Lyceum Schondeln. Leren Studeren

Transcriptie

1 Lyceum Schöndeln Leren Studeren Eerste hulp bij studieproblemen Versie: oktober

2 Inhoud Woord vooraf 3 Rtti 4 Nederlands 6 Engels 7 Wiskunde 10 Frans 11 Duits 15 Klassieke talen 16 Aardrijkskunde 17 Geschiedenis 18 Economie 20 Scheikunde 21 Natuurkunde 22 Biologie 24 O&O 26 Cultuurstroom 27 CKV 28 Beeldende vorming 29 Muziek 30 Levensbeschouwingen 31 2

3 Woord vooraf Het onderwijs is aan het veranderen. Niet alleen de docent, maar ook de leerling is aan zet. De leerling is verantwoordelijk voor zijn/haar eigen leerproces waardoor groei en ontwikkeling mogelijk zijn. Motivatie, stimulatie en studeren zijn hier kernwoorden. Het zal voor de leerling een hele taak zijn om erachter te komen hoe je jezelf kunt motiveren, hoe anderen je kunnen stimuleren en vooral ook hoe je nu echt goed moet studeren. Studeren behelst immers meer dan alleen je huiswerk maken. Studeren betekent kennis en vaardigheden vergroten. En hoe doe je dat? Om een eerste en vooral praktisch antwoord te kunnen geven op deze vraag is dit boekje Leren Studeren samengesteld. Per vak worden hier tips gegeven, voor zowel leerlingen als ouders, zodat goed vormgegeven kan worden aan de studie. De huidige ontwikkelingen in klas 2 laten ook zien dat er een behoefte is aan meer houvast. Leerlingen (en ook ouders) hebben concrete vragen zoals hoe moet ik me voor wiskunde nu goed voorbereiden op de toets? of hoe kan ik nu de grammatica voor Engels het beste leren? of waar kan ik nog meer oefenmateriaal online vinden?. In dit boekje vindt u de voorlopige eerste antwoorden op deze vragen. We zeggen bewust voorlopige aangezien dit boekje gezien moet worden als een eerste versie. Secties zijn nog in ontwikkeling wat betreft studievaardigheden, want ook hierin moet je meegaan met de tijd; wat heeft de leerling anno 2015 nodig? Daarnaast is er input nodig van zowel leerlingen als ook ouders. Welke behoeftes zijn er? U, als ouder, wordt dan ook uitgenodigd om een bijdrage te leveren aan dit boekje. U weet immers het beste wat zich thuis afspeelt als uw zoon of dochter aan het studeren is. We hopen dat dit boekje bijdraagt aan de juiste ontwikkeling van de leerling op het gebied van studievaardigheden en dat u, als ouder, ook gebaat bent bij de tips ter ondersteuning van dit proces. Wij wensen u en uw zoon of dochter hierbij veel succes en vooral ook plezier! Namens de vakdocenten, mentoren en afdelingsleiders De werkgroep Studievaardigheden 3

4 RTTI Om de leermogelijkheden te duiden, gebruiken we binnen Lyceum Schöndeln RTTI. Dit begrip zult u meerdere malen tegenkomen in dit boekje vandaar dat we hier een korte uitleg geven erover. Het is een analyse systeem om zowel de sterke als verbeterpunten van leerlingen boven tafel te krijgen. Door het gebruik van RTTI wordt het leerproces uitwisselbaar en transparant. Waar staan de letters van RTTI voor? R Reproductie: vragen die kunnen worden opgelost op basis van herkenning of reproductie. Je hoeft zelfs niets wezenlijks toe te voegen aan het geleerde. Dit type vraag wordt gebruikt om doelstellingen te toetsen waarbij het gaat om het kunnen weergeven of herkennen wat letterlijk is geleerd. Voorbeelden: Feiten en gebeurtenissen In welke landen is de euro ingevoerd? Opsomming Wat zijn de belangrijkste bodemschatten van Zuid- Afrika? Definities Hoe reken je de oppervlakte van een driehoek uit? Beschrijving Hoe werkt een tachograaf? Herkennen/aanwijzen Waar zitten de nieren? T1 Toepassingen 1: vragen die gericht zijn op het toepassen van de leerstof in reeds geleerde situaties. Met de T1 vragen wordt nagegaan of de leerling in staat is om het geleerde zelfstandig toe te passen in een bekende context. Voorbeelden: Toepassen definitie/formule Bereken 12,5% van 250,- Opzoeken in tabel/schema Welke mobiele telefoon is hier de beste koop? Geleerde vertaling toepassen Schrijf op wat voor een weer het volgens het kaartje is Een tekening maken van Hoe zit de menselijke bloedsomloop in elkaar? Groeperen Welke van de begrippen horen bij de klassieke muziek? T2 Toepassingen 2: vragen die gericht zijn op het toepassen van de leerstof in nieuwe situaties. Met T2 vragen wordt nagegaan of de leerling in staat is om het geleerde te koppelen aan andere situaties. De leerling moet tevens in staat zijn om in een gegeven situatie zelf te bepalen welke methode het meest geschikt is om te gebruiken. Voorbeelden: In eigen woorden weergeven Hoe planten spinnen zich voort? Voorspel gevolgen Wat gebeurt er met de werkeloosheid als de inflatie stijgt? Feitelijke verbanden Wat was de betekenis van Willem van Oranje voor Nederland? 4

5 I Inzicht: bij vraagstukken op dit niveau wordt er een actievere inbreng van de leerling verwacht. Hij moet zelf iets aan het geleerde toevoegen. Zo moet bijvoorbeeld een verband worden gelegd dat in het boek of in de les niet klassikaal is besproken. Leerlingen kiezen zelf de methode en toepassing om de vraag op te lossen. Met inzicht vragen wordt nagegaan of de leerling zelf en systematisch in staat is een nieuw vraagstuk vanuit verschillende perspectieven te doorgronden en op te lossen. Voorbeelden: Een opgave oplossen van een lage moeilijkheidsgraad: Jan krijgt 275,- huursubsidie. Zijn huur bedraagt 325,-. Hij heeft een inkomen van 1650,-. Zijn andere vaste lasten bedragen 365,-. Hoeveel procent van zijn inkomen is vrij besteedbaar? Selecteren en samenvatten: Welke geografische factoren zijn van invloed op de economische positie van Rotterdam? Grote lijnen aangeven: Hoe is het Koninkrijk der Nederlanden ontstaan? Ontwerpen: Maak een ontwerp waardoor het weerbericht mensen eerder attent maakt op de mogelijke overstromingen van de grote rivieren 5

6 Nederlands Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van lesstof? Maak een lijst met de belangrijkste begrippen en leer de omschrijvingen die bij die begrippen horen. Maak een samenvatting, leer niet alleen uit het boek. Begin een aantal dagen voor de toets met leren zodat je eventuele vragen nog kunt stellen aan je docent. Oefen ook door de opdrachten nog eens te maken. Het vaak lezen van kranten of tijdschriften kan ook helpen om zakelijke teksten beter te kunnen lezen. Als je woordjes wilt leren, dan kun je kaartjes maken. Op de voorkant staat het woordje, op de achterkant staat de betekenis. Zodra je een woordje kent, kun je dat kaartje wegleggen. Woorden die je nog niet kent, pak je er nog eens bij. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Van alles wat, RTTI. Toch voornamelijk toepassingsvragen. Leesvaardigheid is een heel belangrijk onderdeel. Dat kun je oefenen door elke week een paar keer een groot stuk in een krant te lezen van niveau. Vraag je docent welke kranten voor jou geschikt zijn. Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Overhoren, controleren van je samenvatting of het uitleggen van dingen die je nog niet begrijpt. Als je oefent door zelf stukken uit kranten of tijdschriften te lezen, kun je deze met je ouders bespreken. Je ouders kunnen dan controleren of je de inhoud begrepen hebt. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Goed opletten tijdens de les en zelf veel vragen stellen. Op tijd beginnen met leren en een samenvatting maken die je laat controleren door een klasgenoot. Daarbij is het goed om veel te oefenen. Maak de opdrachten nog eens. Of vraag aan je docent nieuwe opdrachten die je kunt oefenen. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Maak aantekeningen! Veel onthoud je niet en dan kan je het altijd nog eens teruglezen. Verder is het belangrijk om altijd je huiswerk te maken. Dat is al een goede oefening voor de toets. Ook belangrijk! Het lezen van boeken en de krant vergroot je woordenschat. Handig voor de leesvaardigheid! 6

7 Engels Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Spullen op orde hebben en huiswerk maken/leren is een eerste vereiste. Daarnaast is een actieve werkhouding van belang: durf te vragen, help een medeleerling, durf foute antwoorden te geven, opletten, durf medeleerlingen om hulp te vragen etc. Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Ouders kunnen polsen of hun zoon/dochter daadwerkelijk regelmatig met de stof bezig is door te overhoren (zowel woorden, grammatica, zinnen). Dit geldt ook voor tussentijds leerwerk. Let op! Niet pas 1 dag voor de toets laten overhoren. Minstens 2 dagen vantevoren, want dan is er nog tijd om bij te spijkeren. Een ouder kan ook vragen of hun zoon/dochter eens de grammatica wil uitleggen bijv. en zelf voorbeeldzinnen erbij kan maken. Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van een toets? 1. Zorg ervoor dat je altijd je huiswerk hebt gemaakt en je leerwerk hebt bijgehouden. Zo heb je alles al een keer in porties geleerd en heb je voor een grote toets niet in 1 keer een bulk werk. Bovendien onthoud je alles beter als je regelmatig leert. 2. Maak een planning > zo kun je de stof nog een keer verdelen en kun je toch ook naar bijv. je voetbaltraining blijven gaan. 3. Kijk waar je moeite mee hebt (RTTI). En herhaal dan moeilijke oefeningen in je WB nog een keer, maak voor woorden flashcards/wrts/laten overhoren etc. Noteer vragen die je voor je docent hebt, zodat hij/zij het nog een keer kan uitleggen. Oefen extra op websites (zie overige info). 4. Het is ook belangrijk om je oude toetsen te bewaren en te leren van je fouten die je eerder hebt gemaakt. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? 1. Bij een grammar-vocabulary toets kun je vragen verwachten zoals in je WB. Daarnaast uiteraard de vrije vertaalzinnen waar je zelf moet ontdekken welke grammatica je moet toepassen en je vooral ook de woorden goed moet kennen. Uiteraard zijn de oefeningen in een toets onderverdeeld naar RTTI. 2. Bij vaardigheidstoetsen (luisteren, lezen, schrijven, spreken) wordt datgene gevraagd wat ook al in de les is geoefend. Hiervoor hoef je niet extra te leren, maar dien je je wel voorbereiden (zie overige info). 7

8 Ook belangrijk! Hoe verbeter ik mijn Engels? Hieronder volgt nog een aantal tips voor het verbeteren van je Engels. Iedereen leert op een andere manier dus zo kun je een website/ tip vinden die goed bij jou past. Heel belangrijk: als je iets leuk vindt leer je sneller. Luisteren/ vocabulaire Luister naar liedjes en zoek de songteksten op, probeer het liedje te begrijpen en zoek woorden op die je niet kent. Kijk films/ series/ het nieuws met Engelse ondertiteling, luister en lees bewust. Het helpt als je de film/ serie al eens gezien hebt, dan ken je het verhaal al en kun je je echt richten op de taal. Tegenwoordig heb je veel luisterboeken, ook dit is een manier om het te oefenen. Tips bij een luistertoets: Lezen/ vocabulaire Lees boeken op jouw eigen niveau. Als een boek te moeilijk is haak je sneller af. Lees iets dat je interessant en leuk vindt. Hier zijn een aantal tips die je kunt toepassen bij het maken van een leestoets: Als je moeite hebt met het lezen van een boek probeer dan eens een tijschrift. Het zijn vaak maar kleine stukjes tekst en het is makkelijker om je aandacht erbij te houden. Denk bijvoorbeeld aan: de Britse Football International, Empire UK (films), Games TM UK (computerspellen), TIME Magazine (nieuws/ politiek/ sport/ entertainment), Glamour/ Cosmopolitan/ Look (fashion magazines), National Geographic (Natuur & Geschiedenis), etc. Nog een aantal websites die ook van toepassing kunnen komen: Lezen & Games Grammatica Grammatica kun je op heel veel manieren leren, bovenstaande tips voor lezen & luisteren zijn daarom niet alleen belangrijk voor lees- en luistertoetsen, maar ook voor grammatica. Oefenen is erg belangrijk, er zijn op Internet veel websites te vinden waar je de grammatica kunt oefenen: (vaklokaal Engels) 8

9 Als je specifiek wilt oefenen met bijvoorbeeld de present perfect, dan vul je bij Google in: Present Perfect exercises, je zult zien dat er honderden sites zijn waarop je deze tijd kunt oefenen. Typ dus in wat je wilt oefenen en plak er exercises achter. Vocabulaire leren Er zijn heel veel handige websites maar de beste manier om woordjes te leren blijft: SCHRIJVEN. Eén keer geschreven is drie keer gelezen. De toetsen zijn schriftelijk dus het is daarom veel beter schriftelijk te oefenen. Dit heeft ook met motoriek te maken. Mocht je dan toch eigenwijs zijn en nog op een andere manier willen leren dan zijn dit websites die je kunt gebruiken: Gebruik ook de Memrise-app! Wat nu als het nog steeds niet lukt? Er zijn een aantal dingen die jij of je ouders kunnen doen: Leerlingen helpen leerlingen. Op school zijn er leerlingen die erg goed zijn in Engels, deze leerlingen kunnen jou bijles geven. Mocht je geïnteresseerd zijn kun je je melden in de mediatheek of bij je mentor en vragen of er leerlingen beschikbaar zijn. Bijles buiten school. Er zijn in Roermond een aantal huiswerkbegeleidingen, bijlesinstituten en studenten (Fontys Sittard bijv.) die ook Engels bijles aanbieden. Dit is altijd het overwegen waard, vooral als je heel veel moeite met Engels hebt. Vraag altijd aan je docent waarom je iets fout hebt gedaan, als je niet vraagt kom je er ook niet achter. Vragen stellen is dus heel belangrijk! 9

10 Wiskunde Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Huiswerk bijhouden alsmede het doornemen van de tussenliggende theorie Huiswerk nakijken en verbeteren, bij onduidelijkheden: vragen stellen Vind je bepaalde onderdelen moeilijk? Oefen dan extra door opgaven tussendoor te maken alsmede de D-toets, herhaling etc. Maak de oefentoets in het boek: Gemengde opgaven. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Dezelfde soort vragen als in het boek. De gemengde opgaven zijn van een vergelijkbaar niveau als de toets. Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Zelf goede vragen stellen, zodat je de antwoorden van anderen in notities/aantekeningen kunt verwerken. Samen opgaven maken kan hierbij ook helpen. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Bij uitleg: goed opletten en neem aantekeningen over. Durf vragen te stellen! Ook belangrijk! Werk netjes en gestructureerd. Zet vervolgstappen in je berekening onder elkaar. Bij opgaven met veel tekst en/of waarbij het voor jezelf onduidelijk is hoe de situatie in elkaar zit: Zet de relevante gegevens netjes onder elkaar en maak eventueel een schets. 10

11 Frans Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? - NIET uitstellen, op tijd beginnen en bijhouden. - Oefen-/leermateriaal bewaren/controleren. - Terugkijken naar eventuele evaluatieformulieren om te weten wat je anders zou moeten doen. - Woorden, zinnen en onregelmatige werkwoorden opschrijven om te leren, en vooral vaak herhalen. Je kunt jezelf overhoren via maar WRTS wordt afgeraden om te leren!! Het is belangrijk om niet alleen de woorden te overhoren, maar juist ook de zinnen en de grammatica. Probeer goed te kijken wat je fout doet (of hebt gedaan bij het maken van de oefeningen), want van je fouten kun je veel leren, door op te zoeken op de site of in je boek wat er fout is aan jouw antwoord en te blijven oefenen tot je nauwelijks nog fouten maakt. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? - R-vragen (letterlijke vertaling van woorden en Phrases-clés (N-F en F-N)) - T1-vragen (invuloefeningen van grammatica, vertaling van werkwoordsvormen ) - T2-vragen (zinnen vertalen (N-F en F-N) met een mengsel van woorden en (oud + nieuw) grammatica). - I-vragen (een stukje schrijven d.m.v. woorden, Phrases-clés en grammatica). Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? - Je ouders kunnen je helpen om aan het werk te gaan, vooral als je iets moet leren. Meestal is het heel moeilijk om de motivatie te vinden om daaraan te beginnen. - Misschien kun je met een paar vriend(inn)en werken. Het kan je motivatie vergroten om samen te leren. Bovendien kunnen ze jou ook helpen met begrippen die je nog niet goed snapt. Als jijzelf iets moet uitleggen, controleer je dan meteen of je het begrijpt. - Als je twijfelt of je alles wel begrijpt of kent, aarzel niet om hulp bij je docent te vragen. Doe dit liever niet de laatste les vóór een toets, maar wat eerder, zo voorkom je stress! Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Woorden: Zoek in je werkboek de woordenlijst die aan het eind van het hoofdstuk staat op. Leer dan de opgegeven woorden op de manier die het beste bij jou past (zie het hoofdstuk over de Franse woordjes). Leer de woorden beide kanten op (N-F en F-N), oefen ook hoe je ze schrijft en laat je overhoren (of gebruik een overhoorprogramma: WRTS, Memrise)! 11

12 Grammatica: (= groene blokken) Zoek in je tekstboek de bron(nen) op die je moet leren. Lees het grammaticablok een paar keer goed door en kijk of je begrijpt wat er bedoeld wordt. Als je een rijtje werkwoordsvormen moet leren, leer dat rijtje dan zo goed uit je hoofd, dat je het op kunt zeggen en schrijven zonder in je boek te kijken. Leer natuurlijk ook de vertaling van deze werkwoordsvormen! Een hele handige website om de werkwoorden te oefenen (zowel regelmatige als onregelmatige) is: Phrases-Clé: (= blauwe blokken) Zoek in je tekstboek de bron(nen) op die je moet leren. Lees de zinnen een paar keer goed door. Leg je hand op de Nederlandse vertaling en probeer de Franse zin stap voor stap te vertalen (tu parles = jij spreekt, français = Frans, dus tu parles français? = spreek jij Frans?). Probeer de zin daarbij te verdelen in losse stukjes (zoals hierboven gedaan is), zodat je een zin ook kunt vertalen als hij net een beetje anders is (bijv. tu parles anglais?). Als je de zinnen kent van Frans naar Nederlands, doe je hetzelfde maar nu met je hand op de Franse vertaling. Als je de zinnen ook van Nederlands naar Frans kent, oefen dan hoe je ze moet schrijven (gebruik de website van het boek, wrts, of maak kaartjes!). Nu je alles geleerd hebt, ga je kijken of je het wel kent. Doe dat op de volgende manieren: Zoek in je tekstboek de teksten van het hoofdstuk op. Lees ze door en kijk of je de tekst goed begrijpt. Er worden vaak zinnen uit de tekst in toetsen gebruikt! Bekijk in je werkboek de oefeningen die horen bij de blokken die je moet leren. Kijk goed naar wat er gevraagd wordt, dit moet je dus kunnen! Kijk ook nog eens goed naar wat je fout deed toen je ze maakte, zodat je dat niet weer fout doet op de toets. Bij een Proefwerk: Een goede test bij de voorbereiding van een proefwerk is de diagnostische toets. Deze vind je in je werkboek (achter de woordenlijst). Maak deze en vraag de correctie ervan aan je docent. Leer nog eens goed de dingen die niet goed gingen in de diagnostische toets en maak hem dan nog een keer, zodat je bijna geen fouten meer maakt. Ook hier kun je leesvaardigheid extra oefenen. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? - Aantekeningen overnemen van het bord (dus NIET met je mobieltje fotograferen). - Oefeningen/huiswerk maken en leren en goed corrigeren. - Als je de correctie op een nakijkboekje niet begrijpt, aarzel niet om verduidelijking te vragen aan je docent. - Soms zorgen docenten ervoor dat je huiswerk al in de les kunt maken. Probeer dat zo goed mogelijk te gebruiken zodat je je vragen meteen kunt stellen. En daardoor houd je tijd over voor het leerwerk thuis. - KORTOM: ACTIEF MEEDOEN 12

13 Ook belangrijk! Voor veel leerlingen is Frans een nieuwe, onbekende taal, waardoor het in het begin soms best moeilijk is om de woordjes te leren. Hieronder vind je een heleboel tips die je kunt gebruiken bij het leren van de woordjes, waardoor het vast wel gaat lukken! 1. GROEPJES MAKEN: Probeer niet in één keer alle woordjes die je moet leren te onthouden, maar verdeel de lijst in groepjes van bijvoorbeeld 5, 7 of 8 woorden. Leer eerst één groepje en ga pas verder met het volgende groepje als je het eerste groepje kent. Ken je het tweede groepje ook, herhaal dan het eerste en tweede groepje vóór je met een derde groepje verder gaat, enzovoort. 2. VOLGORDE: Leer de woorden niet steeds in dezelfde volgorde, want anders loop je het risico een woord alleen te herkennen als je het woord dat daarvoor in de lijst stond hoort of ziet. Dit kan natuurlijk prima door een overhoorprogramma te gebruiken. 3. TIJD: Leer het liefst niet langer dan ongeveer 10 minuten achter elkaar, want na een tijdje neem je niets meer op. Je leert veel meer als je 3x 10 min. woorden leert en tussendoor maakwerk of iets anders doet, dan wanneer je 30 min. achter elkaar woorden leert. 4. LIDWOORDEN: Leer woorden altijd meteen met het lidwoord erbij zodat je meteen onthoudt of het woord mannelijk (le) of vrouwelijk (la) is. Als je dat moeilijk vindt, kan het helpen om met een kleur aan te geven of de woorden mannelijk of vrouwelijk zijn (bijv. alle blauw gemarkeerde woorden zijn mannelijk en alle rood gemarkeerde woorden zijn vrouwelijk). 5. UITSPRAAK: Het is ook heel belangrijk om te weten hoe je de woorden die je moet leren uit moet spreken, anders verstaat niemand je als je Frans gaat spreken en versta jij het Frans ook niet! Oefen dit steeds als je woordjes leert ook met de CD s die bij het boek horen, door de woordjes hardop na te spreken. De CD is bij je docent te krijgen. Op is er ook een uitspraakhulp. Door naar de woorden te luisteren en meteen de vertaling hardop te zeggen train je jezelf in luistervaardigheid en overhoor je jezelf ook meteen. 6. SCHRIJVEN: Overhoor jezelf ook schriftelijk. Schrijf de woorden die je niet in één of twee keer goed had op een lijstje en oefen die woorden net zo lang tot je ze foutloos schrijft. 7. ACCENTEN: De accenten die op de woorden staan zijn belangrijk voor de uitspraak, dus die moet je er ook goed bij leren. Deze regels/ezelsbruggetjes kunnen je daarbij helpen: 13

14 * Accent grave (è) of accent aigu (é)? à / ù : het accent op de a of u staat altijd dezelfde kant op (van boven naar beneden), op de i en o komt het niet voor. é / è: alleen op de e kunnen beide accenten voorkomen. De richting van het accent maakt een klankverschil. Een handig ezelsbruggetje hierbij is de klok: klinkt als elf klinkt als een * Accent circonflexe (^)? Dit accent kan op alle klinkers voorkomen. 8. EZELSBRUGGETJES: Soms kan het helpen om bij het leren ezelsbruggetjes te verzinnen, vooral als het je niet meteen lukt een woord te onthouden. De makkelijkste manier is om te kijken of het woord dat je moet leren op een woord lijkt dat je al kent, bijvoorbeeld uit het Engels (Fr: le village / Eng: the village) of het Nederlands (Fr: donner / Ned: geld doneren). Lukt dat niet, dan is het soms mogelijk om een omweg te verzinnen waardoor je het toch kunt onthouden: au revoir / ooievaar ; fauteuil / foute uil. 9. MOEILIJKE WOORDEN: Naast het bedenken van ezelsbruggetjes, kan het ook helpen om moeilijke woorden te groeperen. Dit kan door woorden die elkaars tegenstelling zijn tegenover elkaar te zetten (grand = groot / petit = klein). Je kunt ook woorden die met elkaar te maken hebben, maar niet precies hetzelfde zijn naast elkaar zetten (le village = het dorp / la ville = de stad). Ook kun je woorden die qua klank op elkaar lijken bij elkaar zetten (la ville / la fille). Op deze manier haal je ze minder snel door elkaar. 10. KAARTENBAK: Soms zijn er woorden die je na veel oefenen nog niet goed kent. In dat geval is het handig om ze op losse kaartjes te schrijven, met voorop het woord en achterop de betekenis. Die kaartjes stop je dan in een bakje/doosje met 2 of meer vakken. Elke keer als je woorden gaat leren herhaal je ook de woorden uit de kaartenbak. Ken je het woord, dan stop je het kaartje in het 2 e vakje. In het 1 e vakje laat je de kaartjes van de woorden die je nog niet kent. De kaartjes uit het 1 e vakje blijf je herhalen. De kaartjes uit het 2 e vakje herhaal je af en toe, om te zien of je de woorden nog kent. Blijk je sommige woorden niet meer te kennen, dan stop je de kaartjes weer terug in het 1 e vakje. HERHALING: Herhaling is bij het leren van een taal heel belangrijk. Herhaal ook eens de woorden uit een vorig hoofdstuk of werk met de kaartenbak die bij 10 beschreven staat. 14

15 Duits Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Woorden SCHRIJVEN (WRTS is een controlemiddel en GÉÉN leermiddel) Veel oefenen (grammatica) Veel herhalen (woorden en grammatica) Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? R, T1 en T2 en heel soms I Vertaaloefeningen (woordenschat) Invuloefeningen (grammatica) Een combinatie van beide, bv een mailtje of een kort briefje schrijven Hoe kunnen anderen de leerling helpen bij de voorbereiding? Afvragen, waarbij de leerling dan de woorden schrijft en/of spelt. Samen Duitse films/series kijken evt. met de Nederlandse of Duitse ondertiteling aan. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? NIET uitstellen, op tijd beginnen en bijhouden Oefen-/leermateriaal bewaren/controleren Woordenlijsten rubriceren (bv. Alle mannelijke, vrouwelijke en onzijdige woorden bij elkaar zetten) Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Aantekeningen overnemen van het bord (dus NIET met je mobieltje fotograferen) Oefeningen/huiswerk maken en leren en goed corrigeren KORTOM: ACTIEF MEEDOEN 15

16 Klassieke talen Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Deze worden van te voren verstrekt in de klas aan de leerlingen. Aantal en aard zijn afhankelijk van de toets. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Proefvertaling maken of vragen maken bij gelezen teksten of er is een grammatica proefwerk. Je kunt inhoudsvragen of grammaticavragen verwachten. De opzet van een toets wordt meestal meegedeeld. Hoe kunnen anderen(bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Samenwerken, samen leren, elkaar stof uitleggen en bevragen. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? De stof bijhouden. Je kunt terugkijken naar vorige toetsen. Verder is het handig om en minimum aantal opgaven, oefenzinnen en oefenteksten maken. Stel vragen in de les en reflecteer op gemaakte fouten. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Doe actief mee, stel direct vragen over zaken die je niet snapt. Ga na of je de uitleg begrijpt en of je genoeg oefenmateriaal hebt. 16

17 Aardrijkskunde Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Lees de stof een paar dagen van te voren door en sla het boek dicht. Vraag je af: kan ik in eigen woorden uitleggen waarom dingen zijn zoals ze zijn? Alles wat je niet kunt uitleggen, moet je nazoeken en nog een keer oefenen in de dagen erna. Kijk ook bepaalde uitlegvragen in het werkboek / je schrift nog eens na. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Vragen waarin je in een paar regels (dus niet kort) zaken moet uitleggen. Hoe kunnen anderen de leerling helpen bij de voorbereiding? Begrippen overhoren heeft niet zo heel veel zin. Daar vragen we bijna nooit letterlijk naar. Wat wel helpt is doorvragen bij uitlegvragen. Bijvoorbeeld: Waarom is het in Nederland warmer dan in IJsland? Misschien zeg je dan: IJsland ligt dichter bij de Noordpool. Het is handig als iemand dan vraagt: Maar waardoor is het daardoor dan warmer in Nederland? Dan zeg je bijvoorbeeld: Nederland ligt verder van de noordpool en dichter bij de evenaar. Hoe dichter bij de evenaar, hoe warmer het is, doordat op de evenaar de zon rechter inschijnt dan op de Noordpool (waar de zon schuin, laag aan de hemel, staat = minder krachtig). Als je dat in eigen woorden kunt vertellen, heb je het (voldoende) begrepen. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Tijdig beginnen, vragen stellen over onduidelijkheden in de les of de tekst. Bij het werkboek staat aan het einde van elke paragraaf een overzicht van wat je moet kennen en kunnen en welke tekstboek- en basisboekstukjes belangrijk zijn. Check van alle zaken die daar genoemd worden, of je ze begrijpt / kan uitleggen. Welke tips kun de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Goed opletten tijdens de nabespreking van opgaven, omdat we daar vaak voorbeelden geven van hoe je nette (niet te korte) antwoorden moet noteren. 17

18 Geschiedenis Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Doe iets met de stof: alleen lezen of van buiten leren is niet genoeg. Om jaartallen en gebeurtenissen uit het hoofd te leren, helpt het ook om die op te schrijven. Verder helpt het volgende: 1. Deel de stof in blokken, niet alles in één keer leren, 2. Leer de witte bladzijden uit je leerboek, leer de begrippen en de samenvattingen aan het einde van een hoofdstuk, 3. Op Magister vind je aantekeningen en filmpjes die je kunt gebruiken, 4. Maak eventueel zelf een samenvatting of bedenk vragen over de tekst, 5. Bekijk de opdrachten in het opdrachtenboek, 6. Laat je thuis overhoren. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Bij geschiedenis krijg je ook veel open vragen, die open vragen moet je met een goedlopende zin beantwoorden. Het is dus belangrijk dat je de vraag leest en je antwoord ook goed formuleert. Ook krijg je vragen bij bronnen, dat zijn afbeeldingen en kleine teksten uit het verleden, die moet je dan goed bestuderen en daar moet je vragen bij beantwoorden. Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Bij geschiedenis is begrijpend lezen erg belangrijk, dus als je aan het leren bent is het fijn als iemand anders met je kan controleren of je begrepen hebt wat je net gelezen hebt. Ook het overhoren van de, uit het hoofd geleerde, lesstof is een handig idee. Zo weet je zeker dat je de stof van buiten kent of niet. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Zorg dat je de tekst uit het boek goed doorgelezen hebt, vraag alle moeilijke woorden of zinnen aan je docent, ouders of zoek op wat ze betekenen. Maak dan een samenvatting van de stof en ga die leren. Laat je overhoren door je ouders of iemand anders en leer dan nog eens wat je niet wist tijdens de overhoring. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? In de les worden veel van de studievaardigheden uitgelegd, let goed op en neem eventuele aantekeningen nauwkeurig over in je schrift. Dan kun je ze bij het leren makkelijk terug vinden. 18

19 Stel vragen aan je docent: niet bang zijn om iets te vragen want alleen door te vragen kom je erachter wat het antwoord is. Bereid een paragraaf alvast zelf thuis voor. En tot slot: goed opletten bij de uitleg en bij documentaires Ook belangrijk! Ieder jaar beginnen we met het herhalen van bepaalde vaardigheden, zoals bronanalyse en het beantwoorden van open vragen. 19

20 Economie Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Na lezen cq leren van de stof, opgaven maken zonder de uitwerking erbij te pakken. Bij moeilijkheden de uitwerking erbij nemen. Rekenvaardigheden blijven herhalen. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Openvragen en meerkeuzenvragen. Reproduceren en toepassen van de behandelde stof. Begrippen leren kennen en in je eigen woorden kunnen omschrijven. Hoe kunnen anderen de leerling helpen bij de voorbereiding? Probeer de begrippen te verwoorden in je eigen woorden zodat jouw ouders het ook begrijpen. Rekenvaardigheden herhalen. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Samenvatten in eigen woorden meteen na de behandelde les. Opdrachten blijven herhalen ook al is er nog geen toets opgegeven. Begrippen uit voorgaande toetsen kunnen steeds terugkomen. Welke tips kun de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Meteen na de les een samenvatting maken in je eigen woorden. Vooraf aan de les de paragraaf thuis doorlezen en bij onduidelijkheden vragen stellen tijdens uitleg in de klas. Ook belangrijk! Nieuws volgen, de krant lezen 20

21 Scheikunde Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Deze beginnen al tijdens de lessen. - Doe mee. - Stel vragen als de stof onduidelijk blijft - Maak en corrigeer serieus je huiswerk. Stel ook hier evt. vragen over. - Kijk naar samenvattingen in het boek. (dik gedrukt) - Kijk naar kennen en kunnen in magister. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? - Deze lijken op de vragen uit je boek. - vragen die bij de stof horen - toepassingsvragen - voorbeeldproefwerk - Ook zijn er meerkeuze vragen (zeker bij de so s) Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? - Belangstelling tonen. (kost niets, kan iedereen) - stimuleren onduidelijkheden bespreekbaar te maken - uitleg evt. aanvullen (indien kennis aanwezig) - met je door de stof heenlopen, bijvoorbeeld m.b.v kennen en kunnen Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? - Begin op tijd. (dan kun je onduidelijkheden nog vragen) - maak je eigen samenvatting - zorg dat je de begrippen kent ( beide kanten op) - zorg dat je de stof ook begrijpt. (van buiten leren is niet voldoende) - kijk ook naar de resultaten van de practica - kijk extra naar de evt. rood gecorrigeerde antwoorden van je huiswerk - maak wat vragen van toepassingen en voorbeeldproefwerken - kijk naar het kennen en kunnen verhaaltje Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? - Speel de les mee - Blijf bij de les - Zorg dat je de stof begrijpt - Stel vragen indien nodig - Maak aantekeningen evt. overnemen van het bord - Maak en corrigeer je huiswerk serieus 21

22 Natuurkunde Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Leerwerk bestaat uit het doorlezen van aantekeningen en het leerboek en vervolgens het leren van: - Grootheden-, eenheden- en symbolentabel (zie ELO magister). Om formules te kunnen gebruiken, moet je weten welke grootheden, eenheden en symbolen bij elkaar horen. Dit wordt dan ook in elk PW en SO getoetst (vraag 1 van elke toets). - Begrippenlijst (achterin het schrift). Het wordt zeer veel makkelijker om te rekenen met begrippen (bv. Druk ), als je weet wat die begrippen nou echt betekenen. Formules worden dan ook opeens een stuk logischer. Begripsomschrijvingen worden dan ook in elk PW en SO getoetst (vraag 2 van elke toets). - Formules. In de derde klas krijgen de leerlingen bij elk PW echter een formuleblad erbij (NIET bij de SO s). Het leren van de tekst in het leerboek wordt vervolgens afgeraden. Het besteden van veel tijd aan het maken van samenvattingen ook, aangezien die tijd beter geïnvesteerd kan worden aan het oefenen van: - Leg uit - en berekensommen. - Omrekensommen (vraag 3 van bijna elke toets). - Opdrachten die in de les behandeld zijn. - Opdrachten die tijdens het huiswerk niet goed gingen. Het is belangrijk dat deze opgaven opnieuw gemaakt worden. We zien vaak tot onze verbazing dat leerlingen, bij het nakijken van hun werkboekopgaven, wel erbij schrijven dat ze een bepaalde vraag fout hadden (en het goede antwoord er netjes bij schrijven), maar die vraag vervolgens niet opnieuw geprobeerd hebben te maken, terwijl daar nou net de leerwinst te behalen valt. Er is niks zo efficiënt als leren van je fouten. - De diagnostische toets Test Jezelf aan het einde van elk hoofdstuk. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? - Vraag 1: Grootheden, eenheden en symbolen aan elkaar koppelen. - Vraag 2: Begripsomschrijvingen. - Vraag 3: Omrekenen. - Alle andere vragen: Berekenvragen (vaak met formule) en Leg uit -vragen. Hoe kunnen anderen (bijv. je ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? - Grootheden-eenheden-symbolen tabel elkaar afvragen. - Begripsomschrijvingen elkaar afvragen. - Samen rekensommen maken. 22

23 Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? - Tijdens uitleg: let op en maak altijd aantekeningen, stel een vraag wanneer je de uitleg niet begrijpt. - Zorg dat je in de eerste weken al de grootheden, eenheden en symbolen kent. Dit maakt het makkelijker voor je. - Wees altijd bezig met sommen maken, kijk goed na, zorg dat je de opdrachten gaat begrijpen. Ook belangrijk! De studiewijzer op magister bevat: - Kennen en kunnen-lijsten per hoofdstuk - Hulp bij berekensommen: stappenplan - Hulp bij omrekenen. - Hoe leer ik natuurkunde.pdf - Antwoorden en allerlei andere extra informatie. 23

24 Biologie Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Wacht niet met leren tot een avond voor de toets. Maak de diagnostische toets uit het boek en gebruik het oefenmateriaal dat de docenten je aanreiken. Kijk vervolgens welke stof je al wel beheerst en welke nog niet. Alleen die laatste moet je nog eens bestuderen. Hoe? Zie punten 4 en 5. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Bij biologie moet je ten eerste veel woorden (biologische begrippen) kennen. Deze begrippen zijn in het tekstboek gekleurd. Vervolgens moet je weten wat deze termen met elkaar te maken hebben (samenhang). Tenslotte moet je de begrippen en hun samenhang kunnen toepassen in nieuwe situaties (bv. Een stuk tekst over een ziekte of een natuurgebied). Je kunt vier soorten vragen verwachten. 1. Kun je een biologisch begrip herkennen (in een nieuwe situatie)? 2. Kun je de samenhang tussen de begrippen herkennen (in een nieuwe situatie)? 3. Kun je de begrippen en hun samenhang toepassen om in een nieuwe situatie een biologisch verschijnsel te verklaren? 4. In de bovenbouw komen daar inzichtelijke vragen bij. Daarbij moet je de biologische begrippen kunnen koppelen aan nieuwe begrippen (die dan wel bij de vraag worden uitgelegd). - De nieuwe situaties worden vaak beschreven in een stuk tekst. Maar het kunnen ook afbeeldingen zijn (tekeningen, foto s). - Toetsen zijn altijd een mengeling van meerkeuze vragen en open vragen. - Van brugklas naar examenjaar worden steeds minder vragen van soort 1 en 2 (herkennen) gesteld en steeds meer vragen van soort 3 en 4 (toepassen). Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Als je een begrip niet begrijpt of de samenhang tussen de begrippen niet begrijpt, vraag dan iemand anders om het uit te leggen. Als het anders wordt uitgelegd dan in het boek of door de docent, kan het wel duidelijk worden. Als je moeite hebt met toepassen, kijk dan met anderen naar de opgave. In alle gevallen is het belangrijk dat je gebruik maakt van de docent. Start daar wel op tijd mee. Zorg ervoor dat je tijdens de laatste les voor een toets alles hebt doorgenomen. Dan kun je de docent nog vragen stellen. 24

25 Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Sommige begrippen onthoud je misschien gemakkelijk. Maak van lastige begrippen een lijst en zet er een beschrijving achter en een voorbeeld (dat kan ook bijv. een tekening zijn) dat voor jou erg duidelijk is. De biologische begrippen hangen met elkaar samen. Deze samenhangen worden in de bovenbouw steeds ingewikkelder. Het wordt dan belangrijk een schema van deze samenhang te maken. Anders zie je door de bomen het bos niet meer. Hoe dat moet leer je in de les, vraag je docent om het schema te controleren. Vervolgens moet je de begrippen kunnen toepassen. Veel opdrachten in het boek gaan hier over. Wacht daar niet mee tot vlak voor de toets. Zie ook het volgende punt. Afbeeldingen zijn belangrijk in de biologie. Bekijk die goed. Ze laten vaak duidelijk zien wat een begrip inhoudt of hoe de begrippen met elkaar samenhangen. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Zorg dat je je huiswerk hebt gemaakt. Als je opdrachten maakt, zijn er drie mogelijkheden. 1. Je begrijpt de vraag niet of weet het antwoord niet. Ook niet als je de tekst nog eens hebt nagelezen. Vraag de docent in de volgende les om uitleg. 2. Je weet het antwoord wel, maar als je het in de les nakijkt, blijkt het toch fout. Ook hier weer, maak gebruik van je docent en vraag om hulp en uitleg. 3. Je weet het antwoord wel en als je het in de les nakijkt, blijkt het inderdaad goed. Prima natuurlijk. Op deze manier ontdek je wat je wel en niet weet en kunt. Als je het huiswerk niet maakt, weet je dat niet. Dan kom je er tijdens de toets pas achter dat je kennis of vaardigheden mist. Maar dan is het te laat. 25

26 O&O Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? O&O heeft géén toetsen, wel presentaties aan de opdrachtgever aan het einde van een projectperiode. Er zijn 3 projecten per leerjaar. We vragen de leerlingen altijd om thuis te praten over het project. Spieken mag bij O&O, dat past bij de activerende, coachende didactiek: Jezelf iets nieuws aanleren gaat het beste door te spieken hoe een professional, een beroepsbeoefenaar dat doet: ouders kunnen helpen bij het vinden van een bekwaam persoon, passend bij het projectonderwerp, ze kunnen oefenpresentaties beoordelen en de bijbehorende eindresultaten [verslagen] controleren. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? I.p.v. een toets is er een presentatie. De eindpresentatie van een project moet voldoen aan de door de opdrachtgever aangereikte opdracht en eisen. Hierbinnen is iedere leerling met zijn/haar team heel vrij om er richting aan te geven. Ouders mogen kritisch meekijken en meedenken. Hoe kunnen anderen de leerling helpen bij de voorbereiding? O&O draait om competenties, één daarvan is samenwerken. Goede afspraken en weten van elkaar wie wat wanneer doet en af moet hebben is dus heel belangrijk. Elkaar kritisch aanspreken over afspraken al dan niet nakomen is een must! Ook elkaars geleverde werk nakijken hoort hier bij. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Start iedere les met een teamoverleg. Wie heeft wat thuis gedaan, controleer dit, wat draagt dit bij aan het eindresultaat. Leg alle afspraken vast conform de handleiding richtlijnen O&O-project. Deze handleiding is in CLASSROOM bij ieder project te vinden. Ook belangrijk! O&O is een ander vak dan alle andere vakken. De coachende didactiek vraagt een andere instelling van de leerling. De leerling moet ontdekkend en zelf reddend werken. Een vraag wordt met een wedervraag beantwoord, die de leerling moet triggeren iets nieuws en onbekends zelf eigen te maken. Spieken mag hier dus! Spieken kan, door zelf in studieboeken te duiken, door te zoeken op het digitale web [zie poster How to google in de technasiumwerkplaats], maar ook door zelf experts te zoeken. Naarmate ze in hogere klassen komen, is het zelf vinden van een expert een must. Leg je project uit en stel minstens de vraag: Hoe zou u, als ervaren persoon op dit gebied, dit probleem aanpakken?. 26

27 Cultuurstroom Omdat het vak Cultuurstroom geen toetsen afneemt, volgt hieronder ook een aangepaste pagina. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Goed opletten, actief luisteren, notities maken en vragen stellen. Klapper goed bijhouden (ook thuis)!!! Ook belangrijk! Het is belangrijk dat leerlingen goed plannen (vooral in klas 3 bij het gesamtkunstwerk) en dat leerlingen zich ook aan deze planning houden. Voor Cultuurstroom bestaat er een houdingenformulier. In de brugklas start je met tijd voor Talent en vanaf periode 2 starten de Cultuurstroomlessen en zul je meer over dit houdingenformulier te horen krijgen. Dit houdingenformulier is ook terug te vinden in de Studiewijzer Cultuurstroom op de ELO. 27

28 CKV Omdat het vak CKV geen toetsen afneemt, volgt hieronder een aangepaste pagina. Leerlingen stellen in klas 1, 2 en 3 een portfolio samen, o.a. bij de vakken O&O, Cultuurstroom en BV. Dit portfolio bevat ook de drie verslagen en entreebewijzen van de voorstellingen in de onderbouw (elk leerjaar ziet een voorstelling). Dit portfolio is het entree voor CKV in klas 4. Misschien dat je ook wel cultuurklapper zegt i.p.v. portfolio. Sinds dit schooljaar wordt het portfolio beoordeeld op de bovenstaande onderdelen. Het hebben van een portfolio en de staat ervan wordt beoordeeld met een o/v/g. Ontbreekt het portfolio, of als er nauwelijks te spreken valt van een portfolio, dan krijgen de leerlingen een vervangende opdracht. Jullie hoeven nu dus niet meer in de onderbouw een hele verzameling aan te leggen van al je culturele bezigheden, zoals bioscoopbezoeken, (culturele) vakanties, etc. Dit is geen verplichting meer; alleen de eerder genoemde onderdelen horen in het portfolio. Leerlingen die van plan zijn een creatief beroep te gaan uitoefenen, doen er wel verstandig aan om zoiets zelf bij te houden. De sectie CKV beoordeelt dit onderdeel echter niet meer. Toch heb je wel iets aan je portfolio, mits je dit goed gedaan hebt. Sinds vorig schooljaar mogen de drie genoemde verslagen van de onderbouwvoorstellingen in de bovenbouw meetellen als Culturele Activiteit (CA) voor het vak CKV, maar dan moet je wel aan het volgende hebben voldaan: hebben de leerlingen keurig deze verslagen gemaakt, de toegangskaartjes erbij gevoegd en dit alles in hun portfolio gestopt, dan geven deze verslagen vrijstelling voor de CA s: Per goedgekeurd verslag onderbouw kan er een CA als gedaan worden beschouwd. De onderbouwverslagen worden daarvoor nagekeken via een rubric en het gegeven cijfer telt dan mee cijfer voor een CA in het PTA. Heb je, om welke reden dan ook, niet meer je verslag en is het entreebewijs niet meer te overleggen, dan volg je het gebruikelijk lesprogramma dat voorschrijft dat er op 4 havo en 4 vwo elk 6 culturele activiteiten gedaan worden. Op 5 vwo komen daar nog twee bij, dus het vwo doet in totaal 8 CA s. Ook belangrijk! Ouders zouden hun kinderen wat betreft het vak CKV kunnen ondersteunen door ook de deadlines voor de CA s (verslagen van Culturele Activiteiten) mee in de gaten te houden. Ook in de onderbouw. Zorg ervoor dat uw kind de entreebewijzen bewaart. Kijk verder eens mee of uw kind zijn verslag gemaakt heeft. 28

29 Beeldende Vorming (onderbouw klas 1 t/m 3) Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Bij BV draait het om beeldende begrippen, leerlingen moeten deze begrippen kennen maar ook kunnen toepassen! Net als dat je bij een woord met betekenis bij een taal leert, is het belangrijk dat je de begrippen en hun betekenis 2 richtingen uit kent. Zorg ook dat je bij de begrippen naar de afbeeldingen in het boek kijkt. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? R- Letterlijk de betekenis van een begrip kunnen geven. (2 richtingen) T1 & T2 bijvoorbeeld een begrip kunnen uitleggen a.d.h.v. een afbeelding. I: bijvoorbeeld: een kunstenaar kunnen herkennen in een nieuwe afbeelding. Of bij vragen waar je een begrip moet uitleggen door zelf een tekening te maken. Of hele nieuwe kennis wordt gevraagd. Hoe kunnen anderen (bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Je kunt je laten afvragen, denk hierbij dus ook aan afbeeldingen en begrippen hierop toepassen. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Maak voor jezelf een oefentoets waarbij je RTTI vragen gebruikt. Zoek bij ieder begrip naast de betekenis een afbeelding waar duidelijk het begrip in te herkennen is. Je zou hier bijvoorbeeld kaartjes van kunnen maken. Een soort memory. Omdat de begrippen uit oudere toetsen steeds herhaald worden is het handig om de kaartjes te bewaren en her te gebruiken. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Goed opletten, actief luisteren, notities maken en vragen stellen. 29

30 Muziek Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Voor ons vak zijn een aantal tips geformuleerd voor de voorbereiding en uitvoering van een speelbeurt. Hoe studeer ik een speelstuk in? 1. Verdeel het speelstuk in kleinere delen om te oefenen bijvoorbeeld regel 1,dan 2, dan 3 en daarna Oefen de notennamen van regel 1 a. Kijk welke noten er staan (zoek het evt. nog eens op) b. Zeg de namen hardop. Snelheid is de secondewijder. c. Speel de noten zónder dat je de namen uitspreekt. d. Speel de noten terwijl je hardop de namen uitspreekt. Ø Spelen doe je altijd met 2 stokken, afwisselend met links en rechts. 3. Oefen het ritme van regel 1: a. Kijk hoe lang de noten duren. (zoek het evt. nog eens op) b. Spreek het ritme hardop uit: kwart kwart hal-ve. Snelheid is weer de secondewijder. c. Klap nu het ritme, of oefen het ritme op één noot, bijvoorbeeld de g. 4. Speel nu regel 1 met de juiste noten én het juiste ritme 5. Oefen dit net zolang totdat het perfect gaat. 6. Herhaal het stappenplan met regel, 2, 3 en Kan je het helemaal? Vraag de docent om uitbreiding. Afspraken over de speelbeurt - Een speelbeurt wordt altijd ruim van tevoren opgegeven. Noteer dit goed in je agenda. - Je oefent je speelbeurt regelmatig. Elke dag even. - Tijdens de speelbeurt speel je het ritme en de melodie correct en je speelt met 2 stokken. - Ook je gedrag tijdens de speelbeurt van andere leerlingen wordt meegenomen in de beoordeling. Je luistert, je praat niet, je leidt niemand af, je hebt respect voor de prestaties van je medeleerlingen. - Mocht je afwezig zijn op het moment van de speelbeurt, speel je in principe de eerstvolgende les jouw stukje, tenzij je een andere afspraak met je docent gemaakt hebt. 30

31 Levensbeschouwingen Welke tips zijn er voor de leerling voor het leren van de lesstof? Lees de aantekeningen in je werkschrift en de gemaakte opdrachten zorgvuldig door. Ongeveer 4 dagen van te voren door en sla het boek dicht. Vraag je af: kan ik in eigen woorden uitleggen waarom dingen zijn zoals ze zijn? Alles wat je niet kunt uitleggen, moet je nazoeken en nog een keer oefenen in de dagen erna. Kijk ook bepaalde uitlegvragen in het werkboek / je schrift nog eens na. Wat voor soort vragen kan de leerling verwachten bij een toets? Vragen waarin je in een paar regels (dus niet kort) zaken moet uitleggen. Hoe kunnen anderen(bijv. ouders) de leerling helpen bij de voorbereiding? Centrale begrippen zijn van belang om bij moeilijke levensvragen, bestaansvragen, tot een helder inzicht te kunnen komen Door op socratische wijze door te vragen helpen wij leerlingen hun eigen standpunt te ontwikkelen naar aanleiding van doorvraagvragen /uitlegvragen te stellen. Bijvoorbeeld: Waarom vind je dat belangrijk? Leg eens uit aan de hand van argumenten waarom je dat zo vindt. De manier vragen leidt tot bewustwording en vergroting van inzicht bij de gestelde toetsvragen. Het mede daardoor makkelijker tel leren en toe te passen. Hoe kan de leerling zelf de toets voorbereiden? Tijdig beginnen, vragen stellen over onduidelijkheden in de les of de tekst. Bij het werkboek Standpunt staat aan het einde van het hoofdstuk, de slotparagraaf een overzicht van wat je moet kennen en kunnen en welke tekstboek- en basisboekstukjes belangrijk zijn. Controleer van alle zaken die daar genoemd worden, of je ze begrijpt / kan uitleggen. Bij twijfel, vraag je docent. Welke tips kan de leerling gebruiken bij het volgen van de les? Goed opletten tijdens de nabespreking van opgaven, omdat we daar vaak voorbeelden geven van hoe je nette (niet te korte) antwoorden moet noteren. 31