2.3. Jeugdwerkinfrastructuur Feiten, vaststellingen en evoluties

Transcriptie

1 2.3. Jeugdwerkinfrastructuur Feiten, vaststellingen en evoluties Jeugdwerkinfrastructuur is al jaren één van de topprioriteiten van het jeugdwerkbeleid van de VGC. Het was ook de prioriteit van het vorige jeugdwerkbeleidsplan. De voorbije jaren is er dan ook flink geïnvesteerd in jeugdwerkinfrastructuur, zowel financieel, materieel als inhoudelijk. De huisvesting van de verschillende jeugdinitiatieven is zowaar nog diverser en kleurijker dan het jeugdwerklandschap zelf. Volgens de ondersteuning die de VGC momenteel biedt, kan deze anno 2010 worden opgesplitst in twee groepen: een kleinere groep van infrastructuren die eigendom is van de VGC aan de ene kant en een grote groep infrastructuur eigendom van anderen (jeugdwerk zelf, parochie, gemeente, ) aan de andere kant. We bespreken ze hieronder beiden, met bijhorende ondersteuningsmogelijkheden en voorbeelden van recente investeringen. Daarnaast zijn er uiteraard ook nog vormen van ondersteuning die voor beide gebruikersgroepen gelden Jeugdinfrastructuren waarvan de VGC eigenaar of erfpachthouder is Enkele jeugdinitiatieven ontplooien hun werking in VGC-infrastructuur: o KAJ (Schaarbeek) o WMKJ Chambéry (Etterbeek) o WMKJ Vereniging van Marokkaanse Jongeren (Sint-Jans-Molenbeek) o WMKJ Centrum West en Chiro Jijippeke (Sint-Jans-Molenbeek) o Jeugdhuis t Schabernak (Evere in gemeenschapscentrum Everna) o Jeugdhuis Alleman (Oudergem) o Jeugdcentrum Aximax (Sint-Joost-ten-Node en Brussel Noord-Oost) o Het Neerhof (Dilbeek) o en de jeugdateliers in diverse gemeenschapscentra Sommige hiervan zijn op zichzelf staande infrastructuren, anderen zijn geïntegreerd in een gemeenschapscentrum en nog andere maken enkel gebruik van de voor iedereen beschikbare ruimte van een gemeenschapscentrum. Al deze locaties worden volledig beheerd door de directie Gebouwen en Patrimonium van de VGC. Van kleine onderhoudswerken, brandveiligheid, over onderhoudscontracten tot energiefacturen, alles wordt rechtstreeks geregeld door deze directie, in overleg met de Jeugddienst. Ook de financiële middelen voorzien voor eigen patrimonium worden beheerd door deze directie. Mogelijke investeringen passen in een beleidslijn van de VGC die ook wordt vastgelegd met het investeringsplan. In de periode werden er kleine en grote verbeteringswerken uitgevoerd aan de Neerhofhoeve. Ook werden er werken uitgevoerd aan de panden van Jeugdhuis Alleman, Centrum West en Vereniging van Marokkaanse Jongeren. De globale toestand van deze gebouwen blijft echter van die aard dat grote investeringen cruciaal zijn. In het investeringsplan en het jeugdwerkbeleidsplan werd de mogelijkheid geopperd om de gebouwen in VGC-eigendom in erfpacht of concessie over te dragen aan de betrokken vzw s. Intussen is er met vzw D BROEJ alvast een sterke partner om een dergelijke erfpacht aan te gaan. Het gerenoveerde gebouw aan de J.W. Wilsonstraat, op de grens tussen Brussel Stad en Sint- Joost-ten-Node werd in 2007 plechtig geopend als Jeugdcentrum Aximax, een polyvalent jeugdcentrum waar ook jeugdgroepen terechtkunnen. Sinds 2010 beschikt Aximax ook over een avontuurlijk bewegingsparcours. Uit: Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, pp

2 Het pand aan de Gallaitstraat 80 te Schaarbeek werd verbouwd en biedt intussen onderdak aan vzw Nadine, een kunstenlaboratorium met aandacht voor jongeren, en de plaatselijke KAJafdeling. Ook Scouts en Gidsen Brussel maakt voor de groepsoverstijgende JIN-activiteiten gebruik van het dit lokaal. In het jeugdwerkbeleidsplan werd bepaald dat er vóór 2008 een nieuwe overeenkomst moest komen met de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe voor de infrastructuur van het Roodebeekcentrum. Tot dan was er een erfpachtovereenkomst tussen de gemeente en de VGC. In 2008 werd er inderdaad een nieuwe overeenkomst afgesloten, dit keer rechtstreeks tussen de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe en het Roodebeekcentrum. De overeenkomst is wel jaarlijks opzegbaar door beide partijen Jeugd(werk)infrastructuren niet in eigendom van de VGC De jeugdwerkinfrastructuur die niet in handen is van de VGC, kent een veelheid aan eigenaars. Soms is dat de gemeente, een onderwijsinstelling, een parochie of de jeugdvereniging zelf. Ook de soorten contracten zijn van allerlei aard: eigendom, erfpacht, huurovereenkomst of gebruiksovereenkomst en zelfs mondelinge afspraak. In het vorige jeugdwerkbeleidsplan waren er voor de particuliere jeugdwerkinfrastructuur twee grote bekommernissen: gebruikszekerheid én veiligheid en brandpreventie. Wat de gebruikszekerheid betreft, werd meermaals een oproep gedaan aan jeugdverenigingen om de schriftelijke contracten ter beschikking te stellen van de Jeugddienst. Zo werd nagegaan of er een overeenkomst is en wat deze precies inhoudt. Voor de meeste initiatieven mét lokaal beschikt de Jeugddienst over een inventaris met overeenkomsten. Ook op vlak van veiligheid en brandpreventie zijn er in de periode verregaande inspanningen geleverd. Een firma gespecialiseerd in elektriciteitscontroles bracht een bezoek aan bijna alle gebouwen en lokalen. De verzamelde opmerkingen werden overgemaakt aan de betrokken jeugdverenigingen. Een andere firma, gespecialiseerd in brandveiligheid en signalisatie, bracht in de meeste lokalen en gebouwen, waar dit niet op vraag van een andere instantie dan de VGC reeds gebeurd is, de signalisatie en de evacuatieplannen in orde en zorgde voor voldoende brandblussers. Enkele gebouwen en lokalen wachten nog op deze controle door verbouwingen of een andere reden. Ook de preventieadviseur van de VGC bracht een bezoek aan alle jeugdinfrastructuren met tips voor de jeugdverenigingen. Jeugdverenigingen kunnen op meerdere manieren financiële ondersteuning krijgen. Dit is afhankelijk van de behoeften en de noden. Ten eerste is er een budget waarmee de VGC zelf voor kleine ingrepen, herstellingen en opfrissingswerken aan jeugdinfrastructuur kan zorgen, met bijzondere aandacht voor veiligheid. De ingrepen kunnen door de jeugdvereniging zelf gebeuren, de VGC voorziet in het materiaal. Wanneer het om moeilijkere werken gaat, betaalt de VGC een aannemer om de werken uit te voeren. Ook alle kleine ingrepen op vlak van veiligheid worden met deze middelen betaald. De voorbeelden zijn dus nogal divers. Een greep uit het materiaal dat is aangekocht: verf, gyprocplaten, hout of elektriciteitsmateriaal. Kleine werken door aannemers houden in: herstellen van glas, een nieuw slot plaatsen of het plaatsen van nieuwe deuren. Op vlak van veiligheid: controleren brandblussers, signalisatie, elektriciteitscontrole of het plaatsen van een brandtrap. De tweede soort zijn investeringssubsidies. In dit geval is de situatie complexer. Deze middelen hangen samen met het investeringsplan, waardoor enige planning noodzakelijk is. Tegelijk dient bij deze dossiers ook altijd zorgvuldig nagegaan worden of er aan een aantal voorwaarden is voldaan. Dit houdt ondermeer in dat er lange termijn gebruikzekerheid is over Uit: Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, pp

3 de grond of het gebouw en dat de jeugdvereniging zelf over voldoende draagkracht beschikt voor het project. Maar ook of er gebruik kan worden gemaakt van cofinanciering in de eerste plaats met de betrokken gemeente, maar ook bijvoorbeeld het Impulsfonds voor Migrantenbeleid, de Vlaamse Gemeenschap of privé-financierders. Omwille van de beperktheid van middelen en ruimte streven we ook een optimaal gebruik van de infrastructuren na. Er wordt dus steeds nagedacht over gecombineerd gebruik. De voorbije jaren werden er ondermeer investeringssubsidies uitgekeerd aan: o Art Basics for Children voor verwarmingswerken; o Scouts en Gidsen Sint-Martinus, Scouts De Klauwaert Jette en Scouts en Gidsen Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Evere voor renovatiewerken; o Chiro Wacko voor de afwerking van het nieuwe lokaal; o gemeente Sint-Agatha-Berchem voor de renovatie van de jeugdsite Groendreefstraat (Chiro Koraal en Jeugdclub de Kuub); o vzw JES voor de renovatie en het toegankelijk maken van de binnenkoer; o Jeugdhuis t Mutske voor verbouwingen en akoestiekwerken Andere vormen van ondersteuning Naast de vorige vormen van vooral logistieke, materiële en financiële ondersteuning biedt de VGC ook inhoudelijke ondersteuning. Om in de meeste vormen van deze ondersteuning te voorzien, is er op de Jeugddienst een jeugdconsulent infrastructuur werkzaam. Alle processen op vlak van jeugdinfrastructuur worden door de Jeugddienst mee opgevolgd. Voor veel jeugdverenigingen is het moeilijk om wijs te geraken in alle bouwvoorschriften, veiligheidsvoorschriften en vooral het institutionele kluwen in Brussel. De Jeugddienst biedt waar nodig ondersteuning. Ook wanneer er geen lokaal is, gaat de Jeugddienst actief mee op zoek. In 2008 werd er een cursus kleine blusmiddelen aangeboden in samenwerking met het Provinciaal Instituut voor Vorming en Opleiding in Asse aan het ganse jeugdwerk. De voorziene middelen waren hoog, maar de opkomst was laag. Er wordt nu naar een vernieuwde methodiek gezocht om deze vorming opnieuw aan te bieden aan het jeugdwerk. Verder bestaat er nog de mogelijkheid om materiaal aan te kopen voor jeugdverenigingen Adviezen, meningen en analyses Elke jeugdvereniging heeft recht op onderdak, een plaats om te spelen, om zichzelf te zijn. Dit is nodig om de continuïteit van de vereniging te garanderen. Constante onzekerheid over het gebruik van een lokaal of gebrek aan een lokaal voor zichzelf hypothekeert de werking. De voorbije jaren is er vanuit de Jeugddienst een inventaris opgebouwd met overeenkomsten van jeugdverenigingen en bestaat er enigszins zicht op mogelijke problemen in de toekomst. Omdat er zich ook altijd verrassingen kunnen voordoen, is het nodig om tijdelijke antwoorden te kunnen bieden in afwachting van een definitieve oplossing. Hier dient een beleid rond te worden ontwikkeld. Als er éénmaal een lokaal is, moet het ook goed beheerd en onderhouden worden. De Jeugddienst kan hiertoe een instrument ontwikkelen waarmee jeugdinfrastructuur permanent kan gemonitord worden. In dat instrument kunnen veel aspecten worden opgenomen: overeenkomsten, brandveiligheid, energieprestatiebesluiten, elektriciteit, defecten, In het verlengde ervan is een checklist handig waarmee een jeugdvereniging jaarlijks het lokaal kan controleren op mankementen. Uit: Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, pp

4 Er worden door de Vlaamse Gemeenschap en partners, zoals o.a. Steunpunt Jeugd en Vereniging van Vlaamse Jeugddiensten en -consulenten, reeds tal van inspanningen geleverd om hierrond een beleid en instrumenten te ontwikkelen. Voor de VGC is het dus maar een kwestie om mee op de kar te springen en deze zaken te onderwerpen aan een Brusseltoets. Om lokalen te onderhouden zijn er ook middelen nodig. Hoewel die beschikbaar zijn met het budget voor kleine werken, lijkt deze procedure voor veel jeugdverenigingen nogal lang en stroef. Een betere communicatie hierrond en een duidelijk kader zouden dit kunnen tegengaan. Andere vormen van ondersteuning, in de zin van snelle logistieke hulp, kunnen worden onderzocht. Samenwerkingsprojecten met bijvoorbeeld organisaties die tewerkstellingstrajecten aanbieden zijn een mogelijkheid. De jeugdraad vraagt in hun memorandum dat het investeringspeil wordt opgetrokken voor grote onderhoudswerken of voor de aankoop en realisatie van nieuwe infrastructuur. In de lijn van het huidige beleid, dient er ook hier rekening te worden gehouden met enkele voorwaarden. Een belangrijke voorwaarde, waar ook op gewezen wordt door de jeugdraad, is de samenwerking met andere overheden, in de eerste plaats met de gemeenten. Hierdoor worden er meer mogelijkheden gegenereerd om jeugdinfrastructuur te realiseren. Veel gemeenten beschikken immers zelf ook over gronden of patrimonium. In een ideale wereld kan elke vereniging exclusief over een eigen gebouw beschikken, met een lokaal voor elke leeftijdsgroep dat ze naar believen kunnen inrichten. Dit stimuleert de creativiteit en zorgt voor een subjectief gevoel van veiligheid. In een grootstedelijke context is dat niet altijd mogelijk en door de beperkte oppervlakte en de beperkte financiële middelen zelfs niet altijd wenselijk vanuit beleidsoverwegingen. Daarom zal er moeten gezocht worden naar goede combinaties en zullen er goede afspraken moeten worden gemaakt. De jeugdraad vraagt ook om voor bepaalde leeftijdsgroepen toch lokalen te vrijwaren. En een gedeeld lokaal hoeft volgens de jeugdraad niet te worden afgedwongen, maar positief gestimuleerd. Zowel bij kleine als grote werken, bouwen en verbouwen dient er met bepaalde zaken rekening te worden gehouden. Een veiligheidsbeleid blijft volgens de jeugdraad ook een prioriteit. Die veiligheid geldt op alle fronten: brandveiligheid, inbraakveiligheid, maar ook verkeersveiligheid. Ook duurzaamheid is belangrijk, zowel bij bouwen en verbouwen, als bij het beheer van een lokaal. Hier dient continu aandacht voor te zijn en ook dit kan positief worden gestimuleerd. Enkele jeugdinitiatieven zijn gehuisvest in VGC-gebouwen. De piste om deze in erfpacht te geven aan de betrokken jeugdverenigingen zal verder worden uitgewerkt. Hier zijn vooral voordelen aan verbonden voor zowel de vereniging als de VGC. Enkele van deze gebouwen zijn echter in slechte staat en er zijn structurele ingrepen nodig om dit op te lossen. Jeugdinitiatieven stockeren vaak materiaal dat slechts éénmaal per jaar, enkele keren of voor een bepaalde periode wordt gebruikt. Dit neemt vaak een aanzienlijk deel van de speelruimte in. Met gezamenlijke stockageruimte voor dit soort materiaal, waarin alle jeugdinitiatieven een plaats krijgen, is er al heel wat opgelost. Uit: Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, pp

5 Doelstellingen STRATEGISCHE DOELSTELLING 2: Er wordt geïnvesteerd in degelijke en onderhouden jeugdwerkinfrastructuur, aangepast aan de lokale werking en ingebed in de buurt. OPERATIONELE DOELSTELLING 2.1: De stand van zaken en de noden van de jeugdwerkinfrastructuur worden permanent gemonitord. Acties 23. Er wordt een instrument ontwikkeld om continu de infrastructuursituatie van jeugdwerkinitiatieven op te volgen. 24. Er wordt een checklist ontwikkeld waarmee jaarlijks elk jeugdlokaal in detail kan gecontroleerd worden. 25. De Jeugddienst volgt de noden en stand van zaken (reglementen, beleidsevoluties, ) met betrekking tot jeugdlokalen van andere bovenlokale overheden (Vlaamse Gewest, Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en koepelorganisaties op met als doel het VGC-beleid hierop af te stemmen en aan de andere kant de Brusseltoets te garanderen. OPERATIONELE DOELSTELLING 2.2: Er is financiële, materiële en inhoudelijke ondersteuning voor het onderhoud en het realiseren van jeugdwerkinfrastructuur. Acties 26. Er worden verbeteringswerken gerealiseerd aan gebouwen die eigendom zijn van de VGC. 27. Gebouwen die eigendom zijn van de VGC en gebruikt worden door particuliere jeugdwerkorganisaties worden waar mogelijk overgedragen aan deze organisaties door middel van een erfpachtovereenkomst, concessie of andere langetermijnovereenkomst. 28. Er wordt voor het realiseren van jeugdinfrastructuur zoveel mogelijk samengewerkt met andere overheden. 29. Jaarlijks worden één of meerdere investeringsdossiers opgestart, begeleid en ondersteund voor een grondige verbetering van een jeugdwerkinfrastructuur. 30. Er wordt een kader opgesteld voor de ondersteuning van kleine onderhouds- en opfrissingswerken aan lokalen van jeugdverenigingen. 31. De mogelijkheid om een mobiele ploeg op te richten voor jeugdinfrastructuren of bestaande interventieteams in te zetten voor jeugdlokalen wordt onderzocht. 32. De mogelijkheid voor een financiële tussenkomst voor de tijdelijke huisvesting van jeugdwerkorganisaties wordt onderzocht. 33. De informatie omtrent ondersteuningsmogelijkheden voor jeugdinfrastructuur naar jeugdwerk wordt beter ontsloten en gepromoot. 34. De mogelijkheden inzake materiaalopslagruimte voor jeugdorganisaties worden onderzocht. OPERATIONELE DOELSTELLING 2.3: Er is aandacht voor duurzaamheid, veiligheid en hygiëne in alle jeugdwerkinfrastructuur. ur. Acties 35. Jeugdwerklokalen worden brandveiliger gemaakt met behulp van een aangepaste vorming en ondersteuning. 36. Er worden stappen genomen in het kader van preventie van inbraak en vandalisme. 37. Bij nieuwbouw of verbouwing van particuliere jeugdwerkinfrastructuur wordt pragmatisch rekening gehouden met duurzaamheid en toegankelijkheid. Uit: Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, pp

6 38. Jeugdorganisaties worden gestimuleerd in het goed beheer van hun lokaal op vlak van duurzaamheid, veiligheid en hygiëne. Jeugdwerkprioriteit De Vlaamse Regering opteerde voor brandveiligheid als jeugdwerkprioriteit voor deze beleidsperiode. De voorbije jaren werden door de VGC in dit kader reeds verscheidene stappen gezet, bijvoorbeeld door het organiseren van specifieke vorming, de aankoop van brandblussers of de controle op vlak van brandveiligheid door een gespecialiseerde firma van de jeugdwerklokalen. Hierdoor is het quasi onmogelijk om in de nieuwe beleidsperiode voldoende middelen uit te geven aan deze prioriteit. In overeenstemming met artikel 2 van het desbetreffende uitvoeringsbesluit, werkt de VGC in de periode graag verder aan jeugdwerkinfrastructuur als prioriteit. Zoals blijkt uit de feiten, vaststellingen en evoluties en de adviezen, meningen en analyses, is de nood aan een dak boven het hoofd bijzonder belangrijk, en toch ook bijzonder complex in een grootstedelijke omgeving als Brussel. Uit: Jeugdbeleidsplan van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, pp