Christelijke Hogeschool Windesheim. Executive Master of Business Administration

Transcriptie

1 Christelijke Hogeschool Windesheim Executive Master of Business Administration Netherlands Quality Agency (NQA) Oktober 2011

2 2/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

3 Managementsamenvatting Dit rapport is het verslag van het auditteam dat in opdracht van Netherlands Quality Agency (NQA) een bestaande hbo-masteropleiding heeft beoordeeld. Het beschrijft de bevindingen, overwegingen en conclusies. Het rapport is conform het NQA Protocol 2010 hbo-masteropleiding opgesteld. De rapportage heeft betrekking op: Instelling Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding Executive Master of Business Administration Variant Deeltijd, 2 jaar Croho-nummer Locatie Zwolle Auditdatum Auditteam Dhr. ing. J.C. de Jong (vakdeskundige, voorzitter) Dhr. prof.dr. L.H.J. Verhoef (vakdeskundige) Mevr. W.J. van Kats MBA (studentlid) Mevr. M. Snel BHRM & BEd (NQA-auditor) Mevr. C.A.J. van den Berg-Witsenboer BComn & BEd (NQA-auditor) Door Christelijke Hogeschool Windesheim is een dossier ingediend bij NQA voor de beoordeling van de bestaande hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration. Bij de aanvraag werd door de instelling een kritische reflectie aangeboden die naar vorm en inhoud voldeed aan de eisen die NQA in het NQA Protocol 2010 hbo-masteropleiding stelt. Voor de beoordeling van de kwaliteit en het niveau van de bestaande opleiding heeft NQA een auditteam samengesteld, dat voldoet aan de eisen van de NVAO. Het team heeft de kritische reflectie bestudeerd en een bezoek aan de opleiding gebracht. De kritische reflectie en alle overige (mondeling en schriftelijk) verstrekte informatie hebben het auditteam in staat gesteld om tot een weloverwogen oordeel te komen. Doelstellingen De hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration van Hogeschool Windesheim is een brede, multidisciplinaire opleiding met een internationale oriëntatie op het gebied van bedrijfsprocessen en de besturing van organisaties. Met deze opleiding kunnen managers en leidinggevenden doorgroeien naar meer strategische posities binnen organisaties. De opleiding hanteert relevante eindkwalificaties, die zijn gebaseerd op de internationale AMBA-criteria, het domein weerspiegelen en aansluiten bij het niveau van een hbo-master. De eindkwalificaties zijn opgesteld in samenspraak met de Raad van Advies en worden periodiek geëvalueerd en aangescherpt. De opleiding profileert zich met een regionale focus. De internationale oriëntatie kan meer aandacht krijgen. Met de Raad van Advies zorgt de opleiding ervoor dat het programma een praktijkgerichte benadering houdt, met aandacht voor toegepast onderzoek. NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 3/63

4 Programma De opleiding is in grote mate gericht op de actuele beroepspraktijk door het uitvoeren van projecten in drie verschillende bedrijven/organisaties. De verplichte literatuur voor de theoretische en praktisch kennis, bestaat uit standaardwerken. Het aandeel internationale literatuur kan uitgebreid worden. Ook mist het auditteam literatuur over een aantal thema s, bijvoorbeeld leiderschap, inkoopmanagement en entrepeneurship. De cursisten komen in voldoende mate in aanraking met toegepast onderzoek. De inhoud van de opleiding sluit aan bij wat de cursist nodig heeft voor zijn competentieontwikkeling op hbo-masterniveau. Het programma kent een logische opbouw. Voor elke module zijn er leerdoelen geformuleerd, waarmee de cursisten de eindkwalificaties kunnen bereiken. Het programma is samenhangend, met een duidelijke lijn. De drie modulen in een semester sluiten aan bij het project dat de cursisten in groepen uitvoeren. Het gebruik van vier leerlijnen draagt hier eveneens aan bij. Het programma is studeerbaar, gericht op cursisten met een baan. Cursisten besteden gemiddeld vijftien tot twintig uur per week aan de studie en voeren daarnaast opdrachten uit in hun eigen werk. Bachelors en masters met een opleiding in Finance, Marketing of Management en Organisatie worden toegelaten tot de MBA wanneer zij ten minste vijf jaar werkervaring hebben, waarvan minimaal één jaar in een leidinggevende of managementpositie. Er is een pre-mba voor aspirant cursisten die geen economisch gerichte bacheloropleiding hebben gevolgd. De opleiding voldoet met een programma van 67 EC aan de wettelijke eisen van 60 EC voor de studieduur. De opleiding hanteert het principe van Double Loop Learning als didactisch uitgangspunt voor het verwerven van de beoogde competenties. Via Double Loop Learning ontwikkelen cursisten een creatief reflectief vermogen om problemen om te lossen. De structuur van toetsing is duidelijk. Er zijn heldere antwoordmodellen en vaste beoordelingscriteria. De feedback kan uitgebreider worden beschreven, zodat de beoordeling beter wordt onderbouwd. De groepsopdrachten en de dissertatie worden door meer dan één docent beoordeeld. Een extern gecommitteerde screent steekproefsgewijs de tentamens en de beoordelingen van de dissertaties. Personeel De opleiding beschikt over gekwalificeerd personeel dat goed geschoold is om het programma op het gewenste niveau te verzorgen. Alle docenten hebben een universitaire opleiding afgerond en twee docenten zijn gepromoveerd. De docenten zijn op de hoogte van de beroepspraktijk. Naast vaste docenten en externe docenten zet de opleiding structureel gastsprekers in. Met de vaste docenten en externe docenten is er voldoende capaciteit. Er is de afgelopen jaren geen lesuitval geweest. Studenten en alumni tonen zich erg positief over de kennis van de docenten van de beroepspraktijk, de kwaliteit van de docenten en de bereikbaarheid. Voorzieningen De huisvesting en de voorzieningen zijn toereikend om het programma voor deeltijdcursisten te realiseren. Er zijn voldoende studieruimtes en de openingstijden zijn afgestemd op deeltijdstudenten. Ook de digitale voorzieningen, waaronder de databases, zijn van goede kwaliteit. De studiebegeleiding is afgestemd op volwassen deeltijdcursisten. Cursisten 4/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

5 reflecteren en hebben gesprekken met hun coach. Een kenmerk van de opleiding is de sterke groepsbinding, wat de cursisten erg op prijs stellen. De cursisten zijn daarnaast tevreden over de informatievoorziening, digitaal via Blackboard en op papier via het handboek. Kwaliteitszorg De opleiding evalueert het onderwijs door middel van semesterevaluaties over diverse onderwerpen en door overleg met studenten en docenten. Voor de evaluaties heeft de opleiding een streefnorm vastgesteld. Er zijn verbeteringen doorgevoerd naar aanleiding van semesterevaluaties en de opmerkingen van studenten daarin. Ook zijn er verbeteringen geweest na de vorige visitatie. De kwaliteitszorg van de opleiding vindt voornamelijk informeel plaats. Er kan meer worden gedocumenteerd. De opleiding betrekt cursisten, docenten, alumni en het beroepenveld bij de kwaliteitszorg van de opleiding. Het contact met de alumni vindt het auditteam een sterk punt. Resultaten De cursisten sluiten de opleiding af met een individueel onderzoek in de eigen organisatie. De vijftien dissertaties die door het auditteam zijn geselecteerd en bestudeerd, getuigen van hbo-masterniveau. De onderzoeken zijn goed uitgevoerd en de afgestudeerden gebruiken relevante (internationale) literatuur. Het werkveld en de alumni zijn tevreden over het bereikte niveau. Het onderwijsrendement is hoog. De doorstroom van eerste naar het tweede jaar is gemiddeld 97 procent en de uitstroom met diploma, na maximaal vier jaar, is zelfs honderd procent. Alles overziend komt het auditteam van NQA tot de conclusie dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration van Christelijke Hogeschool Windesheim aan de vereiste basiskwaliteit voldoet. Een onderbouwing van deze conclusie is opgenomen in hoofdstuk 2. NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 5/63

6 6/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

7 1 Basisgegevens 9 2 Beoordeling Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten 35 3 Bijlagen 39 Bijlage 1 Deskundigheden auditteam 41 Bijlage 2 Onafhankelijkheidsverklaring auditteam 47 Bijlage 3 Bezoekprogramma 51 Bijlage 4 Bijlagen zelfevaluatie en ter inzage gelegd materiaal 55 Bijlage 5 Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 61 Bijlage 6 Schema opleidingsprogramma 63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 7/63

8 8/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

9 1 Basisgegevens De basisgegevens van de bestaande hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration zijn in onderstaande tabel weergeven. 1. Naam instelling Christelijke Hogeschool Windesheim 2. Status instelling Bekostigd (de MBA is niet bekostigd) 3. Naam opleiding in CROHO Executive Master of Business Administration (MBA) 4. Registratienummer in CROHO Brin: 01VU / Isat: Oriëntatie en niveau Hbo-master 6. Aantal studiepunten 67 EC 7. Locatie Zwolle 8. Code of conduct Ja 9. Variant Deeltijd 10. Inhoudelijk profiel opleiding De MBA is een executive managementopleiding voor mensen met werk- en leidinggevende ervaring die door willen groeien naar een strategische management positie. De opleiding wil door het leerprincipe van de Double Loop Learning cursisten middels nieuwe en onzekere situaties stimuleren tot creatieve nieuwe oplossingen. De opleiding onderscheidt zich door een sterke regionale focus, een rode draad van consultancy opdrachten in het curriculum waaraan een persoonlijk ontwikkeltraject en toegepast onderzoek zijn gekoppeld, een brede instroom met maximaal twee cursisten per branche en groepsprojecten in verschillende branches om verschillende bedrijfsculturen te leren kennen. Cursisten ronden de opleiding af door het uitvoeren van een opdracht en een implementatietraject van een verandervoorstel bij de eigen organisatie. 11. Beoogd werkveld alumni De MBA is een deeltijdopleiding voor managers uit een (vak-) discipline die willen doorgroeien naar een algemeen lijnmanagement positie (een leidinggevende). De MBA opleiding richt zich op een mix van managers uit profit, non-profit, overheid en zakelijke dienstverlening. 12. Plaats opleiding in organisatiestructuur hogeschool School of Business & Economics 13. Jaar vorige visitatie en datum besluit NVAO 14. Belangrijkste wijzigingen in opleiding sinds vorige visitatie 15. Schema opbouw programma Zie bijlage 6 Vorige visitatie: mei 2005 Besluit NVAO: november 2006 De opleiding is van 60 naar 67 EC gegaan, middels de volgende modules, om nieuwe trends in management te kunnen vertalen naar het programma: Outdoor Training, Management game, Coaching, Presentatie training, Research methods, Sustainability, International Academic Management congres. NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 9/63

10 10/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

11 2 Beoordeling Het auditteam komt samenvattend tot het volgende oordeel over de opleiding: Onderwerp Oordeel Facet Oordeel 1 Doelstellingen P 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau 1.3 Oriëntatie hbo 2 Programma P 2.1 Eisen hbo 2.2 Relatie doelstellingen programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming vormgeving inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing 3 Inzet personeel P 3.1 Eisen hbo 3.2 Kwantiteit 3.3 Kwaliteit 4 Voorzieningen P 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5 Interne kwaliteitszorg P 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatregelen verbetering 5.3 Betrokkenheid 6 Resultaten P 6.1 Gerealiseerd niveau 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Goed Goed Voldoende Goed Goed Goed Goed Voldaan Goed Goed Goed Goed Goed Goed Goed Goed Voldoende Goed Goed Goed Het auditteam stelt vast dat de kwaliteit en het niveau van de bestaande hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration van Christelijke Hogeschool Windesheim (verder: Windesheim) aan de vereiste basiskwaliteit voldoet en adviseert de NVAO positief ten aanzien van de accreditatie van deze opleiding. Het auditteam beschrijft in de volgende paragrafen per onderwerp en per facet van het NVAO beoordelingskader de bevindingen, overwegingen en conclusies. Elke paragraaf sluit af met een samenvattend oordeel op onderwerpniveau. 2.1 Doelstellingen van de opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 11/63

12 Bevindingen De hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration van Windesheim is een brede, multidisciplinaire opleiding met een internationale oriëntatie op het gebied van bedrijfsprocessen en de besturing van organisaties. Met deze opleiding kunnen managers en leidinggevenden doorgroeien naar meer strategische posities binnen organisaties. De eindkwalificaties van de opleiding bestaan uit veertien eindkwalificaties zoals bijvoorbeeld Integraal kunnen denken betreffende algemeen en strategisch management, Goed begrip van management en organisatie en impact van variabelen op organisatie en Goed kunnen presenteren en debatteren (zie bijlage 5). De MBA kent geen landelijk beroeps- en opleidingsprofiel. De eindkwalificaties zijn in 2005 door de MBA-coördinator opgesteld in overleg met de Raad van Advies (RvA) en vastgelegd in het MBA Handbook. In het voorjaar van 2010 heeft de RvA de eindkwalificaties nogmaals gevalideerd. In samenspraak met de RvA zijn de eindkwalificaties aangescherpt en is de kwalificatie Voldoende managementkennis rond duurzaamheid toegevoegd. Het auditteam is positief over de inhoud van de eindkwalificaties, deze zijn passend voor het domein. In de formulering kunnen de eindkwalificaties verder uitgewerkt worden, aldus het auditteam. De eindkwalificaties zijn getoetst aan de internationale AMBA-eisen. De opleiding geeft de eisen van de AMBA-criteria in vergelijking met de NVAO-criteria op een aantal facetten weer in een tabel in het zelfevaluatierapport. Het auditteam constateert dat de opleiding hiermee de doelstellingen en het programma vergelijkt met de internationale AMBA-eisen en hieraan voldoet. De doelstellingen en het beroepsprofiel worden jaarlijks getoetst tijdens de bijeenkomsten van de Raad van Advies en bij docentenvergaderingen en cursistenevaluaties. De RvA bestaat uit mensen uit het beroepenveld en de academische wereld en de voorzitter van de alumnivereniging. Het auditteam is positief over de samenstelling van de Raad van Advies en constateert dat de raad twee keer per jaar bij elkaar komt. Het auditteam heeft notulen ingezien en stelt vast dat er onder meer is gesproken over de positionering van de MBA, internationalisering, mogelijke hiaten in het onderwijsprogramma en de eindkwalificaties. De hogeschool heeft de MBA in1994 als franchise overgenomen van de University of Hertfordshire in Groot Brittannië. Daardoor heeft de MBA een internationaal referentiekader. In 2002 is de samenwerking met Hertfordshire beëindigd. Er is geen formeel contact meer met Hertfordshire en met Hogeschool Arnhem en Nijmegen (waarmee de hogeschool aanvankelijk de MBA startte). Er zijn wel nieuwe contacten met andere MBA opleidingen, zoals van TSM Business School, Nyenrode en de Vrije Universiteit. Deze contacten zijn bedoeld voor overleg over de inhoud van de MBA en voor het uitwisselen van gastsprekers. De MBA onderscheidt zich volgens de opleiding van andere MBA s in Nederland door een sterke regionale focus, een rode draad van consultancy-opdrachten in het curriculum, een brede instroom met maximaal twee cursisten per branche, groepsprojecten in verschillende branches om verschillende bedrijfsculturen te leren kennen, Double Loop Learning (zie facet 2.7) en (groeps)coaching. Het auditteam stelt vast dat de opleiding zich met de regionale focus en het gebruik van Double Loop 12/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

13 Learning profileert. Wel constateert het auditteam dat er tussen de internationale oriëntatie en de sterke regionale focus een spanningsveld ontstaat, aangezien de opleiding zich profileert met een regionale insteek, maar tevens een internationale oriëntatie wil blijven behouden. Het auditteam constateert dat de samenwerking met MBA s in Engeland en Hongarije niet is gecontinueerd en dat er geen sprake is van een programmavergelijking met buitenlandse programma s. De opleiding is geleidelijk aan overgestapt op meer Nederlandstalig onderwijs om te zorgen voor meer diepgang. De internationale component, die nu voornamelijk is geconcentreerd in vakken in het derde semester en in het Internationale Management Congres in Amerika, dat pas sinds dit jaar verplicht is gesteld, zou naar mening van het auditteam versterkt moeten worden voor de beoogde internationale focus, zonder af te doen aan de regionale insteek. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleiding relevante eindkwalificaties hanteert, die gebaseerd zijn op de internationale AMBA-criteria en het domein weerspiegelen. De eindkwalificaties zijn opgesteld in samenspraak met de Raad van Advies en worden periodiek geëvalueerd en aangescherpt. Wel zouden de eindkwalificaties concreter geformuleerd kunnen worden. De opleiding heeft een duidelijke profilering door te kiezen voor een regionale focus. Het auditteam beoordeelt deze focus positief, maar is van mening dat de internationale oriëntatie meer aandacht zou kunnen krijgen. Conclusie Op basis van bovenstaande overwegingen komt het auditteam tot het oordeel voldoende. Niveau master (facet 1.2) De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Bevindingen De opleiding toetst de eindkwalificaties aan de Dublin descriptoren en aan de internationale AMBA-eisen. De opleiding heeft een vergelijking gemaakt met de relevante kaders. Het auditteam stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten op de internationale kaders van de AMBA. In het zelfevaluatierapport geeft de opleiding een vergelijking met het bachelorniveau. Het gaat dan bijvoorbeeld om state of art kennis van en dieper inzicht in de vakgebieden en beter onderzoek doen door case studies binnen een methodologische verankering. Afgestudeerden van de MBA moeten in staat zijn om binnen hun beroepspraktijk complexe, multidisciplinaire problemen in onbekende, nieuwe omstandigheden te leiden en op te lossen. De oplossingsstrategieën die hiervoor moeten worden gehanteerd overtreffen het bachelorniveau. Afgestudeerden moeten methodisch en gedisciplineerd kunnen werken. NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 13/63

14 Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij de eisen die worden gesteld aan een hbo-masteropleiding. Daarnaast constateert het auditteam dat de opleiding voldoet aan de internationale AMBA-eisen. Conclusie Op basis van bovenstaande overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Oriëntatie hbo master (facet 1.3) De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een hbo-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een hbo-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen Het beroepenveld wordt bij het tot stand komen van de eindkwalificaties betrokken via de Raad van Advies en door contacten van de opleiding met verschillende bedrijven. Tijdens de bijeenkomsten van de Raad van Advies, de alumnibijeenkomsten en de groepsprojecten bij bedrijven wordt het beroepsprofiel getoetst. De opleiding wil een executive MBA zijn voor managers uit de praktijk, om zich te onderscheiden van een WO-master waarbij geen bedrijfservaring en managementervaring nodig is. De MBA is er op gericht om afdelingsmanagers (in het MKB) voor te bereiden op een algemeen management functie op (hoger) strategisch niveau. De opleiding is brancheoverstijgend. De doelgroep en de praktijkgerichtheid zorgen ervoor dat het programma bewust opleidt tot een professionele master. De opleiding is een executive managementopleiding, waarbij werkervaring en leidinggevende ervaring nodig is, omdat de beroepspraktijk centraal staat in de opleiding. De werkervaring is nodig om de beroepssituaties te kunnen analyseren en de verbetervoorstellen te kunnen implementeren. Het opleidingsmanagement geeft in het gesprek met het auditteam aan dat het bedrijfsleven behoefte heeft aan een toegepaste MBA. Er is van binnen en buiten de opleiding druk voor een meer wetenschappelijke benadering. In samenspraak met de Raad van Advies, waarin ook leden uit de academische wereld zitten, bewaakt de opleiding de grens tussen een hbo-master MBA, met toegepast onderzoek, en een WO-master MBA. Het auditteam vindt dit positief. Het auditteam constateert dat de opleiding MBA ers opleidt die een brede en integrale kennis van strategie en bedrijfsprocessen hebben, zodat zij ook op interdisciplinair niveau met collega's en ondergeschikten effectief kunnen communiceren (integraal management). De afgestudeerde is in staat om op managementteamniveau te opereren en is onderzoeksvaardig (een onderzoekend vermogen op MBA-niveau). Een MBAafgestudeerde is in staat om zelfstandig kennis te verwerven, strategisch inzicht te ontwikkelen, op toepassing van kennis gericht onderzoek uit te voeren, complexe problemen te analyseren en kan een strategische visie communiceren. Ten slotte weet 14/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

15 de afgestudeerde om te gaan met weerstanden om strategische oplossingen te kunnen implementeren. Het werkveld is tevreden over de inhoud en het niveau van de opleiding en de aansluiting van de opleiding op de praktijk, zo geeft zij aan in het gesprek met het auditteam. Afgestudeerden zijn direct inzetbaar, omdat zij tijdens de studie in de praktijk werken. Het werkveld vindt dat afgestudeerden snel nuttig zijn voor het bedrijf. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleiding de eindkwalificaties in samenspraak met de Raad van Advies heeft opgesteld. De opleiding is een praktijkgerichte MBA, waarbij de beroepspraktijk centraal staat. Met de Raad van Advies zorgt de opleiding ervoor dat het programma een praktijkgerichte benadering houdt met aandacht voor toegepast onderzoek. Conclusie Op basis van bovenstaande overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Samenvattend oordeel Doelstellingen van de opleiding Alle facetten zijn ten minste met een voldoende beoordeeld en daarmee is het onderwerp Doelstellingen van de opleiding positief. 2.2 Programma Eisen hbo (facet 2.1) Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen Kennisontwikkeling vindt plaats via het zogenoemde Double Loop Learning. De opleiding schrijft in het zelfevaluatierapport dat er bij Double Loop Learning een kritische beschouwing is op de theoretische vooronderstellingen. Wanneer aan deze vooronderstellingen van theorieën iets wijzigt, dan is de uitwerking van de theorie op de praktijk anders. Dit in tegenstelling tot de Single Loop Learning, waarbij theorie rechtstreeks wordt toegepast op de beroepspraktijk. Vanuit het leerprincipe van de Double Loop Learning wordt de kennis ontwikkeld in vier leerlijnen (integrale, conceptuele, vaardigheden en reflectieve leerlijn). Zie verder facet 2.7. De vakliteratuur zorgt voor diepgang van de conceptuele leerlijn. De docenten zijn verantwoordelijk voor een goede afstemming van de vakliteratuur met de beroepspraktijk. Zij actualiseren jaarlijks het lesmateriaal en maken tijdens colleges gebruik van recente artikelen uit bijvoorbeeld vaktijdschriften. De literatuurlijst is opgenomen in het MBA NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 15/63

16 Windesheim Handbook Course Het auditteam heeft de literatuur ingezien en stelt vast dat de opleiding standaardwerken gebruikt en geen state of the art, zoals de opleiding aangeeft. Het auditteam miste in de literatuurlijst literatuur over leiderschap, inkoopmanagement en entrepeneurship. Ten opzichte van andere MBA-opleidingen is het aandeel Nederlandstalige literatuur groot, aldus het auditteam. Ook in de literatuur die de cursisten gebruiken zag het auditteam traditionele literatuur, veelal Nederlandstalig. De docenten bevestigen dat het Nederlandse aandeel in de literatuur groeit. Omdat Engelstalige literatuur lezen en opdrachten en scripties in het Engels schrijven veel tijd kost, kiest de opleiding ervoor om een groot deel Nederlandstalig te houden, zodat er meer ruimte voor diepgang is. Sinds dit jaar is deelname aan een International Academic Management Congres in Amerika verplicht. Dit congres is jaarlijks in de VS en biedt verschillende seminars, zodat cursisten in aanraking komen met de state of the art management literatuur op hun vakgebied. De vaardigheid in het opzoeken van literatuur kunnen zij gebruiken in hun dissertatie. Internationalisering vindt plaats door het deelnemen aan het internationale congres en door de vakken in het derde semester, zoals International Business, Marketing en Corporate Government. Daarnaast besteden de docenten in de overige vakken aandacht aan de internationale oriëntatie van bedrijfsprocessen en besturing van organisaties door voorbeelden aan te dragen en door het inbrengen van casuïstiek. De opleiding speelt in op veranderingen in de werkomgeving (internationaal opereren, technologische ontwikkelingen, innovatieve informatiesystemen, veranderingen in infrastructuur) door onderwijsvernieuwingen, verandermanagement, groepsprocessen, projectwerk, gastlectoren en internationalisatie. Ook wordt door de inbreng van werkervaring van cursisten het onderwijs beïnvloed. Elke zevende les van een module is een gastcollege verzorgd door lectoren en gastsprekers. Daarmee komen praktijkonderzoek en actuele theoretische ontwikkelingen aan de orde. De opleiding kiest voor academische sprekers om te zorgen voor een academische borging. Het auditteam herkent dit. Wel zijn deze gastcolleges praktisch gericht. Zo worden bijvoorbeeld de wetenschappelijke theorieën van HRM-beleid behandeld en de toepassing van beleid/theorie in praktijk en niet alléén de wetenschappelijke theorieën. Voorbeelden van gastcolleges zijn Environment of International Business/China Institute, Consumenten en Innovatie, Inkoopmanagement, Financieel management en Teamwerk. Actuele ontwikkelingen komen verder in het programma door recente artikelen uit vaktijdschriften en door de projectopdrachten van cursisten. Een voorbeeld van een actueel onderwerp dat in de colleges aan bod komt, is de kredietcrisis en de rationaliteit van denken. De kredietcrisis wordt beschouwd vanuit verschillende economische invalshoeken. Ook heeft het auditteam in de tentamens actuele cases aangetroffen uit 2009, 2010 en Cursisten voeren elk semester projectopdrachten uit. Dit zijn praktijkopdrachten of onderzoeksopdrachten. Alle potentiële projectopdrachten worden door de MBAcoördinator bekeken op diepgang, haalbaarheid en begeleiding vanuit het bedrijf. De opleiding stuurt een bevestigingsbrief naar de bedrijven, waarin staat wat er van het bedrijf wordt verwacht. Bij de groepsprojecten worden cursisten uit diverse beroepsgroepen (profit, non-profit en overheid) samengevoegd om een kruisbestuiving te krijgen tussen de bedrijfssituaties en de werkervaring. De cursisten moeten in drie verschillende bedrijven/organisaties 16/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

17 groepsprojecten uitvoeren, die gericht zijn op een real-life bedrijfssituatie. De samenstelling van de groep wisselt elk project, zo melden de cursisten. De projecten worden uitgevoerd onder begeleiding van docenten en een praktijkbegeleider van het betreffende bedrijf. In een projectopdracht wordt de theoretische en praktische kennis die is opgedaan tijdens de lessen geïntegreerd. De projectvoering wordt geformuleerd aan de hand van een projectopdracht waarin de doelstellingen en eisen beschreven staan. De cursist ontwikkelt beroepsvaardigheden door de opzet van de opleiding waarin de cursist naast zijn baan in het werkveld de studie volgt en zo de verworven kennis weer inbrengt in dit werkveld. De opleiding geeft voor het aanleren van leiderschapscompetenties een Outdoor Training. Cursisten krijgen verschillende opdrachten om hun eigen leiderschapsstijl verder te ontwikkelen. Bij het ontwikkelen van leiderschapscompetenties test de opleiding de studenten ook aan de hand van een MBTI-test (persoonlijkheidstest) en een BELBIN nulmeting (teamrollentest), waarna de student een persoonlijk ontwikkelingsplan schrijft. Hierop volgt een coachingstraject. Onderzoek speelt een grote rol in de opleiding, omdat theoretische inzichten getoetst moeten worden aan de praktijk. In de module Research Methods die gedurende de gehele opleiding wordt gegeven, besteedt de opleiding aandacht aan de opbouw van de projecten als voorbereiding op de dissertatie (het eindproduct). Het gaat bijvoorbeeld om: de probleemstelling, logische redeneringen, kwantitatief en kwalitatief onderzoek en literatuur onderzoek. Wat de cursisten leren in deze module kunnen zij toepassen in de groepsprojecten en in het eindproduct, de dissertatie. De opleiding wordt afgesloten met de dissertatie, gebaseerd op een onderzoek in de eigen organisatie. Doel is om te komen tot een originele, innovatieve en haalbare oplossing voor een praktijkgericht probleem (zie facet 2.8 en 6.1). Vanuit het Kenniscentrum onderzoek met de lectoraten Strategisch Inkoopmanagement, Familiebedrijven en Duurzaam ondernemen komt onderzoek terug in de opleiding. Dit gebeurt door de lectoren die als gastdocenten optreden en via de literatuur. De cursisten zijn in semesterevaluaties tevreden over de mate waarin de literatuur aansluit bij de module en waarderen dit met een 7,6. Overwegingen Op grond van de bestudeerde documentatie en de gevoerde gesprekken stelt het auditteam vast dat de opleiding in grote mate gericht is op de beroepspraktijk door het uitvoeren van de projecten in drie verschillende bedrijven/organisaties van medecursisten en door het verrichten van opdrachten in de eigen beroepspraktijk van de cursist. Voor de uitvoering van de opdrachten heeft de cursist de theoretische en praktische kennis uit de lessen nodig. De literatuur die de opleiding hiervoor hanteert, bestaat uit standaardwerken. Het aandeel internationale literatuur kan naar mening van het auditteam worden uitgebreid. Ook mist het auditteam in de literatuurlijst literatuur over een aantal thema s, bijvoorbeeld leiderschap, inkoopmanagement en entrepeneurship. De cursisten komen in voldoende mate in aanraking met toegepast onderzoek. Het auditteam heeft voorbeelden van actuele ontwikkelingen teruggezien in het programma en de toetsen. Dat het internationale congres dit jaar verplicht is gesteld, vindt het auditteam een goede ontwikkeling. NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 17/63

18 Conclusie Het auditteam komt op basis van bovenstaande overwegingen met daarin kanttekeningen over de literatuur tot het oordeel voldoende. Relatie doelstellingen en inhoud programma (facet 2.2) Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken op master niveau. Bevindingen In het MBA Windesheim Handbook Course heeft de opleiding de eindkwalificaties per module uitgewerkt in course information forms. Hierin zijn de vakinhoud, leerdoelen en literatuur per module opgenomen. In de Project instructions komen de eindkwalificaties per groepsproject aan de orde. Het auditteam heeft gezien dat de leerdoelen voor elke module zijn geformuleerd als learning outcomes. Deze zijn niet direct gerelateerd aan één of meer eindkwalificaties, maar inhoudelijk wel zichtbaar verwant aan de gestelde eindkwalificaties. De vier semesters binnen de opleiding hebben een inhoudelijke opbouw. In het eerste semester zijn er modulen met een groepsproject rond de analyse van de huidige situatie, daarna rond verandervoorstellen. Vervolgens is er een zomerprogramma met een internationaal management congres en Outdoor Training. In het derde semester zijn er drie modulen met een groepsproject rond groei en internationalisering. De opleiding sluit af met een vierde semester met drie modulen rond de implementatie van de verandervoorstellen in de eigen organisatie. In een tabel in het zelfevaluatierapport toont de opleiding aan dat iedere eindkwalificatie wordt ontwikkeld in minimaal twee, maar vaker in negen of meer modulen. De opleiding heeft het MBA-programma getoetst aan de AMBA-eisen en heeft dit weergegeven in een tabel in het zelfevaluatierapport. Hieruit blijkt dat de modulen uit het programma de inhoudelijke eisen die de AMBA stelt aan het programma dekt. De opleiding werkt aan uitstroomprofielen voor Health, Education en Technique om meer domeinspecifieke eisen mee te kunnen nemen in de eindkwalificaties. Het opleidingsmanagement geeft aan dat de opleiding een integrale managementopleiding blijft, maar dat het programma dan dertig procent ruimte heeft voor de invulling van een vakgebied. De keuze voor een uitstroomprofiel zal voornamelijk in de dissertatie tot uiting komen. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de inhoud van de opleiding aansluit bij wat de cursisten nodig hebben voor hun competentieontwikkeling op hbo-masterniveau. Het programma kent een logische opbouw. Voor elke module zijn er leerdoelen geformuleerd, waarmee de cursisten 18/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

19 de eindkwalificaties kunnen bereiken. De inhoud van het programma voldoet daarnaast aan de AMBA-eisen. Conclusie Op basis van bovenstaande overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Samenhang in opleidingsprogramma (facet 2.3) Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Bevindingen De opleiding biedt een inhoudelijk samenhangend programma aan door inhoudelijke afstemming binnen de semesters. Dit gebeurt door de groepering van modulen en de directe koppeling van theorie aan praktijk. Tijdens de modulen staan de achterliggende theorie en methodes centraal. Groepsprojecten lopen als rode draad door de opleiding en langs de theorie. In de groepsprojecten worden de eindkwalificaties geleerd en gedemonstreerd. Er is afstemming tussen de semesters onderling door de projecten in moeilijkheidsgraad op elkaar aan te laten sluiten. In elk semester is er een project geprogrammeerd. De drie modulen staan thematisch in verband met het project. In het eerste jaar hebben de modulen een extern gericht vak, een intern gericht vak en een mensgericht vak. De semesters sluiten op elkaar aan (van de analyse van de huidige situatie, via verandervoorstellen en groeiscenario s naar implementatie). De modulen Research Methods, Personal Development Plan en Presentation Techniques lopen door de hele opleiding heen. Samenhang wordt ook gerealiseerd door het gebruik van de vier leerlijnen (zie facet 2.7). Cursisten ontwikkelen de eindkwalificaties a tot en met c in de integrale leerlijn, in de conceptuele leerlijn eindkwalificaties d tot en met k, l en m in de vaardigheden leerlijn en n in de reflectieve leerlijn. De eindkwalificaties zijn opgenomen in bijlage 5. De borging van de samenhang gebeurt door docenten, die een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben voor de modulen en het project binnen elk semester. De MBA-coördinator is de verbindende schakel. Uit evaluaties blijkt dat cursisten vinden dat de MBA een samenhangend programma aanbiedt. Cursisten zijn tevreden over de samenhang tussen theorie en project (7,4 Semesterevaluaties). De cursisten waarderen de integratie van de vakken in een project met een 7,3. De opleiding geeft aan dat cursisten het eerste semester lastig vinden, vanwege onzekerheidsfactoren (die de opleiding er bewust heeft ingebouwd om Double Loop Learning te oefenen). Overwegingen Het auditteam stelt vast dat de opleiding een samenhangend programma aanbiedt met een duidelijke lijn. De cursisten ontwikkelen zich in stappen, van een analyse van de huidige situatie tot en met de implementatie. De drie modulen in een semester sluiten aan bij het project dat de cursisten in groepen uitvoeren. Het gebruik van de vier leerlijnen draagt eveneens bij aan de samenhang binnen het programma. Afgezien van het eerste semester NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 19/63

20 waarin de cursisten moeten wennen aan de manier van leren, zijn de cursisten positief over de samenhang in de opleiding. Conclusie Op basis van bovenstaande overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Studielast (facet 2.4) Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen De opleiding bestaat uit vier semesters (15 EC) van elk drie modulen en een project. Daarnaast lopen er drie modulen (research methods, presentation techniques en Personal Development Plan/coaching) door de hele opleiding. In een tabel in het zelfevaluatierapport toont de opleiding de studiepunten, de studiebelastinguren, de contacturen en de zelfstudie-uren per module of per project. Contacturen zijn de uren die cursisten besteden in de onderwijsmodules, in groepsprojecten die direct worden aangestuurd door docenten of aan bedrijfsbezoeken. Het aantal contacturen varieert van12 tot 29 uur per module en 53 uur voor een project (per semester). Per week heeft de student acht contacturen. De programmaplanning is afgestemd op cursisten die de opleiding naast hun baan volgen. De wekelijkse bijeenkomsten zorgen voor continuïteit. De afwisseling van colleges (drie disciplines per semester en twee disciplines per lesdag) en de afwisseling in werkvormen (colleges, gastcolleges, projectondersteuning, groepswerk en individueel werk aan de projecten) bevorderen de studeerbaarheid van het programma. De cursisten met wie het auditteam sprak, vinden het moeilijk om aan te geven hoeveel uur zij per week aan de studie besteden. Het hangt af van de periode en daarnaast zijn studie en werk vaak met elkaar verweven, zo melden de cursisten. Zij komen op een gemiddelde gerealiseerde studielast van vijftien à twintig uur per week en daarnaast zijn cursisten vaak tijdens hun werk bezig met de uitvoering van opdrachten. Door onderwijsevaluaties en tussentijdse evaluatiegesprekken vindt meting plaats van de gerealiseerde studielast. Waar nodig wordt dit aangepast. De opleiding zorgt voor een goede studievoortgang door begeleiding, een coachingstraject met een docent en voortgangsgesprekken met de MBA-coördinator. Daarnaast zorgen de projectopdrachten in groepsverband voor studievoortgang. De cursisten en de alumni menen dat de sterke groepsbinding ervoor zorgt dat de cursisten minder problemen ondervinden met de studievoortgang. Cursisten steunen elkaar tijdens het uitvoeren van projecten en bij eventuele moeilijke momenten. De cursisten geven ook aan dat iedereen bij alle bijeenkomsten aanwezig is. Dit samen zorgt ervoor dat er bijna geen afvallers zijn. De tentamens zijn na de groepsopdrachten geplaatst in een tentamenperiode. Jaarlijks kunnen tentamens twee maal afgelegd worden. Er zijn herkansingen voor tentamens, projecten, trainingen. Cursisten kunnen elk tentamen één keer herkansen. Het hoogste cijfer wat de cursist dan kan halen is een 6. De opleiding kiest hiervoor om te stimuleren 20/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration

21 dat cursisten aan het eerste tentamen deelnemen en deze niet overslaan. Een studente met wie het auditteam sprak, vindt het terecht dat een herkansing niet hoger wordt beloond. Cursisten krijgen wel hun eigenlijke resultaat/cijfer te zien. De opleiding geeft aan dat er sinds 2007 geen enkele lesuitval is geweest. Cursisten zijn positief over de organisatie van de modulen (7,3 in semesterevaluaties). Overwegingen Het auditteam stelt op basis van de documentatie en de gesprekken vast dat de opleiding een studeerbaar programma aanbiedt dat is gericht op cursisten met een baan. Cursisten besteden gemiddeld vijftien tot twintig uur per week aan de studie, maar omdat de opleiding en het werk met elkaar verweven zijn, is het niet eenvoudig om het exacte aantal bestede uren te noemen. Het auditteam concludeert dat de cursisten door de sterke groepsband het zware programma kunnen uitvoeren. Niet alleen de opleiding bevordert de studievoortgang, maar ook de cursisten onderling. Conclusie Op basis van bovenstaande overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Instroom (facet 2.5) Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: bacheloropleiding en eventueel (inhoudelijke) selectie. Bevindingen Aspirant-cursisten zijn toelaatbaar tot de opleiding met een hbo-bachelor of WO-diploma of als zij door vervolgonderwijs en aantoonbare werkervaring in het werkveld dit niveau hebben bereikt. Daarnaast moeten aankomende cursisten minimaal vijf jaar werkervaring hebben, waarvan één jaar in een leidinggevende- of managementpositie. Cursisten kunnen instromen in de opleiding als zij beschikken over een relevante vooropleiding met Finance, Marketing en Management en Organisatie op bachelorniveau. Cursisten die geen economisch gerichte bachelor-vooropleiding hebben, zijn verplicht een pre-mba te volgen om te voldoen aan de voorkennis van Management en Organisatie, Finance en Marketing. Toetsing van bovenstaande eisen gebeurt op basis van een inschrijfformulier, kopieën van diploma s en het cv van de cursist. Daarnaast vindt er een toelatingsgesprek plaats met de kandidaat om motivatie, leerdoelen en de juiste keuze van de opleiding te achterhalen. Ook is er een gesprek met de direct leidinggevende uit het bedrijf om onder andere vast te stellen dat er begeleiding is voor de projectopdrachten. Het opleidingsmanagement geeft aan dat er ongeveer zeventig intake gesprekken worden gevoerd en dat er daarvan vijftien cursisten zijn toegelaten. Het management meldt daarnaast dat het over het algemeen geen probleem is om aan de eis van maximaal twee cursisten per branche te voldoen. NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration 21/63

22 Alle cv s van potentiële cursisten worden voorgelegd aan de examencommissie, die besluit over definitieve toelating tot de MBA-opleiding. Het auditteam heeft in de notulen van de examencommissie (zeer summier) gezien dat de examencommissie inderdaad besluit tot toelating tot de opleiding. Tijdens het eerste semester worden cursisten vertrouwd gemaakt met het principe van Double Loop Learning. Cursisten oordelen hierover positief in het gesprek met het auditteam. Overwegingen Het auditteam stelt vast dat bachelors en masters met een opleiding in Finance, Marketing of Management en Organisatie worden toegelaten tot de MBA wanneer zij ten minste vijf jaar werkervaring hebben, waarvan minimaal één jaar in een leidinggevende of managementpositie. Dat is een iets zwaardere eis dan de AMBA-eis die aangeeft dat cursisten minimaal drie jaar werkervaring moeten hebben en de groep als geheel gemiddeld ongeveer vijf jaar. Aspirant cursisten die geen economisch gerichte bacheloropleiding hebben gevolgd moeten eerst een pre-mba volgen. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen en overwegingen komt het auditteam tot het oordeel goed. Duur (facet 2.6) De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo- master: minimaal 60 studiepunten/european credit points. Bevindingen De opleiding heeft een totale studiebelasting van 67 EC en 1876 studie-uren. Hiermee voldoet de opleiding tevens aan de AMBA-eis van minimaal 1800 studie-uren. De opleiding is opgedeeld in vier semesters verdeeld over 24 maanden, van 1 oktober tot 1 oktober, twee jaar later. De dissertatie heeft een uitloop over de zomervakantie heen. 22/63 NQA Chr. Hs. Windesheim: hbo-masteropleiding Executive Master of Business Administration