GWATE s: het punt in Afrika waar Habitatrichtlijn en kaderrichtlijn Water elkaar ontmoeten?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "GWATE s: het punt in Afrika waar Habitatrichtlijn en kaderrichtlijn Water elkaar ontmoeten?"

Martina Godelieve Lambrechts
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 GWATE s: het punt in Afrika waar Habitatrichtlijn en kaderrichtlijn Water elkaar ontmoeten? Gert VAN HOYDONCK, Piet DE BECKER. (Agentschap voor Natuur en Bos, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek)

3 LAAGVEEN Moerasspirearuigte Vochtige heide

4 Juridische achtergrond Kaderrichtlijn Water (2000/60/EC) Art,1: terrestrische ecosystemen die rechtstreeks afh zijn van aquatische, voor verdere achteruitgang w behoed en w beschermd + verbeterd Bijlage II: karakterisering + effectbeoordeling Bijlage V: definitie goede kwantitatieve toestand Decreet Integraal Waterbeleid (9/07/2003) Omzetting KRW in Vlaamse wetgeving Besluit VR waterkwaliteitsnormen (BVR 21/05/2010) Omzetting KRW in Vlaamse wetgeving Criteria voor het bepalen van de goede kwantitatieve toestand Europese leidraad (guidance) voor concrete uitwerking

5 Juridische achtergrond Habitat- en Vogelrichtlijn (79/409/EEG en 92/43/EEG) Aanwijzing speciale beschermingszones (SBZ) Vaststelling instandhoudingsdoelstellingen (IHD) Bepaling Lokale staat van instandhouding (LSVI) Gewestelijke IHD BVR 23/07/2010 Doelen per habitat + per soort niveau Vlaanderen Specifieke IHD BVR 25/4/2014 Doelen per habitat + per soort niveau SBZ (deel)gebied Pact 2020: In 2020 voldoende habitat ingericht, herbestemd, verbeterd of afgebakend om 70% van de instandhoudingsdoelstellingen van de Europees te beschermen soorten en habitats te realiseren

6 Van theorie naar praktijk 1. Opdeling Vlaanderen in grondwaterlichamen 2. Per grondwaterlichaam toestandsbeoordeling = 4 testen Waterbalanstest Intrusietest GOED ONTOEREIKEND GOED ONTOEREIKEND Toestand Oppervlaktewater -test GOED ONTOEREIKEND GWATE s Natuurtest GOED ONTOEREIKEND GOED ONTOEREIKEND

7 Van theorie naar praktijk 1. Wat zijn grondwatergebonden habitats? 2. In welke SBZ-deelgebieden? 3. Welke hydrologische kenmerken? INBO 4. Welke meetgegevens beschikbaar

Over welke gebieden info? SBZ-H gebieden (38 in Vl.) Opgesplitst in 455 DG (opp. 0.

8 Over welke gebieden info? SBZ-H gebieden (38 in Vl.) Opgesplitst in 455 DG (opp ~ 8300Ha <230 ha>) 16 grondwaterafhankelijke habitattypes (GWAHT s), 34 subtypes

9 Grondwaterafhankelijke habitattypen (GWAHT s) subtype _hpr zilte graslanden 2170 kruipwilg-vegetatie in duinen 2190 waterrijke vegetaties in duinen 2190_mp vochtige duinvalleien met kalkvegetaties 4010 Noord-Atlantische vochtige heide _hmo vochtig heischraal grasland _ve basenarme Molinion graslanden veldrus 6410_mo basenrijke Molinion graslanden 6430 voedselrijke ruigten 6430_hf 6430_hw 6430_mr 6430_bz moerasspirearuigten verbond harig wilgenroosje rietland met heemst, moeraslathyrus en moerasmelkdistel moerasspirearuigten met boszomen 6510 laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) 6510_hu 6510_hus 6510_hua glanshaververbond grote pimpernelgraslanden weidekerveltorkuid 7110 hoogveen 7120³ aangetast hoogveen 7140 overgangs- en trilvenen 7140_oli 7140_cl 7140_meso 7140_base 7140_mrd voedselarme en zure overgangsvenen met slijkzegge en veenbloembies (hoogveenslenken eigenlijk) & venige heide draadzeggevegetaties kleine zeggen basenrijk trilveen veenmosrietlanden 7150 slenken in veengronden (Rhynchosporion) 7210 kalkhoudende moerassen met galigaan 7230 alkalisch laagveen 91E0 91F0 91E0_oli 91E0_meso 91E0_eutr 91E0_veb 91E0_bron oligotroof elzenberkenbroek mesotroof elzenbroek eutroof elzenbroek vogelkers-essenbos goudveil essenbos essen-olmenbos

10 Rapporten? Drie gegevensbronnen: Els De Bie, Cécile Herr en Willy Huybrechts, Voorstudie naar de opmaak van ecologische waterkwantiteitsdoelstellingen voor de Speciale Beschermingszones (SBZ-H). INBO.R Cécile Herr, Els De Bie, Jan Corluy, Piet De Becker, Jan Wouters & Maarten Hens Analyse van de actuele milieudruk op de aanwezige habitattypen in de Vlaamse Habitatrichtlijngebieden - grond- en oppervlaktewaterkwaliteit, atmosferische. INBO.R deel eutrofiering grondwater (2012) deel waterkwantiteit (excl. overstromingstolleranties) (2012)

11 Ecohydrologische waterkwantiteitsdoelstellingen in beeld brengen van bestaande inzichten in hydrologisch functioneren van SBZ gebieden en de beschikbare kennis; als basis voor actie invullen kennishiaten (gebiedsgericht) met oog op afstemmen van hydrologische randvoorwaarden op de ecologische doelen van SBZ;

12 Ecohydrologische waterkwantiteitsdoelstellingen

13 Standplaatseisen Gwdynamiek habitattype referentiewaarden GxG = gemiddelde grondwaterstand (zie verder) 2 Vlaamse INBOdatasets: NICHE-tabel POTNAT-tabel Fischer

14 Standplaatseisen habitattype GxG = gemiddelde grondwaterstand GHG = hoogste per hydrologisch jaar: gemiddelde 3 hoogste waarden GLG = laagste per hydrologisch jaar: gemiddelde 3 laagste waarden GVG = voorjaar per hydrologisch jaar: gemiddelde rond 1 april Fischer

15 Standplaatseisen habitattype GxG = gemiddelde grondwaterstand GHG = hoogste per hydrologisch jaar: gemiddelde 3 hoogste waarden GLG = laagste per hydrologisch jaar: gemiddelde 3 laagste waarden GVG = voorjaar per hydrologisch jaar: gemiddelde rond 1 april Fischer

16 Standplaatscondities Er is gekozen voor Puntsgewijs: Peilbuisgegevens Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) WATINA (hydrologische databank INBO) Fischer

17 Puntbenadering: Standplaatscondities Selectie criteria tijdreeks: Meest recente opeenvolgende hydrol. jaren Max # dagen tussen meting: 35 Min # metingen = 10 Uitsluiten Geen Overlap totaal # Na criteria # 486 Fischer

18 Doelafstand standplaatseisen peilbuisgegevens max min max min GHG GLG te nat GHG = Gemiddelde HOOGSTE Grondwaterstand te droog te nat GLG = Gemiddelde LAAGSTE Grondwaterstand te droog Fischer

19 Te droog Verdroging te lage grondwaterstand zodat habitattype niet optimaal kan ontwikkelen of in stand gehouden kan worden (verruigde vorm) (gehanteerde werkdefinitie) effecten als gevolg van verstoring door menselijke beïnvloeding van waterinhoud en - cyclus van de grondwaterlagen, waterlopenstelsel en bodem (uit Natuurrapport 2003)

20 Doelafstand lage gwstand GxGref GHG of GVG GLG Per peilbuis: grootste afstand tot range van ofwel GLG ofwel GH(V)G GLG of GH(V)G

21 Resultaten verdroging

22 Verdroging - habitattype ID Naam Atlantische schorren (Glauco-Puccinellietalia maritimae) Duinen met Salix repens ssp. Argentea (Salicion arenaria) 2190 Overige waterrijke vegetaties in de duinen Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems Grasland met Molinia op kalkhoudende, venige of lemige kleibodem (Molinion) 6430 Voedselrijke zoomvormende ruigten 6510 Laaggelegen schraal hooiland: glanshaververbond 7140 Overgangs- en trilveen 7210 Kalkhoudende moerassen met Cladium mariscus en soorten van het Caricion davalliana 7230 Alkalisch laagveen 91E0 Bossen op alluviale grond

23 Verdroging (deel)gebied

24 Van theorie naar praktijk 1. Wat zijn grondwatergebonden habitats? 2. In welke SBZ-deelgebieden? 3. Welke hydrologische kenmerken? INBO 4. Welke meetgegevens beschikbaar Definitie GWATE : Grondwaterafhankelijk terrestrisch ecosysteem = SBZ-deelgebied met watergebonden habitats

25 GWATE s (1) Selectie GWATE s GWL SBZ-H - deelgebied 404 GWATE s Grondwatergebonden habitats GXG_Peilbuizennetwerk

26 GWATE s (2)

27 GWATE s (3) Extract GWATE-test Grondwaterlichaam DEELGEBIED GWATE Bruikbare peilbuizen Voldoet Te droog Te nat GWATE-test Winning GWL Geslaagd blks_0160_gwl_1s BE % Neen blks_0160_gwl_1s BE % Neen blks_0160_gwl_1s BE % Neen blks_0160_gwl_1s BE % Neen JA blks_0160_gwl_1s BE % Ja blks_0160_gwl_1s BE % Neen blks_0160_gwl_1s BE % Neen blks_0160_gwl_1s BE % Neen Tabel: Binnen GWL 8 gemonitorde GWATE s Van de 8 5 bedreigd Van de 5 0 met winning als oorzaak test geslaagd voor GWL Totaal: 57 van 404 GWATE s gemonitord (soms maar 1 peilbuis/1 habitat) 24 GWATE s hebben status bedreigd

28 GWATE s (4) Beperkingen meetnet ontwikkeling meetnet abiotiek SBZ s Enkel bestaande habitats / geen doelen vnl. rapportagetool / ondergeschikt gemaakt aan IHDproject IHD-project passende beoordeling grenswaarden GWATE-test geen bijkomende beperkingen bovenop IHD-grenswaarden Acties + timing om verdroging habitats tegen te gaan in managementplannen per SBZ (in opmaak) nog niet concreet in stroomgebiedbeheerplannen

29 Samenvattend GWATE = cluster van grondwatergebonden habitats binnen SBZ-H Vooral rapportagetool ikv KRW Methodiek opgebouwd met bouwstenen uit IHD-project (geen dubbel werk) Cluster = SBZ-deelgebied Beoordelingsmethodiek = toetsing aan LSVI / grenswaarden Beperkingen in meetnet geen sluitende uitspraken mogelijk Detailtoetsing verdroging via monitoring IHD / LSVI Verdroging in Vlaanderen blijft een groot probleem voor natuur Maatregelen via managementplannen / beheerplannen

Vergelijkbare documenten

Advies betreffende de toestand van grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen

Advies betreffende de toestand van grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen Nummer: INBO.A.2014.9 Datum advisering: 14 februari 2014 Auteur(s): Contact: Kenmerk aanvraag: Willy Huybrechts, Cécile