Deventer Vitaal. Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid Gemeente Deventer

Transcriptie

1 Deventer Vitaal Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid Gemeente Deventer

2 Inhoud Samenvatting 3 Inleiding 5 1. Positionering Lokaal Gezondheidsbeleid Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (Wcpv) 1.2 Landelijke Preventienota Kiezen voor gezond leven 1.3 Wcpv versus Wmo 2. Visie op gezondheidsbeleid Algemene uitgangspunten gemeente Deventer 2.2 Stand van zaken gezondheidsnota ; Deventer Gezond 3. Preventiebeleid, zorgbeleid en facetbeleid Preventiebeleid 3.2 Zorgbeleid 3.3 Facetbeleid 4. Hoe gezond is Deventer? Landelijke en lokale speerpunten van beleid in gemeente Deventer Landelijke en regionale speerpunten vertaald naar Deventer Alcoholmatiging 6.2 Bevorderen gezonde leefstijl 6.3 Terugdringen depressie en eenzaamheidsproblematiek 7. Lokale speerpunten Versterken inzet preventie; een sluitende aanpak voor de jeugd 7.2 Van aanbodgericht naar vraaggericht; versterken OGGZ en stimuleren zorgvernieuwing 7.3 Gebiedsgericht werken 8. Proces Uitvoeringsprogramma Financiën 19 Bijlagen Bijlage 1 Stand van zaken 2008 Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid ; Deventer Gezond Bijlage 2 Gebruikte bronnen Bijlage 3 Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid Bijlage 4 Taken binnen de Openbare Gezondheidszorg Bijlage 5 Relevante wetgeving voor gemeentelijk gezondheidsbeleid Bijlage 6 Overzicht producten GGD Gelre-IJssel en aansturing door gemeenten 2

3 Samenvatting De kadernota lokaal gezondheidsbeleid moet worden gezien als een ordening van bestaand beleid vanuit het perspectief van gezondheidsbeleid. Het betreft beleid dat gemeente Deventer al ontwikkeld heeft op verschillende beleidsterreinen zoals jeugdbeleid, verslavingsbeleid e.d. Meerwaarde van de nota is dat deze de mogelijkheid biedt voor afstemming tussen lokaal beleid en landelijk beleid, het leggen van lokale accenten en te komen tot afstemming met andere beleidsterreinen. Vanuit het oogpunt van gezondheidsbeleid wil gemeente Deventer de bevolking vitaler maken. Preventie levert hier een belangrijke bijdrage aan. De gemeente zet de komende vier jaar in op de volgende speerpunten met bijbehorende doelstellingen. Speerpunten Doelstelling Landelijke speerpunten naar Deventer vertaald 1. Alcoholmatiging Het doorbreken van de trend dat jongeren steeds jonger, vaker en meer alcohol gaan drinken 2. Bevorderen gezonde leefstijl Overgewicht onder jeugd en ouderen in Deventer neemt niet meer toe Verhoging van de sportparticipatie onder de schooljeugd 3. Terugdringen depressie en eenzaamheidsproblematiek Bewustwording bij burgers en intermediairen tot stand brengen van het bestaan van depressie en mogelijkheden om dit te voorkomen Het verminderen van het aantal mensen dat zich eenzaam voelt of last heeft van psychische klachten. Lokale speerpunten 1. Versterken inzet preventie; een sluitende aanpak voor de jeugd a. Onderzoek voorlichting en preventie Op basis van een 0-meting op het terrein van voorlichting en preventie voor kwetsbare groepen samen met betrokken aanbieders komen tot een effectievere en efficiëntere aanpak van preventie. b. Centrum voor Jeugd en Gezin Een optimale afstemming tussen jeugdgezondheidszorg, jeugdbeleid en jeugdzorg ter versterking van de jeugd(zorg)keten. c. Digitaal signaleringsinstrument VIS2 Het digitaal signaleringsinstrument VIS2 is ingevoerd voor cliënten met multiproblematiek 2. Van aanbodgericht naar vraaggericht; versterken OGGZ en stimuleren zorgvernieuwing a. Regie op Zorg Het realiseren van een centrale intake Het ontwikkelen van een nieuwe inkoopwijze in samenwerking met Sallandverzekeringen en zorgkantoor Realiseren van een structuur voor toeleiding naar zorg in relatie tot RegiZorg Het ontwikkelen van een sluitende aanpak in de keten van zorg in maatschappelijke opvang en verslavingszorg b. Stedelijk Kompas Het realiseren van een Stedelijk Kompas 3

4 Speerpunten Doelstelling c. Opvang zwerfjongeren Realiseren van een voorziening voor zwerfjongeren die aansluit bij andere ontwikkelingen in de stad, zoals b.v. de BOPacademie 3. Gebiedsgericht werken a. Woonservicegebieden Een goede spreiding van voorzieningen over de stad Een diensten- en voorzieningenpakket op maat 4

5 Inleiding Iedere vier jaar moet de gemeente een nieuwe nota lokaal gezondheidsbeleid maken. Dit is belangrijk niet alleen omdat het een wettelijke verplichting is, maar ook omdat er op deze manier afstemming plaatsvindt tussen landelijk en lokaal beleid, er lokale accenten kunnen worden gelegd en dat er afstemming plaatsvindt met aanpalende beleidsterreinen. Ook biedt het de mogelijkheid om lokaal beleid af te stemmen op landelijk beleid, waardoor dit elkaar versterkt. Daarnaast biedt de nota de mogelijkheid lokaal accenten te leggen en te komen tot afstemming met andere beleidsterreinen. Sinds 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning ingevoerd. Veel thema s die in dit verband besproken zijn hebben raakvlakken met het lokale gezondheidsbeleid. Ook op andere beleidsterreinen is beleid ontwikkeld dat een relatie heeft met lokaal gezondheidsbeleid. Gezien deze ontwikkelingen zal er in deze nota geen sprake zijn van nieuw beleid in het kader van Lokaal Gezondheidsbeleid, maar slechts van een andere ordening van het bestaande beleid, waarbij lokale accenten zijn gelegd. In onderhavige kadernota staat beschreven welke ontwikkelingen er zijn binnen de gemeente Deventer en wat dit betekent op het terrein van het gezondheidsbeleid. In hoofdstuk 1 wordt de positie beschreven die de kadernota inneemt in de landelijke ontwikkelingen. Hoofdstuk 2 gaat in op de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de kadernota. In hoofdstuk 3 staat vermeld welke soorten beleid te onderscheiden zijn in het gezondheidsbeleid. Hoofdstuk 4 vertelt iets over de gezondheid van de bevolking in Deventer. In hoofdstuk 5, 6 en 7 wordt beschreven welke speerpunten van beleid gemeente Deventer kiest voor de komende jaren. Het proces, de financiën en het uitvoeringsprogramma komen aan de orde in de hoofdstukken 8, 9 en 10. 5

6 1. Positionering Lokaal Gezondheidsbeleid 1.1 Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (Wcpv) In de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (Wcpv) zijn de taken en verantwoordelijkheden van gemeenten vastgelegd op het gebied van collectieve preventie volksgezondheid. Deze taken worden uitgevoerd door GGD Gelre-IJssel 1. Daarnaast is in de grondwet opgenomen dat de gemeente medeverantwoordelijk is voor het brede volksgezondheidsterrein. Het gaat hierbij om preventie, cure en care op het gebied van lichamelijke én geestelijke gezondheidszorg. Ook hebben gemeenten taken op terreinen die de gezondheid en het welbevinden van mensen beïnvloeden zoals welzijn, volkshuisvesting, milieu, onderwijs en openbare orde. Met ingang van 2003 is in het kader van de Wcpv besloten dat zowel gemeenten als rijksoverheid elke vier jaar een nota moeten maken, waarin wordt aangegeven welke prioriteiten zij willen stellen op het gebied van collectieve preventie en hoe zij uitvoering willen geven aan de taken van de wet. Bedoeling is dat er op deze manier een betere afstemming komt tussen landelijk en gemeentelijk beleid. De Inspectie Volksgezondheid beoordeelt de nota s. 1.2 Landelijke Preventienota Kiezen voor gezond Leven 2 De Rijksoverheid geeft in de landelijke preventienota Kiezen voor gezond leven aan dat preventie een steeds grotere rol speelt in de curatieve gezondheidszorg. Uit onderzoek blijkt dat de gezondheid van de Nederlanders verslechtert door ongezond gedrag zoals roken, overmatig alcoholgebruik en overgewicht. Het Rijk heeft in de periode ingezet op het bevorderen van een gezonde leefstijl. Als speerpunten zijn benoemd roken, overgewicht en diabetes. Voor de periode heeft de rijksoverheid de volgende speerpunten gekozen: Roken Schadelijk alcoholgebruik Overgewicht Diabetes Depressie 1.3 Wcpv versus Wmo Per 1 januari 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) ingevoerd. Gezondheidsbeleid raakt aan veel terreinen van de Wmo; jeugdbeleid, ouderenbeleid, verslavingsbeleid, onderwijsbeleid etc. Preventie maakt hier een belangrijk onderdeel van uit. De Wmo en de Wcpv hebben raakvlakken. Beide wetten hebben als doel: een bijdrage leveren aan het bevorderen van de kwaliteit van leven van burgers. De Wcpv richt zich op het bevorderen en beschermen van de gezondheid van (nog) gezonde burgers. De Wmo wil burgers met een fysieke, sociale of psychische beperking laten deelnemen aan de maatschappij. Kern van de Wmo is mensen mee laten doen aan de samenleving. Het meedoen heeft vaak al een preventieve werking. Bijvoorbeeld mensen komen minder snel in een isolement terecht. De Wmo biedt gemeenten de regie voor integratie van preventie en maatschappelijke ondersteuning. Door het aanbieden van collectieve preventie wordt voorkomen dat mensen vroegtijdig een beroep moeten doen op individuele voorzieningen die de gemeente biedt in het kader van de Wmo. Collectieve preventie wordt hiermee niet alleen een middel om de gezondheid te bevorderen, maar ook een manier om de kosten van de individuele voorzieningen te beperken. 1 Zie bijlage 2 2 Kiezen voor Gezond Leven VWS, oktober

7 In 2008 wordt het Wmo-beleid 3 van de gemeente Deventer vastgesteld. Omdat de Wmo zo veelomvattend is, is er deze beleidsperiode voor gekozen een aparte nota Lokaal Gezondheidsbeleid uit te brengen. Het is heel goed denkbaar dat Lokaal Gezondheidsbeleid wordt opgenomen als onderdeel in de volgende beleidsnota Wmo. 2. Visie op gezondheidsbeleid De visie op gezondheidsbeleid van gemeente Deventer wordt geformuleerd op grond van de volgende nota s: Kracht van de Stad; de sociale structuurvisie, 2004 Visie Wet Maatschappelijke Ondersteuning, 2006 Beleidsplan Wmo, 2008 Visie Wonen, Zorg Welzijn in Deventer, 2006 Sociaal Programma Kadernota Deventer Gezond, Algemene uitgangspunten gemeente Deventer In bovengenoemde nota s komen de volgende algemene uitgangspunten naar voren: 1. Eigen verantwoordelijkheid burgers Gemeente Deventer draagt er zorg voor dat burgers voldoende kennis hebben van gezondheid en zorgt voor een leefbare omgeving. De gemeente schept de randvoorwaarden om gezond te kunnen leven. Hierbij wordt er wel van uit gegaan dat burgers een eigen verantwoordelijkheid nemen en gezond gedrag vertonen. Voor burgers die dat niet kunnen biedt de gemeente een vangnet. 2. Gebiedsgerichte benadering Gemeente Deventer kiest voor een wijkgerichte aanpak. Deze aanpak biedt de mogelijkheid voorzieningen dichter bij de burger te brengen. Door voorzieningen in de wijk te brengen worden deze laagdrempeliger en daarmee toegankelijker. Sociale cohesie is het uitgangspunt, waardoor beter aangesloten kan worden bij de wensen en behoeften van de burgers. Bovendien doet deze aanpak recht aan de mogelijkheid aan te sluiten bij dat wat er al is in een wijk of buurt. Het sociaal- en cultureel werk werkt meestal al wijkgebonden. Natuurlijk zijn er ook terreinen waarop een gemeentebrede aanpak meer voor de hand ligt. Dit geldt voor maatschappelijke opvang en verslavingszorg en voor de openbare geestelijke gezondheidszorg. De doelgroepen zijn te klein en de aanpak is te specialistisch om in iedere wijk aparte voorzieningen te creëren. 3. Vraaggericht Gemeente Deventer wil minder afgaan op wat partijen in het veld aanbieden aan zorg, maar meer kijken naar dat wat de individuele cliënt nodig heeft. De cliënt moet centraal staan. 4. Versterken regierol van de gemeente De gemeente krijgt er steeds meer taken bij, zoals de uitvoering van de Wmo. Veel vraagstukken, ook op het gebied van gezondheid, zijn zo complex dat het belangrijk is dat één partij de regie neemt. De gemeente heeft tot taak de deelbelangen van partijen in het veld om te vormen tot een gezamenlijk belang. Dit kan alleen door vanuit een visie samen met partijen te werken aan oplossingen. 5. Ketenbenadering Een ketenbenadering houdt in dat aanbieders van zorg door samenwerking en in samenhang oplossingen zoeken voor de problemen die zich voordoen bij de cliënt. Er zijn veel soorten aanbieders op het gebied van zorg. In een aantal gevallen hebben mensen zorg 3 Beleidsplan WMO Deventer

8 nodig van meerdere partijen. Het is belangrijk dat de zorg op elkaar wordt afgestemd en dat men van elkaar weet welke zorg geboden wordt. Om dit te realiseren moeten er afspraken worden gemaakt over wie wat doet en hoe men elkaar op de hoogte houdt van elkaars inspanningen. De gemeente heeft een essentiële rol in het aan elkaar knopen van verschillende organisaties. Deze algemene uitgangspunten blijven van kracht voor het lokale gezondheidsbeleid voor de komende periode. 2.2 Stand van zaken Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid ; Deventer Gezond Gemeente Deventer heeft in de Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid Deventer Gezond voor de periode 2003 tot en met 2006 haar visie met betrekking tot lokaal gezondheidsbeleid weergegeven. Gezondheid is meer dan alleen afwezigheid van ziekte en gebrek. Het gaat om een gezond en aangenaam leven. Een aantal factoren zijn van invloed op de gezondheid van mensen; erfelijke aanleg, fysieke en sociale omgeving, leefstijl en de aanwezigheid en ontwikkeling van de gezondheidszorg. Gezondheid betreft een samenstel van factoren die het beste integraal kunnen worden benaderd door gemeenten, scholen, zorgvoorzieningen etc. Doel van gezondheidsbeleid is volgens de kadernota : verbetering van de volksgezondheid en het verkleinen van de gezondheidsverschillen tussen groepen van de bevolking in de gemeente. Specifiek voor het lokale gezondheidsbeleid heeft gemeente Deventer in de kadernota een aantal uitgangspunten geformuleerd: o Inwoners hebben gelijke kansen op gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een lage opleiding en weinig inkomen veel ongezonder zijn dan mensen met een hogere opleiding en inkomen. Dit betekent dat de gemeente meer aandacht wil besteden aan de gezondheidsbevordering onder de eerste groep. o Toegankelijkheid en samenhangende zorg op lokaal niveau. De gemeente heeft tot taak er voor te zorgen dat er een sluitende infrastructuur komt op wijk-, dorps- en stadsniveau. o Een vangnet voor inwoners die buiten het reguliere zorgsysteem vallen. Er moet een voorziening zijn die mensen actief benadert die niet uit zichzelf om zorg vragen. In de kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid ; Deventer Gezond, heeft de gemeente een aantal speerpunten benoemd met bijbehorende acties. In de bijlage 4 van deze nota is weergegeven wat er is bereikt in de afgelopen periode. In de kadernota zijn als speerpunten benoemd: Versterking inzet preventie en een sluitende aanpak jeugd Terugdringen sociaal economische gezondheidsverschillen Versterken toegankelijkheid Eerstelijnszorg Versterken Openbare Geestelijke Gezondheidszorg en stimuleren zorgvernieuwing Uit hetgeen in de bijlage is beschreven kan geconcludeerd worden dat alle uitgangspunten en speerpunten nog actueel zijn. Deze zullen ook voor de komende jaren worden gehanteerd. De speerpunten zullen worden verdiept en versterkt. De uitvoering van de diverse projecten en activiteiten vragen om continuering. 4 Zie bijlage 1 8

9 3. Preventiebeleid, zorgbeleid en facetbeleid Gezondheidsbeleid is op te delen in drie delen: preventiebeleid, zorgbeleid en facetbeleid. In dit hoofdstuk worden de te onderscheiden soorten gezondheidsbeleid nader omschreven waarbij preventie extra aandacht krijgt. 3.1 Preventiebeleid Naast wettelijke taken in het kader van de Wcpv die door de GGD worden uitgevoerd kan de gemeente ook aanvullend preventief gezondheidsbeleid voeren door preventieve taken te geven aan de andere organisaties die zij mede financiert zoals thuiszorg, verslavingszorg en GGZ. Kijken wij naar de landelijke ontwikkelingen op het gebied van gezondheid dan wordt duidelijk dat mensen steeds ongezonder gaan leven. Zij eten meer dan goed voor hen is, bewegen te weinig, maken overmatig gebruik van alcohol en drugs. Gevolg hiervan is dat er steeds meer gezondheidsproblemen ontstaan. Gemeente Deventer wil een rol spelen in het terugdringen van het ongezonde gedrag door middel van preventie en wil zich hier de komende beleidsperiode op toe gaan leggen. Preventie bestaat uit 3 onderdelen: voorlichting, signalering en gedragsbeïnvloeding. Om meer effect te bereiken met preventie moeten de volgende vragen worden beantwoord: 1. Hoe kan voorlichting efficiënter en worden geborgd? 2. Hoe kan de signalering worden verbeterd? 3. Hoe kan gedragsverandering tot stand worden gebracht? Ad 1 Efficiëntere voorlichting Voorlichting heeft maar in beperkte mate effect. Het heeft als doel de aandacht ergens op te vestigen. Als voorlichting gepaard gaat met signalering en gedragsbeïnvloeding heeft dit meer resultaat. Ad 2 Betere signalering De signaleringsfunctie kan worden versterkt door gebiedsgericht te werken en door betere samenwerking. Er kan gebruik worden gemaakt van intermediairs als wijkaanpak, politie, jongerenwerk, maatschappelijk werk e.d. Daarnaast is een goed signaleringssysteem belangrijk. Ad 3 Gedragsbeïnvloeding De laatste stap in de keten van preventie is de gedragsbeïnvloeding. Bijvoorbeeld als gevolg van alcohol- of drugsgebruik kan bepaald gedrag worden vertoond zoals agressie. Probleemgedrag moet vroegtijdig worden aangepakt. Meer dan een biertje is een project dat voor dit doel wordt ingezet. Jongeren worden opgepakt en thuis afgeleverd bij hun ouders. Zowel de jongere als de ouder volgt vervolgens een cursus, met als doel beïnvloeding van het gedrag. 3.2 Zorgbeleid Zorgbeleid heeft betrekking op de voorzieningen die nodig zijn op het gebied van de zorg om de gezondheid van de burgers in stand te houden dan wel te bevorderen. Belangrijk in dit verband is de aanwezigheid, bereikbaarheid en toegankelijkheid van de voorzieningen. Daarnaast is de afstemming tussen instellingen van wezenlijk belang. Gemeente Deventer zet daarom sterk in op het realiseren van zorgketens. 3.3 Facetbeleid Lokaal gezondheidsbeleid is breder dan alleen volksgezondheid. Facetbeleid houdt in dat meerdere programma s bij de gemeente zich bezig houden met bevordering van gezondheid. In de programma s op het gebied van sport, welzijn, ruimtelijke ordening, 9

10 verkeer en vervoer, milieu en volkshuisvesting worden voortdurend beslissingen genomen die van invloed zijn op de gezondheid van de burgers. Belangrijk is dat medewerkers binnen de gemeente Deventer zich hiervan bewust zijn en gezondheidsaspecten mee laten wegen in de te maken beleidskeuzes. Het gaat om het voeren van integraal beleid. Een voorbeeld van facetbeleid is de strijd tegen overgewicht. Overgewicht raakt behalve aan het terrein van gezondheid ook aan veel andere beleidsterreinen. Denk maar aan sport om het bewegen meer te stimuleren en aan ruimtelijke ordening, om het voor mensen aantrekkelijker te maken de fiets te pakken en de auto te laten staan. Minder geluid en minder luchtverontreiniging heeft weer een gunstig effect op de leefomgeving. 4 Hoe gezond is Deventer? Bevolkingsopbouw gemeente Deventer Bevolkingsgroep Aantal Percentage Kinderen ,6% Jongeren % Volwassenen % Ouder dan % Totaal aantal inwoners % Samenstelling allochtone bevolking Deventer Bevolking Aantal Percentage Westerse allochtonen % Niet-Westerse allochtonen % Totaal allochtonen % Bevolking algemeen 6 De levensverwachting in de GGD regio Gelre-IJssel is voor mannen 76,2 jaar en voor vrouwen 81, 2 jaar. Dit is vrijwel gelijk aan het gemiddelde voor Nederland en voor Europa. De afgelopen eeuw is de levensverwachting van mensen sterk gestegen. De verwachting is echter dat de levensverwachting niet verder zal stijgen, maar eerder zal dalen o.a. als gevolg van een ongezonde leefstijl. Om de levensverwachting te verbeteren zal er aandacht moeten worden gevraagd voor zaken als roken, overmatig alcoholgebruik, overgewicht, depressie en diabetes. De ontwikkelingen met betrekking tot gezondheid van mensen in de regio worden regelmatig in kaart gebracht door GGD Gelre-IJssel in de Gezondheidsatlas. Levensverwachting Algemene levensverwachting Gezonde levensverwachting Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Landelijk 76.3 jaar 81.1 jaar 62.2 jaar 61.7 jaar Gelre-IJssel 76.2 jaar 81.2 jaar 63.6 jaar 62.2 jaar Deventer Jeugd jaar Uit de onderzoeken in het kader van E-MOVO 2003 onder middelbare scholieren blijkt dat 15% van de jongeren te zwaar is en beweegt 66% te weinig volgens de Nederlandse Beweegnorm. Als het gaat om het gebruik van genotmiddelen, dan rookt 15% van de jongeren in Deventer regelmatig, gebruikt 33% regelmatig 5 of meer glazen alcohol en gebruikt 7% van de jongeren hasj of wiet en 2% harddrugs. 5 Statistisch zakboek Deventer De bevolking van GGD regio Gelre-IJssel GGD Gelre-IJssel Kenniscentrum

11 Het drankgebruik is iets lager dan in Oost-Nederland. Dit kan samenhangen met een iets andere samenstelling van de onderzoekspopulatie. Naar verhouding hebben meer 2 e -klassers aan het onderzoek meegedaan dan 4 e -klassers, hetgeen een iets gunstiger beeld kan geven. Verder zijn de resultaten van Deventer vergelijkbaar met die uit regio Oost- Nederland. Emovo 2003 (Gezondheid jongeren klas 2 en 4 voortgezet onderwijs) Roken Minimaal 1 x per week Alcohol Drinkt overmatig 7 Overgewicht Beweging Percentage dat minder dan 1 uur per dag beweegt Deventer 15% 35% 8% 22% Regio Gelre- 14% 41% 8% 22% IJssel Ouderen 65+ In 2005 is een onderzoeksmonitor uitgevoerd onder ouderen in de gemeente Deventer door GGD Gelre-IJssel. Hieruit komt naar voren dat 71% van de ouderen zich gezond voelt. Wat verder naar voren komt is dat ook de leefstijl van ouderen voor verbetering vatbaar is. 59% van de ouderen is te zwaar, waarvan 48% overgewicht heeft en 11% ernstig overgewicht. 7% van de mannen en 5% van de vrouwen zijn zware drinkers. 19% van de 75+ers is de afgelopen drie maanden gevallen en 8% van hen heeft lichamelijk letsel opgelopen. 19% van de ouderen voelt zich psychisch ongezond. Een belangrijk probleem is eenzaamheid. Emovo Ouderen 2005 Eenzaamheid Psychische Overgewicht Alcoholgebruik Valincidenten ongezondheid Deventer 45% 19% 59% 6% 19% Regio Gelre IJssel 41% 17% 59% 5% 18% Allochtonen/Lage SES Deventer heeft in totaal 21% allochtonen, waarvan 12% van niet westerse afkomst. 7 van de 12 % niet-westerse allochtonen in Deventer is van Turkse afkomst 8. Samen met Zutphen heeft Deventer het grootste percentage allochtonen in de regio. Een groot deel van de allochtonen behoort tot de mensen met een lage Sociaal Economische Status (SES). Dit houdt in dat zij een laag inkomen hebben en een lage opleiding, hetgeen veelal betekent dat men een minder gunstige levensverwachting heeft. Mannen met een lage SES leven gemiddeld 4,9 jaar en vrouwen gemiddeld 2,6 jaar korter dan hoger opgeleiden 9. De inwoners met een lage SES wonen vooral in de wijken Rivierenwijk en Keizerslanden. Volwassenen De laatste gezondheidsmonitor onder volwassenen is gehouden in Bedoeling is dat er de komende jaren weer een gezondheidsmonitor wordt gehouden onder de volwassenen van jaar. Conclusie: Gemeente Deventer is ongeveer even gezond of ongezond als de regio Gelre- IJssel en de rest van Nederland. 7 Drinkt overmatig + heeft in de afgelopen 4 weken 1x of vaker 5 of meer glazen alcohol op een avond gedronken 8 Statistisch jaarboek 2007 gemeente Deventer 9 Nationaal Kompas Volksgezondheid RIVM

12 5. Landelijke en lokale speerpunten van beleid in gemeente Deventer In hoofdstuk 2 hebben we onderscheid gemaakt in drie vormen van gezondheidsbeleid preventiebeleid, zorgbeleid en facetbeleid. In de praktijk wordt het steeds moeilijker de speerpunten van beleid onder een van deze categorieën te scharen omdat het gezondheidsbeleid steeds integraler wordt. Daarom wordt deze indeling verlaten en wordt gewerkt met onderstaande indeling. Gemeente Deventer onderscheidt daarom twee soorten speerpunten; landelijke en lokale. De landelijke speerpunten sluiten aan bij die welke de landelijke overheid heeft geformuleerd in de nota Kiezen voor Gezond Leven 10. De landelijke speerpunten zijn gerelateerd aan het individu, maar worden collectief ingezet. De analyse van de landelijke gezondheidsproblemen geldt ook voor de bevolking van Deventer. GGD Gelre IJssel neemt zoveel mogelijk het voortouw in het aanpakken van de gezondheidsproblemen samen met andere instellingen. Zij doen dit met De kracht van de Stad. De lokale speerpunten hebben betrekking op de voorwaarden voor goede zorg. Het beter bereikbaar zijn van voorzieningen en het realiseren van een keten van zorg. In hoofdstuk 3 is aangegeven dat de thema s genoemd in de nota Lokaal Gezondheidsbeleid de komende jaren actueel blijven. Het beleid van de komende jaren richt zich op de onderstaande speerpunten. 6. Landelijke en regionale speerpunten vertaald naar Deventer De landelijk benoemde speerpunten op het gebied van lokaal gezondheidsbeleid die genoemd worden in de nota Kiezen voor Gezond Leven zijn: Roken, schadelijk alcoholgebruik, overgewicht, diabetes en depressie. In de nota Gezondheid, Werk in Uitvoering 11 van GGD Gelre IJssel - die is opgesteld samen met de regiogemeenten - wordt hierbij aangesloten. Gemeente Deventer heeft als speerpunten voor de komende jaren gekozen; alcoholmatiging, bevorderen gezonde leefstijl, en terugdringen depressie en eenzaamheidsproblematiek. Ontmoediging van roken en drugsgebruik wordt meegenomen in de voorlichtingsbijeenkomsten op scholen over preventie van verslaving. 6.1 Alcoholmatiging Nederland behoort tot de top van Europa als het gaat om gebruik van alcohol onder jongeren. In Nederland als geheel is de trend dat er steeds meer alcohol wordt gebruikt en met name steeds meer onder jongeren, die op een steeds jongere leeftijd beginnen met drinken. Gemeente Deventer heeft de afgelopen jaren extra ingezet op bestrijding van overmatig alcoholgebruik o.a. met het project Meer dan een Biertje. Ook de komende jaren is alcoholmatiging een speerpunt van beleid. Alcohol is een bedreiging voor de gezondheid en daarom streeft gemeente Deventer er samen met de GGD in de regio Stedendriehoek 12 en regio IJssel-Vecht 13 naar om deze trend om te buigen. (In het kader van congruentie met de veiligheidsregio s gaat gemeente Deventer in de toekomst waarschijnlijk over van GGD Gelre-IJssel naar GGD IJssel-Vecht). Alcoholgebruik is een onderdeel van de hedendaagse jeugdcultuur. Alcoholmatigingsbeleid moet zich daarom richten op de leefgebieden, waar jongeren te vinden zijn: thuis, onderwijs en vrije tijd. Uit onderzoek blijkt dat wanneer een combinatie van activiteiten gericht op deze 10 Kiezen voor Gezond Leven VWS, oktober Gezondheid, werk in uitvoering GGD Gelre IJssel 12 Plan van aanpak alcoholmatiging onder jongeren in de Stedendriehoek Alcoholmatigingsprogramma jeugd , regio IJsselland 12

13 leefgebieden in samenhang wordt aangeboden er meer effect wordt bereikt. Alleen een samenhangende aanpak is doeltreffend. Verschillende beleidsinstrumenten worden dan tegelijk ingezet, zoals voorlichting, wetgeving, zelfregulering door de branche, hulpverlening en accijnsheffing. Een nauwe samenwerking met lokale en regionale partners zoals ouders, scholen, winkeliers, horeca, sportverenigingen, jeugd- en jongerenwerk, GGD, politie en de Tactus is daarom vereist. De projecten in de Stedendriehoek richten zich op de jongeren tussen de 10 en 23 jaar, met het accent op de leeftijd tussen 10 en 18 jaar. Daarnaast richten de projecten zich ook op de ouders van deze jongeren. In het kader van preventie van verslaving besteedt Deventer met behulp van voorlichting veel aandacht aan bewustwording van het risico van roken en drugsgebruik. Zij richt zich met name op jongeren in het voortgezet onderwijs, omdat jongeren veel experimenteren. Op deze wijze hoopt de gemeente het roken en drugsgebruik onder jongeren te ontmoedigen. Doel: Het doorbreken van de trend dat jongeren steeds jonger, vaker en meer alcohol gaan drinken. 6.2 Bevorderen gezonde leefstijl Veel Nederlanders hebben overgewicht. Dit wordt veroorzaakt door te veel en ongezonde voeding enerzijds en te weinig bewegen anderzijds. Uit onderzoek van het RIVM 14 blijkt dat ruim 40% van de volwassenen onvoldoende beweegt. Voor kinderen en jongeren is dit percentage nog groter. Sport is een vorm van intensieve lichamelijke activiteit waardoor de conditie van het hart en de longen verbetert. Bijvoorbeeld voetballen, atletiek of zwemmen. Veel belangrijker is het dat mensen dagelijks meer bewegen. Het gaat dan om matig intensieve beweging zoals fietsen, wandelen e.d. Veel overgewicht wordt veroorzaakt door te weinig beweging. Behalve dat er voorlichting gegeven moet worden over de noodzaak van beweging en mensen gestimuleerd moeten worden tot beweging is het ook belangrijk dat de omgeving aan een aantal randvoorwaarden voldoet en uitnodigt tot beweging. Er moeten goede fietspaden zijn, voldoende speel- en groenvoorzieningen en zichtbare trappenhuizen en de omgeving moet sociaal veilig zijn. Ook komt de gemeente mensen met een lage SES tegemoet door lidmaatschap van de sportclub te subsidiëren (Project RechtOp!). Gemeente Deventer is bezig een nieuwe kadernota sport te ontwikkelen. Hierin zal de link gelegd worden tussen sporten en gezondheid. De gemeente maakt o.a. gebruik van het aanbod van sportservice Overijssel. Projecten die reeds uitgevoerd worden in de periode : Regionaal BOS-impuls; sinds 2006 maakt de gemeente gebruik van de mogelijkheid om met subsidie sporten onder jongeren te stimuleren in samenwerking met school, buurt en sportvereniging. Voor 2 projecten wordt subsidie ontvangen. Het project TOK; Tegengaan Overgewicht bij Kinderen richt zich op het aanleren van wat gezonde voeding is (ook aan ouders) en op het stimuleren van sporten. Het project Kinderen in de Sport laat kinderen kennismaken met allerlei sporten en sportverenigingen. Sportservice Overijssel heeft een project gesubsidieerd door de provincie ( ) waarbij een duale vakleerkracht onderwijzers ondersteunt om gymles te geven. Tevens stimuleert deze vakleerkracht kinderen om te sporten op sportverenigingen. Tijdens de gymles worden demonstraties door bijvoorbeeld de volleyvereniging gegeven. 14 RIVM Nationaal Kompas Volksgezondheid

14 Club Extra stimuleert beweging van kinderen uit groep 1-8 met een motorische achterstand. De lessen worden aangeboden voor kleine groepen zodat de kinderen extra vaak aan de beurt komen. Sportmix is een sportaanbod voor kinderen in het speciaal onderwijs. Lokaal Gemeente Deventer stelt circa per jaar beschikbaar voor schoolzwemmen. Ouderen in Deventer kunnen deelnemen aan het GALM-project. Zij maken in kleine vaste groepen kennis met verschillende vormen van sport, met de bedoeling dat zij aan het eind van de cursus een keuze maken voor een sport. Voeding speelt een rol bij overgewicht. Gemeente Deventer heeft opdracht gegeven aandacht te besteden aan dit thema op de consultatiebureau s en bij de GGD- schoolonderzoeken. Ook is er een preventieprogramma voor scholieren zoals Schoolgruiten. Kinderen krijgen 1 á 2 keer per week een stuk fruit op school. Er is een sterk verband tussen overgewicht en diabetes. Als het overgewicht afneemt neemt op de kans op diabetes af. Doel; Overgewicht onder jeugd en ouderen in Deventer neemt niet meer toe Verhoging van de sportparticipatie onder de schooljeugd 6.3 Terugdringen depressie en eenzaamheidsproblematiek Depressie is een thema dat steeds meer aandacht krijgt in de gezondheidszorg. Ook in het gezondheidsbeleid wordt hier meer aandacht aan besteed. Een depressie is een stemmingsstoornis waarbij iemand een bijna dagelijks, groot gevoel van neerslachtigheid heeft, bijna geen energie heeft of belangstelling voor wat dan ook. Deze periode houdt minimaal 2 weken aan. Een belangrijke oorzaak van depressie is eenzaamheid. In het kader van de Wmo wordt extra aandacht besteed aan deelname aan de samenleving. Participatie kan het gevoel van eenzaamheid verminderen. Onder andere Riaggz over de IJssel voert voor gemeente Deventer een aantal preventieprojecten om depressie te voorkomen bij kinderen, jongeren, volwassenen en allochtonen. Gedacht kan worden aan het project voor kinderen van ouders met een Lagere Sociaal Economische Status; Piep zei de Muis of het project voor jongeren Grip op je Dip. Riaggz gebruikt alleen evidence-based projecten. Dit zijn projecten waarvan op grond van onderzoek is gebleken dat zij effect hebben. In het Landsherenkwartier in Keizerslanden is een enquête gehouden onder ouderen om de eenzaamheid onder deze doelgroep te onderzoeken. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen zelfstandigwonenden en mensen die verblijven in een instelling. Uit de resultaten het onderzoek zijn speerpunten gehaald die verwerkt zijn in een actieplan. Er is bijvoorbeeld een ouderenadviseur die ouderen bezoekt wiens partner is overleden. Hier komen vaak acties uit voort. In de intramurale organisatie worden vrijwilligers gekoppeld aan ouderen om hen af en toe te bezoeken of activiteiten te ondernemen. Bedoeling is dat de activiteiten worden verbreed naar de hele gemeente. Gemeente Deventer overweegt een systeem te ontwikkelen voor persoonsgebonden budgetten voor welzijn voor mensen met beperkingen. Uit wetenschappelijk onderzoek 15 blijkt dat met name chronisch zieken, mensen met een beperking of ouderen die zich in een isolement bevinden te maken hebben met een onderbenutting van hun capaciteiten op 15 Artikel van Dr. J.J. van der Plaats, sociaal geriater, december

15 allerlei gebied, waardoor zij hun leven als zinloos ervaren. Hierdoor doen zij extra beroep op gezondheidszorg, terwijl zij meer gebaat zouden zijn bij ondersteuning op het welzijnsgebied. Doel; Bewustwording bij burgers en intermediairen tot stand brengen van het bestaan van depressie en mogelijkheden om dit te voorkomen Het verminderen van het aantal mensen dat zich eenzaam voelt of last heeft van psychische klachten. 7. Lokale speerpunten van beleid De lokale speerpunten van gezondheidsbeleid voor de komende vier jaar zijn zoals eerder aangegeven voortzetting van de speerpunten uit de vorige kadernota van de gemeente Deventer waarbij nog meer nadruk wordt gelegd op het speerpunt preventie. Deze speerpunten komen primair vanuit het jeugdbeleid respectievelijk verslavingsbeleid en Wmobeleid voort. De lokale speerpunten voor de periode zijn: Versterken inzet preventie; een sluitende aanpak voor de jeugd o Onderzoek voorlichting en preventie o Centrum voor Jeugd en Gezin o Digitaal signaleringsinstrument VIS2 Van aanbod naar vraaggericht; versterken OGGZ en stimuleren zorgvernieuwing o Regie op Zorg o Stedelijk Kompas o Opvang Zwerfjongeren Gebiedsgericht werken; versterken toegankelijkheid eerstelijnszorg o Woonservicegebieden Terugdringen sociaal economische verschillen; dit speerpunt is de rode draad in de andere speerpunten. 7.1 Versterken inzet preventie; een sluitende aanpak voor de jeugd Overeenkomstig de vorige nota zal de preventie worden versterkt en met name gericht zijn op inwoners met een laag inkomen en een laag opleidingsniveau om op deze manier de sociaal economische gezondheidsverschillen (SES) terug te dringen. De inwoners met een lage SES wonen vooral in de wijken Rivierenwijk en Keizerslanden. Ook mensen van allochtone afkomst maken vaak deel uit van deze groep. Belangrijk thema in dit geheel blijft een sluitende aanpak voor de jeugd in de vorm van het Centrum voor Jeugd en Gezin. 1. 0nderzoek voorlichting en preventie Met betrekking tot voorlichting en preventie zal in 2008 worden onderzocht of er sprake is van overlap tussen de activiteiten van verschillende organisaties 16 voor de kwetsbare groepen, waaronder de jeugd. Zoals ook in de Wmo-nota is aangegeven zal er een 0-meting worden gehouden. Op basis van de 0-meting zal samen met betrokken partijen een strategie worden bepaald voor voorlichting, signalering en gedragsbeïnvloeding. Doel; Op basis van een 0-meting op het terrein van voorlichting en preventie voor kwetsbare groepen samen met betrokken aanbieders komen tot een effectievere en efficiëntere aanpak van preventie. 16 Beleidsplan WMO Deventer , blz

16 2. Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) De regering heeft de ondersteuning van het gezin tot speerpunt gemaakt vanuit de gedachte dat problemen voorkomen kunnen worden door goede preventie. In de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is opvoedingsondersteuning aan gezinnen met jonge kinderen als prestatieveld benoemd. Te vaak gaan er zaken mis in gezinnen waarvan de problemen bekend waren doordat er sprake is van versnippering van informatie en ondersteuning. Er moet meer samenhang komen in het jeugdbeleid, jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg. Hieronder worden de kenmerken van het CJG weergegeven zoals de gemeente Deventer die in grote lijnen voor ogen heeft. Een bundeling van taken op het gebied van jeugd en opvoeden (opvoedingsondersteuning, jeugdgezondheidszorg); Ouders, kinderen/jongeren en professionals kunnen snel, makkelijk en vanzelfsprekend terecht bij het CJG met allerlei vragen rondom opvoeden en opgroeien; Het CJG moet een herkenbare, laagdrempelige plek zijn; Het CJG heeft niet alleen een vraagbaakfunctie, maar moet bij problemen ook snel hulp kunnen bieden en indien nodig en wenselijk zorgen voor een integrale effectieve aanpak van problemen van gezin / kind en de coördinatie hiervan. De integrale Jeugdgezondheidszorg is de basis voor de Centra voor Jeugd en Gezin. Provincie Overijssel ondersteunt de gemeenten bij de invoering hiervan, omdat het wenselijk is dat zoveel mogelijk gezinnen in een zo vroeg mogelijk stadium worden geholpen, waardoor doorverwijzing naar Bureau Jeugdzorg alleen plaatsvindt indien strikt noodzakelijk. Gemeente Deventer wil de integrale JGZ verder uitbouwen tot één stedelijk loket voor Jeugd en Gezin met daaronder een aantal locaties in de wijk. Hier kan gebundelde opvoedingsondersteuning worden aangeboden. Bedoeling is dat er gewerkt gaat worden met een CJG-coördinator die in de gaten houdt wat er in een gezin gebeurt. Voor één gezin, moet er één plan komen en één coördinator. De verantwoordelijkheid voor de coördinatie van de zorg wordt bij de GGD neergelegd. Aan de ene kant moet aansluiting worden gezocht bij de zorgadviesteams en aan de andere kant bij Bureau Jeugdzorg. Momenteel is er een overlegstructuur van verschillende netwerken voor jongeren, gezinnen en anderen met multiproblematiek. Deze overlegstructuur zal tegen het licht gehouden moeten worden in het kader van de nieuwe manier van werken die RegiZorg (zie paragraaf 7.2.) met zich meebrengt. Doel; Een optimale afstemming tussen jeugdgezondheidszorg, jeugdbeleid en jeugdzorg ter versterking van de jeugd(zorg)keten. 3. Digitaal signaleringsinstrument VIS2 Gemeente Deventer wil een digitaal signaleringsinstrument invoeren waar alle instellingen in de gemeente op zijn aangesloten, VIS2 genaamd. Het Vangnet Informatie- en Samenwerkingssysteem is een cliëntvolgsysteem dat binnen de jeugdketen is ontwikkeld door de gemeenten Enschede en Hengelo. Instellingen beschikken met VIS2 over een instrument waarmee zij gegevens over een cliënt uit kunnen wisselen, afspraken maken over interventies en de voortgang bewaken. 16

17 De instellingen kunnen een signaal afgeven over een gezin. Het systeem laat in één oogopslag zien welke organisaties nog meer een signaal hebben afgegeven en wie de contactpersonen zijn. Men kan zo gemakkelijk onderling contact leggen. Het systeem zal in Deventer worden gebruikt voor 2 zaken: als laagdrempelig signaleringsinstrument. om helder te krijgen waar de multiprobleemgezinnen zitten. Voor deze gezinnen zal een zorgstructuur worden opgezet. Deventer wil dit systeem in de toekomst niet alleen gebruiken voor multiprobleemsituaties in gezinnen, maar ook voor multiprobleemsituaties van individuen zoals zorgmijders. Doel; Het digitaal signaleringsinstrument VIS2 is ingevoerd voor cliënten met multiproblematiek 7.2 Van aanbodgericht naar vraaggericht; versterken OGGZ en stimuleren zorgvernieuwing In de vorige kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid werd gesproken van versterken Openbare Geestelijke Gezondheidszorg en stimuleren zorgvernieuwing. In het kader van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) heeft gemeente Deventer een aantal projecten op stapel staan om meer regie op zorg te krijgen. OGGZ is zorg voor mensen die dit wel nodig hebben maar niet zelf zoeken. Er wordt ook wel gesproken over zorgwekkende zorgmijders. Gemeente Deventer is centrumgemeente voor de gemeenten Zutphen, Olst-Wijhe, Raalte en Lochem. De onderstaande projecten zijn bedoeld om een vangnet tot stand te brengen voor mensen met multiproblematiek en hen toe te leiden naar zorg. 1. Regie op Zorg In Deventer is men in 2007 samen met het zorgkantoor en zorgverzekeraar Salland begonnen met het project RegiZorg. Dit project heeft twee doelstellingen: o De zorg wordt vraaggericht geleverd o Er is een sluitende aanpak van zorg Door de wijziging van een aantal wetten zoals de Wmo, de AWBZ en de Basisverzekering, komen gemeente en zorgverzekeraar als financiers van zorg dichter bij elkaar te staan. Het is een logische stap om de krachten (lees financiën) op een aantal terreinen te bundelen. Als pilot wordt begonnen met ketenzorg voor mensen met een multiproblematiek. Dit zijn mensen die problemen hebben op minimaal 3 van de 7 leefgebieden. 17 Er moet begonnen worden met analyse van de problematiek, waarna gericht zorg voor het individu kan worden ingekocht. Om te komen tot een sluitende aanpak moet nauw worden samengewerkt met zorgaanbieders en cliëntenvertegenwoordiging. Als het project slaagt zal de aanpak worden uitgebreid richting Centrum voor Jeugd en Gezin. Bedoeling is dat het registratiesysteem VIS2 in de toekomst ook wordt ingezet voor RegiZorg. Er zal de komende beleidsperiode onderzoek plaatsvinden naar de gewenste positie van toeleiding in relatie tot de structuur van Regizorg. 17 Deze leefgebieden zijn: verslaving, criminaliteit, psychiatrie, schulden, dak- en of thuisloos, langdurige werkloosheid of afhankelijkheid van een uitkering, geweldslachtoffer 17

18 Doel; Het realiseren van een centrale intake Het ontwikkelen van een nieuwe inkoopwijze in samenwerking met Sallandverzekeringen en zorgkantoor Realiseren van een structuur voor toeleiding naar zorg in relatie tot RegiZorg Het ontwikkelen van een sluitende aanpak in de keten van zorg in maatschappelijke opvang en verslavingszorg 2. Stedelijk Kompas Het Ministerie van VWS heeft de Centrumgemeenten gevraagd samen met de regiogemeenten een plan te ontwikkelen voor een sluitende aanpak voor de maatschappelijke opvang, Stedelijk Kompas genaamd. Omdat de doelgroepen van de maatschappelijke opvang, verslavingszorg en bemoeizorg moeilijk te scheiden zijn heeft gemeente Deventer besloten één plan te maken voor deze doelgroepen. Het Stedelijk Kompas moet worden ontwikkeld op basis van een 0-meting. Deze 0-meting moet informatie verschaffen over de omvang van de doelgroep en de zwaarte van de problematiek. Het ministerie gebruikt de 0-meting om te komen tot concrete afspraken over te halen doelstellingen. Er komen extra middelen beschikbaar voor de OGGZ. Bedoeling is dat 2/3 van de middelen beschikbaar worden gesteld in het kader van de AWBZ, zodat er meer capaciteit kan worden gerealiseerd. 1/3 van de middelen moet worden opgebracht door de gemeenten. Dit plan maakt onderdeel uit van de plannen op het gebied van prestatieveld 7,8 en 9 van de WMO. Doel; Het realiseren van een Stedelijk Kompas 3. Opvang Zwerfjongeren Gemeente Deventer is betrokken geweest bij de planvorming voor een start-werkhotel voor een wat bredere doelgroep, om deze jongeren kans te geven weer deel te nemen aan de samenleving. Het totale concept blijkt erg kostbaar en daarom heeft de gemeente besloten om primair in te zetten op de doelgroep zwerfjongeren. Inmiddels worden opnieuw de mogelijkheden verkend voor een voorziening voor zwerfjongeren samen met de ontwikkelaars van de BOP-academie en woningcorporatie Ieder1. Een gedachte is, gebruik te maken van het concept van de BOP-academie. De BOPacademie is gericht op jongeren met een normale verstandelijke ontwikkeling die kampen met gedragsproblemen. Zij verblijven 12 uur per dag op de academie en krijgen hier les, sport en begeleiding. Doel; Realiseren van een voorziening voor zwerfjongeren die aansluit bij andere ontwikkelingen in de stad, zoals b.v. de BOP-academie 7.3 Gebiedsgericht werken In de vorige kadernota Lokaal gezondheidsbeleid werd gesproken van het speerpunt: Versterken toegankelijkheid eerstelijnszorg. Dit speerpunt wordt de komende jaren meegenomen in de ontwikkeling van de woonservicegebieden. 1. Woonservicegebieden Gemeente Deventer is sinds een aantal jaren bezig met het ontwikkelen van woonservicegebieden. De gedachte is dat de stad inclusief dorpen wordt opgedeeld in een aantal gebieden, waarbij in ieder gebied een compleet aanbod van voorzieningen wordt 18

19 gerealiseerd, zodat de voorzieningen voor alle burgers bereikbaar zijn, en met name voor de groep mensen met beperkingen. De indeling van de gebieden wordt bepaald op grond van de sociale samenhang. Doelstelling is te komen tot een maatschappelijk aanvaardbaar en samenhangend stelsel van voorzieningen, geografisch gespreid voor burgers met beperkingen op lichamelijk, geestelijk of psychosociaal gebied. In de herstructureringswijken Keizerslanden en Rivierenwijk is gestart met een pilot om samen met de burgers te komen tot een diensten- en voorzieningenpakket. Ook in Bathmen wil men starten met een woonservicegebied. In de lopende beleidsperiode zullen bovengenoemde zaken worden uitgewerkt in het platform Wonen, Zorg en Welzijn samen met zorgverzekeraar en gemeente. In dit verband wordt ook gekeken naar spreiding van huisartsen, tandartsen e.d. en de wenselijkheid van gezondheidscentra. Doel; Een goede spreiding van voorzieningen over de stad Een diensten- en voorzieningenpakket op maat 8. Proces Gemeente Deventer heeft in het kader van de beleidsnota Wmo in 2007 veel tijd besteed aan interactieve bijeenkomsten met andere sectoren en partijen uit het veld. In dit verband zijn de speerpunten genoemd in deze nota vrijwel allemaal aan de orde geweest. Daarnaast zijn de overige nota s en programma s waar naar wordt verwezen ook reeds besproken binnen de organisatie en met externe betrokkenen. Dit is de reden waarom er voor is gekozen deze nota niet apart te bespreken met genoemde partijen. De nota wordt ter advisering aangeboden aan de Adviesraad senioren en Adviesraad chronisch zieken en gehandicapten. 9. Uitvoeringsprogramma Zoals hiervoor aangegeven bevat de Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid geen nieuwe initiatieven, maar is het beleid dat op andere terreinen is ontwikkeld met betrekking tot gezondheid bijeen gebracht. Aan de nota s die als basis hebben gediend voor deze kadernota zijn uitvoeringsprogramma s gekoppeld. Voor het uitvoeringsprogramma per thema wordt dan ook verwezen naar deze nota s. 10. Financiën Gemeente Deventer krijgt in 2008 subsidie in het kader van collectieve preventie volksgezondheid van het Rijk voor haar taken op het gebied van Jeugdgezondheidszorg en voor de GGD-taken 18. Daarnaast zijn middelen bij partijen in de stad belegd voor het uitvoeren van een aantal taken op het gebied van volksgezondheid dan wel voor het uitvoeren van projecten. Voor de uitvoering van gezondheidsbeleid worden geen extra financiële middelen gereserveerd. De projecten die uit de genoemde speerpunten in de kadernota voortvloeien worden alle gefinancierd in het kader van de beleidsnota s en programma s die aan die projecten ten grondslag liggen. 18 Zie bijlage 3 19

20 Hieronder wordt een globaal overzicht gegeven van de middelen die Gemeente Deventer inzet voor haar taken op het gebied van de Wcpv en de genoemde landelijke speerpunten van beleid. Taak Budget 2008 Wcpv-taken Basistakenpakket JGZ-GGD (volksgezondheid) Basistakenpakket JGZ-Carinova (volksgezondheid) Maatwerkdeel JGZ-GGD (volksgezondheid) Maatwerkdeel JGZ-Carinova (volksgezondheid) Openbare Gezondheidszorg taken GGD (OGZ) (volksgezondheid) Landelijke speerpunten Alcoholmatiging Project Stedendriehoek Meer dan een Biertje Bevorderen gezonde leefstijl Schoolgruiten Kinderen in de Sport Tegengaan overgewicht Kinderen (TOK) Eenzaamheidsproblematiek Projecten Riaggz Activiteiten Landsherenkwartier Lokale speerpunten Versterken inzet Preventie; Sluitende Aanpak Jeugd Onderzoek voorlichting en preventie Centrum voor Jeugd en Gezin VIS2 Van aanbodgericht naar vraaggericht; versterken OGGZ en zorgvernieuwing Regie op Zorg Stedelijk Kompas Opvang Zwerfjongeren p.j. voor 3 jaar (alcoholmatiging) p.j. voor 4 jaar (alcoholmatiging) p.j. (armoedebestrijding) p.j. voor 4 jaar periode (sport) p.j. voor 4 jaar periode (sport) Collectieve preventie GGZ Programma 9 en 12 Programma 10 Programma 11 Programma 11 Programma 10 Programma 10 Programma 11 Gebiedsgericht werken Woonservicegebieden Programma 11, 13 en 14 20

21 Bijlage 1 Stand van zaken 2008 Kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid ; Deventer Gezond Speerpunt 1 Versterking inzet preventie en sluitende aanpak Jeugd Beoogde resultaten volgens de nota Het realiseren van een integrale uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor 0 19 jarigen door consultatiebureaus (0-4 jarigen) en de jeugd en schoolartsen van de GGD (5 19 jarigen). - Verminderen risicogedrag van jongeren zoals verslavingsgedrag en bevorderen gezonde leefstijl (voeding en beweging)door deelname aan landelijke preventiecampagnes en projecten. Bijvoorbeeld het lesprogramma Gezonde School en Genotmiddelen. - Om de vangnetfunctie van de gemeente te borgen zal aan instellingen die ervaring hebben met zwerfjongeren worden gevraagd te komen met suggesties voor opvangen /of begeleiding. - In 2003 is het project Jeugdnetwerk gestart. Doel is door goede samenwerking per wijk effectief en adequaat te reageren op signalen of problematiek van individuele of groepen jongeren. - Voorkomen van schooluitval door de taken onder te brengen bij één Loket Leerplicht/Regionaal Meld- en Coördinatiepunt; spijbelaars worden streng aangepakt en drop-outs worden gestimuleerd tot het behalen van een startkwalificatie. - Door het coachproject krijgen kwetsbare jongeren met een meervoudige problematiek hulp aangeboden. Verantwoording Samen met zorginstellingen en organisaties in de stad en regio zijn de volgende resultaten bereikt: Implementatie basistakenpakket jeugdgezondheidszorg (JGZ) op basis van wettelijke richtlijnen binnen Carinova. Specificatie maatwerkafspraken JGZ met Carinova en de GGD Gelre IJssel op de volgende onderdelen: bemensing Zorgloket, voorlichting ouders over opvoeding, voorkomen en aanpakken van overgewicht. In het kader van de landelijke impuls gezins- en opvoedingsondersteuning is een zorgstructuur voor 0 12 jarigen opgezet waarmee ongeveer 400 risicogezinnen worden bereikt. Op zowel regionaal als lokaal niveau worden projecten uitgevoerd rond het thema Jeugd en Alcohol. Voor het project SchoolGruiten (2x in de week wordt er groente en/of fruit uitgedeeld op de deelnemende basisscholen in Deventer) is landelijk subsidie verkregen en wordt vanuit het Deventer armoedebestrijdingbeleid een structurele bijdrage geleverd. Hierdoor kan het project, na de pilot, worden vervolgd in De startnotitie met betrekking tot een starthotel (voorziening voor zwerfjongeren) is formeel vastgesteld. In 7 wijken functioneert een jeugdnetwerk dat is gericht op het adequaat en tijdig reageren op (meervoudige) problematiek van individuele of groepen jongeren. Implementatie van een nieuw applicatiesysteem om voortijdig schoolverlaters beter te kunnen volgen. 21