Samenvatting Geschiedenis Val van de muur

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Val van de muur Samenvatting door J woorden 21 oktober ,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Hoofdstuk 2 eind 19e eeuw liepen de spanningen hoog op in Europa door het opkomende nationalisme. Op 28 juni 1914 bracht de kroonprins van Oostenrijk Hongarije een bezoek aan Sarajevo (hoofdstad Bosnië Hersecovina.) Tijdens de rondrit werd hij doodgeschoten door Gavrilo Princip ( nationalist ) Redenen van de oorlog: Nationalisme: Trots zijn op eigen land + volk Militarisme: Trots zijn op het leger & wapens van je eigen land + volk Koloniën: Gebieden die door andere landen zijn overheerst Wapenwedloop: Soort wedstrijd om wie de meeste wapens heeft. ( Als het ene land wapens heeft gekocht dat het andere land dan nog meer wapens koopt. ) Bondgenootschap: Groep landen die een afspraak hebben dat ze elkaar helpen in oorlog. Frans Duitse oorlog deze werd door Frankrijk verloren Gevolgen Oostenrijk Hongarije dacht dat Servië erachter zat en wouden een oorlog als wraak Duitsland was bontgenoot van Oostenrijk Hongarije dus steunde hen. Rusland was bondgenoot van Servië dus die hielp Servië als er oorlog kwam de soldaten van de legers dachten dat de WW1 wel snel voorbij zou geen. na een paar grote veldsagen zouden ze weer terugkeren naar het vaderland. Ze verwachten dat dit rond kerst zou zijn Neutraal land: Een land die geen bondgenootschappen heeft of een partij kiest. Centralen: Geallieerden: ( Bongenootschap tijdens de 1e Wereldoorlog ) centralen geallieerden Duitsland Frankrijk Oostenrijk Hongarije Engeland Ottomaanse rijk (Turkije) Pagina 1 van 9

2 Rusland Bulgarije Italie VS (1916) De eerste wereldoorlog was een totale oorlog dit houd in dat de hele industrie draait om de oorlog en dat de vrouwen het werk van de mannen overnemen. Soldaten vechten aan het front - De burgers maken de wapens + munitie enz Het Von Schlieffenplan is een plan geschreven door Von Schlieffen om in geval van oorlog Frankrijk zo snel mogelijk te kunnen verslaan.deze aanval loopt vast bij Marne. De eerste WO was een loopgraven oorlog. Loopgraven zijn: In de grond gegraven geulen waarin soldaten konden schuilen voor vijandig vuur Mobilisatie: Alle mannen en vrouwen die geschikt zijn om te vechten moeten zich melden voor de oorlog de nieuwe wapens dien in de 1e WO werden gebruikt: Gifgas Tanks Vliegtuigen (uitgevonden 1903) Granaat Machinegeweer Duikboten Nieuwe Communicatie middelen: radio Telefoon Telegrafie Ook werden er spoorwegen gebruikt om voedsel en andere dingen naar het front te kunnen brengen. de Russische verdediging blek erg zwak te zijn. Ze werden verslagen in 1918 word de vrede van Brest Litovsk getekend. In 1917 kondigde Duitsland aan dat ze alle schepen van en naar Engeland zouden beschieten ( ook Amerika ) Omdat Amerika veel handel hand met Europa & De Europese veel leningen bij Amerika hadden staan gingen ze ook meedoen Amerika ging in 1917 meedoen aan de oorlog omdat?: ( hoorde bij de Geallieerden) De Amerikaanse schepen werden aangevallen Europese landen veel schuld hadden aan Amerika en als het zo doorging er op korte termijn geen geld terug zou kunnen komen. Amerika was nog fris & nieuw daardoor werden de Duitsers weggedrongen de Duitse keizer vlucht naar Nederland en woont daar de rest van zijn leven. Eind WO1 Vrede van Versailles: De geallieerden gaven Duitsland de schuld van de eerste wereld oorlog en daarom moest Duitsland straf krijgen die stond in de vrede van versailles Pagina 2 van 9

3 Standpunten Wilson: Vrije vaart op wereld zeeën Afschaven economische barrières. Totale ontwapening. Zelfbeschikkingsrecht der volkeren. Oprichting volkenbont Straffen die Duitsland kreeg in de vrede van versailles Duitsland mocht geen luchtmacht bezitten en maar een klein leger hebben. Duitsland moest alle schade betalen die iedereen in de oorlog had geleden. Geen koloniën meer. Paragraaf 2.4 Russische Revolutie. De Russische revolutie is gekomen doordat de Tsaar Nicolaas II absolute macht had. En omdat het volk erg ontevreden was. En omdat al zijn tegenstanders verbannen werden. In de Februari revolutie 1917 werd de Russische Tsaar Nicolaas2 afgezet. De Communisten grepen de macht. Burgeroorlog tussen de witten en de rode roden waren de rebellen en de witten het dagelijkse bestuur. De roden wonnen deze oorlog dus de communisten kregen de macht. Karl Marx wou een eerlijke verdeling van geld + macht Lenin ( Socialist ) : Leider van een groep fanatieke communisten de Sovjet Unie Rusland werd een communistische staat en de naam werd verandert in de Unie van Socialistische Sovjet Republieken. Lenin wil; Geen prive bezit. Geen overheid; iedereen is verantwoordelijk. Wereld revolutie. Geen geloof Een revolutie in Rusland Stalin In Rusland had Stalin alle macht Totalitaire Dictatuur: Samenleving waarin het leven van de Burgers volledig door de regering wordt bepaald Dit betekent voor de Sovjet Unie: Stalin kreeg alle macht Hij vergroote zijn macht door angst ( zelfs zijn medewerkers waren bang iedereen kon worden opgepakt door de geheime politie ) Telefoontjes werden afgeluisterd en brieven geopend Er was veel propaganda ( Reclame maken voor een politiek idee waar alles beter wordt gemaakt als het is ) Er was veel censuur ( de pers mocht alleen nog maar goede dingen schrijven over Stalin & de SU Planeconomie: De overheid bepaald wat er wordt geproduceerd. Zuiveringen: Tegenstanders werden verbannen of vermoord Tereur: Geweld gebruiken tegen willekeurige personen. Het doel van terreur is dat mensen bang worden en geen Pagina 3 van 9

4 kritiek durven te geven. Door de zuiveringen werd het land zwak omdat ook veel officieren werden gedood Die op een belangrijke positie zaten. Paragraaf 3.2 V.S Aandelen: Stukjes eigendom van bedrijven die je kan overkopen ( Je geld kan verdubbeld worden maar ook verminderen ) Veel mensen kregen veel schuld omdat ze veel aandelen wouden kopen maar daar het geld niet voor hadden dus gingen lenen. Beurskrach: als de waarde van de aandelen extreem dalen Oorzaak: Er werden meer producten geproduceerd als er nodig waren ( overproductie ) Door de beurskrach gingen duizenden bedrijven en banken failliet Mensen konden zich geen luxe goederen meer veroorloven De economische crisis kwam tot Europa omdat Amerika geen producten meer uit Europa kocht en omdat Duitsland geld van de VS kreeg en Engeland en Frankrijk kregen weer geld van Duitsland. Dit geld ging dan weer naar de VS maar omdat Duitsland geen geld meer kreeg niemand meer geld Duitsland kreeg in 1919 een Democratische grondwet in Weimar daarom heette Duitsland De republiek van Weimar Niet alle Duitsers waren hier blij mee omdat: De democratische regering kon heel moeilijk het vertrouwen winnen van de burgers omdat ze het Verdrag van Versailles goed hadden gekeurd Toen de economische crisis ook in Duitsland kwam, verloren veel Duitsers hun baan. Italië wou ook een sterke leider zoals Duitsland omdat: Italië ontevreden was over de regering omdat ze bij de vrede van Versailles niet alle gebieden kregen die de geallieerden hun hadden beloofd. Het ging economisch slecht in Italië ( Er waren veel mensen werkeloos en voedseltekort ) Fascisme: Politiek systeem die uitgaat van 1 sterke leider, geweld tegen tegenstanders en een sterk nationalisme Mussolini: Hij was een felle nationalist en goede spreker. Hij werd in 1922 premier en hij maakte een eind aan het democratie en begon het fascisme. Van een stel werkloze oud soldaten maakte hij knokploegen. Ze droegen zwart en noemde zich al gauw de fascisten Paragraaf 3.3 NSDAP ( Nationaal Socialistische Duitse Arbeids Partij ) (Nazi Partij ) De NSDAP was een stelletje ontevreden nationalisten. Toen Hitler in de gevangenis zat, schreef hij een boek : Mijn Kampf ( Mijn rijk) In dit boek schreef hij Dat het verdrag van Versailles moest worden afgeschaft Duitsland moest meer lebensraum krijgen ( Levensruimte ) Hij zei dat de Ariërs ( Duitsers )het beste waren Het boek Mijn Kampf stond vol antisemitisme ( Jodenhaat ) Hitler gaf de joden de schuld van alle ellende in de wereld joden mogen niet meer trouwen met niet joden. Ze mogen geen nationale kleuren dragen en geen staatsburger meer. November 1938 RiechskristallnachtVerschillen tussen het Fascisme & Nationaal Socialisme Mussolini had geen Rassenleer zoals Hitler Overeenkomsten tussen het Fascisme & nationaal Socialisme Nationalisme, sterke leider en het geweld dat ze gebruiken om hun macht te behouden en uit te brijden Pagina 4 van 9

5 3 redenen voor het succes van Hitler Veel mensen wouden het verdrag van Versailles afschaffen en Hitler wou dat ook Veel mensen wilde een sterke leider Hij was een goede spreker Gelijkschakeling: Alles in het openbare leven moest Nationalistisch worden 2 redenen waarom niemand zich verzetten tegen de dingen die Hitler doet. Hij zorgde ervoor dat de werkloosheid verdween en dat de economie beter gaat. Hitlers successen in de buitenlandse politiek. Hij doet dingen die eigenlijk niet mogen van het verdrag maar hij komt er mee weg. Vanaf 1933 negeert Hitler het verdrag: Lebensraum 1933 herbewapening 1935 dienstplicht 1936 bezetting Rijnland 1938 bondgenootschap met Oosterijk Zomer 1938 verovering Sudetenland 1939 hij veroverd Tsjecho-Slowakije 1939 niet aanvalsverdrag met SU Paragraaf 3.4 Nederland in het interbellum. Er kwamen noodmaatregelen zoals steun aan de boeren en werkverschaffingsprojecten voor werklozen. De werklozen konden een kleine steunuitkering krijgen Maar veel mensen schaamde zich hiervoor en deden het niet omdat: Mensen het erg vernederend vonden Je je 2 x moest melden om een stempel te krijgen Ze werden thuis gecontroleerd of ze het wel echt nodig hadden Aanpassingspolitiek: De regering gaf niet méér geld uit als er binnen kwam. Nationaal Socialistische Beweging ( NSB ) : Een partij van Anthon Mussert. Hij bewonderde het Italiaanse Facisme Alle Zuilen * Protestanten * Katholieken * Socialisten * Liberalen Confessionelen: De bijbel lijd ons in de politiek Liberalen: Wij willen zoveel mogelijk vrijheid Pagina 5 van 9

6 Communisten: Wij willen wereld revolutie Socialisten: Algemeen kiesrecht Fascisme/Nationaal-Socialisme: Wij willen een sterke leider Hoofdstuk 4 paragraaf 1 op weg naar een nieuwe oorlog Appeasementpolitiek: politiek van de Engelse premier Chamberlain. Hij wou kosten wat het kost de 2de wereld oorlog vermijden. Dat doe hij ook door een aantal acties van Hitler door laat gaan terwijl dit tegen het verdrag in gaat. Blitzkrieg: aanvalstechniek van Duitslands voor een snelle en makkelijke overname van Europa Chamberlain Door de appeasement politiek kon Hitler veel gebieden veroveren en deden de geallieerden niks omdat ze een tweede wereld oorlog wouden vermijden. Toen Duitsland ook Polen aanviel was de maat vol en gelden de zogenaamde Appeacement politiek niet meer. Het belangrijkste doel van Hitler & de oorlog was De Sovjet Unie veroveren omdat daar de Lebensraum leefruimte was voor de Duitsers. ( Op 22 juni 1941 viel Duitsland met 3 miljoen Duitse soldaten de SU in met de codenaam: Operatie Barbarosa ) De Duitsers wilden met de bezeting berijken: Economische uitbuiting Nazificatie Deportatie In 1941 voerde de luchtmacht van Japan een verassingsaanval uit op Pearl Harbor ( Vlootbasis van Amerika in Hawaï ( omdat daar veel grondstoffen zaten ) Hierdoor verklaarde Japan oorlog aan Amerika. Duitsland en Italië sloten zich aan bij Japan waardoor Amerika weer meedeed aan de oorlog ( Onder leiding van de Amerikaanse president Roosevelt en weer bij de Geallieerden hoorden. ) om de WO2 te beëindigen in Europa besloten De Amerikanen organiseerde samen met de Canadezen en de Engelse een Invasie in Normandië.( D-Day ) Roosevelt De nieuwe Amerikaanse president Truman begon een nieuw wapen : De Atoombom 6 Augustus 1945 verwoeste de eerste atoombom Hiroshima in Japan. Pagina 6 van 9

7 9 augustus 1945 atoombom op Nagasaki Jodenhaat in WO2 Het begon in Duitsland met de joden buitensluiten en wetten maken waarin stond dat de joden minderwaardig waren. De belangrijkste wet in de Jodenhaat is dat er in Duitsland werd besloten dat de Joden geen staatsburgers meer waren. Daarna werden de ideeën over joden extremer omdat ze meer joden in hun macht kregen naarmate ze meer gebieden hadden veroverd ( Polen + West Rusland ) en moesten ze verbannen worden. Totdat ze kwamen tot een eindoplossing dat was een codenaam voor het uitroeien van de joden. Ze werden massaal naar concentratiekampen gestuurd. De mannen moesten zwaar werk verrichten en de vrouwen en kinderen werden meestal snel vermoord. ( Holocaust ) Tijdens de Neurenbergprocessen werden de hoge Nazi s veroordeeld. Paragraaf 4.4 Nederland gaf zich over aan de Duitsers omdat de Duitsers Rotterdam hadden gebombardeerd en ook dreigden om dat te doen met Utrecht. Bij dit bombardement kwamen 900 mensen om het leven Drie doelen van Seyss-Inquart ( Oostenrijkse nazi die de macht had over Nederland ) Economische Uitbuiting Gelijkschakeling Deporatie van Joodse Nederlandse stemde veel op de Nederlandse Unie. Dat was een beweging die het Nederlandse karakter wou bewaren maar tegelijkertijd samenwerkte met de Nazi ( bezetter ) ( ofwel collaboratie ) Razzia: Jodenvervolging drie grote vernietigingskampen waren: Auschwitz Westerbork Sobibor Ondergrondse hielpen mensen die wilde onderduikers met een goede verstopplaats Redenen om onder te duiken waren bijvoorbeeld omdat je een Jood was of omdat je als man vaak in Duitsland moest gaan werken en dat niet wilden als je werd betrapt als onderduiker werd je op transport gezet en vaak vergast Joden vervolging in NL: Ontslag van alle Joodse ambtenaren. Februari staking: protesten tegen oppakken van 425 joden in Amsterdam. Joden weren uit openbaren pleken Davidster 1942 systematisch deporteren Een belangrijke steun aan de ondergrondse ( verzet ) De oorlog koste naar schattingen Nederlanders het leven Gelijkschending: Eén radio omroep Geen politieke partijen Cultuurkamer (inschrijven als je journalist was of kunstenaar.) Industrie en landbouw voor Duitse economie Pagina 7 van 9

8 Nederland werd in 1944 onder de rivieren bevrijd 1945 boven de rivieren. Keerpunten 2WO Pearl Harbor El alamein Slag om stalingrad D-day 7 mei 45 Duitsland geeft zich over 14 augustus 45 Japan geeft zich over eind WO2 Hoofdstuk 5. Na de 2e WO ontstaan er twee wereldmachten, de SU en de VS. Er ontstaat een spanning tussen deze landen door de ruzie om Berlijn, de anti communistische instelling van de VS en het niet aanval verbant tussen de SU en Hitler. In 1947 kwamen de Amerikanen met de Trumenleer de Amerikanen staan elk land bij dat wordt bedreigt door het communisme. Hierdoor veranderde de buitenlandse politiek van de VS. Ze waren nu een politieagentje van de wereld, maar ze moesten het communisme beperken. De koude oorlog was geen echte oorlog maar ze gedaagden zich wel zo: Bondgenoten zoeken Extreme bewapening kernwapen wedloop Overal militaire steunpunten bouwen Spionnen naar elkaar sturen Veel propaganda In 1947 kwamen de Amerikanen met het Marshallplan ze dachten communisme tegen te gaan door de Europese economie weer op te bouwen. In 1946 werd de VN opgericht hun doelen zijn vrede op aarde en het leven van alle mensen te verbeteren, de veiligheidsraad bestaat uit 5 vaste landen en 10 landen die om de twee jaar wisselen. Berlijn was voor dat de 2e wereld oorlog begon de hoofdstad van Duitsland. Ook tijdens de oorlog is Berlijn de plaats waar het bestuur is gevestigd. Als Duitsland wordt verslagen door de Engelsen, de Amerikanen, de Fransen en de Sovjets wordt het land in tweeen opgesplits, Oost en West Berlijn. Het westen is van de Fransen, Amerikanen en de Engelsen en het oosten van de SU. In 1948 was Berlijn in 4 sectoren verdeeld. Maar toen kregen de beide partijen ruzie want de SU wilden heel Berlijn besturen maar de geallieerden wilden ook een deel van Berlijn. Dit was een van de aanleidingen van de koude oorlog tussen de SU en de VS. De ruzie loopt zo hoog op dat de SU op 24 juni 1948 West Berlijn omsingelen. Ze blokkeren alle wegen van en naar West Berlijn. Hierdoor wordt West Berlijn van de rest van het westen afgesloten. Er kunnen geen goederen of voedsel meer binnen ook is er steeds minder stroom in de stad en later helemaal niet meer. Hiermee wil de SU de andere geallieerden dwingen om het bestuur van West-Berlijn overgeven aan de SU. Op 26 juni beginnen de Engelsen en de VS met een luchtbrug tussen West-Duitsland en West-Berlijn om voedsel, brandstof en anderen levensmiddelen te leveren. De SU probeerde dit te verhinderen, ook gebeurde er veel ongelukken op de landingsbaan. Maar toch waren de levensmiddelen in de aankomende winter erg schaars. Toch is het de westerlingen gelukt om 12 ton aan goederen te leveren in minder dan een jaar tijd. Pagina 8 van 9

9 Op 12 mei besluit de SU de blokkaden maar op te geven. Nu mogen er ook via de wegen en wateren goederen worden aangevoerd. Na 1949 mag er vrij worden gereisd door Oost= en West-Berlijn, hier maken veel inwoners van het oosten gebruik van in de eerste 11 dagen van augustus 1961 vluchten er mensen van Oost- naar West-Berlijn. Dan besluit de SU-leider Chroesjtjov dat het genoeg was. Hij laat in de nacht van 12 op 13 augustus prikkeldraad leggen door de straten op de grens van Oost- en West-Berlijn. Ze sluiten ook alle mogelijke wegen van vervoer van en naar West-Berlijn af. Dit komt voor bijna alle inwoners van Berlijn onverwachts, mensen kunnen niet meer naar hun werk omdat ze daarvoor naar de andere kant van de stad moeten reizen. Of ze kunnen niet meer naar hun vrienden of familie. De weken daarop word het prikkeldraad vervangen door de 43km lange muur er word gepatrouilleerd door Oost- Berlijnse soldaten. Ook wordt er stroomdraad gespannen. Ook om West-Berlijn kwam er een muur die het westen van het oosten afscheidde. Door de bouw van deze muur bereikte de koude oorlog een hoogtepunt. In 1963 kwam de president van de VS, John F. Kennedy naar Berlijn om een bezoek te brengen aan de muur. Daar sprak hij de beroemde woorden uit Ich bin ein Berliner, waarmee hij zijn medeleven toonde aan de inwoners van Berlijn. Het is door de maatregelen van beide kanten levensgevaarlijk om te proberen naar de andere kant te vluchten en zeker omdat de Oost-Berlijnse soldaten opdracht gekregen om iedereen die het probeert neer te schieten. Er proberen tussen 1961 en 1989 ruim 6000 mensen over te komen waarvan er ongeveer 1000 zijn gedood. Gorbatsjov kon ook niks meer aan de armoede in het oostelijke deel doen. Er kwamen protestacties. Hij had zeer hoge verwachtingen bij het volk opgewekt en er kwam steeds meer kritiek op de SU door het volk en hemzelf. Maar hij kon de verwachtingen niet waarmaken en er kwam steeds meer kritiek op hem van het volk en de kranten. Op 9 november 1989 besluit de Oost Berlijnse regering dat de inwoners zonder speciale reispapieren naar het westen mogen gaan. Hierna klommen er duizenden mensen over de muur en sloopten hem uiteindelijk. Hiermee kwam er officieel een eind aan de muur en uiteindelijk aan de DDR. Pagina 9 van 9