Actieplan Sportvisserij West-Brabant. Werken aan optimale mogelijkheden voor de sportvisser in West-Brabant

Transcriptie

1 Actieplan Sportvisserij West-Brabant Werken aan optimale mogelijkheden voor de sportvisser in West-Brabant

2

3 Actieplan Sportvisserij West-Brabant Uitgevoerd in opdracht van: Federatie van Biesboschweg 4a 4924 BB DRIMMELEN Tel. : info@sportvisserijbelangen.nl Door: J. Quak, R.J.C.Weijman & R.S. de Wilt

4 Statuspagina Titel Actieplan Sportvisserij West-Brabant Samenstelling Sportvisserij Nederland Postbus AD BILTHOVEN Telefoon Telefax Homepage Opdrachtgever Federatie van Telefoon Homepage Auteur(s) J. Quak, R.J.C.Weijman & R.S. de Wilt adres Aantal pagina s 70 Trefwoorden Actieplan, sportvisserij, West-Brabant, Zuidwest Nederland, Brabant Versie Definitief Datum 1 november 2008 Referentie: J. Quak, R.J.C.Weijman & R.S. de Wilt, Actieplan Sportvisserij West-Brabant. Sportvisserij Nederland, Bilthoven in opdracht van Federatie van. Sportvisserij Nederland, Bilthoven Overname en verspreiding van tekst en beeldmateriaal is toegestaan, onder vermelding van de bron. Sportvisserij Nederland is niet aansprakelijk voor gevolgschade, alsmede schade welke voortvloeit uit toepassing van de resultaten van werkzaamheden of andere gegevens verkregen van Sportvisserij Nederland.

5 Voorwoord De Federatie van overkoepelt alle aangesloten hengelsportverenigingen binnen haar werkgebied. Een van de regio s in dit werkgebied is de regio West-Brabant. Binnen deze regio werken de federatie en de hengelsportverenigingen samen aan het behartigen van de belangen van de sportvisser. Hierbij wordt een optimale belangenbehartiging voor en dienstverlening aan de sportvisser nagestreefd. Vissen en kunnen blijven vissen is het centrale doel, maar dit gaat uiteraard niet vanzelf. Zo spelen er nu en zeker de komende jaren belangrijke ontwikkelingen voor de sportvisserij. Vooruit kijken is daarom noodzakelijk. Inzicht in wat die ontwikkelingen kunnen betekenen voor een goede behartiging van de sportvisserijbelangen is immers van essentieel belang om deze ontwikkelingen op te pakken. Alleen langs de zijlijn meekijken is niet genoeg; door ook daadwerkelijk actief mee te doen kan de sportvisserij ook in de toekomst haar belangen in West-Brabant goed behartigen. Een goede belangenbehartiging voor de sportvisserij valt of staat verder met de medewerking van en samenwerking met andere partijen, zoals waterschap Brabantse Delta, gemeenten, Rijkswaterstaat en terreinbeheerders. Anno 2008 is er gelukkig ook vanuit deze organisaties meer oog voor de sportvisserij. Een goede zaak, waar de sportvisserij dan ook erg blij mee is. Maar ook deze partijen hebben hun wensen richting de sportvisserij. Rekening houden met wensen van elkaar en goede samenwerking zijn daarom belangrijke speerpunten voor de toekomst. Een goede samenwerking begint bij het betrekken van meer personen uit de sportvisserij bij het werk op regionaal niveau. Veel personen kunnen dankzij hun kennis, contacten en creativiteit een belangrijke bijdrage leveren aan het uitvoeren van toekomstige projecten. Bij voorkeur projecten die binnen korte tijd leiden tot resultaat, zoals het verbeteren van de bevisbaarheid van een water of een project onderhoud van visvoorzieningen. Betrokkenheid en actieve inzet van alle betrokken partijen, ook uit de eigen geledingen, zijn essentiële voorwaarden om met succes te werken aan de toekomst van de sportvisser, de visstand en het viswater in West-Brabant. Het Actieplan Sportvisserij West-Brabant is opgesteld als een gezamenlijke stimulans om daaraan te werken. Dit Actieplan Sportvisserij West-Brabant zal als leidraad gaan dienen voor de uitvoering van activiteiten door de federatie, de hengelsportverenigingen, de Visstandbeheercommissie en andere betrokken partijen. Het Actieplan wordt uitgebracht als een losbladige nota in een klapper. Indien nodig kan dan gemakkelijk bijstelling plaatsvinden, zodat het Actieplan up-to-date blijft. Het voordeel hiervan is ook dat niet meer regelmatig nieuwe plannen of visies behoeven te worden opgesteld: één Actieplan als een voortdurend actuele en gezamenlijke leidraad voor de sportvisserij! Wij hebben er alle vertrouwen in, dat dit zal leiden tot een gestructureerde, toekomstgerichte aanpak en daarmee een vruchtbare samenwerking. Jos van den Broek Voorzitter begeleidingscommissie

6

7 Samenvatting De Federatie van heeft het initiatief genomen om te komen tot een Actieplan Sportvisserij West- Brabant. De reden hiervoor komt voort uit het beleid van de federatie. De belangrijkste beleidspunten zijn: De hengelsport als sport en recreatie te bevorderen in alle uitingsvormen; De belangen van de sportvissers in het bijzonder te behartigen; Een gevarieerd, toegankelijk en duurzaam aanbod aan hengelsportmogelijkheden te bereiken en te behouden. De federatie wil deze beleidspunten verwezenlijken via een modern en efficiënt pakket dienstverlening, waarvan de aangesloten hengelsportverenigingen en daarmee de sportvissers - profiteren. De federatie zet in op de volgende drie doelen: 1. Optimale mogelijkheden voor de sportvisser in West-Brabant: nu en in de toekomst. 2. Bijdragen aan het in stand houden van goede viswateren en een gezonde visstand. 3. Een duidelijke en sterke positie voor de sportvisserij als belangrijke recreatievorm. De federatie wil deze doelen bereiken door: Het opstellen van een breed gedragen en uitvoerbaar Actieplan sportvisserij West-Brabant ; Het waar nodig zelf uitvoeren van activiteiten en maatregelen uit het Actieplan; Het waar nodig stimuleren van anderen om activiteiten en maatregelen uit het Actieplan uit te voeren. Om te komen tot een Actieplan, is een aantal activiteiten uitgevoerd. Hiervoor zijn aanvullend de volgende doelen opgesteld: Het in kaart brengen van de huidige situatie van de sportvisserij, het viswater en de visstand in West-Brabant; Het in kaart brengen van alle betrokkenen en hun wensen en mogelijkheden voor de sportvisserij en de visstand in West- Brabant; Het in kaart brengen van ontwikkelingen die nu en de komende jaren van invloed (kunnen) zijn op de sportvisserij; Het in kaart brengen van knelpunten; Het in kaart brengen van kansen en (on)mogelijkheden om door activiteiten en maatregelen knelpunten aan te pakken; De uitgevoerde inventarisaties hebben veel informatie opgeleverd over de sportvisserij en de viswateren in West-Brabant. In West-Brabant zijn ruim sportvissers actief. Hiervan zijn er lid van een van de 69 hengelsportverenigingen in West-Brabant, die zijn op hun beurt weer aangesloten bij de Federatie van. De sportvissers in West-

8 Brabant geven per jaar meer dan 9,3 miljoen euro uit aan hun hobby. De belangrijkste viswateren voor de sportvisserij zijn de kanalen, rivieren en geïsoleerde wateren. De sportvisser vindt in West-Brabant in het algemeen nog voldoende mogelijkheden als het gaat om aanbod aan viswater. Voor elk wat wils, ook wat betreft de visstand zijn er geen grote verschillen tussen wensen en het aanbod. Specifieke knelpunten ligen meestal op plaatselijk niveau. De belangrijkste knelpunten voor de sportvisserij zijn: Slechte of onvoldoende waterkwaliteit, bijvoorbeeld door teveel voedingsstoffen of bagger, teveel of te weinig waterplanten; Beperkte beschikbaarheid en toegankelijkheid van oevers en viswateren voor de sportvisserij; Zwerfvuil en afval langs de waterkant; Versnipperde visrechten, geen uniforme regels en vergunningvoorwaarden. De toename van aalscholvers. Voor de toekomst van de sportvisserij is overleg en samenwerking met andere partijen, zoals het waterschap Brabantse Delta en Rijkswaterstaat noodzakelijk. De uitvoering van de Kaderrichtlijn Water is hierbij een belangrijk thema. Het Actieplan brengt de onderwerpen en wensen overen-weer in beeld. De VBC Brabantse Delta is een belangrijk platform om de daadwerkelijke aanpak van knelpunten vorm te geven. Door de VBC is een selectie gemaakt van onderwerpen die de komende tijd worden opgepakt. Het Actieplan omvat een overzicht van voorgenomen acties en maatregelen. Van alle betrokkenen binnen de sportvisserij wordt medewerking gevraagd om met het Actieplan aan de slag te gaan. Pas dan kunnen de mogelijkheden voor de sportvisserij daadwerkelijk worden verbeterd. Vooral ook de grotere hengelsportverenigingen dienen hierbij een belangrijke rol te spelen. Ook het overleg met en de betrokkenheid van de specialistengroepen is van wezenlijk belang. Van Sportvisserij Nederland worden initiatieven verwacht bij onderwerpen die vooral op landelijk niveau spelen. Het Actieplan biedt een sjabloon om acties en activiteiten ook projectmatig op te pakken en uit te voeren. Door de losbladige uitvoering is tussentijdse bijstelling mogelijk, waardoor het Actieplan actueel blijft. De federatie zal periodiek voorzien in deze bijstelling en dit communiceren met alle hengelsportverenigingen, specialistenorganisaties en overige partners, waaronder de VBC Brabantse Delta.

9 Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Samenvatting Inleiding Aanleiding Huidige situatie: Het kan beter! Doelen De aanpak Inventarisatie huidige situatie Wensbeelden voor Wensenlijsten Toedeling en selectie van wensen Acties en activiteiten vaststellen De sportvisserij en het viswater in West-Brabant De sportvisserij Hengelsportverenigingen Economisch belang sportvisserij Sportvisserijmogelijkheden in West-Brabant Sportvisserijtypen in West-Brabant De sportvisserij, het viswater en de visstand in 2015: Beelden met betekenis Inventarisaties: meten is weten Uitgevoerde inventarisaties Analyse De wensen op een rijtje... van wensen naar acties Algemeen Wensenlijst De actielijsten Bijlagen... 66

10

11 - Inleiding - 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De Federatie van heeft het initiatief genomen om te komen tot een Actieplan Sportvisserij West- Brabant. De reden hiervoor komt voort uit de doelen, taken en werkwijze van de federatie. Deze zijn vastgelegd in onderstaande documenten: Statuten van de federatie Beleidsnota Deelactiviteiten Werkplan De belangrijkste beleidspunten uit bovenstaande documenten zijn: De hengelsport als sport en recreatie te bevorderen in alle uitingsvormen; De belangen van de sportvissers in het bijzonder te behartigen; Een gevarieerd, toegankelijk en duurzaam aanbod aan hengelsportmogelijkheden te bereiken en te behouden. De federatie wil deze beleidspunten verwezenlijken via een modern en efficiënt pakket dienstverlening, waarvan de aangesloten hengelsportverenigingen en daarmee de sportvissers - profiteren. In 2004 heeft de federatie de Gebiedsvisie Sportvisserij Oost-Brabant uitgebracht. Het doel van deze gebiedsvisie was, de federatie en de hengelsportverenigingen een leidraad te geven voor een planmatige aanpak van de belangenbehartiging, onder andere voor het visstandbeheer. Een eigen visie voor de sportvisserij, het watermilieu en de visstand, maar zeker ook gericht op gewenste vormen van samenwerking. De visie geeft de mogelijkheden (kansen) aan voor de sportvisserij en de visstand en is uitgewerkt in een aantal concrete voorstellen voor projecten. De uitvoering van deze projecten is de afgelopen jaren maar deels van de grond gekomen. Binnen de gelaagde structuur van de sportvisserij, hebben de federatie en de verenigingen als belangrijkste taak om een optimale belangenbehartiging voor de sportvisser te bereiken. Een goed samenspel tussen de federatie en haar aangesloten verenigingen is nodig. Belangrijk hierbij is: doen wat nodig is, goede afstemming in wie doet wat, duidelijke prioriteiten stellen en keuzes maken (niet alles kan overal en tegelijkertijd). Een optimale belangenbehartiging vraagt de inzet van beroepskrachten en vrijwilligers, georganiseerd in regionale of projectmatige netwerken en op het niveau van de plaatselijke hengelsportverenigingen. 11

12 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - De aandachtspunten zijn hierbij: Wat dient op plaatselijk niveau door de hengelsportverenigingen te worden gedaan? Wat kan de hengelsportverenigingen zelf en waarbij is federatieve of landelijke ondersteuning nodig? Wat dient op regionaal niveau door de federatie te worden gedaan? Wat doet de federatie zelf en waarbij is medewerking nodig van hengelsportverenigingen, specialistengroepen, vrijwilligers of de landelijke organisatie Sportvisserij Nederland? Waar is de medewerking van anderen, zoals het waterschap, gemeenten en Rijkswaterstaat, nodig? Wat kan hierbij de rol van de Visstandbeheercommissie zijn? Het gezamenlijke doel van de federatie en de hengelsportverenigingen is: Werken aan optimale mogelijkheden voor de sportvisser in West-Brabant. Om hen te kunnen laten vissen, én om hen te laten blijven vissen! Vissen in aantrekkelijke viswateren met een gezonde duurzame visstand. Om dit te bereiken, moeten de hengelsportverenigingen en de federatie verschillende, maar wel samenhangende diensten en producten aanbieden. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen activiteiten en producten voor de sportvisser zelf en activiteiten en producten die zich vooral richten op de randvoorwaarden voor de sportvisserij. Deze randvoorwaarden worden niet alleen door de hengelsportverenigingen en federatie bepaald. Vooral de waterbeheerders spelen een belangrijke rol als het gaat om goed viswater, een gezonde visstand en mogelijkheden om de sportvisserij te beoefenen. Figuur 1.1 Vissen en blijven vissen Een goede belangenbehartiging is daarvoor nodig. 12

13 - Inleiding Huidige situatie: Het kan beter! De federatie ervaart een aantal knelpunten dat een optimale belangenbehartiging voor de sportvisserij nog in de weg staat. Zo komt ten eerste het samenspel tussen de federatie en hengelsportverenigingen bijvoorbeeld niet altijd en overal goed uit de verf. De geringe belangstelling van een aantal hengelsportverenigingen voor een inbreng bij het opstellen van dit Actieplan is hiervoor illustratief. Van een aantal hengelsportverenigingen is de betrokkenheid om gezamenlijk de belangenbehartiging vorm te geven verre van optimaal. De oorzaak hiervan is niet duidelijk. Komen de taken en activiteiten van de federatie niet voldoende voor het voetlicht? Of zijn de mogelijkheden van veel hengelsportverenigingen (te) beperkt? Ten tweede kan het overleg en de samenwerking met andere organisaties nog worden verbeterd. Hoe kan bijvoorbeeld het functioneren van de Visstandbeheercommissie Brabantse Delta en de betrokkenheid van de sportvisserij hierbij worden versterkt? Figuur 1.2 Het plangebied West-Brabant Alleen via frequent overleg en goede afstemming kunnen voor de toekomst de juiste keuzes worden gemaakt, bijvoorbeeld voor wat betreft de inzet van menskracht en middelen. De federatie wil een beter zicht krijgen op het draagvlak voor gewenste acties en maatregelen. Hoe kunnen knelpunten worden opgelost en omgebogen naar kansen en resultaat? Niet in problemen, maar juist in oplossingen denken. Het gaat in de gewenste discussie dus niet om een vrijblijvend gesprek. De inzet is om te komen tot concrete uitkomsten. 13

14 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - Peter Oonincx, voorzitter VBC Brabantse Delta, dagelijks bestuurslid Waterschap Brabantse Delta: De onderwerpen vis, visstand en sportvisserij hebben een zeer belangrijke plek gekregen binnen het waterschapsdenken. Ik voorzie dan ook een geweldig goede toekomst voor de sportvisserij in West-Brabant. Niet in de laatste plaats dankzij de uitstekende samenwerking tussen waterschap en sportvisserij, die gestalte heeft gekregen in de VBC Brabantse Delta. Het waterschap timmert in algemeenheid hard aan de weg voor wat betreft een goede waterkwaliteit. Het helderder wordende water zal enerzijds een kleine verschraling van vissoorten als de brasem en karper tot gevolg hebben. Toch zal er anderzijds een toename van het aantal voorkomende vissoorten komen: in mijn ogen een groot voordeel voor de sportvisser. Wat me richting 2015 wel wat ongerust maakt, is de sterke toename van exotische, uitheemse onderwaterplanten in West-Brabant. In de bestrijding hiervan hebben het waterschap en de sportvisserij elkaar gevonden en zodoende kun je praten over gemeenschappelijke belangen. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat we de komende jaren een goede en nauwe samenwerking tussen waterschap en sportvisserij zullen houden. Plangebied Het plangebied, zoals weergegeven in figuur 1.2, betreft de westelijke helft van de provincie Noord-Brabant en is gelijk aan het werkgebied van het Waterschap Brabantse Delta. Het gebied wordt begrensd door: de landsgrens in het zuiden, de Schelde-Rijn verbinding in het westen, de Bergse Maas, Amer, Hollands Diep en Volkerak in het noorden en de denkbeeldige lijn Waalwijk, Tilburg, Baarle Nassau in het oosten. De hierboven genoemde wateren vallen zelf niet binnen deze visie maar vormen de grens. 14

15 - Doelen - 2 Doelen De federatie zet in op de volgende drie doelen: 1. Optimale mogelijkheden voor de sportvisser in West- Brabant: nu en in de toekomst. 2. Bijdragen aan het in stand houden van goede viswateren en een gezonde visstand. 3. Een duidelijke en sterke positie voor de sportvisserij als belangrijke recreatievorm. De federatie wil deze doelen bereiken door: Het opstellen van een breed gedragen en uitvoerbaar Actieplan sportvisserij West-Brabant. Het waar nodig zelf uitvoeren van activiteiten en maatregelen uit het Actieplan. Het waar nodig stimuleren van anderen om activiteiten en maatregelen uit het Actieplan uit te voeren. Om te komen tot een Actieplan, is een aantal activiteiten uitgewerkt. Hiervoor zijn aanvullend de volgende doelen opgesteld: Het in kaart brengen van de huidige situatie van de sportvisserij, het viswater en de visstand in West-Brabant; Het in kaart brengen van alle betrokkenen en hun wensen en mogelijkheden voor de sportvisserij en de visstand in West- Brabant; Het in kaart brengen van ontwikkelingen die nu en de komende jaren van invloed (kunnen) zijn op de sportvisserij; Het in kaart brengen van knelpunten; Het in kaart brengen van kansen en (on)mogelijkheden om door activiteiten en maatregelen knelpunten aan te pakken; Het bieden van een kader voor discussies en gesprekken over de keuze en uitvoering van maatregelen (speerpunten, prioriteiten, keuzes, aanpak en inzet); Het geven van concrete voorstellen voor projecten. Werken aan de toekomst is noodzakelijk. Stilstand is immers achteruitgang. Dat geldt te meer nu allerlei nieuwe ontwikkelingen op de sportvisserij afkomen. Belangenbehartiging vraagt beweging, aanpassing en inzet van alle betrokken partijen. 15

16 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - Figuur 2.1 Werken aan de toekomst! Yvonne de Hond (secretaris VBC Brabantse Delta/Waterschap Brabantse Delta): Met het Actieplan Sportvisserij West-Brabant ligt er een goed overzicht van doelen waar we in de toekomst gezamenlijk naar toe willen werken. Met de nadruk op gezamenlijk. In het bijzonder met de sportvisserij, een grote en belangrijke recreatievorm, die met dit Actieplan een prima instrument in handen heeft om haar belangen te kunnen behartigen. Voor wat betreft de punten uit de actielijst, geeft de VBC Brabantse Delta prioriteit aan het verbeteren van de bereikbaarheid van en voorzieningen langs het viswater voor de sportvisser. Maar ook een betere uitwisseling van visstandgegevens tussen het waterschap en de sportvisserij is voor ons belangrijk. Zo hebben we bijvoorbeeld de gegevens van alle door het waterschap uitgevoerde visstandmonitoringen in de periode op Cd-rom gebrand en onder alle hengelsportverenigingen binnen ons werkgebied verspreid. Voor het waterschap zijn op haar beurt hengelvangstregistratiegegevens weer nuttig. Al met al biedt het Actieplan dan ook een goede basis voor een vruchtbare samenwerking in de toekomst. Figuur 2.2 Hengelvangstregistratie levert óók het waterschap nuttige informatie over de visstand. 16

17 - De aanpak - 3 De aanpak Dit Actieplan is tot stand gekomen aan de hand van een aantal stappen. De verschillende stappen worden hieronder toegelicht: Stappen: 1. Uitvoering inventarisaties huidige situatie (jaar 2006/2007) 2. Opstellen van wensbeelden (richtjaar 2015) 3. Vergelijking van huidige situatie met de wensbeelden, opgeschreven als wensenlijsten (een wens is het verschil tussen de huidige situatie en de toekomstige situatie; een wens komt voort uit een knelpunt) 4. Toedeling en selectie van wensen (keuzes, ambitie) 5. Acties en activiteiten vaststellen 3.1 Inventarisatie huidige situatie De volgende inventarisaties zijn uitgevoerd: enquêtes onder sportvissers enquêtes onder hengelsportverenigingen gesprekken met de regionale afdelingen van de specialistengroepen (KSN, SNB, VNV 1 ) gesprekken met waterschap Brabantse Delta, Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer besprekingen in de ingestelde begeleidingscommissie beschrijving van landelijke en regionale ontwikkelingen van (mogelijk) belang voor West-Brabant. De uitkomsten van bovenstaande inventarisaties worden op een rijtje gezet. De enquêtes onder sportvissers en de hengelsportverenigingen hebben een actueel beeld opgeleverd over de sportvisserij in West- Brabant. De quick-scan geeft informatie over de toestand van de viswateren. In hoofdstuk 4 wordt deze informatie beschreven. Bij de inventarisaties is vervolgens ook een analyse op hoofdlijnen gemaakt: wat betekenen de uitkomsten en hoe moeten we deze beoordelen (zijn het kansen of bedreigingen)? Uit de inventarisaties zijn tenslotte ook de wensen (vaak te duiden als knelpunten) afgeleid als bouwstenen voor het opstellen van het Actieplan. 1 KSN = Karperstudiegroep Nederland SNB = Snoekstudiegroep Nederland België VNV = Vereniging van Nederlandse Vliegvissers 17

18 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - Hoe staat het er voor met de sportvisserij, het viswater en de visstand in West- Brabant anno 2007? Welke ontwikkelingen zijn nu en in de toekomst van belang voor de sportvisserij? Wat zijn daarin kansen en bedreigingen? Wat zijn de huidige en te verwachten knelpunten? De inventarisaties hebben voor dit project veel informatie en antwoorden opgeleverd. Daarnaast is er dankzij de inventarisaties ook allerlei informatie boven water gekomen voor de hengelsportverenigingen: over hun eigen viswater en hun leden. Deze concrete verenigingsinformatie zal als nevenproduct bewerkt en digitaal terugkomen in bijvoorbeeld BORVIS en Visplanner ( Joëlle Verstraelen (Adviseur Rijkswaterstaat): Sportvissers zijn onze ogen in het veld. Onze beheerploeg kijkt vooral onderhoudstechnisch naar de oevers, terwijl sportvissers meer vanuit de gebruiksvriendelijkheid naar onze oevers kijken. Daardoor krijgen wij ook een beter beeld welke wensen er zijn vanuit de sportvisserij. Oude afspraken en overlegvormen met de sportvisserij waren op een gegeven moment wat in de vergetelheid geraakt, maar inmiddels zijn de contacten met deze recreatievorm weer opgepakt. Dat resulteert direct al in een verbetering voor het sportvisserijgebruik. Zo lichten wij de federatie voortaan vooraf in over geplande werkzaamheden, zodat we eventueel wensen kunnen meenemen. En ook houden we bijvoorbeeld rekening met de wens van wedstrijdtrajecten met een gelijksoortig oeverkarakter voor gelijke vangstkansen. In algemene zin houden we bij het beheer tegenwoordig meer rekening met de sportvisserijwensen. En dat komt de bereikbaarheid van onze wateren absoluut ten goede. 3.2 Wensbeelden voor 2015 Voor de situatie van de sportvisserij, het viswater en de visstand in 2015 zijn toekomstbeelden gemaakt. Beelden in woord, foto s en schetsen als impressie voor de toekomst. Verwacht wordt, dat in het tijdpad naar 2015 allerlei ontwikkelingen zullen leiden tot kleine, maar soms ook grote veranderingen voor vis en visser. Veranderingen die zullen doorwerken naar de manier waarop de belangenbehartiging en de dienstverlening aan de sportvisser moet worden vorm gegeven. 18

19 - De aanpak - Figuur 3.1 De roofblei: nu al geen bijzondere vissoort meer 3.3 Wensenlijsten Vanuit de inventarisaties zijn wensenlijsten opgesteld. De wensen zijn niet alleen afkomstig vanuit de sportvisserij, ook het waterschap en Rijkswaterstaat hebben hun wensen kenbaar gemaakt. Een wens betekent eigenlijk dat de huidige situatie voor dit onderwerp als niet voldoende wordt beoordeeld. Door een activiteit of maatregel (te doen of te laten) kan de toekomstige situatie wel gaan voldoen. Voorbeeld 1: zwerfvuil en rommel aan de waterkant leidt soms tot overlast en ergernis. De wens is om dit aan te pakken. Een activiteit kan zijn het organiseren van een schoonmaakdag door de hengelsportvereniging. Voorbeeld 2: het waterschap constateert dat niet duidelijk is wie verantwoordelijk is voor het onderhoud van visplaatsen / visvoorzieningen. De wens is dat hierover duidelijke afspraken en uitvoering plaatsvindt. De activiteit kan zijn: dit in de Visstandbeheercommissie Brabantse Delta te bespreken, afspraken te maken en deze vervolgens met de hengelsportverenigingen te communiceren. Belangrijk is of de huidige diensten en producten van de federatie en de hengelsportverenigingen in dit licht actueel en voldoende zijn. Kortom, kunnen de federatie en de hengelsportverenigingen goed aan de slag met de wensenlijsten die voor hen bedoeld zijn? Of vragen de uitkomsten om nieuwe diensten of een andere aanpak? De analyse maakt zichtbaar waar we aan de slag zouden kunnen en/of moeten. 19

20 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - Figuur 3.2 Van wens Figuur 3.3 naar maatregel! 3.4 Toedeling en selectie van wensen In stap 4 geven we een aanzet voor prioriteiten, ambitie, selectie en toedeling van wensen. 3.5 Acties en activiteiten vaststellen Afgesloten wordt met stap 5, een lijst met acties en activiteiten. Deze zijn bedoeld als aanzet tot maatregelen en projecten. 20

21 - De sportvisserij en het viswater in West-Brabant - 4 De sportvisserij en het viswater in West- Brabant 4.1 De sportvisserij Kennis van de sportvisserij en sportvissers in West-Brabant is belangrijk om de wensen van deze groep in kaart te brengen. Gegevens over deze sportvissers en de hengelsportverenigingen zijn verzameld door middel van twee enquêtes; één gericht aan de sportvissers en één gericht aan de verenigingen. In West-Brabant zijn ruim sportvissers actief. Hiervan zijn er lid van een van de 69 hengelsportverenigingen in West-Brabant, die op hun beurt weer zijn aangesloten bij de Federatie van. Figuur 4.1 Met ruim sportvissers in West-Brabant is vissen één van de belangrijkste buitenactiviteiten. De georganiseerde sportvisserij in Nederland is gelaagd opgebouwd. Een sportvisser is lid van een plaatselijke hengelsportvereniging, deze verenigingen worden regionaal overkoepeld door hengelsportfederaties. Landelijk worden de federaties overkoepeld door Sportvisserij Nederland. Tabel: Georganiseerde sportvisserij in Nederland Aantal Sportvissers lid van verenigingen Verenigingen Federaties 9 Specialistenorganisaties 3 Sportvisserij Nederland 1 21

22 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant Hengelsportverenigingen Hengelsportverenigingen vormen de basis van de georganiseerde hengelsport, ook in West-Brabant. De helft van de hengelsportverenigingen huurt zelf het visrecht van een aantal wateren. Hiermee voorzien deze hengelsportverenigingen hun leden van een schriftelijke toestemming om op deze wateren te mogen vissen. Binnen 75% van de ondervraagde verenigingen zijn commissies verantwoordelijk voor een onderdeel van de activiteiten binnen de vereniging. Veel voorkomende commissies zijn de wedstrijdcommissie, jeugdcommissie, controlecommissie en de lokale visstandbeheercommissie. Bij de verenigingen in West-Brabant zijn circa 470 vrijwilligers actief. Per jaar worden meer dan 850 viswedstrijden georganiseerd. Dit geeft aan dat de wedstrijdvisserij van groot belang is in deze regio. De jeugdcommissies leren de kinderen in hun regio op een verantwoorde manier om te gaan met vis en milieu en geven voorlichting over de techniek van het sportvissen. Circa 10% van de sportvissers in West-Brabant is jonger dan 14 jaar. De controlecommissies zorgen ervoor dat opgeleide verenigingscontroleurs sportvissers aan de waterkant op hun schriftelijke toestemmingen controleren. Vanuit de controlecommissies is er behoefte om deze handhaving samen met de lokale politie en Buitengewone Opsporingsambtenaren goed te organiseren. De lokale visstandbeheercommissies houden zich bezig met het beheren van de visstand en inrichting van het eigen verenigingswater. Vanuit deze commissies is sterk behoefte aan overleg met de beherende instanties van het water en de oevers. Een aantal hengelsportverenigingen onderhoudt contacten met gemeenten en het waterschap en zijn vertegenwoordigd in de regionale Visstandbeheercommissie Brabantse Delta. Figuur 4.2 De verenigingen zien wedstrijdvissen als een belangrijke activiteit. 22

23 - De sportvisserij en het viswater in West-Brabant - Uit bovenstaande blijkt de maatschappelijke betekenis van de hengelsportverenigingen. De verenigingen hebben niet alleen de taak om de sportvisser van zijn schriftelijke toestemming te voorzien, maar hebben ook een belangrijke sociale rol voor haar leden. Een aantal hengelsportverenigingen is in het bezit van een eigen clubhuis, waar leden graag bij elkaar komen. Een eigen locatie stimuleert het verenigingsleven. Er is dan ook vanuit verschillende verenigingen aangegeven dat er behoefte is aan een eigen locatie, bij voorkeur nabij het viswater. Profiel hengelsportverenigingen in West-Brabant Bij de meeste hengelsportverenigingen zijn commissies actief voor jeugd- en wedstrijdzaken; De meeste hengelsportverenigingen hebben geen moeite vrijwilligers te vinden voor bestuurs- en commissiefuncties; Wedstrijdvissen is een belangrijke activiteit; De helft van de hengelsportverenigingen heeft een eigen website en/of een verenigingsblad; De helft van de commissieleden van de hengelsportverenigingen heeft een of meer cursussen gevolgd en zet in op planmatig visstand- en visserijbeheer; Circa 25% van de hengelsportverenigingen zet soms of regelmatig vis uit; De meeste hengelsportverenigingen hebben ad-hoc of meer periodiek contact met de gemeente; Bij circa de helft van de hengelsportverenigingen vindt nachtvisserij plaats. 23

24 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant Economisch belang sportvisserij De georganiseerde sportvissers in West-Brabant geven per persoon gemiddeld 312 per jaar uit aan hun hobby. Voor heel West-Brabant is dit cumulatief meer dan 9,3 miljoen euro op jaarbasis. Dit geld wordt uitgegeven aan een verscheidenheid aan hengelsportmaterialen, voer en aas, magazines visboten, visreizen enzovoorts. Figuur 4.3 Sportvissers besteden veel geld aan hun hobby, zoals aan materialen. 4.4 Sportvisserijmogelijkheden in West-Brabant Sportvissers zijn te gast in de natuur en maken gebruik van de mogelijkheden die wateren bieden (recreatief medegebruik). Deze mogelijkheden zijn veelal min of meer toevallig aanwezig. Hierbij kan gedacht worden aan open plekken langs de oever, die vervolgens veelal door betreding redelijk open blijven en zodoende een geschikte visplek worden en blijven. Soms zijn specifieke voorzieningen voor sportvissers aanwezig, zoals vissteigers, visstoepen en hekoverstapjes. De sportvisser bevindt zich bij voorkeur in de natuur, op het gras en tussen het riet. De sportvisser zoekt meestal een eigen plekje langs de waterkant dat voldoet aan de persoonlijke wensen. Hierdoor zijn sportvissers veelal zeer verspreid in het gebied aanwezig. Slechts op zeer specifieke plaatsen zullen meerdere sportvissers bij elkaar zitten, zoals bij viswedstrijden. Sportvissers stemmen de vismethode en hun gedrag af op hun wensen. De favoriete vissoort is daarbij bepalend. Zo is de sportvisserij op één van de grotere West Brabantse kanalen anders van karakter en beleving dan bijvoorbeeld op de Boven-Mark. De meest favoriete typen viswateren in West-Brabant zijn de rivieren en de kanalen. Hierbij zijn de wateren Mark, Roosendaalse- en Steenbergse Vliet, Wilhelminakanaal en het Oude Maasje het meest populair. 24

25 - De sportvisserij en het viswater in West-Brabant - Kenmerkend voor deze wateren is dat ze lijnvormig zijn en een groot gebied beslaan. Hierdoor bieden zij sportvissers door het hele gebied goede mogelijkheden. Gemiddeld legt de sportvisser in West-Brabant zo n 5 tot 10 kilometer af om bij het viswater te komen. Belangrijke motieven waar de stekkeuze van afhangt zijn het vissen in een rustige en mooie natuurlijke omgeving, waarbij de visplekken gemakkelijk te bereiken zijn. Opvallend is dat goede vangsten en of er veel verschillende soorten kunnen worden gevangen hieraan ondergeschikt zijn. Een visdag van een sportvisser in West-Brabant bestaat gemiddeld uit twee tot vier uur vissen en het merendeel doet dit wekelijks. De meeste sportvissers vissen in het voorjaar, de zomer en het najaar. Circa twintig procent van de sportvissers in West-Brabant vist ook in de winter. Figuur 4.4 Het Oude Maasje: een zeer geliefd water voor wedstrijdvissers Guido Waajen (VBC Brabantse Delta / Waterschap Brabantse Delta): Als waterschap willen we de inrichting van het water in de toekomst nog meer gaan afstemmen met de waterrecreatie, zodat de waterrecreant toch kan blijven genieten van een mooi water. Niet alles kan overal, maar bij aanleg van bijvoorbeeld een natuurvriendelijke oever of vistrap willen we absoluut rekening houden met de wensen van bijvoorbeeld de sportvisserij. Op sommige andere plekken zullen er - vanuit de KRW ten opzichte van nu wel beperkingen komen voor de sportvisserij, maar daar krijgt de sportvisserij op andere plekken dus weer nieuwe visplekken voor terug. Visstekken die in een fraaie omgeving gelegen zijn. Visstekken met een hogere belevingswaarde. In dat opzicht zeker een vooruitgang voor de sportvisserij. Om spijkers met koppen te slaan, hebben we bij het zien van de actielijst uit het concept Actieplan meteen al een aantal acties opgepakt. En door zo nu en dan de actielijst weer tegen het licht te houden, willen we er als waterschap continue voor waken dat zaken in de vergeethoek geraken. 25

26 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant Sportvisserijtypen in West-Brabant Om goed in te kunnen spelen op de wensen van de sportvisser worden verschillende sportvisserijtypen onderscheiden. Op grond van gedragskenmerken, de vismethode en gewenste vissoorten kunnen zes verschillende sportvisserijtypen worden onderscheiden. Naast deze typen worden nog jeugd en mindervalide sportvissers onderscheiden. Voor jeugdige sportvissers gelden bijzondere eisen voor wat betreft de veiligheid aan het viswater, maar ook rondom het viswater. Geschikt viswater voor de jeugd ligt in een goed bereikbare omgeving. De oevers zijn liefst flauw aflopend en het water direct langs de kant niet te diep. Daarnaast is een gevarieerde visstand met gemakkelijk vangbare vissen uiteraard een voordeel. Mindervalide sportvissers stellen specifieke eisen aan de toegankelijkheid van visplekken en de bevisbaarheid van het water vanaf de oever. Belangrijk hierbij, zijn de ontsluiting van het viswater, aangepaste visplaatsen in de vorm van een vissteiger en andere voorzieningen zoals schuilgelegenheid. Omdat de jeugdige visser en de mindervalide visser binnen alle sportvisserijtypen kunnen vallen, zullen zij verder niet apart worden behandeld. Per type sportvisser wordt hierna beschreven welke wensen deze heeft ten aanzien van visstand, viswater en de omgeving daarvan. Tevens wordt vermeld welk percentage sportvissers in West-Brabant tot dit type behoord (resultaten uit enquête onder sportvissers en gesprekken met specialistengroepen). Recreatievissers (42 % in West-Brabant) De recreatievissers vormen de grootste groep sportvissers in West- Brabant. Dit komt overeen met het landelijke beeld. Dit type sportvisser maakt gebruik van een vaste hengel of werphengel en vist op allerlei soorten witvis (brasem, blankvoorn etc.). Natuurbeleving en ontspanning zijn belangrijke motieven, naast het vangen van vis. Recreatievissers maken van alle watertypen gebruik. Belangrijke eisen zijn goede bereikbaarheid en bevisbaarheid. Hierbij kan gedacht worden aan parkeermogelijkheden in de directe omgeving van het water en plekken om te kunnen vissen ( stekken ). De recreatievisser 26

27 - De sportvisserij en het viswater in West-Brabant - Wedstrijdvissers (17 % in West-Brabant) Het competitie-element is een belangrijke reden voor sportvissers om mee te doen aan viswedstrijden. Een goede toegankelijkheid en bevisbaarheid van een water en uniforme omstandigheden over relatief lange oevertrajecten, zijn belangrijke eisen aan wedstrijdwateren. Verder is het wenselijk dat er een relatief groot bestand aan blankvoorn en brasem aanwezig is. Vooral op de kanalen en andere uniforme lijnvormige wateren zijn voor de wedstrijdvisserij van belang. De wedstrijdvisser Snoekbaarsvissers (13 % in West-Brabant) Snoekbaars is een gewilde sportvis (en consumptievis) die zowel vanaf de kant als vanuit bootjes bevist wordt. Snoekbaars is vooral te vinden in de troebele en diepere wateren. De snoekbaarsvisser richt zich dus op dit type wateren. De aanwezigheid van een (openbare) trailerhellingen is nodig om vanuit de boot te kunnen vissen. Verder kunnen eenduidige meeneemlimieten en controle belangrijke aspecten in het beheer zijn. De snoekbaarsvisser 27

28 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - Karpervissers (9 % in West-Brabant) Het karpervissen is de laatste jaren sterk in populariteit toegenomen. Dit uit zich ook in de grote toename van gespecialiseerde vismaterialen. De eisen aan toegankelijkheid en bevisbaarheid zijn over het algemeen beperkt, zolang er maar mogelijkheden om te vissen aanwezig zijn. De moderne vorm van karpervissen (met elektronische beetverklikkers) is erg toegankelijk en populair. Het nachtvissen in bewoonde gebieden leidt soms tot overlast. Regulering hiervan vraagt de aandacht. De karpervisser Karperstudiegroep Nederland (KSN) is de specialistenvereniging op het gebied van de karpervisserij. Zij organiseren regelmatig regiobijeenkomsten en jeugdviskampen. Karperstudiegroep Nederland is actief in het behartigen van de belangen van de karpervisser. Bekend zijn de vele spiegelkarperprojecten in Nederland die door de Karperstudiegroep zijn geïnitieerd. In West-Brabant zijn er nog geen spiegelkarperprojecten. In de regio zuid waar West-Brabant onderdeel van uitmaakt, zijn zo n 130 karpervissers aangesloten bij de karperstudiegroep. In werkelijkheid vissen volgens de Karperstudiegroep duizenden mensen in deze regio gericht op karper. De nachtvisserij is erg belangrijk voor de karpervisser. Snoekvissers (9 % in West-Brabant) De snoek spreekt veel sportvissers aan. Het is een vissoort die een groot formaat kan bereiken, verder heeft hij een markant uiterlijk en is het een felle jager. De snoekvisser is een actieve visser. Struinend langs de oever (of vanuit de boot) gaat men op zoek naar de snoek. Hiermee dient bij de inrichting van een water rekening te worden gehouden. Oevers dienen toegankelijk te zijn over grote lengtes. Kleine obstakels zijn over het algemeen geen probleem. Wel problematisch zijn zeer sterk begroeide oevers. Een aantal rivieren en kanalen in West-Brabant zijn interessant voor bootvissers. Hiervoor dient wel een trailerhelling of ligplaatsen voor boten aanwezig te zijn. Voor een gezonde snoekstand is een gevarieerd 28

29 - De sportvisserij en het viswater in West-Brabant - watermilieu met voldoende waterplanten noodzakelijk. De snoekvisser Snoekstudiegroep Nederland België (SNB) is de specialistenvereniging van de snoekvissers in Nederland en België. In West-Brabant telt deze club zo n 80 à 90 leden. Het werkelijke aantal snoekvissers ligt veel hoger, dit komt volgens de Snoekstudiegroep omdat deze visserij erg toegankelijk is. Het aantal snoekvissers vanuit de boot is echter klein. Het looprecht langs de oevers is erg belangrijk omdat de snoekvisser een mobiele en struinende visser is. Een probleem onder de snoekvissers in West-Brabant is dat er ondanks een meeneemverbod nog vaak snoek wordt meegenomen. Vliegvissers (2 % in West-Brabant) De beleving van het vissen en de specifieke vistechniek zijn de belangrijkste motieven voor de vliegvisser. Men vist actief langs het viswater. Van belang is dat het viswater helder is en niet te diep. Er wordt gevist met imitaties van insecten en vis(larven) die door de vis op zicht worden gepakt. De toegankelijkheid van het viswater is erg belangrijk omdat de vliegvisser een struinende en mobiele visser is. West-Brabant biedt een aantal uitgesproken kansen voor de vliegvisserij. Zo komt in de beken een aantal zeer interessante vissoorten voor, zoals kopvoorn en winde. Het vliegvissen speelt zich vooral af op plaatsen met een hoge natuurwaarde. Het gebruik heeft een extensief karakter. 29

30 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - De vliegvisser De Vereniging van Nederlandse Vliegvissers (VNV) is de specialistenorganisatie voor de vliegvissers in Nederland. Binnen het plangebied zijn er twee grote vliegvisverenigingen, te weten HSV de Ruisvoorn Tilburg en Daddy Longlegs. Deze verenigingen organiseren werpcursussen, vliegbindavonden en uitstapjes naar vliegviswateren in Nederland, België en Duitsland. De landelijke organisatie telt bijna 4000 aangesloten leden. Vliegvissers zijn actieve en struinende vissers en lopen soms wel 10 tot 15 km per dag. Daarvoor zijn goed bereikbare oevers nodig, dit is in West-Brabant niet altijd het geval. Ook het looprecht langs de oevers is voor vliegvissers erg belangrijk. Werner Donkers (KEHSV De Kleine Voorn Etten-Leur): Mede door de KRW zal de visstand op veel wateren in West-Brabant in 2015 veranderd zijn. Een andere samenstelling van de visstand hoeft zeker niet ongunstig te zijn voor de totale sportvisserij. Theoretisch gezien kun je zeggen: minder vis is minder vangen. Ik voorzie hierin echter geen groot probleem. Er komen juist tal van nieuwe mogelijkheden voor bepaalde sportvissertypen, zoals de snoek- en vliegvisser. De visrechten in West-Brabant zijn vooralsnog wel een groot probleem; deze zijn erg versnipperd. Wij ondersteunen daarom het voornemen uit het Actieplan om op regionaal niveau te komen tot een betere en bredere uitwisseling van visrechten: meer viswater in minder documenten voor meer sportvissers. 30

31 - De sportvisserij en het viswater in West-Brabant - Aal Uit het onderzoek onder sportvissers in West-Brabant blijkt, dat 7% van de sportvissers graag gericht op paling vist en deze naar alle waarschijnlijkheid voor eigen consumptie gebruikt. Vergeleken met het landelijke beeld ligt dit percentage relatief hoog. In afwachting van de uitwerking van de EU-aalverordening is de toekomst van de aal, de aalvisserij en het te voeren beleid op dit moment nog niet goed weer te geven. Duidelijk is wel dat het er met de aalstand buitengewoon slecht voorstaat. Uit onderzoek is ook gebleken dat de paling uit het rivierengebied vaak een te hoog gehalte bevat aan pcb s. Dit brengt risico s mee voor de volksgezondheid (Voedsel en Warenautoriteit, VWA). Of de norm van pcb s ook in West-Brabant wordt overschreden, is niet bekend. Aan sportvissers wordt geadviseerd om zelfgevangen aal niet of zeer beperkt te consumeren. Vanuit de eigen verantwoordelijkheid voor het noodzakelijke herstel van de aal, is door Sportvisserij Nederland besloten tot een terugzetverplichting voor aal per 1 januari

32 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - 5 De sportvisserij, het viswater en de visstand in 2015: Beelden met betekenis In dit hoofdstuk kijken we op twee manieren naar de sportvisserij, het viswater en de visstand. In de eerste plaats beschrijven we op hoofdlijnen de maatschappelijke omgeving waarin de sportvisserij zich afspeelt en zich de komende jaren naar verwachting zal afspelen. In de tweede plaats hebben we een aantal personen gevraagd een korte impressie te geven van hun beeld bij de sportvisserij, de sportvisser en de visstand/ viswater rond Deze impressies zijn weergegeven in woorden, schetsen en illustraties. Een deel hiervan is verspreid in het Actieplan opgenomen. De sportvisserij speelt zich af in een maatschappelijke omgeving en niet op een eiland. Wat er in de maatschappij gebeurt, kan invloed hebben op de sportvisserij, nu en in de toekomst. Soms direct, soms indirect. Soms snel, soms langzaam. Doel: Op hoofdlijnen in kaart brengen van actuele ontwikkelingen die van invloed (kunnen) zijn op de sportvisserij, de visstand en het viswater. Deze ontwikkelingen vormen het maatschappelijke kader waarin de sportvisserij nu en in de toekomst haar belang en positie dient te behouden en waar mogelijk te versterken. Dit geldt landelijk, maar ook regionaal en lokaal. Deze drie niveaus zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Resultaat: De volgende Europese en landelijke ontwikkelingen, zullen nu en in de toekomst gaan spelen, voor de hengelsportverenigingen en de federatie. In het bijzonder voor hengelsportverenigingen die zelf visrechten huren. Eigenaren van viswater streven naar schaalvergroting in de uitgifte van visrechten (eigenaren willen af van een sterk versnipperde uitgifte van visrechten, er wordt gestreefd naar meer uniformiteit in voorwaarden, expiratiedata e.d.); De handhaving van de naleving van visserijregels (controle) zal meer een eigen verantwoordelijkheid (privaatrechtelijk) van de sportvisserij gaan worden; De sportvisserij zal worden geconfronteerd met meer recreatieve gebruikersgroepen en daarmee meer concurrentie op het water, en zal zich daarom beter moeten profileren; Tegelijkertijd geven waterbeheerders aan meer rekening te willen houden met de recreatieve betekenis van de sportvisserij; Onderzoek naar de visstand uitgevoerd met grote vistuigen door hengelsportverenigingen kan vanaf 1 mei 2008 uitsluitend nog onder de ontheffing van Sportvisserij Nederland of onder die van het waterschap plaatsvinden; 32

33 - De sportvisserij, het viswater en de visstand in 2015: Beelden met betekenis - Meer aandacht voor visserij en visstandbeheer vanuit kritische natuur- en dierenwelzijnorganisaties, mogelijk ook via de politiek op gemeenteniveau; De minister van LNV wil het functioneren van de visstandbeheercommissies (VBC s) versterken, een belangrijk onderwerp hierbij is het in Visstandbeheercommissie verband opstellen en uitvoeren van visplannen. Met de oprichting van de nieuwe landelijke organisatie Sportvisserij Nederland per 2006 is een traject van nieuwe dienstverlening en professionalisering ingezet. De meerwaarde ervan voor de federatie en de hengelsportverenigingen zal nog verder zichtbaar moeten worden. Wat zijn de mogelijkheden om de belangenbehartiging te verbeteren? Wat zijn de gevolgen? Rien Luijks (HSV De Kruisweel Kruisland): In 2015 moét alles anders zijn. De waterkwaliteit moet volgens de KRW op orde zijn. Maar daarnaast moeten er rond 2015 als gevolg van dit Actieplan ook een aantal activiteiten zijn georganiseerd ten behoeve van de sportvisserij. Een van die activiteiten heeft bijzonder hoge prioriteit. Ik heb het dan over de toegankelijkheid en bevisbaarheid van het West-Brabantse viswater voor sportvisser. Want vissen kan alleen als de oever zich daarvoor leent. Maatschappelijke trends en ontwikkelingen (korte en langere termijn) met mogelijke betekenis voor de sportvisserij Algemeen De rol van de overheden verandert van zorgen voor naar zorgen dat. Er komt meer ruimte voor maatschappelijke organisaties en hun initiatieven. Maatschappelijke organisaties worden meer beschouwd als een van de bindende elementen in de samenleving. Er komen minder, maar wel betere handhaafbare regels. Welzijn van jeugd, positie van jeugd in de maatschappij, natuurbeleving van jeugd, onderwijsveranderingen en maatschappelijke stages (waarvoor de sportvisserij is gevraagd stageplekken te bieden) worden steeds belangrijker. Vergrijzing/ verzilvering; grote wijzigingen in arbeidsparticipatie en uitstroom, met daardoor een toename van de vrijetijdsbesteding en recreatie. Instroom/ integratie allochtone bevolkingsgroepen, binding met en betrokkenheid bij de samenleving. Ook recreatie en natuur spelen hierbij een rol. Digitalisering, nieuwe communicatievormen, zeker ook voor de jeugd. Steeds grotere dynamiek en snelheid in ontwikkelingen en veranderingen, toenemende complexiteit voor beleid, bestuur en uitvoering. Maar ook: meer behoefte om (kort) te ontspannen en meer behoefte aan gezelligheid, natuur, rust, ruimte en beleving. Druk op vrijwilligerswerk (aantal, omvang) vanuit de calculerende 33

34 - Actieplan Sportvisserij West-Brabant - burger: als ik wat doe, wat krijg ik er dan voor terug? (in de vorm van status, resultaat en plezier. Minder bedoeld in de financiële zin) Richard Machielsen (HSV Visserslust s Gravensmoer): Onze hengelsportvereniging vindt de bereikbaarheid en bevisbaarheid van het viswater zeer belangrijk. Niet in de laatste plaats voor invalide sportvissers en sportvissers die slecht ter been zijn. Je ziet dat er langs ons viswater nu al het een en ander wordt gerealiseerd voor invalide sportvissers. Bijvoorbeeld doordat er paden naar de stekken zijn aangelegd en stekken beter worden gemaaid en onderhouden. In dat opzicht is de situatie al een stuk verbeterd. Maar het kan en moet nog veel beter. Zeker gezien de vergrijzing zal er in 2015 in vergelijking met nu een absolute toename zijn van het aantal sportvissers dat slecht ter been is. En voor hen willen wij ook in de toekomst een goed bereikbare én bevisbare visoever kunnen garanderen. Natuur en milieu, dierenwelzijn Natuur en milieu krijgen politiek/ bestuurlijk meer aandacht; instandhouding soorten en natuur (Natura 2000, de aal, aandacht voor negatieve gevolgen door uitbreiding exoten). Duurzaamheid als leidend principe voor omgang met en gebruik van natuur (waaronder vissen) en milieu. Meer aandacht voor welzijn van dieren, waaronder vissen. Figuur 5.1 Van troebel water naar helder en plantenrijk water zorgt voor verschuiving in de visstand. Water Klimaatverandering Waterbeheer 21ste eeuw, water als instrument voor ruimtelijke ordening. Uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW); meer aandacht en invloed vanuit het waterbeheer op het visstandbeheer en visserijbeheer. Alles rondom het water wordt meer vanuit samenwerking, communicatie en de belevingswaarde benaderd. Bestuurlijke afwegingen bij kosten en baten zijn niet langer alleen technisch, maar ook gemeten aan de waarde voor gebruikers. De sportvisserij 34