STRUCTUUR REGELGEVING LEERPLICHTONDERWIJS

Transcriptie

1 STRUCTUUR REGELGEVING LEERPLICHTONDERWIJS

2 We vermelden in deze syllabus de meest recente informatie waarover we beschikken. Als er wijzigingen doorgevoerd worden in de wetgeving voor het Vlaamse onderwijs trachten we de syllabus zo vlug mogelijk aan te passen en de nieuwe versie te publiceren op de website De laatste wijzigingen worden in het groen aangeduid. Laatste update: september 2015 Groen: nieuwe regelgeving Rood: nieuwe regelgeving op langere termijn Toegevoegde onderwerpen en herwerkte delen worden niet aangeduid. Ter verduidelijking worden er ook vragen opgenomen van CLB-medewerkers. Indien nodig wordt het departement hiervoor gecontacteerd. Grijze achtergrond wanneer CLB expliciet vernoemd wordt (behalve in BO) Deze syllabus is te raadplegen op en via materialen. Deze syllabus wordt samengesteld door POC project OLB Keuzebegeleiding. Contactadres: Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 2

3 INHOUD A VOLTIJDS DAGONDERWIJS 1. BASISONDERWIJS 1.1 ALGEMENE INFO toelatingsvoorwaarden, regelmatige leerling/leerplicht, klassenraad 6 schoolreglement 7 zittenblijven 8 organisatie, onderwijsaanbod, ontwikkelingsdoelen/eindtermen, leerplan KLEUTERONDERWIJS 10 verlenging met maximaal 1 schooljaar 1.3 LAGER ONDERWIJS toelatingsvoorwaarden 11 screening onderwijstaal, taaltraject, duur LO 12 getuigschrift + beroepsmogelijkheden bij niet verkrijgen 13 schoolverandering, uitsluiten/schorsen 15 onthaalonderwijs SECUNDAIR ONDERWIJS 2.1 ALGEMENE OPMERKINGEN toelatingsvoorwaarden (TV) a algemene principes 20 b uitstel eindbeslissing 21 c leerlingen met verslag toegang BO / leerlingen uit BO 22 d meer individuele leertrajecten / vrijstellingen 23 e afwijkende TV voor bepaalde studierichtingen 25 f taalgebonden maatregelen - TV na onthaalklas/niet-vlaamse onderwijsinstelling 26 g toelatingsklassenraad - regularisatie na slagen examencommissie overgangen in de loop van het schooljaar overzitten evaluatie en bekrachtiging betwisten beslissingen delibererende klassenraad klassenraad (begeleidende) regelmatige vrije leerling anderstalige nieuwkomers onthaalonderwijs studieaanbod gelijkwaardigheid diploma s 42 schoolreglement, schending leefregels, uitwisseling leerlinggegevens (zie bijlage) 2.2 1E GRAAD 1. 1e lj.1e gr e lj. 1 e gr E GRAAD: 3. 1 e lj. 2 e gr e lj. 2 e gr E GRAAD: 5. 1 e lj. 3 e gr e lj. 3 e gr e lj. 3 e gr. BSO 61 studieaanbod 2e en 3e graad zie onderwijskiezer 8. Se-n-Se KSO, TSO 64 Opmerking - hoger beroepsonderwijs (HBO), opleiding verpleegkunde Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 3

4 3. BUITENGEWOON ONDERWIJS / GON / INCLUSIEF ODERWIJS 3.1 BUBAO BUSO 66 types 68 opleidingsvormen BUSO 71 toelatingsvoorwaarden: verslag (protocol + attest) 75 leeftijd / duur / diploma BaO / HET GEÏNTEGREERD (GON) INCLUSIEF ONDERWIJS (ION) SPECIALE ONDERWIJSLEERMIDDELEN BINNEN GEWOON ONDERWIJS 88 B DEELTIJDS ONDERWIJS 4. STELSEL LEREN EN WERKEN 4.1 ALGEMENE INFO o.a. algemene toelatingsvoorwaarden, statuut alternerende opleiding CDO CENTRA VOOR DEELTIJDS BEROEPSSECUNDAIR ONDERWIJS 92 specifieke toelatingsvoorwaarden 92 screening, inschaling, trajectbegeleiding 94 inhoud opleiding 95 studiebewijzen CDV CENTRA VOOR DEELTIJDSE VORMING SYNTRA-OPLEIDINGEN BIJLAGEN INHOUDSTABEL DEFINITIES VEEL VOORKOMENDE TERMEN LEERPLICHT SCHOOLREGLEMENT INSCHRIJVINGSRECHT EN AANMELDINGSPROCEDURES / GOK recht op inschrijving voor start inschrijving: capaciteit bepalen vrije plaatsen volzet verklaren start inschrijvingen voorrangsregeling vrije inschrijvingsperiode, inschrijvingsregister weigeren 119 a. toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden 119 b. alterneren, c. capaciteit, d. definitieve uitsluiting 120 e. leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in gewoon onderwijs 121 f. capaciteit anderstalige nieuwkomers in gewoon onderwijs overcapaciteit rechtsbescherming leerling aanmelden AFWEZIGHEDEN A. Voltijds gewoon SO en DBSO niet problematische afwezigheden van rechtswege gewettigd Afwezigheid om medische reden Overgang vanuit het deeltijds (DBSO en leertijd) naar het voltijds secundair onderwijs Afwezigheid ingevolge topsportconvenant in het voltijds secundair onderwijs Afwezigheid ingevolge uitsluiting als tuchtmaatregel Afwezigheid ingevolge niet-invulling van het werkplekleren in het DBSO Afwezigheid in een structuuronderdeel van studiegebied ballet van voltijds SO Overige van rechtswege gewettigde afwezigheden. 1.2 door de school gewettigd niet ingeschreven bepaalde periode, bijv. laattijdige inschrijving na aanvang schooljaar niet volgen van lesprogramma gedurende bepaalde periode, Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 4

5 niet volgen van onderdelen lesprogramma om bijkomende kwalificatie te behalen vrijstellen van onderdelen lesprogramma Se-n-Se vrijstellen van onderdelen lesprogramma en vervanging door alternatief programma vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma omwille van hoogbegaafdheid, leermoeilijkheden of leerachterstanden vrijstellen volgen bepaalde onderdelen lesprogramma en vervanging door alternatief voor ziekte en ongeval vrijstellen van bepaalde doelen van het curriculum voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften vrijstellen van volgen van onderdelen van lesprogramma van structuuronderdeel omwille van uitzonderlijke sportieve of artistieke talenten van de leerling en spreiden van Se-n-Se of module HBO5 verpleegkunde over dubbele studieduur Spreiden van een opleiding over het dubbele van de gebruikelijke studieduur voor zieke leerlingen (zie onderwijs Afwezigheden die verband houden met revalidatie tijdens de lesuren (code H). 2. problematische afwezigheden 140 B. Basisonderwijs niet problematische afwezigheden Afwezigheid om medische reden (code Z en D) 1.2 Van rechtswege' gewettigde afwezigheden (code R) 1.3 Afwezigheden mits akkoord van de directeur (code Q, S, P en O) 1.4 Afwezigheden max 6 lestijden voor topsport mits toestemming directie (code C) 1.5 Afwezigheden kinderen binnenschippers, kermis- en circusexploitanten en -artiesten en woonwagenbewoners (code V) 1.6 Afwezigheden omwille van revalidatie tijdens de lestijden (code H) 2. problematische afwezigheden SCHENDING LEEFREGELS IN SO maatregelen andere dan tuchtmaatregelen 2. tuchtmaatregelen 5.7 OVERDRACHT LEERLINGENGEGEVENS BIJ SCHOOLVERANDERING INZAGE- TOELICHTINGS- EN KOPIERECHT 5.8 TIJDELIJK/PERMANENT ONDERWIJS AAN HUIS (ziekte, handicap, moederschapsverlof...) HUISONDERWIJS CENTRALE EXAMENCOMMISSIE BUITENLANDSE STUDENTEN IN VLAANDEREN 165 MET / ZONDER GELDIGE VERBLIJFSDOCUMENTEN + gelijkwaardigheid diploma 5.12 STUDEREN BUITEN VLAANDEREN erkenning/legalisatie Vlaams diploma 5.13 SCHOOL- EN STUDIETOELAGEN OUDERLIJK GEZAG IN ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN DECREET OPENBAARHEID VAN BESTUUR EN ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN MODULAIR STELSEL IN HET EXPERIMENTEEL SECUNDAIR ONDERWIJS STRUCTUUR VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS DE VLAAMSE KWALIFICATIESTRUCTUUR EVC EN EVK - BEROEPSKWALIFICATIE DEELTIJDS KUNSTONDERWIJS 177 Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 5

6 A VOLTIJDS DAGONDERWIJS 1 BASISONDERWIJS Samenvatting nieuwe regelgeving via GO! smartweb onder Toepassing van de regelgeving nieuwe regelgeving - Decreet Basisonderwijs - laatste wijziging: 1/9/ TOELATINGSVOORWAARDEN 1.1 ALGEMENE OPMERKINGEN BAO Bij de inschrijving van een kind in het gewoon basisonderwijs moet er naast de toelatingsvoorwaarden ook rekening gehouden worden met een aantal andere wettelijke mechanismen zoals bijvoorbeeld: voorrangsbepalingen, weigeringsgronden, moment waarop men over de documenten moet beschikken, akkoord pedagogisch project... Informatie hierover zie bijlage inschrijvingsrecht. NIEUW VANAF 1/1/2015 Het gewoon basisonderwijs is in principe verantwoordelijk voor het onderwijs aan alle leerlingen van bedoelde leeftijdscategorie. Het moet door blijvende aandacht en verbreding van de zorg zoveel mogelijk leerlingen blijvend begeleiden. [Het werkt hiervoor op een systematische, planmatige en transparante wijze samen met het CLB en de ouders en doet, in het bijzonder voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, gepaste en redelijke aanpassingen, waaronder het inzetten van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen naargelang de noden van de leerling. De specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen en de ondersteuningsbehoeften van het onderwijspersoneel en de ouders staan daarbij centraal.] Zie verder inschrijvingsrecht: leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften REGELMATIGE LEERLING LEERPLICHT Een regelmatige leerling is een kind dat voldoet aan de - toelatingsvoorwaarden (zie verder) Leerlingen die op 5-jarige leeftijd overstappen naar het LO zijn ook leerplichtig. - slechts in één school is ingeschreven (uitzondering + inschrijving type 5) - in het lager onderwijs of als leerplichtige in het kleuteronderwijs, Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 6

7 - aanwezig zijn, behoudens gewettigde afwezigheid en, - deelnemen aan alle onderwijsactiviteiten die voor hem of zijn leerlingengroep worden georganiseerd, behoudens vrijstelling. Deelname aan een taalbad wordt als zodanig beschouwd. zie ook bijlage 4.1 KLASSENRAAD (KR) De klassenraad wordt voortaan gedefinieerd als het team van personeelsleden dat onder leiding van de directeur of zijn afgevaardigde samen de verantwoordelijkheid draagt of zal dragen voor de begeleiding van en het onderwijs aan een bepaalde leerlingengroep of individuele leerling. SCHOOLREGLEMENT Informatie bij eerste inschrijving en schoolreglement: laatste wijziging: 16/05/ Engagementsverklaring in het basisonderwijs: laatste wijziging: 16/05/ Deze omzendbrief geeft de bepalingen weer inzake: de informatie die de school moet verstrekken bij eerste inschrijving; het schoolreglement. Voor materies waarbij ouders een individuele keuze kunnen maken die door een regelgeving gegarandeerd wordt, kan die individuele keuze van de ouders niet via het schoolreglement worden geregeld. In het kader van het inschrijvingsrecht (zie bijlage) moet de school de ouders voorafgaand aan de inschrijving op de hoogte brengen van het schoolreglement en het pedagogisch project. Een leerling kan pas ingeschreven worden wanneer de ouders het schoolreglement en het pedagogisch project tekenen voor akkoord. Ook bij wijzigingen aan het schoolreglement en het pedagogisch project moet de school de ouders hierover informeren (schriftelijk of via elektronische drager en met toelichting indien de ouders dit wensen). Het schoolreglement bevat onder andere: - een engagementsverklaring. Hierin worden wederzijdse afspraken opgenomen tussen school en ouders over het oudercontact, regelmatige aanwezigheid en spijbelbeleid, vormen van individuele begeleiding en het positieve engagement van de ouders tegenover extra initiatieven en maatregelen die de school neemt om de taalachterstand van de leerlingen weg te werken.het Nederlands. Dit is te zien in relatie met de nieuwe bepalingen rond de taalscreening, het taaltraject en het taalbad vanaf 1/9/2014 (zie omzendbrief BaO/2014/01, Screening niveau onderwijstaal, taaltraject en taalbad in het gewoon lager onderwijs). Scholen gelegen in een gemeente waar een LOP is opgericht, kunnen andere bepalingen over het positieve engagement van ouders ten aanzien van de onderwijstaal toevoegen op voorwaarde dat daarover in het lokaal overlegplatform een akkoord is bereikt." Scholen gelegen in een gemeente waar geen LOP is, kunnen andere bepalingen over het positieve engagement van ouders ten aanzien van de onderwijstaal toevoegen op voorwaarde dat daarover een akkoord bereikt is met minstens twee derde van de scholen met dezelfde onderwijstaal gelegen in die gemeente. Anderzijds mag de engagementsverklaring niet tot gevolg hebben dat het leerrecht van jongeren wordt geschaad. Het leerrecht van jongeren kan nooit worden geschonden louter omdat hun ouders hetgeen met de school is afgesproken niet nakomen. De engagementsverklaring, i.c. het niet naleven ervan door de ouders, kan geen aanleiding zijn tot het schorsen of uitsluiten, of vanaf 1 september 2014, het tijdelijk of definitief uitsluiten, van leerlingen. - de bepalingen in verband met onderwijs aan huis (ook voor 5 jarige kleuters) - het recht op inzage door de ouders en hun recht op toelichting bij de gegevens die de school m.b.t. de leerling verzamelt, alsook het recht op een kopie van deze gegevens - de bijdragen die aan de ouders kunnen gevraagd worden en de afwijkingen die daarop kunnen gegeven worden Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 7

8 IN HET LAGER ONDERWIJS OOK - het reglement inzake tucht en schending van de leefregels van de leerlingen met inbegrip van een preventieve schorsing, een tijdelijke uitsluiting of een definitieve uitsluiting, met inbegrip van de beroepsprocedure tegen tijdelijke en definitieve uitsluiting - de procedure volgens dewelke het schoolbestuur getuigschriften basisonderwijs toekent, met inbegrip van de beroepsprocedure - richtlijnen in verband met afwezigheden en te laat komen - afspraken in verband met het huiswerk, agenda's en rapporten. ZITTENBLIJVEN OF DOORSTROMEN NAAR EEN VOLGEND LEERJAAR Het decreet basisonderwijs bepaalt uitdrukkelijk bij welke overgangen de ouders het laatste woord hebben. Hieruit vloeit voort dat voor de andere overgangen, waarover het decreet niet spreekt, de school de beslissing neemt. Scholen kunnen dus voor een leerling de beslissing tot zittenblijven nemen. Ze bepaalt in welk leerjaar een kind thuishoort, tenzij ze het laatste woord 'vrijwillig' afstaat aan de ouders. In principe kan een kind verschillende keren een jaar overdoen (bissen, trissen ) in kleuter en lager onderwijs. De overgang naar een volgend leerjaar is niet expliciet verbonden aan het slagen voor een proef. De school bepaalt zelf hoe het de vorderingen van de leerlingen meet, eventueel met proeven, en hoe het daarover aan de ouders rapporteert. Afspraken hierover moeten opgenomen worden in het schoolreglement en in het schoolwerkplan. Het eventueel kunnen overslaan van een leerjaar wordt door de school autonoom geregeld en meegedeeld via het schoolreglement. Anderzijds bepaalt het decreet basisonderwijs uitdrukkelijk dat het gewoon BaO zo wordt georganiseerd dat in de school een opvoedings- en leeromgeving wordt gecreëerd waarin de leerlingen een ononderbroken leerproces kunnen doormaken. Deze omgeving wordt gecreëerd op basis van het eigen pedagogisch project maar moet in elk geval aangepast worden aan de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. De beslissing tot zittenblijven voor een leerling is te zien als een onderbreken van dit ononderbroken leerproces: een leerling krijgt het aanbod van het vorige schooljaar nogmaals aangeboden. Het decreet rechtspositie van de leerlingen in het basis- en secundair onderwijs voert met ingang van 1 september 2014 enkele bepalingen in voor scholen die de beslissing tot zittenblijven voor een leerling nemen. Bij een beslissing tot zittenblijven moet een school voortaan volgende elementen respecteren: voorafgaand aan de beslissing tot zittenblijven overlegt de school met het CLB; de beslissing wordt ten aanzien van de ouders schriftelijk gemotiveerd en ook mondeling aan de ouders toegelicht; de school geeft aan welke bijzondere aandachtspunten er voor het volgende schooljaar zijn. Zo kan gericht rekening gehouden worden met de specifieke sterktes en zwaktes van de betrokken leerling in het jaar van zittenblijven. OVERGANG TUSSEN NIVEAU KLEUTER/LAGER/SECUNDAIR Vraag: Mag een leerling 8 jaar doen over basisonderwijs (KO + LO) of 8 jaar over lager onderwijs. Mag een leerling 2 jaar langer in kleuter onderwijs blijven. Antwoord: Een leerling kan 3 jaar pedagogische achterstand oplopen in het basisonderwijs op basis van volgende regels: 1. Overgang kleuter naar lager wordt in 1 e plaats bepaald door leeftijd. Een kind dat 6 jaar wordt voor 1 januari kan slechts één jaar langer in het kleuteronderwijs blijven. - zie verder. 2. Voor de toelating tot het 8e jaar lager onderwijs is een gunstig advies van de klassenraad en een advies van het CLB vereist, zie verder LO. Een leerling die 15 jaar wordt vóór 1 januari van het lopende schooljaar kan geen lager onderwijs meer volgen. Opmerking: In het buitengewoon onderwijs hebben ouders beslissingsrechten bij overgangen - KO/LO (1e en/of 2e jaar leerplicht in BKO blijven, 5 jaar worden vóór 1 januari lopende schooljaar naar Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 8

9 BLO) - LO/SO (in BLO blijven tijdens schooljaar dat aanvangt in het jaar waarin ll 13 jaar wordt). Zie verder toelatingsvoorwaarden kleuter en lager onderwijs gewoon en buitengewoon onderwijs en inschrijvingsrecht in bijlage 4.3. ORGANISATIE, ONDERWIJSAANBOD, ONTWIKKELINGSDOELEN/EINDTERMEN, LEERPLAN Het schoolbestuur bepaalt vrij de ORGANISATIE van zijn kleuteronderwijs en lager onderwijs. Het legt die organisatie vast in het schoolwerkplan. Het ONDERWIJSAANBOD omvat ten minste, en waar mogelijk in samenhang, de volgende leergebieden: - lichamelijke opvoeding; - muzische vorming; - Nederlands; - wetenschappen en techniek; - mens en maatschappij; - wiskundige initiatie/wiskunde + in LO - Frans (verplicht in L5 en L6) en volgende leergebiedoverschrijdende thema's - leren leren; - sociale vaardigheden; [- informatie en communicatietechnologie.] ONTWIKKELINGSDOELEN voor het kleuteronderwijs zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de overheid wenselijk acht voor die leerlingenpopulatie en die de school bij haar leerlingen moet nastreven. EINDTERMEN voor het lager onderwijs zijn minimumdoelen die de overheid noodzakelijk en bereikbaar acht voor een bepaalde leerlingenpopulatie. Met minimumdoelen wordt bedoeld : een minimum aan kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes bestemd voor die leerlingenpopulatie. LEERGEBIEDGEBONDEN EINDTERMEN - Elke school heeft de maatschappelijke opdracht deze met betrekking tot kennis, inzicht en vaardigheden bij de leerlingen te bereiken. Het bereiken van de eindtermen zal worden afgewogen tegenover de schoolcontext en de kenmerken van de schoolpopulatie. Deze met betrekking tot attitudes dienen door elke school bij de leerlingen te worden nagestreefd. LEERGEBIEDOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN zijn minimumdoelen die niet specifiek behoren tot één leergebied, maar onder meer door middel van meer leergebieden of onderwijsprojecten worden nagestreefd. Elke school heeft de maatschappelijke opdracht deze bij de leerlingen na te streven. De school toont aan dat ze met een eigen planning aan de leergebiedoverschrijdende eindtermen werkt. LEERPLAN - Ieder schoolbestuur maakt voor haar gewoon onderwijs, met uitzondering voor godsdienst, niet-confessionele zedenleer en cultuurbeschouwing, een leerplan. Dit is een plan waarin het vanuit het eigen pedagogisch project in het algemeen of de eigen visie op de leergebieden in het bijzonder de doelen formuleert voor haar leerlingen. In een leerplan zijn op een herkenbare wijze de leergebiedgebonden eindtermen en ontwikkelingsdoelen verwerkt. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 9

10 1.2 HET KLEUTERONDERWIJS (KO) KLEUTERPARTICIPATIE Maatregelen ter stimulering van de participatie van kleuters aan het onderwijs - laatste wijziging: 8/5/ info en materialen om kleuterparticipatie te bevorderen Decreet betreffende het flankerend onderwijsbeleid op lokaal niveau - laatste wijziging: 2/1/2014 Hfdst III Leerplicht en verhoging van de deelname aan het onderwijs van alle kleuters Kleuters jonger dan 6 jaar vallen niet onder de leerplichtwet. Het is wenselijk dat ze zoveel mogelijk aanwezig zijn op school (zie kleuterparticipatie), maar bijv. bij afwezigheid is een doktersattest niet verplicht. zie ook overgang- en toelatingsvoorwaarden lager onderwijs en doorstromen en overzitten (vorige en volgende blz.). TOELATINGSVOORWAARDEN (TV) Toelatingsvoorwaarden leerlingen in het gewoon basisonderwijs - laatste wijziging: 3/09/ een kind kan ingeschreven worden wanneer het 2 jaar en 6 maanden is - het mag naar school gaan vanaf de volgende instapdatum (1ste schooldag na elke vakantieperiode: zomer-, herfst-, kerst-, krokus-, paas- en hemelvaartvakantie, en de 1ste schooldag van februari) - als het 3 jaar is gelden de instapdata niet meer (ook in het buitengewoon kleuteronderwijs gelden deze instapdata niet). VERLENGING MAXIMAAL 1 JAAR KLEUTERONDERWIJS VOOR 6-JARIGEN Het verlengd verblijf kan het gevolg zijn van - een beslissing van de klassenraad LO indien kind geen 220 halve dagen aanwezig was Indien kind niet aan TV voldoet is er geen advies van het CLB aan de ouders nodig. Wel dienen de ouders de motivering te krijgen waarom de klassenraad dit zesjarig kind niet tot het gewoon lager onderwijs toelaat - een beslissing van de ouders bij kind dat wel voldoet aan de toelatingsvoorwaarden voor het gewoon LO (220 halve dagen aanwezig of toelating door de KR lager). Zowel de KR als het bevoegde CLB geven de ouders hierover voorafgaandelijk advies, zodat de ouders met kennis van zaken een beslissing kunnen nemen. Het is noodzakelijk dat de ouders toelichting (voor- en nadelen en de mogelijke consequenties) krijgen bij deze adviezen (eventueel tijdens een gesprek met de directeur en de betrokken klastitularis). Voor leerplichtige kinderen die nog geen kleuteronderwijs volgden, is enkel een advies van een CLB vereist. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 10

11 1.3 HET GEWOON LAGER ONDERWIJS (LO) TOELATINGSVOORWAARDEN (TV) Toelatingsvoorwaarden leerlingen in het gewoon basisonderwijs - laatste wijziging: 3/9/ TOELATINGSVOORWAARDEN VOOR ZESJARIGEN = al wie 6 jaar geworden is vóór 1 januari van het lopende schooljaar Van rechtswege Ten minste 220 halve dagen aanwezig geweest zijn in een erkende Nederlandstalige school KO ( rijdende KO mag ook). * voldoende aanwezigheid in een Nederlandstalige erkende school voor KO is geen vereiste voor instap in Franstalige scholen in de rand- en taalgrensgemeenten die deel uitmaken van het Nederlandse taalgebied. Geen 220 halve dagen aanwezig in erkende Nederlandstalige school KO De klassenraad van het LO beslist over de toelating. De manier waarop de KR deze beslissing neemt bepaalt de school zelf (bijv. na contact met de KO, advies van het CLB, oriënterend gesprek met een de leerling/ouders, testen, ). De school deelt de beslissing mee - bij inschrijving vóór 1/9, uiterlijk de 10e schooldag van september, - bij inschrijving vanaf 1 september, uiterlijk 10 schooldagen na inschrijving. In afwachting inschrijving onder opschortende voorwaarde. Indien deze termijnen overschreden worden, is de leerling ingeschreven. Negatieve beslissing moet schriftelijk meegedeeld en gemotiveerd worden. TOELATINGSVOORWAARDE VOOR VIJFJARIGEN = al wie 5 jaar geworden is vóór 1 januari van het lopende schooljaar De klassenraad beslist steeds over de toelating van een 5 jarige tot het gewoon LO (geen beslissingsrecht van de ouders). Voorafgaand aan deze beslissing wint de klassenraad het advies in van het CLB. * TV ook geldig in Franstalige scholen in de rand- en taalgrensgemeenten die deel uitmaken van het Nederlandse taalgebied. Opmerking: overgang kan ook in de loop van het schooljaar indien ll. aan toelatingsvoorwaarden voldoet. TOELATINGSVOORWAARDE VOOR ZEVENJARIGEN EN OUDER = alle leerlingen die 7 jaar geworden zijn vóór 1 januari van het lopende schooljaar Deze leerlingen hebben op basis van hun leeftijd recht op toelating tot het gewoon LO. Vraag: Mag een school een 6-jarige leerling terugzetten naar K3 in de loop van het schooljaar als deze leerling ernstig faalt in L1? Antwoord: Nee, de toelatingsvoorwaarden lager onderwijs blijven gelden in de loop van het schooljaar als de ll aan de TV voldoet. Indien de leerling voldoende aanwezig was in het Nederlandstalig kleuteronderwijs vorig schooljaar, dan is het de ouder die hier het laatste woord heeft. In het andere geval is het de klassenraad lager onderwijs die binnen de 10 dagen de beslissing neemt. De regelgeving zittenblijven geldt hier niet, deze gaat over de jaren kleuteronderwijs onderling en de jaren lager onderwijs onderling. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 11

12 SCREENING NIVEAU ONDERWIJSTAAL, TAALTRAJECT EN TAALBAD Screening niveau onderwijstaal, taaltraject en taalbad in het gewoon lager onderwijs - laatste wijziging: 16/05/ De afschaffing van de taalproef valt chronologisch samen met de invoering van de taalscreening en het taaltraject dat eventueel op deze screening volgt. TAALSCREENING Vanaf 1 september 2014 moeten scholen voor elke leerling die voor het eerst in het Nederlandstalig gewoon lager onderwijs instroomt, een verplichte screening van het niveau van de onderwijstaal uitvoeren. Het resultaat van de taalscreening kan nooit het recht van de leerling op gewoon lager onderwijs beïnvloeden, het is geen toelatingsvoorwaarde. De screening van de leerlingen rond taal kan ook nooit een reden zijn voor doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs. De ouders kunnen de screening niet weigeren. Deze screening gebeurt NA de inschrijving van de leerling met een valide en betrouwbaar screeningsinstrument. TAALTRAJECT Indien de resultaten van deze screening daar aanleiding toe geven, voorziet de school een taaltraject dat aansluit bij de beginsituatie en de specifieke noden van de betrokken leerling inzake de onderwijstaal. Het behoort tot de vrijheid van elke school om dit taaltraject in te vullen en te kiezen voor de meest geschikte maatregelen voor de leerlingen. TAALBAD Het taalbad van maximaal 1 jaar is 1 manier van een taaltraject. Het kan (moet niet) georganiseerd worden voor leerlingen die bij de eerste instroom in het gewoon lager onderwijs de onderwijstaal onvoldoende beheersen om de lessen te kunnen volgen. Wanneer de school hiervoor kiest, kunnen de ouders niet weigeren. Met taalbad wordt bedoeld voltijdse en intensieve onderwijsactiviteiten die tot doel hebben de leerling door onderdompeling in de onderwijstaal deze onderwijstaal te laten verwerven in functie van een snelle integratie in de reguliere onderwijsactiviteiten. Schoolbesturen kunnen dit taalbad individueel of gezamenlijk organiseren. In het geval scholen het taalbad gezamenlijk organiseren, is er wederzijdse samenwerking tussen de school van inschrijving en de school die het taalbad aan de leerling verstrekt. Dat houdt onder andere in: het organiseren van het vervoer van de ingeschreven leerling naar de school waar het taalbad wordt georganiseerd, de communicatie tussen de school van inschrijving en de school waar het taalbad wordt georganiseerd, het opvolgen van de leerling die het taalbad volgt door de school waar de leerling is. De leerkracht die het onderwijs in het taalbad verstrekt, wordt betrokken bij de beslissing over de duur van het taalbad. Na het taalbad integreert de leerling zich in de school van inschrijving waar hij de reguliere onderwijsactiviteiten volgt. De leerlingen die een taalbad volgen, tellen alleen mee voor financiering of subsidiering in de school waar ze zijn ingeschreven op de teldag. DUUR LAGER ONDERWIJS (zie ook begin hoofdstuk overzitten en doorstromen). Een leerling kan minimaal 4 (behoudens in uitzonderlijke omstandigheden mits afwijking door de Vlaamse regering) en maximaal 8 jaar in het lager onderwijs doorbrengen. Voor de toelating tot het achtste jaar is een gunstig advies van de klassenraad en een advies van het CLB vereist. Uit de toelichting bij deze regel: De klassenraad kan slechts een gunstig advies geven als zij van oordeel is dat de betrokken leerling dat achtste jaar in voldoende mate de in de leerplannen opgenomen doelen zal kunnen bereiken. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 12

13 De ouders kunnen niet verplicht worden hun kind een achtste jaar lager onderwijs te laten volgen, ook al is er een gunstig advies van de klassenraad. Een leerling die 15 jaar wordt vóór 1 januari van het lopende schooljaar kan geen lager onderwijs meer volgen. Wanneer een leerling een deel van zijn loopbaan lager onderwijs in het gewoon en een ander deel in het buitengewoon onderwijs heeft doorgebracht, dan is de mogelijke duur van het lager onderwijs dat van het buitengewoon onderwijs (zie BaO/2007/02, Toelatingsvoorwaarden en inschrijvingsverslag leerlingen in het buitengewoon basisonderwijs). Voor kinderen uit het buitenland waarvan niet kan achterhaald worden of ze al KO en/of LO volgden is het geboortejaar of de leeftijd niet bepalend voor de klas waarin de school de leerling onderbrengt. Uiteraard moeten de TV voor het niveau (KO of LO) wel gerespecteerd blijven. Ook kan deze leerling maximaal 8 jaar lager onderwijs volgen en kan hij/zij niet langer in het lager onderwijs ingeschreven worden wanneer hij/zij 15 jaar geworden is of wordt. GETUIGSCHRIFT BASISONDERWIJS Het uitreiken van het getuigschrift basisonderwijs vanaf het schooljaar laatste wijziging: 01/07/ Schoolbesturen van erkende, gefinancierde en gesubsidieerde scholen kunnen het getuigschrift basisonderwijs uitreiken aan regelmatige leerlingen uit het gewoon LO. De uitreiking gebeurt op voordracht en na beslissing van de klassenraad. De klassenraad oordeelt autonoom of een leerling het getuigschrift basisonderwijs bekomt. De klassenraad bekijkt daarbij of de leerling in voldoende mate de doelen uit het leerplan die het bereiken van de eindtermen beogen bereikt heeft. De klassenraad bekijkt daarbij het totaalbeeld van het kind, het gaat dus noch om een verenging tot enkele leergebieden, noch om een afvinken van alle leerplandoelen. Na 20 juni beslist de klassenraad op grond van alle beschikbare informatie over de toekenning van het getuigschrift van basisonderwijs. De beraadslaging van de klassenraad wordt schriftelijk vastgelegd. Elk lid van de klassenraad is tot geheimhouding daarover verplicht. De beslissing omtrent het toekennen van het getuigschrift basisonderwijs wordt uiterlijk op 30 juni aan de ouders meegedeeld. Toelichting - Om meer uniformiteit te bereiken inzake de toekenning van het getuigschrift basisonderwijs, wordt dit getuigschrift vanaf 1/9/2015 gekoppeld aan die leerplandoelen die beogen de eindtermen te bereiken. De eindtermen zijn immers wat door de Vlaamse samenleving (na een breed maatschappelijk debat) beschouwd wordt als de minimumdoelen voor het basisonderwijs en die ook door het Vlaams parlement bekrachtigd zijn. Scholen mogen andere doelen aanbieden bovenop (verdiepend) of naast (verbredend) de eindtermen. Het staat scholen ook vrij om in hun evaluatiedocumenten aan te geven wat de leerling bovenop het getuigschrift basisonderwijs reeds bereikt heeft. Dit kan niet op het getuigschrift basisonderwijs aangebracht worden aangezien hiervoor niet afgeweken kan worden van de voorziene modellen. Vraag: Dient het CLB aanwezig te zijn op de klassenraad. Antwoord departement onderwijs: De CLB medewerker is geen personeelslid van de school. In die zin kan de CLB-medewerker wel aanwezig zijn indien de klassenraad dit wenst en het CLB dit zinvol vindt. Maar op zich is de CLB-medewerker geen eigenlijk lid van de klassenraad. Indien geen getuigschrift heeft de leerling recht op - een verklaring met vermelding van het aantal gevolgde schooljaren lager onderwijs. - een schriftelijke motivering met in begrip van bijzondere aandachtspunten voor de verdere schoolloopbaan. Het getuigschrift basisonderwijs, evenmin als de rapporten, kan om geen enkele reden ingehouden worden, ook niet omwille van onbetaalde schoolfacturen. Het getuigschrift basisonderwijs kan ook nog behaald worden via de examencommissie van de Vlaamse gemeenschap Iedereen die ten minste negen jaar is, kan het getuigschrift behalen via een examencommissie. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 13

14 in het secundair onderwijs in de 1 e graad: indien geslaagd (A- of B-attest) na 1A, 1B of BVL (=gelijkwaardig met het getuigschrift van basisonderwijs). (Na 2elj 1egr als achtergestelde studiebekrachtiging die slaat op 1e lj 1e gr (= getuigschrift BO) in systeem uitstel van beslissing). 1/9/2015 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, leerlingen voor wie aanpassingen worden toegepast, blijven in aanmerking komen voor de gewone studiebekrachtiging toegekend door de klassenraad. OVERLEG EN BEROEPSMOGELIJKHEID BIJ HET NIET VERKRIJGEN VAN HET GETUIGSCHRIFT vanaf 1 september 2014 Elke ouder die niet akkoord gaat met het niet verkrijgen van het getuigschrift BaO, kan beroep indienen, op voorwaarde dat er eerst overleg is geweest met de school. OVERLEG Ouders die niet akkoord gaan kunnen een overleg vragen met de directeur (of zijn afgevaardigde) om alsnog tot een overeenkomst te komen zonder dat de formele beroepsprocedure opgestart moet worden. De termijn waarbinnen dit overleg moet plaatsvinden, is vastgelegd in het schoolreglement. De school kan dit overleg niet weigeren en er moet een schriftelijke verslag van gemaakt worden. De directeur (of zijn afgevaardigde) kan beslissen om de klassenraad opnieuw te laten samenkomen. De klassenraad kan dan het getuigschrift alsnog toekennen of bij de oorspronkelijke beslissing blijven. Deze beslissing moet door de ouders schriftelijk in ontvangst genomen worden op een datum die voorzien is in het schoolreglement. Als de ouders de beslissing op deze datum niet in ontvangst nemen, wordt ze toch geacht in ontvangst genomen te zijn. Wanneer de ouders niet akkoord gaan met de beslissing, dan wijst de school de ouders schriftelijk op de mogelijkheid tot beroep bij de beroepscommissie. Als het getuigschrift wel toegekend wordt, dan stopt de procedure. BEROEP BIJ HET SCHOOLBESTUUR: De ouders dateren en ondertekenen het beroep en vermelden ten minste het voorwerp van het beroep, met beschrijving van de feiten en met een motivering van de bezwaren die ze inroepen. Ze kunnen overtuigingsstukken bijvoegen. SAMENSTELLING BEROEPSCOMMISSIE Het schoolbestuur richt de beroepscommissie op en bepaalt ook de samenstelling. Het schoolbestuur moet zich daarbij aan een aantal bepalingen houden: - er moeten zowel interne leden als externe leden in de beroepscommissie zetelen. - het schoolbestuur duidt de voorzitter aan onder de externe leden. De samenstelling van een beroepscommissie kan per te behandelen dossier verschillen. Binnen de behandeling van één dossier kan de samenstelling niet wijzigen. WERKING BEROEPSCOMMISSIE De werking van de beroepscommissie, ook de stemprocedure, wordt bepaald door het schoolbestuur. Wel moeten een aantal bepalingen in acht genomen worden. Onder andere hoort de beroepscommissie in elk geval de ouders in kwestie. BESLISSINGEN BEROEPSCOMMISSIE het beroep afwijzen op grond van onontvankelijkheid onder de volgende voorwaarden: - de termijn voor indiening van het beroep is overschreden. - het beroep voldoet niet aan de vormvereisten. Deze afwijzing van het beroep moet gemotiveerd worden. Indien het beroep ontvankelijk is, kan de beroepscommissie tot de beslissing komen dat het - getuigschrift basisonderwijs toch uitgereikt wordt, of Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 14

15 - de 1e beslissing tot niet uitreiking van het getuigschrift bevestigen. Het schoolbestuur is verplicht de beslissing van de beroepscommissie te aanvaarden De ouders worden uiterlijk op 15 september die volgt op het niet uitreiken van het getuigschrift basisonderwijs schriftelijk op de hoogte gebracht van de beslissing van de beroepscommissie. SCHOOLVERANDERING IN HET BAO Schoolveranderen - laatste wijziging: 16/05/ Elke schoolverandering tussen de 1e schooldag van september en de laatste schooldag van juni moet schriftelijk meegedeeld worden door de directie van de nieuwe school aan de directie van de oorspronkelijke school. De mededeling gebeurt ofwel bij aangetekende zending of bij afgifte tegen ontvangstbewijs. Sinds het schooljaar is de nieuwe inschrijving rechtsgeldig de dag van deze mededeling. Ouders die opteren voor huisonderwijs moeten uiterlijk op de 3 e schooldag van het schooljaar een verklaring van huisonderwijs met bijhorende informatie over het huisonderwijs indienen bij het Agentschap voor Onderwijsdiensten. Alleen in uitzonderlijke gevallen mag er daarna nog een omschakeling van schoolonderwijs naar huisonderwijs zijn (zie bijlage achteraan) Van huisonderwijs naar schoolonderwijs omschakelen kan altijd. PREVENTIEVE SCHORSING, TIJDELIJKE EN DEFINITIEVE UITSLUITING VAN LEERLINGEN IN HET LAGER ONDERWIJS VANAF 1 SEPTEMBER laatste wijziging 4/9/2015 GEMEENSCHAPPELIJKE BEPALINGEN Deze uitzonderlijke maatregelen gelden voor leerplichtige leerlingen in het lager onderwijs om de leefregels te kunnen handhaven. Kleuters kunnen dus niet preventief geschorst of (tijdelijk of definitief) uitgesloten worden. Vijfjarigen die vervroegd ingestapt zijn in het lager onderwijs, zijn leerplichtig en vallen dus wel onder deze regelgeving. De directeur (of zijn afgevaardigde) die de beslissing kan nemen dat een leerling preventief geschorst of (tijdelijk of definitief) uitgesloten wordt. Het algemeen principe is dat de school voor opvang voorziet. Enkel als de school aan de ouders schriftelijk motiveert waarom dit niet haalbaar is, moet de school niet voor opvang zorgen. DE PREVENTIEVE SCHORSING - bewarende maatregel: - om na te gaan of een tuchtsanctie aangewezen is. - de leerling mag de lessen of activiteiten van zijn leerlingengroep niet volgen. - maximaal vijf opeenvolgende schooldagen. - de directeur of zijn afgevaardigde kan beslissen om de preventieve schorsing éénmalig met maximaal vijf opeenvolgende schooldagen te verlengen. Deze verlenging kan enkel als door externe factoren het tuchtonderzoek niet binnen die eerste periode kon worden afgerond. De verlenging moet ook gemotiveerd worden aan de ouders. - kan onmiddellijk ingaan na de beslissing. - de school verwittigt de ouders uiteraard van de preventieve schorsing. - de ouders kunnen niet in beroep gaan tegen een preventieve schorsing. TIJDELIJKE UITSLUITING - tuchtsanctie - de leerling de lessen of activiteiten van zijn leerlingengroep niet volgen. - minimaal één schooldag en maximaal vijftien opeenvolgende schooldagen. Een tijdelijke uitsluiting kan niet verlengd worden. Wel kan (enkel) bij een nieuw feit een nieuwe tijdelijke uitsluiting opgelegd worden. - na het doorlopen van een procedure die de rechten van verdediging waarborgt en waarin de volgende principes gehanteerd worden: voorafgaand moet het advies van de klassenraad ingewonnen zijn; Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 15

16 de intentie tot de tijdelijke uitsluiting moet schriftelijk aan de ouders meegedeeld worden; de ouders en de leerling hebben inzage in het tuchtdossier van de leerling (met inbegrip van het advies van de klassenraad). Ze worden ook gehoord en kunnen zich hierbij laten bijstaan door een vertrouwenspersoon; de tijdelijke uitsluiting moet in verhouding zijn met de ernst van de feiten; de beslissing om tijdelijk uit te sluiten wordt schriftelijk gemotiveerd en meegedeeld aan de ouders. De school verwijst hierbij ook naar de mogelijkheid tot het instellen van het beroep en neemt ook de bepalingen uit het schoolreglement op die op dit beroep betrekking hebben op. Elke school moet in het schoolreglement voorzien in een beroepsmogelijkheid tegen tijdelijke uitsluiting. Daarbij moeten ook de termijnen voor het beroep vermeld worden. Deze termijnen dienen redelijk en haalbaar te zijn. De overheid legt geen verdere bepalingen op voor deze beroepsprocedure (dit in tegenstelling tot de beroepsprocedure voor definitieve uitsluiting). DEFINITIEVE UITSLUITING - tuchtsanctie - De leerling wordt uitgeschreven op het ogenblik dat de leerling in een andere school is ingeschreven, en uiterlijk één maand na de schriftelijke kennisgeving van de definitieve uitsluiting. In deze maand zijn de vakantieperioden tussen 1 september en 30 juni niet inbegrepen. - In afwachting van de inschrijving in een andere school mag de leerling de lessen of activiteiten van zijn leerlingengroep niet volgen. - Na het doorlopen van een procedure die de rechten van verdediging waarborgt en waarin dezelfde principes gehanteerd worden als deze vermeld bij tijdelijke uitsluiting. Bijkomend moet bij een definitieve uitsluiting de klassenraad (voorafgaand advies) uitgebreid worden met een vertegenwoordiger van het CLB. Deze vertegenwoordiger van het CLB heeft een adviserende stem. Beroepsprocedure: Ouders hebben toegang tot een beroepsprocedure vastgelegd worden in het schoolreglement en moet bepaalde principes naleven die reglementair vastgelegd zijn. De ouders stellen het beroep in bij het schoolbestuur. Ze dateren en ondertekenen het beroep en vermelden ten minste het voorwerp van het beroep, met beschrijving van de feiten en met een motivering van de bezwaren die ze inroepen. Ze kunnen overtuigingsstukken bijvoegen. Het beroep wordt behandeld door een beroepscommissie. Het schoolbestuur richt de beroepscommissie op en bepaalt ook de samenstelling. Het schoolbestuur moet zich daarbij wel aan een aantal bepalingen houden. Er moeten bijv. zowel interne leden als externe leden in de beroepscommissie zetelen. De werking van de beroepscommissie, ook de stemprocedure, wordt bepaald door het schoolbestuur. Wel moeten een aantal bepalingen in acht genomen worden. In afwachting van de uitspraak van de beroepscommissie wordt de beslissing tot definitieve uitsluiting niet opgeschort. De beroepscommissie kan het beroep afwijzen op grond van onontvankelijkheid. Indien het beroep ontvankelijk is, kan de beroepscommissie beslissen dat de definitieve uitsluiting bevestigd wordt, of dat ze vernietigd wordt. In het laatste geval vervalt uiteraard de definitieve uitsluiting. Het schoolbestuur is verplicht de beslissing van de beroepscommissie te aanvaarden. De beslissing wordt aan de ouders gemotiveerd en schriftelijk meegedeeld binnen de termijn die bepaald is in het schoolreglement. De ouders en de leerling hebben inzage in het tuchtdossier (met inbegrip van het advies van de klassenraad). De gegevens m.b.t. tucht vallen ook onder de algemene bepalingen rond recht op inzage, toelichting en kopies van leerlinggegevens. Zie omzendbrief BaO/2002/1, Informatie bij eerste inschrijving en schoolreglement). Gegevens die betrekking hebben op schending van leefregels door de leerling zijn niet overdraagbaar tussen scholen. De leerling moet in de nieuwe school immers de kans krijgen om met een schone lei te starten zie algemene opmerkingen basisonderwijs. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 16

17 Concrete opsomming van wie als een lid van het schoolbestuur in het GO! en wie als een lid van de school wordt beschouwd zie definities en veel voorkomende termen. GELIJKWAARDIGHEID VAN DIPLOMA S Als uw kind nog naar het basisonderwijs gaat bij aankomst of terugkomst in Vlaanderen, dan beslist de school waar u uw kind inschrijft, tot welk leerjaar het toegang heeft. zie ook bijlage voor getuigschrift BaO ONTHAALONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS (AN) EN GEWEZEN ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS (GAN) Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers - laatste wijziging: 16/06/ De aanvullende lestijden voor anderstalige nieuwkomers kunnen, vanaf 1 september 2014 ook worden aangewend voor de organisatie van een taalbad (zie omzendbrief screening niveau onderwijstaal, taaltraject en taalbad in het gewoon lager onderwijs). Onthaalonderwijs omvat een onthaaljaar en een vervolgjaar. Onthaalonderwijs is onderwijs voor AN ter bevordering van hun taalvaardigheid Nederlands én hun sociale integratie. Om de financiering of subsidiëring van aanvullende lestijden voor beide groepen anderstalige nieuwkomers (AN en GAN) te bekomen, moeten een aantal voorwaarden vervuld zijn: bijv. - voldoende aantal anderstalige nieuwkomers hebben. - voor elke AN een individueel werkplan. De toekenning van de aanvullende lestijden gebeurt per school zelfs als de school gekozen heeft voor systeem om het aantal AN te tellen per scholengemeenschap. (Een school met zeer veel oudere anderstalige nieuwkomers die nog nooit school hebben gelopen, kan eventueel een onthaalklasje inrichten.) Definitie van anderstalige nieuwkomers en gewezen anderstalige nieuwkomers AN: een leerling die uiterlijk op 31 december van het lopende schooljaar vijf jaar of ouder is en die op de dag van inschrijving of op 1 september die volgt op de inschrijving, gelijktijdig aan de volgende voorwaarden voldoet : 1. een nieuwkomer zijn, d.w.z. maximaal één jaar ononderbroken in België verblijven. 2. niet het Nederlands als thuistaal of moedertaal hebben; De vaststellingen omtrent thuistaal, moedertaal en nieuwkomer zijn, gebeuren op grond van een schriftelijke verklaring op eer. Met die verklaring op eer wordt voor voorwaarde 1 geen rekening gehouden, als in het inschrijvings- of leerlingendossier documenten aanwezig zijn die deze verklaring tegenspreken. Thuistaal is de taal die gehanteerd wordt voor de gangbare communicatie binnen het gezin. Moedertaal is de taal die het kind van kindsbeen af kreeg aangeleerd. Bij adoptiekinderen kunnen beiden verschillend zijn. 3. onvoldoende de onderwijstaal beheersen om met goed gevolg de lessen te kunnen volgen; 4. maximaal 9 maanden ingeschreven zijn in een school met het Nederlands als onderwijstaal (vakantiemaanden juli en augustus niet meegerekend); De vaststelling omtrent het onvoldoende beheersen van de Nederlandse onderwijstaal, gebeurt door de school AN: een leerling die officieel verblijft in een open asielcentrum en die uiterlijk op 31 december van het lopende schooljaar vijf jaar of ouder is. Dit wordt bewezen aan de hand van een attest, uitgereikt door het open asielcentrum waar hij officieel verblijft. Deze leerlingen komen in aanmerking voor onthaalonderwijs zolang ze in het asielcentrum verblijven en voldoen aan de leeftijdsvoorwaarde (andere voorwaarden vervallen). Dit kan dus meerdere Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 17

18 schooljaren zijn. Het schooljaar nadat ze niet meer in het asielcentrum verblijven komen ze in aanmerking voor het vervolgjaar. Gewezen AN (GAN) zijn leerlingen in het basisonderwijs die in het voorafgaande schooljaar anderstalige nieuwkomer waren én onthaalonderwijs hebben genoten. ZIE BIJLAGEN ACHTERAAN: REVALIDATIE VAN LEERLINGEN TIJDENS DE LESUREN Afwezigheden van leerlingen in het basisonderwijs - laatste wijziging: 28/05/ ONDERWIJS AAN HUIS BIJ ZIEKTE Tijdelijk Onderwijs aan huis (TOAH), Permanent Onderwijs aan Huis (POAH) en vrijstelling van leerplicht in het basisonderwijs. - laatste wijziging: 16/05/ HUISONDERWIJS SCHOOL- EN STUDIETOELAGEN OVERDRACHT VAN LEERLINGENGEGEVENS BIJ SCHOOLVERANDERING Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 18

19 2 SECUNDAIR ONDERWIJS Besluit van de Vlaamse Regering houdende de codificatie betreffende het secundair onderwijs - laatste wijziging: 2/01/ SO64: Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs - laatste wijziging: 17/06/ SO60: Studieaanbod voltijds secundair onderwijs: 17/06/ BVR organisatie van het voltijds secundair onderwijs. laatste wijziging: 2/10/2014 Flexibel inspelen op leerlingenkenmerken. Beleidsruimte en mogelijkheden in het secundair onderwijs Schooljaar op GO! smartweb CLB. Samenvatting nieuwe regelgeving via GO! smartweb onder Toepassing van de regelgeving nieuwe regelgeving Voor elk studiegebied heeft AKOV een analyse gemaakt van alle studierichtingen in de tweede en de derde graad tussen het schooljaar en het schooljaar Het agentschap bracht de leerlingenaantallen, evolutie en spreiding, de herkomst van de inschrijvingen, de attestering, de doorstroom naar het hoger onderwijs en de doorstroom naar de arbeidsmarkt in kaart. Vervolgens gaf het op basis van de screeningsresultaten per studierichting aan of de finaliteit doorstroom naar verdere opleidingen is, tewerkstelling of beide. Het formuleerde ten slotte enkele aanbevelingen met het oog op de modernisering van het secundair onderwijs. 2.1 ALGEMENE OPMERKINGEN S.O. SO64: Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs - laatste wijziging: 17/06/ Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 19

20 1. TOELATINGSVOORWAARDEN a. Algemene principes Rekening houdend met het decreet gelijke onderwijskansen (GOK) moet een school in onderstaande volgorde nagaan in welke mate de leerling recht heeft op inschrijving : 1. de toelatingsvoorwaarden; 2. de definitieve uitsluiting als tuchtsanctie (zie bijlage inschrijvingsrecht); 3. de maximumcapaciteit (zie bijlage inschrijvingsrecht); 4. de disproportionaliteit (zie BUSO en bijlage inschrijvingsrecht). NIEUW VANAF 1/1/2015, zie ook inschrijvingsbeleid Het recht op inschrijving geldt onverkort voor leerlingen die een gemeenschappelijk curriculum kunnen volgen met toepassing van gepaste maatregelen, zoals remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen, die proportioneel zijn. Leerlingen voor wie deze aanpassingen worden toegepast, blijven in aanmerking komen voor de gewone studiebekrachtiging toegekend door de klassenraad. Een leerling die beschikt over een "gemotiveerd verslag" heeft onverkort recht op inschrijving in een school voor gewoon SO. Deze leerlingen kunnen m.a.w. niet geweigerd worden op basis van onredelijkheid van aanpassingen. Zij volgen steeds een gemeenschappelijk curriculum. Wanneer voor een leerling met een verslag een gemotiveerd verslag wordt opgemaakt, vervalt het verslag automatisch. A- of B-attest = met vrucht een leerjaar beëindigd. Opmerking: in de volgende regelgeving gaat het over leerjaren en niet over schooljaren. Bij de toelatingsvoorwaarden tot een bepaald leerjaar mag enkel rekening worden gehouden met het oriënteringsattest van het onmiddellijk voorafgaand lager leerjaar, of van hetzelfde leerjaar zo het een overgang betreft vanuit het beroepsonderwijs. MEEST GUNSTIGE ORIENTERINGSATTEST Wie voor éénzelfde leerjaar over meer dan één oriënteringsattest beschikt, mag zich steeds op het meest gunstige beroepen. Indien in eenzelfde leerjaar verschillende toelatingsvoorwaarden fungeren, kan steeds worden teruggevallen op de meest gunstige; dit is belangrijk voor wat betreft het 1ste leerjaar B. Voorbeeld: een leerling die 12 jaar wordt voor 31/12 wordt toegelaten tot 1B, ongeacht of hij gewoon of buitengewoon basisonderwijs heeft gevolgd. OPHEFFING CLAUSELERING B- / C- ATTEST ONDERLIGGEND LEERJAAR EN TOELATING TOT EEN BEPAALD STRUCTUURONDERDEEL DOOR TKR, ONDER DE VOLGENDE VOORWAARDEN: a) de toelatingsklassenraad baseert zich op opleidingsonderdelen die de leerling met vrucht heeft beëindigd in het regulier onderwijs buiten het voltijds gewoon SO (i.c. volwassenenonderwijs, deeltijds beroepssecundair onderwijs, ) of voor de examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap voor het SO. De toelatingsklassenraad zal daarbij nagaan of het met vrucht gevolgd hebben van desbetreffende opleidingsonderdelen aantoont dat de initiële tekorten die tot het B- of C- attest hebben geleid, niet meer aan de orde zijn; b) de toelatingsklassenraad is voltallig samengesteld. Let op: het B- of C-attest blijft fysiek bestaan en wordt niet vervangen na een eventuele gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad tot instap in het hoger leerjaar! LEEFTIJD Het voltijds gewoon SO is toegankelijk voor leerlingen die de leeftijd van 25 jaar nog niet hebben bereikt en het kan worden gevolgd uiterlijk tot het einde van het schooljaar waarin de leeftijd van 25 jaar wordt bereikt. Indien de leeftijdsgrens is bereikt, kan ook niet worden overgezeten! Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 20

21 Aandacht : deze leeftijdsgrens is niet van toepassing op : 1. de 3 e leerjaren van de 3 e graad, nl. de voorbereidende jaren op het hoger onderwijs, de Se-n-Se, de specialisatiejaren en het naamloos leerjaar; en volgende opleidingen 3 e graad TSO: optiektechnieken, orthopedietechnieken, tandtechnieken 2. opleidingsvorm 4 BUSO, dat weliswaar dezelfde structuren en organisatie heeft als het voltijds gewoon SO doch niet als gewoon SO wordt aangeduid; 3. het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers waarvoor andere leeftijdsgrenzen gelden (cfr. omzendbrief SO 75 ) 4. de leerlingen die tijdens het schooljaar voltijds gewoon S.O. hebben gevolgd en vanaf het schooljaar hun secundaire studies verderzetten. b. Uitstel van eindbeslissing De inrichtende macht (in het GO! raad van bestuur van de scholengroep) kan beslissen om in de onderwijsinstelling volgende regeling toe te passen: o per structuuronderdeel (= de volledige leerlingengroep), uitstel van eindbeslissing door de delibererende klassenraad tot einde van de 1 ste, 2 de en 3 de graad. Dit betekent dat leerlingen binnen de betrokken graad van rechtswege kunnen doorstromen van het 1 ste naar het 2 de leerjaar. o per leerling de doorstroming van het 1 ste naar het 2 de leerjaar van de 1 ste, 2 de en 3 de graad in geval van tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het 1 ste leerjaar. In het 2 de leerjaar zullen de tekorten weggewerkt worden via remediëring. *De bedoeling is: a) rekening te houden in individuele gevallen met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en b) meer individuele leertrajecten aan te bieden. ** In dit geval gelden volgende uitzonderlijke modaliteiten deze tekorten moeten weggewerkt zijn vóór het einde van het 2de leerjaar van respectievelijk de 1 ste, 2 de en de 3 de graad. (bv. via remediëring, bijkomende opdrachten,...). in het 1 ste leerjaar wordt het oriënteringsattest vervangen door het attest regelmatige lesbijwoning beslist de delibererende klassenraad van het 2 de leerjaar van respectievelijk de 1 ste, 2 de en de 3 de graad om een oriënteringsattest A van het 1 ste leerjaar toe te kennen aan leerlingen die tekorten van het 1 ste leerjaar hebben weggewerkt maar niet geslaagd zijn in het 2 de leerjaar *** Voor het overige gelden de bepalingen vermeld bij algemene beginselen bekrachtiging. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 21

22 c. Leerlingen met verslag toegang BO / leerlingen uit BO Opleidingsvorm 4 valt onder SO64, waardoor o.a., in tegenstelling tot de andere opleidingsvormen, overstappen van OV 4 naar het gewoon secundair onderwijs niet via de toelatingsklassenraad moeten verlopen. Leerlingen die beschikken over een verslag voor toegang BO worden door een school voor gewoon onderwijs onder ontbindende voorwaarde ingeschreven. De school organiseert overleg met de ouders, de klassenraad en het centrum voor leerlingenbegeleiding, over de aanpassingen die nodig zijn om de leerling mee te nemen in een gemeenschappelijk curriculum of om de leerling studievoortgang te laten maken op basis van een individueel aangepast curriculum. Indien deze leerling met aanpassingen een gemeenschappelijk curriculum kan volgen, dan moet het verslag worden opgeheven; indien dit nog niet gebeurd is, gebeurt dit NA toepassing van de toelatingsvoorwaarden (dus: chronologie!). Wanneer het verslag niet wordt opgeheven kan de leerling enkel een individueel aangepast curriculum volgen. Met in acht name van bovenstaande algemene bepalingen, gelden daarenboven de volgende specifieke toelatingsvoorwaarden: 1) voor overstappen van het buitengewoon SO, OV 1, 2 of 3, naar het voltijds gewoon SO (uitgezonderd 1e leerjaar A en B) met het oog op het volgen van het gemeenschappelijk curriculum: a) gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad, rekening houdend met het advies van de klassenraad van het BO (voor zover er een advies is uitgebracht). In de motivering van de beslissing van de toelatingsklassenraad wordt opgenomen waarom er, in voorkomend geval, is afgeweken van het advies vanuit het BO; b) onverminderd de eventuele bijzondere toelatingsvoorwaarden die gelden voor bepaalde structuuronderdelen (bv. medisch geschikt zijn bevonden ); 2) voor overstappen van het BO naar het 1 e leerjaar A resp. het 1 e leerjaar B met het oog op het volgen van het gemeenschappelijk curriculum: voldoen aan de toelatingsvoorwaarden en voorwaarden inzake overgangen gedurende het schooljaar van het leerjaar (zie voorwaarden per leerjaar); 3) voor instap in het voltijds gewoon SO met het oog op het volgen van een individueel aangepast curriculum voldoen aan de voorwaarden per leerjaar. Zie ook voorwaarden regelmatige leerling (b) hetzij aan alle onderstaande voorwaarden voldoet : 1) beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden tot het 1e leerjaar van de 1e graad; 2) beschikken over een verslag (dat toelating verleent tot het BO); 3) het individueel aangepast curriculum dat voor de leerling is bepaald door de klassenraad werkelijk en regelmatig volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid.) Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 22

23 d. Meer individuele leertrajecten - vrijstellingen Het schoolbestuur (in het GO! raad van bestuur van de scholengroep) kan op grond van specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en met het oog op het aanbieden van meer individuele leertrajecten, beslissen om voor een leerling of een leerlingengroep af te wijken van de voorwaarde, de vorming van dit leerjaar volledig en daadwerkelijk volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid (=voorwaarde voor statuut regelmatige leerling). zie door de school gewettigde afwezigheden in bijlage achteraan bundel 1 Mits de leerling al geslaagd is voor diezelfde onderdelen in het SO Het individueel vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van de vorming van een bepaald structuuronderdeel als de toelatingsklassenraad een gunstige beslissing neemt na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van het voorafgaand schooljaar. De vrijgekomen uren worden besteed aan een door de toelatingsklassenraad samengesteld programma (aan verbreding of verdieping of waar nodig remediëring). Dit geldt voor alle leerjaren en opleidingen (ook bij overzitten). 2 In een Se-n-Se op basis van elders verworven competenties of kwalificaties Het individueel vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van de vorming, mits de toelatingsklassenraad een gunstige beslissing neemt. De bedoeling is dat de opleiding aantrekkelijker wordt voor leerlingen die zich vanuit het beroepsleven willen bijscholen. De onderwijsinstelling beslist of de leerling tijdens de vrijgekomen uren afwezig blijft of een vervangend programma krijgt. 3 Het spreiden van de vorming van een Se-n-Se (ook HBO verpleegkunde), over het dubbele van de gebruikelijke studieduur. Bij het einde van de gebruikelijke studieduur wordt slechts een attest van regelmatige lesbijwoning uitgereikt. Men wil zo tegemoet te komen aan specifieke behoeften van de cursisten bijv. combinatie werk en studie. 4 Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften de vorming van een bepaald structuuronderdeel gedurende een deel of het geheel van het schooljaar aangepast wordt door het doen van gepaste en redelijke aanpassingen, waaronder het inzetten van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen naargelang de noden van de leerling. De klassenraad werkt hiervoor op een systematische, planmatige en transparante wijze samen met het centrum voor leerlingenbegeleiding en de ouders. De specifieke onderwijsbehoeften van de leerling en de ondersteuningsbehoeften van het onderwijspersoneel en de ouders staan daarbij centraal." 5 Voor leerlingen met onderwijsbehoeften omwille van : a) hetzij hoogbegaafdheid, zoals vastgesteld op basis van handelingsgerichte diagnostiek van het CLB; b) hetzij tijdelijke leermoeilijkheden of leerachterstanden voor een of meer vakken, die niet vallen onder 1. Het individueel vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van de vorming van een bepaald structuuronderdeel gedurende een deel of het geheel van het schooljaar en de vervanging door andere onderdelen die de finaliteit van het structuuronderdeel niet aantasten, mits de toelatings- of begeleidende klassenraad, naargelang van het geval, een gunstige beslissing neemt én mits akkoord van de betrokken personen geldt voor: In dit geval kunnen individuele vrijstellingen nooit worden verleend voor het geheel van een vak, tenzij laatstbedoeld vak wordt vervangen door het vak Nederlands. 6 Voor leerling met topkunstenstatuut Het individueel vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van de vorming van een bepaald structuuronderdeel gedurende een deel of het geheel van het schooljaar teneinde, tijdens die vrijgestelde periodes, zijn artistieke talenten verder te ontwikkelen, mits de toelatings- of begeleidende klassenraad, naargelang van het geval, een gunstige beslissing neemt én mits akkoord van de betrokken personen; Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 23

24 In dit geval moet voorafgaandelijk een selectiecommissie aan de leerling een topkunstenstatuut toekennen: - het topkunstenstatuut A toekennen, indien de leerling opteert voor een structuuronderdeel van het KSO, de talentontwikkeling vindt plaats bij topkunstenstatuut A via individueel onderricht binnen de school of in een artistieke leercontext buiten de school, verstrekt door een aan de school externe deskundige lesgever die eventueel fungeert in het stelsel van voordrachtgever of onderwijs of - het topkunstenstatuut B, indien de leerling opteert voor een structuuronderdeel van het ASO, TSO of het BSO; de talentontwikkeling vindt plaats bij topkunstenstatuut B via individueel onderricht in een artistieke leercontext buiten de school, verstrekt door een aan de school externe deskundige lesgever die eventueel personeelslid is van een instelling voor hoger kunstonderwijs of deeltijds kunstonderwijs. De selectiecommissie komt eenmaal per jaar samen om te beslissen over alle ingediende schriftelijke en gemotiveerde aanvragen. Daartoe moeten de aanvragen uiterlijk 1 april van het voorafgaand schooljaar worden ingediend. De selectiecommissie kan bijkomend het recht verlenen aan de leerling om maximaal 90 halve lesdagen per schooljaar gewettigd afwezig te zijn op school, teneinde deel te nemen aan wedstrijden, stages, masterclasses of andere school-extramurale activiteiten die rechtstreeks aanleunen bij de artistieke discipline van de leerling. Het topcultuurstatuut geldt voor één schooljaar en is, na aanvraag, hernieuwbaar. 7 Voor leerling met topsportstatuut, toegekend overeenkomstig het topsportconvenant dat is gesloten tussen de onderwijs- en de sportsector Het individueel vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen van de vorming van een bepaald structuuronderdeel gedurende een deel of het geheel van het schooljaar, teneinde tijdens die vrijgestelde periodes zijn sportieve talenten verder te ontwikkelen, mits de toelatings- of begeleidende klassenraad, naargelang van het geval, een gunstige beslissing neemt en mits akkoord van de betrokken personen In dit geval : - moet het topsportstatuut zijn toegekend in een sporttak die in aanmerking komt voor de toepassing van dit artikel zoals bepaald door de Vlaamse Regering; - moet, vermits de talentontwikkeling plaats vindt via onderricht door een schoolexterne lesgever binnen de school of in een sportieve leercontext buiten de school, de betrokken unisportfederatie desbetreffende context of lesgever als voldoende kwalitatief beschouwen; - is het structuuronderdeel in kwestie geen structuuronderdeel met in de benaming de component "topsport"; - kan na overleg met, in voorkomend geval, de externe lesgever en met de betrokken personen, het individueel leertraject door de begeleidende klassenraad worden bij gestuurd of eventueel zelfs beëindigd indien de schoolresultaten negatief evolueren. Het topsportstatuut geldt voor één schooljaar en is, na aanvraag, hernieuwbaar. In gevallen 5,6,7: a) bestaat de toelatingsklassenraad, voor wat het onderwijzend personeel betreft uit alle leden van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert; c) worden individuele vrijstellingen en vervangingen schriftelijk en gemotiveerd vastgelegd; d) doen individuele vrijstellingen en vervangingen geen afbreuk aan de studiebekrachtiging. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 24

25 e. Afwijkende toelatingsvoorwaarden voor bepaalde studierichtingen - Studiegebieden Ballet en podiumkunsten 1A ingericht in een school met in de 2 e en 3 e graad uitsluitend het studiegebied ballet, 2 e leerjaar 1 e graad basisoptie ballet, 1 e leerjaar 2 e graad en 3 e graad KSO studiegebieden podiumkunsten en ballet en 3 e leerjaar 3 e graad studiegebied podiumkunsten ingericht onder de vorm van een voorbereidend jaar op het hoger onderwijs. De school kan (dus geen verplichting) eisen dat de leerling positief werd geëvalueerd door de toelatingsklassenraad op een door de school georganiseerde geschiktheidsproef. De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling. Die geschiktheidsproef is eenmalig en geldt voor de duur van de opleiding, onverminderd de mogelijkheid tot één herkansing voor de leerling die negatief is geëvalueerd. De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling. In deze situatie moeten in de toelatingsklassenraad ambtshalve raadgevende externe deskundigen worden opgenomen. Het aantal externe deskundigen wordt door de school bepaald; deze deskundigen mogen geen voordrachtgever in de betrokken school zijn. 2 e leerjaar 2 e graad KSO-studierichtingen ballet, dans, muziek, 2 e leerjaar 3 e graad KSOstudierichtingen ballet, modern ballet, dans, muziek, woordkunst-drama De school kan (dus geen verplichting) eisen dat de leerling positief werd geëvalueerd door de toelatingsklassenraad op een door de school georganiseerde geschiktheidsproef. Die geschiktheidsproef is eenmalig en geldt voor de duur van de opleiding. De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling. - Topsport Voor de basisoptie topsport en de studierichtingen met component topsport moeten de leerlingen voor het betrokken schooljaar een topsportstatuut A of B hebben verkregen van de selectiecommissie voor de betrokken sportdiscipline. Deze toekenning houdt geen garantie in dat de topsportrichting het schooljaar nadien verder kan worden gevolgd. - Voeding Voor de basisopties, beroepenvelden en studierichtingen waarin leerlingen met voeding in aanraking komen moeten de leerlingen medisch geschikt zijn bevonden. Daartoe dient een arts, aangesteld door de onderwijsinstelling, vóór 1 oktober van het betrokken schooljaar of onmiddellijk indien de inschrijving op een later tijdstip plaats vindt, een verklaring van lichamelijke geschiktheid uit te reiken. Deze verklaring geldt voor de ganse duur van de secundaire studies, tenzij er een aanleiding is (bv. na ziekte) om de geschiktheid te herevalueren. - Bouwplaatsmachinist en vrachtwagenchauffeur 1e en 2e leerjaar 3de graad BSO en 3e leerjaar 3e graad bijzonder transport, dakwerken, mechanische en hydraulische kranen, wegenbouwmachines Voor deze studierichtingen moeten de leerlingen eveneens medisch geschikt zijn bevonden (zie uitleg voeding). Deze geschiktheidsverklaring is niet nodig in 3 e leerjaar indien reeds voorgelegd in het 1 e of 2 e leerjaar van de derde graad (studierichting bouwplaatsmachinist of vrachtwagenchauffeur). - Veiligheidsberoepen - specialisatiejaar BSO en Integrale veiligheid Se-n-Se Voor de studierichting veiligheidsberoepen en integrale veiligheid moeten de leerlingen bovendien van onberispelijk gedrag zijn, zoals dat blijkt uit een uittreksel uit het strafregister dat niet langer dan 6 maanden voor de effectieve start van de opleiding door de betrokken leerling, werd afgegeven. Bij overzitten is een nieuw uittreksel vereist. Het uittreksel wordt uitgereikt door de ter zake bevoegde gemeentelijke dienst van de woonplaats van de leerling. Aandacht: het voorgaande betekent niet per definitie een "blanco" uittreksel, doch wel dat in voorkomend geval de school een afweging maakt of, binnen het raam van de sector "veiligheid", de eventueel vermelde feiten (zowel naar aard als naar tijdstip) indruisen tegen de voorwaarde "onberispelijk gedrag". Voor de studierichting integrale veiligheid moeten de leerlingen bovendien medisch geschikt zijn bevonden voor de uitoefening van het beroep (zie hoger). Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 25

26 f. Taal-gebonden maatregelen. Vanaf het schooljaar Samengevat betreft het volgende items : 1) elke leerling die voor het eerst instapt in het voltijds gewoon SO, ongeacht de school of het structuuronderdeel, moet door de betrokken school nadat de inschrijving heeft plaats gevonden, worden gescreend op zijn niveau van de onderwijstaal teneinde de nodige maatregelen te nemen indien zich specifieke noden zouden voordoen (dit is dus geen toelatingsvoorwaarde); 2) de toelatings- of begeleidende klassenraad kan een leerling van het voltijds gewoon SO verplichten tot maximum 3 extra uren Nederlands per week (dus bovenop de gewone lessentabel) indien zich taalachterstand voordoet. De duur van die extra lessen is afhankelijk van de evaluatie van de studievoortgang van de leerling; 3) de mogelijkheid tot CLIL (Content and Language Integrated Learning) wordt ingevoerd in het voltijds en deeltijds gewoon secundair onderwijs. Naar rata van maximum 20 % van de wekelijkse lessentabel kunnen zaakvakken in het Frans, Engels of Duits worden onderwezen. Een school kan van dit systeem gebruik maken mits goedkeuring door de overheid van een ingediend plan. Voor CLIL gelden diverse voorwaarden die slaan op leerlingen, personeel respectievelijk kwaliteit. g. Leerlingen die rechtstreeks overkomen uit - een niet-vlaamse onderwijsinstelling (buitenlandse school, Frans- of Duitstalige school in België) - een onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers - zie ook algemene opmerkingen SO 9. Zij kunnen als regelmatige leerlingen worden toegelaten onder de volgende voorwaarde : gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad, waarin alle leraars van het betrokken structuuronderdeel zijn opgenomen. De beslissing van de toelatingsklassenraad wordt genomen uiterlijk 25 lesdagen na aanvang van de effectieve regelmatige lesbijwoning door de leerling. Deze toelatingsmogelijkheid heeft volgende implicaties : a) vanaf het schooljaar vervalt voor de secundaire scholen de procedure "gelijkwaardigheid van buitenlandse studiebewijzen"; toelatingsklassenraden zijn niet gehouden aan gelijkwaardigheidbeslissingen die de overheid intussen al mogelijks heeft genomen; b) de toelatingsklassenraad bepaalt zelf op welke wijze zijn beslissing over de regelmatigheid van de leerling tot stand komt; in afwachting van die beslissing blijft de leerling een vrije leerling; c) indien de toelatingsklassenraad ter voorbereiding van zijn beslissing informatie wenst over het buitenlands onderwijssysteem waaruit de leerling komt, dan kan contact worden opgenomen met het Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming, NARIC-Vlaanderen, tel. 02/ ; d) van zodra de leerling een oriënteringsattest A of B, een (studie)getuigschrift of een diploma in het Vlaams secundair onderwijs heeft behaald, is onderhavige toelatingsmogelijkheid niet meer van toepassing. Echter bij een oriënteringsattest C en het leerjaar overzitten in een ander structuuronderdeel, blijft onderhavige toelatingsmogelijkheid wel geldig, m.a.w. ook de toelatingsklassenraad van laatstbedoeld structuuronderdeel zal zich dan uitspreken over de instapmogelijkheid vanuit het niet- Vlaams onderwijs. Indien de leerling een oriënteringsattest B of C heeft behaald en het leerjaar overzit in hetzelfde structuuronderdeel, dan blijft het recht op overzitten primeren, ook in een andere school. Opmerking: na een ongunstige beslissing van de toelatingskr over de gelijkwaardigheid van vroegere studies, kan een leerling nog in de gewenste richting instappen met een gunstige beslissing van NARIC. Vraag: Europese school Een leerling was niet geslaagd in het 2de jaar 1ste graad in een Europese school. De ouders hebben deze beslissing aangevochten en wachten op het resultaat. Kan de leerling in afwachting ingeschreven worden in het 1ste jaar 2de graad mits toelatingsklassenraad? Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 26

27 Antwoord: De Europese school is een niet-vaamse onderwijsinstelling. Op basis van de bepalingen van de omzendbrief SO 64 punt kan hij als regelmatige leerling ingeschreven worden ongeacht het al dan niet slagen in de Europese school, onder hoger genoemde voorwaarden. e) bij een overstap vanuit de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers dan moet de toelatingsklassenraad rekening houden met het advies van de KR van onthaaljaar; elke beslissing van de toelatingskr die afwijkt van dat advies moet afdoende worden gemotiveerd. In die toelatingskr moet, raadgevend, een persoon worden opgenomen die binnen de scholengemeenschap waar het onthaaljaar werd gevolgd, belast is met de ondersteuning, opvolging en begeleiding van de gewezen anderstalige nieuwkomer. h. Toelatingsklassenraad Indien een leerling zijn studie aanvangt op basis van een beslissing van de toelatingsklassenraad, dan wordt de leerling geacht te beschikken over de meest gunstige officiële studiebekrachtiging van de niet effectief gevolgde secundaire leerjaren (in Vlaanderen) die globaal door deze beslissing worden gedekt. Binnen het raam van de reglementaire toelatings- en overgangsvoorwaarden dient in bepaalde gevallen een beroep gedaan op de toelatingsklassenraad. De toelatingsklassenraad zal zich bij de uitoefening van zijn bevoegdheden laten leiden door concrete gegevens uit het dossier van de leerling. Deze gegevens, die ook afkomstig kunnen zijn van een voorheen bezochte onderwijsinstelling, hebben inzonderheid betrekking op vroegere studies, op informatie meegedeeld door het C.L.B. of op andere informatieve elementen bijvoorbeeld verkregen door een oriënterend gesprek met de leerling. Zijn beslissingen moeten steeds gemotiveerd zijn en dienen aan het leerlingendossier toegevoegd. Eventuele adviezen van de raad moeten ook gemotiveerd zijn. Er geldt een wettelijk gewaarborgde vrijheid van studiekeuze met in acht name van de toelatings- en overgangsvoorwaarden. Dit houdt in dat noch morele, noch fysieke druk op de betrokken personen of op de leerling mag worden uitgeoefend bij het formuleren van de studiekeuze. Elke beslissing van de toelatingsklassenraad over een bepaald leerjaar en een bepaalde onderverdeling moet uiterlijk genomen worden op 10 september van het schooljaar in kwestie. Als de regelmatige lesbijwoning, behoudens gewettigde afwezigheid, evenwel na 10 september aanvangt, dan moet de beslissing van de toelatingsklassenraad binnen vijf lesdagen worden genomen. Afwijkende periode voor Leerlingen uit onthaalklas en rechtstreeks uit niet-vlaamse school (zie hoger). i. Regularisatie via slagen voor examencommissie voor leerlingen die niet aan de toelatingsvoorwaarden tot het 1ste leerjaar van de 1ste, 2de of 3de graad voldoen. Zij kunnen onder voorbehoud toegelaten worden en dienen dan in de loop van dat jaar via deze examencommissie hun voorgeschiedenis te regulariseren. Enkel wie dan voor deze proef geslaagd is kan uiteindelijk zonder jaarverlies het oriënteringsattest voor dat 1ste jaar behalen. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 27

28 2. OVERGANGEN EN VERANDERINGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR De voorwaarden inzake overgangen gedurende het schooljaar hebben uitsluitend betrekking op de gekozen studierichting en niet op een eventuele verandering van onderwijsinstelling. Bij elke overgang in de loop van het schooljaar dient de leerling tevens te voldoen aan de toelatingsvoorwaarden van het betrokken leerjaar. Overgang van stelsel van leren en werken naar voltijds S.O. is mogelijk tot 15 november van rechtswege met een attest van verworven bekwaamheden. Dit attest geldt als wettiging voor de afwezigheden in het S.O. tot 15 november. Topsport De overgang is gedurende het volledig schooljaar van rechtswege toegelaten: - van de studierichting ASO met component topsport naar wetenschappen-sport ASO of omgekeerd en - van de studierichting TSO met component topsport naar lichamelijke opvoeding en sport TSO of omgekeerd. - tussen studierichtingen ASO en TSO met component topsport voor zover aan de toelatingsvoorwaarden voldaan wordt (niet 2 de leerjaar 3 de graad). In de 3de graad wegens ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen In de 3de graad bestaat de mogelijkheid van een overgang tijdens het schooljaar mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling tot dan volgt; bedoelde gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. De omschrijving "ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen" komt meermaals aan bod. Het is lokaal dat moet worden uitgemaakt of de situatie van de leerling aan deze omschrijving beantwoordt. Dat het om een uitzonderlijke situatie moet gaan is evident, studieveranderingen binnen de 3de graad kunnen nooit een automatisme zijn. Alleszins heeft de regelgever zich, bij zijn beslissing, door de volgende niet-limitatieve gevallen laten inspireren: studieverandering ingevolge de verhuis naar een regio waar de initieel gevolgde opleiding niet bestaat, ingevolge het uit medisch oogpunt niet langer in contact kunnen komen met bepaalde producten eigen aan de opleiding, ingevolge heroriëntering in functie van hogere studies waarvoor de keuze steeds meer vorm krijgt of ingevolge psychische problemen die duidelijk verband houden met een foute studiekeuze. Verandering van vakken binnen het keuze- of complementair gedeelte: de schoolbesturen bepalen autonoom of en tot op welke datum dit toegelaten is (eventueel zelfs tot op het niveau van het eindjaar van het voltijds secundair onderwijs). Overgangen van buitengewoon onderwijs naar gewoon S.O. zijn slechts mogelijk mits naleving van de toelatingsvoorwaarden én mits de in het buitengewoon onderwijs doorgebrachte periode wordt gelijkgeschakeld met een periode van gewettigde afwezigheid in het gewoon secundair onderwijs. Voor uitzonderlijke gevallen, eventueel onder bepaalde voorwaarden toelatingsklassenraad afwijken van de uiterste overgangsdatum. kan de Mits wettiging van periode van afwezigheid vóór de overgang naar de nieuwe studierichting (meestal 1/9 tot datum overgang) door de school (geen verplichting) kunnen heel wat overgangen gans het schooljaar van leerlingen die aan de toelatingsvoorwaarden voldoen, zoals blijkt uit de volgende antwoorden van departement op vragen. - Afwezigheden en in- en uitschrijvingen in het voltijds gewoon secundair onderwijs en het deeltijds secundair onderwijs - Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 28

29 We nemen dit deel integraal over gezien deze overgangen voor nogal wat verwarring zorgen. Door de school gewettigde afwezigheden. Alle afwezigheden die noch van rechtswege gewettigd zijn, noch onder de noemer "problematisch" ressorteren, kunnen worden gewettigd door de school. Er dient geen aanvraag aan het Agodi te worden voorgelegd. Achterliggende filosofie hiervoor is dat in scholen afdoende deskundigheid én gezond verstand aanwezig is om, rekening houdend met het belang van de leerling maar ook met het belang van de schoolgemeenschap, individuele leerlingendossiers te evalueren en te beslechten. Onder "afwezigheid" dient zowel de fysieke afwezigheid op school van de leerling te worden verstaan als de gedeeltelijke afwezigheid bij het volgen van het gewone lesprogramma en de vervanging door een alternatief programma. In beginsel bepaalt het schoolbestuur of van de wettigingsmogelijkheid gebruik wordt gemaakt en aan wie de beslissingsbevoegdheid voor concrete gevallen toekomt (directeur of zijn afgevaardigde dan wel de klassenraad), tenzij hierna uitdrukkelijk die bevoegdheid aan de klassenraad wordt toegewezen. Indien de school weigert een afwezigheid te wettigen, dan zullen de betrokken personen daartegen niet in beroep kunnen gaan bij het Agodi. De regelgever legt ook niet op dat de school dienaangaande zelf een interne beroepsprocedure moet voorzien, al kan het schoolbestuur dat uiteraard wel op eigen initiatief doen. Tegenover afwezigheden die worden gewettigd moeten geldige verantwoordingsstukken staan die, zoals gebruikelijk, ter inzage liggen van het verificatiekorps. Het verificatiekorps (maar ook de onderwijsinspectie) heeft in dit verband geen enkel appreciatierecht, d.w.z. dat geen enkele uitspraak mag worden gedaan over de zinvolheid van de al dan niet wettiging van een afwezigheid. De autonomie van de onderwijsinrichters moet hier ten volle worden gerespecteerd. Anderzijds zal de verificatie er wel op toezien of de gewettigde afwezigheid op een correcte wijze (d.w.z. aan de hand van de juiste code) in het aanwezigheidsregister is vermeld. Een correcte registratie moet niet alleen globale evoluties inzake schoolverlet in kaart brengen, maar moet ook vermijden dat regelgeving oneigenlijk zou worden toegepast of zelfs zou worden omzeild (bv. de toelatings- en overgangsvoorwaarden). Afwezigheden die door de school kunnen worden gewettigd, worden in verschillende categorieën onderverdeeld. Duiding van de contactpersoon van de omzendbrief : De wetgever verwacht van de school dat ze integer oordeelt en enkel zinvolle overgangen toelaat. Zowel van school als leerling worden inspanningen verwacht om de gemiste leerstof in te halen. Dit kan aan bod komen bij doorlichting. Overgang van (buitengewoon)basisonderwijs naar 1B Vraag: Mag een leerling die aan de toelatingsvoorwaarden (12 jaar op 31/12) voldoet in de loop van het schooljaar overgaan van BaO (bijv. L4) naar 1B? Antwoord: In principe mag een leerling basisonderwijs die aan de toelatingsvoorwaarden voldoet, tijdens het ganse schooljaar overgaan op voorwaarde dat de directeur van de secundaire school de periode die de leerling in het BaO doorbracht wil beschouwen als een gewettigde afwezigheid. Overgang naar een hoger leerjaar van een leerling die aan toelatingsvoorwaarden voldoet voor dat hoger leerjaar. Vraag: Mag een leerling uit 2Abis naar 3BSO. Vorig schooljaar kreeg hij in 2A een B-attest met uitsluiting van alle onderwijsvormen behalve BSO Antwoord: Dit kan mits toelatingsklassenraad. De school dient de voorafgaande periode in 2A te wettigen tot een gewettigde afwezigheid. Vraag school: We hebben momenteel 2 leerlingen in 1A (14 jaar) die bij het eerste rapport veel tekorten vertoonden en niet goed mee kunnen tijdens de lessen (= beperkte slaagkansen). Volgens de wetgeving kunnen deze jongeren volgend schooljaar op basis van leeftijd naar 3BSO mits toelatingsklassenraad. We vinden het in het belang van de leerling dat ze nu reeds de overstap maken naar 2 BVL zodat ze reeds kennis maken met de waaier van praktische vakken en ook in functie van hun welbevinden. Antwoord verificateur: Dit dossier kan u beschouwen als een late inschrijving. In dat geval kunnen deze lln. nu overstappen naar BvL op basis van leeftijd. Overgang van stelsel leren en werken naar voltijds S.O. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 29

30 Vraag: Leerling X was begin dit schooljaar ingeschreven in 3 BSO Kantoor, hij stapte in december over naar de leertijd (hulpkok). Deze overstap bleek niet de juiste te zijn en leerling wil nu terugkeren naar het voltijds onderwijs. Antwoord: 1. Nagaan of de leerling van rechtswege kan overgaan. Dus zonder bijkomende toestemming van bijv.toelatingsklassenraad. (In dit geval was dit 15/11) 2. Nagaan of deze leerling voldoet aan de toelatingsvoorwaarden voor de gewenste studierichting op 1/9. (Dit is het geval) 3. Nagaan of de school de afwezigheden wil wettigen vanaf 1/9. Dit gaat enkel over informatieverstrekking i.v.m. wetgeving. De CLB-medewerker dient zich uiteraard ook een beeld te vormen over de zinvolheid van de overstap en dient dit te bespreken met zijn cliënt. Verandering van onderwijsinstelling en overdracht beslissing van de toelatingsklassenraad naar de nieuwe onderwijsinstelling. Indien echter blijkt dat de beslissing van de TKR werd verkregen zonder dat de leerling het oogmerk had om in de desbetreffende onderwijsinstelling de lessen te volgen, zal de toelatingsklassenraad van de nieuwe onderwijsinstelling bevoegd zijn om zelf een beslissing te nemen. Deze regeling doet geen afbreuk aan de weigerings- en doorverwijzingsmogelijkheden zoals opgenomen in het decreet gelijke onderwijskansen. Indien een leerling werd toegelaten met advies of beslissing van de toelatingsklassenraad en in dit structuuronderdeel per 30 juni een B of C attest behaalt, dan primeert een onvoorwaardelijk recht op overzitten in datzelfde structuuronderdeel. Dit betekent dat in geval van overzitten van desbetreffend structuuronderdeel in dezelfde of een andere school, de toelatingsklassenraad niet opnieuw een advies of beslissing uitbrengt, maar dat het initieel advies of de initiële beslissing onverkort blijft gelden. Het is enkel indien de leerling vóór 30 juni uit een structuuronderdeel stapt, dat bij eventueel overzitten tijdens een later schooljaar in dezelfde of een andere school de toelatingsklassenraad opnieuw een advies of beslissing zal formuleren. 3. OVERZITTEN In verband met het overzitten van leerjaren zijn leerlingen regelmatig als zij: - slechts in het bezit zijn van een attest B of C van dat betrokken leerjaar - met een A-attest opteren voor een andere onderwijsvorm en/of onderverdeling van dat betrokken leerjaar (dus overzitten in 1A of 1B kan niet). - een gelijkwaardig leerjaar aanvankelijk hebben gevolgd in een buitenlands onderwijsstelsel, of in een onderwijsinstelling door de Franse of Duitstalige gemeenschap georganiseerd, gesubsidieerd of erkend - opteren voor 1A na 1B met vrucht gevolgd te hebben. Het aantal keren dat een leerling een leerjaar als regelmatige leerling kan overzitten - met in acht name van voorgaande regels is niet beperkt. Het overzitten van een leerjaar betreft niet noodzakelijk het laatst gevolgde leerjaar, doch kan ook slaan op een leerjaar dat één of meer schooljaren voordien reeds werd beëindigd; deze regel is belangrijk voor leerlingen die met aansluitingsmoeilijkheden worden geconfronteerd omdat zij hetzij het Nederlands niet of onvoldoende beheersen, hetzij voordien studies van een buitenlands onderwijsstelsel hebben doorlopen. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 30

31 4. EVALUATIE EN BEKRACHTIGING VAN DE STUDIES Algemene beginselen Voor de evaluatiecriteria, zoals de eventuele organisatie van examens of proeven tijdens en/of op het einde van het schooljaar, zijn de schoolbesturen van het onderwijs bevoegd. o Uitzondering geïntegreerde proef: deze moet in een aantal leerjaren en onderwijsvormen georganiseerd worden. Deelname, uit hoofde van de definitie van de regelmatige leerling, is verplicht. Deze leerjaren zijn: - het 2 e leerjaar van de 3 e graad van het TSO, KSO en BSO; - het specialisatiejaar (3 e lj.) van de 3 e graad van het BSO; Vanaf het schooljaar wordt de regel van kracht dat de bedoelde proef alleszins slaat op vakken van het specifiek gedeelte (= de studierichting), maar eventueel ook op vakken van de basisvorming of van het complementair gedeelte indien die vakken ondersteunend zijn voor de geïntegreerde proef. De proef kan diverse vormen aannemen, b.v. een eindwerk. De geïntegreerde proef is totaal inherent aan het toetsingsmechanisme rond het al dan niet voldaan hebben voor "het geheel van de vorming", daar niet leidend tot een apart studiebewijs; vermits deze proef daarenboven een vakoverschrijdend karakter draagt, wordt ze getypeerd als zijnde "geïntegreerd". Het resultaat van de geïntegreerde proef zal echter onverminderd een belangrijk element betekenen in de beslissing van de delibererende klassenraad over de leerling in kwestie. De beslissingen van de delibererende klassenraad monden uit in de studiebekrachtiging. Hiervoor komen uitsluitend de regelmatige leerlingen van het schooljaar waarvoor ze zijn ingeschreven in aanmerking. o De beslissingen van de delibererende klassenraad voorzien twee alternatieven: - de leerling wordt beschouwd het leerjaar met vrucht (A-, B-attest) te hebben beëindigd; - de leerling wordt beschouwd het leerjaar niet met vrucht te hebben voltooid. o Inhoudelijke opvulling "een leerling beëindigt met vrucht" : - voor de 1 e graad, de 2 e graad en het 1 e leerjaar van de 3 e graad: indien hij in voldoende mate de doelstellingen die in het leerplan zijn opgenomen heeft bereikt en aldus bekwaam wordt geacht zijn studies voort te zetten in het volgend leerjaar; - 2 e leerjaar 3 e graad BSO en Se-n-Se 3 e graad TSO of KSO: indien hij in voldoende mate de doelstellingen die in het leerplan zijn opgenomen heeft bereikt en aldus voldaan heeft voor het geheel van de vorming van het betreffend leerjaar; - 2 e leerjaar 3 e graad ASO, TSO, KSO, indien hij in voldoende mate de doelstellingen die in het leerplan zijn opgenomen heeft bereikt en aldus voldaan heeft voor het geheel van de vorming van het betreffend leerjaar en bekwaam wordt geacht zijn studies voort te zetten in het hoger onderwijs; - 3 e leerjaar 3 e graad BSO, indien hij in voldoende mate de doelstellingen die in het leerplan zijn opgenomen heeft bereikt en aldus voldaan heeft voor het geheel van de vorming van het betreffend leerjaar en desgevallend bekwaam wordt geacht zijn studies voort te zetten in het hoger onderwijs; o Oriënteringsattest B of C - verplichtingen van de school t.a.v. de betrokken personen. 1. De beslissing moet schriftelijk worden gemotiveerd. Dit kan onder uiteenlopende vorm maar moet wel strikt individueel-gericht zijn. De school moet verwijzen naar de mogelijkheid tot beroep en naar de daarbij te volgen procedure. Hoewel deze info ook in het schoolreglement dient opgenomen, moet het telkens wanneer zich een concrete situatie voordoet opnieuw onder de aandacht worden gebracht. De betrokken personen moeten er daarbij echter worden op gewezen dat beroep maar kan indien ze voorafgaand een overleg hebben gepleegd met de directeur of zijn afgevaardigde (zie hierna). Er geldt m.a.w. een bepaalde chronologie die de partijen moeten volgen. 2. Mits vraag van de betrokken personen: de directeur of zijn afgevaardigde moet met de betrokken personen een overleg plegen over het evaluatieresultaat binnen een redelijke termijn nadat ze dat resultaat in ontvangst hebben genomen. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 31

32 Die termijn wordt in het schoolreglement bepaald. Van het schoolbestuur wordt verwacht dat "redelijkheid" veronderstelt dat de betrokken personen zo spoedig mogelijk meer duiding krijgen en dat, desgevallend, een beslissing in beroep qua timing haalbaar blijft. Van de betrokken personen wordt verwacht dat ze begrip opbrengen voor het tijdstip van het overleg dat met de zomervakantie - beschikbaarheid in onderwijs rekening zal houden. Van het overleg wordt een schriftelijk verslag gemaakt. Tijdens het constructief overleg maken beide partijen hun standpunt duidelijk. Het overleg is geen onderdeel van de beroepsprocedure maar vormt een zogenaamde "bemiddelingsfase". Het overleg kan het volgende opleveren : a. de directeur of zijn afgevaardigde is van oordeel dat de elementen die de betrokken personen aanbrengen niet van aard zijn om de delibererende klassenraad opnieuw te laten samenkomen en beraadslagen. De betrokken personen nemen deze beslissing op de voorziene datum in ontvangst (ook hier : "geacht" te zijn ontvangen indien verzuim van ontvangst). b. de directeur of zijn afgevaardigde is van oordeel dat de elementen die de betrokken personen aanbrengen wel van aard zijn om de delibererende klassenraad opnieuw te laten samenkomen en beraadslagen. Deze piste kan er voor de leerling op neerkomen dat hij met nieuwe toetsen, examens of andere opdrachten wordt belast vooraleer de klassenraad zich definitief uitspreekt of de toekenning van het B- of C-attest wordt gehandhaafd of dat een ander attest wordt toegekend. Aandacht: het oorspronkelijk evaluatieresultaat door een ander resultaat vervangen betekent niet noodzakelijk een voor de betrokken personen "beter" resultaat; het valt niet uit te sluiten dat de klassenraad, die opnieuw is samengeroepen, beslist om een clausulering (B-attest) alsnog te wijzigen of uit te breiden of om een "B-attest" te vervangen door een "C-attest". De betrokken personen nemen hoe dan ook de desbetreffende beslissing op de voorziene datum in ontvangst (ook hier: "geacht" te zijn ontvangen indien verzuim van ontvangst). Zoals vermeld in de omzendbrief SO 74 (organisatie schooljaar) kunnen de deliberaties niet eerder aanvangen dan de vijfde laatste lesdag van de maand juni (januari voor wat betreft de Se-n-Se en HBO verpleegkunde die eindigen op 31 januari). Van zodra een delibererende klassenraadsbeslissing is genomen, kan het resultaat ter kennis worden gebracht van de betrokken personen. o Het schoolbestuur is bevoegd om te bepalen op welke datum en onder welke vorm de betrokken personen de klassenraadsbeslissing in ontvangst nemen. Dit hoeft niet perse op 30 juni te zijn en dit hoeft niet perse persoonlijk door de ouders op school te gebeuren. Bijvoorbeeld : het resultaat kan worden meegegeven met de leerling, het resultaat wordt op school overhandigd tijdens een proclamatieplechtigheid. De desbetreffende ontvangstdatum en vorm zijn bepaald in het schoolreglement. De school wijkt er enkel van af voor gevallen waar het besluitvormingsproces langer duurt of waar een beroep in het geding is; alsdan stelt het schoolbestuur de betrokken personen schriftelijk in kennis van de voorziene ontvangstdatum. Bijzondere aandacht: vermits de betrokken personen vooraf weten wanneer en hoe ze het evaluatieresultaat zullen ontvangen, wordt bij het niet effectief in ontvangst nemen van het resultaat, geacht het resultaat op de voorziene datum te zijn ontvangen! Ouders die, bijvoorbeeld, op dat tijdstip reeds op vakantie zijn vertrokken en geen weet hebben van een toegekend oriënteringsattest B of C, zouden hierdoor eventueel hun beroepsmogelijkheid kunnen verliezen omdat ze niet tijdig de te zetten stappen hebben ondernomen. o Proces-verbaal van de beslissingen van de delibererende klassenraad. Elk proces-verbaal, waarop uitsluitend regelmatige leerlingen mogen voorkomen, wordt gedateerd op 30 juni en in één exemplaar opgemaakt. Dit proces-verbaal kan mogelijks worden aangevuld met één of twee processen-verbaal-addendum. Het betreft dan de leerlingen waarvoor een definitieve beslissing pas plaats grijpt in de periode NA 30 juni. Volgende situaties doen zich voor : a. de beslissing wordt genomen door de delibererende klassenraad naar aanleiding van verlenging van besluitvorming (na herexamen, inhaalstage.). b. de oorspronkelijke beslissing wordt vervangen door een andere beslissing van de delibererende klassenraad naar aanleiding van overleg tussen de school en de betrokken personen; c. de oorspronkelijke beslissing wordt vervangen door een andere beslissing van de delibererende klassenraad naar aanleiding van betwisting door het schoolbestuur; Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 32

33 d. de oorspronkelijke beslissing wordt vervangen door een andere beslissing van een beroepscommissie naar aanleiding van betwisting door de betrokken personen. In volgende gevallen wordt op het einde van het jaar geen formele beslissing door de delibererende klassenraad genomen in het systeem: 1 dat, binnen een graad, de individuele leerling met tekorten in het 1e leerjaar toch overgaat naar het 2e leerjaar; indien, binnen het systeem dat een leerling met tekorten overgaat naar het hoger leerjaar, de delibererende klassenraad van het 2e leerjaar van de graad in kwestie beslist dat de leerling de tekorten van het 1e leerjaar heeft weggewerkt doch niet geslaagd is in het 2e leerjaar, dan wordt over het 1e leerjaar een oriënteringsattest A uitgereikt (en, in de 1e graad, een getuigschrift van basisonderwijs zo de leerling dat nog niet bezit). 2 in het systeem dat, per structuuronderdeel, de delibererende klassenraad worden uitgesteld tot het einde van een graad; zie verder 3 in het systeem van verdubbeling van de gebruikelijke studieduur voor een zieke leerling; 4 in het systeem van verdubbeling van de gebruikelijke studieduur voor een opleiding Se-n-Se. Voor die gevallen wordt op het proces-verbaal een vierde categorie vermeld, nl. "leerlingen waarvoor geen formele beslissing door de delibererende klassenraad wordt genomen", en wordt bekrachtigd met een attest van regelmatige lesbijwoning. Ook aan vrije leerlingen kan slechts een attest van lesbijwoning worden toegekend. Uitstellen van de delibererende klassenraad in de 1 e, 2 e en 3 e graad tot het einde van het 2 e leerjaar van het structuuronderdeel en de graad in kwestie. De school beslist of de onderwijsinstelling gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid, die ertoe strekt rekening te houden met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten. Over de afwijkende regeling wordt beslist vóór de start van het schooljaar en ze is van toepassing op alle leerlingen van een bepaald structuuronderdeel tijdens een bepaald schooljaar! Volgende bepalingen gelden dan 1 Er wordt enkel een attest van regelmatige lesbijwoning uitgereikt, dat van rechtswege toelating verleent tot het 2de leerjaar van die graad doch enkel voor zover in dat leerjaar wordt gebruikgemaakt van deze regeling. 2 - Indien de leerling het leerjaar heeft beëindigd en vóór het einde van de graad overstapt naar een structuuronderdeel van dezelfde of een andere onderwijsinstelling waar niet gebruikgemaakt wordt van onderhavige regeling beslist de delibererende klassenraad van het 1ste leerjaar om toch een oriënteringsattest toe te kennen. Indien de leerling de overstap zet in de loop van het 2 de leerjaar en de beslissing van de klassenraad betwist geldt de gewone procedure. De inrichtende macht bepaalt dan redelijke termijnen. 3 - Op het einde van het 2de leerjaar van de 1ste graad of het BVL wordt aan elke leerling, voor zover hij het nog niet in zijn bezit heeft, een getuigschrift van basisonderwijs uitgereikt indien hij dit leerjaar met vrucht heeft beëindigd. o attesten van verworven bekwaamheden - individueel aangepast curriculum Aan leerlingen die een individueel programma volgen, worden jaarlijks attesten van verworven bekwaamheden uitgereikt. Deze beperkte groep, (IAC / ION) leerlingen komen niet in aanmerking voor de gewone studiebekrachtiging. Basisvorming, eindtermen... gelden in onderhavig geval niet. o Overlijden Aan een regelmatige leerling die overlijdt, wordt geen oriënteringsattest C uitgereikt. o Behalen getuigschrift Basisonderwijs/1e graad/2e graad in het SO Vraag Als een leerling zonder getuigschrift BaO, na falen/overslaan 1e graad in 1e jaar 2e graad BSO komt op basis van leeftijd, komt hij dan nog in aanmerking voor getuigschrift 1e graad BSO? En stel dat leerling dan niet slaagt in 3 BSO, heeft de leerling dan geen enkel getuigschrift op zak? Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 33

34 De volgende principes zijn van toepassing: 1.getuigschrift basisonderwijs behaalt in basisonderwijs: geen getuigschrift BaO meer in SO 2.geen getuigschrift in basisonderwijs behaalt en geslaagd in 1 A of in 1 B (= oriënteringsattest A of B)- getuigschrift basisonderwijs 3.geen getuigschrift in basisonderwijs of in 1 A/B behaalt en gelaagd in Beroepsvoorbereidend leerjaargetuigschrift gelijkwaardig met getuigschrift basisonderwijs 4. geen getuigschrift basisonderwijs is geen beletsel voor toekenning getuigschriften/diploma in verdere verloop SO 5.geen getuigschrift 1e graad SO is geen beletsel voor behalen getuigschrift 2e graad SO/diploma SO 6.klassenraad beslist over slagen of niet-slagen; toekenning studiebewijzen is daar logisch gevolg van. o Regelgeving rond specifieke attesten in bepaalde studierichtingen: Getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer wordt toegekend aan de regelmatige leerling waarvoor de delibererende klassenraad beslist dat hij voldaan heeft voor het programma bedrijfsbeheer. Bedrijfsbeheer in het secundair onderwijs - laatste wijziging: 02/02/ De beoordeling rond het al dan niet geslaagd zijn voor het programma bedrijfsbeheer is losgekoppeld van het al dan niet met vrucht doorlopen hebben van het leerjaar. Bijgevolg kan aan een regelmatige leerling een getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer worden verleend, zonder het leerjaar of de opleiding met succes te hebben doorlopen; het omgekeerde geldt evenzeer. Indien het programma bedrijfsbeheer effectief over meer dan één schooljaar wordt gespreid, dient de delibererende klassenraad van het schooljaar waarin uiteindelijk over de toekenning van het getuigschrift wordt beslist, zich te steunen op de schriftelijke bevindingen die zijn aangebracht door de delibererende klassenraad van het voorafgaande schooljaar (of schooljaren). Deze regel geldt ook over de scholen heen indien de leerling van school is veranderd gedurende de periode dat hij bedrijfsbeheer volgde. o Externe certificering - bekwaamheidsproeven opgelegd door instanties, extern aan de school in het kader van reglementaire voorwaarden inzake beroepsuitoefening Vanaf het schooljaar wordt dit principe binnen het secundair onderwijs toegepast op de studierichting vrachtwagenchauffeur, derde graad BSO. Het slagen voor die proeven betekent niet dat de leerling per definitie ook geslaagd is voor de opleiding in globo. Dit blijft de beslissingsbevoegdheid van de delibererende klassenraad. Het niet-slagen voor die proeven geldt wél onmiddellijk als motivatie voor de (enige) beslissing van de delibererende klassenraad voor het niet-slagen voor de opleiding in globo. o Veiligheidsberoepen - specialisatiejaar BSO en Integrale veiligheid Se-n-Se Elk van deze specifieke attesten kan slechts toegekend worden (voor zover de toekenningsbevoegdheid bij de secundaire school ligt) indien de leerling voldaan heeft voor alle curriculumonderdelen die op dat attest betrekking hebben (geen mogelijkheid tot deliberatie). Uit wat voorafgaat volgt dat het behalen van een certificaat, diploma of studiegetuigschrift niet noodzakelijk inhoudt dat betrokkene alle attesten heeft verworven en, omgekeerd, dat het behalen van alle attesten op zich geen garantie is voor het in aanmerking komen voor certificaat, diploma of studiegetuigschrift. Het in beroep gaan tegen omstreden eindbeslissingen blijft niettemin beperkt tot een uitgereikt oriënteringsattest C; de niet-toekenning van een van de hierboven vermelde attesten is dus niet voor beroepsprocedure vatbaar. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 34

35 5. DELIBERERENDE KLASSENRAAD EN HET BETWISTEN VAN DE BESLISSINGEN VAN DE DELIBERERENDE KLASSENRAAD Delibererende klassenraad De delibererende klassenraad is verplicht op het einde van het schooljaar voor elke regelmatige leerling éénmalig te beslissen over het geslaagd of niet geslaagd zijn voor het geheel van de vorming. Bij de eindbeoordeling dienen alleen elementen in aanmerking te komen die tot het vooraf afgebakende studiedomein behoren. Niet-cognitieve doelstellingen die tot het studiedomein behoren kunnen een element zijn, mits het studiereglement dit duidelijk bepaalt. Er moet steeds een strikte scheiding gewaarborgd worden tussen een disciplinaire beoordeling (= toepassing tuchtreglement) en een studiebeoordeling (= toepassing studiereglement). Om zijn opdracht behoorlijk te vervullen zal de delibererende klassenraad zich laten leiden door concrete gegevens uit het dossier van de leerling. Dit dossier bevat, in voorkomend geval: - resultaten van proeven, toetsen of examens die door de leraars van de leerling werden afgenomen; - de resultaten van de geïntegreerde proef; - de beslissingen, vaststellingen en de adviezen van de begeleidende klassenraad. Van de beslissingen van de delibererende klassenraad wordt een proces-verbaal opgemaakt en worden er notulen gehouden. De notulen bevatten een synthese van de elementen die tot de beslissingen hebben geleid, waaronder eventueel het resultaat van de stemming. In geval tot stemming wordt overgegaan (de voorzitter stemt telkens onmiddellijk mee) en het resultaat is een staking (= een gelijk aantal pro en contra) van stemmen, dan is de stem van de voorzitter doorslaggevend. Beslissingen van de delibererende klassenraad hebben een bindend karakter, onverminderd de mogelijkheid voor de inrichtende macht om dergelijke beslissingen door de delibererende klassenraad opnieuw te laten overwegen en de mogelijkheid van de betrokken personen deze beslissingen te betwisten. De delibererende klassenraad heeft een motiveringsplicht bij het niet verlenen van een certificaat, diploma of studiegetuigschrift, evenals bij het niet toekennen van één dan wel meer desbetreffende attesten (voor zover het attesten betreft waarvoor de toekenningsbevoegdheid bij de secundaire school ligt). De delibererende klassenraad moet in principe uiterlijk op 30 juni van het betrokken schooljaar over voldoende nuttige elementen beschikken om een eindbeslissing te kunnen treffen. Indien de eindbeslissing uiterlijk 30 juni is genomen, dan kan de leerling vanuit het oogpunt van evaluatie tijdens de zomervakantie niet met extra opdrachten worden belast. De termijn kan voor uitzonderlijke én individuele gevallen worden verlengd tot "uiterlijk de 1ste schooldag van het daaropvolgend schooljaar". Het betreft hier geen uitstel, maar louter een langer dan gebruikelijk lopend besluitvormingsproces. Het behoort tot de autonome bevoegdheid van de delibererende klassenraad om te oordelen of sommige leerlingen aan een bijkomende proef moeten onderworpen worden vooraleer een definitieve beslissing kan genomen worden. Deze bijkomende evaluatie kan gebeuren op basis van herexamens, vakantiewerk of -lectuur, enz.. Het proces-verbaal van de beslissingen wordt niettemin altijd opgesteld in functie van de eenmalige datum "30 juni". De beslissingen van de delibererende klassenraad monden uit in de studiebekrachtiging. Hiervoor komen uitsluitend de regelmatige leerlingen van het schooljaar waarvoor ze zijn ingeschreven in aanmerking. Aan vrije leerlingen kan slechts een attest van lesbijwoning worden toegekend. De delibererende klassenraad is ook bevoegd om aansluitende niet bindende adviezen te verstrekken, o.a.: - raadgevingen inzake studie- en werkmethoden; - een waarschuwing voor vak(ken) waaraan het volgend schooljaar extra aandacht dient te worden geschonken; - concrete individuele suggesties om vastgestelde tekorten of zwakke punten weg te werken; Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 35

36 - suggesties voor het verderzetten van de studies. Betwisten van de beslissingen van de delibererende KR. De beslissing om een oriënteringsattest B of C toe te kennen, kan door de betrokken personen worden betwist: binnen een termijn van drie dagen, zaterdag, zondag, wettelijke en reglementaire feestdagen niet meegerekend, volgend op de dag waarop hen de beslissing van de delibererende klassenraad werd meegedeeld, via een persoonlijk onderhoud met de afgevaardigde van het schoolbestuur of de voorzitter van de delibererende klassenraad of zijn afgevaardigde. Dit is een 1ste verplichte stap. Dit onderhoud kan ertoe leiden dat: de betrokken personen aan de hand van het dossier ervan overtuigd worden dat de genomen beslissing gegrond is: de betwisting wordt ingetrokken; de verantwoordelijke voor het overleg van oordeel is dat de aangevoerde redenen het overwegen waard zijn. In dat geval roept eerstgenoemde zo spoedig mogelijk de delibererende klassenraad opnieuw samen. Deze extra bijeenkomst van de delibererende klassenraad zal vanzelfsprekend rekening moeten houden met de wettelijke en statutaire voorschriften inzake de beschikbaarheid van de leraars. De betwiste beslissing wordt na overweging al dan niet gehandhaafd zodat, naar gelang van het geval, de betwisting al dan niet blijft bestaan; de verantwoordelijke van het overleg van oordeel is dat de door de betrokken personen aangebrachte bezwaren geen nieuwe bijeenkomst van de delibererende klassenraad rechtvaardigen, maar de betrokken personen zijn het daar niet mee eens: de betwisting blijft bestaan. Als de betwisting blijft bestaan kunnen de betrokken personen zich tot de beroepscommissie richten binnen een termijn van drie dagen, zaterdag, zondag, wettelijke en reglementaire feestdagen niet meegerekend, nadat het omstreden resultaat aan de betrokken personen werd meegedeeld. De inrichtende macht bepaalt de effectieve samenstelling en de procedure van deze beroepscommissie, met in acht name van de norm dat dit orgaan uit minstens drie leden dient te bestaan. Met uitzondering van de directeur, kunnen de overige leden van de delibererende klassenraad er geen deel van uitmaken. De beroepscommissie onderzoekt de klacht grondig en deelt zijn bevindingen, die louter een adviserend karakter dragen, uitsluitend aan de inrichtende macht mee. De inrichtende macht beslist vervolgens dat: 1. de delibererende klassenraad niet opnieuw moet samenkomen. De inrichtende macht deelt de gemotiveerde beslissing onverwijld schriftelijk mee aan de betrokken personen. 2. de delibererende klassenraad wél opnieuw moet samenkomen. Dit dient te gebeuren uiterlijk op 15 september. De betrokken personen worden door de inrichtende macht van deze finale beslissing van de delibererende klassenraad, die dient gemotiveerd, onverwijld schriftelijk in kennis gesteld. Indien een eindbeslissing al wordt herzien eind juni, dan wordt dit administratief beschouwd als zijnde de "eerste" beslissing. Ongeacht de al dan niet betwisting door de betrokken personen, heeft het schoolbestuur steeds het recht desbetreffende klassenraad opnieuw te doen samenkomen, ten einde een door het schoolbestuur zelf omstreden beslissing te heroverwegen. Het opnieuw samenkomen dient te gebeuren uiterlijk op 15 september van het daaropvolgend schooljaar. In het geval de dan genomen beslissing afwijkt van de omstreden beslissing, wordt ze schriftelijk en gemotiveerd, onmiddellijk aan de betrokken personen meegedeeld Opmerking: De desbetreffende uiterste data zijn 15 maart van het schooljaar in kwestie als de betwiste beslissing betrekking heeft op een Se-n-Se en genomen werd op 31 januari dan wel, bij verlenging, uiterlijk op 1 maart van dat schooljaar. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 36

37 6. DE KLASSENRAAD Definitie zie bijlage De klassenraad heeft 3 functies: - toelatingsklassenraad - info zie algemene opmerkingen SO 1. - delibererende klassenraad - info zie algemene opmerkingen SO 5. - begeleidende klassenraad De begeleidende klassenraad is belast met de vorming en de evaluatie van de vorderingen van een bepaalde groep leerlingen, met uitsluiting van de definitieve eindbeoordeling. Regelmatige analyse van leerresultaten, attitudes en leermoeilijkheden van de leerling moeten de meest adequate begeleiding tot gevolg hebben, een meer optimale oriëntering naar de geschikte onderverdeling(en) garanderen en tenslotte de mislukkingen in het secundair onderwijs verder doen dalen. De begeleidende klassenraad bepaalt volledig autonoom de middelen, doeleinden en criteria die hij zich stelt. Het is wenselijk op regelmatige tijdstippen een vergadering te beleggen. Naast de begeleidende functie heeft de begeleidende klassenraad ook een adviserende taak in de tuchtrechtspleging. Zo de tuchtmaatregel de definitieve uitsluiting behelst, dient voorafgaandelijk het advies van de begeleidende klassenraad te worden ingewonnen; ook kan de begeleidende klassenraad zelf een voorstel tot tuchtmaatregel formuleren. Bij de daadwerkelijke tuchtrechtspleging dient de begeleidende klassenraad zich steeds te beperken tot de feiten die ter discussie staan. De voorzitter kan eventueel raadgevende leden aanwijzen, waaronder personen die niet tot de onderwijsinstelling behoren en die bij de psycho-sociale of pedagogische begeleiding van de leerlingen betrokken zijn. Personen die niet tot het personeel van de onderwijsinstelling behoren kunnen, ambtshalve, slechts raadgevend deel uitmaken van de klassenraden. 7. REGELMATIGE LEERLING VRIJE LEERLING Een "regelmatige leerling" is een leerling die: a) hetzij aan alle onderstaande voorwaarden voldoet: 1) beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden tot het leerjaar waarin de leerling is ingeschreven 2) het geheel van de vorming van dit leerjaar werkelijk en regelmatig volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid; deze voorwaarde veronderstelt dat de leerling vanaf de 1ste tot en met de laatste schooldag effectief dient aanwezig te zijn en alle vakken, oefeningen, proeven enz. van het leerjaar en de onderwijsvorm/onderverdeling waarvoor hij is ingeschreven, dient bij te wonen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid. b) hetzij aan alle onderstaande voorwaarden voldoet: 1) beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden tot het 1e leerjaar van de 1e graad en 2) beschikken over een (BO) verslag (CLB) en 3) het individueel aangepast curriculum dat voor de ll. is bepaald door de klassenraad werkelijk en regelmatig volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid. Aan deze leerlingen, die een individueel programma volgen (basisvorming, eindtermen... gelden in onderhavig geval niet), worden jaarlijks attesten van verworven bekwaamheden uitgereikt. Deze (zeer beperkte groep) leerlingen komen normaliter niet in aanmerking voor de gewone studiebekrachtiging. Indien de klassenraad aan deze ION-leerlingen, bij wijze van uitzondering, toch de reguliere studiebekrachtiging wil geven, zal voorafgaand aan de uitreiking van deze studiebewijzen, een aanvraag moeten ingediend worden bij de onderwijsinspectie. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 37

38 Scholen kunnen leerlingen inschrijven als vrije leerling. Deze leerlingen voldoen aan de leerplicht als zij het volledige leerprogramma volgen maar maken geen aanspraak op een studiebekrachtiging. Alle contacten, mededelingen, overeenkomsten met meerderjarigen in het secundair leerplichtonderwijs verlopen rechtstreeks. Slechts mits akkoord van de meerderjarige leerling mag en moet de school ook de ouders op de hoogte brengen van de studievoortgang van die leerling. 8. ONTHAALONDERWIJS VOOR ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS (AN) SO 75: Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in het gewoon voltijds secundair onderwijs - laatste wijziging: 26/06/ Het onthaalonderwijs wordt ondersteund door het Centrum voor Taal NT2 en Onderwijs en het Steunpunt Diversiteit & Leren DOEL Het heeft tot doel anderstalige leerlingen, die onlangs in België zijn aangekomen, op te vangen, hen zo snel mogelijk Nederlands te leren en hen te integreren in de onderwijsvorm en studierichting die het nauwst aansluit bij de individuele capaciteiten van deze AN. Het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers moet het voor de betrokken leerlingen dus mogelijk maken hun leerloopbaan in het regulier secundair onderwijs of desgevallend ruimer in vervolgonderwijs met succes voort te zetten. STRUCTUUR ONTHAALONDERWIJS ONTHAALJAAR Het leerprogramma is zeer sterk gericht op het verwerven van het Nederlands en op integratie/inburgering. Met het oog hierop werden de ontwikkelingsdoelen "Nederlands voor nieuwkomers in de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers" ontwikkeld. VERVOLGONDERWIJS - ondersteuning, begeleiding en opvolging van gewezen AN en coaching van leerkrachten in het vervolgonderwijs. Afhankelijk van zijn leeftijd en zijn leerperspectief kan een leerling ervoor kiezen om door te stromen binnen het secundair onderwijs, naar het volwassenenonderwijs of naar andere opleidings- en vormingsinitiatieven. Bij een overstap naar het voltijds S.O. zal in de praktijk de instroom plaats vinden hetzij op basis van een beslissing van de toelatingsklassenraad, hetzij op basis van leeftijd. De toelatingsklassenraad moet bij de beslissing rekening houden met het advies van de klassenraad van het onthaaljaar. Elke beslissing die afwijkt van het advies moet worden gemotiveerd. Bovendien wordt in de toelatingsklassenraad de vervolgschoolcoach van de betrokken leerling als raadgevend lid opgenomen. Overstap in de loop van het schooljaar van het onthaaljaar naar een gewoon leerjaar in het voltijds SO kan de school de afwezigheid in het bewuste structuuronderdeel zelf regulariseren (zie omzendbrief SO/2005/04 rubriek 2.2 'door de school gewettigde afwezigheden'). Uiteraard kan een inschrijving als regelmatige leerling in een ander structuuronderdeel van het voltijds SO slechts plaats vinden mits te beantwoorden aan de bestaande reglementaire toelatings- en overgangsvoorwaarden en het vermelde onder het vorige punt. Het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers wordt ondersteund door de pedagogische begeleidingsdiensten en door het Centrum voor Taal en Onderwijs (voorheen Steunpunt NT2), Blijde Inkomststraat 7 te Leuven (tel.:016/ ) De onthaaljaren worden in geen enkele graad ondergebracht. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 38

39 DEFINITIE ANDERSTALIGE NIEUWKOMER - De leerling moet voldoen aan alle volgende voorwaarden: 1) op 31 december volgend op de aanvang van het schooljaar enerzijds minstens twaalf jaar en anderzijds geen achttien jaar geworden zijn; 2) een nieuwkomer zijn, dat wil zeggen maximaal één jaar ononderbroken in België verblijven; Om vast te stellen of een leerling in het onthaaljaar aan de voorwaarden met betrekking tot de verblijfsduur en de thuis-/of moedertaal voldoet, moet de persoon die het ouderlijk gezag uitoefent of de minderjarige leerplichtige leerling in rechte of in feite onder zijn bewaring heeft, een schriftelijke verklaring op eer invullen (bijlage 1). Deze verklaringen blijven in de school ter beschikking van de verificateur. Met de verklaring op eer voor het beantwoorden aan de 2 e voorwaarde wordt echter geen rekening gehouden indien in het inschrijvings- of leerlingendossier documenten aanwezig zijn die deze verklaring tegenspreken. 3) niet het Nederlands als thuistaal of moedertaal hebben; 4) onvoldoende de onderwijstaal beheersen om met goed gevolg de lessen te kunnen volgen; De directeur van de school bepaalt in overleg met de betrokken leraars of de leerling in kwestie de onderwijstaal onvoldoende beheerst om met goed gevolg de lessen te kunnen bijwonen. 5) maximaal negen maanden ingeschreven zijn (vakantiemaanden juli en augustus niet inbegrepen) in een onderwijsinstelling met het Nederlands als onderwijstaal. Met een attest van het asielcentrum waar hij verblijft, toont een leerling aan dat hij voldoet aan de voorwaarde om als anderstalige nieuwkomer beschouwd te worden en om toegelaten te worden tot het onthaaljaar. Buitenlandse jongeren die in een secundaire onderwijsinstelling tijdelijk worden ingeschreven in het kader van een uitwisselingsprogramma komen hiervoor niet in aanmerking. AFWIJKINGEN Voor individuele leerlingen kan in uitzonderlijke en bijzondere omstandigheden van de voorwaarden met betrekking tot leeftijd, verblijfsduur en schoolloopbaan in het Nederlandstalig onderwijs afgeweken worden. De toelatingsklassenraad is hierover bevoegd mits: 1 de toelatingsklassenraad een gunstige en gemotiveerde beslissing neemt uiterlijk 25 lesdagen na aanvang van de regelmatige lesbijwoning; 2 de klassenraad ten minste uit alle stemgerechtigde leden en een afgevaardigde van het betrokken Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) bestaat; 3 voor de toegestane afwijking wordt de gunstige en gemotiveerde beslissing van de toelatingsklassenraad opgenomen in het leerlingendossier en ter inzage gelegd op school voor de verificateur. OMKADERING Er geldt GEEN minimumnorm "anderstalige nieuwkomers". Eén school van de scholengemeenschap wordt als contactschool aangeduid voor AgODi. Die contactschool zal instaan voor het versturen van de aanvraag tot toekenning van het wekelijkse pakket uren-leraar in de onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers. De contactschool fungeert dus niet als individuele school maar treedt op in functie van de scholengemeenschap indien meerdere scholen van deze scholengemeenschap onthaalonderwijs inrichten. ONTHAALJAAR Elke contactschool van de scholengemeenschap die in aanmerking komt voor de organisatie van onthaalonderwijs en voor de toekenning van een specifiek pakket uren-leraar, krijgt 2,5 uren-leraar per anderstalige nieuwkomer in het onthaaljaar. Voor elke toename / afname van het absoluut aantal anderstalige nieuwkomers met vier verspreid over de organiserende school of scholen kan het pakket uren-leraar herberekend worden. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 39

40 ONDERSTEUNING EN OPVOLGING NA ONTHAALJAAR Elke contactschool van een scholengemeenschap die in aanmerking komt voor de organisatie van onthaalonderwijs en voor de toekenning van een specifiek pakket uren-leraar, krijgt 22 uren-leraar om in ondersteuning van gewezen anderstalige nieuwkomers te voorzien tijdens en na de overstap naar het regulier onderwijs op voorwaarde dat in de betrokken school of scholengemeenschap het schooljaar voordien een onthaaljaar werd ingericht. Indien de school of scholengemeenschap stopt met het inrichten van een onthaaljaar kan er nog gedurende 3 schooljaren volgend op het stopzetten van het onthaaljaar worden gerekend op de 22 uren-leraar ondersteuning. ORGANISATIE SAMENWERKING MET HET CLB In samenwerking met het betrokken Centrum voor leerlingenbegeleiding wordt sterke aandacht besteed aan de begeleiding en oriëntering van de anderstalige nieuwkomer aansluitend op zijn of haar intrinsieke capaciteiten. TAALSCREENING De verplichte taalscreening geldt ook in het onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). Aangezien de reguliere aanpak in OKAN dezelfde doelstellingen nastreeft als de verplichte taalscreening m.n. aansluitend bij de beginsituatie en de specifieke noden van de betrokken leerling op het vlak van (onderwijs)taal specifieke maatregelen/traject uitwerken - moet er in OKAN geen bijkomende initiatieven genomen worden om aan de verplichte taalscreening te voldoen. UITWERKEN VAN EEN LEERTRAJECT De deelnemende school of scholen verbinden zich er toe voor elke AN een leertraject uit te werken dat voldoet aan de ontwikkelingsdoelen van het onthaalonderwijs. Uit het leertraject moet duidelijk de opvolging van de anderstalige nieuwkomer blijken. Uiteraard gebeurt dit in samenwerking met het betrokken CLB. De scholen dienen alle mogelijke informatie bij te houden betreffende de ingeschreven AN en hun doorstroming. Het is van primordiaal belang dat bij de overstap naar het regulier onderwijs (binnen of buiten de eigen scholengemeenschap) alle relevante leerlingenformatie zo spoedig mogelijk wordt overgemaakt. De extra uren-leraar onthaalonderwijs die de scholengemeenschap vanaf het schooljaar krijgen kunnen ondermeer voor het vervullen van deze taak van vervolgschoolcoördinatie worden aangewend. ONDERSTEUNING De ondersteuning gebeurt binnen de scholengemeenschap en kan ook in samenspraak gebeuren met één of meerdere scholen van een andere scholengemeenschap. Zo kan men bijv. tijdens het onthaaljaar met het oog op de latere doorstroming naar het regulier onderwijs, de leerling - een vak laten volgen in een andere school van de scholengemeenschap of van een andere scholengemeenschap. - gedurende een beperkte periode (maximum enkele weken) laten proeven van het regulier onderwijs; voor die periode dat de leerling buiten het onthaaljaar wordt geplaatst, is geen wettiging van afwezigheid vereist. Uit onderzoek van het Centrum voor Taal en Onderwijs blijkt dat het verbeteren van het begrip en de expertise van reguliere leerkrachten in de onthaalschool en daarbuiten door middel van coaching door leerkrachten van het onthaalonderwijs, de aanwezigheid van een vervolgschoolcoach, een goede doorstroming van leerlingeninformatie en het onderhouden van contacten met de exonthaalleerlingen een belangrijke weerslag hebben op de schoolresultaten van de exonthaalleerlingen. HET LEERPROGRAMMA - DE VRIJE BESTEDING VAN VIER WEKELIJKSE UREN-LERAAR ONTHAAL PER ANDERSTALIGE NIEUWKOMER IN HET ONTHAALJAAR. Het leerprogramma is zeer sterk gericht op het verwerven van het Nederlands. De ontwikkelingsdoelen "Nederlands voor nieuwkomers in de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers" beschrijven het minimum waaraan met elke leerling wordt gewerkt. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 40

41 Het wekelijkse lessenrooster beslaat minstens 28 en hoogstens 32 uren (inclusief godsdienst/zedenleer/eigen cultuur en religie/cultuurbeschouwing). Maximaal 4 wekelijkse uren kunnen anders ingevuld. Zo kan de school op basis van een individuele analyse van de leerling beslissen dat hij het vak Engels, Frans of wiskunde, L.O... volgt. Tevens kan een individuele bijscholing voorzien worden voor de leerling. EXTRA ONDERSTEUNING OP HET VLAK VAN NEDERLANDS NA DOORSTROOM NAAR HET REGULIER SECUNDAIR ONDERWIJS In het voltijds gewoon SO bestaan momenteel al verschillende reguliere instrumenten om ook leerlingen die uit het onthaaljaar komen extra te ondersteunen op het vlak van Nederlands. Zo kunnen er inhaallessen worden georganiseerd of kan er gebruik gemaakt worden van de vrije invulling van het keuze- of complementair gedeelte. Sinds het schooljaar kunnen er ook flexibele leertrajecten ingericht worden voor individuele leerlingen waarmee een alternatief lesprogramma kan worden samengesteld met extra uren Nederlands (ter vervanging van andere programmaonderdelen). Aan deze bestaande instrumenten wordt vanaf 1 september 2014 een bijkomend instrument toegevoegd in de vorm van extra taallessen Nederlands voor leerlingen met onvoldoende kennis van de onderwijstaal en die al dan niet uit het onthaaljaar komen. Deze extra taallessen kunnen oplopen tot maximaal drie uur per week bovenop de lessentabel van het structuuronderdeel waarin de betrokken leerling is ingeschreven. Het volgen van de extra taallessen is een verplichting voor de betrokken leerling. Voor meer informatie zie punt 15.2 van de omzendbrief SO 64. Het schoolbestuur beslist of er met één of meer van deze instrumenten wordt gewerkt in zijn school/scholen. Het behoort tot de bevoegdheid van de klassenraad en desgevallend betrokken personen om te beslissen of één of meer van deze mogelijkheden voor de individuele leerling worden benut. Dit betekent kortom dat de overheid instrumenten aanreikt, maar dat het schoolbestuur er vanuit zijn didactische en pedagogische autonomie al dan niet gebruik van maakt. BEKRACHTIGING ONTHAALJAAR Bij het beëindigen van de volledige effectieve periode van het onthaaljaar als regelmatige leerling krijgt de AN een attest van regelmatige lesbijwoning in het onthaaljaar. Dit attest geeft recht op vrijstelling van de inburgeringsplicht in het kader van het Vlaams inburgerings- en integratiebeleid. Het moment waarop een AN het attest van regelmatige leerling verkrijgt én kan doorstromen naar vervolgonderwijs, hangt dus samen met zijn eigen individueel traject. Dit komt er op neer dat de leerling doorstroomt naar het vervolgonderwijs: - ofwel in de loop van het schooljaar waarin met het onthaaljaar is gestart - ofwel na voltooiing van het schooljaar waarin met het onthaaljaar is gestart - ofwel in de loop van het (tweede aansluitende) schooljaar waarin na verkregen afwijking - het onthaaljaar werd gevolgd - ofwel na voltooiing van het (tweede aansluitende) schooljaar waarin na verkregen afwijking - het onthaaljaar werd gevolgd. De klassenraad van het onthaaljaar formuleert ook een advies met betrekking tot de doorstroom van de leerling naar vervolgonderwijs. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 41

42 9. STUDIEAANBOD Zie SO60: Studieaanbod voltijds secundair onderwijs (en HBO in studiegebied personenzorg): 17/06/ en Voorbehouden basisopties, beroepenvelden en andere structuuronderdelen Basisopties, beroepenvelden en andere structuuronderdelen waarvan de inrichting het voorwerp uitmaakt van een onderwijsconvenant, zijn voorbehouden voor scholen die onder de toepassing van dat convenant vallen. Zijn voorbehouden voor de scholen van de Krijgsmacht en worden in geen enkel studiegebied ondergebracht, de volgende structuuronderdelen van de 3 e graad TSO (1 e en 2 e leerjaar): - Elektronica militaire wapensystemen - Militaire bewapeningstechnieken - Militaire en sociale wetenschappen Onderwijskwalificatie / Beroepskwalificatie / competentie (zie ook bijlage) a) "onderwijskwalificatie": een afgerond en ingeschaald geheel van competenties die noodzakelijk zijn om maatschappelijk te functioneren en te participeren, waarmee verdere studies in het secundair of in het hoger onderwijs kunnen worden aangevat of waarmee beroepsactiviteiten kunnen worden uitgeoefend. - onderwijskwalificatie niveau 2: structuuronderdeel tweede graad BSO, bekrachtigd met een getuigschrift van de tweede graad secundair onderwijs; - onderwijskwalificatie niveau 3: structuuronderdeel derde graad BSO, bekrachtigd met een studiegetuigschrift van de derde graad secundair onderwijs; - onderwijskwalificatie niveau 4:structuuronderdeel derde graad ASO, TSO, KSO of BSO, bekrachtigd met een diploma van secundair onderwijs of een certificaat van Se-n-Se (m.a.w. de derde graad, uitgezonderd het tweede leerjaar derde graad BSO); b) "beroepskwalificatie": een afgerond en ingeschaald geheel van competenties waarmee een beroep kan worden uitgeoefend; c) "competentie": de bekwaamheid om kennis, vaardigheden en attitudes in het handelen geïntegreerd aan te wenden voor maatschappelijke activiteiten. 10. GELIJKWAARDIGHEID DIPLOMA S (ZIE BIJLAGE 5.11 EN 5.12) Vanaf het schooljaar vervalt voor de secundaire scholen de procedure "gelijkwaardigheid van buitenlandse studiebewijzen"; toelatingsklassenraden zijn niet gehouden aan gelijkwaardigheidbeslissingen die de overheid intussen al mogelijks heeft genomen zie algemene opmerkingen S.O. toelatingsvoorwaarden Voor leerlingen die rechtstreeks overkomen uit een niet-vlaamse school (buitenlandse school, Fransof Duitstalige school in België) gebeurt de instap op basis van een beslissing van de toelatingsklassenraad, zoals verder in SO64 bij de toelatingsvoorwaarden tot de respectieve leerjaren vermeld. Het overkomen uit een niet-vlaamse school is evenwel een momentopname en kan inhouden dat de leerling in kwestie toch reeds eerder in zijn loopbaan een aantal schooljaren basisof secundair onderwijs in Vlaanderen heeft gevolgd die tot studiebewijzen hebben geleid waarvan de rechtsgeldigheid gehandhaafd blijft. 11. HET SCHOOLREGLEMENT (ZIE BIJLAGE) 12. SCHENDING VAN LEEFREGELS (ZIE BIJLAGE) 13. UITWISSELING LEERLINGENGEGEVENS (ZIE BIJLAGE) Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 42

43 1.1 OVERZICHT 2.2 EERSTE GRAAD EERSTE LEERJAAR - EERSTE GRAAD 1 e leerjaar A 1 e leerjaar B In het 1 ste leerjaar van de 1 ste graad worden geen onderwijsvormen of opties onderscheiden. 1.2 TOELATINGSVOORWAARDEN GEMEENSCHAPPELIJK CURRICULUM Tot het 1 e leerjaar A ALGEMENE VOORWAARDEN 1A Houder getuigschrift basisonderwijs behaald in gewoon of buitengewoon onderwijs 6 e jaar gewoon basisonderwijs beëindigd en GEEN getuigschrift basisonderwijs behaald hebben In afwijking van de 3 vorige voorwaarden * SPECIFIEKE VOORWAARDEN 1A Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad en akkoord betrokken personen na niet bindend advies CLB Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad op basis van screening van leerling en akkoord betrokken personen zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden - TV voor lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs * de inrichtende macht beslist of de school gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid. De bedoeling is: a) rekening te houden in individuele gevallen met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten en b) meer individuele leertrajecten aan te bieden. Schooldirect en navraag door POC bij bevoegde diensten van het departement onderwijs levert volgende verduidelijkingen op: Naar de geest van de regelgeving is de maatregel bedoeld voor getalenteerde leerlingen die voldoende competenties hebben om vóór het 6e leerjaar LO al over te stappen naar SO. Er is geen CLB-advies nodig. Het CLB kan eventueel een inbreng hebben in de beslissing door de adviserende bevoegdheid van de CLB-vertegenwoordiger in de toelatingsklassenraad. Screening is een doorlichting en kan op verschillende manieren gebeuren bv. door een verkennend of peilend gesprek, door een korte toets, door een korte observatieperiode... of een combinatie van meerdere van die zaken. OPMERKING In het Franstalig onderwijs in België kent men geen 1ste leerjaar A en B, maar wel een "première année commune, complémentaire of différenciée". Naast de bestaande toelatingsmogelijkheden op grond van leeftijd, is de instap als regelmatig leerling in een structuuronderdeel van de 1ste graad voor een leerling die uit één van voormelde Franstalige structuuronderdelen komt, mogelijk mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 43

44 Tot het 1e leerjaar B ALGEMENE VOORWAARDEN 1B 6 de leerjaar gewoon basisonderwijs beëindigd en GEEN getuigschrift behaald 6 de leerjaar gewoon basisonderwijs NIET gevolgd of beëindigd Houder getuigschrift basisonderwijs behaald in gewoon of buitengewoon onderwijs SPECIFIEKE VOORWAARDEN 1B Geen 12 jaar worden op uiterlijk 31 december volgend op de aanvang van het schooljaar Mits akkoord betrokken personen na niet bindend advies CLB zie begin hoofdstuk SO 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden - TV voor lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - keuze meest gunstige toelatingsvoorwaarde 1.3. OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Van het Naar het Toegelaten 1 ste leerjaar A 1 ste leerjaar B 1 ste leerjaar B 1 ste leerjaar A Tot en met 15 januari, mits gunstige beslissing van de klassenraad 1 ste leerjaar A en akkoord betrokken personen Tot en met 15 november, mits gunstige beslissing van de klassenraad 1B en akkoord betrokken personen 1 ste leerjaar A of B Beroepsvoorbereidend leerjaar Tot en met 15 januari mits een 1e leerjaar A of B gevolgd - uitzonderlijk kan toelatingskr hiervan afwijken Opmerking: Voor uitzonderlijke gevallen kan de toelatingsklassenraad afwijken van de uiterste overgangsdatum STUDIEBEWIJZEN Op het einde van het jaar bekomen de regelmatige leerlingen: In 1 ste leerjaar A een oriënteringsattest A, B of C. B-attest: enkel volgende clausules zijn toegelaten: Grieks-Latijn en Latijn Grieks-Latijn, Latijn, Moderne Wetenschappen, R. Steinerpedagogie en Yeshiva 2de leerjaar van de 1ste graad. In 1 ste leerjaar B een oriënteringsattest A of C. Het getuigschrift van basisonderwijs wordt bovendien uitgereikt aan de regelmatige leerlingen die een 1 ste leerjaar met vrucht beëindigd hebben (A- of B-attest) en er nog geen houder van zijn. Het attest van regelmatige lesbijwoning dat toelating verleent tot het 2 de leerjaar, indien een school werkt volgens het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van een graad. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 44

45 2.1 OVERZICHT 2. TWEEDE LEERJAAR - EERSTE GRAAD Studieaanbod voltijds secundair onderwijs 2de leerjaar van de 1ste graad met basisopties Beroepsvoorbereidend leerjaar met beroepenvelden 2.2 TOELATINGSVOORWAARDEN TOT HET GEMEENSCHAPPELIJK CURRICULUM Tot het 2de leerjaar van de 1ste graad ALGEMENE VOORWAARDEN 1 ste leerjaar A met vrucht beëindigd Beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht beëindigd In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen (vakken ) in het onderliggend leerjaar * ** *** SPECIFIEKE VOORWAARDEN Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering (niet alleen met deze van het voorbije schooljaar, zie vraag) Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor leerling opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen- medische geschiktheid vereist voor deze richtingen BALLET - eventuele toelatingsproef in deze optie OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING

46 2.2.2 Tot het beroepsvoorbereidend leerjaar ALGEMENE VOORWAARDEN Een 1ste leerjaar A of B beëindigd hebben 14 jaar worden op uiterlijk 31 december volgend op de aanvang van het schooljaar SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1ste leerjaar binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad * zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - VOEDING in aanraking komen- medische geschiktheid vereist voor deze richtingen OPMERKING: * Voor het overige gelden de bepalingen vermeld bij algemene beginselen bekrachtiging - de inrichtende macht beslist of de school gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid. Leerlingen die op basis van leeftijd in het beroepsvoorbereidend leerjaar starten blijven voltijds leerplichtig tot hun 16 jaar. De wet op de leerplicht eist ten minste 2 jaren voltijds secundair onderwijs 2.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Van het 2de leerjaar van de 1ste graad naar Van het Naar het Toegelaten 2e leerjaar van de 1e graad 2e leerjaar van de 1e graad met verandering van basisoptie Beroepsvoorbereidend leerjaar Tot en met 15 januari, evenwel zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden OPMERKING: Voor uitzonderlijke gevallen kan de klassenraad afwijken van deze uiterste datum. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 46

47 2.3.2 Van het beroepsvoorbereidend leerjaar naar Van het Naar het Toegelaten Beroepsvoorbereidend leerjaar 1e leerjaar A Tot en met 15 november, mits - gunstige beslissing van begeleidende KR BVL, - akkoord betrokken personen - 1 e leerjaar A of B beëindigd (uitzonderlijk kan toelatingskr hiervan afwijken) Beroepsvoorbereidend leerjaar Beroepsvoorbereidend leerjaar 2e leerjaar van de 1e graad Beroepsvoorbereidend leerjaar (verandering van beroepenveld of combinatie van beroepenvelden) Tot en met 15 januari zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden OPMERKING: Voor uitzonderlijke gevallen kan de klassenraad afwijken van deze uiterste datum. 2.4 STUDIEBEWIJZEN De regelmatige leerlingen van het 2 e leerjaar bekomen een oriënteringsattest A, B of C. Een leerling kan geclausuleerd worden voor bepaalde onderwijsvormen/studierichtingen. Een getuigschrift gelijkwaardig met het getuigschrift van basisonderwijs wordt bovendien uitgereikt aan de regelmatige leerlingen die het beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht (A- of B- attest) beëindigd hebben en er nog geen houder van zijn. Het getuigschrift van de 1e graad wordt uitgereikt aan de leerlingen die een 2 e leerjaar van de 1 e graad of een beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht hebben beëindigd. Binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad kan de delibererende klassenraad van het 2 e leerjaar beslissen om een oriënteringsattest A van het 1 e leerjaar van die graad toe te kennen aan elke leerling die de tekorten van het 1 e leerjaar heeft weggewerkt doch niet geslaagd is in het 2 e leerjaar. Bij die toekenning wordt een getuigschrift van basisonderwijs gevoegd, voor zover de leerling dat nog niet heeft. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 47

48 2.3 TWEEDE GRAAD 3.1 OVERZICHT 3 EERSTE LEERJAAR - TWEEDE GRAAD Studieaanbod voltijds secundair onderwijs TOELATINGSVOORWAARDEN GEMEENSCHAPPELIJK CURRICULUM zie ook algemene opmerkingen Tot het 1ste leerjaar van de 2de graad ASO, TSO en KSO ALGEMENE VOORWAARDEN 2de leerjaar van de 1ste graad met vrucht beëindigd 1ste leerjaar van de 2de graad BSO met vrucht beëindigd SPECIFIEKE VOORWAARDEN Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen- medische geschiktheid vereist voor deze richtingen BALLET en PODIUMKUNSTEN - eventuele toelatingsproef in deze studiegebieden Tot het 1ste leerjaar van de 2de graad BSO ALGEMENE VOORWAARDEN SPECIFIEKE VOORWAARDEN 2de leerjaar van de 1ste graad of beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht beëindigd Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering De leeftijd van 15 jaar bereikt hebben op 31 december volgend op de aanvang van het schooljaar Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen- medische geschiktheid vereist voor deze richtingen Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 48

49 3.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Van het 1e leerjaar van de 2e graad van het ASO, TSO, KSO en BSO en van het stelsel leren en werken naar Van het Naar het Toegelaten 1e leerjaar van de 2e graad 1e lj. van de 2e graad met verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar Tot en met 15 januari zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden Stelsel leren en werken (DBSO of erkende deeltijdse vorming) 1e leerjaar van de 2e graad Tot en met 15 november zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden OPMERKINGEN: Voor uitzonderlijke gevallen kan de toelatingsklassenraad afwijking van de uiterste overgangsdatum toestaan. TOPSPORT: binnen TSO en ASO zijn overgangen van studierichtingen met component topsport naar de overeenkomstige studierichting met component sport en omgekeerd en tussen studierichtingen met de component topsport gans het schooljaar toegelaten. zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. overgangen tijdens het schooljaar 3.4 STUDIEBEWIJZEN Op het einde van het 1 ste leerjaar van de 2 de graad bekomen de regelmatige leerlingen een oriënteringsattest A, B of C. Een leerling kan geclausuleerd worden voor bepaalde onderwijsvormen/studierichtingen. Indien een school werkt volgens het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van een graad, bekomen de regelmatige leerlingen een attest van regelmatige lesbijwoning dat toelating verleent tot het 2 de leerjaar van de 2 de graad. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 49

50 4.1 OVERZICHT 4 TWEEDE LEERJAAR - TWEEDE GRAAD Studieaanbod voltijds secundair onderwijs TOELATINGSVOORWAARDEN zie ook algemene opmerkingen: studieaanbod Tot het 2de leerjaar van de 2de graad ASO, TSO en KSO ALGEMENE VOORWAARDEN 1 ste leerjaar van de 2 de graad ASO, TSO of KSO met vrucht beëindigd 2 de leerjaar van de 2 de graad BSO met vrucht beëindigd Houders van het getuigschrift van de 2 de graad behaald in het deeltijds beroepssecundair onderwijs In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar * ** *** SPECIFIEKE VOORWAARDEN Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor de ll opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar van de 2 de graad binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen - medische geschiktheid vereist voor deze richtingen BALLET en PODIUMKUNSTEN - eventuele toelatingsproef in deze studiegebieden OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 50

51 4.2.2 Tot het 2de leerjaar van de 2de graad BSO ALGEMENE VOORWAARDEN SPECIFIEKE VOORWAARDEN 1 ste leerjaar van de 2 de graad met vrucht beëindigd hebben In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar * ** *** Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar van de 2 de graad binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen- medische geschiktheid vereist voor deze richtingen OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 51

52 4.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Van het 2de leerjaar van de 2de graad van het ASO, TSO, KSO en BSO en van het stelsel leren en werken naar Van het Naar het Toegelaten 2 de leerjaar van de 2 de graad 2 de lj van de 2 de graad met verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar Tot en met 15 januari zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden DBSO of erkende deeltijdse vorming 2 de leerjaar van de 2 de graad Tot en met 15 november zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden OPMERKINGEN Voor uitzonderlijke gevallen kan de toelatingsklassenraad afwijking van de uiterste overgangsdatum toestaan. TOPSPORT: binnen TSO en ASO zijn overgangen van studierichtingen met component topsport naar de overeenkomstige studierichting met component sport en omgekeerd en tussen studierichtingen met de component topsport gans het schooljaar toegelaten. zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. overgangen tijdens het schooljaar 4.4 STUDIEBEWIJZEN Op het einde van het 2 de leerjaar van de 2 de graad bekomen de regelmatige leerlingen een oriënteringsattest A, B of C. Een leerling kan geclausuleerd worden voor bepaalde onderwijsvormen/studierichtingen. Op het einde van het 2 de leerjaar van de 2 de graad van het ASO, TSO, KSO of BSO wordt het getuigschrift van de 2 de graad van het secundair onderwijs uitgereikt aan de leerlingen die het 1 ste en het 2 de leerjaar van de 2 de graad met vrucht beëindigd hebben. Het aanvullend getuigschrift bedrijfsbeheer kan behaald worden mits te voldoen aan de vereisten van het programma. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 52

53 5.1 OVERZICHT 2.4 DERDE GRAAD 5. EERSTE LEERJAAR - DERDE GRAAD Studieaanbod voltijds secundair onderwijs - laatste wijziging TOELATINGSVOORWAARDEN zie ook algemene opmerkingen Tot het 1e leerjaar van de 3e graad ASO, TSO, KSO ALGEMENE VOORWAARDEN 2de leerjaar van de 2de graad ASO, TSO of KSO met vrucht beëindigd Getuigschrift van de 2de graad ASO, TSO of KSO behaald via Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap 2de leerjaar van de 3de graad BSO met vrucht beëindigd SPECIFIEKE VOORWAARDEN Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad over de keuze van de studierichting Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen - medische geschiktheid vereist voor deze richtingen BALLET en PODIUMKUNSTEN - eventuele toelatingsproef in deze studiegebieden Tot het 1e leerjaar van de 3e graad BSO ALGEMENE VOORWAARDEN Een 2de leerjaar van de 2de graad met vrucht beëindigd Getuigschrift van de 2de graad behaald via Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap of door een centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs SPECIFIEKE VOORWAARDEN Er dient rekening gehouden met een eventuele clausulering Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad over de keuze van de studierichting zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen, BOUWPLAATSMACHINIST en VRACHTWAGENCHAUFFEUR - medische geschiktheid vereist voor deze richtingen Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 53

54 OPMERKING: Hoewel het de klassenraad is die finaal de beslissing neemt, bestaat er in onderwijsmiddens een brede consensus over de opportuniteit van de toelating tot het 1ste jaar van de 3de graad verzorging BSO van leerlingen van BUSO opleidingsvorm 3 met getuigschrift logistiek assistent in ziekenhuizen en zorginstellingen. 5.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR tot en met 15 januari zijn de verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar toegelaten, mits te voldoen aan de toelatingsvoorwaarden. Van voornoemde datum kan worden afgeweken, onder de volgende voorwaarden: 3. gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling tot dan volgt; bedoelde gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. 4. De overgangen binnen studierichtingen TSO en ASO met component TOPSPORT naar de overeenkomstige studierichting met component sport en omgekeerd zijn heel het schooljaar toegelaten. tot en met 15 november, overgangen van deeltijds beroepssecundair onderwijs of erkende deeltijdse vorming naar het 1ste leerjaar van de 3de graad mits te voldoen aan de toelatingsvoorwaarden. zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. overgangen tijdens het schooljaar 5.4 STUDIEBEWIJZEN Op het einde van het leerjaar bekomen de regelmatige leerlingen een oriënteringsattest A of C. Enkel de leerlingen van het TSO kunnen een eventueel een B-attest behalen waardoor een overgang naar het 2 de leerjaar van de 3 de graad BSO nog mogelijk is. Het feit dat overstappen van het TSO naar het BSO niet ongebruikelijk zijn en het feit dat vele studiegebieden TSO- en BSOoverschrijdend zijn liggen hier aan de basis van. Indien een school werkt volgens het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van een graad, bekomen de regelmatige leerlingen een attest van regelmatige lesbijwoning dat toelating verleent tot het 2 de leerjaar van de 3 de graad. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 54

55 6.1 OVERZICHT 6 TWEEDE LEERJAAR - DERDE GRAAD Studieaanbod voltijds secundair onderwijs TOELATINGSVOORWAARDEN zie ook algemene opmerkingen Tot het 2de leerjaar van de 3de graad A.S.O ALGEMENE VOORWAARDEN 1ste leerjaar van de 3de graad ASO met vrucht beëindigd in dezelfde studierichting 1ste leerjaar van de 3de graad ASO met vrucht beëindigd in een andere studierichting van hetzelfde studiegebied 1ste leerjaar van de 3de graad ASO, TSO of KSO met vrucht beëindigd in een studierichting van een ander studiegebied In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar * ** *** SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies delibererende klassenraad van studierichting die leerling in 1ste leerjaar van 3de graad met vrucht heeft gevolgd en deze beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor leerling opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar van de 3 de graad binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en met een verslag toegang buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING

56 Tot het 2de leerjaar van de 3de graad T.S.O ALGEMENE VOORWAARDEN SPECIFIEKE VOORWAARDEN 1ste leerjaar van de 3de graad TSO met vrucht beëindigd in dezelfde studierichting 1ste leerjaar van de 3de graad TSO met vrucht beëindigd in een andere studierichting van hetzelfde studiegebied 1ste leerjaar van de 3de graad ASO, TSO of KSO met vrucht beëindigd in een studierichting van een ander studiegebied In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar * ** *** Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van de studierichting die de leerling in het 1ste leerjaar van de 3de graad met vrucht heeft gevolgd en deze beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor de ll opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar van de 3 de graad binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en met een verslag toegang buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen - medische geschiktheid vereist voor deze richtingen OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 56

57 Tot het 2de leerjaar van de 3de graad K.S.O ALGEMENE VOORWAARDEN 1ste leerjaar van de 3de graad KSO met vrucht beëindigd in dezelfde studierichting 1ste leerjaar van de 3de graad KSO met vrucht beëindigd in een andere studierichting van hetzelfde studiegebied 1ste leerjaar van de 3de graad ASO, TSO of KSO met vrucht beëindigd in een studierichting van een ander studiegebied In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar * ** *** SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van het advies van de delibererende klassenraad van de studierichting die de leerling in het 1ste leerjaar van de 3de graad met vrucht heeft gevolgd en deze beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor de ll opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit leerling komt Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar van de 3 de graad binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en met een verslag toegang buitengewoon onderwijs - BALLET EN PODIUMKUNSTEN KSO - eventuele toelatingsproef in deze studiegebieden OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 57

58 Tot het 2de leerjaar van de 3de graad BSO ALGEMENE VOORWAARDEN 1ste leerjaar van de 3de graad BSO met vrucht beëindigd in dezelfde studierichting 1ste leerjaar van de 3de graad BSO met vrucht beëindigd in een andere studierichting in hetzelfde studiegebied 1ste leerjaar van de 3de graad TSO met vrucht beëindigd in een studierichting van hetzelfde studiegebied 1ste leerjaar van de 3de graad ASO, TSO, KSO of BSO met vrucht beëindigd in een studierichting van een ander studiegebied In afwijking van voorgaande voorwaarden leerlingen met tekorten voor bepaalde programmaonderdelen in het onderliggend leerjaar * ** *** SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad Mits gunstige beslissing toelatingsklassenraad na kennisname van advies van delibererende klassenraad van studierichting die leerling in 1ste leerjaar van 3de graad met vrucht heeft gevolgd en deze beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen Mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad van het structuuronderdeel waarvoor leerling opteert na overleg met de delibererende klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt Leerlingen met een attest van regelmatige lesbijwoning over het 1 ste leerjaar van de 3 de graad binnen het systeem van uitstel van de delibererende klassenraad tot het einde van desbetreffende graad *** zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen VOEDING in aanraking komen, BOUWPLAATSMACHINIST en VRACHTWAGENCHAUFFEUR - medische geschiktheid vereist voor deze richtingen OPMERKING: *, ** en *** zie algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. toelatingsvoorwaarden: UITSTEL VAN BESLISSING Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 58

59 6.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Overgangen gedurende het schooljaar zijn in beginsel NIET TOEGELATEN. Zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden, kan evenwel van voornoemd beginsel worden afgeweken, onder de volgende voorwaarden: a) gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling tot dan volgt; b) bedoelde gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. zie algemene opmerkingen SO - overgangen tijdens het schooljaar Eveneens in afwijking van voornoemd beginsel is de overgang van de studierichtingen wetenschappen-topsport ASO naar wetenschappen-sport ASO of omgekeerd of van topsport TSO naar lichamelijke opvoeding en sport TSO of omgekeerd gedurende het volledige schooljaar van rechtswege toegelaten. Overgangen van deeltijds beroepssecundair onderwijs of erkende deeltijdse vorming naar het 2de leerjaar van de 3de graad zijn van rechtswege toegelaten tot en met 15 november mits te voldoen aan de toelatingsvoorwaarden. zie ook algemene opmerkingen vooraan hoofdstuk S.O. overgangen tijdens het schooljaar 6.4 STUDIEBEWIJZEN Het diploma van secundair onderwijs wordt uitgereikt aan de regelmatige leerlingen, die houder zijn van het getuigschrift van de 2de graad van het secundair onderwijs en die het 1ste en het 2de jaar van de 3de graad van het ASO, TSO of KSO met vrucht hebben beëindigd. Het studiegetuigschrift van het 2de leerjaar van de 3de graad van het secundair onderwijs wordt uitgereikt aan de regelmatige leerlingen die het 2de jaar van de 3de graad BSO met vrucht hebben beëindigd. getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer wordt toegekend aan de regelmatige leerling waarvoor de delibererende klassenraad beslist dat hij voldaan heeft voor het programma bedrijfsbeheer. zie ook algemene opmerkingen SO - evaluatie en studiebekrachtiging Externe certificering vrachtwagenchauffeur - bekwaamheidsproeven opgelegd door instanties, extern aan de school in het kader van reglementaire voorwaarden inzake beroepsuitoefening Om die opleiding met vrucht te kunnen beëindigen en het studiegetuigschrift te verwerven, is het vereist dat het bewijs wordt geleverd aan de school dat de leerling is geslaagd voor de proeven tot het behalen van het rijbewijs CE en de basiskwalificatie vakbekwaamheid groep C. zie ook algemene opmerkingen SO - evaluatie en studiebekrachtiging Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 59

60 7.1 OVERZICHT 7 DERDE LEERJAAR - DERDE GRAAD Studieaanbod voltijds secundair onderwijs Toelatingsvoorwaarden Zie ook algemene opmerkingen vooraan Tot het 3de jaar van de 3de graad ASO en K.S.O - voorbereidend jaar op hoger onderwijs ALGEMENE VOORWAARDEN Diploma secundair onderwijs SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - Voor de KSO-studierichtingen van het studiegebied podiumkunsten kan (dus geen verplichting) de school eisen dat de leerling positief werd geëvalueerd door de toelatingsklassenraad op een door de school georganiseerde geschiktheidsproef. Dit geldt niet voor leerlingen die in een voorgaand leerjaar deze proef reeds hebben afgelegd. De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling Tot het 3de jaar van de 3de graad BSO - specialisatiejaar ALGEMENE VOORWAARDEN Diploma secundair onderwijs of studiegetuigschrift 2de jaar 3de graad BSO behaald in een studierichting van hetzelfde studiegebied * Diploma secundair onderwijs of studiegetuigschrift 2de jaar 3de graad BSO behaald in een studierichting van een ander studiegebied **/*** SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingklassenraad zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - TOPSPORT - topsportstatuut vereist in deze richtingen - de studierichtingen bijzonder transport, dakwerken, mechanische en hydraulische kranen, wegenbouwmachines en studierichtingen waarin leerlingen met voeding in aanraking komen, moeten de leerlingen bovendien medisch geschikt zijn bevonden voor de uitoefening van het beroep.. - de studierichting veiligheidsberoepen moeten de leerlingen bovendien met goed gevolg een door SELOR afgenomen en geattesteerd psychotechnisch onderzoek hebben ondergaan en van onberispelijk gedrag zijn. OPMERKINGEN * Elke overstap tussen een 2de en 3de jaar van de 3de graad binnen hetzelfde studiegebied is van rechtswege toegelaten en kan niet worden geweigerd. Dit sluit niet uit dat de toelatingsklassenraad vrijblijvend een advies kan uitbrengen inzake de opportuniteit/haalbaarheid van de betrokken doorstroming.

61 ** Voor de studierichting thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige geldt punt 2 hierboven niet : de toelating is enkel mogelijk binnen hetzelfde studiegebied (cf. federale regelgeving op de functie van zorgkundige). *** Bij een studiegebiedoverschrijdende overstap ligt de beslissing bij de toelatingsklassenraad. In sommige gevallen kan het er op neer komen dat de toelatingsklassenraad een bepaalde overgang in veralgemeende zin (voor om het even wie) aanvaardt. In andere gevallen zal de beslissing van een toelatingsklassenraad een strikt individueel karakter hebben (vb. rekening houdend met elders verworven competenties of vaardigheden als beroepservaring, vrijwilligerswerk, zelfstudie ). De toelatingsklassenraden/scholen handelen dus op dit vlak autonoom, hoewel mag verondersteld worden dat voor elke beslissing steeds een motiveringsgrond bestaat. Zie algemene opmerkingen S.O. toelatingsvoorwaarden Tot het 3de jaar van de 3de graad jaar BSO NIET ingericht als specialisatiejaar ( = naamloos leerjaar ) ALGEMENE VOORWAARDEN Studiegetuigschrift 2de jaar 3de graad Diploma van secundair onderwijs uitgereikt in het BSO SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen zie begin hoofdstuk SO : 2.1 algemene opmerkingen, 1 toelatingsvoorwaarden voor - lln. uit niet-vlaamse school, onthaalklas en buitengewoon onderwijs - VOEDING in aanraking komen - medische geschiktheid vereist voor deze richtingen Het naamloos leerjaar kan vanaf het schooljaar enkel blijven bestaan indien de basisvorming uit ten minste 28 uren algemene vakken bestaat. 7.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Tot en met 30 september is - zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden - de verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar toegelaten. Voor uitzonderlijke gevallen kan van voornoemde datum worden afgeweken onder de volgende voorwaarden : a) gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling tot dan volgt; b) bedoelde gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. 7.4 STUDIEBEWIJZEN Leerlingen die een 3de leerjaar van de 3de graad voorbereidend op het hoger onderwijs ASO of KSO geheel of ten dele gevolgd hebben bekomen een attest van regelmatige lesbijwoning. Leerlingen die het 3de leerjaar van de 3de graad BSO ingericht als specialisatiejaar volgden, behalen het diploma van secundair onderwijs, indien ze houder zijn van het getuigschrift van de 2de graad secundair onderwijs én indien ze het 1ste leerjaar van de 3de graad, het 2de leerjaar van de 3de graad BSO en het 3de leerjaar van de 3de graad BSO met vrucht hebben beëindigd. Leerlingen die het 3de leerjaar van de 3de graad BSO ingericht als specialisatiejaar volgden en die niet in aanmerking komen voor het diploma van secundair onderwijs behalen het studiegetuigschrift van het 3de leerjaar van de 3de graad secundair onderwijs ingericht onder de vorm van een specialisatiejaar indien zij dit leerjaar met vrucht beëindigd hebben. Leerlingen die het 3de leerjaar van de 3de graad BSO niet ingericht als specialisatiejaar (= naamloos jaar) volgden, behalen het diploma van secundair onderwijs, indien ze houder zijn van het getuigschrift van de 2de graad secundair onderwijs én indien ze het 1ste leerjaar van de 3de graad, Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 61

62 het 2de leerjaar van de 3de graad B.S.O en het 3de leerjaar van de 3de graad BSO met vrucht hebben beëindigd. Getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer wordt toegekend aan de regelmatige leerling waarvoor de delibererende klassenraad beslist dat hij voldaan heeft voor het programma bedrijfsbeheer. zie ook algemene opmerkingen SO - evaluatie en studiebekrachtiging en Specifiek voor de opleiding Veiligheidsberoepen: - algemeen bekwaamheidsattest bewakingsagent - attest voetbalsteward - attest gemeenschapswacht - attest bedrijfseerstehulpverlening (door en onder de verantwoordelijkheid van de instantie of persoon die daartoe door de FOD WASO is gelegitimeerd, toegekend bv. het Rode Kruis Vlaanderen!). zie ook algemene opmerkingen SO - evaluatie en studiebekrachtiging Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 62

63 8 SE-N-SE (NIET LEERJAARGEBONDEN SECUNDAIR-NA-SECUNDAIR) Alle specialisatiejaren van de 3de graad TSO en KSO voltijds secundair onderwijs worden omgevormd naar Se-n-Se met behoud van duurtijd van 1jaar = 2 aansluitende semesters. In de toekomst kunnen ook Se-n-Se aan het studieaanbod worden toegevoegd die 1 of 3 aansluitende semesters kunnen bestrijken (60 tot 90 punten). Het is mogelijk om de opleiding over het dubbele van de gebruikelijke studieduur te spreiden. Se-n-Se kunnen starten zowel op 1 september als op 1 februari. Vanaf 2010 kunnen ze ook aangeboden worden door een CVO. Het is mogelijk om vrijstellingen van bepaalde programmaonderdelen te verlenen. Se-n-Se zijn sterk beroepsgericht. Ze bevatten een belangrijk aandeel werkplekleren. 8.1 OVERZICHT Studieaanbod voltijds secundair onderwijs TOELATINGSVOORWAARDEN zie ook algemene opmerkingen SO: Se-n-Se van de 3de graad TSO en KSO ALGEMENE VOORWAARDEN Diploma secundair onderwijs behaald in een studierichting van hetzelfde studiegebied Diploma secundair onderwijs behaald in een studierichting van een ander studiegebied Op basis van een toelatingsproef In afwijking van voorgaande voorwaarden op basis van elders verworven competenties of kwalificaties * SPECIFIEKE VOORWAARDEN Geen Mits gunstige beslissing van de toelatingklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingklassenraad Mits gunstige beslissing van de toelatingklassenraad * De inrichtende macht beslist of de onderwijsinstelling gebruik maakt van deze afwijkingsmogelijkheid, die ertoe strekt rekening te houden in individuele gevallen met specifieke onderwijskundige of organisatorische argumenten. OPMERKINGEN Bij een leerling die het diploma secundair onderwijs behaald heeft in een 3de leerjaar van de 3de graad BSO geldt het studiegebied gevolgd in het 2de leerjaar van de 3de graad. Elke overstap tussen een 2de en 3de jaar van de 3de graad binnen hetzelfde studiegebied is van rechtswege toegelaten en kan niet worden geweigerd. Dit sluit niet uit dat de toelatingsklassenraad vrijblijvend een advies kan uitbrengen inzake de opportuniteit/haalbaarheid van de betrokken doorstroming. Bij een studiegebiedoverschrijdende overstap ligt de beslissing bij de toelatingsklassenraad. In sommige gevallen kan het er op neer komen dat de toelatingsklassenraad een bepaalde overgang in veralgemeende zin (voor om het even wie) aanvaardt. In andere gevallen zal de beslissing van een toelatingsklassenraad een strikt individueel karakter hebben (vb. rekening houdend met elders verworven competenties of vaardigheden als beroepservaring, vrijwilligerswerk, zelfstudie ). Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 63

64 De toelatingsklassenraden/scholen handelen dus op dit vlak autonoom, hoewel mag verondersteld worden dat voor elke beslissing steeds een motiveringsgrond bestaat. Voor de studierichting integrale veiligheid en voor studierichtingen waarin leerlingen met voeding in aanraking komen moeten de leerlingen medisch geschikt zijn bevonden. Zie algemene opmerkingen S.O. toelatingsvoorwaarden. Voor de studierichting integrale veiligheid moeten de leerlingen ook met goed gevolg een door SELOR afgenomen en geattesteerd psychotechnisch onderzoek hebben ondergaan. Zij moeten tevens van onberispelijk gedrag zijn. Zie algemene opmerkingen S.O. toelatingsvoorwaarden. 8.3 OVERGANGEN TIJDENS HET SCHOOLJAAR Zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van rubriek , is tot en met 30 september (resp. 1 maart indien de studierichting waaruit wordt gestapt pas op 1 februari is opgestart) toegelaten : de verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar. Voor uitzonderlijke gevallen kan van voornoemde datum worden afgeweken onder de volgende voorwaarden : a) gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad na kennisname van advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling tot dan volgt; b) bedoelde gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen. 8.4 STUDIEBEWIJZEN - Een leerling die de Se-n-Se met vrucht heeft beëindigd krijgt het certificaat van een opleiding secundair-na-secundair (Se-n-Se). Let op: je kan in een Se-n-Se GEEN diploma secundair onderwijs behalen. Specifiek voor de opleiding Integrale veiligheid TSO : - certificaat van een opleiding secundair-na-secundair (Se-n-Se) - algemeen bekwaamheidsattest bewakingsagent - attest voetbalsteward - attest divisiechef - attest bedrijfseerstehulpverlening (door en onder de verantwoordelijkheid van de instantie of persoon die daartoe door de FOD WASO is gelegitimeerd, toegekend bv. het Rode Kruis Vlaanderen!) - certificaat brandwacht (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend!) - certificaat "Ploeglid eerste interventie" (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend!) - certificaat "Nijverheidshelper" (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend!) - certificaat voor brandweermodule III "Levensreddende handelingen" (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de brandweerschool toegekend!) - slaagattesten van de selectieproeven betreffende de ingangsexamens voor de opleiding van politie-inspecteur en politieagent (in samenwerking met de secundaire school, door en onder de verantwoordelijkheid van de politieschool toegekend!). zie ook algemene opmerkingen SO - evaluatie en studiebekrachtiging Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 64

65 Opmerking - hoger beroepsonderwijs (HBO), opleiding verpleegkunde Op 1 september 2009 ging deze opleiding van de vierde graad BSO over naar het hoger beroepsonderwijs dat, qua niveau, tot het hoger onderwijs behoort maar niettemin uitsluitend door voltijds secundaire scholen kan worden georganiseerd. Hoger beroepsonderwijs is beroepsgericht onderwijs, dat leidt tot een erkende onderwijskwalificatie van kwalificatieniveau 5 die bestaat uit minstens één erkende beroepskwalificatie van kwalificatieniveau 5. De opleiding verpleegkunde wordt niet opgedeeld in leerjaren doch heeft een duurtijd van 6 semesters. In de opleiding verpleegkunde van het HBO, wordt de studieomvang niet in studiepunten uitgedrukt. Zie ook bijlage 5.15 MODULAIR STELSEL IN HET EXPERIMENTEEL SECUNDAIR ONDERWIJS Experimenteel secundair onderwijs volgens een modulair stelsel - laatste wijziging: 07/05/ Decreet betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 65

66 3 HET BUITENGEWOON ONDERWIJS (B.O.) 3.1 BUBAO BUSO (voltijds) Decreet Basisonderwijs laatste wijziging 27/01/ Besluit van de Vlaamse Regering houdende de codificatie betreffende het secundair onderwijs - laatste wijziging: 2/01/ Structuur en organisatie van het buitengewoon secundair onderwijs - laatste wijziging: 31/07/ Toelatingsvoorwaarden en verslag leerlingen in het buitengewoon basisonderwijs - laatste wijziging 25/06/ Getuigschrift basisonderwijs in het buitengewoon basisonderwijs - laatste wijziging: 16/05/ Instellingen die inschrijvingsverslagen kunnen opmaken voor het Schooljaar laatste wijziging: 18/08/ Voor interpretatie wetgeving en toepassing in CLB-praktijk verwijzen we naar smartweb CLB Leerlinggebonden aanbod en Schoolondersteuning domeinoverstijgend specifieke onderwijsbehoeften + M-decreet. Het document M-decreet survival guide wordt regelmatig aangepast: Je vindt er ook de volgende 2 stroomdiagrammen. Project CLB GO! - OLB Keuzebegeleiding 66