Haagse Hogeschool, Den Haag

Transcriptie

1 Haagse Hogeschool, Den Haag Toets nieuwe opleiding Opleiding: Master in Risicomanagement, hbo-master; Variant: deeltijd Visitatiedatum: 8 november 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, januari 2008

2 2/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

3 Deel A: Onderwerpen Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 29 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 31 Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 33 Deel C: Bijlagen 35 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 36 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 41 Bijlage 3: Bezoekprogramma 45 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 3/47

4 4/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 5/47

6 6/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Master in Risicomanagement van de Haagse Hogeschool heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de toets nieuwe opleiding. Het onderzoek is feitelijk gestart in september 2007, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport (informatiedossier) bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 8 november Het panel bestond uit: De heer prof. dr. L. Paape RA RO CIA (voorzitter); De heer mr. drs. E.J. Emde CPP CISSP (domeinpanellid); Mevrouw drs. I.G.A. Smid (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over relevante ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een Hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de tweepuntsschaal (onvoldoende, voldoende) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De nieuw te starten hbo-masteropleiding Master in Risicomanagement (MRM) van de Haagse Hogeschool (verder aangeduid met HHS) zal worden aangeboden vanuit de afdeling Master Studies van de Academie voor Masters & Professional Courses. De HHS biedt in totaal 40 hbo-opleidingen, in voltijd, duaal en deeltijd varianten aan voor in totaal ongeveer studenten. Momenteel biedt de HHS elf (inter-)nationale nietbekostigde masterprogramma s aan vanuit de Academie voor Masters & Professional Courses. Vier van de elf masterprogramma s zijn Engelstalig, de overige zeven zijn Nederlandstalig. De MRM zal worden aangeboden als Nederlandstalig programma. NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 7/47

8 Met de invoering van het bachelor-master stelsel heeft de HHS zich ten doel gesteld om voor elk bachelordomein een aansluitende hbo-masteropleiding (professionele master) te ontwikkelen. De professionele masteropleidingen zullen aansluiten bij de inrichting en onderwijsfilosofie zoals deze ook voor de bacheloropleidingen gelden. De werkwijze die wordt gehanteerd bij de uitvoering van het onderwijs en de mate van competentiegerichtheid zullen overeenkomen. Tevens ontwikkelt de HHS schakelprogramma s voor haar afgestudeerde bachelorstudenten om de doorstroom van studenten naar universitaire masters te stroomlijnen. Hiervoor heeft de HHS met een aantal universiteiten, zoals de Universiteit Leiden, de Technische Universiteit Delft en de Open Universiteit, structurele samenwerkingsverbanden. De afdeling Master Studies is onderdeel van de Academie voor Masters & Professional Courses en kent een eigen General Advisory Board (adviesraad) die de afdeling Master Studies voorziet van bevindingen over de bestaande en nieuw op te zetten masteropleidingen. Voor iedere opleiding binnen deze afdeling is een Course Manager aangesteld en is een opleidingsspecifieke Advisory Board actief. Het beroepenveld van de afdeling heeft aangegeven dat er behoefte is aan een masterprogramma op het gebied van risicomanagement. De Academie voor Masters & Professional Courses heeft een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd, waaruit blijkt dat diverse nationale en internationale ontwikkelingen en de door het beroepenveld voorziene structurele behoefte aan risicomanagers aantonen dat behoefte bestaat aan een masterprogramma op het gebied van generiek risicomanagement. De nieuwe opleiding MRM leidt op tot functionarissen die op seniorniveau de risico s in de volle breedte van de organisatie of van een business unit inventariseren, deze transparant maken, vertalen naar financiële en/of gekwantificeerde gevolgen en preventiemaatregelen onderzoeken en communiceren. Afgestudeerden zullen starten als risicomanager in een staffunctie of als lid van een managementteam met als individuele opdracht risicomanagement. De MRM biedt een tweejarig deeltijdprogramma van in totaal 60 studiepunten. Instromende studenten dienen te beschikken over een relevante hbo-bacheloropleiding en minimaal drie jaar relevante werkervaring. De beoogde jaarlijkse instroom bedraagt minimaal 15 en maximaal 25 studenten. Het programma van de MRM is opgebouwd uit vier fasen welke gerelateerd zijn aan de fasen van het risicomanagementproces. Voor elke fase geldt dat deze voortbouwt op de vorige. Naarmate de student de fasen verder doorloopt, is sprake van steeds complexere situaties en vraagstukken. Voor de uitvoering van de nieuwe opleiding zijn zeventien docenten beschikbaar. Enkele daarvan zijn reeds werkzaam als docent binnen de HHS. Per cohort van maximaal 25 studenten is 1 fte beschikbaar. De opleiding streeft naar een docent-studentratio van 1:20. 8/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

9 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Begin oktober 2007 heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft het panel zich voorbereid op het visitatiebezoek. In diezelfde periode (oktober 2007) bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek (november 2007). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement. Verder is gesproken met mogelijke docenten en met enkele leden van de Advisory Board. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenoemde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. In het facetrapport (deel B) wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 9/47

10 De opleiding heeft in december 2007 een concept van dit rapport voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in januari 2008 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in januari Het visitatierapport is uiteindelijk in januari 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. 10/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

11 1.5 Oordelen per onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Toets Nieuwe Opleiding Master in Risicomanagement (dt) Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende 1.2 Niveau bachelor Voldoende 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Voldoende 2.6 Duur Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Systematische aanpak Voldoende 5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie Voldoende 6.2 Investeringen Voldoende 6.3 Financiële voorzieningen Voldoende Totaaloordeel Positief NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 11/47

12 Doelstellingen opleiding Aan de drie facetten behorend bij het onderwerp Doelstellingen opleiding is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma Aan de zes facetten behorend bij het onderwerp Programma is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Aan de drie facetten behorend bij het onderwerp Inzet van personeel is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Aan de twee facetten behorend bij het onderwerp Voorzieningen is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Aan de twee facetten behorend bij het onderwerp Interne kwaliteitszorg is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Condities voor continuïteit Aan de drie facetten behorend bij het onderwerp Condities voor continuïteit is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 13/47

14 14/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Uit het informatiedossier van de nieuwe opleiding Master in Risicomanagement (MRM) komt naar voren dat formeel vastgelegde en door vakgenoten en de beroepspraktijk geaccepteerde beroepsprofielen en eindkwalificaties voor het vakgebied Risicomanagement en de functie van risicomanager nog niet bestaan. De opleiding komt tot deze conclusie na raadpleging van nationale en internationale beroepsverengingen als het Genootschap voor Riskmanagement, Nederlandse Associatie van Risk en Insurance Managers (NARIM), Nederlandse Vereniging voor Risicoanalyse en Bedrijfszekerheid (NVRB), Nederlandse Risk en Insurance Managers Group (NRIMG), Federation of European Risk Management Associations (FERMA), Risk Management Association (RMA) en Global Association of Risk Professionals (GARP). De (internationale) beroepsorganisaties zijn, naar de mening van de opleiding, behulpzaam in de (globale) beschrijving van het werkveld van de generieke risicomanager, maar geven geen eindkwalificaties voor de generieke risicomanager op masterniveau. Het ontbreken van eindkwalificaties voor de functie van risicomanager en daarmee het ontbreken van een basis voor het ontwikkelen van het programma MRM heeft de opleiding ertoe gezet de eindkwalificaties zelf te ontwikkelen. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van het programma MRM zijn de eindkwalificaties van het hbo-bachelorprogramma Management, Economie en Recht (MER). Het opleidingsmanagement geeft in het gesprek met het panel aan dat een hbo-masteropleiding gebaseerd dient te zijn op het niveau van de eindkwalificaties van een hbo-bacheloropleiding. Omdat een hbo-bacheloropleiding Risicomanagement, of een daarmee vergelijkbare opleiding, in Nederland niet bestaat, heeft de opleiding gekozen voor wat betreft de eindkwalificaties aansluiting te zoeken bij de meest generieke hbo-managementopleiding: MER. De MER biedt, naar de mening van de opleiding, als startniveau de voor de MRM noodzakelijke algemene kennis en vaardigheden van het managementvak ( managing people, money, markets and operations ). De eindkwalificaties van de MER zijn door de opleiding vervolgens aangevuld en uitgebouwd met specifieke risicomanagement componenten. De opleiding heeft dit gedaan door consultatie van het beroepen- en werkveld (nationaal en internationaal) en door bestudering van eindkwalificaties van aanpalende (internationale) bachelor- en masteropleidingen (MER, Master of Business Administration, Master in Accounting and Control en Master in Facility Management). Het panel heeft de interviewverslagen van deze consultatieronde ingezien en stelt vast dat de geïnterviewden vooraanstaand en representatief zijn voor het vakgebied van risicomanagement en dat zij op verschillende NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 15/47

16 onderwerpen, waaronder het geven van een beschrijving van het beroep risicomanager en het benoemen van competenties, zeer uitgebreid zijn bevraagd. Daarnaast blijkt uit de verslagen dat de geïnterviewden hun commitment uitspreken voor de nieuw te starten opleiding en voor de door de opleiding geformuleerde eindkwalificaties. Ook is een meerderheid bereid zitting te nemen in de Advisory Board (vergelijkbaar met Raad van Advies) van de MRM. De nieuwe opleiding MRM onderscheidt acht eindkwalificaties welke worden opgehangen aan de vijf (theoretische) fasen van Risicomanagement (Annex IV Eindkwalificaties MRM, 2007). Deze fasen zijn: risico-identificatie (1), risicoanalyse en risicobeoordeling (2), maatregelen ontwerpen (3), implementeren (4) en evaluatie (5). De eindkwalificaties zijn door de opleiding gedefinieerd en voor iedere eindkwalificatie geldt dat deze is uitgewerkt en geconcretiseerd in meerdere leerdoelen. De leden van de Advisory Board (AB) van de MRM zijn betrokken geweest bij de ontwikkeling van de eindkwalificaties en onderschrijven deze. Het panel stelt op basis van het materiaal en de gesprekken die zij voerde met een aantal leden van de AB vast dat deze voldoende gezaghebbend zijn. Naast de eindkwalificaties worden door de opleiding zeven rollen/gedragseigenschappen onderscheiden, die belangrijk zijn voor het functioneren van de risicomanager. Deze rollen zijn: zendeling, ontwikkelaar, leider, luis in de pels, facilitator, coach en gesprekspartner zijn voor interne auditoren, interne controllers en accountantsdiensten. Van ieder van deze rollen is door de opleiding een inhoudelijke uitwerking gemaakt. De opleiding heeft ervoor gekozen de eindkwalificaties aan te vullen met deze rollen op nadrukkelijk advies van het beroepenveld. Deze is van mening dat het succes van het functioneren van een risicomanager bepaald wordt door hoe deze acteert in een organisatie. De onderscheiden rollen zijn hierbij essentieel volgens het beroepenveld. Het panel onderschrijft de keuze van de opleiding om de eindkwalificaties van de bacheloropleiding MER als basis te nemen voor de ontwikkeling van het masterprogramma MRM en deze verder te ontwikkelen en uit te breiden met bijdragen van het geconsulteerde beroepenveld, beroepsverenigingen en aanpalende bachelor- en masteropleidingen. Deze aanpak van de opleiding heeft erin geresulteerd dat de eindkwalificaties van de bacheloropleiding MER zijn verdiept en gecompleteerd tot, voor dit moment, actuele en representatieve opvattingen over het profiel van de risicomanager en de gewenste eindkwalificaties. Hierdoor is een specifiek profiel van de kwalificaties van de risicomanager ontstaan. Het feit dat de opleiding de eindkwalificaties verbonden heeft aan de vijf fasen van risicomanagement, heeft er naar de mening van het panel toe geleid dat, naast dat dit een kader biedt, een heldere set van eindkwalificaties tot stand is gekomen. De uitwerking van de eindkwalificaties in leerdoelen maakt op het panel een gedegen indruk en de samenhang tussen de eindkwalificaties en de leerdoelen is overtuigend. De leerdoelen zijn, naar het oordeel van het panel, een concrete, maar ook praktische vertaling van de eindkwalificaties. Ook in de keuze van de opleiding om de eindkwalificaties aan te vullen met de gekozen rollen kan het panel zich vinden. Het panel herkent en onderschrijft deze. Aangezien er geen sprake is van een landelijk vastgesteld beroepsprofiel, acht het panel het raadzaam dat de opleiding aandacht blijft schenken aan de contacten in de beroepspraktijk, zodat het profiel en de eindkwalificaties ook in de toekomst relevant blijven. 16/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

17 Facet 1.2 Niveau master Voldoende Criterium: - De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel stelt vast dat de opleiding de acht eindkwalificaties op duidelijke wijze met de Dublin descriptoren vergelijkt in een matrix. De opleiding heeft dit gedaan door per descriptor aan te geven op welke wijze het masterniveau in het profiel en het programma wordt gewaarborgd. In de matrix maakt de opleiding onder andere inzichtelijk dat de Dublin descriptor Kennis en Inzicht is gekoppeld aan de eindkwalificaties van de MRM. Dit wil zeggen dat ontwikkelingen in het vakgebied worden verdiept en geïntegreerd door up-to-date specifieke vakliteratuur en onderzoek en door bestudering en reflectie van ondersteunende en meer specialistische informatie. Daarnaast is bijvoorbeeld de Dublin descriptor Leervaardigheden door de opleiding onder meer gekoppeld aan het zelfstandige hanteren en toepassen van het zevenstappenmodel voor toegepast onderzoek door de student. De overige Dublin descriptoren zijn voorts ook weer gekoppeld aan één of meerdere en ook wel dezelfde eindkwalificaties. Het panel stelt vast dat de opleiding bij het opstellen van de functiebeschrijving en de eindkwalificaties van de MRM aansluiting heeft gezocht bij de doelstelling van het masteronderwijs zoals dat is vastgelegd in het Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). De opleiding geeft aan de competenties van bacheloropleiding MER als uitgangspunt te hebben gebruikt voor het instroomniveau. Deze acht het panel passend. Het panel concludeert dat de beoogde eindkwalificaties aansluiten bij het HBOmasterniveau, gegeven de aantoonbare relatie met de Dublin descriptoren. Facet 1.3 Oriëntatie HBO master Voldoende Criteria: De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een Master in hbo: - zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties - een hbo-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Bij facet 1.1 is reeds naar voren gekomen dat de eindkwalificaties van de MRM mede zijn ontleend aan de, door het beroepenveld vastgestelde en geaccepteerde, NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 17/47

18 eindkwalificaties van de bacheloropleiding MER en aan de interpretatie van uiteenlopende bronnen (nationaal en internationaal) over het profiel en de gewenste kwalificaties van de risicomanager. Ook zijn ze afgestemd met de eisen van de beroepsgroep in de vorm van de Advisory Board (AB) van de opleiding. Hieruit blijkt dat de beoogde acht eindkwalificaties met een representatieve en gezaghebbende afvaardiging van het relevante beroepenveld zijn opgesteld. Het vakgebied Risicomanagement heeft zich vanaf het jaar 2002 als gevolg van diverse ontwikkelingen (o.a. Code Tabaksblat, corporate governance, Sarbanes Oxley) steeds verder ontwikkeld. De ontwikkelingen hebben met elkaar gemeen dat zij vragen om een professionele risicoaanpak op hoog en geaggregeerd niveau in de organisatie, waarbij alle risico s, dus niet alleen financiële risico s, die een organisatie loopt en die de stakeholders kunnen treffen duidelijk worden aangegeven en afgedekt. De MRM beoogt hierbij aan te sluiten door professionals op te leiden tot generieke riskmanagers. Dit is een functionaris die op seniorniveau de risico s in de volle breedte van een organisatie of business unit inventariseert, deze transparant maakt, vertaalt naar financiële en/of gekwantificeerde gevolgen en die preventiemaatregelen onderzoekt en communiceert. De beginnende beroepsbeoefenaar MRM start de werkzaamheden als risicomanager in een staffunctie of als lid van een managementteam van een business unit met als individuele verantwoordelijkheid risicomanagement. De vraag naar een MRM blijkt in de eerste plaats uit bovengenoemde door de opleiding beschreven ontwikkelingen op het gebied van risicomanagement. De MRM geeft aan met de nieuwe opleiding een generieke nog niet in Nederland bestaande MRM te bieden. In de tweede plaats wordt de vraag naar een MRM bevestigd door de uitkomsten van een haalbaarheidsstudie die de MRM in het voorjaar van 2006 heeft laten uitvoeren: vertegenwoordigers uit het werk- en beroepenveld voorzien een pertinente behoefte aan MRM-afgestudeerden. Een inschatting van de te verwachten instroom loopt uiteen van vijftien studenten tot enkele tientallen studenten per jaar. Ook een door de HHS in maart 2007 georganiseerd symposium over Riskmanagement leverde soortgelijke aantallen op. Daarnaast duidt het aantal deelnemers van post-hbo cursussen Risicomanagement op een voldoende instroom. De leden van de AB geven in het gesprek met het panel aan dat zij de opleiding van belang achten vanwege de groeiende vraag van het bedrijfsleven naar generieke risicomanagers. De AB komt minimaal eenmaal per jaar bijeen om de opleiding te beoordelen op current practice in het beroepenveld, het management MRM te adviseren over eventuele knelpunten en voor het bespreken van specifieke vraagstukken en ontwikkelingen in het domein in relatie tot het programma. Uit het materiaal blijkt dat de eerste bijeenkomst van de AB in september 2007 heeft plaatsgevonden. Het panel concludeert op grond van voorgaande dat de beoogde eindkwalificaties van de nieuwe opleiding aansluiten bij de criteria behorend bij het facet. 18/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)

19 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De nieuwe opleiding MRM is een Nederlandstalige deeltijdopleiding die bestaat uit twee studiejaren. Het totale programma bestaat uit vier fasen (zie facet 2.3) en beoogt een wisselwerking tussen theorie en praktijk te realiseren. Iedere fase bestaat uit een deel waarin actuele kennis wordt overgedragen en een deel waarin de kennis wordt toegepast in een praktijksituatie. Het panel stelt op basis van het materiaal vast dat in elke fase van het programma door middel van vakliteratuur, thuisopdrachten, behandelde casuïstiek en faseopdrachten een verbinding wordt gelegd met de beroepspraktijk. Kennisontwikkeling van de studenten vindt plaats aan de hand van vakliteratuur (verplicht en aanbevolen) en aanvullende literatuur in de vorm artikelen, casuïstieken en syllabi. Uit het studiemateriaal blijkt dat voor de 18 modulen waaruit het programma is opgebouwd, is vastgelegd welke literatuur wordt gehanteerd. De keuze voor bepaalde vakliteratuur en/of aanvullende literatuur is gemaakt door de docent die de betreffende module gaat uitvoeren, waarbij de opleiding de eis stelt dat het literatuur betreft die recent en praktisch bruikbaar is en wordt aanbevolen in de risicomanagementpraktijk. Het panel heeft de literatuurlijst bestudeerd en tijdens het bezoek de beschikbaar gestelde literatuur ingezien. Het panel vindt de verplichte en aanvullende literatuur relevant en actueel. Het panel stelt vast dat de opleiding ook gebruik maakt van Engelstalige literatuur, maar dat de nadruk ligt op Nederlandstalige literatuur. Voorafgaand aan de visitatie was het panel op basis van het beschikbaar gestelde materiaal van mening dat de literatuurlijst erg lang was. Op basis van gesprekken met het docententeam stelt zij vast dat in een aantal gevallen bepaalde delen of hoofdstukken van boeken worden gebruikt, waardoor de feitelijke omvang van de literatuur wordt beperkt. Uitgangspunt van de opleiding is dat studenten vanaf de start van de opleiding in aanraking komen met de actuele beroepspraktijk. De opleiding hanteert verschillende methoden om de band met actuele ontwikkelingen in het vak en in de beroepspraktijk te borgen. Zo komen studenten door middel van faseopdrachten, thuisopdrachten, de afstudeeropdracht en gastcolleges in aanraking met de beroepspraktijk. Daarnaast worden de lessen verzorgd door een docententeam dat werkzaam is in de beroepspraktijk van het vakgebied risicomanagement. Docenten geven in het gesprek met het panel aan dat zij, naast actuele literatuur, ook gebruik zullen maken van actuele NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt) 19/47

20 en tot de verbeelding sprekende casuïstiek, zoals de gewijzigde wet- en regelgeving en de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de modellering van risico s, en eigen ervaringen die aansluiten bij de achtergrond van de studenten. Tevens verwacht de opleiding dat studenten zelf vanuit de eigen beroepspraktijk zullen bijdragen aan het actueel houden van het programma. Ook voor de leden van de Course & Review Board, Advisory Board en Examination Board van de opleiding geldt dat zij afkomstig zijn uit het werkveld of daar nauwe banden mee hebben. Aan het ontwikkelen van beroepsvaardigheden en gewenste gedragskenmerken wordt gewerkt in alle fasen van het programma. In een speciaal daarvoor ingerichte lessenserie wordt, onder leiding van een professioneel en gespecialiseerd bureau, aandacht besteed aan de in het beroep benodigde en gevraagde attitudes en rollen. De student dient vervolgens de opgedane kennis toe te passen en te integreren in praktijkopdrachten en de afstudeeropdracht. De praktijkopdrachten aan het eind van iedere fase en de afstudeeropdracht worden afgesloten met een evaluatie waarin de vaardigheden (o.a. advies- en onderzoeksvaardigheden) en de beleving van de verschillende attitudes en rollen in de praktijksituatie uitvoerig wordt besproken met begeleidende docenten. Studenten komen door middel van fase-opdrachten en de afstudeeropdracht in aanraking met toegepast onderzoek. Dit betekent dat studenten in alle vier fasen van het programma in aanraking komen met toegepast onderzoek. In de bijlagen bij het materiaal is door de opleiding, voor zowel de fase-opdrachten als de afstudeeropdracht, aangegeven wat de eisen zijn met betrekking tot de vormgeving en het inhoudelijk niveau van de opdrachten. Daarnaast wordt door de opleiding de module Toegepast Onderzoek verzorgd. In deze module verwerven studenten kennis en vaardigheden van methoden en technieken van (bedrijfs)onderzoek. De module wordt in de eerste fase van het programma aangeboden, zodat de opgedane kennis en vaardigheden gedurende het hele programma kunnen worden toegepast. Op grond van voorgaande stelt het panel vast dat het programma over de gehele linie voldoende actueel en beroepsgericht van opzet en inhoud is. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria: - Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. - De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het tweejarige MRM programma is opgebouwd rondom de vijf fasen van het Risicomanagementproces (vergelijk facet 2.3), waarbij per fase door de opleiding inzichtelijk is gemaakt aan welke kwalificatie(s) in de betreffende fase aandacht wordt besteed. Het panel heeft het programma bestudeerd en stelt vast dat de opleiding de te bereiken eindkwalificaties op heldere en concrete wijze heeft vertaald in leerdoelen. Per eindkwalificatie (acht in totaal) is een operationalisering gemaakt in (meerdere) 20/47 NQA - visitatie Haagse Hogeschool, toets nieuwe opleiding: HBO Master in Risicomanagement (dt)