Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I. Voedselschandalen: transparantie nodig. Thema Ingredients: reststoffen verwaarden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I. Voedselschandalen: transparantie nodig. Thema Ingredients: reststoffen verwaarden"

Transcriptie

1 Jaargang 14, nr april 2013 Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I Voeselschanalen: transparantie noig Thea Ingreients: reststoffen verwaaren

2 DutchRVABenelux-EisaVerInustrie:EisaVeringsielenInustrie 27/3/13 16:08 Page 1 Volg e evolutie De technologie o ons heen is voorturen in ontwikkeling o het ons geakkelijker te aken. Het principe blijft ongewijzig, aar e technologie evolueert. De nieuwe RV-ultiheaweger bevint zich in een klasse apart; ze verlegt technische grenzen o uw berijf een voorsprong te geven. SNELLER De RV-ultiheaweger biet ongeëvenaar hoge prouctiesnelheen en snelle prouctwisselingen. STERKER Uituntene weegprestaties, ook in oeilijke ostanigheen. Waterichte constructie, voor optiale berijfstijen en een iniu aan onerbrekingen. SLIMMER De laatste touchscreen-technologie voor extra gebruiksvrienelijkhei. GROENER Drie berijfsoi waaree het energieverbruik tot 20% kan woren verlaag. Voor Neerlan gelieve te contacteren: Ishia Europe B.V. De Dieze 5, NL-5684 PR BEST T: +31 (0) F: +31 (0) E-ail: info@ishia.nl

3 01_Cover.in :48 Jaargang 14, nr april 2013 Inhou nr april 2013 Miljoeneninvestering in glasfabriek O-I Voeselschanalen: transparantie noig Thea Ingreients: reststoffen verwaaren Bij e voorpagina: De Aerikaanse glasfabrikant O-I investeert 21 iljoen euro in e glasfabriek in Leera. Er woren jaarlijks eer an een iljar bierflessen geprouceer. Vanaf pagina 15. Vakbeurs Bakkersvak Klaar voor troonswisseling 14 Glasfabrikant O-I Brouwers willen 15onerscheiene fles Hygiëne-inspecties Groen oet altij 37groen zijn Mixe 4Kort nieuws uit e sector Voeselschanalen Wageningen pleit voor transparantie 18eer Vakbeurs Epack Sneller, efficiënter en 8hygiënischer Streekbox Geen ketenvervuiling 10 NVVL 21 Scriptie jaarprijs Ingreients Capina Lactose Vrij Verwaaring reststroen Spelen et ongevoel seltteperatuur 26en Foo Defense Kijk als kwaawillene 46 Service Cartoon, agena en colofon Prouctnieuws 35 Antioxianten uit planten eisa voeingsieleninustrie april _Inhou.in :59

4 Kort nieuws Extract groene thee verlaagt acrylaie Extracten uit groene thee en groene koffie kunnen ogelijk het acrylaiegehalte in banketproucten verlagen. Dat is gebleken uit testen van Poolse onerzoekers et eeg voor onuts. > Capagne verwerkte groenten Het GroentenFruit Bureau is een nieuwe capagne gestart o e consuptie van groenten te stiuleren. In spots op e raio wort verwerkte groente oner e aanacht gebracht. De capagne gaat in op e belangrijke voeingsstoffen in groente, of ze nu vers zijn of uit blik, glas of iepvries koen. > Nieuwe anager DE Douwe Egberts Neerlan heeft Luc van Gorp aangestel als nieuwe general anager voor retail en arketing. Van Gorp (47) kwa 15 jaar geleen in ienst bij e organisatie, at toen nog onereel uitaakte van Sara Lee. > De Jong Colstores failliet De Jong Colstores en zusterberijf H.M. e Jong Services uit Bunnik zijn begin april failliet verklaar. Het berijf ha vestigingen in Bunnik, Bleiswijk, Rierkerk en Nieuwegein et in totaal 52 werkneers. > Frieslan wil Voeings Applicatie Centru Hogeschool Van Hall Larenstein en NHL Hogeschool onerzoeken e ogelijkhei voor e vestiging van een Voeings Applicatie Centru (VAC) in Frieslan. Het VAC oet e kloof tussen school en berijfsleven verineren. > Expositie 150 jaar Royal Sile Voeingsielenconcern Royal Sile viert it jaar zijn 150-jarig bestaan. Ter gelegenhei aarvan is tot en et 16 juni een expositie te bekijken in het useu Wille van Haren in Heerenveen. Daar wort een beel gegeven van e geschieenis van het Friese failieberijf. > Foocase ontwikkelt voor Supplair Foocase Airline Solutions gaat innovatieve aaltijconcepten nu exclusief ontwikkelen voor luchtvaart-, bus- en treincateraar Supplair. Daartoe hebben beie berijven een werelwij eerjarencontract geteken. > Leergang kwaliteitsanageent Ein septeber start e leergang Quality an Business Iproveent in foo, speciaal voor kwaliteitsanagers in e foo. De opleiing is een saenwerking tussen HAS Hogeschool en N&S Acaey. Mixe Royalisten lanceren Majesteit Pilsner AMERSFOORT Ter gelegenhei van e kroning van e nieuwe koning wort Majesteit Pilsner gelanceer. Het wort gebrouwen in saenwerking et brouwerij De Leckere in De Meern. De eigenaren en beenkers van het biertje noeen zich royalisten 2.0. Het biertje is volgens hen een heler volout pilsener, en een oorrinkbier et een frisbittere hopsaak at op abachtelijke, traitionele wijze wort geaakt, et uurzaa verbouwe ingreiënten. Hoewel het op e arkt kot voor e koene troonswisseling, is het geen gelegenheisbiertje, elen ze. Het is e beoeling at het blijven op e arkt wort gezet. Behalve een website heeft Majesteit Pilsner ook een eigen Facebookpagina en een Twitter-account. Op vrijag 12 april is e eerste fles officieel geopen. FrieslanCapina-locaties gaan over op winenergie AMERSFOORT FrieslanCapina gaat voor e energiebehoefte van e prouctielocaties in Maasa en Einhoven overschakelen op winenergie. Daartoe heeft het zuivelconcern het winolenpark Van Gogh in Etten-Leur geaopteer. Het park is opgericht oor rie leen-elkveehouers en een groep investeerers en bestaat uit vijf turbines et een totale capaciteit van 11,5 egawatt. De olens wekken aaree voloene energie op voor e energiebehoefte van e twee prouctielocaties. Met e aoptie wil FrieslanCapina haar oelstellingen uit het energiebelei realiseren. Het concern wil groeien, aar wel op een kliaatneutrale anier. Daarnaast wil het zuivelconcern e broeikasgaseissies et 30 procent verineren ten opzichte van FrieslanCapina haalt al 40 procent van e energiebehoeften in Neerlan uit groene stroo ie geprouceer wort oor e eigen leen-elkveehouers. AH vervangt bugeterk Euro Shopper ZAANDAM Albert Heijn vervangt zijn bugetlijn Euro Shopper oor het nieuwe erk AH Basic. Volgens AH is e kwaliteit van e nieuwe lijn consistenter en is er een betere prijs-kwaliteitverhouing. Ook aakt e nieuwe verpakking (et e erknaa in hoofletters) e klant in één oogopslag uielijk at het prouct goe en goekoop is. Er is gekozen voor e naa AH Basic oat Albert Heijn één van e sterkste fooretailerken van e werel is, zegt Alfre Levi, irecteur arketing & forat en erchanising, tegen Distrifoo. Het zou aaro gek zijn wanneer we onze eigen naa niet koppelen aan eze nieuwe lijn. Euro Shopper wer in 1995 bij AH geïntrouceer en kreeg in 2009 een nieuw ontwerp. Er was veel kritiek op Euro Shopper vanwege e Engelse oschrijvingen op e verpakking. Naat beken was geworen at AH stopt et Euro Shopper is er echter op Facebook een consuentenactie gestart et als slogan Ik ben een Euroshopper, o het erk te behouen. De Euro Shopper proucten gaan in e loop van het jaar geleielijk over op AH Basic. I 4 eisa voeingsieleninustrie april _ixe.in :14

5 Colun NVWA laat 50 iljoen kilo vlees terughalen DEN HAAG De NVWA heeft naar schatting 50 iljoen kilo runvlees teruggeroepen oat het paarenvlees kan bevatten. De recall betreft al het runvlees van e rui 130 Neerlanse afneers van Wiljo Iport en Export en Willy Selten (saen Selten). Het gaat o vlees at tussen 1 januari 2011 en 15 februari 2013 oor Selten is verkocht. Een groot eel is weer oorverkocht of opgegeten, aar een eel kan ook nog in vriezers liggen oat het bijvoorbeel is verwerkt in iepvriesaaltijen, alus een NVWA-woorvoerer. Tot eze rigoureuze stap is besloten oat e herkost van e oor Wiljo Iport en Export/Vlees- Finus oest in veel lanen e runvleeslasagne terughalen. groothanel Willy Selten gelevere partijen ook na onerzoek van e ainistratie van Selten onuielijk is. Daaro kan e voeselveilighei niet woren gegaraneer en oet het vlees woren aangeerkt als niet geschikt voor huane consuptie of iervoeer, eent e NVWA. De Neerlanse afneers van het vlees hebben het waarschijnlijk verwerkt en oorverkocht. Zij zijn an ook op hun beurt verplicht e eigen afneers te inforeren, elt e NVWA. Ook is het vlees eels aan zo n 370 buitenlanse berijven uit iverse Europese listaten verkocht, waaroner Duitslan, Frankrijk en Spanje. Er zijn geen concrete aanwijzingen at er een gevaar voor e volksgezonhei is. Snel eer info verstrekken DEN HAAG Belangenorganisaties van consuenten en van retailers hebben e NVWA, na e aankoniging at een grote hoeveelhei vlees teruggehaal oet woren, verzocht snel eer inforatie te geven over e recall van runvleesproucten. Superarkten willen weten welke proucten ze uit e schappen oeten halen en consuenten welke proucten ze kunnen eten. Brancheorganisatie voor superarkten CBL stelt at superarkten en fooserviceberijven in e startblokken staan o ee te werken aan een snelle oplossing van e affaire, aar at ze hiervoor inforatie noig hebben. Het CBL heeft e NVWA Ikea haale al eerer gehaktballetjes uit het schap oat er aaro ringen verzocht o e naen van e ogelijk paarenvlees in zat. leveranciers ie aangeschreven woren oor e NVWA en ie ogelijk proucten hebben ontvangen van Selten uit Oss. Het CBL zegt niet te begrijpen at leveranciers twee weken e tij krijgen o uit te zoeken waar het vlees terecht is gekoen. Wetgeving schrijft een perioe van axiaal vier uur voor. Ook e Consuentenbon stelt at sneller uielijk oet zijn o welke proucten het gaat, welke winkels ie verkopen, of er al proucten uit e schappen zijn gehaal en wat consuenten kunnen oen et e betreffene proucten als ze ie al in huis hebben. En het volstaat niet o te zeggen at er geen aanwijzingen zijn at er een gevaar is voor e volksgezonhei, zegt Bart Cobée, irecteur van e Consuentenbon. Dit is een ongeloofwaarige booschap als er ton voesel wort teruggehaal. De NVWA oet uielijk aangeven waaro zij tot ie conclusie is gekoen, zoat er geen onrust ontstaat bij consuenten, alus Cobée. Foowatch eent at e overhei, retailers en fabrikanten oniellijk alle beschikbare inforatie openbaar oeten aken. Consuenten hebben het recht o te weten wat ze eten, ook als er geen irecte reiging voor e volksgezonhei is, zegt Hile Anna e Vries, capagneeewerker van Foowatch. Niet alleen proucenten, aar ook superarkten en anere retailers oeten per irect alle inforatie openbaar aken otrent e ogelijkhei van verwerkt paarenvlees in hun (huis)erken. Het is hoogst onwaarschijnlijk at ze hier niet van op e hoogte waren. Op het oent van schrijven staat e Neerlanse voeingsieleninustrie aan e vooravon van een ovangrijke serie recalls. De NVWA laat ton runvlees terugroepen oat aar ogelijk paarenvlees in verwerkt is. Waaro heeft e NVWA aan e noore getrokken? Oat bij runvleesverwerker Voeselvuilighei Selten in Oss paarenvlees is aangetroffen en e herkost van grote hoeveelheen oor het berijf gelever vlees onuielijk is. Volgens e NVWA kan e voeselveilighei niet woren gegaraneer, al zijn er geen concrete aanwijzingen at e volksgezonhei in het geing is. Leest u ie zin gerust twee keer. Wat zijn e gevolgen van e terugroepactie? De afneers, rui 130 in Neerlan en circa 370 in het buitenlan, oeten proucten terughalen en hun afneers inforeren, ie op hun beurt recalls oeten uitvoeren. Alle berijven, an wel hun verzekeringsaatschappijen, krijgen te aken et hoge irecte en inirecte recallkosten. De Neerlanse vleesinustrie leit in het buitenlan forse iagoschae. Ook in Neerlan krijgt het vertrouwen van e consuent een knauw. Door e ovang van e recall krijgen ensen e inruk at consuptie van het vlees wel schaelijk oet zijn. Dat aar geen concrete aanwijzingen voor zijn, bewijst in e onnavolgbare reenering van soige consuenten juist at at wél zo is. Tot slot woren consuenten lang in onzekerhei gehouen over e veilighei van e proucten in hun koelkast oorat e voeselautoriteiten berijven twee weken e tij hebben gegeven o proucten terug te halen, veel langer an e wet voorschrijft. Dat er fraue is gepleeg, sprake is van voeselvuilighei, is uielijk. Het is wenselijk at er har wort opgetreen tegen ensen ie bewust e kluit belazer hebben. De gegevens op een etiket oeten correct zijn, aar je oet alleen aan e noore trekken als je aaree een rap kunt voorkoen. De volksgezonhei is niet in het geing. In een runvleesprouct, bijvoorbeel lasagne, is aar een klein eel vlees. Van at vlees is ogelijk een zeer klein eel paarenvlees en aarvan zou een klein eel eventueel verontreinig kunnen zijn et iergeneesielen. Van ij ha ie terughaalactie niet gehoeven. Ik zou zeggen: eet sakelijk. Norbert van er Werff, reactiecoörinator eisa voeingsieleninustrie april _ixe.in :15

6 Reacties op evi.nl Even terugrekenen: 500 onsters genoen en bij 2 aarvan 1.4 % paaren DNA aangetroffen vergelijk iverse publicaties. 50 ln kg / 500 = 100,000. Daarvan 1.4 % = 2800 kg paar. Bij 700 kg per paar ongeveer, spreken we over... 4 paaren in ie hele partij? Daar heeft er 1 fenylbutazon geha? En at kleine beetje eicijn rechtvaarigt eze enore recall? Want... veel is verwerkt in lasagna, gehaktbroojes, bapao, enz. Sorry, aar e kans, at ik oor een eteoriet getroffen wort OF wil e NVWA zo uielijk laten zien, hoe belangrijk ze zijn, us geen bezuiniging op hun ienst aar een forse uitbreiing? Harry reageert op het bericht NVWA roept 50 iljoen kilo vlees terug. Ik ben het heleaal eens et e operking van Marcel Schuttelaar over e NVWA. Een treurig steen voorbeel is het optreen bij e EHEC besetting waarbij tientallen tonnen Neerlanse kokoers uit e hanel weren gehaal terwijl e NVWA nota bene zelf in een eerer eigen onerzoek kiegroenten als potentiële bron van besetting ha aangewezen. Over het hoof gezien en niet aan Duitslan en e EFSA geel! De crisis waarin e instelling verkeert blijkt ook uit e onzichtbaar- en onhoorbaarhei bij voesel en waren incienten. Als er al voorlichting over e achtergronen, risico s en aatregelen van e NVWA en e berijven wort gegeven gebeurt it veelal weinig overtuigen en zelfs oneskunig. Dit biet ook weinig vertrouwen in e effectiviteit van e hanhaving. De inspecteur generaal ie onlangs is vertrokken is geurene zijn aanstelling voor het publiek volleig onzichtbaar geweest. Ook bij ernstige incienten leek hij zich te verschuilen in zijn kantoor, waarschijnlijk ruk et het reorganiseren van e vorige interne reorganisatie. Misschien ook oat hij als belastingeskunige op het werkgebie van e NVWA inhouelijk onkunig was. De nieuwe IG heeft gelukkig een wetenschappelijk achtergron ie he in staat oet stellen o te oorelen over e inhou en betekenis van het gecopliceere werk van zijn eewerkers. Hopelijk is hij iner publieksschuw als zijn voorganger en urft hij bij ernstige voeselincienten et autoriteit en overtuigingskracht in e eia over oorzaken en aatregelen te spreken zoat het vertrouwen in binnen- en buitenlan herstel kan woren. Maar nog belangrijker is at hij e NVWA weer op het goee spoor zet zoner nog eer reorganisaties. Paul Mathot reageert op het bericht Bezuiniging op NVWA verslechtert controles. Royeren, zulke gasten oeten NOOIT eer ogen hanelen in voeingsielen. Deze bezorgen e gehele voeingssector een slecht iago. Winsten ie ze geaakt hebben verhalen op e partij en terugsluizen naar e proucenten. Marco is uielijk bij het bericht Ook verboen schapenvlees van Draap Traing. Mixe D.E Master Bleners 1753 ogelijk verkocht AMSTERDAM D.E Master Bleners 1753 onerhanelt over een ogelijke overnae. De van oorsprong Duitse investeerersgroep Joh. A. Benckiser (JAB) heeft een officieel bo uitgebracht op e aanelen van D.E Master Bleners van in totaal zo n 7,5 iljar euro. De Raa van Bestuur van D.E Master Bleners beveelt het overnaebo aan. Het hoofkantoor, het werelwije R&D-centru en alle prouctiefaciliteiten in Neerlan blijven operationeel. JAB heeft al een inerheisbelang van 15,05 procent. De investeringsgroep heeft iverse preiu erken in e categorie fast oving consuer goos, oner eer Peet s Coffee an Tea en koffieretailer Caribou Coffee. Duitse Borggreve wil Bolletje overneen ALMELO Bolletje wort waarschijnlijk overgenoen oor het Duitse Borggreve uit Neuenhaus. De overnae zou bijna ron zijn, berichtte het berijf op 8 april. Ein vorig jaar ketste e overnae van Bolletje et Continental Bakeries op het laatste oent af, oat e twee berijven saen te achtig zouen woren, waaroor e beschuitprijs ohoog zou kunnen gaan, stele e NMa toen. Volgens Bolletje is er nu geen toesteing van e eeingingsautoriteit noig, oat het Duitse berijf in Neerlan slechts een beperkte ozet heeft. Borggreve is eveneens proucent van beschuit en koekjes. Het berijf ligt aan e anere kant van e grens op rui 20 kiloeter afstan van Bolletje in Alelo. De naa Bolletje blijft na e overnae gewoon bestaan. Wel zullen ogelijk proucten van het Duitse berijf oner Bolletje-naa op e Neerlanse arkt koen, zoals er ook proucten van Bolletje op e Duitse arkt gebracht woren. Met e overnae enken beie berijven internationaler aan e weg te kunnen tieren. Ze hebben saen 800 eewerkers en halen een jaarozet van zo n 200 iljoen euro. Het is onbeken hoeveel gel er is geoei et e overnae. Chinees berijf knoeit et Neerlans elkpoeer PEKING In China heeft iport- en istributieberijf Xile Li geknoei et elkpoeer van het Neerlanse Hero Nutraefense. Chinese superarkten oesten aaro e opnieuw verpakte proucten et een onjuiste THT-atu uit e hanel halen. Volgens Chinees staatspersbureau Xinhua heeft het Chinese Xile Li, een geautoriseer ealer van e Zwitserse Hero Group, een partij elkpoeer waarvan e THT-atu was verlopen, opgekocht op e Europese arkt en illegaal (zoner iportcertificaten) China in gesokkel. Daarna is het geeng et legale proucten van Hero Nutraefense, opnieuw verpakt en et valse THTata en batchnuers op e Chinese arkt gebracht. Ook zou het elkpoeer verkocht zijn als 100 procent afkostig van Neerlanse elk. Daarnaast zou poeer voor ouere kineren verkocht zijn als uurer zuigelingenelkpoeer. D D i g g h z s r V t p V R g z l s n 2 i D z o a h N N S b P r E B t e D z E p s 6 eisa voeingsieleninustrie april _ixe.in :15

7 Zwart vinkje is onbegrijpelijk DOETINCHEM - Het Vinkje in zwart is onbegrijpelijk voor consuenten. Dat stelt 57 procent van e steers op e EVMI-poll. De Stichting Ik Kies Bewust stele enige tij geleen at het Vinkje, voorheen het Ik Kies Bewust-logo, ook in zwart-wit ag woren gebruikt. Dat ag op zogeheten bugetverpakkingen et slechts twee kleurgangen. Oat e verpakking, vaak o financiële of technische reenen, weinig kleuren heeft, past het eerkleurige Vinkje aar naelijk niet op. Daarnaast ag het zwart-witte Vinkje op etiketten van verse groenten en fruit staan. Het Vinkje et e groene ran staat op gezonere proucten uit e Schijf van Vijf, het Vinkje et e blauwe cirkel uit e betere keuze in overige proucten aan. Bij proucten et het zwart-witte Vinkje is e tekst in het logo onerscheien: Gezonere Keuze binnen eze prouctgroep staat op Schijf van Vijf-proucten, Bewuste Keuze binnen eze prouctgroep op e betere keuze in overige proucten. Van e steers eent 24 procent at geïnteresseere consuenten het zwarte vinkje et bijpassen tekstje best kunnen begrijpen. 19 Procent stelt at een zwart logo niet ieaal is, aar at het op een verpakking waarop geen kleur wort gebruikt, nu eenaal niet aners kan. Verkoopip gerookte zal slechts tijelijk RIJSWIJK De salonellabesetting van gerookte zal in het najaar van 2012 zorge voor een forse, aar slechts tijelijke verkoopaling. De totale thuisconsuptie van gerookte zal is vorig jaar naelijk zelfs nog hoger uitgevallen an in Dat blijkt uit e onerzoek van GfK in opracht van het Neerlans Visbureau. De forse aling in e verkoop van gerookte zal na e besetting bij Foppen uure ongeveer vijf weken. Daarna steeg het aantal verkopen weer, o uiteinelijk us hoger uit te koen an in het jaar ervoor. Neerlanse consuenten aten vorig jaar zo n rie procent iner vis an in In 2012 wer oor e Neerlaner geiel 3,42 kilo vis per jaar gegeten, tegenover 3,55 kilo in Separatorvlees kan voeingsboe bacteriën voren PARMA Separatorvlees at is gewonnen oner hoge ruk kan een voeingsboe voren voor bacteriën. Dat blijkt uit een avies van e Europese voeselautoriteit EFSA. Er zijn twee ethoes o bij pluivee en varkens e vleesresten echanisch van e karkassen te halen. Bij e ethoe zóner hoge ruk wort het vlees van het karkas geschraapt, bij e ethoe et hoge ruk gaat het vlees oor een soort zeef. Bij e hogerukethoe wort e structuur van e spieren aangetast en koen voeingsstoffen vrij, ie een voeingsboe voren voor bacteriegroei. Goee hygiëne is aaro extra belangrijk. Oner hoge ruk verkregen separatorvlees oet oniellijk woren ingevroren en ag alleen woren gebruikt in verhitte proucten. De oner hoge ruk verkregen vleespasta wort oner eer gebruikt in hotogs. Separatorvlees oet als zoanig woren gelabel en ag niet woren eegetel bij het vleesgehalte van het prouct. EFSA heeft vastgestel at calciu at tijens e processing vrijkot uit het bot, gebruikt kan woren als paraeter o separatorvlees te onerscheien van niet-echanisch verkregen vlees. Fabrikanten en inspecteurs kunnen op ie anier vaststellen of in een prouct separatorvlees zit of niet. Kort nieuws DHA uit vis gezoner Het is gezoner o het eervouig onverzaige vetzuur DHA binnen te krijgen oor consuptie van vis, an uit een voeingssuppleent. Dat suggereren Aerikaanse en Duitse onerzoekers in twee onerzoeken in het wetenschappelijke tijschrift PNAS. E-healthprograa helpt bij zoutreuctie Een E-healthprograa kan nierpatiënten helpen o ervoor te zorgen at ze niet te veel zout inneen. Universitair Meisch Centru Groningen en het Leis Universitair Meisch Centru voeren saen et e Nierpatiënten Vereniging Neerlan een project uit waarbij patiënten stapsgewijs hun voeingsgewoonten aanpassen. Paarekooper neet Van er Wint over Verpakkingsfabrikant Paarekooper Group neet e Van er Wint Group over van e Clonalkin Group. De cobinatie Paarekooper en Van er Wint realiseert et 380 fte s een jaarozet van circa 250 iljoen euro et verpakkingen voor iverse arkten, zoals retail, fooservice, inustrie, horti- en agricultuur. Staay Foo Group neet Vernooij over Groenten- en fruitberijf Staay Foo Group uit Barenrecht neet e activiteiten van Fruitberijf J.C. Vernooij uit Vleuten over. Het berijf gaat verer oner e naa Frupaks-Vernooij. Chris Barrow cso Heineken Heineken heeft Chris Barrow benoe tot chief strategy officer (cso). Barrow is anaging irector van Heineken Brazil. Vanaf augustus gaat hij zich in e nieuw gecreëere functie bezighouen et e uitbouw van e breere berijfsstrategie van het concern. Coca-Cola schrapt banen in VS Coca-Cola gaat in e Verenige Staten oor het hele berijf heen 750 banen schrappen, waarvan een kwart op het hoofkantoor in Atlanta. Het frisrankconcern zegt at saneren noozakelijk is o e berijfsvoering te stroolijnen. Prouctie oerwouvrije kaas De Liburgse kaasfabrikant Aurora heeft e opracht van Milieuefensie en Jongeren Milieu Actief (JMA) gekregen o rui oerwouvrije kazen te gaan prouceren. Het gaat hier o kazen voor Kleine Hoefprint, geaakt van elk van koeien ie geen Zui-Aerikaanse soja hebben gegeten. Recall Kit Kat-repen Nestlé heeft ein aart in acht lanen Kit Kat Chunky Bars en Kit Kat paaseieren teruggeroepen oat er plastic eeltjes in konen zitten. Het plastic was in e Bulgaarse prouctielocatie afgebroken van e al. In Neerlan was er geen recall. (Foto SignEleents) eisa voeingsieleninustrie april _ixe.in :15

8 Verpakkingsbeurs Epack Sneller, efficiënter en hygiënischer Tekst en foto s: Norbert van er Werff Op e verpakkingsbeurs Epack, op 27 en 28 aart in e Brabanthallen in Den Bosch, weren behoorlijk wat nieuwe proucten gepresenteer. EVMI na een kijkje. Veel robots waren er te zien op e Epack. Fanuc presenteere e M710, een vijf-assige pick n place robot. Door e vijf gewrichten is e robot zeer flexibel, legt Annelies Vaner Hulst van Fanuc Robotics Benelux uit. Op e beurs presenteere het berijf een vijfassige robot, aar er zijn ook robots et zes assen beschikbaar. Daaroor heeft e robotar veel eer ogelijkheen o proucten te pakken en te plaatsen. Niet alleen van een rechte positie naar een rechte positie, aar ook van of naar een schuine positie. De besturing van e M710 is sneller an van eerere oellen en is ook energiezuiniger, stelt Vaner Hulst. De robot kan in één secone 720 graen o zijn as raaien, vult Arne Geijsen van Fanuc aan. Een aner vooreel is at e robot copact is en us ook in kleine ruites kan woren ingezet. De robot op e Epack oet e hanling van flessen, aar e M710 kan woren uitgerust et uiteenlopene grijpers voor verschillene voe- ingsielen. Het is ook ogelijk proucten op te pakken oor een vacuü te creëren, bijvoorbeel bij kwetsbare proucten. MuniScan Muni Technology presenteere e Muni- Scan, een cobinatie van een laserprinter ie coes op bijvoorbeel bierflesjes print en een caerasystee at e coes controleert. Zo n laser haen we al in ons leveringsprograa, zegt sales engineer Danny Koekebakker van Muni Technology (foto oner), at het systee ontwikkele in saenwerking et Eagle Vision. Maar e cobinatie et caera-inspectie is nieuw. Doorat e twee functies in één achine zijn verenig, krijgen voeingsielenfabrikanten bij eventuele probleen niet te aken et verschillene leveranciers ie naar elkaar wijzen. De software vergelijkt het et e caera geaakte beel van e geprinte houbaarheisatu, barcoe of QR-coe et het goegekeure voorbeel. Bij afwijkingen woren e proucten uitgeworpen. De laserprinter verwerkt bij Heineken flesjes per uur. Koekebakker: De grens is niet zo zeer e laser, aar e prouctiesnelhei bij e fabrikant. Muni Technology presenteere op e beurs ook een controleweger van OCS et twee weegcellen ie naast wegingen ook röntgeninspectie uitvoert. Door e cobinatie kunnen voeingsielenfabrikanten veel ruite besparen. De achine is ontwikkel oor het Duitse Wipotech, legt Patrick Sit van Muni Technology uit. Wipotech aakt wegers van uitzonerlijk hoge kwaliteit. Het berijf aakt bijna alles in eigen huis. Alles wort uitgebalanceer en e aansluiting van e weegcel naar e otor is zelfs et gouraa. Er is een weger ie 700 wegingen per inuut kan uitvoeren, officieel geijkt. Nieuw is e cobinatie van e weger et X-ray. Het systee werkt niet et ioes aar et een röntgencaeraetectiesystee waaroor, volgens Sit, vervuiling beter te zien is. Het gaat aarbij o steen, allerlei s k v a G P g a w k V r b l t b s k r b t p z D D v v g D M s 8 eisa voeingsieleninustrie april _epack.in :14

9 soorten etaal, glas en iverse soorten kunststof. Met het apparaat zijn veel iner vierkante eters noig an bij twee afzonerlijke achines, oat hier slechts één aanvoerban noig is. Grootkaerbanachine Proinent op e Multivac-stan ston e grootkaerbanachine B610 voor het vacueren van grote proucten, tot wel 27 centieter hoog. De grote kaer stelt extra eisen aan e robuusthei van e achine. Doorat e ruite in e achine volleig vacuü wort gezogen, is e ruk vanaf e buitenkant enor. Multivac heeft e banachine aaro extra stevig geaakt. Volgens acountanager Gerar Brockhoff (foto rechts) is er in e voeingsieleninustrie behoefte aan zulke grote kaers. Op e stan lagen op e ban kaaswielen, aar in e praktijk wort e achine gebruikt voor bijvoorbeel reststukken kaas, ie overblijven na het snijen van blokken. Die gevacueere blokken gaan vervolgens naar berijven ie e reststukken raspen, legt Brockhoff uit. Ook in e vleesinustrie wort e banachine gebruikt voor oner eer lange lenes, e achtervoet van een run of een varken of coplete haen. In e visinustrie woren hele zalen gevacueer. De grootkaerbanachine werkt als volgt: De proucten woren hanatig in zakken van verschillen foraat geaan, naar gelang e grootte van het prouct. Ze woren vervolgens op e ban geleg en naar e kaer getransporteer. De kaer wort gevacueer, zoat ook e zak wort leeggezogen. De zak wort aarop geseal. Multivac toone op e Epack bovenien e saen et Snapsil ontwikkele verpakkingen voor sausjes, waarbij het folie niet wort losgetrokken, aar ogebogen, zoat e verpakking breekt en het sausje of e ressing uit e plastic verpakking bakje kan woren geschonken. In e vitrine van Multivac waren ook iverse skinpacks te zien, et vlees of vis op een tray waarbij e verpakking gevacueer is. Het folie volgt hieroor e vor van het prouct, zoat het prouct beter zichtbaar is an bijvoorbeel bij e in Neerlan zo populaire MAP-verpakking. Skinpacks zijn populair in Zui-Europa, aar volgens Brockhoff zijn ze hier ook aan een opars bezig. Het begint te koen, vooral in het hogere segent vleesproucten. Freshline Plus ciliner Een MAP-verpakking zorgt ervoor at proucten langer houbaar zijn. Maar an ag er geen kruisbesetting plaatsvinen via e gasciliner. De nieuwe Freshline Plus ciliner van Air Proucts heeft aaro aan e buitenkant e speciale BioCote antiicrobiële coating ie e groei van icro-organisen tegengaat. De ciliner is bovenien voorzien van een speciaal filter at alles groter an 0,2 icron eruit zeeft. Instanties als BRC stellen stees strengere eisen. Met e Freshline Plus lopen we aarop vooruit, zegt Erik Branes van Air Proucts (foto rechtsoner). Het berijf levert e Freshline gassen en gasengsels voor e prouctie en verpakking van kant-en-klaaraaltijen, rauw en gekookt vlees, vleeswaren, zuivel en bakproucten. Air Proucts presenteere bovenien e nieuwe Freshline MP tunnelvriezer, een nieuwe vriestunnel waarbij wort gekoel et stikstof. De tunnelvriezer biet ogelijkheen voor koelen, aar ook voor het iniviueel invriezen van proucten. De tunnelvriezer kan per uur 3000 kilo prouct invriezen en kan 20 uur volcontinu raaien. In e tunnel is een afzuigsystee aangebracht, at besetting van proucten oor conensatie voorkot, e afzuigkap is voorzien van een schoonaakring. Door het easy opening syste en een speciaal systee voor e reiniging van e ban kan e vriestunnel eenvouig woren schoongeaakt. eisa voeingsieleninustrie april _epack.in :14

10 Consuent ontevreen over kwaliteit in superarkt Bij Streekbox geen ruite voor ketenvervuiling Tekst: Norbert van er Werff Foto s: Norbert van er Werff, Streekbox Consuenten zijn ontevreen over e kwaliteit van proucten in e superarkt. Ze willen weten waar hun eten vanaan kot en ergeren zich aan het gebrek aan transparantie, betogen Bastiaan Meijer van Streekbox en Leen Menken van e gelijknaige logistiek ienstverlener. Hun oplossing is e Streekbox, een oos et groente, fruit, vleeswaren, zuivel en anere abachtelijke proucten van hoge kwaliteit uit e eigen regio ie aan huis wort afgelever. Bastiaan Meijer van Streekbox (links) en Leen Menken van e gelijknaige logistiek ienstverlener. De foosector heeft zich al langer vervree van e consuent, eent Leen Menken, oprichter van Leen Menken Fooservice Logistics. Door twee incienten is at e afgelopen aanen versterkt, vint hij. Eerst was er e et Salonella verontreinige zal van Foppen uit Harerwijk. De zal kwa uit Noorwegen, ging via Neerlan naar Griekenlan en kwa weer terug o vervolgens voor een eel te woren geëxporteer. Daarna was er e affaire et paarenvlees at in allerlei proucten wer aangetroffen, terwijl at niet op het etiket ston. In beie gevallen ontstonen er fouten in e keten. De grootwinkelberijven hebben inferieure proucten weten te stanaariseren. De kritiek richt zich verer op het heen-en-weer gesleep et proucten en op het gebrek aan transparantie, vult algeeen irecteur Bastiaan Meijer van Streekbox aan. Anere voorbeelen zijn kipfilet ie in Afrika wort verwerkt en garnalen ie naar Marokko gaan o te woren gepel. Superarkten kunnen niet goe vertellen waar hun prouct vanaan kot. Tachtig procent van e paprika s wort gelever oor slechts twee berijven, uit Barenrecht. Ze kopen al ie paprika s als anoniee proucten op e veiling. Beien enen at retailers aar nu nog ee wegkoen, aar straks niet eer. Superarkten wachten af tot ze bij het kantelpunt zijn aangekoen en niet aners eer kunnen an investeren in kwaliteit, zoat ze e herkost van het prouct ook kunnen garaneren, zegt Meijer. Menken: Er is nu nog geen kritische assa, aar veel ensen gaan naar e superarkt et een groot ongenoegen. S E s u h n v p v Social eia De kritiek van e consuent richt zich voornaelijk tegen e grote superarktketens, stellen ze. De onvree wort oner anere gevoe oor fils als Super Size Me en Foo Inc. Maar ook oor e aanacht van tv-prograa s als e Keuringsienst van Waare en Raar voor isstanen in e voeingsielenbranche. Door e huiige hoogwaarige counicatieielen, zoals e social eia, is e consuent aan het woor. Op e website van tv-prograa Raar wer in een bericht over achtsisbruik binnen e grootwinkelberijven Streekbox genoe als alternatief waarbij er weinig ruite voor vervuiling van e keten is. Binnen een ag haen consuenten vijf pagina s volgeschreven et reacties 10 eisa voeingsieleninustrie april _streekbox.in :20

11 Schaalvergroting Een anere reen voor e onvree is e schaalvergroting. Sins e jaren zeventig is er uit winstbejag een extree hoeveelhei voeing, zoals vlees en agf, geprouceer ten behoeve van e export, zegt Menken. Je ziet nu at het elastiek terugschiet. Telers en vleesproucenten leveren liever aan Streekbox an aan Vion of The Greenery. Ze zijn an wat iner zeker van afnae, aar kunnen wel passie in hun prouct leggen. Ook Meijer stelt vast at boeren en tuiners ontevreen zijn et e huiige situatie. Bij e verkiezing van e beste paprika van het jaar bleek at e winnaar ook bij Albert Heijn ligt. Dezelfe paprika, van ezelfe teler, aar an et een totaal anere saak. De teler haastte zich te zeggen at hij e kans niet kreeg een goe prouct te leveren, oat hij e paprika s al twee weken voor ze rijp zijn, oet leveren... Bij Streekbox gaat alles razensnel. De organisatie oet op aanag e bestellingen bij e proucenten en ie woren an op insag geoogst. Op woensag koen ze binnen bij Leen Menken en een ag later woren ze bezorg bij e consuent thuis. Kwaliteitstesten Streekbox werkt saen et enkele honeren boeren, kleine coöperaties en abachtelijke proucenten. De eelneene boeren hebben kleine percelen, van zo n 50 tot 100 hectare. O hoeveel boeren het precies gaat is lastig te zeggen, oat het afhankelijk is van het seizoen. Een aspergeteler levert iers aar een klein eel van het jaar. Meijer: Het gaat o topproucten: kaas en anere zuivel, prei, uien, knoflook, pepers, snijbiet. De boeren oeten voloene iversiteit en voloene volue kunnen leveren. Alles oet van hoge kwaliteit zijn. We voeren zelf kwaliteitstesten uit. Alle proucten woren visueel en op saak getest, oner eer oor culinair recensent Janneke Vreugenhil. Eigen behoefte Streekbox heeft iniels enkele uizenen klanten in e regio s Astera-Alkaar- Haarle, Utrecht-Aersfoort-Alere, Gorin- >>> Drie pakketten Streekbox biet op abonneentsbasis e keuze uit rie pakketten: e vegetarische veggiebox, e basisbox en e luxere plusbox. De veggiebox bevat iniaal 12 proucten en kost 27,50 euro, e basisbox en e plusbox bestaan uit 15 proucten voor respectievelijk 32,50 euro of 42,50 euro. De prijzen zijn echter afhankelijk van het soort abonneent. Twee volwassenen kunnen van een box twee ware aaltijen en een lunch bereien. Streekbox levert aar ook e recepten voor. eisa voeingsieleninustrie april _streekbox.in :20

12 che-dorrecht en Den Haag-Rottera. De klanten woren geworven via e website streekbox.nl. Bovenien is er veel on-totonreclae want e klanten zijn zeer actief op social eia. Meijer beacht het concept Streekbox in Het iee ontston uit eigen behoefte. Een achtergron in foo ha hij niet. Ik ben onerneer in arketingcounicatie en internetplatfors. Het eerste half jaar heb ik erover geaan o te kijken naar het verarkten van het prouct en naar e kwaliteitseisen. Het oeten eerlijke en heerlijke proucten zijn, uurzaa en lokaal geprouceer en e herkost oet gegaraneer zijn. Ik wile aan huis leveren en er geen retailer bij betrekken, want superarkten zijn niet bij achte o het verhaal achter e proucten te vertellen. Na ie eerste fase ging ik op zoek naar logistieke partners ie ij konen helpen. Dat heeft rie tot vier aanen geuur. Soige berijven waren te klein en leveren veel te lokaal, bij anere gaat pas vanaf proucten e koelcel open. Via relaties kwa ik bij Leen Menken terecht. In februari 2012 zijn we in contact gekoen en een paar weken later, op 7 aart, zijn we online gegaan. Eigenaar Leen Menken bleek Meijers visie te elen. Bij Menken was e affiniteit et abachtelijkhei en kwaliteit et e paplepel ingegoten. Wij haen thuis een elkfabriek. We leveren heel ooie proucten aan elkboeren. Zij konen aan klanten uitleggen wat er ooi was aan het prouct, ze roegen e passie voor het prouct uit. Ein jaren zestig kwaen e superarkten op. Aanvankelijk waren ie ketens nog niet zo groot, aar later wel. Alle elk kreeg een gestanaariseer vetgehalte, er was geen verschil eer tussen topkwaliteit en atige kwaliteit. Als zuivelberijf weren we geangel, het ging alleen nog aar o prijs-prijs-prijs. De consuent is ook gefocust geraakt op e prijs. Toen is e saakbeleving in hanen van e grote coöperaties en ketens gekoen, vult Meijer aan. Zij bepalen e vor en e saak van e proucten ie wij kopen. De consuent heeft geen keuzeogelijkhei. Het zuivelberijf van e failie Menken kwa uiteinelijk in hanen van Capina, at al weer een aantal jaren geleen is gefuseer et Frieslan Foos tot zuivelreus FrieslanCapina. Menken startte in 1987 een istributieberijf voor levensielen, aanvankelijk et nae vleeswaren, salaes en zuivel. Door consoliatie in e retail besloot hij zich te richten op fooservice en restaurantketens. Het berijf is uitgegroei tot logistiek ienstverlener. Leen Menken werkt ook saen et anere webshops. We leveren ook aan concurrenten van Streekbox, aar aar profiteert Streekbox juist van, want het leveringsgebie wort groter. Voorbeel inhou Basisbox -Soepkip -Donker Moutkorn -GIJS biologische oestuinja bessen-frabozen (370 gra) -Yoghurt naturel (1 liter) -Bosje kervel -GIJS appelsap (0,74 liter) -Bosje selerij -Traition Baquette Francaise -Krop sla -Eieren (6 stuks) -Prei -Jonagol appels (700 gra) -Alexia vastkokene aarappelen (1 kg) -Winterpeen (300 gra) -Gele uien (400 gra) 12 eisa voeingsieleninustrie april _streekbox.in :20

13 Slie oplossing Menken legt uit at het systee wort uitgerol et een slie logistieke oplossing. We hebben al lanelijk vrachtwagens et een koel-, vries- en roogcopartient rijen. O efficiënt te werken hebben we bij Astera en Utrecht een hub. Daar woren rolcontainers overgelaen in kleine koelbusjes voor e levering aan huis. We hebben ook zulke hubs in voorbereiing bij Einhoven en Arnhe. De regio s Rottera en Den Haag beleveren we rechtstreeks vanuit ons istributiecentru in Zoetereer. Meijer: De proucten ie we inkopen, laten we weer hier in Zoetereer koen. De wagens neen ie proucten op e terugweg ee. In het begin is e logistiek lastig, aar zora je eer volue krijgt, wort het geakkelijker. Ein it jaar willen we lanelijke ekking hebben. Voor ein 2014 willen we in ieere straat in Neerlan geiel twee afleveraressen hebben. Meijer eent at het kleinschalige karakter blijft. De organisatie zal isschien wat groter woren, aar wij gaan geen tachtig iljoen paprika s van één teler kopen. We werken liever et tachtig telers. Wij kopen in bij eerere kleinschalige coöperaties. We willen prouctifferentiatie. Er koen Streekboxen voor verschillene regio s. Tachtig procent van e proucten kot uit e eigen regio en twintig procent is cross-over. Saner Hoogerbrugge: De oos oet eruitzien als een caeautje. Voorbeeloos Leen Menken krijgt van Streekbox een lijst van e proucten ie in e Streekboxen oeten zitten. Bij Menken wort een voorbeeloos opgeaakt en wort ter controle een foto naar Streekbox gestuur. De presentatie is iers van groot belang, legt Saner Hoogerbrugge uit, bij Menken verantwoorelijk voor het klantcontact Streekbox. Presentatie is het halve werk, e oos oet eruitzien als een caeautje. eisa voeingsieleninustrie april _streekbox.in :20

14 Beurs Bakkersvak Inspelen op e troonswisseling Tekst en foto s: Clara Bloehof, Hilco Wagenaar De tweee eitie van eze bakkerijbeurs Bakkersvak, op 10 en 11 aart in het Autotron in Rosalen trok een recoraantal bezoekers: bijna Zij konen oner eer proucten zien ie inspelen op e troonswisseling. De troonswisseling op 30 april biet een veelvou aan kansen voor e bakker. Op Bakkerssorbeert. Daaroor ontstaat een copleet zakje, ie alle zuurstof in een verpakking abvak toonen verschillene partijen hun prouctieeën. Zo presenteere CSM Benelux het ring, vet-oxiatie en e groei van icro-orga- zuurstofvrije verpakking en woren verkleu- zogenoee Koningsbroo: een Walkornbroo in e vor van een kroon (foto boven). geboen oor e fira Dijkstra Vereenige uit nisen sterk gere. Fresh Care wort aan- Op e stan van Chocolaterie Cerisette uit Oisterwijk weren chocolaetabletten et een Lelysta. kroningsverpakking gepresenteer. Quiche of cake? Kruien- en sauzenspecialist Verstegen is een nieuwe speler in e bakkerijbranche. De Rotterase fira introuceere op e beurs rie quiche/cake-varianten: Quiche Cake Goulash, Quiche Cake Kip Kerrie en Quiche Cake Meiterrane. Het is geen echte quiche, het is geen cake, aar het is wél lekker, glilacht Jeroen van er Graaf, creatief innovatieanager bij Verstegen. De quiche/cake is als een gewone cake te aken in een blik, aar kan ook als ause in e vor van een lolly ( popcake ) of als essert woren gepresenteer. Lekker et spicy chocolae, tipt Van er Graaf. Zuurstofabsorbers Fresh Care Een eenvouige en natuurlijke anier o verpakte voeingsielen op saak te houen en e houbaarhei ervan te verlengen. Dat is Fresh Care: een innovatieve, hightech zuurstofabsorber in e vor van een klein 14 eisa voeingsieleninustrie april _bakkersvak.in :19

15 O-I investeert 21 iljoen in Leerase glasfabriek Brouwers willen onerscheiene fles Tekst: Norbert van er Werff Foto s: O-I en Norbert van er Werff In e glasfabriek van O-I in Leera heersen e grote getallen. In e plant woren jaarlijks eer an een iljar bierflessen geprouceer. In e ovens waar het glas wort gesolten, is het zo n 1600 graen Celsius. O-I gaf onlangs een presentatie ter gelegenhei van e aanpassingen in e fabriek, waaree een investering van 21 iljoen euro was geoei. De controlekaer. De net gevore roogloeiene flessen woren et rie stuks tegelijk oor e achine op e transportban gezet, waarna ze afkoelen. Het roogloeiene verwijnt al snel, aar toch uurt het anerhalf uur tot een uur en rie kwartier voorat ze kou zijn. Als e flessen eenaal zijn afgekoel, krijgen ze in het Col En een coating en woren ze uitvoerig gecontroleer op onregelatigheen. Jaarlijks koen aar liefst een iljar bierflessen uit e fabriek. Ook O-I zelf, wat staat voor Owens Illinois, is van e grote getallen. Het Aerikaanse berijf prouceert in 79 fabrieken werelwij elk rui verschillene verpakkingsoplossingen en zet aaree 7,4 iljar ollar (5,73 iljar euro) o. O-I aakt uitsluiten glazen verpakkingen. We zijn in tegenstelling tot onze grootste concurrenten voor 100 procent toegewij aan glas, legt Erik Bouts, presient voor Europa van O-I, uit. Zo kunnen we vol zelfvertrouwen e voorelen van it zuivere, natuurlijke en uurzae ateriaal prooten. In Europa staan 36 fabrieken in 11 lanen, waaree een ozet van rui 2,3 iljar euro wort behaal. De Benelux is voor O-I belangrijk want van e Europese lanen wort alleen in e wijnlanen Frankrijk en Italië eer ogezet. In Neerlan staan rie fabrieken: in Leera, Maastricht en Schiea. In Maastricht en Schiea woren flessen en potten geprouceer voor e ran- >>> eisa voeingsieleninustrie april _glaso-i.in :59

16 ken- en voeingsieleninustrie, in Leera woren vrijwel uitsluiten groene en aberkleurige bierflessen geaakt. Procescontrole O-I heeft voor 21 iljoen euro in e prouctiefaciliteit in Leera geïnvesteer. De investering ovat een nieuwe oven, nieuwe prouctieachines en nieuwe apparatuur voor prouctie- en kwaliteitscontrole. De therische isolatie wer verbeter en er kwa nieuwe procescontrole o het verbraningsproces beter te controleren en e efficiëntie te verhogen. De aatregelen oeten e CO 2 -uitstoot et 15 procent verineren. We kunnen nu goekoper, veiliger en flexibeler prouceren, vat plantanager Jules Herfst het saen. In totaal investeert e onerneing in iljoen euro in e fabrieken in Europa. Het gaat o prouctielocaties in Frankrijk, Duitslan, Italië en Tsjechië. Ook in e vestiging in Maastricht zal woren geïnvesteer. Onerscheien O-I wil et e investeringen beter kunnen inspelen op e wensen van e klanten. In Leera wort geprouceer voor grote brouwerijen als Heineken, Bavaria en Grolsch, aar ook voor regionale en lokale brouwerijen. Bierbrouwers willen stees vaker een bijzonere ecoratie in e fles, o hun erkbeel tot uiting te brengen en hun arktpositie te verstevigen, vertelt sales- en istributieirecteur voor e Benelux Gerar Pille. De onerneing heeft prouctontwikkelaars in ienst ie kunnen helpen bij het esign van nieuwe verpakkingen. Dunnere flessen Daarnaast hebben e brouwers wensen op het gebie van uurzaahei. Zo krijgt O-I verzoeken o e flessen lichter te aken, et iner ateriaal, aar ezelfe eigenschappen. Een zo un ogelijke fles scheelt niet alleen in gronstof en us gronstofkosten, aar ook in e kosten van transport. De flessen oeten echter wel veilig zijn. Of e flesjes voloen aan e specificaties wort intern getest, oor e klanten zelf, of oor eren zoals TNO, zegt Pille. Hoe ik het glas oet zijn, hangt af van wat een levensielenproucent oet et het prouct en hoe consuenten eree ogaan. Het gaat niet o light weight aar the right weight, vult Steffi Lenz aan, als new prouct evelopent anager werkzaa bij e locaties in Leera en Düsselorf. Als flesjes of potjes elkaar raken, oeten ze steviger zijn. Ook het prouct zelf is van belang. Als er ruk in e fles staat, zoals bij frisrank of ousserene wijn, oet e fles steviger zijn. Ze eent at het vaststellen van e juiste ikte een kwestie is van ervaring en van testen. Een eel van e investeringen in e glasfabriek was beste voor extra procescontrole en een upgrae van e inspectie van e flessen. Pille: De nieuwe inspectietechnologie stelt ons in staat o eer coplexe glascontainers te inspecteren; flessen et voren en ecoraties ie veelal opvallen en waaraan veel brouwers e voorkeur geven, zoat ze hun erk optiaal kunnen positioneren. Hot en De fabriek bestaat uit een war geeelte en een kou geeelte, het Hot En en het Col En. In het Hot En zitten e ovens en woren e flessen gevor. In it eel is ook e controlekaer et een tiental beelscheren 16 eisa voeingsieleninustrie april _glaso-i.in :00

17 waar e verschillene onerelen van e prouctie in e gaten kunnen woren gehouen en woren aangestuur. Op vieoscheren zijn e rie ovens te zien, waarin een teperatuur van 1600 graen Celsius heerst. De laag vloeibaar glas in e ovens is anerhalve eter hoog. Door een kleine opening stroot het glas naar e feeers van e achines. Het aken van e flessen gebeurt in twee stappen. Eerst wort e juiste hoeveelhei glas in een prefor gegoten en vervolgens wort het glas in e al tot e juiste vor uitgeblazen. In e vor heeft e fles nog een teperatuur van 1100 graen Celsius. Eenaal afgekoel gaan e flessen naar het koue geeelte van e fabriek. Daar woren alle flessen aan e buitenkant besproei et een bescherene laag. Door e coating woren ze glaer, waaroor ze bij brouwerijen iner snel ovallen, legt plantanager Herfst uit. In het Col En onergaan ze een uitgebreie reeks controles. Zo zijn er optische systeen ie het glas controleren op onregelatigheen en ook wort e spanning van het glas geeten. Bovenien woren er steekproeven genoen o flessen nog uitgebreier oor te lichten. Vervolgens woren e flessen etershoog gestapel. Een robot plaatst een laag van circa 20 bij 20 flessen op een tussenlegplaat ie oor een anere robot op e vorige laag is geleg. De stapels woren geseal. De laatste stap is het transport naar e klant, e brouwerijen waar e flessen woren afgevul. Het gaat niet o light weight aar the right weight, eent new prouct evelopent anager Steffi Lenz. Sales- en istributieirecteur Gerar Pille: Bierbrouwers willen stees vaker een bijzonere ecoratie in e fles. Plantanager Jules Herfst: We kunnen nu goekoper, veiliger en flexibeler prouceren. eisa voeingsieleninustrie april _glaso-i.in :01

18 Wageningen reageert op voeselschanalen Geen ketenverkorting aar transparantie Tekst: To van er Meer Foto s: Koos Groenewol, To van er Meer Paarenvlees in runvlees, varkensvlees in halal proucten, aflatoxine in elk, fraue et bio-eieren: zijn onze voeingsielen onbetrouwbaarer en gevaarlijker geworen of gaat het o oor e eia zwaar opgeblazen incienten? Wetenschappers van Wageningen UR over feiten en isverstanen ron e voeselschanalen. De Wageningenexperts (v.l.n.r.): Hans van Trijp (hoogleraar Marktkune en consuentengerag), Tiny van Boekel (hoogleraar Voeselkwaliteit), Tinka Murk, (hoogleraar Milieutoxicologie), Willy Baltussen (LEI-onerzoeker) en Robert van Gorco (irecteur Rikilt). Bij e recente voeselschanalen wort e beschuligene vinger nogal eens geheven richting e controlerene instanties in Europa. De experts vinen at niet terecht. Het is onzin o bij voeselincienten naar e overhei te wijzen, stelt Robert van Gorco, irecteur Rikilt. De taak van e overhei is hanhaving. De priaire verantwoorelijkhei voor een prouct ligt bij e proucent en leverancier. Ik erk at stees vaker een beel wort geschapen alsof controleurs zitten te slapen of heulen et e vijan (het fooberijf), zegt Tinka Murk, hoogleraar Milieutoxicologie. Hieroor weten ensen stees iner of ze een berijf of instituut kunnen vertrouwen. Bezuinigingen bij overheisinstellingen aken at e ovang van het controleapparaat sterk afneet. Marcel Schuttelaar (Schuttelaar & Partners) zei in aart in het Financieele Dagbla at e controles in Neerlan zijn achteruitgegaan. Tot 2000 waren we e beste van Europa. Nu neen we op zijn best een ienpositie in. Blijkbaar is e Neerlanse politiek geschrokken van e alarerene geluien. Het kabinet is nu berei af te zien van e bezuiniging van 4,2 iljoen euro op e NVWA, zo bleek tijens het voeselfraueebat, op 14 aart in e Tweee Kaer. Minister Schippers gaat kijken waar op e begroting ze gel kan vinen o e bezuinigingen terug te raaien. Ook gaf het kabinet bij het ebat aan fraue in e voeselketen strenger te gaan bestraffen. Dat was nog voorat e NVWA op 10 april aankonige at er vijftig iljoen kilo runvlees van vleesgroothanel Selten oest woren teruggeroepen We oeten e NVWA niet verwijten at e controles slecht zijn. De instantie oet wat zij kan, zegt hoogleraar Voeselkwaliteit Tiny van Boekel. Wel vint hij e bezuinigingen bij e NVWA te ver oorgevoer. Dat is een politieke keuze. Maar ik vrees at e balans te ver is oorgeslagen. Murk: Het zou helpen als e NVWA zegt: Dit kunnen wij nog wel oen en it niet. Er zijn bijvoorbeel ook aneren ie cheische en biologische analyses kunnen aken. Maak als NVWA heler wat je nog wel kan en wat niet, an kan het inisterie aar zo noig op inspringen. Controle werkt De Wageningse experts geloven niet at tegenwoorig eer geroel wort. Van Gorco: We horen er alleen eer over, oat het berijfsleven eer en beter controleert. Overal waar gel te verienen is, kot fraue voor. In zijn ogen wort oor e overhei (en wellicht ook oor het berijfsleven) aar zeer beperkt gecontroleer op fraue. Toch is e voeing e laatste jaren niet onveiliger geworen. Ieer is alerter geworen. Er zijn eer signalen en er wort beter en gerichter gecontroleer, us gaat het beter. Wel woren prioriteiten gestel, us wort er noogewongen (eer) risicogebaseer gecontroleer. Oat éér gecontroleer wort waar éér risico is, is het overzicht lastiger in beel te brengen. Hoe goe controles ook zullen woren, incienten zullen altij blijven bestaan eent Van Boekel. De controles werken in principe ook goe. Fraue is van alle tijen. Het is wel in te aen aar nooit geheel te voorkoen. Willy Baltussen, onerzoeker van het LEI en k z r f g o 2 n u i D c B t g b u o k G e o k H g g g v s s g g a b c K S V k p k s t h t g w g 18 eisa voeingsieleninustrie april _voeselschanaal.in :00

19 keteneskunige, vint econoische fraue, zoals het verkopen van paarenvlees als runvlees niet goe te praten, aar vint fraue ie consequenties heeft voor e volksgezonhei veel ernstiger. Hij wijst hierbij oner eer naar e filet aericain et 10 tot 20 procent varkensvlees en risico op salonellabesetting, zoals bleek tijens een tvuitzening van e Keuringsienst van Waare in aart De overhei legt e verantwoorelijkhei voor controles stees eer bij het berijfsleven. Baltussen verwacht veel van e interne controles in e keten. Dat ketenpartijen zelf gaan voor een iniu kwaliteitsstanaar, oor afspraken te aken. Meer labellen of eer controle oor e overhei bant het problee van voeselfraue volgens he niet uit. Wel wort volgens he nog te weinig over ketens heen gekeken. Retailketens kijken vooral opzij, naar elkaar, en leggen e ruk bij e leveranciers. Hij noet VanDrie Group als positief voorbeel. Die hebben een eigen kwaliteitssystee, aar ie hebben ook e leveranciers en afneers binnen e keten in eigen han. Hoogleraar Marktkune en consuentengerag Hans van Trijp vint at berijven het eigenlijk nooit goe kunnen oen. Dat zaken goe geregel zijn, wort als vanzelfspreken gezien. En als hiertegen gezonig wort, is e verontwaariging groot. We hebben us veel te verliezen en weinig te winnen. De schanalen oeten echter in het juiste perspectief woren gezien. Het zijn uitzoneringen, in 99,9 procent van e gevallen gaat het gewoon goe. Ook oeten we volgens he af van het iee at risico s heleaal zijn uit te bannen. Risico s zijn nu eenaal inherent aan coplexe ketens. Kortere ketens? Staatssecretaris Dijksa van EZ stele in e Volkskrant voor at e internationaler en aaroor ingewikkeler geworen ketens korter oeten woren. De Wageningse experts zijn aar geen voorstaner van. Zij kregen bijval van e FNLI ie op Foolog stele at kortere ketens geen oel op zich oeten zijn. Dat is van bovenaf ook niet af te wingen in een vrije arkt. Schakels hebben ook bestaansrecht oat ze waare toevoegen, bijvoorbeel het wassen of snijen voor verere verwerking, of het toevoegen van kruien. Overboige schakels verwijnen vanzelf oorat ketens efficiënter woren, vint e fabrikantenorganisatie. Het korter aken van e keten an sich lijkt e geen oplossing, alus Van Gorco. Volgens he heeft e lengte van e keten er Worst van zuiver paarenvlees. naelijk niets ee te aken. Volgens Baltussen benutten berijven zo veel ogelijk van hun proucten voor huane consuptie. Dit is naelijk goe voor e winst en rukt e consuentenprijs. Dat e voeselketen ingewikkel is en over vele schijven gaat, is volgens he gekoen oorat op prijs wort geconcurreer. Proucten zijn onerling sterk vergelijkbaar us als het vlees in Roeenië een cent goekoper is, halen we het in Roeenië. Het is eerer regel an uitzonering at er tussen proucent en consuent sos wel vier verwerkers en ook nog ienstverleners (in koeling, transport en opslag) zitten, ie ook nog in verschillene EU-listaten opereren. Transparantie De experts zien eer in transparantie in e keten an ketenverkorting. Met transparantie neet het aantal voeselschanalen niet af, aar we voorkoen er wel ee at hypes ontstaan, stelt Van Trijp. Het is een klein problee, us oet je het niet zo opblazen >>> Fraue is van alle tijen Voeselfraue kwa ook vroeger al geregel voor. De voorloper van e NVWA, e Keuringsienst van Waren, is in 1893 opgericht vanwege fraue et voesel. Het ging toen oner eer o aangelenge elk. Rikilt startte in 1903 o boterfraue te bestrijen. eisa voeingsieleninustrie april _voeselschanaal.in :01

20 tentieel gevaarlijke stof is, is er geen toxicologisch risico. In het Neerlans betekenen hazar en risk allebei risico. Maar het zijn twee totaal verschillene zaken. Bij hazar gaat het o het potentieel gevaar van een stof. Risk hangt saen et e ate van blootstelling aan e stof en het effect ervan. De aanwezighei van een stof zegt heleaal niets over het gevaar voor e volksgezonhei. De ate van blootstelling juist wel, stelt ze. Murk gaf aan at e toxicologische waare altij een avieswaare is. Het is aan e politiek o hier iets ee te oen. Bij aflatoxine ligt e toxicologische grenswaare (waarboven een gevaar voor e volksgezonhei optreet) op 0,5 µg per kilo. De EU koos ervoor e nor tien keer strenger te zetten, op 0,05 µg. Zit je an nog een factor twee boven eze EU-nor an is at us nog heleaal niet erg. Wel oet je streng controleren, want het is een zeer gevaarlijke stof. Ze geeft aan at er sos tv-ploegen bij haar langskoen, ie enken een onerwerp te hebben over zeer gevaarlijke stoffen. Als ik an zeg at uit e blootstelling blijkt at het heleaal niet zo gevaarlijk is, pakken ze e boel teleurgestel weer in, oat het ineens geen onerwerp eer is. Geen steingakerij Volgens haar woren consuenten onnoig bang geaakt. Het gevaar bestaat at ensen echte risico s niet eer kunnen onerscheien van schijnbare risico s. Met e huiige schanalen lijkt het of het slechter gaat et e huiige voeing oat het zo vaak in het nieuws kot. Hieroor blijven ensen bang. Murk pleit voor geegen journalistiek. Geen steingakerij, waarbij ieereen aar wat roept. De plastic soep in zee is slecht, aar het levert geen gevaar op voor e volksgezonhei. Hoeveel verer oet je het an nog onerzoeken? In plaats aarvan kunnen we beter focussen op onerzoek at echt belangrijk is, aar at niet zo in is. Denk bijvoorbeel aan e stoffen ie e waterzuivering overleven, zoals resten van zonnebrancrèes en eicijnen in rinkwater. Ik weet van e hazar, at honeren stof- De keten oet transparanter, vinen wetenschappers en onerzoekers van Wageningen UR. at het niet eer te anagen is. Transparantie is ook noig o vertrouwen van consuenten in hun voesel te herstellen. In e ogen van Van Boekel is e consuent vervree geraakt van zijn voesel. Ik vin at een groot problee. Fabrikanten leggen in e beelvoring van proucten veel te veel e naruk op het abachtelijke en te weinig op nieuwe technologieën. Hou als fabrikant op et ie abachtelijke flauwekul. Dus geen oaatjes in potten laten roeren, aar laten zien at we technologisch goe bezig zijn. Wees eerlijk over hoe je het oet en wees aar trots op. We oeten ook niet vervallen in extreen, als óf grootschalig, óf kleinschalig, vint Van Trijp. Het gaat o het bree spectru. Hij wijst op e verschillen in leeftij. De ouere generaties hebben vertrouwen in berijven, protocollen en regelgeving. De internetgeneraties neen niet eer voetstoots aan wat berijven zeggen. Niet hoe ze het georganiseer hebben is leien, aar wat ze laten zien. Staat op het etiket wat erin zit en is het veilig voor e volksgezonhei? Onnoige angst Volgens Murk zorgt verwarring over e teren hazar en risk bij consuenten onnoig voor angst als het gaat o voeselschanalen. Bij e aflatoxine in elk heeft e controle goe gewerkt. Hoewel het een po- fen oorgaan, aar hoe zit het et e risk? Wat zijn e echt beroere stoffen? Laten we át onerzoeken o eze stoffen vervolgens bij e bron weg te halen. Van Boekel stelt at op it oent alle eleenten aanwezig zijn voor het realiseren van gezone, uurzae en veilige voeing. Dat was honer jaar geleen nog niet zo. Hij pleit voor een aatschappelijk ebat over voesel. Zoner e huiige schanalen te willen bagatelliseren, zie ik voor e toekost een nog veel groter problee, naelijk e koene schaarste op voeselgebie, oor een groeiene werelbevolking en schaarser worene hulpbronnen. Híer oeten we e ensen bewust voor aken. 20 eisa voeingsieleninustrie april _voeselschanaal.in :01

Locatienieuws. BSO Giekerk Januari 2016. Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. BSO Giekerk Januari 2016. Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws BSO Giekerk Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen vanuit e BSO een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan

Nadere informatie

Locatienieuws. t Protternêst Februari 2016. Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. t Protternêst Februari 2016. Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws t Protternêst Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

INHOUD. Het systeem. pag. 5. pag. 8. Hoe het werkt. pag. 9. Stel uw eigen Pod Bar samen. pag. 10. Referenties. pag. 11. Waarom een Pod Bar?

INHOUD. Het systeem. pag. 5. pag. 8. Hoe het werkt. pag. 9. Stel uw eigen Pod Bar samen. pag. 10. Referenties. pag. 11. Waarom een Pod Bar? pag. 3 INHOUD Het systee Hoe het werkt Stel uw eigen Pod Bar saen Referenties Waaro een Pod Bar? pag. 5 pag. 8 pag. 9 pag. 10 pag. 11 Horeca Supplies B.V. Textielweg 20 3812 RV Aersfoort www.horeca-supplies.nl

Nadere informatie

Eenheden en grootheden:

Eenheden en grootheden: Eeneen en grooteen: Werelij zijn in et verleen zijn iverse eeneetelsel gebruikt. Door eze iversiteit en sos ook tecnisce incorrectei ontston veel verarring. In et zogenaae S.I. stelsel ort aan eze verarring

Nadere informatie

Locatienieuws. BSO de Reinbôge Januari 2016. Beste ouders/verzorgers, Even voorstellen

Locatienieuws. BSO de Reinbôge Januari 2016. Beste ouders/verzorgers, Even voorstellen Locatienieuws BSO e Reinbôge Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen vanuit e BSO een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te

Nadere informatie

Wijken voor bewoners Asset-Based Community Development in Nederland

Wijken voor bewoners Asset-Based Community Development in Nederland AB Wijken voor bewoners Asset-Base Community Development in Neerlan AB Wat is e ABCD-aanpak? De Asset-Base Community Development (ABCD)-benaering is een van oorsprong Amerikaanse methoe, ie lokale talenten

Nadere informatie

Voorkennis + lijst met standaardintegralen

Voorkennis + lijst met standaardintegralen Scheien van variabelen een oplosmethoe voor eerste ore-ifferentiaalvergelijkingen WISNET-HBO NHL upate mei 2009 Inleiing Het met pen en papier berekenen van e analytische oplossing van een eerste ore ifferentiaalverglijking

Nadere informatie

Locatienieuws. POV 't Healtsje BSO de Beamhutte Februari 2016. Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. POV 't Healtsje BSO de Beamhutte Februari 2016. Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws POV 't Healtsje BSO e Beamhutte Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen vanuit e POV en BSO een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4

Nadere informatie

Locatienieuws. Piipba Februari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. Piipba Februari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws Piipba Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone werkweken,

Nadere informatie

Locatienieuws. POV Protternêst Januari 2016. Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. POV Protternêst Januari 2016. Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws POV Protternêst Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement van. Uitvaartvereniging De Laatste Eer Ursem-Schermer. statutair gevestigd Ursem

Huishoudelijk Reglement van. Uitvaartvereniging De Laatste Eer Ursem-Schermer. statutair gevestigd Ursem Huishouelijk Reglement van Uitvaartvereniging De Laatste Eer Ursem-Schermer statutair gevestig Ursem 1 Inhousopgave huishouelijk reglement Blazije 2 Blazije 3 Blazije 4 Blazije 5 Blazije 6 Inhousopgave

Nadere informatie

Locatienieuws. KDV Mearkelân Februari 2016. Beste ouders/verzorgers, Welkom! Prietpraatje

Locatienieuws. KDV Mearkelân Februari 2016. Beste ouders/verzorgers, Welkom! Prietpraatje Locatienieuws KDV Mearkelân Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

Locatienieuws. POV Hummelhof Januari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. POV Hummelhof Januari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws POV Hummelhof Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

Een dag in het opleidingscentrum en het hoofdkwartier van de FBI Moordende concurrentie voor job bij FBI

Een dag in het opleidingscentrum en het hoofdkwartier van de FBI Moordende concurrentie voor job bij FBI 030_GPV1QU_20080614_VMGBI 12-06-2008 20:27 Pagina 30 30 Vacature zaterag 14 juni 2008 Een ag in het opleiingscentru en het hoofkwartier van e FBI Moorene concurrentie voor job bij FBI tekst Evy Ballegeer

Nadere informatie

BSO Giekerk locatie nieuws

BSO Giekerk locatie nieuws BSO Giekerk locatie nieuws Oktober 2015 Beste ouers/verzorgers, Wij vinen het fijn at we u oor miel van een nieuwsbrief e sfeer kunnen laten proeven van e Kinerwou groep/locatie van uw kin(eren). Leuke

Nadere informatie

15 Financiële reorganisatie

15 Financiële reorganisatie 15 Finaniële reorganisatie hoofstuk 15.1 A 15.2 C 15.3 A 15.4 B 15.5 C 15.6 D 15.7 D 15.8 A 15.9 C 15.10 D 15.11 B 3.000.000 + 4.000.000 3.000.000 = 4.000.000 15.12 C 15.13 C ((3.000 + 2.000 4.000) / 3.000)

Nadere informatie

VAN DER LOUW GRAFISCH CENTRUM

VAN DER LOUW GRAFISCH CENTRUM Op onze Special Projects af - eling woren innovatieve promotieartikelen en verpakkingen ontworpen ie aan al uw wensen voloen. Heeft u zelf een goe iee, an werken wij at verer uit. Heeft u zelf géén iee,

Nadere informatie

Bevraging Op weg naar het Zuiden i.s.m. Kwaliteitszorg

Bevraging Op weg naar het Zuiden i.s.m. Kwaliteitszorg Bevraging Op weg naar het Zuien i.s.m. Kwaliteitszorg Respons Groep Aantal Percentage LER - Lerarenopleiing 4 12,50% M&T - Management & Technologie 4 12,50% G&W - Gezonhei en Welzijn 24 75,00% Afname:

Nadere informatie

Gemeente Heerhugowaard, Parelhof 1, 1703 EZ Heerhugowaard, 14 072, www.heerhugowaard.nl De afvalkalender is een uitgave van Gemeente Heerhugowaard.

Gemeente Heerhugowaard, Parelhof 1, 1703 EZ Heerhugowaard, 14 072, www.heerhugowaard.nl De afvalkalender is een uitgave van Gemeente Heerhugowaard. Geeente Heerhugoaar, Parelhof, 0 EZ Heerhugoaar, 0,.heerhugoaar.nl De afalkalener is een uitgae an Geeente Heerhugoaar. Vorgeing en prouctie: Multicopy Heerhugoaar. Afalkalener 0 Inhousopgae Vooroor Aanbieen

Nadere informatie

Partou KDV Prins Frederiklaan 20, 0-4 jaar

Partou KDV Prins Frederiklaan 20, 0-4 jaar Partou KDV Prins Freeriklaan 0, 0-4 jaar We zijn blij at u heeft gekozen voor Partou. Als vestigingsmanager, samen met mijn team, heet ik u en uw kin van harte welkom. In it boekje kunt u lezen wat e belangrijkste

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 4 Voorkennis V-1 a De oörinaten zijn A( 2, 1), B(2, 3) en C(5, 4 Qw ). V-2 a Per stap van 1 naar rehts gaat e lijn Qw omhoog. Vanuit C ga je 7 stappen naar rehts en us 7 Qw = 3 Qw omhoog. Omat 4 Qw + 3

Nadere informatie

Resultaten quick scan flora en fauna projectgebied Jacobskamp

Resultaten quick scan flora en fauna projectgebied Jacobskamp Resultaten quick scan flora en fauna projectgebie Jacobskamp Ecoresult oor Leon Boon Inleiing In opracht van Buro Maerlant heeft Ecoresult in het projectgebie Jacobskamp in gemeente Den Dungen een quick

Nadere informatie

Hoofdstuk 11A - Rekenen

Hoofdstuk 11A - Rekenen Voorkennis V- aantal grammen 000 00 aantal euro s 6,0 0,006, Je moet e, etalen. V-a aantal m 00 aantal euro s 4 000 6 V-a Hij moet e 6.,- etalen. aantal m 00 0,00 aantal euro s 4 000 6 6 Hij krijgt m mortel

Nadere informatie

Adres: Kerkstraat 26 Postcode en plaats: 3286 AK Klaaswaal Telefoonnummer: 0187-480 447. Datum start: 15 december 2012 Datum goedgekeurd:

Adres: Kerkstraat 26 Postcode en plaats: 3286 AK Klaaswaal Telefoonnummer: 0187-480 447. Datum start: 15 december 2012 Datum goedgekeurd: Plan van aanpak Huisartsenpost 't Hellegat Ares: Kerkstraat 26 Postcoe en plaats: 3286 AK Klaaswaal Telefoonnummer: 0187-480 447 E-mailares: Scope van eze RIE: Gebruikte inventarisatievragenlijst: info@haphellegat.nl

Nadere informatie

Afgeleiden berekenen met DERIVE

Afgeleiden berekenen met DERIVE /09/007 Afgeleien met DERIVE.fw 18:48:0 Afgeleien berekenen met DERIVE In DERIVE zijn alle regels ingebouw waarmee je ook op papier afgeleien berekent: lineariteit, prouct- en quotiëntregel, kettingregel.

Nadere informatie

Locatienieuws. Het Zonnetje Januari 2016. Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. Het Zonnetje Januari 2016. Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws Het Zonnetje Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen een goe en gelukkig 2016! Na e Kerstvakantie achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone werkweken,

Nadere informatie

Grondwater, wie. doet wat?

Grondwater, wie. doet wat? Gronwater, wie oet wat? Gronwater, wie oet wat? Inhou 1 Wat is gronwater? 3 2 Wat kunt u zelf oen? 3 3 Wat kan e gemeente voor u betekenen? 4 4 Wat is e rol van van het waterschap? 6 5 Wat oet e provincie?

Nadere informatie

Maarssenbroek, Maarssen-dorp, (Oud) Maarsseveen/Tienhoven/Molenpolder, Oud Zuilen. Afvalkalender 2012

Maarssenbroek, Maarssen-dorp, (Oud) Maarsseveen/Tienhoven/Molenpolder, Oud Zuilen. Afvalkalender 2012 Maarssenbroek, Maarssen-orp, (Ou) Maarsseeen/Tienhoen/Molenpoler, Ou Zuilen Afalkalener 2012 Geeente Stichtse Vecht Afalkalener 2012 Afalkalener 1 Voor e ijken/gebieen: Kaelenspoor, Boostee, Waterstee,

Nadere informatie

Locatienieuws. POV Bistebus Januari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. POV Bistebus Januari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws POV Bistebus Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

It Protternest locatienieuws

It Protternest locatienieuws It Protternest locatienieuws juni 2015 Beste ouers/verzorgers, Het mooie weer wacht op ons, e zomervakantie staat voor eur En at betekent at wij met het nieuwe thema Zomerlab aan e slag gaan! Kineren onerzoeken

Nadere informatie

Locatienieuws. POV Wâldpykjes Februari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. POV Wâldpykjes Februari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws POV Wâlpykjes Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen wij ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

Locatienieuws. BSO de Bistebus Februari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. BSO de Bistebus Februari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws BSO e Bistebus Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen vanuit e BSO een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te

Nadere informatie

WISKUNDE- HWTK PROEFTOETS- AT3 - OPGAVEN en UITWERKINGEN - EX 03 1.doc 1/11

WISKUNDE- HWTK PROEFTOETS- AT3 - OPGAVEN en UITWERKINGEN - EX 03 1.doc 1/11 VAK: WISKUNDE - HWTK Set Proeftoets AT WISKUNDE- HWTK PROEFTOETS- AT - OPGAVEN en UITWERKINGEN - EX 0.oc / DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tij: 00 minuten Uw naam:...

Nadere informatie

Aanpak geweld Peelland

Aanpak geweld Peelland Aanpak gewel Peellan Waarom gewel? We willen at ieereen zich veilig kan voelen in zijn of haar woning, in e buurt, en in het orp of e sta. Ook moeten mensen zich veilig kunnen voelen tijens e uitvoer van

Nadere informatie

Klasnieuws klas 6: Jaargang 10 aflevering 22

Klasnieuws klas 6: Jaargang 10 aflevering 22 Klasnieus klas 6: Jaargang 10 aflevering 22 Aperitiefconcert Zonagvoormiag as er in e Kooranser een aperitiefconcert. Veel mensen traen op. Fleur roeg een geicht voor. Ik heb mogen rummen. Ik heb tee liejes

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Verbanden herkennen

Hoofdstuk 5 - Verbanden herkennen V-a V-a Hoofstuk - Veranen herkennen Hoofstuk - Veranen herkennen Voorkennis O A B De grafiek ij tael A is een rehte lijn, want telkens als in e tael met toeneemt neemt met toe. Het startgetal is en het

Nadere informatie

VerzuimZorgPakket. verzekeringen. uw (financiële) klappenvangers. Goes, Bergen op Zoom, Middelburg, Spijkenisse, Terneuzen, Zierikzee.

VerzuimZorgPakket. verzekeringen. uw (financiële) klappenvangers. Goes, Bergen op Zoom, Middelburg, Spijkenisse, Terneuzen, Zierikzee. VerzuimPakket uw (financiële) klappenvangers verzekeringen Goes, Bergen op Zoom, Mielburg, Spijkenisse, Terneuzen, Zierikzee. De exclusieve totaaloplossing van zorg en verzuim voor e onernemers in Zuiwest-

Nadere informatie

Krommenie. Bristolrood Vurehout. Guishuis. Krommenie. Bristolrood Vurehout. Guishuis. Krommenie. Bristolrood Vurehout. Guishuis

Krommenie. Bristolrood Vurehout. Guishuis. Krommenie. Bristolrood Vurehout. Guishuis. Krommenie. Bristolrood Vurehout. Guishuis Tabellenboek gezonheismonitor 0-12 jarigen regio Toelichting: In e eerste kolommen staan e resultaten voor e Cj's in. De laatste kolommen geven het resultaat voor en. Wanneer het percentage van en/of ikgerukt

Nadere informatie

Locatienieuws. BSO Mijnheer Nilsson Januari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. BSO Mijnheer Nilsson Januari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws BSO Mijnheer Nilsson Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen vanuit e BSO een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start

Nadere informatie

Locatienieuws. Oeps / de Roerganger Januari Beste ouders/verzorgers, Personele wisseling

Locatienieuws. Oeps / de Roerganger Januari Beste ouders/verzorgers, Personele wisseling Locatienieuws Oeps / e Roerganger Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Onlangs hoore ik at je tot 14 februari ieereen nog een gelukkig nieuwjaar mag wensen Daarom wil ik u bij eze alsnog een heel gelukkig

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Het tropisch regenwoud

Werkstuk Aardrijkskunde Het tropisch regenwoud Werkstuk Aarrijkskune Het tropisch regenwou Werkstuk oor een scholier 2054 wooren 5 mei 2001 6 602 keer beooreel Vak Aarrijkskune Het Tropisch regenwou. Jungle, oerwou, rimboe, Groene Hel en selvas; het

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 12 Extra oefening - Basis B-1a Vul k = 65 in, at geeft e vergelijking 25u + 15 = 65. 25u = 50 us u = 2. Er is 2 uur gewerkt ij mevrouw Groen. c 25u + 15 = 58,75 25u =,75 u =,75 : 25 us u = 1,75. B-2a De

Nadere informatie

1.4 Differentiëren van machtsfuncties

1.4 Differentiëren van machtsfuncties . Differentiëren van machtsfuncties De inmiels bekene regel voor het ifferentiëren van machtsfuncties luit: n n [ ] n (n,,, ) Deze regel kun je vrij gemakkelijk herontekken met behulp van e (uitgebreie)

Nadere informatie

Dankzij uw reactie kunnen we onze ondersteuning en waardering van de vrijwilligers nog meer afstemmen op de noden en behoeften van de vrijwilligers.

Dankzij uw reactie kunnen we onze ondersteuning en waardering van de vrijwilligers nog meer afstemmen op de noden en behoeften van de vrijwilligers. Betreft: Enquête over vrijwilligerswerk in het OCMW. Beste vrijwilliger We vinen het belangrijk at u als vrijwilligers bij ons zinvol kan bezig zijn en we willen hier zorg voor ragen. Samen maken we werk

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 110 Voorkennis V-1a Isaa maakt e zoetste limonae, want hij oet het minste water ij e siroop. Bij elk glas siroop oet hij 3,5 glazen water. Henk maakt e minst zoete limonae. Bij elk glas siroop oet hij

Nadere informatie

1 Functies die aan verandering onderhevig zijn

1 Functies die aan verandering onderhevig zijn Veraneringsprocessen in e tij (eerste ore) upate april 2009 copyright WISNET-NHL Lees eerst aanachtig e inleiing 0 Inleiing In eze les, ie niet beslist van begin tot ein oorgewerkt hoeft te woren, vin

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a V-a Hoofstuk - Getallen Voorkennis In het ontrekene stuk van e vlaai passen stukken. De hele vlaai eston uit stukken. Twee van e vijf stukken zijn verkoht, us eel van e vlaai is verkoht. Van e reuk

Nadere informatie

Logeren in een cottage aan de kust

Logeren in een cottage aan de kust Logeren in een cottage aan e kust Op het eilan Wight oner aan e Engelse kust ligt het oue plaatsje Shankin. Een plek bij uitstek om eens een weekje een romantische cottage te huren. Kijk mee en geniet

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 Rekenen. Opstap Getallen en maten

Hoofdstuk 5 Rekenen. Opstap Getallen en maten Hoofstuk 5 Rekenen Opstap Getallen en maten O-1a Bij elkaar horen 10 2 en honer 10 4 en tienuizen 10 5 en honeruizen 10 6 en één miljoen 10 7 en 10 000 000 10 8 en honermiljoen 10 9 en één miljar 1000

Nadere informatie

Krachten binnen het standaardmodel. N.G. Schultheiss

Krachten binnen het standaardmodel. N.G. Schultheiss 1 Krachten binnen het stanaarmoel N.G. Schltheiss 1 Inleiing Deze mole volgt op e mole Deeltjes binnen het stanaarmoel en wort vervolg met e mole Deeltjes in airshowers. Aan e han van het netron verval

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv B-1a 32 B-2a Extra oefening - Basis Met een volle tank kunnen ze 48 16 = 768 km rijen. Het aantal liters keer 16 is gelijk aan het aantal kilometers. 2785 : 16 = 174,1 liter enzine. 174,1 : 48 = 3,626,

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv B-a B-a Extra oefening - Basis Met een volle tank kunnen ze 8 6 = 768 km rijen. Het aantal liters keer 6 is gelijk aan het aantal kilometers. 785 : 6 = 7, liter enzine. 7, : 8 =,66, us ze heen minstens

Nadere informatie

Locatienieuws. De Einekoer Januari Beste ouders/verzorgers, Hatsjoe!

Locatienieuws. De Einekoer Januari Beste ouders/verzorgers, Hatsjoe! Locatienieuws De Einekoer Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Onlangs hoore ik at je tot 14 februari ieereen nog een gelukkig nieuwjaar mag wensen Daarom wil ik u bij eze alsnog een heel gelukkig en gezon

Nadere informatie

Bijlage A bij hoofdstuk 1 1 Het kostprijsmodel van Dienst Regelingen 2 Tariefnota Bestuursraad

Bijlage A bij hoofdstuk 1 1 Het kostprijsmodel van Dienst Regelingen 2 Tariefnota Bestuursraad Bijlagen Bijlage A bij hoofstuk 1 1 Het kostprijsmoel van Dienst Regelingen 2 Tariefnota Bestuursraa Bijlage B bij hoofstuk 3 Begrotings- en jaarplancyclus Bijlage C bij hoofstuk 4 1 Verantwooring 2 Begrippen

Nadere informatie

Optimising work environments. www.sirksekuur.be. www.idewe.be

Optimising work environments. www.sirksekuur.be. www.idewe.be 2012 Optimising work environments www.iewe.be Fluiten mag bij veilig gerag 2012 Januari m 2 9 16 23 30 3 10 17 24 31 w 4 11 18 25 5 12 19 26 v 6 13 20 27 7 14 21 28 1 8 15 22 29 www.iewe.be Optimising

Nadere informatie

De kleur van. In dit nummer o.a.: Denktank Staatsliedenbuurt Wooninitiatief TaDaiMah Actieve bewonerscommissies Uw huurcontract opzeggen

De kleur van. In dit nummer o.a.: Denktank Staatsliedenbuurt Wooninitiatief TaDaiMah Actieve bewonerscommissies Uw huurcontract opzeggen Bewonersmagazine van Tablis Wonen Verschijnt rie keer per jaar Jaargang 1, nummer 03 ecember 2012 wonen De kleur van In it nummer o.a.: Nieuwe voorzitter aan e slag Werken aan kwaliteit Een (bran)veilige

Nadere informatie

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? 35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar

Nadere informatie

ZMC is een van de grootste Europese producenten op het gebied van transportkettingen. Het bedrijf is opgericht in 1955.

ZMC is een van de grootste Europese producenten op het gebied van transportkettingen. Het bedrijf is opgericht in 1955. ZMC Transportketting ZMC is een van e grootste Europese proucenten op het gebie van transportkettingen. Het berijf is opgericht in 1955. ZMC prouceert genormaliseere transportkettingen volgens DIN 8181,

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Extra oefening Basis B-a + = = + + = = = e + = = = f = B-a > > > > B-a + : = + = + = = + = + = 0 e ( + ) = = 0 (0 + ) : = : = = 0 f + ( ) = + = = B-a Uit eze klas heeft = = eel van e leerlingen geen zwemiploma.

Nadere informatie

Inleiding VOOR JE HET WEET, MAAK JE DE LEKKERSTE MAALTIJDEN IN EEN SCHONE EN OPGERUIMDE KEUKEN!

Inleiding VOOR JE HET WEET, MAAK JE DE LEKKERSTE MAALTIJDEN IN EEN SCHONE EN OPGERUIMDE KEUKEN! Inleiding Of je nu een goede kok bent, of nog geen ei kunt bakken, de is een belangrijke plek in je huis. Dit boek vertelt de belangrijkste dingen over thuis koken. Zodat je veilig en gezond eten kunt

Nadere informatie

5.1 Het molecuulmodel

5.1 Het molecuulmodel 5.1 Het oleuuloel Opgave 1 Warte gaat van een plaats et e hoogste teperatuur naar een plaats et e laagste teperatuur. Als e teperatuur stijgt, neet e snelhei van e oleulen en e geiele afstan tussen e oleulen

Nadere informatie

Tentamen Natuurkunde I 09.00 uur - 12.00 uur woensdag 7 januari 2009 docent drs.j.b. Vrijdaghs

Tentamen Natuurkunde I 09.00 uur - 12.00 uur woensdag 7 januari 2009 docent drs.j.b. Vrijdaghs Tentamen Natuurkune 9. uur -. uur woensag 7 januari 9 ocent rs.j.. Vrijaghs Aanwijzingen: Dit tentamen omvat 5 opgaven met totaal 5 eelvragen Maak elke opgave op een apart vel voorzien van naam, nummer

Nadere informatie

5 Daags Afvalprogramma

5 Daags Afvalprogramma 5 Daags Afvalprogramma Dag 1 Dieetsnel.nl De eerste dag van mijn dieet is aangebroken, het zal je vast meevallen wat er vandaag op het menu staat! s Morgens 2 crackers met melk, s middags 2 boterhammen

Nadere informatie

Algemene voorwaarden. Artikel Definities 1 Doel van de verzekering 2 Grondslag van de verzekering 3. 4 Arbeidsongeschiktheid

Algemene voorwaarden. Artikel Definities 1 Doel van de verzekering 2 Grondslag van de verzekering 3. 4 Arbeidsongeschiktheid REAAL UNIM Plus Arbeisongeschiktheisverzekering 0510 Algemene voorwaaren 36 12 27 11-06 Inhou Artikel Definities 1 Doel van e verzekering 2 Gronslag van e verzekering 3 Arbeisongeschikthei 4 Vaststelling

Nadere informatie

Blok 2 - Vaardigheden

Blok 2 - Vaardigheden Blok - Vaarigheen lazije a Het startgetal is en het hellingsgetal is De formule ie ij e lijn ast is y x De lijn k heeft het zelfe hellingsgetal als e lijn l, us De formule is y x+ 7 e Het hellingsgetal

Nadere informatie

Het dichtsbijliggende tiental is 860. interval

Het dichtsbijliggende tiental is 860. interval Rekenen Nooro Uitevers v. Aronen Bij et satten van rooteen (lente, ewit, tijsuur, ) eruik je etallen, ie een enaerin zijn van e werkelijke waare en ie ani zijn om te ontouen o om mee te rekenen. Dit zijn

Nadere informatie

Wij adviseren deze definities ook in de verordening op te nemen, zodat er een duidelijk beeld gegeven wordt van alle begrippen.

Wij adviseren deze definities ook in de verordening op te nemen, zodat er een duidelijk beeld gegeven wordt van alle begrippen. Avies aan het College van B&W van e gemeente Texel Onerwerp: Conceptverorening maatschappelijke onersteuning. 1. Inleiing De Wmo-aviesraa Texel is gevraag avies uit te brengen op e conceptverorening Wmo

Nadere informatie

Nieuwsbrief HealthyFresh.nl week 19-2014

Nieuwsbrief HealthyFresh.nl week 19-2014 Nieuwsbrief HealthyFresh.nl week 19-2014 Deze week in de nieuwsbrief: Inhoud HealthyFresh Boxen... 2 Bewaaradvies producten... 3 Adviesrecepten voor de HealthyBox, Combibox en ProefBox... 5 HealthyFresh.nl

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-1a 4 Voorkennis De eerste us vanuit Eer vertrekt om 7.03 uur. aantal 12 1 7 perentage 100 8,33 58,33 7 van e 12 is ongeveer 58,33%. Dat is e snelus, ie stopt niet ij elke halte. In it shema stoppen 2

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules Opstap Mahten en proenten O-1a 7 4 2401 ( 12) 5 248 832 8 4 4096 10 6 1 000 000 e 1 9 1 f 11 3 1331 g 3 5 243 h ( 3) 5 243 O-2a 620 000 6,2 10 5 43 000 000 4,3 10 7 0,000 12 1,2 10 4 8 000 000 000 8 10

Nadere informatie

STAD. Inregelafsluiter ENGINEERING ADVANTAGE

STAD. Inregelafsluiter ENGINEERING ADVANTAGE Inregelafsluiters STA Inregelafsluiter Pressurisation & Water Quality Balancing & Control Thermostatic Control ENGINEERING AVANTAGE STA inregelafsluiters zorgen voor nauwkeurige waterzijige prestaties

Nadere informatie

Locatienieuws. De Bijenkorf Januari 2016. Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. De Bijenkorf Januari 2016. Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws De Bijenkorf Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Een nieuw jaar voor e boeg, us allereerst e beste wensen! De eerste week van het nieuwe jaar begon hectisch met ijzel. Maar e opvang was

Nadere informatie

Het eerste standaard lager programma voor extreme toepassingen, dat uit voorraad geleverd kan worden. SNR - Industry

Het eerste standaard lager programma voor extreme toepassingen, dat uit voorraad geleverd kan worden. SNR - Industry Het eerste stanaar lager programma voor extreme toepassingen, at uit voorraa gelever kan woren. SNR - Inustry I N U S T R Y TN21NLa:TN21NLa 4/12/08 14:56 Page 2 Een speciaal kogellager programma voor e

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofstuk 6 - Nieuwe grafieken Hoofstuk 6 - Nieuwe grafieken Voorkennis V-a Van lijn k is het hellingsgetal en het startgetal en e formule is = +. Van lijn l is het hellingsgetal en het startgetal en e

Nadere informatie

Locatienieuws. Us Kubus Januari Beste ouders/verzorgers, OBS van Kleffens

Locatienieuws. Us Kubus Januari Beste ouders/verzorgers, OBS van Kleffens Locatienieuws Us Kubus Januari 2016 Beste ouers/verzorgers, Onlangs hoore ik at je tot 14 februari ieereen nog een gelukkig nieuwjaar mag wensen Daarom wil ik u bij eze alsnog een heel gelukkig en gezon

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Grafieken en vergelijkingen

Hoofdstuk 1 Grafieken en vergelijkingen Hoofstuk 1 Grafieken en vergelijkingen Opstap Formule, grafiek en vergelijking O-1a Om uur staat het water 6 6 mm hoog in e regenmeter. aantal uren h... h 6 hoogte water aantal uren v :... v 6 hoogte water

Nadere informatie

Voorwoord Hans Bruning

Voorwoord Hans Bruning oorwoor Bijzoner elom; een boe at je e weg wijst naar e meest gastvrije en bijzonere aressen in Neerlan. aarom bijzoner? Omat in alle genoeme eme winels, onernemingen en horecagelegenheen mensen met een

Nadere informatie

Zuivel is belangrijk. Melk is goed voor... ELK!

Zuivel is belangrijk. Melk is goed voor... ELK! tweede leerjaar 2 Zuivel is belangrijk Melk is goed voor... ELK! Plaats de passende leeftijd bij elke tekening. Kies uit: 6 tot 12 jaar, 1 tot 3 jaar, 0 jaar, meer dan 60 jaar, 12 tot 18 jaar, 6 maanden

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv B-a e B-a Blok - Vaarigheen Blok - Vaarigheen Extra oefening Basis Vanaf ongeveer 9 jaar lijft e grafiek onstant. Karel was ongeveer kg zwaar toen hij jaar ou was. Karel was 5 jaar ou toen hij 55 kg woog.

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 Rekenen. Opstap Rekenen. Voor 825 gram kaas moet je 6,60 betalen.

Hoofdstuk 6 Rekenen. Opstap Rekenen. Voor 825 gram kaas moet je 6,60 betalen. Opstap Rekenen O-1a gewiht in grammen 150 1 650 erag in euro s 1,20... 5,20 Juith moet voor 650 gram kaas 5,20 etalen. gewiht in grammen 150 1 825 erag in euro s 1,20... 6,60 Voor 825 gram kaas moet je

Nadere informatie

Melkweg. Wat eet u? Lezen Alfa A. Gezond eten

Melkweg. Wat eet u? Lezen Alfa A. Gezond eten Melkweg Lezen Alfa A Wat eet u? Gezond eten Colofon Melkweg Lezen Alfa A, Wat eet u?, 2015 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern is een uitgave van Stichting Melkweg +.

Nadere informatie

Energienota gemeente Emmen

Energienota gemeente Emmen RIS.5449 Energienota gemeente Emmen Deel 2: Werken aan groene groei Energieprogramma 2012-2015 November 2011 Inhousopgave pagina 1. Inleiing 3 2. Big Five 3 3. Green Deal Noor-Neerlan 4 4. De opgave 5

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Statistiek

Hoofdstuk 3 - Statistiek V-1a e Voorkennis Bij e rehter tael is het zinvol een lijniagram te tekenen, want aar zit een ontwikkeling in e tij in. De linker tael estaat uit los van elkaar staane merken en typen. aantal auto s aantal

Nadere informatie

Locatienieuws. BSO Mearkelân Februari Beste ouders/verzorgers,

Locatienieuws. BSO Mearkelân Februari Beste ouders/verzorgers, Locatienieuws BSO Mearkelân Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen vanuit e BSO een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te

Nadere informatie

Groeien doe je maar 1 keer... Daarom 10 belangrijke voedingsfeiten

Groeien doe je maar 1 keer... Daarom 10 belangrijke voedingsfeiten Groeien oe je maar 1 keer... Daarom 10 belangrijke voeingsfeiten Inleiing De groeifase is van groot belang voor het toekomstige leven van e pup. Tijens e groeifase krijgt het lichaam zijn uiteinelijke

Nadere informatie

Genieten. van lekker eten

Genieten. van lekker eten Genieten van lekker eten Food Connect Passie voor eten Een maaltijd die met liefde is gekookt, dat is elke dag weer een cadeautje. Aan onze maaltijden proef je dat ze met aandacht zijn bereid. We kiezen

Nadere informatie

handel en verkoop CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 8

handel en verkoop CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 8 handel en verkoop CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 8 Naam kandidaat variant b Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). - Geef verbeteringen aan volgens de voorbeelden

Nadere informatie

CT5520. Juni 2006. Udo Ouwerkerk, 1040995 Floor van den Berg, 1093568

CT5520. Juni 2006. Udo Ouwerkerk, 1040995 Floor van den Berg, 1093568 CT550 Juni 006 Uo Ouwerkerk, 1040995 Floor van en Berg, 1093568 Voorwoor Dit rapport is gemaakt in het kaer van het ontwerp voor een breiing van een bestaane rinkwaterzuivering voor het vak CT550: Drinkwaterbereiing.

Nadere informatie

Hoofdstuk 11A - Rekenen

Hoofdstuk 11A - Rekenen Hoofstuk 11A - Rekenen Voorkennis V-1 aantal grammen 1000 1 00 aantal euro s 6,0 0,006 1, Je moet e 1, etalen. V-a aantal soesjes 1 1 V-a aantal ml water 100 8, 1,66 Ze heeft 1,6 ml water noig. aantal

Nadere informatie

de Wageningse Methode Antwoorden H26 RECHTE LIJNEN HAVO 1

de Wageningse Methode Antwoorden H26 RECHTE LIJNEN HAVO 1 H6 RECHTE LIJNEN HAVO 6.0 INTRO a km kost,0: =,0 b rankje kost : =,0, us e entree is,0,0 = 0,-. Nee, als je bij e onerste lijn naar rechts gaat ga je omhoog, us als je naar rechts zou gaan, zou je omhoog

Nadere informatie

Gemeente Amsterdam Gemeenteraad Gemeenteblad Voordracht voor de raadsvergadering van <datum onbekend>

Gemeente Amsterdam Gemeenteraad Gemeenteblad Voordracht voor de raadsvergadering van <datum onbekend> Geeenteblad Voordracht voor de raadsvergadering van Jaar Publicatiedatu Agendapunt besluit B&W Onderwerp Vaststellen van de Verordening interferentiegebieden bodeenergiesysteen 24 Tekst van openbare besluiten

Nadere informatie

CO2 uitstoot per klant Tolheffingen per klant Lege kilometers Gereden kilometers per stop en klant Transport- of voertuigkosten per stop en klant

CO2 uitstoot per klant Tolheffingen per klant Lege kilometers Gereden kilometers per stop en klant Transport- of voertuigkosten per stop en klant Hoe kun je de race tegen de klok winnen? HOE KUN JE DE RACE TEGEN DE KLOK WINNEN? PTV. The Mind of Movement De PTV Group levert software en consultancy diensten voor transport, logistiek en geomarketing.

Nadere informatie

Allemaal naar de peuterspeelzaal. Een planmatige aanpak van werving en toeleiding naar voor- en vroegschoolse educatie.

Allemaal naar de peuterspeelzaal. Een planmatige aanpak van werving en toeleiding naar voor- en vroegschoolse educatie. Allemaal naar e peuterspeelzaal Een planmatige aanpak van werving en toeleiing naar voor- en vroegschoolse eucatie Allemaal naar e peuterspeelzaal Een planmatige aanpak van werving en toeleiing naar voor-

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2017

Correctievoorschrift VWO 2017 Correctievoorschrift VWO 07 tijvak wiskune A Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor e beooreling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoorelingsmoel 5 Aanleveren scores Regels voor e beooreling

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a 4 Hoofstuk - Ruimtefiguren Voorkennis De verpakking heeft rie vershillene vormen. De ovenkant en e onerkant heen ezelfe vorm. Hetzelfe gelt voor e voorkant en e ahterkant en voor e twee zijkanten.

Nadere informatie

Medewerker groothandel KB

Medewerker groothandel KB Medewerker groothandel KB Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact

Nadere informatie

ZEN design line. ClimateCare van Mitsubishi Electric. Specificaties. Zen. Je voelt het verschil. by Mitsubishi Electric. Climate Control systemen

ZEN design line. ClimateCare van Mitsubishi Electric. Specificaties. Zen. Je voelt het verschil. by Mitsubishi Electric. Climate Control systemen liatecare van Mitsubishi Electric. de naa ZEN. De essentie van ZEN is ongehecht zijn ag gezien worden aar is subtiel en inialistisch waardoor het akkelijk geabsorbeerd wordt in de ruite. Uiteraard bent

Nadere informatie

Locatienieuws. Het Mierennest Februari Beste ouders/verzorgers, Landelijke wetswijziging Van Peuterspeelzaal naar Peuteropvang

Locatienieuws. Het Mierennest Februari Beste ouders/verzorgers, Landelijke wetswijziging Van Peuterspeelzaal naar Peuteropvang Locatienieuws Het Mierennest Februari 2016 Beste ouers/verzorgers, Allereerst wensen we ieereen een goe en gelukkig 2016! Na Sinterklaas en Kerst achten we vanaf 4 januari weer van start te gaan met gewone

Nadere informatie

Van woord tot tekst. Antwoordformulier Bij het onderdeel Argumenteren

Van woord tot tekst. Antwoordformulier Bij het onderdeel Argumenteren Vn woor tot tekst Antwoorformulier Bij het onereel Argumenteren 1 Wt is het impliiete (verzwegen) rgument in onerstne reeneringen? Iemn ie jrenlng een positie heeft geh met veel evoegheen en invloe kn

Nadere informatie