddag : ON3DCL - foto s Ladies Night: Louis mailt foto s aan ON4CCK - foto s D-Star, meetavond en Powerpoint: enkele foto, verwijzen naar Website Varia - ON4DKP vraagt of er geen scouts kunnen gecontacteerd worden voor deelname JOTA: - enkele jaren geleden was er geen interesse bij Londerzeels scouts - ON4CCK contacteert hen opnieuw (of via nationala leiding) - belasting op pylonen: - ON3LH vraagt wat het standpunt van VVGS is voor wat betreft masten radioamateurs - elke gemeente kan dit autonoom beslissen - invoering proberen te vermijden voor het gestemd wordt op de gemeenteraad via ON7GZ Volgende vergadering : vrijdag 20/08/2010 om uur in clubshack De voorzitter sluit de vergadering omstreeks uur. ON3DCL Voorzitter ON4CCK Secretaris

38 VHF velddag 2010 Tijdens het weekend van 3 en 4 juli had de VHF velddag plaats en dat is voor vele radioamateurs een top weekend. Dit jaar was het niet anders. Vele OM s hebben ook dit jaar de handen uit de mouwen gestoken en meegeholpen om er een succesvolle velddag van te maken. Wij maken van de gelegenheid gebruik om nogmaals onze vrienden van NBT te danken voor hun gewaardeerde hulp. Voor het tweede jaar op rij trokken we naar het begeerde contest QTH op de Hundsberg te Brussegem. Onze grote mast hoeven we hier niet op gehaald. Of zou het toch aan het materiaal gelegen hebben? Volgend jaar met een nieuwe transciever en onze kleinere TONNA? We hebben nog 9 maanden tijd om erover na te denken. Al bij al is deelnemen en de groepspirit aanwakkeren, belangrijker dan winnen en hebben we ons toch goed geamuseerd. te stellen en we konden het doen met de uitschuifbare mast van ON8CW gemonteerd op de laadklep van zijn lichte vrachtwagen. Als antenne kozen we voor één van onze 17 element Tonna s. Onze Kenwood TS-711 is doof en aan vervanging toe en daarom hebben we de oldie Yeasu FT- 221 van ON6QB gebruikt. We hebben gewerkt met onze special call ON65EM, wat toch even wennen was tijdens de CQ s. Spijtig dat de VHF-propagtie het liet afweten want het grote aantal QSO s van vroegere jaren hebben we niet Een overzicht van de resultaten hieronder.

39 TOP 10: "#$%&$'! (&%&)*+! (&%#&,)-$!.$/*#&.$01!.$/*#&($+&! 2*0%&*#! "*3+&#4! Distance :7! ;<=;6>! A=!9:9! <BC9*-! <#$D%+'! 8E?F77!?678697:7! GHCHI6>! A=7EE! A=!799! <B8A1J! (0*&D%+'! 855F77! :7! KL=M,! A=9??! A=!:7?! NB58O0! (P)&Q$#D%+'! 8?:F77! :7! (B:I! A=!:=7! NB89R)! >*D%+'! 8?7F77! :7! GH?KSH6>! A=!7=?! <B85P1! (0*&D%+'! 8:CF77! :7! IT5G! A=!:=A! NB8:U*! V$'F!.$/F!*U!G$#-%+4! 8::F77!?678697:7! HH7">(6>! A=!757! <BE5O&! (0*&D%+'! C=8F77! :7! VA>(I6>! A=7E7! A=!997! NW95/1! V#%+0$! C88F77! :7! IGCMV! NBC:10! V$'F!.$/F!*U!G$#-%+4! CCAF77! :7! B25S! A=A8E! A=!7=C! NBC7#+! "Q$0R!.$/3OD)0! C58F77! Totaal: kilometers, 220 QSO s en 11 multipliers Het resultaat is wat het is, maar het was een gezellige velddag en dus een geslaagde velddag. Zeker tot volgend jaar. Het finale resultaat t.o.v de andere conteststations in België verwachten begin Bedankt aan alle helpende handen en operators, zonder jullie was het niet mogelijk geweest! ON4CCK

40 Fotoverslag boottocht en bezoek brandweermuseum 29/08/2010

41

42 Wist je 't? Opgelost door ON7CI 1. Elektriciteit 1. In stand 1 wijst de meter 6 ampère aan en in stand 2 duidt hij 2 A aan. Wat is de waarde van Rx? A. 3! B. 4! C. 6! D. 8! In stand 1 is de enige weerstand in de kring, de inwendige weerstand van de 9 V batterij. De ampèremeter duidt dan 6 A aan. Door die inwendige weerstand stroomt dus 6 A. Volgens de Wet van Ohm is die weerstand U/I = 9/6 = 1,5!. In stand 2 is de stroom gedaald tot 2 A. Weer volgens Ohm is de totale weerstand nu (Ri + Rx) = U/I = 9/2 = 4,5!. We weten al dat Ri 1,5! is. Dan moet Rx = 4,5-1,5 = 3!. Antwoord A. 2. Wat is de waarde van I? A. 5 ma B. 25 ma C. 35 ma D.50 ma knooppunt. Antwoord A. De eerste wet van Kirchoff (de stroomwet), toegepast op een knooppunt van een ingewikkeld netwerk, zegt dat de algebraïsche som van de stromen nul is. 20 ma gaat NAAR het knooppunt en 5 ma plus 10 ma vertrekt VAN het knooppunt. ( ) = 5 ma. I = 5 ma die VERTREKT uit het Toemaatje: de tweede wet van Kirchoff (de spanningswet) luidt: "In een gesloten elektrische kring is de algebraïsche som van de EMK's (EMK = elektromotorische kracht) gelijk aan de algebraïsche som van de spanningsvallen." Ik zet de twee wetten bij deze vraag bijeen omdat de definities van de wetten van Kirchoff HAREC "weetvragen" zijn.

43 3. In R1 (100!) wordt 100 W gedissipeerd. Welk vermogen wordt in R2 (200!) gedissipeerd? A. 200 W B. 400 W C.300 W D. 225 W De formule voor vermogen is P = U x I. Of ook P = U 2 / R vermits I = U / R. Als de R2 het dubbele is van R1, dan staat over R2 het dubbele van de spanning over R1 (tweede wet van Kirchoff). Dus P is verviervoudigd (2 2 = 4). Maar de weerstand is verdubbeld. Dus het vermogen is x 4 gedeeld door 2 is 2. Het vermogen in R2 is het dubbele van het vermogen in R1. Antwoord A. Dit lijkt ingewikkeld maar het is het niet. Neem dat U = 9 V en R1 = 3! en R2 = 6!. De stroom door deze kring is dan I = U / (R1 + R2) of 9 / (3 + 6) = 1 A. Over R1 staat R1 x U / (R1 + R2) of 3 x 9 / (3 + 6) volt = 3 V (tweede wet van Kirchoff). Het gedissipeerde vermogen over R1 is dan P = U x I = 3 x 1 = 3 W. Zelfde berekening voor R2: de spanning over R2 is 6 x 9 / (3 + 6) = 6 V. Het gedissipeerde vermogen over R2 is dan P = 6 x 1 = 6 W. R2 die het dubbele is van R1, dissipeert dus het dubbele van het vermogen van R1. 4. Wanneer een toestel op 5 uur tijd een arbeid heeft verricht van joule, hoe groot is dan het vermogen van het toestel? A W B. 100 W C. 10 W D. 1W 1 W = 1 J/s. Watt is Joule per seconde. Joule is een eenheid van energie (arbeid). Arbeid = vermogen (P in watt) maal tijd (in seconde): A = P x t. Het toestel doet er 5 uur (= 5 x 60 x 60 s = s) over om joule te produceren. Omgerekend is de arbeid geleverd door deze machine / = 1 W want P = A/t. Antwoord D. 5. Twee batterijen van 12 V, elk met een capaciteit van 100 Ah, worden in serie geschakeld. De capaciteit van de twee batterijen samen is dan: A. 50 Ah B. 100 Ah C. 200 Ah D. 25 Ah Door de twee batterijen in serie te schakelen verandert de capaciteit niet. Antwoord B. In parallel geschakeld, zou de capaciteit (Ah) verdubbeld zijn. De batterijen zouden dan een totale spanning hebben van 24 volt. En P = U x I waardoor P verdubbelt dus ook de arbeid A = P x t.

44 6. Een bron met een EMK van 12 V heeft een klemspanning van 10 V bij een stroom van 10 A. Bereken de belastingsweerstand (R). A. R = 10! B. R = 1! C. R = 2! D. R = 5! De spanning over R is 10 V, de stroom door R is 10 A. Ohm zegt R = U / I = 10 / 10 = 1!. Antwoord B. Nu we toch bezig zijn: wat is de inwendige weestand van die batterij? De spanning over de batterij zakt van 12 V (de EMK) naar 10 volt wanneer weerstand R aangesloten wordt. De inwendige weerstand Ri (of!) van die batterij is dus (12-10) / 10 = 0,2!. Er is een formule die alles samenvat en eenmaal in het HAREC examen voorkomt: U = E - (! x I) waarin U de klemspanning is, E de EMK,! de inwendige weerstand van de batterij en I de stroom die in kring loopt. (! x I) is de spanning die over de inwendige weerstand staat. 7. Om een magnetisch veld af te schermen gebruikt men materiaal met een A. hoge geleidbaarheid B. hoge permeabiliteit C. lage geleidbaarheid D. lage permeabiliteit Het magnetisch veld moet in de afscherming blijven hangen. Antowoord B. Hoe scherm je dan een elektrisch veld af? Met een afscherming van hoge geleidbaarheid. 8. Wat is de golflengte van een trilling met een frequentie van 30 MHz? A. 100 m B. 30 m C. 10 m D. 1 m De golflengte " in meter = C / f waarbij C de lichtsnelheid is in vacuum (300,000 km/s) en f de frequentie in Hz. Een gemakkelijker te onthouden formule is "(meter) = 300 / f(mhz) Hier dus: 300 / 30 = 10 meter. Antwoord C. 9. Een elektromagnetische golf is horizontaal gepolariseerd als A. het magnetisch veld varieert in het horizontale vlak. B. het elektrisch veld varieert in het horizontale vlak. C. de geleider(s) van de antenne horizontaal zijn opgesteld. D. de geleider(s) van de antenne niet verticaal zijn opgesteld.

A-examen radioamateur : Zitting van 11 oktober Reglementering

A-examen radioamateur : Zitting van 11 oktober Reglementering A-examen radioamateur : Zitting van 11 oktober 2000 Reglementering 1. Het woord EXAMEN wordt volgens het internationaal spellingsalfabet gespeld als : a. Echo X-ray Alpha Mike Echo November b. Eric X-files

Nadere informatie

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =

Nadere informatie

Repetitie Elektronica (versie A)

Repetitie Elektronica (versie A) Naam: Klas: Repetitie Elektronica (versie A) Opgave 1 In de schakeling hiernaast stelt de stippellijn een spanningsbron voor. De spanningsbron wordt belast met weerstand R L. In het diagram naast de schakeling

Nadere informatie

spanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen.

spanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen. Weerstand stroombeperking voor LED s Om de stroom door een LED te beperken wordt een weerstand toegepast. Maar hoe hoog moet de waarde van zo n weerstand eigenlijk zijn? In de dagelijkse praktijk wordt

Nadere informatie

Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen

Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen Zelf een hoogspanningsgenerator (9 kv gelijkspanning) bouwen Inhoud De schakeling Een blokspanning van 15 V opwekken De wisselspanning omhoog transformeren Analyse van de maximale stroom door de primaire

Nadere informatie

Meten met de multimeter Auteur: Wouter (Flush) [0905-002]

Meten met de multimeter Auteur: Wouter (Flush) [0905-002] Meten met de multimeter Auteur: Wouter (Flush) [0905-002] Dit artikel moet de beginners helpen simpele metingen te kunnen uitvoeren met de multimeter. Soorten multimeters Eerst en vooral hebben we digitale

Nadere informatie

Signalen stroom, spanning, weerstand, vermogen AC, DC, effectieve waarde

Signalen stroom, spanning, weerstand, vermogen AC, DC, effectieve waarde Technologie 1 Elektrische en elektronische begrippen Signalen stroom, spanning, weerstand, vermogen AC, DC, effectieve waarde Opleiding Pop en Media Peet Ferwerda, januari 2002 Deze instructie wordt tijdens

Nadere informatie

Klasse B versterkers

Klasse B versterkers Klasse B versterkers Jan Genoe KHLim Universitaire Campus, Gebouw B 359 Diepenbeek Belgium http://www.khlim.be/~jgenoe In dit hoofdstuk bespreken we de Klasse B en de klasse G versterker. Deze versterker

Nadere informatie

BATTERIJ LAAG? Deze schakeling is uiterst eenvoudig. Op een gaatjesprint is ze in een-twee-drie klaar.

BATTERIJ LAAG? Deze schakeling is uiterst eenvoudig. Op een gaatjesprint is ze in een-twee-drie klaar. BATTERIJ LAAG? Guido Clinckemaillie, ON7CI Mijn Yaesu 8500 is een 2 m/70 cm mobiel toestel dat ik in de shack gebruik. Om de geheugens en andere instellingen te bewaren moet het continu onder spanning

Nadere informatie

N voorjaar zal ik het zendvermogen verlagen? 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor algemene oproep aan alle stations:

N voorjaar zal ik het zendvermogen verlagen? 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor algemene oproep aan alle stations: 1- De Q-code QRP als vraag betekent: N voorjaar 2001 zal ik het zendvermogen verhogen? zal ik het zendvermogen verlagen? zal ik de seinsnelheid verlagen? 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke

Nadere informatie

Mini Handleiding over Elektronica-onderdelen

Mini Handleiding over Elektronica-onderdelen Mini Handleiding over Elektronica-onderdelen Deze handleiding is speciaal geschreven voor kinderen vanaf 10 jaar. Op een eenvoudige manier en in begrijpelijke tekst leer je stapsgewijs wat elk elektronica-onderdeel

Nadere informatie

N najaar 2004. 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations gestoord worden. QRM? QRP? QRT?

N najaar 2004. 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations gestoord worden. QRM? QRP? QRT? N najaar 2004 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations gestoord worden. U zendt: QRM? QRP? QRT? 2 - In het amateur-verkeer is de gebruikelijke afkorting voor ALGEMENE

Nadere informatie

Herhalingsantwoorden Novice -Cursus LES 1 t/m 3 i.p.v. LES 4

Herhalingsantwoorden Novice -Cursus LES 1 t/m 3 i.p.v. LES 4 Wet van Ohm: Hoe luid de wet van Ohm: Spanning is U in Volt: V Stroom is I in Ampère: A Weerstand is R in Ohm: Ω U = I x R I = U/R R = U/I De spanning: aangeduid met het symbool U en uitgedrukt in de eenheid

Nadere informatie

Alternator 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator 2. De werking/ basisprincipe van de wisselstroomgenerator

Alternator 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator 2. De werking/ basisprincipe van de wisselstroomgenerator Alternator In dit hoofdstuk zal ik het vooral hebben over de functie is van de alternator in de wagen. En hoe het basisprincipe is van deze generator. 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator

Nadere informatie

FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS

FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS FORMULE BLAD - VERON ZENDCURSUS Wet van Ohm U = I R (1) U = spanning in V, I is stroom in A en r is weerstand in Ohm Eerste wet van Kirchhoff Som van alle stromen in een knooppunt is nul. Tweede wet van

Nadere informatie

Elektrische stroomnetwerken

Elektrische stroomnetwerken ntroductieweek Faculteit Bewegings- en evalidatiewetenschappen 25 29 Augustus 2014 Elektrische stroomnetwerken Dr. Pieter Neyskens Monitoraat Wetenschappen pieter.neyskens@wet.kuleuven.be Assistent: Erik

Nadere informatie

Pajottenlandse Radio Amateurs. De multimeter

Pajottenlandse Radio Amateurs. De multimeter Pajottenlandse Radio Amateurs De multimeter ON3BL 05/03/2013 Wat is een multimeter of universeelmeter? Elektronisch meetinstrument waar we de grootheden van de wet van ohm kunnen mee meten Spanning (Volt)

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Elektrodynamica. 25 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Elektrodynamica. 25 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Elektrodynamica 25 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne (http://www.natuurdigitaal.be/geneeskunde/fysica/wiskunde/wiskunde.htm),

Nadere informatie

HiFi over 8,33 khz channel spacing? Ik dacht het niet.

HiFi over 8,33 khz channel spacing? Ik dacht het niet. HiFi over 8,33 khz channel spacing? Ik dacht het niet. Op veler verzoek heb ik me verdiept in het fenomeen 8,33 khz. Waarom komt dit op ons af, en wat betekent dit voor de techniek van zenders en ontvangers.

Nadere informatie

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!!

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!! Introductie EMC Inleiding EMC 1. Bepalen van de opgewekte veldsterkte van een zender - Norm versus optredende velden 2. AM detectie - Hoe veroorzaakt een HF signaal problemen op LF apparatuur 3. Hoe lopen

Nadere informatie

Proefexamen N najaar 2001

Proefexamen N najaar 2001 Proefexamen N najaar 2001 1- De Q-code QRT betekent: houd op einde bericht ik word gestoord 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om de roepletters van het tegen station en het eigen

Nadere informatie

B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart Reglementering

B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart Reglementering B-examen radioamateur : Zitting van 8 maart 2000 Reglementering 1. Het maximaal vermogen dat een station van sectie B mag uitzenden in AM is : a. 30 W b. 150 W c. 10 W d. 25 W 2. Mag een radioamateur gebruik

Nadere informatie

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar examencommissie amateurradiozendexamens

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar examencommissie amateurradiozendexamens Examenopgaven examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften N-EXAMEN Najaar 2004 II 80.806.910 1. Tijdens een morse-verbinding wilt u weten of uw signalen door andere stations

Nadere informatie

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring 1 De stroom- of ampèremeter De ampèremeter is een meetinstrument om elektrische stroom te meten. De sterkte van een elektrische stroom wordt uitgedrukt in ampère, vandaar de naam ampèremeter. Voorstelling

Nadere informatie

10 kω stappenverzwakker als audio volumeregelaar

10 kω stappenverzwakker als audio volumeregelaar 10 kω stappenverzwakker als audio volumeregelaar Inleiding Volumeregelaars voor stereoweergave worden meestal van twee gelijklopende potentiometers gemaakt. Die gelijkloop laat nogal eens te wensen over,

Nadere informatie

Hoofdstuk 26 Gelijkstroomschakeling

Hoofdstuk 26 Gelijkstroomschakeling Hoofdstuk 26 Gelijkstroomschakeling Inhoud hoofdstuk 26 Elektromotorische kracht (emk) en klemspanning. Weerstanden in serie en parallel De wetten van Kirchhoff Spanningbronnen in serie en parallel; batterijen

Nadere informatie

Kleurencode van weerstanden.

Kleurencode van weerstanden. Kleurencode van weerstanden. x1 x2 x3 n t TC R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t% +/- TC 1 Kleurencode van weerstanden. R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t [%] +/- TC [ppm] x n t TC x n t TC zilver - -2 10 goud - -1 5 Zwart

Nadere informatie

Vrijdag 8 juni, 9.00-12.00 uur

Vrijdag 8 juni, 9.00-12.00 uur EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1979 Vrijdag 8 juni, 9.00-12.00 uur NATUURKUNDE Dit examen bestaat uit 4 opgaven ft Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van

Nadere informatie

DEEL 6 Serieschakeling van componenten. 6.1 Doel van de oefening. 6.2 Benodigdheden

DEEL 6 Serieschakeling van componenten. 6.1 Doel van de oefening. 6.2 Benodigdheden Naam: Nr.: Groep: Klas: Datum: DEEL 6 In de vorige oefeningen heb je reeds een A-meter, die een kleine inwendige weerstand bezit, in serie leren schakelen met een gebruiker. Door de schakelstand te veranderen

Nadere informatie

C VOORJAAR 2004. 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten wat de neembaarheid van uw signalen is. U zendt: QRK QRX QRZ QSB

C VOORJAAR 2004. 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten wat de neembaarheid van uw signalen is. U zendt: QRK QRX QRZ QSB C VOORJAAR 2004 1- Tijdens een morse-verbinding wilt u weten wat de neembaarheid van uw signalen is. U zendt: QRK QRX QRZ QSB 2 - In de "Voorschriften en beperkingen"wordt onder het amateur-station verstaan

Nadere informatie

N najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid

N najaar 2003. verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid N najaar 2003 1- De Q-code QRO betekent: verhoog zendvermogen verhoog de seinsnelheid verlaag de seinsnelheid 2 - De roepletters worden aan de vergunninghouder toegewezen door: KPN Telecom Agentschap Telecom

Nadere informatie

R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk

R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk PROEFWERK TECHNOLOGIE VWO MODULE 6 ELECTRICITEIT VRIJDAG 19 maart 2010 R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk 2P 2P 2P Opgave 1 Tup en Joep willen allebei in bed lezen. Ze hebben allebei een fietslampje.

Nadere informatie

DVM830L -- Digitale Mini Multimeter

DVM830L -- Digitale Mini Multimeter 1. Beschrijving -- Digitale Mini Multimeter De is een compacte multimeter met een 3 ½ digit LCD. Met dit apparaat kunt u AC en DC spanning, DC stroom, weerstanden, diodes en transistors meten. Het apparaat

Nadere informatie

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!!

Introductie EMC. Hét EMC Event 2011 DARE!! Introductie EMC Inleiding EMC 1. Electro Magnetische Compatibiliteit, hoe en waarom? 2. EMC fenomenen - Eigenschappen - Oorzaken - Gevolgen 3. Afschermen of filteren? 4. Bepalen van de opgewekte veldsterkte

Nadere informatie

F voorjaar 2005. 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR

F voorjaar 2005. 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR F voorjaar 2005 1- In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: TX TR TRX ZDR 2 - In de algemene bepalingen van de Telecommunicatiewet komt de volgende definitie voor: "[ - X - ]:

Nadere informatie

Hand-out Introductieworkshop LED programmeren

Hand-out Introductieworkshop LED programmeren Hand-out Introductieworkshop LED programmeren Inleiding Deze hand-out is bedoeld als naslag voor de introductie workshop LED programmeren. In deze handout vind je de uitleg over LEDs, Arduino s en LED

Nadere informatie

NETWERKEN EN DE WETTEN VAN KIRCHHOFF

NETWERKEN EN DE WETTEN VAN KIRCHHOFF NETWERKEN EN DE WETTEN VN KIRCHHOFF 1. Doelstelling van de proef Het doel van deze proef is het bepalen van de klemspanning van een spanningsbron, de waarden van de beveiligingsweerstanden en de inwendige

Nadere informatie

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005. examencommissie amateurradiozendexamens 80.806.910

Examenopgaven. Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005. examencommissie amateurradiozendexamens 80.806.910 Examenopgaven examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften F-EXAMEN Voorjaar 2005 I 80.806.910 1. In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting voor ZENDER: A. TX B.

Nadere informatie

Examenopgaven. Examencommissie amateurradiozendexamens. Radiotechniek en Voorschriften II N-EXAMEN Voorjaar 2007

Examenopgaven. Examencommissie amateurradiozendexamens. Radiotechniek en Voorschriften II N-EXAMEN Voorjaar 2007 Examenopgaven Examencommissie amateurradiozendexamens Radiotechniek en Voorschriften II N-EXAMEN Voorjaar 2007 1. De betekenis van de Q-codes QRK en QRO is: A. de neembaarheid van uw signalen is ; verhoog

Nadere informatie

Opgave 2 Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat.

Opgave 2 Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat. Uitwerkingen 1 A Een spanningsbron wordt belast als er een apparaat op is aangesloten dat (in meer of mindere mate) stroom doorlaat. Een ideale spanningsbron levert bij elke stroomsterkte dezelfde spanning.

Nadere informatie

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08 AT-142 EPD Basis 1 Zelfstudie en huiswerk 10-08 2 Inhoud INTRODUCTIE 3 DOELSTELLINGEN 4 ELEKTRISCH METEN 5 SPANNING METEN 6 STROOM METEN 7 WEERSTAND METEN 9 BASISSCHAKELINGEN 10 ELEKTRISCH VERMOGEN 11

Nadere informatie

Condensator. Het hellingsgetal a is constant. Dit hellingsgetal noemen we de capaciteit van de condensator C. Er geldt dus: C = Q U

Condensator. Het hellingsgetal a is constant. Dit hellingsgetal noemen we de capaciteit van de condensator C. Er geldt dus: C = Q U Inhoud Condensator... 2 Het laden van een condensator... 3 Het ontladen van een condensator... 5 Opgaven... 6 Opgave: Alarminstallatie... 6 Opgave: Gelijkrichtschakeling... 6 Opgave: Boormachine... 7 1/7

Nadere informatie

Schakelingen Hoofdstuk 6

Schakelingen Hoofdstuk 6 Schakelingen Hoofdstuk 6 Een schakeling... I = 0,1 A = 100 ma U = 6 V Geen grote stroom door de lamp. Dit komt door de weerstand van die lamp. De weerstand kunnen we berekenen. Presentatie H6 1 De weerstand

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: De gelijkrichting

Hoofdstuk 4: De gelijkrichting Hoofdstuk 4: De gelijkrichting 4.1. Inleiding: De gelijkrichting is een toepassing op het gebruik van de diode. Elektronische en elektrische apparatuur maken gebruik van de netspanning. Niettegenstaande

Nadere informatie

b. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten.

b. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten. Oefenopgaven vervangingsweerstand en transformator 1 Twee lampjes L1 en L2 staan in serie: R1 = 5,0 Ω en R2 = 9,0 Ω Bereken de vervangingsweerstand van de twee lampjes. gegeven: R1 = 5,0 Ω, R2 = 9,0 Ω

Nadere informatie

Bouwbeschrijving en aansluitgegevens.

Bouwbeschrijving en aansluitgegevens. Bouwbeschrijving en aansluitgegevens. En een boodschappenlijstje. Bedankt voor de keus van dit product, ik wens U veel plezier bij de opbouw en bij het gebruik van dit product. Ik ben echter niet aansprakelijk

Nadere informatie

STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding

STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Stroomsensor BT21i is een veelzijdige sensor, die de stroomsterkte kan meten

Nadere informatie

Uitwerking LES 18 N CURSSUS

Uitwerking LES 18 N CURSSUS 1) B De functie van de stuurtrap in een FM-zender is het: A) opwekken van de zendfrequentie (is de functie van de -kristal- oscillator) B) uitsturen van de eindtrap (levert het vermogen om de eindtrap

Nadere informatie

stap 1 Pak de Lunchbox uit En controleer of je alle componenten hebt~ Als je vragen hebt, neem dan contakt op met: info@unitunlikely.

stap 1 Pak de Lunchbox uit En controleer of je alle componenten hebt~ Als je vragen hebt, neem dan contakt op met: info@unitunlikely. stap 1 Pak de Lunchbox uit En controleer of je alle componenten hebt~ Als je vragen hebt, neem dan contakt op met: info@unitunlikely.com Dit onderdeel wordt de PCB (printed circuit board) genoemd. Alle

Nadere informatie

Hoe kun je de weerstand van voorwerpen vergelijken en bepalen?

Hoe kun je de weerstand van voorwerpen vergelijken en bepalen? werkblad experiment 4.5 en 5.4 (aangepast) naam:. klas: samen met: Hoe kun je de weerstand van voorwerpen vergelijken en bepalen? De weerstand R van een voorwerp is te bepalen als men de stroomsterkte

Nadere informatie

Universiteit Twente EWI. Practicum ElBas. Klasse AB Versterker

Universiteit Twente EWI. Practicum ElBas. Klasse AB Versterker Universiteit Twente EWI Practicum ElBas Klasse AB Versterker Jeroen Venema (s1173375 Danie l Sonck (s1176366 j.venema-1@student.utwente.nl) d.e.sonck@student.utwente.nl) 23 april 2012 Samenvatting Voor

Nadere informatie

Ga naar... 6. Laat de antwoorden in één lijst zien, met de oudste eerst

Ga naar... 6. Laat de antwoorden in één lijst zien, met de oudste eerst Ga naar... 6 NVHR Radiocursus Forums Nieuwsforum De Philips 730A doormeten Zoeken in forums Laat de antwoorden in één lijst zien, met de oudste eerst 6 De Philips 730A doormeten door Tjabring van Egten

Nadere informatie

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring 1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan

Nadere informatie

MICROPAJOT. Winter Driemaandelijks elektronisch tijdschrift. Jaargang 27 Aflevering 110. Pajottenlandse. Radio. Amateur.

MICROPAJOT. Winter Driemaandelijks elektronisch tijdschrift. Jaargang 27 Aflevering 110. Pajottenlandse. Radio. Amateur. MICROPAJOT Pajottenlandse Radio Amateur Club Zalig en Gelukkig Nieuwjaar Driemaandelijks elektronisch tijdschrift Winter 2010 Jaargang 27 Aflevering 110 Voorwoord door ON4CCK Audioversterker Warm water

Nadere informatie

Hoe schrijf je de logaritmische waarden welke bij db s horen?

Hoe schrijf je de logaritmische waarden welke bij db s horen? Die moeilijke decibellen toch. PA0 FWN. Inleiding. Ondanks dat in Electron al vaak een artikel aan decibellen is geweid, en PA0 LQ in het verleden al eens een buitengewoon handige tabel publiceerde waar

Nadere informatie

Algemene Breadboard tips

Algemene Breadboard tips Hoe gebruik ik een breadboard? Een breadboard is een handig hulpmiddel om schakelingen snel en gemakkelijk uit te testen voordat je ze definitief gaat bouwen. Het voordeel van een breadboard is dat je

Nadere informatie

Basisregels voor de stroomverzorging in miniaturen!!!!!!!!!!!

Basisregels voor de stroomverzorging in miniaturen!!!!!!!!!!! Basisregels voor de stroomverzorging in miniaturen!!!!!!!!!!! Bij vele gesprekken met modelbouwvrienden heb ik vastgesteld dat er weinig bekend is over de grondregels van de elektrotechniek. Daarom wil

Nadere informatie

Een 13,8 volt - 30 ampere voeding

Een 13,8 volt - 30 ampere voeding Een 13,8 volt - 30 ampere voeding We gaan de opbouw van dit schema van links naar rechts beschrijven zodat een ieder het kan volgen. Als eerste de transformator, neem hiervoor een type dat secundair minstens

Nadere informatie

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1 Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.

Nadere informatie

Breadboard voeding 5V / 3,3V

Breadboard voeding 5V / 3,3V www.budgetronics.eu - www.budgetronics.nl - www.budgetronics.com - www.budgetronics.tel Breadboard voeding 5V / 3,3V Een handige breadboard voeding die je project van de juiste spanning voorziet. Het gewenste

Nadere informatie

Figuur 1. Rabo bank Lekkerkerk nr. 3357.90.267 Handelsregister nr. 24345002 K.v.K. te Rotterdam

Figuur 1. Rabo bank Lekkerkerk nr. 3357.90.267 Handelsregister nr. 24345002 K.v.K. te Rotterdam AM PLL zender De AM PLL zender is eenvoudig te bouwen, en eenvoudig in gebruik (behoeft geen afregeling) De schakeling is zeer stabiel (stabiliteit is het kristal) De frequenties zitten exact op het kanaalraster

Nadere informatie

Bouwbeschrijving kristalradio

Bouwbeschrijving kristalradio Van harte gefeliciteerd met dit bouwpakket. Je kunt hiermee zelf een radio bouwen die geen batterij nodig heeft. Op de foto hiernaast zie je hoe jouw radio eruit gaat zien. In deze bouwbeschrijving staat

Nadere informatie

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5)

Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) 2.1 Inleiding 1. a) Warmte b) Magnetische Energie c) Bewegingsenergie en Warmte d) Licht (stralingsenergie) en warmte e) Stralingsenergie 2. a) Spanning (Volt),

Nadere informatie

Energie : elektriciteit : stroomkringen

Energie : elektriciteit : stroomkringen Energie : elektriciteit : stroomkringen De netspanning is uitgevallen! Pas dan merk je wat elektriciteit voor ons betekent. Geen licht, geen computer, geen playstation, het eten op het elektrisch fornuis

Nadere informatie

Elektrotechniek voor Dummies

Elektrotechniek voor Dummies Elektrotechniek voor Dummies Het programma Spoedcursus Elektrotechniek voor dummies Spanning/stroom Vermogen Weerstand (Resistantie) Wet van Ohm Serie/Parallel AC-DC Multimeter Componenten Weerstand Draadweerstand

Nadere informatie

Inhoudsopgave. - 2 - De condensator

Inhoudsopgave.  - 2 - De condensator Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Capaciteit...3 Complexe impedantie...4 De condensator in serie of parallel schakeling...4 Parallelschakeling...4 Serieschakeling...4 Aflezen van de capaciteit...5

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers

Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers 1: De gemeenschappelijke emitterschakeling Beschouw de gemeenschappelijke emitterschakeling weergegeven

Nadere informatie

Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting

Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting Praktische opdracht Natuurkunde Gelijkrichting Praktische-opdracht door een scholier 1084 woorden 30 augustus 2011 7,3 5 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Enkelzijdige en Stein Hendriks (TNP3.2) 1. Doel

Nadere informatie

Oplossing examenoefening 2 :

Oplossing examenoefening 2 : Oplossing examenoefening 2 : Opgave (a) : Een geleidende draad is 50 cm lang en heeft een doorsnede van 1 cm 2. De weerstand van de draad bedraagt 2.5 mω. Wat is de geleidbaarheid van het materiaal waaruit

Nadere informatie

Inhoudsopgave. www.freewebs.com/nick_electronics - 2 -

Inhoudsopgave. www.freewebs.com/nick_electronics - 2 - Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Generatoren... 3 Project:... 4 Werking...4 Berekeningen...4...4...4 Schema... 4 Tip... 4 Componentenlijst... 5...5...5 Datasheets...5...5...5 Afbeeldingen...

Nadere informatie

Tentamen Analoge- en Elektrotechniek

Tentamen Analoge- en Elektrotechniek Verantwoordelijke docent: R. Hoogendoorn, H.J. Wimmenhoven Cursus Analoge- en Elektrotechniek Code MAMAET01 Cursusjaar: 2014 Datum: 2-6-2014 Tijdsduur: 90 min. Modulehouder: R. Hoogendoorn Aantal bladen:

Nadere informatie

Versterking Principe van de versterking

Versterking Principe van de versterking 6. 6.1.a Versterking Principe van de versterking Signalen worden versterkt door lampen of halfgeleiders. Halfgeleiders worden gemaakt van halfgeleidende materialen ( bv. silicium of germanium ) waar onzuiverheden

Nadere informatie

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling

Nadere informatie

N najaar In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om HET TEGENSTATION UIT TE NODIGEN OM TE ZENDEN: OVR KK K

N najaar In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting om HET TEGENSTATION UIT TE NODIGEN OM TE ZENDEN: OVR KK K N najaar 2005 1- Een radiozendamateur zendt de Q-code QRV. Dat betekent: ik ben beschikbaar verlaag uw seinsnelheid ik verminder mijn zendvermogen 2 - In het telegrafieverkeer is de gebruikelijke afkorting

Nadere informatie

Natuur- en scheikunde 1, elektriciteit, uitwerkingen. Spanning, stroomsterkte, weerstand, vermogen, energie

Natuur- en scheikunde 1, elektriciteit, uitwerkingen. Spanning, stroomsterkte, weerstand, vermogen, energie 4M versie 1 Natuur- en scheikunde 1, elektriciteit, uitwerkingen Werk netjes en nauwkeurig Geef altijd een duidelijke berekening of een verklaring Veel succes, Zan Spanning, stroomsterkte, weerstand, vermogen,

Nadere informatie

Een TOUCH KEY voor de verslaafde cw-fan ON5UK

Een TOUCH KEY voor de verslaafde cw-fan ON5UK Een TOUCH KEY voor de verslaafde cw-fan ON5UK Een HIMOUND straight key, een BENCHER paddle en een SCHURR Profi-2 paddle had ik al, maar zo n touch paddle leek mij wel wat. Geen mechanische onderdelen meer,

Nadere informatie

Uitwerking LES 22 N CURSSUS

Uitwerking LES 22 N CURSSUS 1) C In een schakeling, bestaande uit een batterij en twee in serie geschakelde weerstanden, moet de stroom door de weerstanden gemeten worden. Wat is de juiste schakeling? A) schakeling 3 ( dit is de

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 7 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10

Nadere informatie

Antenne impedantie Theorie en praktijk voorbeelden

Antenne impedantie Theorie en praktijk voorbeelden Antenne impedantie Theorie en praktijk voorbeelden Antenne impedantie theorie en praktijk Graag probeer ik hier de theorie en de praktijk van antenne impedantie uitgebreid toe te lichten. Er worden een

Nadere informatie

PIC Callgever Door PA1RUM

PIC Callgever Door PA1RUM PIC Callgever Door PA1RUM Aanleiding Tijdens de radiokampweek 2008 is deze callgever met veel enthousiasme gebouwd. Niet alleen omdat het een zeer eenvoudig en veelzijdig ontwerp is, maar ook omdat het

Nadere informatie

Uitwerking LES 3 N CURSSUS 2014-2015. 1) A De modulatievorm welke de minste storing door laagfrequent detectie veroorzaakt is:

Uitwerking LES 3 N CURSSUS 2014-2015. 1) A De modulatievorm welke de minste storing door laagfrequent detectie veroorzaakt is: 1) A De modulatievorm welke de minste storing door laagfrequent detectie veroorzaakt is: A) frequentie modulatie (constante amplitude) B) enkelzijbandmodulatie (veroorzaakt juist meeste storing voor laagfrequent

Nadere informatie

Programmeren met Arduino

Programmeren met Arduino Programmeren met Arduino Lieve Van Bastelaere Programmeren met Arduino. 1. Werken met een breadboard. a. Wat is een breadboard? Een breadboard is een bord waarop je elektronische schakelingen kunt maken

Nadere informatie

B-examen radioamateur : Zitting van 6 september 2000. Reglementering

B-examen radioamateur : Zitting van 6 september 2000. Reglementering B-examen radioamateur : Zitting van 6 september 2000 Reglementering 1. Het maximaal vermogen dat een station van sectie B mag uitzenden in AM is : A. 30 W B. 150 W C. 10 W D. 25 W 2. Mag een radioamateur

Nadere informatie

Weerstand. Bron: http://mediatheek.thinkquest.nl/~kl010/elektro/weerstand.htm. Cursus Radiozendamateur 1

Weerstand. Bron: http://mediatheek.thinkquest.nl/~kl010/elektro/weerstand.htm. Cursus Radiozendamateur 1 Bron: http://mediatheek.thinkquest.nl/~kl010/elektro/weerstand.htm Cursus Radiozendamateur 1 DOELSTELLINGEN: Kennis: - Inzicht in de fenomenen spanning, stroom, weerstand en vermogen. - De kleurcodes van

Nadere informatie

lees deze handleiding lees en werk zorgvuldig. voor vragen kunt u ons bereiken op:

lees deze handleiding lees en werk zorgvuldig. voor vragen kunt u ons bereiken op: 1 lees deze handleiding lees en werk zorgvuldig. voor vragen kunt u ons bereiken op: E-mail: info@unitunlikely.com 2 Unpack Controleer of je alle componenten hebt als hieronder aangegeven. Indien dit niet

Nadere informatie

JOTA-JOTI 2011 en CAMRAS

JOTA-JOTI 2011 en CAMRAS JOTA-JOTI 2011 en CAMRAS Jaarlijks, in oktober, houdt de Scouting-beweging een weekend waarin kontakten tussen diverse scouting- groepen over de hele wereld worden gemaakt. Hierbij wordt hulp ingeroepen

Nadere informatie

BOUWBESCHRIJVING RF-INTERFACE

BOUWBESCHRIJVING RF-INTERFACE BOUWBESCHRIJVING RF-INTERFACE Bij de bouw van de RF-interface wordt verwacht dat de bouwer enige bouw-ervaring heeft met elektronica-kits. Voor algemene aanwijzingen wordt verwezen naar de bouw-instructie

Nadere informatie

De condensator en energie

De condensator en energie De condensator en energie Belangrijkste onderdelen in de proeven De LEGO-condensator De condensator heeft een capaciteit van 1 Farad en is beschermd tegen een overbelasting tot 18 Volt. Wanneer de condensator

Nadere informatie

Praktische toepassing van functies

Praktische toepassing van functies Excellerend Heemraadweg 21 2741 NC Waddinxveen 06 5115 97 46 richard@excellerend.nl BTW: NL0021459225 ABN/AMRO: NL72ABNA0536825491 KVK: 24389967 Praktische toepassing van functies De laatste twee functies

Nadere informatie

Meetinstrumenten. PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris. Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: 3, 15, 30, 150, 450 1,5 2

Meetinstrumenten. PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris. Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: 3, 15, 30, 150, 450 1,5 2 Meetinstrumenten. 3, 1, 3, 1, 4 1,.1 Hz 4 o +1...+ o C PEKLY 33, Rue Boussingault _ Paris Werkboekje behorende bij de software. Naam : Klas: Figuur 1 Figuur - H.O.Boorsma. http://www.edutechsoft.nl/ 1

Nadere informatie

Besturing. 200W eindtrap. 28V Voeding db MHz db 2: MHz db db 4: MHz db. 3:

Besturing. 200W eindtrap. 28V Voeding db MHz db 2: MHz db db 4: MHz db. 3: Eddystone S800/ DAB eindtrap 00Watt op 45 MHz Deze Eddystone eindtrap is afkomstig uit een oude DAB zender. In deze zender zaten een aantal van deze eindtrappen gekoppeld. Omdat de eindtrappen oorspronkelijk

Nadere informatie

8-VOUDIGE BEZETMELDER

8-VOUDIGE BEZETMELDER Handleiding 8-VOUDIGE BEZETMELDER Werkt met de volgende systemen: alle systemen, analoog én digitaal, gelijkspanning en wisselspanning. Werkt niet met de volgende systemen: - Werkt met de volgende protocollen:

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door Roy 1370 woorden 5 maart 2017 6,8 14 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova Samenvatting h4 NaSk1 4.1 Elke keer dat je een apparaat aanzet,

Nadere informatie

Update B van 13 /11/ 2009: in versie A van 3 /11 /2009 fout voeding LM324

Update B van 13 /11/ 2009: in versie A van 3 /11 /2009 fout voeding LM324 Een praktische, goedkope,met groot bereik,gemakkelijk te bouwen,relatief nauwkeurige anatenne-analyser die zowel SWR als R, X en Z-componenten kan weergeven. Na langdurig zoeken naar een haalbare oplossing

Nadere informatie

(display1.jpg) Display met 8 leds, geheel links zit de MHz / khz schakelaar, rechts de 8 ledjes met erboven de MHz schaal en eronder de khz schaal.

(display1.jpg) Display met 8 leds, geheel links zit de MHz / khz schakelaar, rechts de 8 ledjes met erboven de MHz schaal en eronder de khz schaal. De SUSI frequentie teller. SUSI is de afkorting van SUper Simpel en dat klinkt vele QRPers als muziek in de oren. Deze teller is dan ook bedoeld voor eenvoudige QRP transceivers. Het aantal componenten

Nadere informatie

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen SCHAKELENDE VOEDING INLEIDING Bij de examenstof over voedingen is sinds 2007 behalve de stof in hoofdstuk 3.3. van het cursusboek ook kennis van de werking van schakelende voedingen opgenomen. De voordelen

Nadere informatie

7,6. Samenvatting door A woorden 12 april keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde Systemen. Systemen

7,6. Samenvatting door A woorden 12 april keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde Systemen. Systemen Samenvatting door A. 1243 woorden 12 april 2013 7,6 12 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde Systemen Systemen We onderscheiden 3 soorten gegevensverwerkende systemen: meetsysteem: meet een grootheid

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM

Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM Hoofdstuk 4 : BESLISSINGSDIAGRAM 4.1. Inleiding. Om te komen tot het resultaat dat we in het kader van dit eindwerk hebben bereikt, moesten we een studie maken van de bestaande methodes en op basis hiervan

Nadere informatie

MICROPAJOT. Lente 2015. Driemaandelijks elektronisch tijdschrift. Jaargang 32 Aflevering 127. Pajottenlandse. Radio. Amateur. Club.

MICROPAJOT. Lente 2015. Driemaandelijks elektronisch tijdschrift. Jaargang 32 Aflevering 127. Pajottenlandse. Radio. Amateur. Club. MICROPAJOT Pajottenlandse Radio Amateur Club Driemaandelijks elektronisch tijdschrift Lente 2015 Jaargang 32 Aflevering 127 Voorwoord ON5PDV Max232 Dubbele LED Mail van ON7DE Mills on the Air Special Events:

Nadere informatie