Coöperatie: Coöperatieve Huisartsenpost t Hellegat, statutair gevestigd te Klaaswaal, gemeente Cromstrijen.

Transcriptie

1 Doel: Dit protocol heeft als doel het in kaart brengen van juridische aspecten verbonden aan de functie van Triagist op een huisartsenpost van de Coöperatie en Triagisten daarin inzicht en sturing te geven bij het uitvoeren van hun functie. Het protocol is vastgesteld, en kan worden gewijzigd, door de Directeur. Definities: In dit protocol komt aan de volgende begrippen geschreven met een hoofdletter de volgende betekenis toe: Bestuur: Het bestuur van de Coöperatie. Coöperatie: Coöperatieve Huisartsenpost t Hellegat, statutair gevestigd te Klaaswaal, gemeente Cromstrijen. Directeur: De directeur van de Coöperatie die onder eindverantwoordelijkheid van het Bestuur belast is met de dagelijkse leiding van de Coöperatie. HAP: De Huisartsenpost(en) van waaruit de Coöperatie de in beginsel spoedeisende huisartsenzorg levert buiten kantooruren. Triage: Het proces waarbij voor acute hulpvragen van patiënten de urgentie van de hulpvraag wordt vastgesteld, dat wil zeggen wordt bepaald of een patiënt nader onderzocht moet worden, hoe snel en door wie de patiënt moet worden gezien, in overleg met de patiënt de vervolgbehandeling wordt bepaald en wordt ingezet en de patiënt wordt geïnformeerd. Triagist: Iedereen die in de functie van (leidinggevend) triagist werkzaam is in dienst van de Coöperatie. Indien bij de aanduiding in dit protocol de vrouwelijke vorm wordt gebruikt, wordt daaronder tevens de mannelijke vorm begrepen. Vakgebied Triagisten op de HAP en bijdrage aan zorgproces: De HAP is voor patiënten voor wie zorg niet kan wachten tot de volgende werkdag. De zorgverlening is gericht op het (tijdelijk) behandelen van de klacht tot de patiënt de eerstvolgende werkdag weer naar zijn eigen huisarts kan. Kwaliteit managementsysteem Huisartsenpost t Hellegat Pagina 1 van 6

2 Vakgebied: De Triagist werkt binnen de door de Coöperatie als werkgever gestelde regels en zorgt voor het verhelderen van de telefonische of fysieke hulpvraag van de patiënt, geeft advies of verwijst zo nodig terug naar de eigen huisarts. Zij werkt binnen een multidisciplinair team in opdracht van de dienstdoende arts(en). Zij assisteert de dienstdoende arts(en) bij het uitvoeren van medische verrichtingen en zij voert zelf medisch-technische handelingen uit. De Triagist is verantwoordelijk voor de praktijkvoering en zorgt voor de planning van en informatievoorziening over de HAP. Ook zorgt zij voor de juiste registratie en dossiervorming en zorgt zij ervoor dat de relevante gegevens worden doorgegeven aan de eigen huisarts van de patiënt. De Triagist deelt zelfstandig haar werkzaamheden in. Zij stelt prioriteiten en heeft een eigen verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van haar taken zoals omschreven in de functieomschrijving en eventueel individueel vastgelegde werkafspraken. Zij handelt daarbij binnen haar bevoegdheden, bekwaamheden en verantwoordelijkheden. Complexiteit en typerende werkhouding: De Triagist werkt samen met collega s en andere hulpverleners in een multidisciplinair team. Waar de HAP samenwerkt met de spoedeisende hulp (SEH) in een ziekenhuis (Dirksland), werkt de Triagist direct samen met medewerkers van de SEH. De Triagist werkt in gemiddeld- tot hoogcomplexe situaties waarin de ernst van de aandoening van patiënten onbekend en variabel kan zijn. Zij dient te allen tijde professioneel te blijven handelen en communiceren. Zij dient adequaat te reageren op onverwachte en spoedeisende situaties en de afhandeling daarvan in de geplande werkzaamheden in te passen. Zij moet zich ervan bewust zijn dat en kunnen omgaan met dienstdoende artsen binnen de HAP die in vergelijkbare situaties andere verwachtingen of wensen hebben en kiezen voor een andere aanpak. De Triagist werkt zelfstandig en handelt volgens geldende wet- en regelgeving, richtlijnen, protocollen en beroepsnormen zoals verwoord in de geldende Beroepscode Doktersassistent (bijlage I). Zij wijkt hiervan zo nodig af op basis van haar vakkennis en ervaring. Zij stemt haar werk af met de cliënt, de dienstdoende arts(en) en andere betrokkenen bij het zorgverleningstraject en benut daarbij haar kennis en ervaring. Zij draagt zorg voor een goede afhandeling van de dagelijks op de HAP voorkomende acute problemen en vragen. Bij medische problemen raadpleegt de Triagist een dienstdoende arts. De Triagist stelt zich coöperatief, ondersteunend en flexibel op en heeft een professionele houding. Zij denkt (pro)actief mee met de patiënt, collega s en andere zorgverleners. De Triagist is evenwichtig en integer en bestand tegen stress. Zij houdt haar kennis up-to-date zodat zij optimaal blijft functioneren in haar beroep. Kwaliteit managementsysteem Huisartsenpost t Hellegat Pagina 2 van 6

3 Competentiegebieden: Het voorgaande leidt tot de conclusie dat er 7 competentiegebieden onderscheiden worden voor het beroep van Triagist: Vakinhoudelijk handelen, Communiceren, Samenwerken, Organiseren, Maatschappelijk handelen, Leren en ontwikkelen en Professioneel handelen. Voor een toelichting wordt verwezen naar het geldende Beroepscompetentieprofiel Doktersassistent, opgesteld door de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten (bijlage). De Coöperatie als zorginstelling is er voor verantwoordelijk dat de HAP verantwoorde zorg levert. Dit houdt onder meer in dat de bedrijfsvoering op de HAP zodanig is dat de taakuitoefening door dienstdoende artsen en Triagisten goed mogelijk wordt gemaakt. Scholing, deskundigheidsbevordering en toetsing van de Triagisten op de HAP is daarvoor noodzakelijk of draagt daaraan bij en is daarom deels verplicht. Wet- en regelgeving: Tijdens de uitvoering van haar werk heeft de Triagist te maken met verschillende wetten en regels. Veranderingen in de wet- en regelgeving hebben effecten op het werk van de Triagist, zoals voortdurend veranderende verantwoordelijkheden en bevoegdheden (en dus ook risico s en aansprakelijkheden). Daarvan moet de Triagist bewust zijn en kennis nemen. Ook zal de Triagist hiermee rekening moeten houden in de communicatie met patiënten om de juiste voorlichting te kunnen verstrekken. Voorbeelden van deze wetten en regels zijn: Wetten en regels gericht op arbeidsvoorwaarden (Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst, de CAO Huisartsenzorg), arbeidsomstandigheden (Arbo-wet) en milieu. Wetten gericht op de besturing en financiering van de zorg: de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Wetten die gericht zijn op de kwaliteit van de zorg: de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) en de Kwaliteitswet Zorginstellingen (KZ). De invoering van het wetsvoorstel Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) kan gevolgen hebben voor de regulering van kwaliteit, klachten en geschillen. Wetten die gericht zijn op de belangen en bescherming van patiënten: de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO), de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Richtlijnen en protocollen die algemeen gelden in de beroepsgroep van de huisartsenzorg in Nederland of specifiek zijn vastgesteld voor de HAP, zoals de KNMG-Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld, het Protocol Disfunctionerende huisarts op de huisartsenpost, het Reglement van Klachtenbemiddeling, dit protocol en andere protocollen die op de HAP aanwezig en inzichtelijk zijn. Kwaliteit managementsysteem Huisartsenpost t Hellegat Pagina 3 van 6

4 De WGBO, de Wet BIG en de positie van de Triagist: Volgens de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) wordt aan iedere hulpverlener de verplichting opgelegd te handelen in overeenstemming met "de op hem rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de voor hulpverleners geldende professionele standaard". Dit geldt ook voor de Triagisten. De Wet BIG heeft als doelstelling de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bewaken en te bevorderen en de patiënt te beschermen tegen ondeskundig of onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren. Daarom noemt de Wet BIG een aantal voorbehouden handelingen die alleen mogen worden verricht door daartoe bevoegde beroepsbeoefenaren. Voorbehouden handelingen zijn medische handelingen die onaanvaardbare risico's voor de gezondheid van een patiënt met zich meebrengen als ze door een ondeskundige worden uitgevoerd. Wie deze handelingen mogen uitvoeren, staat in de Wet BIG. Relevante voorbeelden van voorbehouden handelingen op de HAP zijn injecteren en hechtingen aanbrengen. Zelfstandig bevoegd tot voorbehouden handelingen: De Wet BIG geeft per voorbehouden handeling aan welke zorgverleners zelfstandig bevoegd zijn. Dit zijn meestal artsen, tandartsen en verloskundigen. Sinds 2012 mogen ook verpleegkundig specialisten en 'physician assistants' bepaalde taken zelfstandig uitvoeren, zoals injecties geven, hechtingen aanbrengen en geneesmiddelen voorschrijven. Zij mogen op eigen gezag, dus zonder opdracht van een ander, een voorbehouden handeling verrichten. De bijbehorende indicatie kunnen zij zelf stellen. Niet zelfstandig bevoegd tot voorbehouden handeling: Niet zelfstandig bevoegde zorgverleners (zoals Triagisten) kunnen onder voorwaarden in opdracht van een zelfstandig bevoegde zorgverlener voorbehouden handelingen uitvoeren. In de praktijk van de HAP betekent dit dat de Triagist de voorbehouden handeling slechts mag uitvoeren onder een aantal voorwaarden: Er moet een opdracht zijn van een zelfstandig bevoegde dienstdoende arts. De Triagist moet zich houden aan de eventuele aanwijzingen van de arts. Zowel voor de arts als voor de Triagist die de opdracht zal uitvoeren moet aannemelijk zijn dat de Triagist bekwaam is in het verrichten van de handeling. De arts dient, voor zover redelijkerwijs nodig, toezicht te houden, tussenkomst te verzekeren en aanwijzingen te geven voor het observeren van de patiënt en voor het handelen bij complicaties. Als de arts of de Triagist niet voldoet aan de voorwaarden, is hij of zij strafbaar. Risicovolle handelingen: In de Wet BIG wordt alleen gesproken over voorbehouden handelingen. Daarnaast zijn er een aantal handelingen die als risicovol kunnen worden aangemerkt en die door iedereen verricht mogen worden als aan de zorgvuldigheidseisen wordt voldaan. Een relevant voorbeeld hiervan is wond verzorgen. In de praktijk volgen risicovolle handelingen de regels en voorwaarden van de voorbehouden handelingen. Kwaliteit managementsysteem Huisartsenpost t Hellegat Pagina 4 van 6

5 Positie Triagist op de HAP: Artsen zijn BIG-geregistreerd en als zodanig eindverantwoordelijk voor de medische zorg die zij verlenen, ook op de HAP. Artsen kunnen tuchtrechtelijk aangesproken worden, ook voor het onder hun verantwoordelijkheid handelen van Triagisten. Triagisten worden in de Wet BIG niet genoemd. Zij oefenen echter wel een beroep uit op het gebied van de individuele gezondheidszorg en vallen daarmee onder de werking van de Wet BIG. Een Triagist dient in staat te zijn bepaalde medisch-technische handelingen uit te voeren volgens richtlijnen, protocollen en werkafspraken. Het kan daarbij gaan om voorbehouden of risicovolle handelingen. Het is dan van het grootste belang om de hiervoor genoemde voorwaarden strikt in acht te nemen. Het uitgangspunt bij voorbehouden en risicovolle handelingen luidt: bekwaam is bevoegd, dat wil zeggen dat de eindverantwoordelijke, dus de betrokken arts, ervan overtuigd moet zijn dat de hulpverleners onder zijn verantwoordelijkheid in staat zijn hun taak naar behoren (conform de professionele standaard) te verrichten. De Triagist moet zich bekwaam en zeker voelen om deze taak te accepteren. Dat wil zeggen dat de Triagist niet alleen op grond van kennis en ervaring technisch gezien in staat is de handeling volgens protocol te verrichten, maar dat zij ook weet wat de indicatie is, wat de eventuele contra-indicaties zijn, welke complicaties kunnen optreden en dat zij weet hoe men dan dient te handelen. Bij twijfel mag de Triagist niet tot uitvoering van de opdracht overgaan, en moet ze deze teruggeven. Ook moet er een mogelijkheid zijn voor tussenkomst door, en overleg met de arts. Overigens geldt dat bij overmacht iedereen levensreddende handelingen mag uitvoeren. Samengevat is de Triagist dus verantwoordelijk voor een zorgvuldige uitoefening van haar taak, zoals beschreven in haar functieomschrijving. Als zij onzorgvuldig is of niet volgens de geldende wet- en regelgeving, richtlijnen of protocollen werkt kan zij in bepaalde gevallen strafrechtelijk en/of civielrechtelijk worden vervolgd. Triagisten vallen niet onder het tuchtrecht van de Wet BIG. De Coöperatie heeft een verzekering afgesloten waarmee schade op grond van beroepsaansprakelijkheid van de Triagisten in principe gedekt is, tenzij de schade een gevolg is van opzettelijk of roekeloos handelen of een andere uitsluitingsgrond van toepassing is (zoals in geval van een claim wegens seksueel getinte gedragingen). In dat geval kan de Coöperatie de schade mogelijk verhalen op de betrokken Triagist. Klachten en procedures: De patiënt heeft het recht tegen de Triagist, dienstdoende arts of organisatie een (schriftelijke) klacht in te dienen. Op de website van de Coöperatie wordt de klachtenprocedure van de Coöperatie verduidelijkt. Bij klachten wordt in eerste instantie de procedure als beschreven in het Protocol Reglement van Klachtenbemiddeling gevolgd. De Triagist verwijst bij een klacht die zij niet zelf kan oplossen, door naar de Directeur. De Triagist mag de naam van de betrokken arts verstrekken, maar kan ook verwijzen naar de Directeur. Hetzelfde geldt voor het noemen van haar eigen naam. Kwaliteit managementsysteem Huisartsenpost t Hellegat Pagina 5 van 6

6 Uitgangspunt is dat klachten in behandeling worden genomen door de Klachtenbemiddelingscommissie van de Coöperatie. Het medisch dossier en/of de geluidsbanden van de HAP kunnen als aanvulling of bewijs worden geraadpleegd. Afhankelijk van de aard en aanbevelingen naar aanleiding van de klacht kan de Coöperatie maatregelen nemen ten aanzien van een betrokken Triagist, variërend van begeleiding tot en met ontslag. Bij strafrechtelijke of civielrechtelijke procedures wordt de Triagist bijgestaan door de Directeur. Zo ook als zij als getuige wordt gehoord in tuchtzaken waarin de Coöperatie en/of een arts naar aanleiding van dienstdoen op de HAP wordt betrokken. Tot slot: Indien zich een situatie voordoet waarin dit protocol niet voorziet, beslist de Directeur van de Coöperatie, waar nodig in overleg met het Bestuur. Datum inwerkingtreding protocol: per 1 december 2013, gewijzigd mei Bijlagen: Bijlage I: (digitaal) Beroepscode Doktersassistent, opgesteld door de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten (oktober 2012) Bijlage II: (boekvorm) Beroepscompetentieprofiel Doktersassistent, opgesteld door de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten (maart 2014) Kwaliteit managementsysteem Huisartsenpost t Hellegat Pagina 6 van 6