Niet geschat is altijd mis
|
|
- Barbara ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 THEMA: INFORMATIEMANAGEMENT drs.ing. P.H.M. Bink is manager estimation & control bij Capgemini Voorkom budgetoverschrijding bij ICT-projecten Niet geschat is altijd mis 18 Veel ICT-projecten overschrijden tijd of budget, zo blijkt uit onderzoek. Soms worden projecten zelfs voortijdig gestopt. Dit kan grote gevolgen hebben: de kosten rijzen de pan uit, de deadline wordt niet gehaald, de kwaliteit blijft achter met als gevolg veel productieverstoringen, imagoschade voor het bedrijf, de concurrent die eerder op de markt is met eenzelfde product, mogelijke schadeclaims. Het kan zelfs faillissement tot gevolg hebben. Hoe kunt u met behulp van relatief eenvoudige schattingswijsheden een risico-inschatting maken? PETER BINK
2 ACHTERGROND OVERZICHT Waarom kost een project meer dan gepland? Redenen zijn onder meer: geen duidelijk beeld van de daadwerkelijke omvang, een hogere verwachte productiviteit, een te krappe deadline, veel wijzigingsverzoeken door de klant, een hogere technische complexiteit dan verwacht of een slechte overeenstemming van de scope. Hoe voorkomt u budgetoverschrijding? Wat is er nodig om te kunnen schatten? Voordat een organisatie kan beginnen met schatten, is het noodzakelijk dat men meetgegevens heeft. Men zal dus moeten meten. En voordat een organisatie kan gaan meten is het noodzakelijk dat er een aantal processen op orde zijn. Dit betekent niet dat de organisatie Capability Maturity Model (CMMi) level 5 gecertificeerd hoeft te zijn, maar wel dat de organisatie volgens een standaard aanpak werkt. Zo zal een projectmanager een planning moeten maken en de voortgang moeten bewaken met telkens min of meer dezelfde diepgang. De bevindingen moeten gedurende het project worden vastgelegd en de voortgang van het project in bijvoorbeeld regels code of functiepunten gemeten. Schatting Meting Proces In de praktijk is het verzamelen van meetgegevens lastig, omdat men afhankelijk is van andere partijen. Daarom is het belangrijk zeker in eerste instantie niet te veel informatie te willen verzamelen. Goede schatting Een autonavigatiesysteem heeft altijd irritant gelijk. Bij het wegrijden berekent het navigatiesysteem het tijdstip van aankomst. Zelfs als het vakantietijd is, rustig of juist druk op de weg of je hebt een snelle auto, zelfs dan zit het systeem er altijd maar een paar minuutjes naast. Hoe doet zo n navigatiesysteem dat toch? Twee zaken die van belang zijn: 1. het navigatiesysteem maakt, voordat de reis begint, een schatting gebaseerd op afstand en voorspelde gemiddelde snelheid; 2. het navigatiesysteem stelt de schatting bij als de feitelijke gemiddelde snelheid lager uitvalt. Hoe gaat dat bij ICT-projecten? Allereerst punt 1: Hoe kan men een goede schatting uitvoeren? De schatter moet goed weten wat de omvang van het te bouwen systeem is. Voorbeelden van omvanggrootheden zijn functiepunten (NESMA, IFPUG, Cosmic), use case punten of smart use case punten. Eigenlijk maakt het niet zo heel veel uit welke methode wordt gebruikt om de omvang te bepalen, als de methode maar eenduidig, consistent en herhaalbaar is. Daarnaast is het aan te bevelen dat men als bedrijf altijd dezelfde methode gebruikt in verband met het verzamelen van ervaringscijfers. Dan punt 2. Naast de omvang moet men de productiviteit kennen. In het voorbeeld van het navigatiesysteem is dat de voorspelde gemiddelde snelheid. De productiviteit wordt bepaald door drie factoren: mensen, proces en technologie. Een gemiddelde productiviteit zal men behalen wanneer: het projectteam over het algemeen ervaren is en goed getraind. Zijn teamleden minder ervaren, dan compenseren de ervaren teamleden dit; de projectprocessen zijn vooraf gemaakt en bekend bij het projectteam. Een voorbeeld is dat de projectmanager weet hoe hij een planning op moet zetten, resources voor zijn project moet regelen en wanneer en hoe hij de voortgangsrapportage moet maken; de gebruikte technologie is normaal in de markt. Voorbeelden van een afwijkende technologie is nieuwe, nog niet uitontwikkelde technologie zoals service georiënteerde architectuur (SOA), maar ook zeer oude technologie zoals Cobol op een mainframe. Bij nieuwe technologie zullen de teamleden meer tijd steken in uitzoekwerk en daarnaast zullen er kinderziektes zijn, zodat geen gemiddelde productiviteit behaald zal worden. De mensfactor is het meest bepalend voor de productiviteit. Zes ervaren teamleden zullen een hoge productiviteit halen, terwijl zeven onervaren teamleden - logischerwijs - een lagere productiviteit behalen. Een verschil van factor twee tussen een ervaren team en een minder ervaren team is zeker niet ongebruikelijk! Effect van doorlooptijd op de kosten Als acht teamleden een systeem kunnen ontwikkelen in tien maanden, kunnen 80 teamleden dan een systeem ontwikkelen in één maand? Kunnen teamleden het systeem ontwikkelen in één dag? Het is duidelijk dat de laatste vraag absurd is, maar het effect is duidelijk zichtbaar: door de doorlooptijd te verkorten heb je meer uren nodig en zal er meer budget nodig zijn! De navolgende figuur laat de curve zien van het effect van de doorlooptijdaanpassing op de totale projecturen. De rode stip vertegenwoordigt de optimale doorlooptijd en is bepaald door de tooling (SLIM Estimate(tm), Een doorlooptijdverkorting van 10 procent resulteert in ongeveer 30 procent meer uren en dus kosten! Een doorlooptijd rond de rode stip is het beste om een optimale verdeling tussen kosten en doorlooptijd te hebben. Wil men korter dan kost dat dus geld! Buiten het vierkant is het niet aan te raden om een project 19
3 STOP 25% 10% Gevolgen van doorlooptijd op de inspanning Doorlooptijd (mnd) 20 uit te voeren. Dat betekent niet korter dan 25 procent en niet langer dan 10 procent ten opzichte van de optimale doorlooptijd. Onderzoek wijst uit dat een aantal aanwijsbare oorzaken van de effecten van de doorlooptijdverkorting hieraan ten grondslag liggen. Een verkorting van de doorlooptijd ten opzichte van de ideaal berekende doorlooptijd zorgt voor een groter team, omdat dezelfde omvang gerealiseerd moet worden in een kortere tijd. Dit resulteert in extra uren en dus kosten vanwege: meer overleg; meer overhead; meer tijd nodig voor het inleren van de projectleden; meer afhankelijkheden in het project door meer parallel te werken, waardoor er meer fouten ontstaan en meer tijd nodig is voor herstelwerkzaamheden. Onderzoek Er is onderzoek gedaan naar de gevolgen van de doorlooptijd op de inspanning en kosten. De resultaten van de onderzoeken zijn vaak lastig te begrijpen formules. Om de effecten goed te bepalen zijn commerciële tools op de markt. Voorbeelden zijn de SLIM toolset ( of Construx ( Als u geen tool heeft, kunt u de volgende vuistregel gebruiken: Doorlooptijd = totale projecturen in manmaanden Dat resulteert in de volgende tabel (uitgaande van 151 uur per maand): Projectinspanning Doorlooptijd (uur) (maanden) , , , ,5 Voer meerdere schatting uit op hetzelfde systeem De kans dat één persoon iets vergeet te plannen is aanwezig en zelfs reëel. De kans dat twee personen dezelfde fout maken, is klein. Als twee personen ook nog eens verschillende methoden gebruiken, is de kans nog kleiner. De verschillen tussen de schattingen zijn het meest interessant en moe- Checklist / tips bij de budgetaanvraag Bij de budgetaanvraag is het voor controllers vaak moeilijk te controleren of er goed over het project is nagedacht. Je kunt de projectmanager de volgende vragen stellen. Als hij deze vragen niet kan beantwoorden moet je je dringend afvragen of er budget moet worden vrijgemaakt voor dit project. Vraag de projectmanager: wat het gaat kosten als het project een maand langer mag duren. Vuistregel: 10 procent korter = 30 procent duurder om de projectaanpak (zoals RUP, Waterval, Agile) en bekijk of de aanpak er gedegen uitziet wat de stelpost is voor meerwerk/veranderingen. Een project zonder wijzigingsverzoeken is niet reëel. Een projectmanager die er zelf over heeft nagedacht en er daadwerkelijk iets over kan zeggen, weet in ieder geval waar hij over praat naar de risicomatrix. In de risicomatrix wordt onderscheid gemaakt tussen waarschijnlijkheid (hoog/laag) en impact (hoog/laag). Vraag wat er wordt gedaan om de risico s met een hoge waarschijnlijkheid èn een hoge impact te elimineren wat de productiviteit is en waaruit deze uit is samengesteld wat de omvang is met een bijbehorende onzekerheidsmarge. 100 procent zekerheidsmarge bestaat niet. Iets tussen 10 en 60 procent is reëel wat het gaat kosten of hoe lang het gaat duren als men met 95 procent zekerheid wil
4 ten vergeleken worden. Door de verschillen toe te voegen of te schrappen aan de schattingen zal de kwaliteit van de totale schatting toenemen. Enkele voorbeelden van typen schattingen zijn: Top down Omvang en productiviteit resulteren in uren en doorlooptijd op basis van ervaringscijfers. Deze schatting is hiervoor beschreven. Bottom up Een workbreakdownstructuur wordt opgesteld, waarbij alle projectactiviteiten en de benodigde uren voor elke activiteit wordt geschat. De uren per activiteit worden opgeteld, wat resulteert in een schatting van de totale uren. Analogie Het te bouwen systeem wordt vergeleken met een eerder gebouwd systeem met ongeveer dezelfde omstandigheden. Gut feeling Bijvoorbeeld (drie man, drie maanden, drie ton). Het is natuurlijk duidelijk dat de methodes verschillen in nauwkeurigheid. De laatste methode is niet aan te raden als de enige methode. Maar als snelle schatting naast twee andere schattingen is deze methode mogelijk. Blijf meten Als een project vooraf geschat is en er is budget aangevraagd en toegewezen, dan gaat het project van start. Tijdens de uitvoering van een project kan er veel gebeuren, zodat de eerdere schatting aan het begin van het project niet meer klopt. Om dit te voorkomen zal men moeten meten en de gegevens analyseren. Dit is essentieel, omdat een organisatie beter wil worden in het schatten om budgetoverschrijdingen te voorkomen. In de praktijk blijkt dat het periodiek verzamelen van gegevens erg lastig is. Men is meestal afhankelijk van andere partijen en als het verzamelen van de gegevens moeilijk is, dan zal het verzamelen snel stoppen. Houd daarom rekening met de volgende zaken bij het opstellen van een meetprogramma: 1. begin klein, met een paar projecten; 2. verzamel niet te veel gegevens. Beperk je in eerste instantie alleen tot de gegevens die nodig zijn om het schatten te onderbouwen en te verbeteren. Deze gegevens zijn: totale projectinspanning in uren, omvang (in bijvoorbeeld functiepunten, regels code of use case punten), doorlooptijd, testbevindingen. 3. maak het verzamelen gemakkelijk door: gebruik standaard tools die het verzamelen eenvoudig maken. Denk aan een standaard projectmanagement tool waarin de uren worden bijgehouden, zoals Clarity of MS Projects. Het gebruik van standaard tools kent de volgende voordelen: de persoon die de meetgegevens verzamelt, hoeft slechts op een paar standaardplaatsen te zoeken, de organisatie heeft slechts enkele tools die ze moet onderhouden en beheren, de medewerkers hebben altijd te maken met dezelfde tools, zodat het eenvoudig is om deze tools te gebruiken; processen in te richten die het verzamelen eenvoudig maken. Laat bijvoorbeeld de projectmanager elke maandagmiddag de gewerkte uren per week verzamelen. Niet geschat is altijd mis Zoals gezegd gaan veel projecten mis. En dat hoeft helemaal niet. Door een aantal relatief eenvoudige zaken te regelen kunt u grote overschrijdingen van het budget voorkomen. De belangrijkste zaken nog een keer op een rij: 1. zorg ervoor dat de organisatie begint met meten van gegevens die nodig zijn om beter te kunnen schatten: omvang, uren, doorlooptijd en testbevindingen; 2. voer altijd twee schattingen uit: een bottom up schatting op basis van de activiteiten en een top down schatting op basis van omvang en gemeten productiviteit. Vergelijk de twee schattingen op basis van uitgangspunten. Gebruik voor beide schattingen de meetgegevens; 3. probeer ervoor te zorgen dat men geen projecten uitvoert met een verkorte doorlooptijd Als dit toch noodzakelijk is, bepaal dan de consequentie in kosten, kwaliteit en risico s. Voorbeeld wekelijkse rappor tage Tijdens de uitvoering van een project produceren de bouwers in het projectteam evenveel regels code als voorspeld. Ook het realiseren van de functionaliteit verloopt volgens planning. Wekelijks wordt met behulp van de QSM toolsuite ( een rapportage gemaakt. Deze toolsuite voorspelt nauwkeurig het aantal testbevindingen op basis van regels code productiviteit en doorlooptijd. Uit de rapportages blijkt dat het aantal gevonden testbevindingen veel lager is dan voorspeld. Op zich vindt een projectmanager dat niet erg; hoe minder testbevindingen hoe beter! Maar wat zal er gebeuren als er testbevindingen in de code zitten die niet worden gevonden in de functionele tests? Het herstellen van fouten die lang geleden zijn gemaakt kost meer tijd dan direct een fout herstellen. De ontwikkelaars weten niet dat ze fouten hebben gemaakt, dus zullen ze waarschijnlijk meer van dergelijke fouten maken. Het resultaat Nadat ongeveer driekwart van het project doorlopen is, worden er opeens veel meer fouten gevonden dan voorspeld. En het worden er alleen maar meer. Dit brengt in de laatste projectfase met zich mee dat: extra teamleden moeten worden ingezet, zodat meer uren nodig zijn dan begroot; 35 procent meer testbevindingen worden gevonden dan voorspeld. Dankzij de wekelijkse rapportage is gelukkig op tijd een discussie opgestart over de testbevindingen en heeft de projectmanager tijdig kunnen reageren, zodat het project met een uitloop van twee weken met 80 extra uren succesvol is opgeleverd. 21
5 OVERZICHT Wie betaalt bij overschrijding 22 In principe is een bedrijf nooit gebaat bij het overschrijden van budget en/of tijd. Daarom is het verstandig om zeer goed te kijken naar de projectaanpak, referenties van de medewerkers van het projectteam en de continuïteit van een projectteam. En daarnaast te kijken naar de kosten, maar deze niet te laten gelden als voornaamste drijfveer! Als bedrijf ben je gebaat bij een goed werkend systeem dat op tijd wordt opgeleverd met de juiste kwaliteit. Als een project in budget en/of tijd overschreden wordt, dan is afhankelijk van de projectuitvoering wat de gevolgen zijn: Zelf doen Alleen grotere bedrijven hebben de mogelijkheid om projecten door een eigen ICT-dienst te laten uitvoeren. Als een project budget/tijd overschrijdt, dan zal het zelf volledig verantwoordelijk zijn. En dus de kosten zelf moet dragen. Zelf doen, met enkele inhuur Grote bedrijven gebruiken vaak deze vorm van projectuitvoering. Ook kunnen bedrijven met een wat kleinere ICTorganisatie onder eigen verantwoordelijkheid ICT-project uitvoeren. Voordeel van deze vorm van projectvoering is dat de projecten volledig onder eigen verantwoordelijkheid plaatsvinden. Er kan direct worden bijgestuurd waneer er iets mis gaat. Nadeel is dat men minder flexibel is in de projectteam samenstelling. Ook zal een bedrijf haar eigen medewerkers moeten blijven opleiden om de ICT-trends bij te houden, terwijl je bij het inhuren van externen gewoon de juiste kennis kiest. Wanneer een ICT-project in budget en/of tijdoverschreden wordt, dan zal het bedrijf zelf de kosten moeten dragen. De laatste jaren wordt ICT niet meer gezien als core business en is een aantal bedrijven op grote schaal aan het uitbesteden. Uitbesteden op time material basis Het ICT-project is in deze vorm volledig uitbesteed aan een aannemende partij. De uitbestedende partij levert meestal de specificaties aan en zal de accepterende tests uitvoeren. De uren die gemaakt worden door de aannemende partij worden allemaal betaald. Als een project in budget en/of wordt overschreden, dan zal over het algemeen de uitbestedende partij zelf verantwoordelijk zijn en de kosten moeten betalen. Tenzij er vooraf afspraken zijn gemaakt over resultaatverplichting binnen een bepaald aantal uren. Of als blijkt dat het erg veel meer uren heeft gekost, dan oorspronkelijk werd begroot door de aannemende partij. Uitbesteden op fixed price basis Dit is een riskante vorm van uitbesteden. Niet alleen voor de aannemende partij, ook de uitbestedende partij voelt de nadelige gevolgen van het niet op tijd opleveren van een ICT-systeem. Vaak kan de uitbestedende partij een goede deal maken door een aantal aannemende partijen tegen elkaar uit te spelen. De partij die het grootste risico wil nemen, wint de deal. Dit lijkt goed voor de uitbestedende partij. Want als een ICT-project echt niet te realiseren is, dan zullen de kosten door de aanbestedende partij betaald moeten worden. De uitbestedende partij is hier in werkelijkheid niet bij gebaat. Het project wordt niet op tijd geleverd of helemaal niet meer. Of de aanbestedende partij ziet in alles meerwerk, zodat het toch nog heel duur uitvalt voor de uitbestedende partij. Vooral bij uitbesteding in deze vorm is het belangrijk dat een controller vooraf toetst of de projectaanbieding realistisch is. C advertentie
Scenario analyse ABC
analyse Juiste in FP huidig De intelligentie Inleiding Voor u ligt de QSM analyse voor het project (fictief project om u een indruk te geven van de toegevoegde waarde die de QSM project bieden). Project
Nadere informatieTE LAAT OPGELEVERD, IS DUURDER DAN GEPLAND OF BIEDT NIET DE GEWENSTE FUNCTIONALITEIT EN KWA- VAN ZIJN TERUG TE VOEREN OP EEN ONJUISTE PLANNING
SOFTWARETOOLS VOOR PROJECTNAVIGATIE CIJFERMATIGE ONDERBOUWING NOG STEEDS ONMISBAAR IN ICT-PROJECTEN Auteur: Ernst van Waning ZO N ZEVENTIG PROCENT VAN ALLE ICT-PROJECTEN WORDT TE LAAT OPGELEVERD, IS DUURDER
Nadere informatieManagementrapportage [datum]
Managementrapportage [datum] [Projectnaam] Datum: Status: dd-mm-jj concept / definitief ALGEMENE PROJECTSTATUS Voortgang / bereikte resultaten Risico s / maatregelen BEVINDINGEN PROJECTCONTROL / ASSURANCE
Nadere informatieQSM Benchmark Project ABC
QSM Benchmark De intelligentie Voor u ligt de QSM benchmarkrapportage over. Deze rapportage geeft antwoord op de vraag of dit project marktconform is uitgevoerd in vergelijking met projecten in bedrijfsomgevingen
Nadere informatieProjectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
Nadere informatiePortfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016
Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com
Nadere informatieFactsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau
Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau CONTINUOUS VALUE DELIVERY We zorgen ervoor dat u in elke volwassenheidsfase van uw digitale platform snel en continu waarde kunt toevoegen voor eindgebruikers.
Nadere informatieTestomgevingen beheer
Testomgevingen beheer Testen brengt het verwachte resultaat en de huidige toestand bij elkaar. Het geeft aanknopingspunten om de planning te maken, het product te verbeteren en om zorgen bij belanghebbenden
Nadere informatieProject benchmark. Vaststellen van feitelijke projectresultaten. Basis voor toekomstige succesvolle projectscenario s
Quantitative Software Management Project benchmark Vaststellen van feitelijke projectresultaten Basis voor toekomstige succesvolle projectscenario s Het projectresultaat in perspectief tot vergelijkbare
Nadere informatieProjectmanagers zijn net mensen
Projectmanagers zijn net mensen De noodzaak van objectief project performance management Joost Claerhoudt Enkele menselijke eigenschappen De mens is van nature een optimist Mensen pikken positief nieuws
Nadere informatieDe tester als bruggenbouwer
De tester als bruggenbouwer Tim Koomen Testnet voorjaarsevenement 9 juni 2004 Agenda Bruggen Enkele bruggen toegelicht De bruggenbouwer Trends Sogeti Nederland B.V. Pagina 1 Bruggen Systeem Beheer Stuur
Nadere informatieEvo Evolutionary Project Management. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
Evo Evolutionary Project Management Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. EVO... 4 3. FASERING...
Nadere informatieWaarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken?
Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Monique te Velthuis Agis Zorgverzekeringen Ontstaan in 1999 na fusie tussen zorgverzekeraars Anova, Anoz en ZAO 1,8 miljoen ziekenfonds en
Nadere informatiePROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D
PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT
Nadere informatieContractmanagement voor Software-ontwikkeling
Contractmanagement voor Software-ontwikkeling nieuwe inzichten in contracteren en besturen Presentatie PIANO / NEVI Regionale bijeenkomst Zwolle Oktober 2009 Ralph Hofman 2 Doel van deze presentatie De
Nadere informatieWhitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieInleiding. Inleiding. Een goede Missie, Visie en Strategie (MVS) bestaat uit twee gedeelten: Strategie Ontwikkeling en Strategie Implementatie.
Inleiding Inleiding Veel bedrijven hebben wel eens een Visie, Missie en Strategie uitgewerkt. Maar slechts weinig bedrijven hebben er ook daadwerkelijk voordeel van. Bij veel bedrijven is het niet meer
Nadere informatieProjectmanagement BROK cursus. Daniel Gobits en Michelle Hendrikx
Projectmanagement BROK cursus Daniel Gobits en Michelle Hendrikx Dezelfde tekening?! Hoe de klant het vertelde Hoe de manager het begreep Hoe de opdrachtgever het voor zich zag Hoe de leider het plan maakte
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieCase study. Verhoog je werkkapitaal: tips voor goed debiteurenbeheer
Case study Verhoog je werkkapitaal: tips voor goed debiteurenbeheer Debiteurenbeheer is één van de grootste zorgen van managers in het bedrijfsleven. De moeilijke economische tijden van nu zien we terug
Nadere informatieHet managen van een onderwijsorganisatie
Het managen van een onderwijsorganisatie Een bedrijfskundige aanpak met takenplaatje.nl Inhoud 1. Inleiding: vrijheid in gebondenheid 2. Het definieren van budgetgroepen 3. Vaststellen van de hoogte van
Nadere informatieLean Six Sigma. 1. Wat is het? Wat is Lean Six Sigma (LSS)?
1. Wat is het? 2. Wat levert het me op? 3. Hoe werkt het? Lean, Six Sigma en DMAIC. 4. Wie gebruikt het? 5. Hoe maak ik een eerste stap? Lean Six Sigma 1. Wat is het? Wat is Lean Six Sigma (LSS)? Het gebruikt
Nadere informatieXP Extreme Programming. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
XP Extreme Programming Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1. INLEIDING...3 2. EXTREME PROGRAMMING...4 3. FASERING...5
Nadere informatieCO 2 Managementplan Energie meetplan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2. Jade Beheer B.V. OFN OFS 2C. Autorisatiedatum: 19-03-2016 Versie: 1.0
CO 2 Managementplan Energie meetplan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2 Jade Beheer B.V. OFN OFS 2C Auteur: Coert van Maren Autorisatiedatum: 19-03-2016 Versie: 1.0 CO 2 management plan 2.C.2 & 3.B.2 & 4.A.2 1 Inhoud
Nadere informatieTips & Tricks: Tip van de maand januari 2009
Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Project Management met Teamcenter 2007 Door: Ramon van Raak Beheert u complexe projecten dan weet u als geen ander dat de projectvoorbereiding de basis legt
Nadere informatieWelkom. bij scrum. Zin in Onderwijs
Welkom bij scrum Zin in Onderwijs www.zininonderwijs.nl els@zininonderwijs.nl anna@zininonderwijs.nl Wat gaan we vandaag doen? o Wat is scrum? o Praktisch aan de slag o Oefenen o Scrumbord maken o Taken
Nadere informatieWHITEPAPER IN 5 MINUTEN. 11. Scrum
WHITEPAPER IN 5 MINUTEN A U G U S T U S 2 0 1 4 11. Scrum Deze whitepaper gaat over Scrum. Kort en bondig: Scrum is een software-ontwikkelmethode met vaste sprints van enkele weken waarin steeds een verbeterde
Nadere informatieProjectmanagement. Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning. Roel Grit
Projectmanagement Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning Roel Grit Hoofdstuk 3 Van begin tot eind 1. Project organiseren en uitvoeren 2. Projectvoorstel 3. Intakegesprek met de opdrachtgever
Nadere informatiePlan van aanpak Toogle
Plan van aanpak Toogle Gemaakt door, Kevin Donkers Paul v.d. Linden Paul Eijsermans en Geert Tapperwijn 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave...2 2 Inleiding...3 3 Projectopdracht...4 4 Projectactiviteiten...5
Nadere informatiePortfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016
Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com
Nadere informatieSjabloon testplan o.b.v. situationeel testen. <<Organisatie>>
Sjabloon testplan o.b.v. situationeel testen SYSQA B.V. Almere Datum : Status : Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 11 Over dit sjabloon Dit
Nadere informatieWhitepaper ERP Vreemde ogen
Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieHET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan?
HET PROJECTPLAN a) Wat is een projectplan? Vrijwel elk nieuw initiatief krijgt de vorm van een project. In het begin zijn het wellicht vooral uw visie, ideeën en enthousiasme die ervoor zorgen dat de start
Nadere informatieLSSN seminar Amsterdam 01-11-2012 Edwin Kippers Master Black Belt. Project Management
Lean Six Sigma Scrum Niet alleen voor software projecten LSSN seminar Amsterdam 01-11-2012 Edwin Kippers Master Black Belt Project Management Project succes survey The Standish Group's report: "CHAOS Summary
Nadere informatieCosmic Full Function Points (CFFP) Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Cosmic Full Function Points (CFFP) Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...
Nadere informatieMDA in de praktijk. Freek Bosch, Business Unit Manager Amsterdam, 4 juni 2009
Functional Model Driven Development MDA in de praktijk Freek Bosch, Business Unit Manager Amsterdam, 4 juni 2009 FMDD agenda FMDD Waarom FMMD De praktijk Wat is FMDD Ervaringen en lessons learned Ervaringen
Nadere informatieWerkzaamheden plannen met behulp van hulpmiddelen. Plannen met een planbord. Plannen met de computer
Werkzaamheden plannen met behulp van hulpmiddelen Het plannen van werkzaamheden kost veel tijd. Zeker in een groot bedrijf dat veel medewerkers in dienst heeft. Of bij een bedrijf dat allerlei werkzaamheden
Nadere informatieOptimaliseer je prestaties
Winst en Groei - Internetmarketing en Verkooptraining Optimaliseer je prestaties 10 Technieken om je prestaties te verbeteren Christo Cornelissen & Mieke Bouquet Alles waar je jezelf op weet te focussen
Nadere informatieIP Businessmanager voor gevorderden
IP Businessmanager voor gevorderden mobiel integratie total cost of ownership (tco) management rapportages netwerken en ict vm en hosted oplossingen business manager integratie bedrijfs applicaties voip
Nadere informatieLean Six-Sigma. HealthRatio Operational Excellence
Lean Six-Sigma HealthRatio Operational Excellence De zorg werkt in een roerige omgeving Veel veranderingen leggen extra druk op zorginstellingen om goedkoper, efficiënter en transparanter te kunnen werken.
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieContractmanagement voor Software-ontwikkeling
Contractmanagement voor Software-ontwikkeling Presentatie PIANO / NEVI Regionale bijeenkomst Den Haag nieuwe inzichten in contracteren en besturen November 2009 Marcel Blommestijn 2 Doel van deze presentatie
Nadere informatiePRINCE2 2009 is overzichtelijker
PRINCE2 2009 is overzichtelijker 29 mei 2009 door: Lia de Zoete en Reinier de Koning Half juni presenteert het Office of Government Commerce in Londen PRINCE2 2009. Het grote voordeel van de nieuwe versie
Nadere informatieProblematiek in projecten
Problematiek in projecten Het project bouwt andere producten dan afgesproken Het project valt duurder uit dan begroot Het project loopt langer dan gepland Het product sluit niet aan bij de werksituatie
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatiePlan van aanpak. Project : Project DropCo. Bedrijf : DropCo
Plan van aanpak Project : Project DropCo Bedrijf : DropCo Plaats, datum: 16 Januari 2013, Oostburg Opgesteld door: Projectgroep X [Bjornvansteenberghe] [0030610] [30610@scalda.nl] [Dave Krijnen] [0030659]
Nadere informatieInstituut Broers. Plan van Aanpak. Zubin Mathoera & Tomas Berends. Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel
Instituut Broers Plan van Aanpak Zubin Mathoera & Tomas Berends Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel 00-00-0000 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van
Nadere informatieFunctiepuntanalyse. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Functiepuntanalyse Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 WAT
Nadere informatieDe controller met ICT competenties
De controller met ICT competenties Whitepaper door Rob Berkhof Aangeboden door NIVE Opleidingen De controller met ICT competenties De huidige samenleving is nauwelijks meer voor te stellen zonder informatisering.
Nadere informatieModelleren C Appels. Christian Vleugels Sander Verkerk Richard Both. 2 april 2010. 1 Inleiding 2. 3 Data 3. 4 Aanpak 3
Modelleren C Appels Christian Vleugels Sander Verkerk Richard Both 2 april 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Probleembeschrijving 2 3 Data 3 4 Aanpak 3 5 Data-analyse 4 5.1 Data-analyse: per product.............................
Nadere informatieOntwikkelmethoden en technieken DSDM POMT HC3
DSDM Ontwikkelmethoden en technieken DSDM POMT HC3 HC WG rollenspel praktijktoets 1 praktijktoets 2 praktijktoets 3 Mei week 1 week 2 week 3 Week 4 vakantie Inleiding Ontwikkel methodiek DSDM Technieken
Nadere informatieProject 2 Maze Driver. Plan van Aanpak TI1A
Plan van Aanpak TI1A 1 Inhoudsopgave Achtergronden... 3 Projectopdracht... 4 Projectactiviteit... 5 Projectgrenzen... 6 Tussenresultaten... 7 Kwaliteit... 8 Projectorganisatie... 9 Planning... 10 Kosten
Nadere informatieAgile ervaring Ir.ing. Erik van Daalen
Agile ervaring Ir.ing. Erik van Daalen Eneco Rotterdam 3 december 2013 03-12-2013 Agile Erik van Daalen 1 Hoofdsponsor Sponsors IPMA-N Jaarsponsors 03-12-2013 Agile Erik van Daalen 2 Korte introductie
Nadere informatieScrum. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
Scrum Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 SCRUM... 4 3 FASERING... 5 4 KENMERKEN... 6 4.1 DE SCRUM-MEETING...
Nadere informatieIk ga het niet doen, en mijn mensen ook niet!
Ik ga het niet doen, en mijn mensen ook niet! Wat zijn de belangrijkste eisen en uitdagen van jouw organisatie in de komende 6 maanden? Welke kritische succesfactoren worden er gesteld? Waar liggen de
Nadere informatie8-12-2015. Hoe test je een pen? Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Acceptatietesten
Les 1 Docent: Marcel Gelsing Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Acceptatietesten Hoe test je een pen? 1 Bekijk eerst het filmpje over
Nadere informatieCTR, integratie van tijd- en kostenbewaking
CTR, integratie van tijd- en kostenbewaking D4010 1 CTR, integratie van tijd- en kostenbewaking Ing. W. Leemhuis 1. Inleiding D4010 3 2. Omschrijving CTR-methode D4010 3 3. Omschrijving CTR-blad D4010
Nadere informatieMeten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren.
1 Meten en verwerken 1.1 Meten Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. Grootheden/eenheden Een
Nadere informatieIATI is de internationale standaard voor het openbaar beschikbaar maken van projectinformatie in de ontwikkelingssector.
IATI PROGRAMMA IATI is de internationale standaard voor het openbaar beschikbaar maken van projectinformatie in de ontwikkelingssector. Het is een internationaal initiatief waarbij donororganisaties, overheden
Nadere informatieHvA School voor interactie. HvA IAM Projectmanagement 9 Februari 2009
HvA School voor interactie HvA IAM Projectmanagement 9 Februari 2009 Agenda voor vandaag Projectteam V1 project Programma PM Wat is PM en waarom PM? Projectstappen d.m.v. behandeling 2 korte cases Volgende
Nadere informatieStappenplan kostenverdeelmodel
Stappenplan kostenverdeelmodel Inleiding Een kostenverdeelmodel herverdeelt kosten binnen een organisatie. In het opstellen van een kostenverdeelmodel zijn diverse stappen te onderscheiden. Dit onderdeel
Nadere informatieManagementinformatiesysteem
Managementinformatiesysteem (aanvulling bij hele boek) Het opzetten van een managementinformatiesysteem Wanneer je een werkstuk moet maken, bijvoorbeeld over de houding van de Nederlanders ten opzichte
Nadere informatieEen model voor een lift
Een model voor een lift 2 de Leergang Wiskunde schooljaar 213/14 2 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie... 4 Inleiding... 5 Model 1, oriëntatie... 7 Model 1... 9 Model 2, oriëntatie... 11 Model 2... 13
Nadere informatieCritical Chain Project Management (CCPM) Een korte introductie
Critical Chain Project Management (CCPM) Een korte introductie Inleiding Critical Chain Project Management is een methode om projecten te plannen en bewaken en is afgeleid van de management theorie Theory
Nadere informatieDriving business agility with open source Innovation fueled from outside
Driving business agility with open source Innovation fueled from outside Travelcard, project Next Peter Latten, Maarten Küppers Peter Latten Peter Latten Scrum Coach / Sr. Project Manager m: +31 (0)6 23
Nadere informatieSmartScrum: Agile én duurzaam
SmartScrum: Agile én duurzaam SmartScrum: slimmer, sneller, goedkoper! 20% tot 30% snellere time-to-market 20% tot 30% kostenbesparing 100% voorspelbaar 100% duurzaam 100% begrijpelijk PNA Group lanceert
Nadere informatieSocial media checklist
Social media checklist In 15 minuten klaar om klanten te benaderen Sociale media audit? Elk bedrijf weet wel dat ze iets met sociale media moeten doen en hebben daarom ook (toen ze wat tijd over hadden)
Nadere informatieProfessionele softwareontwikkeling PRODUCTIVITEIT EN KWALITEIT MET FOCUS OP DE GEHELE LEVENSDUUR VAN APPLICATIES
Professionele softwareontwikkeling PRODUCTIVITEIT EN KWALITEIT MET FOCUS OP DE GEHELE LEVENSDUUR VAN APPLICATIES ONZE VISIE OP PROFESSIONEEL SOFTWARE ONTWIKKELEN Bij succesvolle softwareontwikkeling draait
Nadere informatieLEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan
Nadere informatiePROJECT INITIATION DOCUMENT
PROJECT INITIATION DOCUMENT Versie: Datum: x.x dd-mm-jj DOCUMENTATIE Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:. INHOUDSOPGAVE 1. Managementsamenvatting
Nadere informatiereservations.nl HOTELS MEETINGS CONGRESSEN
reservations.nl HOTELS MEETINGS CONGRESSEN Laat de juiste locatie snel en gratis voor u vinden. Op zoek naar het juiste hotel, een geschikte vergaderlocatie of optimale congresfaciliteiten? Wij zetten
Nadere informatieChecklist risicofactoren IT-projecten
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist risicofactoren IT-projecten In onderstaande checklists zijn de factoren die het slagen van een project beïnvloeden opgenomen. Projectomvang Hoe groot is
Nadere informatieRapportage werkgroep PROJECTMANAGEMENT
Rapportage werkgroep PROJECTMANAGEMENT Projectmanagement (slecht) projectmanagement aan opdrachtgever en opdrachtnemerzijde is een van de belangrijkste redenen waarom projecten nu fout lopen bij de overheid.
Nadere informatieDoen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd
Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Wie, wat en hoe Eric Lopes Cardozo & Rik Jan van Hulst sturen naar succes Doel Delen van inzichten voor praktisch operationeel risico management
Nadere informatieEen website bouwen. ONDERDEEL VAN www.pep-eboek.nl, De praktische gids voor organisaties die met vrijwilligers werken
Een website bouwen Bijna iedere organisatie heeft tegenwoordig een website. Maak uw website zo laagdrempelig en aantrekkelijk mogelijk en zorg ook voor een goede vindbaarheid. Dat begint al bij de bouw
Nadere informatieInternet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Value at Stake-analyse (Analyse potentiële waarde) van IoE voor de publieke sector door Cisco
Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Value at Stake-analyse (Analyse potentiële waarde) van IoE voor de publieke sector door Cisco Joseph Bradley Christopher Reberger Amitabh Dixit Vishal
Nadere informatieTIPS VOOR BETERE TIJDREGISTRATIE EN PROJECT ADMINISTRATIE. Exact voor zakelijke dienstverlening
TIPS VOOR BETERE TIJDREGISTRATIE EN PROJECT ADMINISTRATIE Exact voor zakelijke dienstverlening wie Presentatoren is wie Mieke Sales Patrick manager Purperhart Senior Business Consultant Patrick Purperhart
Nadere informatieOPI-PMO - PROJECT MANAGER VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL
Functiedetail FUNCTIE : OPI-PMO - Project Manager FUNCTIEFAMILIE : Technology AFDELING : Technology DATUM LAATSTE AANPASSING: mei 2010 FUNCTIETITEL DIRECTE LEIDINGGEVENDE: Senior Program Manager OUDE CODE:
Nadere informatie2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST
2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld
Nadere informatieODC toont de essentie in vier kleuren: Natuurlijke kracht De natuurlijke kracht is wat iemand van nature goed kan en waar iemand energie van krijgt.
Optimale inzet en groei van uw talenten en organisatie Wanneer u in uw organisatie teams vormt of ontwikkelt en mensen wilt inzetten vanuit hun natuurlijke kracht, wilt u ongetwijfeld weten wat de werkelijke
Nadere informatieRaamwerk offerte. Voorblad
Raamwerk offerte Opmerking vooraf: het raamwerk bevat de offerteonderdelen voor een commerciële opdracht. Niet alle onderdelen zullen bij jouw opdracht aan de orde zijn. Voorblad Naam klant Onderwerp offerte
Nadere informatieScrum. Een introductie
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 10 Scrum Een introductie Almere 1999 Proud of it Pagina 1 van 10 Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Scrum... 4 3 Scrum rollen...
Nadere informatieDOOR PLANNING IN CONTROL
DOOR PLANNING IN CONTROL Financiële planning en capaciteitsplanning: een gelukkig huwelijk!? Freek Aertsen 1 Uitdagingen Financiële planning in ziekenhuizen Missie Strategie Taak en kaderstellend Top Down
Nadere informatieIn de volgende paragraven worden de zes fases in de methodiek toegelicht:
Adoptiemethode Om een verandering in werkgedrag op een juiste manier bij mensen te bewerkstelligen kan gebruik gemaakt worden van onderstaande methodiek. De methodiek is opgebouwd uit zes fases met als
Nadere informatie20/9/2011 NULMETING COSTIAN. Leerjaar 2011 propedeuse blok 1.1 Costian de Jonge
20/9/2011 COSTIAN NULMETING Leerjaar 2011 propedeuse blok 1.1 Costian de Jonge Dit verslag heeft als functie de basiskennis van de startende student vastleggen, het moment van de meting is begin september
Nadere informatieICT Management. Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement. Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces
ICT Management Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement SOLUTIONS THAT MATTER 1 Kortere terugverdientijd door
Nadere informatiePROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel
Trefwoorden: projectmanagement, risicomanagement, risico-identificatie PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Samenvatting In elke organisatie wordt gewerkt aan projecten.
Nadere informatieBart van Reeken Voorzitter PON 12-3-12013 1
Bart van Reeken Voorzitter PON 12-3-12013 1 Seminar: Rapport Elias 1/29/2015 2 Woord vooraf van de commissie Als slechts enkele aanbevelingen worden uitgevoerd en de resterende niet, voorziet de commissie
Nadere informatieNDERE KIJK OP ICT CONSULTANCY
DE a NDERE KIJK OP ICT CONSULTANCY Innervate is al ruim 13 jaar succesvol in het adviseren van vele organisaties op het gebied van ICT vraagstukken. Naast onze dienstverlening op het gebied van ICT Beleid
Nadere informatiePersoonlijk Actie Plan Semester 2
203 Persoonlijk Actie Plan Persoonlijk Actie Plan Semester 2 Corné van Liere H. Meeuwsen 30--203 Inleiding In deze PAP voor het tweede semester hebben wij weer competenties moeten uitkiezen om het komende
Nadere informatieVeel plezier en succes!
Je werkt de hele dag in een groepje van 3 of 4 leerlingen aan een groot open probleem. De bedoeling is dat er aan het eind van de dag een werkstuk ligt als resultaat van jullie werk. Hieronder zie je een
Nadere informatieProduct Risico Analyse
Product Risico Analyse Jurian van de Laar TestNet Avond 9 oktober 2013 www.improveqs.nl (info@improveqs.nl) Versie 2.0 1 Herkenbaar? In ons testproces wordt product risico analyse toegepast Wij gebruiken
Nadere informatieInzetten op winstgevendheid door beter te plannen
Inzetten op winstgevendheid door beter te plannen Over onze visie op planning en hoe een centrale planningsapplicatie organisaties in de professionele dienstverlening kan helpen de kosten te drukken en
Nadere informatieDE CAPABILITEIT VAN HET KWALITEITSSYSTEEM
Kwaliteit in Bedrijf oktober 0 Tweede deel van tweeluik over de toenemende rol van kwaliteit DE CAPABILITEIT VAN HET KWALITEITSSYSTEEM Om de gewenste kwaliteit te kunnen realiseren investeren organisaties
Nadere informatieNulmeting. naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088
Nulmeting naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088 Deze nul meting geeft een indicatie op welk niveau ik deze opleiding ben begonnen. Het niveau wordt gemeten door 15 verschillende competenties. Al
Nadere informatieHet W-model: de groei naar voren. Jan Jaap Cannegieter. Praktijk van ICT-projecten
Het W-model: de groei naar voren Jan Jaap Cannegieter Adjunct Directeur SYSQA B.V. Praktijk van ICT-projecten Req Ontwerp Realisatie Testen Testen Testen 44% van de projecten overschrijdt budget of tijd
Nadere informatieProjectplan. Informatie arrangementen als app. s-hertogenbosch, 6 december 2011
Projectplan Informatie arrangementen als app s-hertogenbosch, 6 december 2011 i Versiebeheer Algemene gegevens Projectnaam Informatie arrangementen als app Uitgave Final Datum 6 december 2011 Auteurs Projectleider
Nadere informatieSupply Chain Solutions
Supply Chain Solutions Actemium Supply Chain Solutions verbetert uw efficiency op de werkvloer door real-time identificatie en registratie van de goederenstroom. Een naadloze aansluiting tussen uw backofficesysteem
Nadere informatiePlan van aanpak Portfolio
Plan van aanpak Portfolio 1 Plan van aanpak Project Portfolio Persoonlijke website Opdrachtgever: Potentiële toekomstige werkgevers Datum: Auteur(s): Projectleden: 02/09/2013 Anthony Timmers Anthony Timmers
Nadere informatieRapport over het werkprofiel van Software engineer (sr)
Rapport over het werkprofiel van Software engineer (sr) Identificatienummer: Publicatiedatum: 19 november 2015 Leeswijzer Dit rapport omschrijft het werkprofiel van 'Software engineer (sr)' zoals die door
Nadere informatie