De resultaten van een bloedonderzoek moeten altijd zeer kritisch bekeken worden.
|
|
- Bruno Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Klinisch - chemisch bloedonderzoek INLEIDING Bloedonderzoek is in veel gevallen een onmisbare mogelijkheid om de juiste diagnose te stellen. Bovendien kunnen we via bloedonderzoek het effect van onze behandeling controleren, zien of toegediende medicijnen wel in voldoende mate in het bloed terecht komen, bepalen welk infuus we moeten toedienen, en meten in welke mate een hond of kat immuun is tegen een besmettelijke ziekte. Zeker als we bloed op verschillende punten screenen zijn de diverse resultaten en hun onderlinge verbanden voor een eigenaar van een patiënt niet altijd even gemakkelijk te begrijpen. INTERPRETATIE VAN DE RESULTATEN De resultaten van een bloedonderzoek moeten altijd zeer kritisch bekeken worden. Als we bijvoorbeeld een te lage T4-waarde (= schildklierhormoon) meten, maar de patiënt toont in de verste verte niet het beeld van een patiënt met een te trage schildklierfunctie (hongerig, normaal drinken, dik, dom, traag en treurig), moeten we niet de diagnose hypothyreoidie (moeilijk woord voor trage schildklierfunctie) stellen en de patiënt met schildklierhormonen behandelen; we moeten verder onderzoek doen. Een verstopte kater met een hoog ureum, is niet meteen een ongeneeslijke nierpatiënt! In sommige gevallen is de bloeduitslag alleen al alleszeggend, maar in veel gevallen zal het bloedonderzoek eerst samen met het verhaal van de eigenaar, het klinisch onderzoek, het röntgenologisch of echoscopisch onderzoek de diagnose kunnen bevestigen. De bij een patiënt gemeten waarden worden vergeleken met zogenaamde referentiewaarden. Die referentiewaarden zijn verkregen door een grote groep gezonde dieren van een bepaalde diersoort te onderzoeken. Wij hebben dan enige zekerheid, dat die referentiewaarden de normaalwaarden zijn voor een gezond dier. Toch moeten we er rekening mee houden dat de overgang van normaal naar ziek een breed grijs gebied is. Het kan dus gebeuren, dat een dier een afwijkende waarde heeft bij een bepaald bloedonderzoek, maar toch niets mankeert, en andersom. Naarmate de waarde verder afwijkt van de normaalwaarden is de kans groter, dat de patiënt echt iets mankeert. Zeer belangrijk is zich te realiseren, dat alleen de referentiewaarden bruikbaar zijn die horen bij de meetmethode, bij de apparatuur waarmee het bloed van de betreffende patiënt gemeten is. Wij maken in onze kliniek gebruik van de Spotchem (Menarini); de normaalwaarden gelden alleen voor deze bloedanalyse apparatuur. De resultaten van de bepalingen kunnen sterk beïnvloed worden door allerlei invloeden van buitenaf: manier van bloed afnemen, nuchter of niet nuchter, stress, tijd tussen bloed afnemen en meten enz. Bij veel metingen is het een groot voordeel, dat die in onze kliniek zelf uitgevoerd kunnen worden: geen transport en een korte tijd tussen bloedafname en meting zorgen voor betrouwbaardere uitslagen. We hebben tevens sneller uitslag en kunnen dus ook sneller handelen. In sommige gevallen moeten waarden enkele male gemeten worden om zeker van onze zaak te zijn. Kortom: als u vragen hebt bij een bloedonderzoek, trekt nooit zelf conclusies, maar vraag ons helderheid te verschaffen. U zou zich nodeloos ongerust kunnen maken over kleine afwijkingen in het bloed, die niks te betekenen hebben.
2 DEEL 1: KLINISCH - CHEMISCH BLOEDONDERZOEK N.B. Wij maken in onze kliniek gebruik van de Spotchem (Menarini); de normaalwaarden gelden alleen voor deze bloedanalyse apparatuur. Kreatinine Kreatinine is een maat voor de nierfunctie. Kreatinine is een afbraakproduct van kreatine, dat in spierweefsel voorkomt. Onder normale omstandigheden is het gehalte aan kreatinine in het bloed continu redelijk constant op een bepaald niveau, omdat het constant via de nieren wordt uitgescheiden. De hoeveelheid kreatinine in het bloed is een maat voor het uitscheidingsvermogen van de nieren. Helaas zien we bij een nierprobleem pas een duidelijke stijging van het kreatinine gehalte in het bloed als al 60% van de nierfunctie verloren is gegaan. Bij sterk gespierde honden en snelle vermagering zien we hoge kreatinine waarden; bij magere honden met weinig spieren een laag gehalte aan kreatinine. Hond : 55 + (1.2 x het lichaamsgewicht) µmol/l Kat : niet hoger dan 150 µmol/l Dieren met weinig spieren Te korte tijd tussen bloedafname en meting Verminderde nierfunctie door acuut of chronisch nierlijden Uitscheiding via de nieren minder door uitdroging of shock Afsluiting urinewegen (kater) Plasma is rood door kapotte rode bloedcellen Getrainde dieren met veel spiermassa Suikerziekte (en slecht eten!) Behandeling met een antibioticum uit de groep cephalosporinen Ureum Ureum is een maat voor de nierfunctie. Ureum wordt in de lever gevormd uit ammoniak, dat voor het grootste deel afkomstig is uit de afbraak van eiwitten. Het wordt voor het grootste deel uitgescheiden via de nieren. De bepaling van ureum zegt dus iets over de ureumproductie in de lever en over de uitscheidingscapaciteit van de nieren. Om invloed van voedseleiwitten uit te sluiten, is het beter om de patiënt 12 uur te laten vasten vóór bloedafname.
3 Hond : lager dan 11 mmol/l Kat : lager dan 14 mmol/l Verminderde leverfunctie Minder eiwitopname via het voedsel Minder afbraak van lichaamseiwit (anabole steroïden) Verhoogde urineproductie Verminderde nierfunctie door acuut of chronisch nierlijden Verhoogde afbraak van eiwitten: hoge eiwitopname via de voeding, koorts met verval van weefsel en dus eiwitafbraak, verhoogde stofwisseling bij bijvoorbeeld een te snel werkende schildklier of gebruik van prednison. Verminderde nierdoorbloeding: uitdroging, bloedverlies, shock, lage bloeddruk door verminderde hartfunctie. Ziekte van Addison Afsluiting van de pisbuis, o.a. bekend bij de kater (FULTD) Fosfor Fosfor is een maat voor de nierfunctie. Hond : mmol/l Kat : mmol/l Fosfor speelt o.a. een rol bij de opbouw van het skelet en de energiehuishouding. Het wordt uitgescheiden via de nieren en is daarmee ook een maat voor de nierfunctie. Toediening van prednison Ziekte van Cushing Sterk vermagerde dieren Verhoogde urine-uitscheiding Maligne lymfoom Ernstig verminderde nierfunctie door acuut of chronisch nierlijden Honden jonger dan 1 jaar Plasma is rood door kapotte rode bloedcellen Bottumoren
4 Calcium Calcium kan een aanwijzing zijn, naast andere onderzoeksresultaten, voor ernstige ziektes. Calcium speelt o.a. een rol bij de opbouw van het skelet en een groot aantal andere functies in het lichaam. De calcium bepaling is zeer temperatuurgevoelig. Omdat een verhoogd calciumgehalte vaak een aanwijzing is voor ernstige aandoeningen, moeten we minimaal 3 keer verspreid over enige tijd het gehalte bepalen om zekerheid te verkrijgen over de betrouwbaarheid van het resultaat. Hond : mmol/l Kat : mmol/l Heftig braken Eiwitten in het bloed verlaagd o.a. bij Protein Loosing Enteropathie) Eclampsie (onrust, krampen bij de zogende teef = puerperale tetanie) Antivriesvergiftiging Alvleesklierontsteking Toediening van prednison Vertroebeling van het plasma door vet Heftige diarree Eiwitten in het bloed verhoogd Kwaadaardige processen: maligne lymfoom, anaalzakkliercarcinoom Ziekte van Addison AF (ALP of AP) AF is o.a. een maat voor leverproblemen en botafwijkingen AF is een enzym, dat door verschillende organen wordt geproduceerd. We meten de AF die door levercellen en beencellen wordt geproduceerd. Een verhoging van AF zegt alleen iets, als die verhoging minimaal 2 keer de maximale normaalwaarde is en moet altijd in samenhang met andere metingen beoordeeld worden; bij vermoeden van leverlijden altijd de galzuren meten. Deze meting zegt bij katten veel minder dan bij honden. Hond : lager dan 147 U/l 37 Kat : lager dan 82 U/l 37
5 Leveraandoeningen: gestoorde galafvoer, acute en chronische leverontstekingen Jonge dieren (dat is normaal) Toediening van prednison Ziekte van Cushing Toediening van bepaalde narcose middelen (barbituraten) Ingrijpende of uitgebreide botaandoeningen. GPT (ALAT of ALT) GPT is een maat voor levercelbeschadiging GPT komt vrij in het bloed bij beschadiging van levercellen. Dat kan een geringe beschadiging zijn die snel herstelt, maar ook bij zeer ernstig levercelverval. Een verhoging van GPT zegt alleen iets, als die verhoging minimaal 2 keer de maximale normaalwaarde is en moet altijd in samenhang met andere metingen beoordeeld worden; bij vermoeden van leverlijden altijd de galzuren meten. Het is een waardevolle bepaling bij zowel hond als kat. Hond : lager dan 120 U/l 37 Kat : lager dan 80 U/l 37 Acute en chronische (actieve) leveronsteking Koorts, geringe belasting met giftige stoffen of medicijnen, darmontsteking: geringe verhoging. Ernstige vergiftiging Leverbeschadiging door ongeval Levertumoren (bij uitzaaiingen vaak niet verhoogd!!) Galwegontsteking Fatty liver syndroom bij de kat Shock GOT (ASAT, AST) GOT is een maat voor ernstige celbeschadiging GOT komt vrij als er sprake is van een ernstige celbeschadiging in o.a. lever, hart, skelet en spieren.
6 Hond : lager dan 63 U/l 37 Kat : lager dan 53 U/l 37. Plasma is rood door kapotte rode bloedcellen Ernstige leveraandoeningen Ernstige spieraandoeningen: ontsteking, trauma, langdurige krampen, reumatoïde spieraandoeningen Hartspieraandoeningen. Bilirubine Bilirubine is een maat voor de afbraak van rode bloedcellen en leverproblemen. Bilirubine is vooral een afbraakproduct van bloedcellen, die uiteindelijk via de lever en de darm als gal wordt uitgescheiden. Vaak zien we al een verhoogd bilirubine gehalte aan de buitenkant door geelzucht (geelverkleuring van de huid en slijmvliezen). Bilirubine zegt niets over de aard van een leverprobleem. Hond : lager dan 8 µmol/l Kat : lager dan 8 µmol/l Verhoogde afbraak van rode bloedcellen Leverproblemen Galzuren Galzuren zijn een zeer betrouwbare maat voor een gestoorde galafvoer Galzuren worden gevormd in de lever vanuit cholesterol. Ze worden ingezet bij de uitscheiding van afvalstoffen via de gal naar de darm.
7 Hond : lager dan 8 µmol/l Kat : nvt GGT Verminderde galstroom door leveraandoeningen Lekkage van galzuren naar het bloed door leveraandoeningen Verminderde galafvoer door blokkade van de galwegen GGT is een betrouwbare maat voor een gestoorde galafvoer ten gevolge van een chronisch leverprobleem. GGT komt in het bloed bij een sterk gestoorde galafvoer door bijvoorbeeld tumoren of levercirrhose (vervanging van functionele levercellen door niet functioneel bindweefsel) Hond : lager dan 10 U/l 37 Kat : lager dan 10 U/l 37 Teveel gal in het afgenomen bloedmonster Rood plasma door kapotte rode bloedcellen Levercirrhose (vervanging van functionele levercellen door niet functioneel bindweefsel) Afsluiting van de galwegen Glucose Glucose (=suiker) bepaling is vooral van belang bij suikerziekte (diabetes mellitus) Teveel glucose in het bloed wordt o.a. veroorzaakt doordat het hormoon insuline niet meer in staat is om de suikerverbranding voldoende te laten plaats vinden. Bij het vinden van te veel glucose in de urine moet altijd de glucose spiegel in het bloed gemeten worden. Het kan namelijk ook zijn, dat er glucose in de urine terecht komt door een verlies van suiker via de
8 nieren. In dat geval is de bloedsuikerspiegel te laag. Bij suikerziekte komt glucose in de urine terecht omdat er te veel in het bloed zit. Kortom: nooit insuline spuiten op basis van alleen een urine onderzoek; het zou een dodelijke injectie kunnen betekenen. Hond : mmol/l Kat : mmol/l Lage waarde Te veel insuline gespoten bij een suikerziekte patiënt Tumor van de alvleesklier Ziekte van Addison Ondervoeding Na een maaltijd (gering verhoogd) Stress (kat) Suikerziekte Voorstadium suikerziekte, direct in aansluiting op de loopsheid Ziekte van Cushing Toediening van prednison Fructosamine Onderscheid maken tussen suikerziekte en andere oorzaken van een hoge suikerspiegel in het bloed. Fructosamine is een weergave van de glucosespiegel in een periode van 1-3 weken voorafgaand aan de meting. Het wordt niet beïnvloed door tijdelijke kleine schommelingen in de bloedsuikerspiegel. Dat betekent, dat als het gehalte fructosamine in het bloed normaal is en de bloedsuikerspiegel iets te hoog, we hier te maken met een tijdelijke schommeling. Bij een suikerziekte patiënt die behandeld wordt met insuline, weten we dan, dat de patiënt ondanks de licht verhoogde suikerspiegel toch goed gereguleerd is. Hond : µmol/l Kat : µmol/l Suikerziekte Geel plasma door te veel gal in het afgenomen bloedmonster
9 Rood plasma door te veel kapotte rode bloedcellen Kalium Inzicht krijgen in de zouthuishouding. Natrium en kalium (en chloor) spelen een belangrijke rol in alle lichaamscellen bij het transport van binnen naar buiten de cel en andersom. Natrium en kalium bepaling is vooral een maat voor de diagnose Zieke van Addison. Daarnaast is deze meting ook van belang voor een inzicht in de zouthuishouding met het oog op het toedienen van infusen. Hond : mmol/l Kat : mmol/l Braken en/of diarree Ziekte van Cushing Toediening van prednison Ziekte van Addison Blaasruptuur Natrium Inzicht krijgen in de zouthuishouding. Natrium en kalium (en chloor) spelen een belangrijke rol in alle lichaamscellen bij het transport van binnen naar buiten de cel en andersom. Natrium en kalium bepaling is vooral een maat voor de diagnose Zieke van Addison. Daarnaast is deze meting ook van belang voor een inzicht in de zouthuishouding, o.a. met het oog op het toedienen van infusen. Hond : mmol/l Kat : mmol/l Braken en/of diarree met ernstige uitdroging Eindstadium chronisch nierfalen Ziekte van Addison
10 Uitdroging door ziekten of niet drinken Ammoniak Diagnose portosystemische shunt. Ammoniak is een afbraakproduct van eiwitten. Normaal wordt deze in de lever omgezet in ureum en uitgescheiden via de nieren. Bij een portosystemische shunt is er rechtstreeks verbinding tussen het bloedvat tussen de darm en de lever, buiten de lever om naar het lichaam. Daardoor vindt er stapeling van ammoniak in het bloed plaats. Hond : lager dan 45 mmol/l Kat : lager dan 45 mmol/l Portosystemische shunt Rood plasma door kapotte rode bloedcellen Niet direct onderzocht monster Monster onderzocht door een persoon die rookt Bron:Het bloedonderzoek in de veterinaire praktijk, Menarini Diagnostics Benelux, 2002.
Dierenkliniek Goeree Overflakkee
Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie
Nadere informatieOvermatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het
SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen
Nadere informatiePRAKTISCH DIABETES MELLITUS (SUIKERZIEKTE) BIJ DE HOND. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH DIABETES MELLITUS (SUIKERZIEKTE) BIJ DE HOND www.licg.nl over houden van huisdieren Diabetes mellitus, oftewel
Nadere informatieBij het uitscheiden helpen de nieren om de samenstelling van je bloed constant te houden. Uitscheiding is het
Samenvatting door R. 1946 woorden 10 maart 2016 7 37 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Bio samenvatting H9 9.1 WAT WORDT ER BINNENIN JE LICHAAM GEREGELD? Je lichaam probeert vanbinnen om constant
Nadere informatiePRAKTISCH DIABETES MELLITUS (SUIKERZIEKTE) BIJ DE HOND. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH DIABETES MELLITUS (SUIKERZIEKTE) BIJ DE HOND www.licg.nl over houden van huisdieren Diabetes mellitus, oftewel
Nadere informatieDomino-effect. Gevolgen van diabetes
Domino-effect Het gevaar van complicaties is dat ze pas na jaren optreden. Bovendien heeft diabetes een domino-effect. Vanaf dat je één aandoening hebt, zijn deze een trigger voor meerdere aandoeningen.
Nadere informatieSUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren. www.dierensuikerziekte.nl
SUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren Wat is suikerziekte? Suikerziekte - ofwel diabetes mellitus, de medische naam voor suikerziekte - is een aandoening
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team maandag, 24 januari 2011 22:02 - Laatst aangepast dinsdag, 15 november 2011 16:17
Omschrijving Oorzaken Risicofactoren Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Hyperglycemie (verhoogd suiker gehalte in het bloed) bij diabetes mellitus (suikerziekte) is het gevolg van een
Nadere informatiediabetes en zwangerschap
diabetes en zwangerschap Inhoud Inleiding 3 1 Wat is diabetes? 3 2 Vormen van diabetes 3 3 Onderzoek 4 4 Behandeling 5 5 Zwangerschap 5 6 Wat betekent diabetes voor uw baby? 6 7 De bevalling 7 8 Na de
Nadere informatieAlvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde
00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten
Nadere informatieHoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen
Water 1 Onderwerpen Hoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen 2 Hoe werkt ons lichaam? Belangrijkste functie van de nieren/bijnieren: - filteren
Nadere informatiediabetes en zwangerschap
OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, diabetes
Nadere informatie1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden
Paragraaf 5.1 1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden 2. a) Huid, longen, nieren en lever b) Water c) Huid: zouten, Longen: CO 2, Nieren: Ureum,
Nadere informatieDiabetes of suikerziekte
Diabetes of suikerziekte (bron: Weet je voldoende over diabetes - Vlaamse Diabetes Vereniging) SUIKER EN HET MENSELIJK LICHAAM In onze dagelijke voeding zijn tal van koolhydraten (=suikers) aanwezig. Deze
Nadere informatieOperatie aan de bijschildklier(en)
Operatie aan de bijschildklier(en) Waarom een operatie Een operatie aan de bijschildklieren wordt gedaan, omdat één of meerdere bijschildklier(en) te hard werken, omdat deze vergroot zijn of omdat er sprake
Nadere informatieZorgpad chronische diabeteszorg
Zorgpad chronische diabeteszorg Zorgpad chronische diabeteszorg U wordt op de polikliniek van het Kennemer Gasthuis begeleid vanwege diabetes mellitus (suikerziekte). Uw internist heeft aangegeven dat
Nadere informatieOLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap
OLVG, locatie Oost diabetes en zwangerschap Wat is diabetes?... 2 Vormen van diabetes... 2 Diabetes type 1... 2 Diabetes type 2... 2 Onderzoek... 2 Glucosedagcurve... 3 HbA1C... 3 Behandeling... 3 Zwangerschap...
Nadere informatieMijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu?
TROVET Digestion Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van alvleesklierproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding
Nadere informatieADDENDUM. Nederlandse Samenvatting
& ADDENDUM Nederlandse Samenvatting Addendum Wereldwijd neemt het aantal patiënten met type 2 diabetes ( ouderdom suikerziekte ) snel toe, wat voornamelijk komt door de toename in overgewicht. Diabetes
Nadere informatie4,5. 2 vragen. 2 vragen: 3 vragen: Werkstuk door een scholier 1008 woorden 25 januari keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1008 woorden 25 januari 2004 4,5 22 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1 Het bloed en bloedvatenstelsel 2 vragen 1. zie bijlage 2. Ja, want dan moet het hart andersom kloppen.
Nadere informatieOvermatig zwangerschapsbraken
Gynaecologie Overmatig zwangerschapsbraken www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is zwangerschapsbraken?... 3 Klachten en verschijnselen... 4 Opname in het ziekenhuis... 4 Onderzoeken... 5 Wat kunt u zelf
Nadere informatieAltijd de juiste dosis insuline met Caninsulin.
Altijd de juiste dosis insuline met Caninsulin. UIN 083671, september 2008 Intervet/Schering-Plough Animal Health Postbus 50 5830 AB Boxmeer www.intervet.nl Caninsulin. Samenstelling: 40 IE varkensinsuline
Nadere informatieZiekten die mogelijk insufficiëntie veroorzaken:
Wat is nier insufficiëntie? Als de nieren altijd onvoldoende werken wordt dit chronische nierinsufficiëntie genoemd ( insufficiënt = onvoldoende) chronische nierinsufficiëntie is het mogelijke gevolg van
Nadere informatieDiabetes mellitus. Diabetesverpleegkundigen IJsselland Ziekenhuis
Diabetes mellitus Diabetesverpleegkundigen IJsselland Ziekenhuis U hebt te horen gekregen dat u diabetes heeft. Uw internist en diabetesverpleegkundige zullen u veel informatie geven over deze aandoening
Nadere informatieToelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus
Toelichting op de jaarcontrole Voor mensen met diabetes mellitus Afdeling interne geneeskunde Deze informatie is een aanvulling op de folder Jaarcontrole voor mensen met diabetes mellitus, die u heeft
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap
Verloskunde/Gynaecologie Diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,
Nadere informatieDiabetes mellitus bij kat en hond
Diabetes mellitus bij kat en hond Veterinary Diet DIABETES MELLITUS BIJ KAT EN HOND Diabetes mellitus wordt ook wel suikerziekte genoemd. Diabetes mellitus komt regelmatig voor bij katten en honden en
Nadere informatieNascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie
Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie GJ (Geert) Bulte, MDL-arts i.o. Jeroen Bosch ziekenhuis, s Hertogenbosch donderdag 19-6-2014 5x leverfuncties
Nadere informatieBeter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2
Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 De flip-over Beter Leven met
Nadere informatieAllemaal Beestjes. Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017
Allemaal Beestjes Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017 Voorgeschiedenis Vrouw, 68 jaar Diabetes type 2 (1995), hypertensie (2010), chronische nierinsuffiëntie (2012) Presentatie op de SEH In de nacht
Nadere informatieAcute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis
Acute ontsteking van de alvleesklier Acute pancreatitis Uw behandelend arts heeft met u besproken dat een u een acute otsteking van de alvleesklier (pancreatitis) hebt. Deze folder geeft u informatie over
Nadere informatieOrale Glucose Tolerantie Test (OGTT) Informatie voor ouders/verzorgers over de OGTT-test (een suikerziekte test of voorstadium daarvan)
Orale Glucose Tolerantie Test (OGTT) Informatie voor ouders/verzorgers over de OGTT-test (een suikerziekte test of voorstadium daarvan) 2 De kinderarts heeft u voorgesteld om bij uw kind een OGTT-test
Nadere informatieLeveraandoeningen bij de hond en kat
Leveraandoeningen bij de hond en kat LEVERAANDOENINGEN BIJ HOND EN KAT Leveraandoeningen komen relatief vaak voor bij honden en katten. De afgelopen jaren is er grote vooruitgang geboekt in het achterhalen
Nadere informatieOrale Glucose Tolerantie Test (OGTT) Informatie voor ouders/verzorgers over de OGTT-test (een suikerziekte test of voorstadium daarvan)
Orale Glucose Tolerantie Test (OGTT) Informatie voor ouders/verzorgers over de OGTT-test (een suikerziekte test of voorstadium daarvan) De kinderarts heeft u voorgesteld om bij uw kind een OGTT-test te
Nadere informatiePatiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap
Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap
Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort Wat is diabetes? Vormen van diabetes Diabetes type 1 Diabetes type 2 Zwangerschapsdiabetes Onderzoek Glucosedagcurve Glucosetolerantietest HbA1C Behandeling
Nadere informatiePatiënteninformatie. Diabetes en zwangerschap
Diabetes en zwangerschap Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Wat is diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Onderzoek 5 Behandeling 6 Zwangerschap 7 Wat betekent diabetes
Nadere informatieInformatie over jodiumhoudende contrastmiddelen
Informatie over jodiumhoudende contrastmiddelen Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Jodiumhoudende contrastmiddelen... 1 3 Bijwerkingen... 1 4 Effect op de nieren... 2 Verslechtering van de nierfunctie...
Nadere informatiePatiënteninformatie Diagnostiek Patiëntenversie over Diagnostiek
Patiënteninformatie Diagnostiek Patiëntenversie over Diagnostiek Logo: Colofon Uitgave: Stichting BijnierNET 2018 Fazantpad 3 3766 JH Soest info@bijniernet.nl www.bijniernet.nl www.adrenals.eu Tekst: Dr.
Nadere informatieSuikerziekte. bij honden en katten
Wat is suikerziekte? Diabetes of suikerziekte is als ziekte bij mensen goed bekend. Maar wat niet iedereen weet is dat ook onze vrienden op vier poten het kunnen krijgen! Diabetes is een hormonale ziekte:
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap
Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie 1 In het kort Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap
Gynaecologie Diabetes en zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is diabetes?... 3 Vormen van diabetes... 4 Diabetes type 1... 4 Diabetes type 2... 4 Zwangerschapsdiabetes... 4 Onderzoek...
Nadere informatieReferentiewaarden Klinische Chemie Eenheid Hond Kat Eiwitten Eenheid Hond Kat Pancreas Darm Eenheid Hond Kat Bloedgassen Eenheid Hond Kat
Klinische Chemie Eenheid Hond Kat Ureum mmol/l 3,0 12,5 6,1 12,8 Ureum (nuchter) mmol/l 2,1 8,4 Kreatinine µmol/l 50 129 (70+0,7xL,gew,) 76 164 Glucose (nuchter) mmol/l 4,2 5,8 3,4 5,7 Fructosamine µmol/l
Nadere informatieDieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
Nadere informatieOnderwerpen. De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen
Onderwerpen De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen 1 De lever 2 De Lever 3 Functies van de lever Voedingsstoffen:
Nadere informatieDit artikel is eerder gepubliceerd in Carnivoor nr Voer Voor Katten
1 REFEEDING SYNDROOM WAT IEDERE DIERENARTS ZOU MOETEN WETEN DOOR ARRIANNE LIEFRINK Chronisch ondervoede katten, katten met IBD of kanker, en katten die een operatie hebben ondergaan lopen het risico om
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Diabetes en Zwangerschap No 16 2004 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor (NVOG)
Nadere informatieNierschade Acute nierschade Klachten acute nierschade
Nierschade Vaak is er sprake van chronische Doordat er in het begin weinig tot geen klachten zijn, kan het lange tijd onopgemerkt blijven. Nierschade kan ook plotseling ontstaan: acute Als acute nierschade
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team dinsdag, 23 augustus 2011 13:31 - Laatst aangepast donderdag, 15 september 2011 22:17
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Hyperthyreoïdie is een ziekte die wordt veroorzaakt door een overmatige hoeveelheid schildklierhormonen. Schildklierhormonen
Nadere informatieAngiografie. Röntgenonderzoek van de bloedvaten
Angiografie Röntgenonderzoek van de bloedvaten Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een angiografie?... 1 3 Voorbereiding thuis... 2 4 Opname... 2 5 Voor het onderzoek... 3 6 Tijdens het onderzoek...
Nadere informatieInterne Geneeskunde Nefrologie. Informatie over afstoting na niertransplantatie
Interne Geneeskunde Nefrologie Informatie over afstoting na niertransplantatie Interne Geneeskunde Nefrologie Wat is afstoting na niertransplantatie? U krijgt medicijnen om afstoting van uw transplantatienier
Nadere informatieLeveraandoeningen bij de hond
Leveraandoeningen bij de hond LEVERAANDOENINGEN BIJ DE HOND Leveraandoeningen komen relatief vaak voor bij honden. De afgelopen jaren is er grote vooruitgang geboekt in het achterhalen van de oorzaken
Nadere informatieNIERZIEKTEN WEGWIJS IN UW BLOEDUITSLAGEN
NIERZIEKTEN WEGWIJS IN UW BLOEDUITSLAGEN WEGWIJS IN UW BLOEDUITSLAGEN 03 Rode bloedcellen 03 Witte bloedcellen 04 Bloedplaatjes 04 Hematocriet 04 Hemoglobine 04 Ureum 05 Creatinine 05 Urinezuur 05 Natrium
Nadere informatieBloedwaarden. Wat zeggen ze en wat kunnen we er mee? Landelijke contactdag Stichting Hematon 11 oktober 2014. door Joost Lips
Bloedwaarden Wat zeggen ze en wat kunnen we er mee? Landelijke contactdag Stichting Hematon 11 oktober 2014 door Joost Lips Aanvraag bloedonderzoek Bloedafname Bewerking afgenomen bloed (1) Kleuren van
Nadere informatieDiabetes en ketonen. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Diabetes en ketonen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Mensen met diabetes type 1 hebben een grotere kans op het krijgen van een zogeheten ketoacidose. Bij een
Nadere informatieAls u zwanger wilt worden 6 De zwangerschap 6 7. Diabetes type 1 en 2 7 8. Tot slot 9 Colofon 10
Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, diabetes type 1 of 2. Krijgt u tijdens uw zwangerschap
Nadere informatieMedicijnen en de lever
Nederlandse Leverpatiënten Vereniging Nederlandse Le verpatiënten Vereniging Nederlandse Leverpatiënten V ereniging Nederlandse Leverpatiënten Vereniging Nede rlandse Leverpatiënten Vereniging Nederlandse
Nadere informatieObstetrie. Diabetes en zwangerschap
Obstetrie Diabetes en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort...4 Wat is diabetes?...4 Vormen van diabetes...5 Onderzoek...6 Behandeling...7 Zwangerschap...8 Wat betekent diabetes voor uw baby?...10 De
Nadere informatieAscenderend flebogram Röntgenonderzoek van de beenaders
Ascenderend flebogram Röntgenonderzoek van de beenaders Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een flebogram... 1 3 Voorbereiding thuis... 2 4 Voor het onderzoek... 3 5 Tijdens het onderzoek... 3 6 Na
Nadere informatieDIABETOgen Test. Diabetes mellitus Typ II. Risico s in kaart. Diabetes Mellitus
DIABETOgen Test Diabetes mellitus Typ II Prof Dr. B. Weber Laboratoires Réunis Risico s in kaart De DIABETOgen test biedt u de mogelijkheid uw persoonlijk risico en predispositie op diabetes mellitus type
Nadere informatieChirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars
Nadere informatieJodiumhoudende contrastmiddelen
RADIOLOGIE Jodiumhoudende contrastmiddelen in bloedvat U krijgt binnenkort een onderzoek bij de afdeling radiologie waar een jodiumhoudende contrastmiddel wordt gebruikt. Dit contrastmiddel wordt in een
Nadere informatieCVVH(DF): Continue Veno-Veneuze Hemo (DiaFiltratie)
CVVH(DF): Continue Veno-Veneuze Hemo (DiaFiltratie) Uw kind is opgenomen op de Intensive Care (IC) kinderen en krijgt een behandeling die zijn of haar nierfunctie gaat vervangen, genaamd Continue Veno-Veneuze
Nadere informatieP a n c r e a t i t i s
P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieInflammatoire darmontsteking (IBD), maagdarmontsteking bij honden en katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Inflammatoire (ontsteking) van darmziekten (IBD) is een groep van gastro-intestinale (maagdarm) ziekten waarbij ontstekingen
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes In deze folder krijgt u informatie over zwangerschapsdiabetes. Deze vorm van diabetes kan bij vrouwen ontstaan tijdens de zwangerschap, meestal rondom de 20e week. Als je zwanger
Nadere informatieLevercirrose. Interne Geneeskunde
00 Levercirrose Interne Geneeskunde 1 De lever De lever is een groot orgaan dat rechtsboven in de buik ligt. De lever is te vergelijken met een chemische fabriek. Er worden veel stoffen aangemaakt, afgebroken
Nadere informatieSUIKERZIEKTE BIJ DE KAT
SUIKERZIEKTE BIJ DE KAT SUIKERZIEKTE BIJ DE KAT Suikerziekte bij de kat 3 Wat is suikerziekte precies? 3 Wat zijn de verschijnselen van suikerziekte? 3 De diagnose 3 Hoe ontstaat suikerziekte bij de kat?
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Welvaarsziekten
Werkstuk Verzorging Welvaarsziekten Werkstuk door een scholier 2436 woorden 15 februari 2006 7,2 174 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoudsopgave Inleiding Welvaartsziekten Hart- en vaatziekten Kanker
Nadere informatieValérie s. Tips&Tricks #1. Diagnose en behandeling van de hond/kat met suikerziekte
Valérie s Tips&Tricks #1 Diagnose en behandeling van de hond/kat met suikerziekte Diagnose en behandeling van de hond/kat met suikerziekte 1. DIAGNOSE VAN SUIKERZIEKTE Suikerziekte wordt vastgesteld op
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes In deze folder krijgt u informatie over zwangerschapsdiabetes. Deze vorm van diabetes kan bij vrouwen ontstaan tijdens de zwangerschap, meestal rondom de 20e week. Hoe ontstaat zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieNieraandoeningen. Clinical Nutrition to Improve Quality of Life
Nieraandoeningen Clinical Nutrition to Improve Quality of Life Het belang van voeding Wat is een nierziekte? Het voedsel dat uw huisdier eet, speelt een belangrijke rol in zijn of haar algemene gezondheid
Nadere informatieComplicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze?
Complicaties van diabetes Welke zijn dat en hoe voorkom je ze? Wat doet diabetes met bijvoorbeeld: -> Ogen? -> Hart? -> Nieren? Wat is diabetes? Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam de bloedsuiker
Nadere informatie(N.B. Delen van dit verslag zijn overgenomen uit ons verslag van een lezing door dr. van den Wall Bake in 2006)
Nierschade Samenvatting van de lezing door dr. A.G.Lieverse, als specialist interne geneeskunde verbonden aan het Máxima Medisch Centrum, op maandag 22 september 2014 voor de DVN Regio Peel & Kempen. door
Nadere informatie1.3.1.3 Package leaflet 1.3.1.3-1
1.3.1.3 Package leaflet 1.3.1.3-1 Patiëntenbijsluiter PARACETAMOL/VITAMINE C 500/50 MG DRANK BIJ VERKOUDHEID, poeder voor drank Lees deze bijsluiter zorgvuldig door, want deze bevat belangrijke informatie
Nadere informatieVaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten)
Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Inleiding U bent door uw behandelend arts verwezen naar de vaatrisicopolikliniek omdat u een vaatziekte heeft en/of vanwege risicofactoren voor het
Nadere informatieBloedonderzoek bij uw dier. Voor een lang en gezond leven samen met uw huisdier. Waarom zou u testen?
Voor een lang en gezond leven samen met uw huisdier Praktijkstempel Bloedonderzoek bij uw dier Waarom zou u testen? www.idexx.nl 2010 IDEXX Laboratories, Inc. Alle rechten voorbehouden. 8295-00 NL Alle
Nadere informatieAderlatingen bij ijzerstapeling Hemochromatose
Aderlatingen bij ijzerstapeling Hemochromatose Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2015 pavo 1147 Inleiding Uw arts heeft met u besproken dat u de ziekte ijzerstapeling heeft en daarom met aderlatingen behandeld
Nadere informatiewww.azstlucas.be > Wegwijs in uw bloeduitslagen Centrum voor behandeling van Chronische Nierinsufficiëntie
www.azstlucas.be > Wegwijs in uw bloeduitslagen Centrum voor behandeling van Chronische Nierinsufficiëntie Inhoud Inleiding a. Rode bloedcellen b. Witte bloedcellen c. Bloedplaatjes d. Hematocriet e. Hemoglobine
Nadere informatieDe lever bij kat en hond
De lever bij kat en hond Veterinary Diet DE LEVER BIJ KAT EN HOND Leveraandoeningen komen relatief vaak voor bij katten en honden. De afgelopen jaren is er grote vooruitgang geboekt in het achterhalen
Nadere informatie(Chronische) Nierfalen
(Chronische) Nierfalen Algemene gegevens 1. Gegevens eigenaar: Wat is uw achternaam? Wat is de naam van uw huisdier, dat gezondheidsproblemen heeft? Gegevens huisdier met gezondheidsproblemen: Opmerking
Nadere informatie1.3.1.3 Package Leaflet 1.3.1.3-1
1.3.1.3 Package Leaflet 1.3.1.3-1 Patiëntenbijsluiter ETOS PARACETAMOL/VITAMINE C 500/50 MG DRANK, poeder voor drank Lees deze bijsluiter zorgvuldig door, want deze bevat belangrijke informatie voor u.
Nadere informatieDescenderend flebogram Röntgenonderzoek van de bekken- en/of beenaders
Descenderend flebogram Röntgenonderzoek van de bekken- en/of beenaders Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een flebogram... 1 3 Voorbereiding thuis... 2 4 Voor het onderzoek... 2 5 Tijdens het onderzoek...
Nadere informatieDieetvoeding
Dieetvoeding 2011-2012 Dieet op maat Dieet = een voeding die is samengesteld uit normale voedingsstoffen in specifieke onderlinge verhoudingen en komt tegemoet aan pathologische verteringsstoornissen of
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap
Diabetes en zwangerschap DIABETES EN ZWANGERSCHAP Bij diabetes mellitus is er te veel glucose in uw bloed: de bloedglucosewaarde is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent, er is dan sprake
Nadere informatieSarcoïdose. & botontkalking
Sarcoïdose & botontkalking Botproblemen bij sarcoïdose kunnen ontstaan door de ziekte zelf en door langdurig medicijngebruik. Beide kunnen leiden tot botontkalking. www.sarcoidose.nl Wat zijn botten? Het
Nadere informatieDiabetes en zwangerschap
Patiënteninformatie Diabetes en zwangerschap Informatie over onderzoek en behandeling van suikerziekte bij de zwangerschap Inhoudsopgave Pagina Wat is diabetes? 4 Vormen van diabetes 5 Diabetes type 1
Nadere informatieDierenkliniek Goeree Overflakkee
Dierenkliniek Goeree Overflakkee Onze voedingsconsulente kan u alles vertellen over voeding. Onderstaand verhaal tilt een tipje van sluier op waarom goede voeding zo belangrijk is voor uw huisdier. Het
Nadere informatieJINARC (tolvaptan) Voorlichtingsbrochure voor patiënten. Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring.
Om maximaal voordeel te halen uit de effecten van JINARC op uw gezondheid, het juiste gebruik ervan te verzekeren en de ongewenste effecten ervan te beperken, zijn er bepaalde maatregelen/voorzorgsmaatregelen
Nadere informatieKoolhydraatbeperking S, M, L. Welke maat heeft je cliënt? Welkom Waarschuwing
Koolhydraatbeperking S, M, L. Welke maat heeft je cliënt? Welkom Waarschuwing 9 november 2015 Gent HarriëtVerkoelen.nl Insuline resistentie Achtergrond van insuline resistentie, de invloed hiervan op de
Nadere informatieFeline infectieuze peritonitis (FIP), Besmettelijke buikvliesontsteking bij katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Feline infectieuze peritonitis (FIP) is een virale ziekte die schade toebrengt aan verschillende lichaamsweefsels. Twee vormen
Nadere informatieBehandeling met sandostatine
Behandeling met sandostatine NEURO-ENDOCRIENE TUMOR (NET) Bij u is een neuro-endocriene tumor met uitzaaiingen geconstateerd. Neuro-endocriene tumoren (afgekort NET) kunnen op verschillende locaties in
Nadere informatieGlucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6
Glucophage 500 bijsluiter 21-2-200127-2-2001 blz. 1 / 6 Glucophage 500, omhulde tabletten 500 mg Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter,
Nadere informatieDiabetes mellitus bij hond en kat
Diabetes mellitus bij hond en kat DIABETES MELLITUS BIJ HOND EN KAT DIABETES MELLITUS BIJ HOND EN KAT Diabetes mellitus wordt ook wel suikerziekte genoemd. Diabetes mellitus komt regelmatig voor bij honden
Nadere informatieCOMPLICATIES Lange termijn complicaties Complicaties van de ogen (retinopathie) Complicaties van de nieren (nefropathie)
COMPLICATIES Lange termijn complicaties Wanneer u al een lange tijd diabetes heeft, kunnen er complicaties optreden. Deze treden zeker niet bij alle mensen met diabetes in dezelfde mate op. Waarom deze
Nadere informatieCT-scan met intraveneus contrastmiddel en water D
CT-scan met intraveneus contrastmiddel en water D Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een CT-onderzoek?... 1 3 Voorbereiding... 2 4 Voor het onderzoek... 2 5 Het onderzoek... 3 6 Na het onderzoek...
Nadere informatieDe feiten over cholesterol:
De feiten over cholesterol: Cholesterol is een vetachtige stof die het menselijk lichaam nodig heeft als bouwsteen voor lichaamscellen en hormonen. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever.
Nadere informatie