Management en ondernemerschap de context van ondernemerschap
|
|
- Andreas Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ondernemingsmodule deel 1 Management en ondernemerschap de context van ondernemerschap Donna Dubinsky is ondernemer. Ze was medeoprichter van Palm (de handheldgigant). Vervolgens vertrok ze bij dat bedrijf om een van de grootste concurrenten van Palm mede op te richten: Handspring. Ze was net veertig of ze had al twee bedrijven opgericht met een gezamenlijke marktwaarde van een kleine veertig miljard euro. In deze module over ondernemerschap bekijken we de activiteiten van ondernemers zoals Donna Dubinsky. We beginnen met het beschrijven van ondernemerschap en waarom ondernemerschap zo belangrijk is. Vervolgens behandelen we het ondernemersproces, wat ondernemers zoal doen en welke sociale verantwoordelijkheden ondernemers hebben. Wat is ondernemerschap? Zoals we al in hoofdstuk 2 hebben behandeld, is ondernemerschap het proces waarbij individuen of groepen tijd en geld investeren in mogelijkheden voor het realiseren van winst en groei, ongeacht de bronnen die ze op dat moment hebben, en met behulp van innovatie. De drie belangrijke begrippen in deze definitie zijn: (1) mogelijkheden, (2) innovatie en (3) groei. Ondernemers scheppen mogelijkheden door producten te veranderen, aan te passen, te transformeren of te introduceren. Zo heeft PixStream uit Waterloo, Ontario (Canada) de mogelijkheden van de concurrentiestrijd tussen telecommunicatie en kabeltelevisiebedrijven aangegrepen om bepaalde videodiensten te gaan leveren. De netwerkapparatuur van PixStream, die door telefoonbedrijven wordt gebruikt om op tot 96 verschillende kanalen tegelijkertijd uit te zenden, heeft de conventionele kennis over de vereisten voor videodiensten, grondig veranderd. De videoserver van PixStream heeft de grootte van een forse magnetron in plaats van 27 rekken in een groot vertrek. Door deze innovatieve producten heeft PixStream veel problemen van klanten weten op te lossen. Veel mensen denken dat ondernemingen en kleine bedrijven synoniem zijn, maar dat is niet zo. Er zijn twee belangrijke verschillen. Ondernemers beginnen met ondernemingen; organisaties die marktmogelijkheden proberen te creëren, door innovatie worden gekenmerkt en groei en winst als belangrijkste doelstellingen hebben. Een klein bedrijf is een bedrijf dat onafhankelijk wordt geleid en gefinancierd, minder dan honderd werknemers heeft, niet noodzakelijk innovatief is en relatief weinig invloed op de marktsector heeft. 2 Een klein bedrijf is niet noodzakelijk ondernemend. Ondernemend zijn betekent innovatief zijn; altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Hoewel ondernemingen klein kunnen beginnen, willen ze in de eerste plaats groot worden. Kleine bedrijven kunnen ook groeien, maar vele blijven (bewust of niet) klein. Waarom is ondernemerschap belangrijk? Ondernemerschap is en blijft belangrijk in elke bedrijfstak, hier en in het buitenland. 3 Het belang van ondernemerschap in de Verenigde Staten kan op drie gebieden worden aangetoond: innovatie, het aantal nieuwe start ups en het scheppen van werk. Innovatie
2 Innovatie is het proces van veranderen, experimenteren, transformeren en omgooien. Het is een belangrijk aspect van ondernemingsactiviteiten. Het creatieve vernietigingsproces dat zo kenmerkend is voor innovatie leidt tot technologische verandering en groei van de arbeidsmarkt. Ondernemingen fungeren als de aanjagers van verandering door een essentiële bron van nieuwe en unieke ideeën aan te boren, ideeën die anders verloren zouden gaan. 4 Dit wordt door statistieken gestaafd. Nieuwe, kleine bedrijven genereren 24 keer zo veel innovatie per onderzoeksdollar dan Fortune 500 bedrijven. Ook zijn ze verantwoordelijk voor meer dan 95 procent van nieuwe en innovatieve producten. 5 Nieuwe start ups Omdat alle bedrijven, of ze nu in de categorie onderneming vallen of niet, op een gegeven moment ergens zijn begonnen, kunnen we de bijdrage van ondernemerschap aan het aantal startups het best vaststellen door te kijken naar het aantal nieuw opgerichte bedrijven gedurende een bepaalde tijdsperiode. Uit gegevens van de U.S. Small Business Administration blijkt dat het aantal start ups sinds 2002 elk jaar gegroeid is, in 2005 bedroeg het aantal zo n Als we aannemen dat enkele van deze nieuwe bedrijven innovatie, winst en groei nastreven, kunnen we concluderen dat ondernemerschap heeft bijgedragen aan de op richting van nieuwe bedrijven in het algemeen. Het scheppen van werk We weten dat het scheppen van werk belangrijk is voor de economische welvarendheid op de lange termijn van gemeenschappen, regioʹs en landen. Recente cijfers geven aan dat bijna alle nieuwe arbeidsplaatsen worden gecreëerd door bedrijven met minder dan vijfhonderd werknemers. Zeer kleine bedrijven (met minder dan twintig werknemers) waren goed voor tussen de 60 en 80 procent van deze groei. 6 Nieuwe bedrijven creëren net zoveel werk als er door grote en bekende bedrijven door inkrimping wordt afgestoten. Deze cijfers benadrukken het belang van ondernemerschap voor het scheppen van werk. Wereldwijde trends En wat kunnen we zeggen over ondernemerschap wereldwijd? Wat voor invloed heeft dit? Een jaarlijks rapport over wereldwijd ondernemerschap, genaamd de Global Entrepreneurship Monitor (GEM) onderzoekt de invloed van ondernemerschap op de economische groei in diverse landen. Het GEM rapport voor 2005 behandelt 35 landen, verdeeld in twee niveaus, gebaseerd op het bruto binnenlands product (bbp) per hoofd van de bevolking en de bbp groeicijfers over (Zie figuur OM.1.) Figuur OM.1 Niveaus van ondernemerschap Middeninkomens, grote groei Hoge inkomsten, grote groei Argentinië Brazilië Chili Australië België Canada
3 China Hongarije Jamaica Kroatië Letland Mexico Slovenië Thailand Venezuela Zuid Afrika Denemarken Finland Frankrijk Duitsland Griekenland Groot Brittannië Ierland IJsland Italië Japan Nederland Nieuw Zeeland Noorwegen Oostenrijk Singapore Spanje Zweden Zwitserland Verenigde Staten Wat zijn de conclusies van de onderzoekers? De hoogste niveaus van ondernemingsactiviteiten werden gezien bij de landen met de middeninkomens: Venezuela (25%), Thailand (20,7%), Jamaica (17%) en China (13,7%). In landen met hoge inkomsten starten doorgaans minder ondernemingen. Vanuit een mondiaal perspectief kunnen we concluderen dat ondernemerschap een belangrijke rol speelt in de economische groei van een land. Testvragen Leg het verschil tussen ondernemingen en kleine bedrijven uit. Waarom is ondernemerschap overal ter wereld zo belangrijk? Het ondernemersproces Waaruit bestaat het ondernemersproces? Er zijn vier stappen die ondernemers doorlopen bij het starten en beheren van hun ondernemingen. De eerste stap is het verkennen van de ondernemingsomgeving. Deze omgeving omvat de realiteit van de nieuwe economie, de wetten en regels in een samenleving (de juridische omgeving) en de realiteit van een veranderende werkomgeving. Het is belangrijk om al deze aspecten van de ondernemingsomgeving te bekijken, omdat ze de regels bepalen, alsook datgene wat voor het behalen van succes moet worden besloten en gedaan. Door het verkennen van de omgeving kunnen ondernemers ook die tweede belangrijke stap in het ondernemingsproces nemen: het identificeren van mogelijkheden en mogelijke concurrentievoordelen. We weten van onze definitie van ondernemerschap dat het creëren van mogelijkheden een belangrijk aspect is. Zodra ondernemers de ondernemingsomgeving hebben verkend en mogelijkheden en concurrentievoordelen hebben
4 waargenomen, moeten ze zich gaan bezighouden met het van de grond krijgen van de onderneming. De volgende stap is derhalve het oprichten van de onderneming. In deze fase wordt de haalbaarheid van de onderneming onderzocht, de planning uitgevoerd, de structuur georganiseerd en de onderneming gestart. Hierna komt de laatste stap: het beheer van de onderneming. Dit doet de ondernemer door het management van processen, mensen en groei. Deze stappen in het ondernemingsproces worden verderop uitvoeriger behandeld. Wat doen ondernemers? Uitleggen wat ondernemers doen, is niet zo eenvoudig! Geen twee ondernemers doen exact hetzelfde werk. Over het algemeen creëren ondernemers iets nieuws, iets anders. Ze zoeken naar verandering, reageren op kansen of benutten mogelijkheden. 8 In het begin moet een ondernemer het potentieel van de onderneming beoordelen en zich bezighouden met de oprichting. Bij het verkennen van de ondernemingsomgeving verzamelen ondernemers informatie, identificeren ze potentiële mogelijkheden en brengen ze eventuele concurrentievoordelen in kaart. Gewapend met deze informatie begint de ondernemer vervolgens met het onderzoeken van de haalbaarheid van de onderneming: het bedenken van nieuwe ideeën, het analyseren van de concurrentie en het verkennen van de financiële situatie. Nadat de ondernemer dit heeft gedaan, kan hij of zijn verdergaan met de planning. Dit omvat activiteiten zoals de ontwikkeling van een mission statement, de bedrijfscultuur en een goed doorwrocht bedrijfsplan. Hierna moet hij of zij aandacht schenken aan de organisatie van de onderneming. Dit omvat het kiezen van een juridische bedrijfsvorm en het afwikkelen van andere juridische zaken zoals patenten of copyrights en de ontwikkeling van een geschikt ontwerp voor de manier waarop een en ander ten uitvoer wordt gebracht. Nadat deze eerste activiteiten zijn afgerond, kan de onderneming daadwerkelijk worden gestart. Dit omvat het formuleren van doelstellingen en strategieën en het opzetten van de technologische methoden, marketingplannen, informatiesystemen, accountingsystemen en beheersystemen voor de cashflow. Zodra de onderneming is gestart, moet de ondernemer deze gaan beheren. Wat komt hier allemaal bij kijken? Een belangrijke taak is om de verschillende, gebruikelijke bedrijfsprocessen te beheren: het nemen van beslissingen, het ontwikkelen van actieplannen, het analyseren van de externe en interne omgeving, het meten en evalueren van prestaties en zo nodig het doorvoeren van veranderingen. De ondernemer moet ook de HRM activiteiten uitvoeren, zoals het selecteren, aannemen, beoordelen, trainen en motiveren van personeel, conflictbemiddeling, taken delegeren en effectief leidinggeven. Tot slot moet de ondernemer ervoor zorgen dat het bedrijf groeit: groeistrategieën ontwikkelen en formuleren, crises oplossen, de financiering van de groei regelen, de onderneming een bepaalde waarde geven en eventueel uit de onderneming stappen. De maatschappelijke verantwoordelijkheden van de ondernemer Na het starten van de onderneming krijgen ondernemers vaak te maken met ethische vraagstukken. Hoe belangrijk zijn deze vraagstukken? Een overweldigende meerderheid van respondenten (95 procent) in een onderzoek onder kleine bedrijven vond dat de ontwikkeling van een positief imago en goede relaties met de gemeenschap belangrijk zijn voor het bereiken
5 van de bedrijfsdoelstellingen. 9 Desondanks beschikte minder dan de helft van respondenten over formele programmaʹs hiervoor. Zoʹn 70 procent gaf toe dat ze in hun bedrijfsplannen geen rekening met de gemeenschap hielden. Er zijn echter ondernemers die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus nemen. Zo leidt Josie Ippolito, president directeur van La Canasta Mexican Food Products, een fabriek die een miljoen tortillaʹs per dag produceert en die in het midden van een stad is gevestigd. 10 Het bedrijf zet zich in voor het economisch welzijn van de gemeenschap en heeft ongeveer honderd mensen uit de gemeenschap in dienst genomen. La Canasta groeit nog steeds, maar denkt er niet over zich ergens anders te vestigen: Josie heeft de fabriek zelfs flink uitgebreid. Volgens Josie een logische keuze: Waar kunnen deze mensen anders aan de slag? Andere ondernemers hebben milieuvriendelijke producten en diensten ontwikkeld. Univenture uit Columbus, Ohio, maakt recyclebare hoesjes en doosjes voor cdʹs. Deze producten zijn vergeleken met de conventionele doosjes beter voor het milieu. Ross Youngs, president en CEO, zegt hierover het volgende: Onze producten gaan niet stuk. Als iemand ze weggooit, doet ʹie dat omdat hij ze niet meer wil hebben. Hopelijk komt het doosje dan terecht in een recyclebak, zodat we het opnieuw kunnen recyclen. 11 Ethische overwegingen spelen ook een rol in de beslissingen en acties van de ondernemer. Ondernemers moeten zich bewust worden van de consequenties van hun acties. De genomen beslissingen kunnen veel invloed hebben op het gedrag van werknemers. Zo heeft Charlie Wilson, oprichter van SeaRail International uit Houston, ethisch gedrag laten meewegen bij de ontwikkeling van richtlijnen voor zijn verkoopvertegenwoordigers. Ethiek is inherent aan onze groei. Het creëert vertrouwen, bekendheid en voorspelbaarheid in onze bedrijfstak Je krijgt geen goede reputatie als je onethisch bezig bent. Als je dat toch doet, zullen klanten je uiteindelijk in de steek laten. 12 Het belang van ethiek in ondernemerschap is te zien in de resultaten van een onderzoek onder driehonderd ondernemers en bedrijfsmanagers. Het bleek dat ondernemers over het algemeen hogere ethische standaards hebben dan managers en ook meer op basis van hun overtuiging handelen, waarschijnlijk omdat ze meer beheer over hun beslissingen en acties hebben. Slechts de helft van de ondervraagde ondernemers zou persoonlijke ethische gedragsregels opofferen voor het bereiken van bedrijfsdoelstellingen; dit vergeleken met 71 procent van de bedrijfsmanagers. 13 Testvragen Beschrijf de vier stappen in het ondernemingsproces. Wat doen ondernemers? Waarom zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid en ethiek belangrijk voor ondernemers?
nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland Kinderen moeten
Nadere informatieGlobal Entrepreneurship Monitor 2002
Global Entrepreneurship Monitor 2002 Niels Bosma Zoetermeer, 14 november 2002 Dit onderzoek maakt deel uit van het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, dat wordt gefinancierd door het Ministerie
Nadere informatieANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing
Nadere informatieThe digital transformation executive study
The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.
Nadere informatieSIM KAART USA UNLIMITED
SIM KAART USA UNLIMITED Copyright 2018. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm
Nadere informatieOndernemerschap in Zuidoost-Brabant in perspectief
M201208 Ondernemerschap in in perspectief Ondernemerschap in vergeleken met en de rest van Ro Braaksma Nicolette Tiggeloove Zoetermeer, februari 2012 Ondernemerschap in in perspectief In zijn er meer nieuwe
Nadere informatieHANDLEIDING SIM KAART CANADA
HANDLEIDING SIM KAART CANADA Copyright 2018. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieUitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO)
Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van (art. 26 OESO) 9/06/2009 I. Nieuwe overeenkomsten die een bepaling bevatten die voorziet in de uitwisseling van bankinlichtingen Brunei 30/04/09 Nieuwe Overeenkomst.
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2013-I
nstituut voor de nationale rekeningen Statistiek buitenlandse handel Kwartaalbericht 2013- nstituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Korea naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Koreaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro). Bron: International
Nadere informatieDe buitenlandse handel van België - 2009 -
De buitenlandse handel van België - 2009 - De buitenlandse handel van België in 2009 (Bron: NBB communautair concept*) Analyse van de cijfers van 2009 Zoals lang gevreesd, werden in 2009 de gevolgen van
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Arabische Emiraten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners van de Verenigde Arabische
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Mexico-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Mexico-Nederland 1 1. Goederenexport van Mexico naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Mexicaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieRecordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd
Page 1 of 5 Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd 11-5-2016 / 02:00 In 2015 exporteerde Nederland een recordhoeveelheid van 944 miljoen kilo varkensvlees, 6 procent meer dan in 2014. Door de lage prijzen
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!) cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, april 2017 1 ALGEMEEN OOST-
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers China-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers China-Nederland 1 1. Goederenexport van China naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Chinese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Colombia-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Colombia-Nederland 1 1. Goederenexport van Colombia naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Colombiaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Libië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Libië-Nederland 1 1. Goederenexport van Libië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Libische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Turkije-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Turkije-Nederland 1 1. Goederenexport van Turkije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Turkse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Marokko-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Marokko-Nederland 1 1. Goederenexport van Marokko naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Marokkaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Tunesië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Tunesië-Nederland 1 1. Goederenexport van Tunesië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Tunesische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatienr. 272 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 23 januari 2018 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 272 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 23 januari 2018 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland Kinderen moeten
Nadere informatieWaarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015
Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 4 Onderwerpen: 1. De financiële crisis van 2008 2. Geldschepping 3. Hoe staan de landen er economisch voor? 4. De
Nadere informatieLAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND
LAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND Algerije http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/nic-de-oases-van-de-sahara http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/nic-tussen-de-kamelen-algerije
Nadere informatieArbeidsmarkt allochtonen
Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Arbeidsmarkt allochtonen Samenvatting 1.176 werkzoekende allochtone Kempenaren (2012) vaak man meestal
Nadere informatieResultaten VVNH monitoring 2008
Resultaten VVNH monitoring 2008 Resultaten totaal In totaal is er door de leden van de VVNH in 2008 iets minder dan 2,3 miljoen m 3 naaldhout, hardhout en plaatmateriaal door de respondenten geïmporteerd.
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Vietnam-Nederland mei 2019
Handels- en investeringscijfers Vietnam-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Rijstvelden in de provincie Hà Giang, Vietnam - Pixabay Wat kunt
Nadere informatieLijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Lijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Albanië dubbele 14-12-2001 22-07-2004 15-11-2005 Trb.2004, 281 Argentinië dubbele 04-03-1994 27-12-1996
Nadere informatieFACTSHEET ASPERGES ASPERGES: MEXICO IN OPKOMST
FACTSHEET ASPERGES Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com ASPERGES: MEXICO IN OPKOMST Steeds meer maar niet overal De wereldmarkt van asperges groeit nog steeds.
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zweden-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zweden-Nederland 1 1. Goederenexport van Zweden naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zweedse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatie4. Op deze manier lezen jullie ook de paragrafen Wandelgangenpolitiek en Obama and the Beast.
Tekst actief lezen 1. Jullie gaan in tweetallen de tekst Belangrijke wereldleiders in Nederland voor NSS 2014 lezen. Zorg dat jullie een pen of potlood bij de hand hebben. Jullie gaan om de beurt een stukje
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2014-II
nstituut voor de nationale rekeningen Statistiek buitenlandse handel Kwartaalbericht 2014- nstituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigde Staten-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigde Staten-Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Staten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners uit de Verenigde Staten (bedragen x 1.000 euro)
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Noorwegen-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Noorwegen-Nederland 1 1. Goederenexport van Noorwegen naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Noorse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, januari 2017
Nadere informatieOndernemerschap in België: een vergelijkende, internationale studie
Ondernemerschap in België: een vergelijkende, internationale studie Ondernemerschap is een van de drijfveren van economische groei en heeft als studiedomein de laatste jaren internationaal heel wat aan
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Chili-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Chili-Nederland 1 1. Goederenexport van Chili naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Chileense exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Luxemburg-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Luxemburg-Nederland 1 1. Goederenexport van Luxemburg naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Luxemburgse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Ivoorkust-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Ivoorkust-Nederland 1 1. Goederenexport van Ivoorkust naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners Ivoorkust (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatie(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN
.. L 9/ II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN UITVOERINGSVERORDENING (EU) /97 VAN DE COMMISSIE van november tot vaststelling van technische informatie voor de berekening van de technische voorzieningen
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Hongkong-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Hongkong-Nederland 1 1. Goederenexport van Hongkong naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Hongkongse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Vietnam-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Vietnam-Nederland 1 1. Goederenexport van Vietnam naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Vietnamese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Pakistan-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Pakistan-Nederland 1 1. Goederenexport van Pakistan naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Pakistaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Slowakije-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Slowakije-Nederland 1 1. Goederenexport van Slowakije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Slowaakse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Hongarije-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Hongarije-Nederland 1 1. Goederenexport van Hongarije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Hongaarse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatie(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2017/309 VAN DE COMMISSIE. van 23 februari 2017
8..7 NL Publicatieblad van de Europese Unie L / II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN UITVOERINGSVERORDENING (EU) 7/9 VAN DE COMMISSIE van februari 7 tot vaststelling van technische informatie
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland 1 1. Goederenexport van Brazilië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Braziliaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieInclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland
Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Nederland scoort relatief hoog op economische groei en het aanpakken van ongelijkheid, maar de ongelijkheid
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Israël-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Israël-Nederland 1 1. Goederenexport van Israël naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Israëlische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieVeranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken
Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen
Nadere informatieTijd Veld Poule Scheidsrechter Tijd Veld Poule Scheidsrechter Tijd Veld Poule Scheidsrechter Tijd Veld Poule Scheidsrechter
8:45 veld 1 poule 1 Nederland Frankrijk Men. Kouwenberg 8:45 veld 2 poule 2 Duitsland Spanje Men. Callaars 8:45 veld 3 poule 3 Rusland Malta Belle de Folter 8:45 veld 4 poule 3 Ijsland Noorwegen Tijs Hellegers
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Rusland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Rusland-Nederland 1 1. Goederenexport van Rusland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Russische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Singapore-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Singapore-Nederland 1 1. Goederenexport van Singapore naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Singaporese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Indonesië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Indonesië-Nederland 1 1. Goederenexport van Indonesië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Indonesische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Nigeria-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Nigeria-Nederland 1 1. Goederenexport van Nigeria naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Nigeriaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieDE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING
DE RAAD VAN EUROPA HOEDER VAN DE MENSENRECHTEN SAMENVATTING Non-member state of the Council of Europe (Belarus) LIDSTATEN HOOFDZETEL EN OVERIGE VESTIGINGEN BEGROTING Albanië, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan,
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Portugal-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Portugal-Nederland 1 1. Goederenexport van Portugal naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Portugese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Kroatië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Kroatië-Nederland 1 1. Goederenexport van Kroatië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Kroatische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Afrika naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Afrikaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Egypte-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Egypte-Nederland 1 1. Goederenexport van Egypte naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Egyptische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Saoedi-Arabië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Saoedi-Arabië-Nederland 1 1. Goederenexport van Saoedi-Arabië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Saoudi-Arabische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Tunesië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Tunesië-Nederland 1 1. Goederenexport van Tunesië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Tunesische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Algerije-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Algerije-Nederland 1 1. Goederenexport van Algerije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Algerijnse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHoe ondernemend zijn onze Vlaamse studenten? Prof Hans Crijns en Sabine Vermeulen
Hoe ondernemend zijn onze Vlaamse studenten? Prof Hans Crijns en Sabine Vermeulen Inleiding Vlaanderen kent de laatste jaren een lage ondernemerschapsgraad. De resultaten voor Vlaanderen in de Global Entrepreneurship
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde havo 2002-II
Politiek en Ruimte bron 10 Aandeel van de lidstaten in de handel van de Europese Unie in procenten, 1998 30 % 25 20 22 25 Legenda: invoer uitvoer 15 10 8 8 15 15 10 11 9 9 15 12 5 0 6 5 2 2 1 0 België
Nadere informatieSamenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey
Samenwerking en innovatie in het MKB in Europa en Nederland Een exploratie op basis van het European Company Survey ICOON Paper #1 Ferry Koster December 2015 Inleiding Dit rapport geeft inzicht in de relatie
Nadere informatieJAAROVERZICHT 2010 gedetailleerd per Categorie, Regio en Land Bron: CBS
Hout en Plaatmateriaal JAAROVERZICHT gedetailleerd per Categorie, Regio en Land Bron: CBS 1 van 22 08/15/2011 Hout Nederland - Index en Samenvatting Per Categorie (genummerd) zijn de gegevens uitgesplitst
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Iran-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Iran-Nederland 1 1. Goederenexport van Iran naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Iraanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN 2014
Nadere informatieNederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut.
ONDERZOEKSRAPPORT Nederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut. Introductie In het Human Capital 2015 report dat het World
Nadere informatieOver de. Bernard van Leer Foundation
Over de Bernard van Leer Foundation Wie wij zijn De Bernard van Leer Foundation gelooft dat het realiseren van een sterke start voor alle jonge kinderen niet alleen goed is om te doen vanuit moreel perspectief,
Nadere informatieHIP Buitenlandse nummers
HIP Buitenlandse nummers Dienstbeschrijving Copyright The Voip Company 2011 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Buitenlandse nummers... 3 1.1 Inkomende oproepen... 3 1.2 Uitgaande oproepen... 3 1.3 Belangrijk: Nooddiensten
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Estland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Estland-Nederland 1 1. Goederenexport van Estland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Estse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Frankrijk-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Frankrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van Frankrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Franse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland 1 1. Goederenexport van Duitsland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Duitse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Italië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Italië-Nederland 1 1. Goederenexport van Italië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Italiaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers België-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers België-Nederland 1 1. Goederenexport van België naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Belgische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieGegevens uitwisseling van informatie over rulings met een internationaal karakter
Bijlage IV Gegevens uitwisseling van informatie over rulings met een internationaal karakter In -verband en in -verband wordt informatie uitgewisseld over rulings met een internationaal karakter (hierna:
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019
Handels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Beijing West treinstation, China Wat kunt u verwachten bij
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Bulgarije-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Bulgarije-Nederland 1 1. Goederenexport van Bulgarije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Bulgaarse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieLEERACTIVITEIT Elevator Pitch Ent-teach Module 4 Financieel management
LEERACTIVITEIT Elevator Pitch Ent-teach Module 4 Financieel management Beschrijving van de leeractiviteit De docent biedt de leerlingen leesmateriaal en inspirerende video s over het aantrekken van investeringen
Nadere informatieToerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016
2016 Toerisme in Cijfers Tourism in Figures XL Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 Juli 2017 AANTAL AANKOMSTEN PER MAAND, 2016 Tabel P. Table NUMBER OF ARRIVALS BY MONTH,
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Benin-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Benin-Nederland 1 1. Goederenexport van Benin naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Beninse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Griekenland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Griekenland-Nederland 1 1. Goederenexport van Griekenland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Griekse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Ghana-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Ghana-Nederland 1 1. Goederenexport van Ghana naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ghanese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Polen-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Polen-Nederland 1 1. Goederenexport van Polen naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Polen exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN 2015
Nadere informatienr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen Ten gevolge van de
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019
Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Thaysey Pixabay, Brazilië Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:
Nadere informatieDe risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector
De risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector Ir. André ten Damme RC MCM, CFO APG VRC Congres Amsterdam, 17 maart 2011 2 Agenda 1. Het Nederlandse pensioenstelsel
Nadere informatieENQUÊTE OVER DIVERSITEIT OP HET WERK EN ANTIDISCRIMINAT
ENQUÊTE OVER DIVERSITEIT OP HET WERK EN ANTIDISCRIMINAT 14.06.2005-15.07.2005 803 antwoorden Geef aan op welk gebied uw hoofdactiviteit ligt D - Industrie 225 K - Exploitatie van en handel in onroerend
Nadere informatie