Jaardocument 2011 SIG, Heemskerk. I Maatschappelijk verslag. Pagina 1 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

Transcriptie

1 Jaardocument 2011 SIG, Heemskerk I Maatschappelijk verslag Pagina 1 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

2 INHOUD pg 1 - Uitgangspunten van de verslaglegging Profiel van de organisatie 5 Algemene identificatiegegevens 5 Structuur van het concern 5 Kerngegevens 8 Samenwerkingsrelaties Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 13 Normen voor goed bestuur 13 Raad van Bestuur 13 Raad van Toezicht 14 Bedrijfsvoering 15 Cliëntenraden 17 Ondernemingsraad Beleid, inspanningen en prestaties 22 Meerjarenbeleid 22 Algemeen beleid Algemeen kwaliteitsbeleid 29 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten 30 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 35 Samenleving en belanghebbenden 44 Financieel beleid 45 Pagina 2 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

3 1. Uitgangspunten van de verslaggeving In dit document doet de SIG verslag van haar werkzaamheden over het jaar In dit jaar werden de schaduwen van de recessie duidelijk zichtbaar en zijn de eerste bezuinigingen een feit geworden eerst nog in bescheiden mate voor de gehandicaptenzorg. De komst van de WMO veroorzaakt een nerveuze koortsachtigheid in georganiseerde overleggen met gemeentes. De nota's over dit onderwerp zijn talrijk. De SIG heeft stevig nagedacht over hoe de zorg voor bijna de helft van haar klanten behouden kan blijven in de overgang naar de WMO. Er werd een verzoek ingediend bij het project In voor Zorg en dat is ingewilligd als gevolg waarvan er begin 2012 een coach kon worden ingezet om de SIG te ondersteunen bij het ontwikkelen van haar plannen in het kader van wat wel de kanteling wordt genoemd. Kern van alle veranderingen: participatie in de maatschappij en weer de eigen regie nemen. In 2011 is de bedrijvigheid ook binnen de SIG groot en zijn de initiatieven talrijk. De huisvesting krijgt steeds vastere vormen. Concreet: de laatste hand is gelegd aan de nieuwbouw aan de Garmt Stuivelingstraat (Haarlem, vervanging Noordhoek) en er is een nieuw project gestart in Santpoort Noord (project Bickerlaan). Voor andere projecten (de Randweg in Haarlem, De Steenhouwerij in Beverwijk, De Weid in Castricum) worden figuurlijk gesproken- belangrijke fundamenten gelegd. De focus van de SIG op de inhoudelijke zorgverlening blijft onveranderd groot. We hebben meegedaan aan een pilot 'Beelden van Kwaliteit' waarin daadwerkelijk inhoud werd gegeven aan een adequate inhoudelijke beoordeling van kwaliteit, waarin de verbinding tussen cliënt en medewerker voorop stond, en de mate waarin de verbinding werd ingezet om de ervaren kwaliteit van leven van de cliënt te verhogen. De pilot werd opgezet en uitgevoerd onder eindverantwoordelijkheid van professor Hans Reinders. De SIG heeft dit direct daarna samen met stichting Odion voortgezet door meteen te gaan werken integratie van de opgedane ervaringen en winstpunten uit deze pilot. Omdat dagbesteding een belangrijke component is geworden (en onze organisatie ook hier ambitieus is in het benutten van kansen voor cliënten) nam de SIG in september 2011 de Stichting Wisselwerk Kennemerland over van De Meergroep in Beverwijk. Wisselwerk is een dagbestedingsproject waar 120 mensen met een VG en/of een GGZ achtergrond werkzaam zijn. Ook hier is de ambitie om de dagbesteding samenlevingsgericht aan te bieden, met een groot gevoel van ervaren 'zin' voor de cliënten. De SIG- winkels zoals deze nu al in de verzorgingshuizen bestaan, zullen daarbij als voorbeeld dienen. Omdat Stichting Wisselwerk Kennemerland nu onderdeel is van de SIG, geldt dit jaardocument Maatschappelijke Verantwoording voor zowel de SIG als voor de Stichting Wisselwerk Kennemerland. Alle activiteiten en ambitie ten spijt, ziet de SIG de toekomst met zorg tegemoet. De vraag is of we met elkaar, als gehele samenleving, in staat zijn verstandige besluiten te nemen als het gaat om de organisatie van de zorg. Zeker is voor ons al dat de bijsturingen die plaatsvinden, en die bedoeld zijn als bezuinigingen, de maatschappij geen werkelijke bezuinigingen zullen opleveren. Met de paar uren zorg per week die we cliënten in het cluster Ambulante Ondersteuning bieden, houden we deze cliënten vaak op het goede pad. De huur en andere rekeningen worden betaald, het huis wordt dus behouden, zo ook het werk, de contacten met familie blijven in stand enz. enz. Effectiever en goedkoper kan dit niet. Pagina 3 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

4 Zorgelijk is dus dat onder het mom van de al eerder genoemde eigen regie, het recht van de sterkste weer gaat gelden in Nederland. Zonder schroom kan worden gesteld dat de vraag nu is: hoe beschaafd blijven we in dit land? En dat is weer te koppelen aan de aandacht en de zorg die we besteden aan de sociaal zwakkeren. Het kan effectiever, het kan mean and lean, zeker. Daar kunnen we over meedenken en wij doen dat zoals ik het wil noemen- humaan, of noem het in verbinding met elkaar. Deze twee dingen staan elkaar niet in de weg. Geld moet daadwerkelijk aan de zorg besteed worden en ook binnen de SIG bewijzen we dagelijks dat dit mogelijk is - inclusief goede huisvesting, zonder te hoge overhead. Een overhead die onder andere noodzakelijk is om te kunnen voldoen aan de vele niet altijd aantoonbaar noodzakelijke- administratieve lasten die over ons worden uitgestort. Alles bij de SIG gaat in de richting van de zorg. De omvang van onze organisatie, waarbij iedere medewerker weet wat hem/haar te doen staat, borgt dat er met betrokkenheid en doelgericht gewerkt wordt. Misschien ligt hier wel een oplossing om een aantal zaken in de toekomst efficiënter op te zetten. Ik dank onze vrijwilligers voor hun belangeloze ondersteuning en alle medewerkers voor hun professionele betrokkenheid in Jan Kroft bestuurder Pagina 4 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

5 2. Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting SIG Adres Postbus 268 Postcode 1960 AG Plaats Heemskerk Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel adres Internetpagina Structuur van het concern Juridische structuur De SIG is een stichting met een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. In 2011 heeft de SIG de Stichting Wisselwerk Kennemerland overgenomen van WSW De Meergroep. De SIG is enige bestuurder van de Stichting Wisselwerk Kennemerland. Besturingsmodel De Raad van Bestuur stuurt de organisatie aan, waaronder de afdelingen binnen het Bestuursbureau en de drie clustermanagers. De clustermanagers sturen de teamleiders in de werkeenheden binnen hun cluster aan. De teamleiders in de werkeenheden sturen de medewerkers binnen de werkeenheden aan. De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op de algemene gang van zaken in de stichting en het beleid van het bestuur. Bij de vervulling van zijn taak richt de Raad van Toezicht zich naar het belang van de stichting en de met haar verbonden instellingen en/of rechtspersonen. De organisatie houdt zich aan de Zorgbrede Governancecode. Toelatingen Plaatsen individueel verblijf licht, kleinschalig wonen 60 Plaatsen groepsverblijf licht, kleinschalig wonen 18 Plaatsen verblijf zwaar, kleinschalig wonen 161 Totaal plaatsen GVT VG 239 Medezeggenschapsstructuur Elke voorziening/werkeenheid van de SIG heeft een lokale cliëntenraad. Leden van deze cliëntenraden sturen afgevaardigden uit hun midden naar de Centrale Cliëntenraad, de CCR. De CCR heeft viermaal per jaar overleg met de Raad van Bestuur en eenmaal per jaar met een vertegenwoordiging van de Raad van Toezicht. De CCR kan desgewenst een beroep doen op de deskundigheid van de Centrale Verwantenraad, de CVR. Eenmaal per jaar vergaderen de CCR en de CVR gezamenlijk. Pagina 5 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

6 De CVR (Centrale Verwantenraad) bestaat uit afgevaardigden van de lokale Verwantenraden. De Centrale Verwantenraad heeft regelmatig overleg met de Raad van Bestuur en eenmaal per jaar met een vertegenwoordiging van de Raad van Toezicht. Hoewel de CCR (bestaande uit vertegenwoordigers vanuit de cliënten) het formeel vertegenwoordigende orgaan vanuit de wet Medezeggenschap Cliëntenraden is, heeft de SIG ervoor gekozen óók de verwanten onverkort een stem te geven. Dit is formeel in de samenwerking met de Raad van Toezicht vastgelegd. CCR en CVR hebben een georganiseerd overleg en maken (desgewenst) onderling afspraken over de taken. Medewerkers kiezen uit hun midden de leden van de Ondernemingsraad. De Ondernemingsraad heeft zesmaal per jaar overleg met de Raad van Bestuur en eenmaal per jaar met een vertegenwoordiging van de Raad van Toezicht. Zie verder het organogram op de volgende pagina. Pagina 6 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

7 Organisatiestructuur SIG 1 januari 2012 Stichting Wisselwerk Raad van Toezicht Raad van Bestuur Staf Gedragsdeskundigen Secretariaat P&O Financiële Administratie Cliëntenadministratie Technische Dienst Automatisering Ondernemingsraad Centrale Cliëntenraad Centrale Verwantenraad Cluster Volwassenen Cluster Kinderen & Jongeren Cluster Ambulante Ondersteuning Garmt Stuivelingstraat De Waterjuffer AO IJmond Jan Campertstr Gezinshuis Heilooërdijk AO Haarlem Zuid Generaal Spoorlaan Gezinshuis Creutzberglaan AO Haarlem Noord De Schalkse Hoek Gezinshuis Achtkant Gezinsondersteuning Anneko van der Laanhuis Gezinshuis Ahornstraat Midden-Kennemerland Stan Kentonlaan Gezinshuis Duinvlietstr. Gezinsondersteuning De Weid De Zeester Zuid-Kennemerland Westerheem Meander (ouderproject) Kuijs-Pieperstraat Winkel Schoterhof Winkel CreaSig Winkel De Blinkert Winkel Molenburg Winkel De Rijp Winkel Driehuis Winkel IJmuiden De Bakkerij Zorgtuin Wisselwerk Logeerhuis Dorpsstraat Mozartstaete (ouderproject) Pagina 7 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

8 2.3 Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Kernactiviteiten De SIG biedt wonen en ondersteuning aan mensen met een beperking. Concerntypering Specialismen - Intramuraal: semimuraal wonen voor kinderen - Intramuraal: semimuraal wonen voor volwassenen - Extramuraal: gezinsondersteuning - Extramuraal: ambulante ondersteuning - Extramuraal: winkels, zorgtuin, bakkerij 1, Wisselwerk 2 (dagbesteding) AWBZ-functies - Persoonlijke verzorging - Begeleiding groep - Begeleiding individueel - Behandeling extramuraal - Verblijf Doelgroepen - mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking - mensen met autisme of een aan autisme verwante stoornis Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten De stichting heeft voor 239 plaatsen een toelating en voor 231 plaatsen productieafspraken in Hierna ziet u het overzicht van het verloop van het totaal aantal cliënten van Stichting SIG en Stichting Wisselwerk over 2011 ongeacht de manier van financieren (PGB of ZIN) 1 De Bakkerij is niet meegenomen in de HKZ-certificering. De Zorgtuin wordt voorbereid op certificering in Stichting Wisselwerk Kennemerland is ISO gecertificeerd. Pagina 8 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

9 0-10 jaar, Vrouw 0-10 jaar, Man jaar, Vrouw jaar, Man jaar, Vrouw jaar, Man jaar, Vrouw jaar, Man jaar, Vrouw jaar, Man jaar, Vrouw jaar, Man jaar, Vrouw jaar, Man 71 jaar en ouder, Vrouw 71 jaar en ouder, Man Aantal cliënten Jan 2011 Feb 2011 Mrt 2011 Apr 2011 Mei 2011 Jun 2011 Jul 2011 Aug 2011 Sep 2011 Okt 2011 Nov 2011 Dec Totaal aantal clienten per maand Totaal aantal clienten per maand Overzicht per 31 december 2011 van aantal cliënten per leeftijdscategorie en geslacht en per cluster: Algemeen Ambulante ondersteuning Kinderen Volwassenen Alle leeftijden, Geslacht Pagina 9 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

10 Resultaat productieafspraken Zorgkantoor Stichting SIG en Stichting Wisselwerk Budget 2011 Herschikking 2011 Gerealiseerd 2011 Intramuraal ZZP dagen Extramuraal Begeleiding individueel (uren) Begeleiding individueel speciaal (uren) Dagbesteding (dagdelen) Dagbesteding (in uren) De resultaten over de productieafspraken 2011 zijn van Stichting SIG en Stichting Wisselwerk samen. In 2011 heeft een belangrijke herschikking plaatsgevonden naar soorten producten binnen Wisselwerk waardoor een betere tariefsdifferentiatie is afgesproken die meer in prijzen tot uitdrukking komt dan in de aantallen. De totale opbrengsten 2011 zijn als volgt uit te splitsen: Opbrengst budget AWBZ intramuraal incl. dagbesteding Opbrengst budget AWBZ extramurale begeleiding Opbrengst budget AWBZ extramurale dagbesteding Opbrengst ouderprojecten PGB Overige opbrengsten PGB Opbrengst zorgprestaties tussen instelling Opbrengst verkopen dagbesteding Overige opbrengsten Totaal Werkgebieden Het werkgebied van de SIG is zorgkantoorregio Kennemerland. 2.4 Samenwerkingsrelaties Partijen met wie de SIG een specifieke relatie heeft, bijvoorbeeld in de vorm van een (samenwerkings)overeenkomst - In het kader van diensten op het gebied van ICT, kennis, huisvesting, financiën en P&O: Carante Groep - In het kader van het streven naar (het behoud van) de menselijke maat in onze zorg en ondersteuning: Allitantie M3 - In het kader van Verpleging en Verzorging: Verzorgingshuis Westerheem te Heemskerk, St. Jacob te Haarlem, Stichting Hervormde Diaconale Tehuizen te Haarlem, Zorgbalans, ViVa! Zorggroep - In het kader van uitwisseling in verband met zorgverlening: Zorg-K bij Lindenhoek - In het kader van ketensamenwerking op het gebied van hulpverlening aan kinderen met een beperking, met inzet van vrijwilligers: stichting De Stampertjes te Bloemendaal - In het kader van ketenzorg: met bureau Jeugdzorg, voogdijinstellingen, RIBW, GGD, Dienst Justitiële Instellingen, reclassering, VBZ. Pagina 10 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

11 - In het kader van samenwerking op het gebied van de vrijwillige thuiszorg voor gehandicapten met de STG te Haarlem (waaronder bestuurslidmaatschap RvB) - In het kader van ondersteuning van vrijwilligersorganisaties in de zorg met stichting Netwerk te Haarlem (Werkgeverschap). - In het kader van uitwisseling van deskundigheid: Beleidsnetwerk Seksualiteit, Samenwerkingsverband Autisme Spectrum Stoornissen Kennemerland Amstelland en de Meerlanden - In het kader van wonen: de woningcorporaties Elan Wonen, Pré Wonen en Ymere te Haarlem, Kennemerhave te IJmuiden, Woon op Maat te Heemskerk, woningstichting Kennemer Wonen te Alkmaar. - In het kader van participatie van cliënten in de samenleving: welzijnsorganisaties Welschap te Heemskerk, Stichting Welzijn te Beverwijk, stichting Welzijn te Velsen. - In het kader van dagbesteding: zorgcentra Schoterhof, Molenburg en De Blinkert in Haarlem; zorgcentrum De Rijp in Bloemendaal; bloemenwinkel t Hoekje in Uitgeest, glazenier Rob Baar in Egmond-Binnen, speelgoedwinkel SamSam in Beverwijk, Stichting Ruyssenaers-Schenk (speelgoedmuseum) in Haarlem, Stichting Wisselwerk te Heemskerk (Stichting Wisselwerk valt bestuurlijk onder de stichting SIG), Clusius College (VMBO-MBO) te Castricum. - In het kader van ondersteuning bij integratie in de samenleving: stichting Oké Wonen (Stichting Welschap te Heemskerk, woningcorporatie Woon op Maat te Heemskerk), Stichting Thuiszorg Gehandicapten te Haarlem. - In het kader van de ondersteuning van cliënten in ouderprojecten: Stichting Meander (ihkv PGB-woonproject Meander) en Stichting Mozartstaete (ihkv PGB-woonproject Mozartstaete). - In het kader van ondersteuning van de Centrale Cliëntenraad: cliëntenorganisatie LSR. - In het kader van externe cliënttevredenheidsonderzoeken: LSR. - In het kader van Beelden van Kwaliteit: stichting Odion. - In het kader van verbetering van het opleidingsaanbod, het verkrijgen van potentiële medewerkers, vergroting en uitdraging van de kennis van en over het sociaal werk: Hogeschool InHolland. - In het kader van bevordering van de kwaliteit van het beroepsonderwijs, het in de toekomst beschikken over voldoende gekwalificeerd personeel en het borgen in het onderwijs van de beroepscompetenties die eigen zijn aan de gehandicaptenzorg: ROC Nova College (Unit Zorg & Welzijn), Ons Tweede Thuis, Nieuw Unicum, de Hartekamp groep, Stichting Epilepsie Instellingen Nederland. - Overheden: het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), het College voor Zorgverzekeringen (CvZ), het Bouwcollege, gemeenten Haarlem, Velsen, Beverwijk, Heemskerk (in het kader van de WMO), Uitgeest, Castricum. - In het kader van advisering op het gebied van huisvesting: adviesbureau R. Lupgens - Toezichthouders: Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), Arbeidsinspectie - Zorgverzekeraar: Achmea, Zorgkantoor Kennemerland - Kapitaalverschaffers: ING Bank, Bank Nederlandse Gemeenten, Delta Lloyd, Ohra, Gemeente Velsen - Waarborgfondsen: Waarborgfonds Zorgsector (WfZ) Pagina 11 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

12 - Certificerende instelling: Keurmerkinstituut - Accountant: PricewaterhouseCoopers De bestuurder heeft indien nodig overleg met (vertegenwoordigers van) belanghebbenden. Pagina 12 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

13 3. Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur De SIG voldoet aan de in de Zorgbrede Governancecode onder verantwoording genoemde voorwaarden. De SIG gaat ervan uit dat ieder mens van waarde is en zin kan geven aan zijn eigen bestaan en dat van anderen. De organisatie formuleert haar aanbod vanuit de vraag van de individuele cliënt: het principe van vraaggestuurde zorg. De zorg voldoet aan eigentijdse kwaliteitseisen. De SIG voldoet ook dit jaar aan de eisen voor de volledige HKZ-certificering (exclusief ontwerp en ontwikkeling) 3. De SIG stimuleert de betrokkenheid en dialoog met belanghebbenden. De SIG probeert haar morele uitgangspunten die in de zorg gehanteerd worden ook in de processen van de organisatie aansturing en bedrijfsvoering toe te passen. De SIG wil een platte organisatie zijn waar mensen gekend worden en er aandacht is voor het individu en respect voor cliënten, verwanten en medewerkers Voor de interne belanghebbenden functioneren cliëntenraden en een Centrale Cliëntenraad, Verwantenraden en een Centrale Verwantenraad en een Ondernemingsraad. De SIG heeft een klokkenluidersregeling. Met externe belanghebbenden is regelmatig rechtstreeks overleg op strategisch en operationeel niveau. Waar nodig zijn met belanghebbenden samenwerkingsovereenkomsten afgesloten. Het recht van enquête is statutair toegekend aan de Centrale Cliëntenraad SIG. Jaarlijks wordt aan alle belanghebbenden verantwoording afgelegd omtrent het gevoerde beleid. Hiertoe wordt het jaardocument Maatschappelijk Verslag gedeponeerd. Daarnaast verschijnt het Jaarbericht SIG. Dit jaarbericht is geschreven op drie leesniveaus: picto s, korte zinnen (in een groter lettertype) en langere teksten (gemiddelde lettergrootte). Het jaarbericht wordt gestuurd naar cliënten, verwanten, vrijwilligers, medewerkers en externe relaties. In het jaarbericht wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid en de geleverde prestaties. 3.2 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van de SIG wordt gevormd door de heer J.P.C. Kroft, algemeen directeur. De algemeen directeur is tevens bestuurslid van de Stichting Thuiszorg Gehandicapten. Deze nevenfunctie is niet strijdig met de functie van Raad van Bestuur. Het reglement voor de Raad van Bestuur is opgesteld conform het model NVZD. De bezoldiging van de Raad van Bestuur wordt in onderhandeling vastgesteld. De advisering vanuit de NVZD in deze wordt hierbij betrokken, maar niet zonder meer gevolgd. Mede aan de hand hiervan wordt door de remuneratiecommissie (de beloningscommissie ) een voorstel geformuleerd. 3 Met uitzondering van De Bakkerij en de Zorgtuin. Stichting Wisselwerk Kennemerland is ISO gecertificeerd. Pagina 13 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

14 Gedurende het verslagjaar 2011 is door de remuneratiecommissie geen nieuw voorstel ten behoeve van de bezoldiging van de Raad van Bestuur geformuleerd. 3.3 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht voert regelmatig overleg met de Raad van Bestuur over de visie, strategie en resultaten van de organisatie en de mogelijke risico s die aan de uitvoering van de activiteiten verbonden zijn. De actuele maatschappelijke ontwikkelingen zijn frequent besproken in het overleg tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. De bezuinigingen en de uitvoering van de WMO alsmede de veranderingen in de AWBZ vragen nadrukkelijk om flexibiliteit van de organisatie teneinde adequaat in te kunnen spelen op de ontwikkelingen in de toekomst. Een nieuw strategisch beleidsplan zal hiervoor kaders bieden. De aanzet hiervoor is dit jaar gemaakt en het plan zal begin 2012 worden vastgesteld. De reguliere vergadering tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht heeft vier maal plaats gevonden. Tevens heeft de Raad van Toezicht vier maal overleg gepleegd zonder de aanwezigheid van de Raad van Bestuur. De financiële situatie, het strategisch beleid, het huisvestingsbeleid alsmede de interne organisatie staan elke vergadering geagendeerd. Alle leden van de Raad van Toezicht ontvangen alle verslagen van het intern managementoverleg, beleidsoverleg, diverse commissies en de verslagen van de ondernemingsraad. Het stelt de leden van de Raad van Toezicht in staat de uitvoering van beleid door de gehele organisatie heen kritisch te volgen en te toetsen.. De Raad van Toezicht heeft goedkeuring verleend aan besluiten betreffende onroerendgoedtransacties, investeringen in huisvesting, de begroting, de jaarrekening, de overname van Stichting Wisselwerk en plannen ten aanzien van kwaliteit en veiligheid. Tevens is het rooster van aftreden van de leden van de Raad van Toezicht opnieuw vastgesteld. De Raad van Toezicht heeft een Auditcommissie ingesteld. Deze heeft zich ten aanzien van het opstellen van de begroting, rapportage van de kwartaalcijfers en het vaststellen van de jaarrekening laten informeren door de Raad van Bestuur en het hoofd financiële administratie. Daarnaast adviseert de Auditcommissie. Ook het overleg met de externe accountant is een door de Auditcommissie uitgevoerde taak. Eenmaal per jaar spreekt de voltallige Raad van Toezicht met de externe accountant over de jaarrekening. Gedurende het verslagjaar 2011 heeft de Raad van Toezicht in het bijzonder aandacht gegeven aan de verdere uitvoering van de bedrijfsplannen ten behoeve van de huisvesting. De fasegewijze planning en uitvoering van de nieuwe bouwprojecten en de afweging van risico s zijn hierbij leidend. De Raad van Toezicht heeft hierover medio 2011 extra vergaderd met de Raad van Bestuur en de projectbegeleider. Tevens is in een separaat overleg de borging van bestuurlijke continuïteit in de organisatie aan de orde geweest. Om breed geïnformeerd te worden heeft ook dit jaar de Raad van Toezicht met de Raad van Bestuur en het voltallige management gesproken. Een zinvolle bijeenkomst waarin de wendbaarheid om in te spelen op actuele vragen door de organisatie een prominent onderwerp was. De schaalgrootte van de SIG biedt vele mogelijkheden. Een nieuw meerjarenbeleidsplan is in voorbereiding. Een afvaardiging vanuit de Raad van Toezicht heeft het jaarlijks overleg met de Ondernemingsraad, Cliëntenraad en Verwantenraad gevoerd. De kwaliteit van zorg en de uisvesting nu en in de toekomst zijn aan de orde gesteld. Pagina 14 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

15 In 2011 heeft geen beoordeling van de Raad van Bestuur en evaluatie van het functioneren van de Raad van Toezicht plaatsgevonden. In het verslagjaar hebben verschillende leden van de Raad van Toezicht zich middels workshops en bijeenkomsten verdiept in thema s ter bevordering van de deskundigheid van de toezichthouders. De toezichthouders ontvangen een vergoeding. Bij de vaststelling van de bezoldiging van de toezichthouders worden de richtlijnen geraadpleegd zoals die daarvoor zijn vastgelegd. In het verslagjaar zijn in de bezoldiging geen wijzigingen aangebracht. Samenstelling Raad van Toezicht Naam Aandachtsgebied Nevenfuncties H.J.C.M. Jacobse C.A.M. de Boer Poel Voorzitter, Remuneratiecommissie Secretaris, Remuneratiecommissie Opleidingsmanager Nova College Voorzitter bestuur Stichting Vrienden SIG Penningmeester Stichting BA-BO Beeldtaal Secretaris Stichting Vrienden SIG Bestuurslid Cupertino Bestuurslid Stichting Dorpshuis Ilpendam K. Hofman Auditcommissie Penningmeester Stichting Vrienden SIG H.G.C. Treep Bestuurslid Stichting Eigen Fondsen Tetterode College Bestuurslid Stichting Departement Haarlem tot Nut van t Algemeen Penningmeester Stichting Ruyssenaars/Schenk Voorzitter Paardensportvereniging Duin en Kruidberg Docent Nova College M.A.M. Witte Auditcommissie Administratief medewerkster Penningmeester Stichting Samen Leven en Werken 3.4 Bedrijfsvoering Met betrekking tot de bedrijfsvoering ziet de organisatie zich voor steeds grotere uitdagingen geplaatst. De verantwoordingsverplichtingen en de complexiteit die daarbij gepresenteerd worden, zijn groot. Het tijdig en correct aanleveren van de productiecijfers met betrekking tot de ondersteuning/dienstverlening is zeer direct gekoppeld aan de financiering. De aansluiting van de SIG bij Carante Groep garandeert voldoende ontwikkel- en controlecapaciteit op het gebied van ICT, F&I, P&O en cliëntenadministratie. Pagina 15 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

16 De ICT-systemen van Carante Groep leveren managementinformatie aan de SIG. In samenwerking met Carante Groep gebruiken wij een aantal goed onderhouden en voordurende geüpdatede financierings- en verantwoordingssystemen. De kwaliteit van deze systemen is goed. De SIG heeft 2011 afgesloten met een goed positief resultaat op de jaarrekening. De accountant heeft in haar tussentijdse controles aangegeven dat de kwantiteit van de bedrijfsvoering van een ruim voldoende niveau is en dit bevestigd in haar oordeel van het businessplan dat de SIG heeft opgesteld om externe financiering en borging bij het Waarborgfonds te bewerkstelligen. Het proces om deze borging te realiseren liep eind mei 2012 nog. Planning en control cyclus Het op- en vaststellen van jaarrekening en begroting geschiedt volgens een jaarplanning. Administratieve organisatie De SIG heeft de administratieve organisatie beschreven en gerealiseerd in de AO/IC conform de eisen van de Kaderregeling AWBZ. Er is geautomatiseerd lijstwerk beschikbaar is voor het signaleren en oplossen van fouten en het tijdig signaleren van de noodzaak voor herindicaties. De interne controlefunctie is uitontwikkeld en gecombineerd met de opstelling van een intern controleplan. Beheer/control samenwerkingsverbanden De Raad van Bestuur heeft namens de SIG zitting in de volgende besturen: - Stichting Oké Wonen te Heemskerk - Stichting Thuiszorg Gehandicapten Hierin bestaan voor de SIG geen financiële risico s. De Stichting SIG is sinds 1 september 2011 enige bestuurder van Stichting Wisselwerk Kennemerland. Risico s en onzekerheden Een blijvend punt van zorg is de stijging van materiële kosten als gevolg van toenemende regelgeving. De SIG heeft zich tot taak gesteld om de interne bureaucratie te beperken en regelgeving waar mogelijk niet méér aandacht en energie te geven dan strikt noodzakelijk is voor een kwalitatief goed zorgaanbod. De financiële gevolgen van de volgende onderwerpen zijn onzeker: Herhuisvesting intramuraal ZZP financiering: risico s bij herindicatie Aanbestedingstraject Zorgkantoor extramurale zorg Product Logeren De overgang van AWBZ naar WMO. Inmiddels (mei 2012) is bekend dat de WMO waarschijnlijk in 2014 zal worden ingevoerd. De plannen van de regering om personen met een IQ-score boven de 70 niet meer in aanmerking te laten komen voor gehandicaptenzorg op basis van de AWBZ (voor nieuwe gevallen). Inmiddels (mei 2012) is bekend dat de IQ-maatregel van de baan lijkt te zijn. Pagina 16 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

17 De nieuwe normen die gehanteerd gaan worden in de kapitaalslasten intramuraal hebben direct consequenties voor de bekostiging van de herhuisvesting. Op dit moment is daar geen nieuw beleid voor vastgesteld. De SIG is nu financieel gezond. Uitgangspunt is dat dit zo moet blijven om de toekomst aan te kunnen. In verband met de verwachte bezuinigingen is het noodzakelijk dat de SIG haar uitgaven scherp in beeld houdt en de mogelijke ruimte die er is, niet snel verbruikt. Bij de begroting 2012 is hier al rekening mee gehouden. De financieel minder rooskleurige situatie bij woningcorporaties doet zich ook bij de SIG voelen. Herhuisvestingsprojecten voor cliënten zijn uitgesteld. Samen met de betrokken woningcorporatie zoekt de SIG naar alternatieven. Er is een bedrijfsplan huisvesting opgesteld op grond waarvan wij in de komende jaren op samenhangende wijze huisvesting ontwikkelen. Dit bedrijfsplan wordt, gecombineerd met het langetermijnhuisvestingsplan, jaarlijks geactualiseerd. Daarnaast wordt per project een businesscase aangemaakt. Ook de kapitaalsmiddelen worden in 2012 gekoppeld aan de productie, wat het belang van een adequate registratie en een proactief huisvestingsbeleid noodzakelijk maakt. In het kader van de behoefte van cliënten aan herhuisvesting bereidt de SIG zich voor op grote investeringen op dit gebied en de financiering ervan. In samenwerking met de afdeling Treasury van Carante Groep is een meerjarenscenario herhuisvesting opgesteld. Het plan is in 2011 ingediend bij het Waarborgfonds voor de sector Zorg (WfZ). De gezonde positie van de SIG -die wordt bevestigd door de gesprekspartners in het veld- geeft aan dat de SIG op een goede koers zit betreffende haar treasurybeleid.. De visie van de SIG is dat elke mens van waarde kan zijn voor zichzelf en anderen. Dit vindt zijn neerslag in het cliëntentoelatingsbeleid. Sommige cliënten van de SIG leiden een risicovol leven. Als dit tot incidenten leidt, kan de organisatie geconfronteerd worden met de nieuwswaarde van dergelijke gebeurtenissen en de wijze waarop media hiermee omgaan. Daarbij wordt in het algemeen niet of te weinig benoemd dat dergelijke incidenten het gevolg zijn van de vermaatschappelijking van de zorg. Een risico voor de SIG is, op dit punt imagoschade op te lopen die alleen met veel moeite te herstellen zal zijn. Dit risico is inherent aan de zorg die geboden wordt. De SIG vindt dat zij waar dit kan de zorg behoort te bieden die nodig is, daarbij rekening houdend met de risico s die deze zorg soms met zich meebrengt. 3.5 Cliëntenraden jij mening hebben vergaderen Medezeggenschap voor cliënten in de Centrale Cliëntenraad De organisatie-eenheden van de SIG hebben elk een lokale cliëntenraad die de gemeenschappelijke belangen behartigt van de cliënten van de betreffende locatie. Vertegenwoordigers van de cliëntenraden hebben zitting in de Centrale Cliëntenraad (CCR). De CCR heeft viermaal per jaar overleg met de Raad van Bestuur. In de loop der jaren heeft de CCR bestaande uit cliënten - bewezen een volwaardig gesprekspartner ter zijn voor het bestuur SIG. Voorwaarde is dat er adequaat Pagina 17 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

18 gecommuniceerd wordt, de cliënt vat heeft op de materie en de adviezen van de CCR ook daadwerkelijk een opvolging krijgen. Ondersteuning cliëntenraden in financiële, personele of andere zin De lokale cliëntenraden worden ondersteund door een aandachtsfunctionaris, werkzaam bij een andere SIG-locatie dan die van de lokale cliëntenraad. De CCR wordt ondersteund door een coach van de stichting Landelijke Steunpunt cliëntenraden voorzieningscentra gehandicapten (LSR). De SIG betaalt de kosten van deze ondersteuning. wie vergaderen Wie zitten er in de Centrale Cliëntenraad In de CCR zitten cliënten van de lokale cliëntenraden. Van elke lokale raad 1 of 2 mensen. Wie zitten er nu in de raad: Tibor Horvath ( voorzitter), Marga Kessens ( secretaris), Maaike van der Veen (notulist), Anita Drayer (penningmeester), Jetty de Vries, Luuk Kerkvliet, Sonja Seubring, Johan Vogelaar, Maries Beune, Marian Singer, Sjaak Bleijendaal, Claudia Benneker, Sabina van Oyen, Zoë Wijnands. Een coach van de LSR ondersteunt de raad. kalender vergaderen informatie Hoe vaak heeft de CCR vergaderd De CCR vergaderde 10 keer in keer met de algemeen directeur en clustermanager ambulante ondersteuning. 6 keer met elkaar. Bij de vergadering gebruikt de CCR kaartjes als je iets wilt zeggen of als je iets niet begrijpt. Hierdoor verlopen de vergaderingen rustig en duidelijk. De raad praatte 1 keer met de Centrale Verwantenraad (CVR). De raad heeft de CVR gevraagd om veel aandacht te houden voor geldzaken en voor de huisvestingsplannen van de SIG. De cliënten vinden huisvesting heel belangrijk. Het gaat veel te langzaam. Pagina 18 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

19 informatie vergaderen Waarover heeft de raad gepraat en advies gegeven - De cliënttevredenheidsonderzoeken - Sociaal netwerk: Op verzoek van de SIG geeft de MEE nu een cursus voor cliënten over vrienden maken - De SIG heeft een netwerkkoffer gemaakt waarin informatie zit over contact maken (om te gebruiken in de begeleiding) - De wensen van de raad voor een manier om op de computer veilig contact te maken en informatie op te zoeken - Huishoudelijk reglement: afspraken over hoe de raad werkt - De rechten van de raad - Wensen rond overlijden - De eigen bijdrage voor ambulante begeleiding - Een roze pluimenformulier gemaakt en het ook al meerdere malen gebruikt! - Huisvestingsbeleid - Risico-inventarisatie dagbesteding - Hoe ondersteun je cliënten om hun eigen huis veilig te maken - Overname van stichting Wisselwerk door de SIG - Nieuwe begeleidingsmap voor cliënten - De Wet Maatschappelijke Ondersteuning De raad kan goed samenwerken. Dat bleek ook toen werd besloten om niet samen uit eten te gaan, maar om samen te koken. Met vereende krachten maakten we een lekkere maaltijd klaar. We hebben hem gezellig samen opgegeten! beslissing papier vergaderen Afspraken op papier voor de Lokale Raden Alle locaties hebben een Lokale Raad van cliënten. Elke Lokale Raad heeft een ondersteuner. De ondersteuners leren en helpen elkaar in een jaarlijkse bijeenkomst. De Lokale Raden schrijven hun afspraken op. De Lokale Raden kregen een vergadermap. Pagina 19 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

20 begeleiders helpen vergaderen Hoe pakken de raden hun werk aan? Begin 2011 hebben de teamleiders en de ondersteuners gezamenlijk een bijeenkomst gehad. Zij bespraken hoe de diverse raden werken en hoe de ondersteuners en de teamleiders hun eigen rol op dit punt zien. Een overeenkomst bij de raden is dat alle cliënten gemotiveerd zijn om hun werk voor de raad te doen. Hoe ze dat precies aanpakken ziet er echter heel verschillend uit. Overal wordt vergaderd, maar niet even vaak en niet volgens eenzelfde structuur. Dat hoeft ook niet, maar het blijft wel belangrijk dat er zicht is op de afspraken die er tussen de cliënten en de teamleiders zijn gemaakt. afspraak papier Afspraken vastleggen Tijdens de bijeenkomst bleek dat die afspraken nergens formeel zijn vastgelegd. Het risico is dan dat afspraken worden vergeten of zonder overleg worden veranderd. Om daar zicht op te krijgen spraken de teamleiders en ondersteuners samen af dat ze de Lokale Raden helpen bij het opstellen van een huishoudelijk reglement voor hun eigen raad. Eind 2011 moest elke Lokale Raad een eigen huishoudelijk reglement hebben. De meeste raden hebben dit voor elkaar gekregen. Een knappe prestatie! ordner vergaderen Hulp bij het papierwerk De cliënten van de Lokale Raden krijgen veel papierwerk op zich af. Tijdens de bijeenkomst werden afspraken gemaakt om te zorgen dat de SIG goede ondersteuning biedt bij alle vragen die op de cliënten afkomen. Er is een vergadermap geïntroduceerd en de ondersteuners gaan helpen bij het inzetten van de ondersteunende middelen om het vergaderen overzichtelijker te maken. Wat heeft de SIG met de adviezen gedaan - De huisvestingsplannen van de SIG zijn met grote voortvarendheid voortgezet. o De SIG heeft in Santpoort Noord een aantal zelfstandige woonruimtes gekocht met een steunpunt daarbij. Hier konden cliënten in een eigen appartement gaan wonen. o Alle cliënten van De Noordhoek zijn eind 2011 verhuisd naar een warmegangenproject in de Garmt Stuivelingstraat. Ieder heeft daar een eigen appartement met sanitair. Voor de gezelligheid is er een grote huiskamer waar alle cliënten terecht kunnen als ze dat willen. o Er wordt hard gewerkt aan nieuwbouwplannen en de financiering ervan voor De Schalkse Hoek, het Anneko van der Laanhuis en De Weid. - De algemeen directeur heeft alle cliënten gevraagd wat hun wensen zijn voor het nieuwe meerjarenbeleidsplan van de SIG. Ruim honderd cliënten reageerden. Alle reacties zijn verwerkt in het nieuwe plan. Pagina 20 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

21 - Het pluimenformulier van de CCR is stichtingsbreed geïmplementeerd. Pluimen die de organisatie betreffen worden geregistreerd in de Foboverbetercommissie. - De netwerkkoffer is door het Zorgkantoor aangemerkt als best practice. - Vanuit het Stafoverleg wordt een voorstel gemaakt voor een basisbeleid computergebruik door cliënten en de rol van de organisatie daarbij. Het voorstel zal worden besproken met de CCR. - De nieuwe begeleidingsmap voor cliënten is gepresenteerd aan de CCR en wordt verspreid onder alle cliënten. - Er is een nieuwe regeling ingevoerd die de inspraak regelt van de cliënt bij het kiezen van een persoonlijk begeleider. 3.6 Ondernemingsraad De bestuurder van de SIG en de Ondernemingsraad SIG hebben in 2011 constructief samengewerkt. Alle adviezen die zijn gevraagd, zijn gegeven en de meeste zijn zo goed als onverkort overgenomen. De adviezen gingen onder andere over: - Toetsing RI&E Ambulante Ondersteuning en Gezinsondersteuning - Toetsing RI&E Dagbesteding en Gezinshuizen - Samenwerkingsovereenkomst GIMD in het kader van de inzet van een vertrouwenspersoon medewerkers - Klokkenluidersregeling - Opleidingsjaarplan Overname Stichting Wisselwerk Kennemerland Pagina 21 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

22 4. Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid Missie en toekomstvisie Doel van de organisatie is dat de cliënten de kwaliteit van hun leven zo optimaal mogelijk ervaren. De SIG speelt een rol met betrekking tot de randvoorwaarden hierin, daartoe uitgenodigd door de cliënt. De SIG ijvert voortdurend voor verdere professionalisering van de zorg die zij biedt. Dit gebeurt met inachtneming van de kleine schaal en de korte lijnen. Betrokkenheid en transparantie zijn steekwoorden daarbij. Kleine schaal en korte lijnen zijn de bewuste keuzes die de organisatie maakt om de cliënt en zijn kwaliteit van bestaan in beeld te houden. Transparantie is één van de vier pijlers van onze visie. In de zorg door mensen zullen fouten worden gemaakt en de organisatie probeert daarvan te leren. Zonder communicatie is dit leerproces onmogelijk, vandaar het belang van transparantie. Cliënten moeten op een menswaardige wijze kunnen wonen om goed te kunnen leven. Uit het opgestelde bedrijfsplan huisvesting komen ook al direct aanvragen voor financiering voort. Directe huisvestingsprojecten zijn afgerond of in ontwikkeling. Voor alle cliënten van de SIG zijn huisvestingsplannen opgesteld of al in projecten gerealiseerd. In het meerjarenbeleid heeft de verdere stimulering van de emancipatie van cliënten een belangrijke plaats. Met het luisteren naar de stem van de cliënt wordt ook de kwaliteit van de zorg beter. Wij investeren daarom blijvend in cliëntenraden, tevredenheidsonderzoeken, betrokkenheid van de cliënten bij de eigen begeleidingsplannen, de scholing van cliënten. We blijven hen eveneens betrekken bij het nadenken over de langetermijnplannen van de organisatie. De combinatie van een geëmancipeerde positie van de cliënt (de enige manier om begeleiding te kunnen bieden die aansluit bij de vraag van de cliënt) én een humane woonomgeving waarin privacy en eigenwaarde centraal staan, is de solide basis waarop onze organisatie cliënten de juiste ondersteuning kan bieden. Dit is een duidelijke vertaling van autonomie in de praktijk. In 2011 is gewerkt aan het nieuwe strategisch meerjarenplan. Als onderdeel van de voorbereiding is aan alle cliënten gevraagd, hun ideeën hierover aan de directie kenbaar te maken. Ruim honderd cliënten reageerden op dit verzoek. Een ander belangrijk element is de voorbereiding op de overgang van AWBZ naar WMO. Het definitieve nieuwe meerjarenbeleidsplan is in het eerste kwartaal 2012 besproken met de Raad van Toezicht en goedgekeurd. Visie De SIG wil samen met de cliënt een antwoord creëren op de vraag van de cliënt. Dit is vastgelegd in de missie, die specifiek gericht is op cliënten. De vraag van de cliënt aan de SIG gaat over wonen en dienstverlening. In de regio Kennemerland heeft de SIG op deze markt een vernieuwersrol. Zij staat bekend als een flexibele speler die wensen van cliënten -rond kwaliteit van leven- mogelijk maakt. Het is de visie van de SIG dat zij te allen tijde aan cliënten en hun vertegenwoordigers uitleg en verantwoording kan geven over de geboden zorg. Pagina 22 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

23 Missie De missie van de SIG laat zich omschrijven als: Maak het mogelijk met de SIG. Cliënten ervaren kwaliteit van leven doordat de regie van de inrichting van hun leven bij hen wordt gelaten, aangepast aan hun eigen zingeving en met ondersteuning waar nodig. In de missie van de SIG spreken wij liever over dienstverlening dan over producten. De maatschappelijke omgeving De SIG is een zorginstelling op het gebied (de markt ) van gehandicaptenzorg, die gefinancierd wordt uit de AWBZ. Kenmerkend voor deze omgeving is dat marktwerking hoe onwerkzaam ook- en vraaggestuurde zorg steeds meer de leidende principes zijn. Het is voor de organisatie van essentieel belang om haar positie te bepalen binnen de concurrentieverhoudingen die hieruit voortkomen. Binnen deze verhoudingen kiest de SIG ervoor om relatief klein te blijven. Daarvoor dient aan de volgende voorwaarden te worden voldaan: - Het product van de SIG moet onderscheidend zijn door duidelijke en soms uniekeontwikkelingen uit te werken. - De deskundigheid die de SIG levert moet de kwaliteitstoets kunnen doorstaan. Vooral op het uitvoerend niveau dient op zoveel mogelijk vragen van de cliënt een kwalitatief goed antwoord geformuleerd te worden. - De SIG wil zich onderscheiden door kwaliteit. Hierbij hoort een dienstverlenende en bij uitstek flexibele houding. Een belangrijke voorwaarde om klein te kunnen zijn is dat de organisatie bereid moet zijn om zo optimaal mogelijk samen te werken. - De bedrijfsdiensten van onze kleine organisatie die voor managementinformatie zorgen, alsmede de andere essentiële diensten (automatisering, P&O, kennisbeleid en huisvestingsbeleid) moeten van hoog niveau zijn. Om deze reden heeft de SIG zich aangesloten bij Carante Groep, die landelijk opereert ( - Er dient voldoende aandacht gegenereerd te worden voor de Menselijke Maat, door de SIG als kleine organisatie als uitgangspunt genomen. Daarom heeft de organisatie zich aangesloten bij de Alliantie M3 ( Afnemersgroepen en productgroepen (dienstverleningsonderdelen) De SIG is sterk in het aanbieden van een gestructureerde leefwerkomgeving. De organisatie tracht dit aan te bieden aan mensen met een verstandelijke beperking en aan andere groepen zoals normaal begaafde mensen met autisme, sociaal zwakkeren en anderen. In 2011 is een contract afgesloten met de Dienst Justitiële Inrichtingen op het gebied van ambulante begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking en een justitiële maatregel volgens het volwassenenstrafrecht. Deze begeleiding vindt plaats zowel in de penitentiaire inrichting als in de thuissituatie. Afnemers gedefinieerd Primaire klanten: - individuen met een beperking; - gezinnen met gezinsleden met een beperking. Inkopers van zorg: - zorgkantoor. Vertegenwoordigers van klanten: - verwijzers; - ouders/verwanten (onder andere van cliënten in ouderprojecten). Pagina 23 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

24 Afnemers van diensten: - verzorgingshuizen waarin de SIG winkels voor de bewoners realiseert. WMO: - gemeentes. De SIG heeft ook in de toekomst een taak in de ondersteuning van mensen met een beperking. In het krachtenveld van steeds groter wordende organisaties om haar heen, vermaatschappelijking en bureaucratisering, realiseert de SIG een alternatief aanbod. Kenmerken van onze zorg zijn: herkenbaar en zingevend, flexibel, klantgericht, kwalitatief goed, betaalbaar, aansluitend bij individuele behoefte. Op inhoud zal de SIG blijven vernieuwen. De structuur van de SIG Uitgangspunten met betrekking tot de structuur De structuur dient de inhoud. De organisatie dient de cliënt. Alle inhoudelijke processen en inhoudsondersteunende processen (P&O, F&I, ICT, HV, TD) zijn ondersteunend aan de inhoud (het primaire proces). De visie van de organisatie is uitgangspunt. De structuur is betaalbaar en adequaat. De structuur is de vorm van de organisatie, die je zo min mogelijk moet willen veranderen. De cultuur is belangrijker. Besluiten over de vorm van de structuur worden bepaald door organisatiebelang dat aantoonbaar voortkomt uit cliëntbelang ( inhoud is leidend ). De organisatiestructuur geeft niet alleen vorm en inhoud aan functies, taken en verantwoordelijkheden maar geeft ook volledige duidelijkheid over de communicatielijnen en de eisen die worden gesteld aan de ondersteuning (P&O. F&I, HV, ICT, TD) De organisatie is plat georganiseerd, transparant en professioneel. De organisatiestructuur biedt ruimte voor samenwerking met collega-organisaties binnen en buiten de gehandicaptenzorg en conformeert zich aan de afspraken en systemen binnen Carante Groep. De organisatiestructuur biedt ruimte voor ontwikkeling en innovatie. Uit de geformuleerde uitgangspunten is af te leiden dat aanpassingen in de structuur nauw samengaan met: - de consequenties van de gekozen visie waarin de cliënt zich zo autonoom mogelijk, gebruik makend van zijn sociale netwerk, een plek verwerft in de samenleving; - de actuele staat van het huisvestingsaanbod; - de graad van decentralisatie die heeft plaatsgevonden; - de autonome groei die plaatsvindt. 4.2 Algemeen beleid verslagjaar Uitgangspunten De SIG heeft in het verslagjaar haar werk kwalitatief goed heeft verricht, binnen de kaders van de menselijke maat. De volgende thema s hadden een plaats in de werkplannen van de clusters: Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is een constant aandachtspunt dat op vele vlakken activiteit vraagt: betere huisvesting, verdere ontwikkeling in de respectvolle houding van onze medewerkers, Pagina 24 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

25 professionaliteit in de deskundigheid van de medewerkers en de organisatie. Bovenal: blijvende aandacht voor de menselijke maat. Vandaar onze deelname aan de pilot tot onderzoek van nieuwe meetinstrumenten naar de kwaliteit van leven in de Gehandicaptenzorg: Beelden van Kwaliteit van Prof. Dr. H. Reinders. In de paragraaf kwaliteitsbeleid meer hierover. Levensvragen en zingeving Levensvragen en zingeving zijn leidende motieven in de cultuur en organisatie van de SIG. Dit uit zich in een respectvolle houding van medewerkers en in morele discussie over de wijze waarop de zorg wordt ingevuld. Het belangrijkste blijft de verfijning in de dialoog met de cliënt, met name als het gaat om de zinervaring in het leven van de cliënt. Onze afdeling levensbeschouwing ondersteunt begeleiders hierbij. Emancipatie van cliënten Emancipatie van cliënten komt tot volle wasdom en zal verder groeien. De stem van de cliënt is steeds duidelijker te horen: via begeleidingsplannen, de Centrale Cliëntenraad, lokale cliëntenraden, cliënttevredenheidsonderzoeken, het meerjarenbeleidsplan, dankzij de Totale Communicatie, en in de positie die cliënten innemen ten opzichte van hun begeleiders. Strategische keuzes Bedrijfsvoering De SIG leeft met de werkelijkheid dat de AWBZ te duur wordt. Lees: de Nederlandse samenleving is niet bereid om het huidige noodzakelijke budget te besteden aan de AWBZ. De gehandicaptenzorg, slechts ten dele debet aan de kostenverzwaring, wordt in deze wens meegesleept. Dit moeten wij onder ogen zien. We werken daarom goed samen met welzijnsorganisaties en gemeentes en willen weloverwogen strategische keuzes maken. In het laatste kwartaal van 2011 heeft de SIG de kennis en kunde ingeschakeld van In voor Zorg. Deze organisatie heeft een rapport over de SIG opgesteld. In het eerste kwartaal van 2012 kreeg de SIG een coach die de organisatie begeleidt bij de opstelling en implementatie van een plan van aanpak. Op basis hiervan bereidt de SIG zich voor op de onzekere en woelige toekomst die ons te wachten staat. Een belangrijke voorwaarde in de sturing is het op peil zijn van de financiële en bedrijfsinformatie. In de managementinformatie is de afgelopen jaren veel verbeterd. Kort samengevat: de bedrijfsvoering is gericht op ondersteuning van de primaire zorg en heeft tot taak het bewaken en bevorderen van de continuïteit en flexibiliteit van de organisatie. De keuzes met betrekking tot de inhoud Cliëntenemancipatie Bij emancipatie gaat her er allereerst om de individuele cliënt zijn/haar eigen verhaal te laten doen en dit actief te beluisteren, zonder beïnvloeding. De versteviging van cliëntenraden is daarom van groot belang. Aan de basis van actief luisteren staat het begeleidingsplan. Het begeleidingsplan begint met een uitgebreid interview met de cliënt en geeft hem zo een niet te passeren positie in de doelen en de aanpak van de begeleiding. De deskundigheid van de persoonlijk begeleider is daarbij onmisbaar. Met inzet van de methode Totale Communicatie geeft deze invulling aan de inbreng van de cliënt. Daarnaast heeft een goede vertaling van de zingevingsvragen een centrale plaats erin. Ook de inbreng van verwanten speelt een belangrijke rol bij de vaststelling van het plan. Pagina 25 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

26 Professionalisering De emancipatie van de cliënt staat in nauwe relatie tot de professionalisering van de medewerkers. Begeleiding ondersteunt de cliënt op die gebieden waarop diens beperkingen dat vereisen. In de houding van alle medewerkers is het luisteren naar de cliënt van optimaal belang, en het handelen in het verlengde daarvan. De SIG besteedt hier blijvend ruim aandacht aan In het interne opleidingsaanbod. De organisatie werkt aan verhoging van de vakkennis en het bijhouden van de ontwikkelingen in de zorg. De scholingscommissie, voorgezeten door de bestuurder, heeft een aansturende en coördinerende functie hierin. In 2009 is een traject ingezet om teamleiders te ondersteunen en verder op te leiden zodat ze opgewassen zijn tegen hun taak. Dit traject loopt nog door en wierp ook in 2011 vruchten af. De teamleiders sturen medewerkers en en ondersteunen ze bij het werken volgens de vier SIG-pijlers: Respect, Transparantie, Autonomie en Professionaliteit. Duidelijk is dat cliënten met name de eerste twee pijlers heel belangrijk vinden. Wat is er gebeurd binnen de organisatie De SIG werkt met een uniforme, transparante en terugkerende wijze van beschrijven van werkplannen, conform het kwaliteitsmanagementmodel HKZ Gehandicaptenzorg. Eind 2010 zagen wij af van deelname aan het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Dit gebeurde met welwillende toestemming van het Zorgkantoor en was mogelijk omdat de SIG in nauwe samenwerking met zusterorganisatie Odion- in de eerste pilot stapte van Kwaliteit in Beeld, opgezet door Prof. Dr. H. Reinders. Het doel van deze pilot was, kwaliteit van leven (eerder dan kwaliteit van zorg) objectief te beschrijven op basis van antropologische methodes en daaruit conclusies te trekken met betrekking tot mogelijke verbeteringen in de kwaliteit van leven van cliënten. De vraag was of en hoe medewerkers verbinding met de cliënt inzetten voor ontwikkeling van de cliënt. Geselecteerde medewerkers van de SIG en Odion kregen een scholing participerende observatie en gingen vervolgens drie weken aan de slag in elkaars instelling. Hun verslagen werden besproken door de geobserveerde teams. Vervolgens ontmoetten de teamleden een Kwaliteitspanel waaraan werd deelgenomen door vertegenwoordigers van de Centrale Verwantenraad, de Raad van Toezicht, stafleden, de Financiële Administratie en het Zorgkantoor. Teamleden en panel gingen in gesprek over de zaken die opvielen in de verslagen. De deelname aan de pilot Beelden van Kwaliteit leidde tot verbeteringen in de geobserveerde locaties. De teams konden naar aanleiding van de verslagen op een andere manier nadenken over het onderwerp bejegening. Het model wordt verder uitgewerkt door de interne werkgroep Beelden van Kwaliteit. Waar nodig zoekt de groep contact met de collega s van Odion, die ook op de in de pilot ingeslagen weg door willen gaan. De slotpresentatie van de eindverslagen van de pilot vond plaats in december De eindverslagen zijn terug te vinden op Het resultaat van deelname aan de pilot Beelden van Kwaliteit is dat de SIG intern het instrument participerende observatie in blijft zetten om te komen tot verbetering van de zorg en ondersteuning aan cliënten. De interne projectgroep werkt hier nu verder aan. Het woord verbinding zal naast betrokkenheid een nieuwe belangrijke term worden om weer te geven wat de SIG van haar medewerkers verwacht. Op deze plek is een woord van waardering op zijn plaats voor de accountmanager van het Zorgkantoor, die met grote inzet en actief aan het kwaliteitspanel van deze pilot heeft meegewerkt. Pagina 26 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

27 Vanaf verslagjaar 2011 doet de SIG weer mee aan het landelijke Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Wat is er gebeurd binnen de kerntaak: zorgverlening Het belangrijkste gegeven dat uit de cliënttevredenheidsonderzoeken naar voren blijft komen is de grote behoefte aan een sociaal netwerk. In 2011 heeft de interne werkgroep Sociale Netwerken een koffer sociale netwerken samengesteld voor cliënten. Deze koffier is door het Zorgkantoor gekenmerkt als best practice. De MEE heeft op verzoek van de SIG een cursusaanbod sociale netwerken gerealiseerd voor mensen met een beperking. De werkgroep Sociale Netwerken begon in 2011 met de ontwikkeling van een gestructureerd en voortdurend scholingsaanbod sociale netwerken voor medewerkers en cliënten. In het eerste kwartaal 2012 deed de werkgroep een uitgewerkt voorstel aan het MT. Het intern gehanteerde begeleidingsplan in de in opdracht van de SIG ontwikkelde begeleidingsplannendatabase Indaba is opnieuw ingericht en uitgewerkt, met als doel de kwaliteit van de inhoud op peil te houden of te verbeteren en het schrijven van het plan minder tijdrovend te maken. Een groot aantal gedetailleerde vragen is uit het plan verwijderd en vervangen door minder tijdrovende verzamelvragen. De Begeleidingsplannencommissie werkt nu aan een begeleidingsplan dat werkbaar is voor cliënten, dat wil zeggen dat zij hun eigen doelen erin kunnen herkennen. De samenwerking met collega-instelling De Waerden op het gebied van vertrouwenspersonen cliënten is voortgezet. Cliënten kennen in principe de weg naar de vertrouwenspersoon. Het bellen van een onbekende blijft een drempel van betekenis. In 2012 wordt de werkwijze geëvalueerd in een bijeenkomst van vertrouwenspersonen en management. De SIG werkt sinds dit jaar ook samen met Barrage, een zorgboerderijproject in Utrecht, specifiek voor kinderen. Cliënttevredenheidsonderzoek bereikbaar voor alle doelgroepen Jaarlijks laten wij een extern cliënttevredenheidsonderzoek uitvoeren. De laatste jaren gebeurde dit door de LSR. De SIG gaat hiermee door omdat wij cliënten willen blijven bevragen over de kwaliteit van hun woon/leefsituatie. Door de vraag regelmatig te stellen, prikkelen wij cliënten om kritisch over hun eigen woon/leefsituatie na te blijven denken en leren zij, zich actief op te stellen op het gebied van de eigen kwaliteit van leven. Nieuw instrument ontwikkeld voor specifieke doelgroepen Voor lager niveau cliënten, gezinsondersteuning en kinderen was geen geschikt instrument beschikbaar. De SIG heeft in nauwe samenwerking met de LSR een aangepaste vragenlijst ontwikkeld. In 2011 heeft de LSR de eerste aangepaste cliënttevredenheidsonderzoeken uitgevoerd in een aantal geselecteerde voorzieningen. Autonoom scholingsaanbod aan cliënten Gekoppeld aan de instrumenten die we al hebben (begeleidingsplan) vraagt de SIG zich constant af waar de ontwikkeling van de cliënt nog meer kan worden gestimuleerd. Pagina 27 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

28 De mogelijkheden om dit standaard in een cursusaanbod te verwerken zijn onderzocht en in 2011 is hier verder aan gewerkt door een kleine werkgroep. Er zijn geen concrete resultaten geboekt, met uitzondering uiteraard van de producten die zijn ontwikkeld door de werkgroep Sociale Netwerken. Wat is er gebeurd rond medewerkers De verbetering van professioneel bewustzijn bij medewerkers is een blijvend punt van aandacht binnen de organisatie. Teamleiders worden gevolgd in het professioneel aansturen en coachen van de werkvloer. Nieuwe medewerkers krijgen in het eerste jaar een uitgebreid scholingsprogramma aangeboden. Jaarlijks stelt de Scholingscommissie een scholingsjaarplan op dat vervolgens wordt uitgevoerd. In de scholingsprogramma s zijn thema s vastgesteld die voortborduren op de verbetering van het professioneel bewustzijn. De invulling van deze scholingen wordt op de inhoud beoordeeld. In de loop van het verslagjaar heeft de SIG voor de functie vertrouwenspersoon een andere organisatie gevonden. Samenwerkingspartners De SIG hecht grote waarde aan samenwerking op het gebied van welzijn, wonen (corporaties) en zorg (aangrenzende AWBZ-sectoren). De waardering voor de SIG werd in 2010 door de SIG gemeten en was toen positief. In 2013 wordt er weer onderzoek naar gedaan. Medewerkers hebben steeds meer contacten met derden buiten de organisatie. Zij zijn een belangrijk visitekaartje van de SIG. Omdat zij veelal solistisch werken is het belangrijk dat steeds weer met hen wordt afgestemd wat de visie van de organisatie is en hoe die wordt vertaald in concreet handelen. In elk team is daarom minimaal eenmaal per jaar de visie van de SIG aan de orde in de vorm van een themabespreking. Bedrijfsvoering Via de maand- en kwartaalrapportages uit BI (Business Intelligence) over inkomsten, uitgaven en investeringen wordt dit mogelijk gemaakt. Het dashboard voor de clustermanagers met daarop de grote ontwikkelingslijnen in personeelskosten, verzuim en materiële kosten wordt elk kwartaal gemaakt en besproken. Bedrijfsplan Huisvesting Gerealiseerd in 2011: - 10 woningen met een steunpunt in Santpoort Noord (Wulverderlaan) - Vervangende huisvesting in appartementen voor alle cliënten van De Noordhoek in Haarlem (Garmt Stuivelingstraat) Financieringsmogelijkheden De SIG oriënteert zich op andere financieringsmogelijkheden dan zorg in natura van de AWBZ. Het plan om te investeren in de werving van cliënten die de ondersteuning met een persoonsgebonden budget (PGB) betalen is minder aantrekkelijk geworden door het voornemen van VWS om het PGB af te bouwen tot 10% van de huidige omvang. Ook het Pagina 28 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

29 aantal afgegeven indicaties neemt af. Met name de indicaties Logeren en Kort Verblijf worden aan strengere regels gebonden. De SIG richt zich ook daarom op nieuwe ondersteuningsvragen, nieuwe doelgroepen, nieuwe samenwerkingsverbanden. 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid Visie op kwaliteit Binnen de SIG is een discussie gestart die moet leiden tot een herijking van de visie van de organisatie op kwaliteit. De behoefte van de SIG hieraan gaat samen met de landelijk levende wens bij organisaties om regels en controle te vervangen door cultuur en vertrouwen. Uitgangspunt voor de nieuwe visie is dat een kwaliteitsmanagementsysteem (de systeemkwaliteit) er is om de organisatie in staat te stellen, goede zorg te leveren (zorgkwaliteit). Kwaliteitsmanagementsysteem Het kwaliteitscertificaat HKZ (exclusief ontwerp en ontwikkeling) van de SIG is na een externe audit door het Keurmerkinstituut in 2010 verlengd tot 2013, op basis van de nieuwe norm (2008). Het aanbod dagbesteding is hierin meegenomen, met uitzondering van De Bakkerij. De Zorgtuin wordt in 2012 mee aangemeld. Op het Intranet van de SIG is het kwaliteitshandboek volledig geïntegreerd opgenomen. In de loop van het verslagjaar zijn alle nodige aanpassingen en verbeteringen uitgevoerd. De in- en externe audits zijn in een jaarplanning gezet en voor het overgrote deel uitgevoerd. De interne auditors komen tweemaal per jaar bij elkaar voor evaluatie en scholing. Kwaliteit van de informatie en registratie, gegevensbeveiliging De kwaliteit van informatie en registratie alsmede gegevensbeveiliging is geborgd door de inzet van de afdeling ICT van Carante Groep. Kwaliteit van gebouwen De gebouwen van de SIG zijn opgenomen in het meerjarenonderhoudsplan. De informatie hierover wordt opgenomen en verwerkt in WISH, het vastgoedinformatieprogramma dat de SIG afneemt van Carante Groep. De SIG investeert ook in het correct invullen van het WISH-programma om het onderhoud voor de toekomst adequaat te regelen. De SIG besteedt aandacht aan de toepassing van onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen. Voor gebouwen waarvan bekend is dat ze op termijn zullen worden afgestoten, wordt alleen noodzakelijk onderhoud uitgevoerd. Brandveiligheid De gebouwen voldoen aan wet- en regelgeving op het gebied van brandveiligheid. Speciale aandacht hiervoor is binnen de organisatie voldoende gegarandeerd. Moderne nieuwe huisvesting wordt in zorgvuldige voorbereiding ingericht op brandveiligheidseisen. Hierbij worden een adequaat registratie- en informatietraject en voldoende oefensituaties (inclusief betrokkenheid cliënten) georganiseerd. Een aantal medewerkers (minimaal twee per locatie) is officieel BHV er. Overige medewerkers krijgen jaarlijks een basistraining BHV. In november worden begeleiders en teamleiders standaard via Intranet gewezen op brandgevaarlijke situaties die verbonden zijn aan de feestdagen in december. Ze krijgen daarbij informatie hoe dergelijke situaties te voorkómen. Pagina 29 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

30 Legionella In het verslagjaar is de regelgeving rond legionella gelukkig versoepeld, mede dankzij de inzet van de VGN en Carante Groep. In de kleinere voorzieningen (denk aan gezinshuizen) en individuele appartementen hoeft sinds medio 2011 niet meer op legionella gecontroleerd te worden. Voor de SIG betekent dit dat er minder kosten gemaakt worden voor deze controles. In het verslagjaar zijn in alle gebouwen waar dat nog verplicht is, legionellamonsters genomen conform de regels. 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten Kwaliteit van zorg Kwaliteitskader Op de volgende zes kwaliteitsdimensies (46%) scoort de SIG volgens de spiegelinfo (vergelijking met andere deelnemende instellingen) organisatiegegevens significant bovengemiddeld: - Medezeggenschap cliënten - Klachtenregeling voor cliënten - Vertrouwensregeling/vertrouwenspersoon voor cliënten - Zorg- en ondersteuningsplan - Vrijheidsbeperkende maatregelen - Klachtenregeling medewerkers Op de volgende vier kwaliteitsdimensies (31%) is er geen significant verschil met de andere organisaties: - Risico-inventarisatie cliënten - Registratie en evaluatie van incidenten (fobo s) - Medicatieveiligheid - Medewerkersonderzoek Op twee kwaliteitsdimensies is geen spiegelinfo gegeven: - Cliëntervaring/cliënttevredenheid - Vertrouwenspersoon voor medewerkers Op de volgende kwaliteitsdimensie (8%) scoort de SIG significant ondergemiddeld: - Kenmerken medewerkers Dit betreft het ontbreken van beleid op het gebied van uitvoering voorbehouden en risicovolle handelingen. De SIG besteedt het uitvoeren van voorbehouden en risicovolle handeling uit, maar dat kon niet worden aangegeven op de vragenlijst. Het is wel vermeld in de toelichting en men probeert deze optie volgend jaar op de vragenlijst te plaatsen. De SIG heeft zich ten doel gesteld, volgend jaar op alle kwaliteitsdimensies gemiddeld of bovengemiddeld te scoren. Of dit doel bereikt is, wordt vastgesteld in de Systeembeoordeling Zoals ook de VGN aangeeft, is over de inhoudelijke cliëntenzorggegevens binnen het Kwaliteitskader pas in de loop van 2013, als de gegevens over een volledig jaar bekend zijn, iets zinnigs te zeggen. Pagina 30 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

31 Foboverbetercommissie Het uitvoeren en verbreden van de verbetercyclus op diverse niveaus binnen de organisatie heeft de aandacht gekregen. Een belangrijke rol hierin is weggelegd voor de Foboverbetercommissie (FVC). De clustermanagers nemen jaarlijks roulerend deel aan de FVC. De algemeen directeur en de stafmedewerker bestuursbureau zijn de vaste leden. In 2012 zal bij wijze van proef een teamleider deelnemen aan de FVC-vergaderingen. Doel hiervan is, beter aansluiting te krijgen bij de dagelijkse praktijk waarin fobo s gesignaleerd worden en hoe hier actie op wordt ondernomen. De verslagen van de FVC worden besproken in het Managementteam en in het overleg met de teamleiders (ClusterTeamOverleg). Teamleiders koppelen terug naar de eigen clustermanagers over genomen maatregelen. Meldingen in e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal 2011 Op de onderdelen agressie, medicatie en onveiligheid worden de meeste meldingen gedaan. Voor de medicatie is uitgerekend dat het promillage fouten op jaarbasis lager dan 1 is. De SIG beschouwt dit als niet zorgwekkend, maar besteedt desondanks aandacht aan de voorkoming van deze fouten. Voornamelijk in de teamoverleggen wordt hierop teruggekomen. De uitschieter op onveiligheid in het derde kwartaal is in het vierde kwartaal verdwenen. Dit houdt verband met verhuizing van een aantal cliënten. Pagina 31 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

32 Vergelijking met aantallen meldingen in voorgaande jaren e kw 3e kw 1e kw 3e kw 1e kw 3e kw 1e kw 3e kw Medewerkers meldingen Cliënten meldingen Meldingen totaal Het voor 2011 geplande onderzoek naar de inhoud van de meldingen van onveiligheid en hoe hierop ingespeeld is en kan worden is nog niet uitgevoerd. Het staat in de planning voor augustus Verbetertrajecten In 2010 is een verbetertraject opgezet en van start gegaan met als speciale aandachtspunten probleemanalyse en -definiëring, oorzaakvinding en het gestructureerd uitvoeren van de vastgestelde oplossing aan de hand van een SMART geformuleerd doel. In 2011 hebben diverse teams een verbetertraject uitgevoerd, vaak met ondersteuning van de stafmedewerker Bestuursbureau. De ervaringen van de teams waren zo gunstig dat het jaarlijks uitvoeren van een verbetertraject door elk team nu vastgesteld beleid is binnen de SIG. In het format van het traject wordt een aantal verbeteringen aangebracht. Kwaliteitsdocumenten en kritische processen De cyclische bespreking van essentiële kwaliteitsdocumenten voortgezet. Dit gebeurt in een vastgestelde bespreekstructuur. Doel hiervan is, de inhoud van kwaliteitsdocumenten zo optimaal en up to date mogelijk te houden. Op deze manier wordt het kwaliteitsmanagementsysteem steeds verbeterd. Belangrijkste doel hiervan zijn zichtbare en voelbare verbeteringen binnen de organisatie te bewerkstelligen ten behoeve van een betere ondersteuning van cliënten. Voor de overige kwaliteitsdocumenten is afgesproken dat ze minimaal eenmaal per vijf jaar worden bekeken en aan de orde gesteld door de documenteigenaar. De kritische processen van de SIG worden in een driejaarlijkse cyclus onderworpen aan een prospectieve risico-analyse. Dit gebeurt volgens een vastgestelde werkwijze die op basis van praktijkervaringen in 2011 is aangepast. Verbetering en stroomlijning van de processen binnen de kaderregeling AO/IC blijven punten van aandacht binnen de totale kwaliteitszorg van de SIG. 4 De onveiligheid werd in 2007 meegenomen bij andere onderwerpen. Vanaf 2008 is de onveiligheid apart gescoord. Pagina 32 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

33 Klachten De SIG heeft een klachtenregeling voor cliënten waarmee zij zo zelfstandig mogelijk een klacht kunnen indienen bij een functionaris naar keuze: de rode klachtenformulieren. Hiernaast bestaat een formele klachtenregeling cliënten, gebaseerd op de Wet Klachtrecht Cliënten Zorginstellingen. Nieuwe cliënten worden op de hoogte gesteld van de klachtenregeling cliënten en krijgen een exemplaar van de formele klachtenregeling. Bij signalen van ontevredenheid wijst de organisatie cliënten op de mogelijkheid, een klacht in te dienen. Klachtencommissie cliënten De interne klachtencommissie SIG is in november 1995 opgericht. Ze vindt haar grondslag in de Wet Klachtrecht Cliënten Zorginstellingen van 1995 en de Klachtenregeling Cliënten SIG. De commissie bestond in de verslagperiode uit de volgende leden: - de heer J.J. Smuling te Overveen, lid voorgedragen door de cliëntenraad - de heer O. Moison te Haarlem, vervangend lid, voorgedragen door de Raad van Bestuur van de SIG - mevrouw M.A.M.M. Verspagen, onafhankelijk voorzitter Twee cliënten met klachten zijn terugverwezen naar de organisatie. In 2011 heeft de commissie geen klachten in behandeling genomen. Commissie van vertrouwenslieden De SIG is aangesloten bij de landelijke commissie van vertrouwenslieden die door de VGN is ingesteld. Vertrouwenspersoon De SIG heeft een onafhankelijke vertrouwenspersoon voor cliënten voor vragen rond ongewenste omgangsvormen. Deze functie is sinds 2008 geregeld in uitwisseling met collega-instelling De Waerden. De vertrouwenspersonen zijn zeven dagen per week bereikbaar. De gezamenlijke werkwijze wordt voorlopig ook in 2012 voortgezet. Verslag vertrouwenspersonen De vertrouwenspersonen voor cliënten van het SIG zijn in 2011 in totaal 7 keer in actie gekomen. Meldingen Aard van de melding Aantal Vraag van cliënt 2 Vraag van medewerker 5 Totaal meldingen 7 Toelichting meldingen In totaal zijn de vertrouwenspersonen van het SIG, 7 maal ingeroepen, waarvan 2 maal door een cliënt en 5 maal door een medewerker van het SIG. Pagina 33 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

34 De telefoontjes van cliënten konden in 1 gesprek naar de begeleider verwezen worden. Allebei de cliënten hadden al afspraken met de begeleiders gemaakt over hun probleem. De begeleiders helpen de cliënt goed verder. De medewerkers van de SIG werden telefonisch naar de vertrouwenspersoon voor medewerkers verwezen. Evaluatie en conclusie Uit tabel 1 met de toelichting daarbij blijkt dat door 2 cliënten van het SIG de vertrouwenspersoon is ingeschakeld. Dit leidde steeds tot een doorverwijzing naar de lijn. De overige inschakelingen van de vertrouwenspersoon werd door medewerkers van het SIG gedaan. Zij werden telefonisch naar de juiste persoon verwezen. Grofweg een derde van de keren dat de vertrouwenspersonen ingeschakeld werd, was voor cliënten, de overige telefoontjes waren van medewerkers. Ten opzichte van het jaar 2010 is een daling van het aantal meldingen op te merken (11 meldingen voor 5 verschillende cliënten). Ook het aantal medewerkers dat belt, is gedaald (van 9 naar 5). Een aantal verklaringen voor het relatieve lage aantal meldingen van cliënten in 2011 kan zijn: 1. Cliënten van het SIG weten goed bij wie ze hulp kunnen vragen binnen hun eigen netwerk en/of binnen de lijn. De cliënten voelen zich hier ook veilig en zeker genoeg voor om dit, over het algemeen, te doen. 2. De cliënten zijn niet voldoende op de hoogte van de mogelijkheid om contact op te nemen met een vertrouwenspersoon. 3. De cliënten zijn niet in staat om de stap te ondernemen om contact op te nemen met de vertrouwenspersoon of durven hiervoor niet iemand te vragen om hulp hierbij. Aanbevelingen Om de eventuele problemen met het contact opnemen van cliënten met de vertrouwenspersoon zoveel mogelijk te beperken kan gedacht worden aan de volgende aanbevelingen: Geef voldoende bekendheid aan de vertrouwenspersonen bij de cliënten, begeleiders en wettelijk vertegenwoordigers. In het jaarverslag, in de intakeprocedure en wellicht tijdens de planbespreking kunnen de cliënten (blijvend) geïnformeerd worden over de werkwijze en het bestaan van de vertrouwenspersoon. Het is goed om na te gaan in hoeverre cliënten contact kunnen opnemen met de vertrouwenspersonen. Wanneer hier een of meerdere hiaten blijken, kan aan het aanleren van vaardigheden gedacht worden. (zelfstandig om te gaan met de telefoon, voorprogrammeren van nummer vertrouwenspersoon, foto op de voorkeursknop van de vertrouwenspersoon bevestigen). Verder kan opgemerkt worden dat de meeste cliënten die ergens mee zitten graag willen dat zij hulp ontvangen. Binnen hun familie, binnen het SIG of anderen in hun omgeving zijn vaak instaat de cliënt hulp te bieden. Dit blijkt ondermeer uit het feit dat de cliënten die bellen gemakkelijk doorverwezen kunnen worden. Slechts een enkele cliënt zal de vertrouwenspersoon bellen voor vragen of gesprekken die hij vertrouwelijk wil houden. Het feit dat de vertrouwenspersoon niet veel is ingeschakeld kan dus prima een goede afspiegeling zijn van de wensen van de cliënt hieromtrent. De daling van het aantal medewerkers dat de vertrouwenspersoon voor cliënten belt geeft weer dat het beleid hieromtrent duidelijker binnen de SIG is geworden. Een andere verklaring hiervoor is dat er minder medewerkers een contact met de vertrouwenspersoon voor medewerkers nodig heeft gehad dan in De laatste aanbeveling betreffende de vertrouwenspersoon voor cliënten is dat het wijs lijkt om een gedegen evaluatie te houden van de afgelopen drie jaar. Tijdens deze evaluatie kan Pagina 34 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

35 besproken worden of de werkwijze zoals die nu gehanteerd wordt, oplevert wat beoogd is met de invoering van de vertrouwenspersonen voor cliënten. Uit deze evaluatie kunnen conclusies en beleidsaanpassingen voor de toekomst gemaakt worden. Acties vanuit de SIG De algemeen directeur heeft in 2010 deelgenomen aan een landelijke adviescommissie die de koepels Actiz en VGN adviseerde over de noodzakelijke inrichting van het vertrouwenspersoonmodel. In ieder geval is als probleem vastgesteld dat de bereikbaarheid van vertrouwenspersonen voor mensen met een beperking (telefonisch, op afstand) een absoluut probleem vormt. In 2012 wordt in een gezamenlijke bijeenkomst van vertrouwenspersonen en managers hierop ingegaan en een oplossing gezocht. 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Personeelsbeleid Scholingsbeleid Om de SIG voor te bereiden op de veranderingen in de zorg en de organisatie toekomstbestendig te maken, is blijvende professionalisering van medewerkers van groot belang. Het is voor de SIG dus geen vraag óf we scholen, maar hoe we dit zo effectief mogelijk kunnen doen. In 2011 stelden MT en Scholingscommissie vast dat er behoefte is aan een moment van bezinning ten aanzien van het huidige scholingsbeleid. Een moment van terugblikken en vooruitkijken. Wat levert de huidige investering aan scholing ons nu zichtbaar op? In hoeverre draagt het huidige scholingsaanbod daadwerkelijk bij aan de professionele ontwikkeling van medewerkers? Vragen die hieruit voortvloeien zijn: Sluit de huidige vorm en frequentie aan op de wijze waarop medewerkers optimaal leren? In hoeverre zijn trainers in staat om inhoudelijk aan te sluiten op de dagelijkse praktijk? In welke mate voelen medewerkers zich verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling en welke rol vervult de teamleider hierin? In hoeverre is de teamleider in staat medewerkers te stimuleren om de daadwerkelijke vertaalslag te maken van dat wat ze geleerd hebben naar concreet gedrag? In het najaar van 2011 zijn management, middenkader en inhoudelijke stafmedewerkers tijdens een Koersoverleg met elkaar in gesprek gegaan over deze vragen. Op interactieve wijze werd met elkaar vastgesteld welke cruciale succes- én faalfactoren er zijn in het huidige scholingsaanbod van de SIG en welk gedrag we verwachten van medewerkers en leidinggevenden. Een belangrijk speerpunt dat we met elkaar geformuleerd hebben, is dat elke medewerker verantwoordelijk is voor zijn eigen ontwikkeling (en hiertoe initiatief toont). De medewerker dient zich te verbinden aan de visie en doelstellingen van de organisatie en er is aantoonbare overeenstemming met hem over het doel van de scholing en het gewenste gedrag van de medewerker. De teamleider vervult hierin een voorbeeldfunctie, draagt de visie uit, stimuleert ontwikkeling en zelfreflectie, geeft feedback en ondersteunt bij het maken van de verbinding tussen theorie en praktijk. Dit klinkt wellicht vanzelfsprekend, maar dit is dat niet in de praktijk van alledag. In 2012 zal de SIG daarom verder invulling geven aan dit (veranderings)proces. Iets anders dat in 2012 nader vorm en inhoud zal krijgen is de wijze waarop de SIG een vervolg wil geven aan de pilot Beelden van Kwaliteit (zie elders in dit hoofdstuk). Hierbij zal Pagina 35 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

36 de visie van Beelden van Kwaliteit (verbinding aangaan met de cliënt) en de wijze waarop de SIG de kennis en vaardigheden van de deelnemers aan deze pilot (observatoren) kan integreren en waarborgen, centraal staan. In het verslagjaar is het opleidingsjaarplan 2011 uitgevoerd. In het kader hiervan vonden ondermeer de volgende scholingsactiviteiten plaats: Introductiebijeenkomst voor nieuwe medewerkers van de SIG (3x) Cursus totale Communicatie & Indaba (het begeleidingsplannenprogramma van de SIG) (3x) Cursus voor verzorgingsassistenten en assistent begeleiders (2x) Cursus Seksualiteit/seksuele voorlichting (5x) Cursus Sociale Netwerken (1x) Weerbaarheid basistraining (4x) Weerbaarheid herhalingstraining (13x) Bedrijfshulpverlening basis- en herhalingstraining (64 deelnemers) Methodisch opleiden in de beroepspraktijkvorming (2x) In het cluster Ambulante Ondersteuning kregen de drie teams Ambulante Ondersteuning en de twee teams Gezinsondersteuning begeleide teamintervisie. Deze werd begeleid door een externe intervisor. Gezinsondersteuners kregen een scholing in de methodiek IAG (Intensieve Ambulante Gezinsondersteuning). De al eerder gestarte begeleide intervisie voor teamleiders kreeg een vervolg onder begeleiding van een externe intervisor. Binnen het cluster Kinderen en Jongeren heeft Thom Gravenstein de teams in de kinderwoonvoorzieningen ondersteuning geboden in het teamgericht methodisch werken met een steunstructuur. In het kader van de pilot Beelden van Kwaliteit zijn 7 medewerkers van de SIG opgeleid aan de Universiteit van Amsterdam tot observant volgens de methode participerende observatie. Diverse interne stafdeskundigen hebben op diverse onderwerpen bijgedragen aan deskundigheidsbevordering van medewerkers/teams. Denk aan thema s als autisme, hechtingsproblematiek, gebaren e.d. Tevens zijn er bijeenkomsten geweest voor de aandachtsfunctionarissen cliëntenraden, levensbeschouwing en seksualiteit. Verzuim Verzuimpercentage 2011 (kwartaal 1 t/m 4) 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% 2011 Kw. 1 Kw. 2 Kw. 3 Kw.4 Algemeen AO Kinderen Volwassenen Totaal Pagina 36 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

37 Verzuimfrequentie 2011 (kwartaal 1 t/m 4) 2,5 2 1,5 1 0, Kw. 1 Kw. 2 Kw. 3 Kw.4 Algemeen AO Kinderen Volwassenen Totaal In 2011 was er sprake van een toename van het ziekteverzuimpercentage van 1,2% ten opzichte van het jaar daarvoor. De toename van verzuim is met name gelegen in het langdurige verzuim en het aantal medewerkers dat meer dan één jaar ziek is, is gestegen. De meldingsfrequentie in 2011 is daarentegen gedaald (0,24) ten opzichte van het jaar daarvoor. Het kortdurende verzuim dat met name van invloed is op de hoogte van de meldingsfrequentie, wordt voornamelijk veroorzaakt door jongere medewerkers (< 26 jaar en jaar). Een belangrijke verklaring voor het hogere verzuim binnen deze leeftijdsgroepen is dat deze medewerkers in veel gevallen te maken hebben met een dubbele belasting (combinatie werk en gezin). Oudere medewerkers (> 55 jaar) melden zich minder vaak ziek, maar zijn gemiddeld wel langer ziek. Verzuimpercentage 2008 t/m ,00% 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Pagina 37 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk

38 Verzuimfrequentie 2008 t/m ,6 1,4 1,2 0,8 1 0,6 0,4 0, Toelichting kengetallen verzuim 2008 t/m 2011 In 2011 is het verzuimpercentage gestegen ten opzichte van 2010 en 2009, de meldingsfrequentie is echter afgenomen ten opzichte van de drie daarvoor gaande jaren (2008 t/m 2010). Het ziekteverzuimpercentage van de SIG in 2011 ligt iets boven het landelijke branchegemiddelde. De meldingsfrequentie daarentegen is iets lager dan het landelijk gemiddelde in de branche. Ook op landelijk niveau was er in 2011 sprake van een lichte stijging van het ziekteverzuimpercentage ten opzichte van de afgelopen 5 jaar (Bron: Vernet). Verzuimbeleid In het kader van het verzuim- en reïntegratiebeleid is ook in 2011 blijvende aandacht geweest voor het voorkomen en terugbrengen van het verzuim, waar mogelijk. Hierin is een belangrijke taak weggelegd voor de Teamleider én de medewerker zelf. Zij dienen samen te kijken naar geschikte mogelijkheden voor werkhervattig (eventueel in aangepaste werkzaamheden) vanuit de gedachte wat kan ik nog wel? Zowel de bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werker, personeelsfunctionaris als de vertrouwenspersoon kunnen hierin een ondersteunende en/of adviserende rol spelen, óók in het voorkomen van verzuim. Echter, niet in alle gevallen is verzuim te beïnvloeden en kan dit zelfs leiden tot langdurig, nauwelijks beïnvloedbaar verzuim. Functioneringsgesprekken In 2010 is het beleid functioneringsgesprekken herzien. Om de verslaglegging van de gesprekken te vereenvoudigen is het verslaglegging- en conclusieformulier vervangen door één nieuw formulier. Het nieuwe verslagleggingformulier is overzichtelijker en de gewenste registratie van uitkomsten door P&O wordt hiermee vergemakkelijkt. Hieronder is per cluster inzichtelijk gemaakt hoeveel verslagleggingsformulieren van functioneringsgesprekken er door de afdeling P&O in 2011 geregistreerd zijn. Pagina 38 van 45 Jaardocument MV 2011 SIG Heemskerk