MFO Medisch Farmaceutisch Overleg

Transcriptie

1 MFO Medisch Farmaceutisch Overleg Wat is een MFO en hoe kan het in de praktijk worden gerealiseerd in RVT s? 1

2 Inhoudstafel WAT VIND JE IN DIT DRAAIBOEK?... 3 INLEIDING WAT IS MFO? DOEL VAN MFO? WIE BETREK JE IN EEN MFO? Profiel deelnemers Arts CRA Apotheker Verpleegkundige Taakomschrijvingen van de bijzondere functies Gespreksleider Secretaris 7 4. VOORBEREIDING EN ORGANISATIE VAN HET MFO Voorbereiding van het MFO Initiatief voor het opstarten van een MFO Opstellen van de agenda Bij een eerste MFO Bij een volgend MFO Uitnodiging Organisatie van het MFO Praktische organisatie Locatie Gebruik van beeldend materiaal Verloop van het MFO Aanvang eerste MFO Aanvang volgend MFO Bespreking agendapunten Nemen van beslissingen Praktische uitwerking van beslissingen door werkgroepen Afsluiting MFO EVALUATIE [2] Evaluatie = controle Evaluatie = een proces van continue kwaliteitsverbetering Evaluatieformulier deelnemers MFO REFERENTIES

3 WAT VIND JE IN DIT DRAAIBOEK? WAT Wat is MFO? - overleg tussen apotheker, arts, (hoofd)verpleegkundigen - over medicatie en patiëntenzorg gerelateerde onderwerpen WAAROM Doel van MFO? - therapeutische kwaliteit patiëntenzorg optimaliseren - bijdragen tot een rationeel, economisch en veilig geneesmiddelenbeleid - samenwerking tussen verschillende zorgverleners bevorderen WIE Wie betrek je in een MFO? - arts - CRA - apotheker - (hoofd)verpleegkundigen - anderen HOE Voorbereiding en organisatie MFO - voorbereiding van het MFO (schema 4.1) - organisatie van het MFO (schema 4.2) EVALUATIE - korte evaluatie vorig MFO - een beslissing opnieuw evalueren na een langere periode - evaluatieformulier deelnemers MFO 3

4 Inleiding Wat houdt een Medisch Farmaceutisch Overleg (MFO) in en hoe kan het in de praktijk worden gerealiseerd in RVT s? In dit draaiboek worden deze vragen beantwoord. Uit proefondervindelijk onderzoek blijkt dat er in veel RVT s een gebrek aan communicatie is tussen de verschillende zorgverleners, voornamelijk op het vlak van medicatie. Om dit knelpunt aan te pakken, zou een structuur aangebracht kunnen worden onder de vorm van een MFO. Hierbij zouden zowel apotheker, artsen als hoofdverpleegkundigen aanwezig moeten zijn. Op deze manier kunnen zij gestructureerd communiceren over problemen om gezamenlijk tot een gefundeerde beslissing te komen. MFO kan zo de meerwaarde van een goed medicatiebeleid binnen een RVT benadrukken waardoor de zorg voor de patiënt geoptimaliseerd wordt. [1] MFO is niet vrijblijvend, maar het heeft tot doel knelpunten op te lossen. Alle betrokkenen moeten bereid zijn om concreet iets aan te pakken en/of te veranderen op basis van de bespreking. De kracht van het MFO is dat er telkens geëvalueerd zal worden of een bepaalde afspraak werd nagekomen en of dit in de praktijk geleid heeft tot veranderingen en/of verbeteringen. Deze bundel werd opgesteld als een draaiboek voor de apotheker om MFO in de praktijk op te starten binnen het RVT en dit in goede banen te leiden. 4

5 1. Wat is MFO? Een Medisch Farmaceutisch Overleg (MFO) is een overleg tussen arts, apotheker en andere zorgverstrekkers betrokken bij de verzorging van de patiënt in het RVT. De onderwerpen van het MFO worden bepaald door de deelnemers. Bij de keuze van deze onderwerpen kan uitgegaan worden van een verbetering van het medicatiebeleid. Mogelijke doelstellingen die hiermee bereikt kunnen worden: - verbeteren van de kwaliteit van voorschrijven - stimuleren van rationeel geneesmiddelengebruik - opstellen van een gemeenschappelijk farmacotherapiebeleid - bespreken van nieuwe therapieën - farmaco- economisch verantwoord voorschrijven (kostenbeheersing) - uniformiseren van de informatie naar de patiënt - bespreken van knelpunten en oplossingen rond therapiekeuze - opvolgen van reeds genomen maatregelen - aanpassingen van het RVT formularium Doel van MFO? Een MFO heeft tot doel de therapeutische kwaliteit van de patiëntenzorg te optimaliseren. Dit kan door het wegwerken van knelpunten en de keuze van een behandeling te bevorderen die geschikt, veilig, haalbaar en betaalbaar is. MFO kan bijgevolg bijdragen tot een rationeel, economisch en veilig geneesmiddelenbeleid. Het bevordert bovendien de samenwerking tussen de verschillende zorgverleners die betrokken zijn bij het verzorgingsproces van de patiënt. 5

6 3. Wie betrek je in een MFO? Om de therapeutische kwaliteit van de patiëntenzorg te bevorderen is het belangrijk dat er een goede communicatie is tussen de verschillende zorgverleners. In een MFO moeten dus zeker artsen, verpleegkundigen en de apotheker betrokken worden. Zij zijn immers de sleutelfiguren die betrokken zijn bij het zorgproces van de patiënt. De groep voor een MFO in het RVT blijft best beperkt. Kleine groepjes van zes tot acht personen zijn ideaal. Uitbreiden kan nuttig zijn indien het MFO goed georganiseerd wordt. Het is gewenst dat alle deelnemers steeds aanwezig zijn. Afhankelijk van de agendapunten van een MFO kunnen andere zorgverleners betrokken worden zoals verzorgenden, kinesisten, ergotherapeuten, [2]. Het MFO wordt geleid door een gespreksleider (voorzitter); de secretaris is verantwoordelijk voor de uitnodiging en het verslag. 3.1 Profiel deelnemers Hieronder wordt voor elk van de beroepsgroepen een korte taakomschrijving gegeven. Dit kan helpen om te interpreteren waarom deze zorgverleners deel uitmaken van de kerngroep van het MFO en vanuit welke achtergrond zij daar aan deelnemen Arts Artsen hebben kennis van de ziekteleer en van de diagnostische en therapeutische mogelijkheden van de verschillende klinische disciplines. Van artsen mag verwacht worden dat zij hun diagnostische en therapeutische strategieën zoveel mogelijk baseren op wetenschappelijke evidentie. Bovendien hebben ze inzicht in de problemen van de gezondheidseconomie en de nationale organisatie van het gezondheidszorgsysteem. [3] CRA In elk RVT is er een coördinerend en raadgevend arts. Dit is een huisarts die bij voorkeur een bijkomende vorming heeft in de gerontologie. Hij heeft zowel een medische als een bijscholings- en vormingstaak. De medische taak omvat de coördinatie en organisatie in relatie met het medisch personeel: overlegvergaderingen met behandelende artsen, continuïteit van medische zorg, samenstelling en bijhouden van medische dossiers van behandelende artsen, medische activiteiten bij ziektetoestanden die gevaar opleveren voor personeel en bewoners, zorgbeleid en redactie en gebruik van het geneesmiddelenformularium. 6

7 De bijscholings- en vormingstaak omvat de organisatie van en het meewerken aan bijscholingsactiviteiten voor behandelende artsen, verpleegkundigen, verzorgend en paramedisch personeel. Daarnaast werkt de CRA ook mee aan de uitbouw van een algemeen hygiënebeleid en besteedt hij aandacht aan de palliatieve uitrusting en opleiding. [4] Apotheker De apotheker heeft een bijzondere taak in de eerstelijnsgezondheidszorg: van het verstrekken van medicatie tot het bevorderen van een juist en effectief geneesmiddelengebruik. De apotheker is de persoon bij uitstek om patiënten en artsen te adviseren over het gebruik van geneesmiddelen, de eventuele nevenwerkingen en interacties. Hij heeft de nodige competenties om het vervolg van de behandeling op te volgen en indien nodig een aanpassing van de medicatie voor te stellen. [5] Verpleegkundige De geriatrische verpleegkundige staat in voor de zorg aan ouderen en hanteert hierbij zijn specifieke kennis en vaardigheden. De verpleegkundige heeft een observerende en signalerende taak. Hij is in staat veranderingen naar waarde te schatten en de noodzakelijke maatregelen te nemen. De vragen naar zorg zijn complex omwille van de vaak multiple pathologie met niet specifieke symptomen. Het is de taak van de verpleegkundige om de zorg over de gezondheid en het welzijn van de bewoner te optimaliseren. De verpleegkundige werkt zowel als lid van het eigen team (intra) en als lid van het multidisciplinaire team (inter)professioneel samen om de visie en de doelen van het beleid en de zorg te realiseren. [6] 3.2 Taakomschrijvingen van de bijzondere functies Gespreksleider De gespreksleider leidt de vergadering in goede banen. Hij zorgt ervoor dat de beslissingen binnen een redelijke termijn worden genomen, rekening houdend met de verschillende standpunten. Hij formuleert en motiveert de beslissingen genomen binnen het MFO Secretaris De secretaris zet de agendapunten op papier en zorgt voor de verspreiding ervan. Hij noteert de beslissingen en conclusies en verzorgt de correspondentie. Het noteren van het verslag kan schriftelijk 7

8 of elektronisch gebeuren. Hij is ook verantwoordelijk om achteraf het verslag aan alle deelnemers te bezorgen. Deze verantwoordelijkheden worden onderling verdeeld op het eerste MFO. Het kan gaan om vaste functies, maar er kan ook geopteerd worden voor een doorschuifsysteem waarbij de verschillende betrokkenen om beurt de rol van voorzitter / secretaris opnemen. 4. Voorbereiding en organisatie van het MFO 4.1 Voorbereiding van het MFO INITIATIEF - apotheker en/of arts - contact opnemen met andere betrokkenen in het RVT OPSTELLEN AGENDA duidelijke vermelding agendapunten + doelstellingen 1 ste MFO - door arts en apotheker Volgend MFO - voorstellen agendapunten door alle betrokkenen op einde van het vorige MFO UITNODIGING - opgesteld en verspreid door de secretaris - bevat datum, plaats, tijdstip en agendapunten Initiatief voor het opstarten van een MFO Zowel de artsen als apothekers verbonden aan het RVT beschikken over voldoende capaciteiten om een MFO in het RVT op te starten. Indien de arts of de apotheker voldoende gemotiveerd is om meer betrokken te raken bij het medicatiebeleid binnen het RVT, is het in eerste instantie belangrijk dat er 8

9 contact opgenomen wordt met de andere betrokkenen. Dit contact kan telefonisch, schriftelijk of persoonlijk verlopen. Het is aangeraden om hierbij rekening te houden met de praktische haalbaarheid en de manier van werken in het RVT. Een goede communicatie en een vlotte samenwerking tussen alle betrokkenen is immers noodzakelijk voor het opstarten van een succesvol MFO Opstellen van de agenda Bij een eerste MFO Na het eerste contact is het aangewezen dat de arts en de apotheker samen zitten om de agenda van het eerste MFO op te stellen. Een van hen kan de eerste keer de taak van gespreksleider op zich nemen. De agendapunten voor een eerste MFO kunnen gekozen worden door de initiatiefnemende arts en apotheker op basis van problemen uit de dagdagelijkse praktijk in het RVT. Het is belangrijk bij een eerste MFO een onderwerp te kiezen dat vrij concreet is, zodat iedereen vanuit zijn eigen expertise een bijdrage kan leveren en het overleg tot een verbetering van de praktijk leidt. Meer in het algemeen is het aangeraden om zich per MFO te beperken tot een drietal onderwerpen, zodat het MFO gepland kan worden binnen een tijdspanne van 1,5 uur Bij een volgend MFO Het is mogelijk om op het einde van elk overleg nieuwe agendapunten voor een volgend MFO voor te stellen. De agendapunten worden vastgelegd door de gespreksleider en iedere deelnemer aan het volgende MFO bereidt zich in de mate van het mogelijke voor (nadenken over het onderwerp, raadplegen vakliteratuur, praktijkvoorbeeld,...). Het is de taak van de secretaris om de uiteindelijke agenda op papier te zetten en de taak van de gespreksleider om het volgende MFO in goede banen te leiden Uitnodiging De secretaris stelt een uitnodiging op en verspreidt deze voldoende op voorhand onder de deelnemers voor het volgende MFO. In deze uitnodiging wordt duidelijk de datum, plaats en tijdstip vermeld voor het volgende overleg. Het is wenselijk om de agendapunten bij te voegen en telkens concreet aan te geven wat het doel van de bespreking is, zodat iedereen zich hierop kan voorbereiden. Het verspreiden van deze uitnodiging kan per post, of door het uithangen van een papier in een centrale ruimte. De verspreiding van deze uitnodiging gebeurt ten laatste een week op voorhand. Voorbeeld van een uitnodiging met agendapunten: 9

10 BETREFT: uitnodiging MFO Beste, U bent vriendelijk uitgenodigd op het volgende MFO. De praktische informatie vindt u hieronder. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen. Datum: 15 december 2008 Locatie: vergaderzaal 1, 1 ste verdieping RVT t Madeliefje Beginuur: 12u00 Geschatte einduur: 13u30 Broodjes worden voorzien. Agendapunten: 1. Bespreking formularium Doel: overeenkomst over de procedure voor het toevoegen van geneesmiddelen aan het formularium 2. Bespreking probleem achterstallige voorschriften Doel: nagaan waar het knelpunt zit en aftoetsen van mogelijke oplossingen 3. Bespreking probleem ontbrekende SIS-kaarten Doel: nagaan waar het knelpunt zit en aftoetsen van mogelijke oplossingen Apr. F. Farmaceuticos, voorzitter Dr. K. Universitas, secretaris 10

11 4.2 Organisatie van het MFO PRAKTISCHE ORGANISATIE Locatie - bereikbaarheid - zitplaatsen - multimedia aansluitingen - catering Gebruik beeldend materiaal brochures, powerpointpresentatie, krijt- of magnetisch bord, demonstratiemateriaal VERLOOP MFO Aanvang 1 ste MFO - aanstellen secretaris + gespreksleider - aantal MFO s per jaar vastleggen - afspraken i.v.m. afwezigheden Aanvang volgend MFO - optekenen aanwezigheden - korte evaluatie vorig MFO Agendapunten bespreken - probleem schetsen - onderwerp omkaderen - discussie - afronden Beslissingen nemen - afspraken maken i.v.m. rechtsgeldigheid - eventueel uitstellen tot volgend MFO Uitwerking a.d.h.v. werkgroepen - deelnemers van het MFO + externen - verslag uitbrengen op volgend MFO Afsluiten - opstellen agenda volgend MFO - vastleggen datum, tijdstip + locatie volgend MFO - secretaris maakt en verspreidt het verslag 11

12 4.2.1 Praktische organisatie Locatie Voor de MFO bijeenkomst moet er gezocht worden naar een geschikte ruimte. Zorg ervoor dat: - er voldoende zitplaatsen zijn voor alle deelnemers - alle deelnemers elkaar kunnen zien - de deelnemers aan tafels zitten - er geen andere activiteiten in dezelfde ruimte plaatsvinden - de deelnemers niet worden gestoord - er geen geluidsoverlast van buiten is - er voldoende mogelijkheden zijn om gebruik te maken van multimedia Kies een ruimte die voor alle deelnemers van het MFO vlot bereikbaar is. Een aparte vergaderruimte in het RVT zelf kan bijvoorbeeld een goede keuze zijn. Het is aangewezen om tijdens het MFO een drankje te voorzien zoals koffie, thee of frisdrank. Indien het overleg doorgaat tijdens de middagpauze is het aangenaam als er broodjes voorzien worden. De financiering hiervoor moet zeker besproken worden. De verantwoordelijke voor deze functies wordt aangesteld tijdens het vorige MFO. Dit hoeft niet steeds dezelfde persoon te zijn. Het verzorgen van de catering kan eventueel uitbesteed worden aan externen, zoals bijvoorbeeld het keukenpersoneel Gebruik van beeldend materiaal Voor de bespreking van sommige agendapunten en de verslaggeving door de werkgroepen (zie Praktische uitwerking van beslissingen door werkgroepen) kan het nuttig en aangenaam zijn om gebruik te maken van ondersteunend beeldend materiaal. Dit kan door middel van brochures, korte powerpointpresentaties die maximum tien minuten duren, of door gebruik te maken van een krijten/of magnetisch bord. In sommige gevallen is het gebruik van demonstratie materiaal ondersteunend. Ook het kunnen raadplegen van informatie op internet kan zinvol zijn; hiervoor is het echter noodzakelijk dat er een internetaansluiting aanwezig is. 12

13 4.2.2 Verloop van het MFO Aanvang eerste MFO Bij een eerste MFO wordt een gespreksleider en een secretaris aangesteld. Men spreekt af met welke regelmaat een MFO georganiseerd wordt. Het is aangewezen om tussen de vier en zes keer per jaar samen te zitten zodat de opvolging en evaluatie regelmatig gebeurt. Het is belangrijk om afspraken te maken over afwezigheden. Zo kan afgesproken worden dat wanneer één van de leden om een geldige reden niet aanwezig kan zijn op de afgesproken dag, hij dit minstens een drietal dagen op voorhand moet laten weten aan de secretaris. Deze kan dan beslissen om het MFO uit te stellen indien meer dan 1/4 van de vaste deelnemers van het MFO afwezig zullen zijn. De secretaris probeert de andere deelnemers minstens een dag op voorhand op de hoogte te brengen van het uitstel. Er wordt dan onmiddellijk een nieuwe datum voorgesteld door de secretaris Aanvang volgend MFO Bij de start van de vergadering worden aanwezigheden opgetekend, dit wordt door de secretaris in het verslag genoteerd. In principe zijn altijd alle vaste deelnemers (arts, CRA, apotheker, hoofdverpleegkundige, verpleegkundige) aanwezig. Indien door onverwachte afwezigheden minder dan 75% van de vaste deelnemers aanwezig zijn, wordt het nemen van beslissingen best uitgesteld. Door het optekenen van aanwezigheden kan nagegaan worden welke andere zorgverleners betrokken zijn bij het nemen van beslissingen op het MFO. Vervolgens kan een korte evaluatie van het vorige MFO plaatsvinden op basis van het verslag dat eerder verspreid werd. De genomen beslissingen worden geëvalueerd en kunnen eventueel aangepast worden Bespreking agendapunten Daarna overloopt de gespreksleider de agendapunten die aan bod zullen komen. Per agendapunt schetst hij het probleem en geeft hierbij zoveel mogelijk informatie om het probleem te kaderen. Nadien wordt er ruimte gelaten om te discussiëren. Aangezien de tijd voorzien voor een MFO vrij beperkt is, behoort het tot de taak van de gespreksleider om de onderwerpen tijdig af te ronden. Hij probeert dan een conclusie te verwoorden op basis van de argumenten die tijdens de discussie aangehaald werden door de deelnemers van het MFO. Tijdens dit stadium van het MFO kunnen er ook beslissingen genomen worden Nemen van beslissingen Het is belangrijk om vooraf af te spreken op welke manier een beslissing genomen zal worden. Men kan dit op verschillende manieren doen, bijvoorbeeld door het opsteken van handen of anoniem door bijvoorbeeld het rond delen van stembriefjes. Er moet ook afgesproken worden wanneer een 13

14 genomen beslissing rechtsgeldig is. In sommige situaties is het voldoende dat de meerderheid akkoord gaat, in andere situaties zal een beslissing pas van kracht zijn als de deelnemers het unaniem eens zijn. Indien men er niet in slaagt om tot een beslissing te komen die voor iedereen aanvaardbaar is, kan het noodzakelijk zijn om het nemen van deze beslissing uit te stellen tot het volgende MFO. Op die manier krijgt iedereen de kans om nog eens na te denken over het onderwerp. Anderzijds moet men erop toe zien dat het nemen van deze beslissing niet eindeloos uitgesteld wordt Praktische uitwerking van beslissingen door werkgroepen Indien men er in slaagt om tot een beslissing te komen, moet er nagedacht worden over de praktische uitwerking en opvolging van de genomen beslissing. Het kan handig zijn om de verantwoordelijkheid hiervoor over te dragen aan een bepaalde persoon of een werkgroep. Bij de keuze van deze personen kan er eventueel rekening gehouden worden met hun specifieke voorkennis, maar het kan soms ook nuttig zijn om personen zonder specifieke voorkennis te betrekken in de werkgroep. Externen kunnen een nieuw licht op de zaak werpen. Het is niet steeds noodzakelijk dat de werkgroep enkel bestaat uit deelnemers van het MFO. De externe leden van de werkgroep worden gekozen en aangesproken door de deelnemers van het MFO. Voorbeeld van externen in een werkgroep en hoe deze betrekken in een MFO: Tijdens het vorige MFO bleek dat de nieuwe bewoonster van kamer 5 in RVT t Madeliefje allergisch is voor bepaalde voedingsbestanddelen. Men kwam tot de conclusie dat er in dit RVT tot op heden nog geen richtlijnen bestaan rond omgaan met voedselallergie. Er wordt beslist om dit op de agenda van het volgende MFO te zetten. Aangezien men tegen het volgende MFO al concreet wil werken rond dit onderwerp, wordt er een verantwoordelijke aangesteld binnen het MFO. Deze richt een werkgroep op en betrekt hierbij enkele externen die regelmatig in contact komen met voedselallergie en de praktische problemen die hierbij kunnen optreden. Hij kan bijvoorbeeld contact opnemen met een diëtiste, de kok van het RVT, vrijwilligers die de bewoners eten geven, De verantwoordelijke probeert binnen deze werkgroep al de nuttige informatie te bundelen en stelt dit voor op het volgende MFO. Op die manier kan men in het MFO met concreet materiaal aan de slag. Bij aanstellen van een werkgroep kiest men een verantwoordelijke. Hij brengt verslag uit op één van de volgende MFO s, die als deadline vooropgesteld wordt. Het kiezen van een deadline is belangrijk om de leden van de werkgroep te motiveren, maar ook om binnen een bepaalde termijn resultaat te boeken Afsluiting MFO Op het einde van het MFO, als alle agendapunten overlopen zijn, wordt de agenda voor het volgende MFO opgesteld. Deze agendapunten kunnen aangebracht worden door de deelnemers van het MFO 14

15 of op vraag van externen, bijvoorbeeld op basis van praktijkervaringen. Het kan nuttig zijn dat de deelnemers van het MFO hierover al eens nadenken of brainstormen tegen het volgende MFO. Er wordt een datum en tijdstip afgesproken waarop het volgende MFO zal doorgaan. De secretaris zet de uiteindelijke agenda op papier, schrijft het verslag en bezorgt dit zo snel mogelijk aan de deelnemers van het MFO, op papier of elektronisch. 5. Evaluatie [2] 5.1 Evaluatie = controle Het is belangrijk dat elk MFO begint met een korte evaluatie van de beslissingen genomen in het vorige MFO. Dit kan door toelichtingen van de leden van een werkgroep of door het bespreken van enkele reeds bekomen resultaten. Op die manier gebeurt er een controle op correcte toepassing van de afspraken gemaakt tijdens het MFO. Het kan ook nuttig zijn om een bepaalde beslissing over een onderwerp na een langere periode opnieuw te evalueren. Deze evaluatie biedt de mogelijkheid om afspraken bij te sturen op basis van nieuwe inzichten na een bepaalde proefperiode van een half jaar tot een jaar. Voorbeeld evaluatie antibioticabeleid: Tijdens het MFO van december 2007 werden richtlijnen opgesteld rond antibioticabeleid in RVT t Madeliefje. Eén van de genomen maatregelen betrof een sterke reductie van het gebruik van Bactroban omwille van toegenomen resistentievorming. Er werd afgesproken om Bactroban enkel te gebruiken voor zijn voorgeschreven indicatie, namelijk bij bewoners met een meticilline- resistente Staphylococcus aureus (MRSA) infectie. Na 6 maanden werden deze richtlijnen geëvalueerd. Op het MFO van juni 2008 werd met de betrokken artsen nagegaan hoeveel keer Bactroban werd voorgeschreven en hoeveel van deze patiënten effectief een MRSA infectie hadden. Uit deze evaluatie bleek dat er in 46% van de gevallen geen indicatie was voor het gebruik van Bactroban. De richtlijnen zullen opnieuw verspreid worden om de artsen te herinneren aan de genomen beslissing. Er wordt verder afgesproken dat de artsen telkens MRSA infectie moeten vermelden op een voorschrift voor Bactroban ; indien dit niet het geval is, zal de apotheker de arts contacteren met de vraag of Bactroban in het betreffende geval de eerste keuze is, en indien nodig alternatieven voorstellen. 15

16 5.2 Evaluatie = een proces van continue kwaliteitsverbetering De evaluatie is de laatste stap in het kwaliteitsproces, maar vormt tevens het begin van een nieuw te doorlopen cyclus. Door zichtbaar te maken welke veranderingen al dan niet zijn gerealiseerd tijdens een proefperiode, kan een nieuwe vraagstelling voor een volgend MFO ontstaan. Hierdoor wordt de cirkel opnieuw doorlopen en ontstaat een proces van continue kwaliteitsverbetering. 5.3 Evaluatieformulier deelnemers MFO Ook het MFO zelf wordt best op regelmatige basis geëvalueerd. Hierbij kan men nagaan wat de tevredenheid is over het opgestarte overleg, hoe de deelnemers hun rol ervaren, Op deze manier kan men nagaan hoe het MFO in de toekomst geoptimaliseerd kan worden. Hieronder vindt u een voorbeeld van een evaluatieformulier dat op het einde van het MFO kan worden ingevuld door de deelnemers. De verspreiding en de verwerking van dit evaluatieformulier kan bijvoorbeeld door de secretaris gebeuren. 16

17 Evaluatieformulier: MEDISCH FARMACEUTISCH OVERLEG Omcirkel het meest gepaste cijfer. (1=helemaal niet akkoord, 2=niet akkoord, 3=akkoord, 4=helemaal akkoord) Inhoud Ik heb kunnen bijdragen aan de discussie Ik vond de onderwerpen die aan bod kwamen tijdens het MFO relevant voor de praktijk Ik heb vandaag niets bijgeleerd Na vandaag zal ik sommige situaties in de praktijk anders aanpakken Ik vond het MFO tijdsverlies Opmerkingen: Vorm Iedereen had voldoende ruimte om zijn mening te geven Het zijn steeds dezelfden die aan het woord waren tijdens het MFO Ik vond de samenwerking met de andere zorgverleners aangenaam De tijd voor het MFO werd efficiënt besteed Opmerkingen: 17

18 6. Referenties [1] Projectrapport Medicatiemanagement in RVT s, studenten Farmaceutische Zorg K.U.Leuven, [2] Meuleplas M, Smeenk I, de Groot J, Hopman J, Van Oijen A. Handboek FTO: werken aan verbetering van het FTO-niveau. Utrecht: DGV, Nederlands instituut voor verantwoord medicijngebruik; 2005 [3] Profiel van de arts in de 21 e eeuw, eindtermen universiteit Gent [25 sept 2008] [4] Profiel van de CRA, de CRA: Wetgeving en administratie, Kulak [25 sept 2008] [5] Profiel van de apotheker, master farmaceutische zorg universiteit Leuven [25 sept 2008] [6] Profiel van de verpleegkundige, Woon- en Zorgcentrum De Wingerd [25 sept 2008] 18