Roland Smorenberg (onderzoek) Veel sociale diensten: Lean meer kwaliteit & efficiency

Transcriptie

1 NMKG Nieuws Januari 2011 Aan: Beste heer, mevrouw, Hierbij ontvangt u het NMKG Nieuws van januari Wij vragen uw aandacht voor onze volgende bijeenkomst die gepland staat voor 24 maart 2011 in de raadszaal van het gemeentehuis te Houten: Divosa + NMKG seminar: Bezuinigen en Kwaliteit Sociale diensten. Programma 12:00 uur Lunch 13:00 uur René Paas voorzitter Divosa: Opening Roland Smorenberg (onderzoek) Veel sociale diensten: Lean meer kwaliteit & efficiency Betty Talstra directeur Sociale dienst Zoetermeer (ovb) Het kwaliteitsgeheim van de Beste Sociale Dienst Jaad Detmar consultant Atos Lean bezuinigen: perspectief voor personeel Sociale dienst Walcheren Ruim 6 miljoen/jaar bezuinigen door meer kwaliteit Veel tijd voor vragen, discussie en netwerken 17:00 uur Afsluiting met borrel

2 Wilt u reageren op dit NMKG Nieuws, beantwoord dan niet deze maar stuur een naar redactie@nmkg.nl. Met vriendelijke groet, de coördinatiegroep NMKG In deze uitgave: Kwaliteitsgeheim van de beste Sociale Dienst Zoetermeer Sociale Dienst Walcheren Lean overheid: de laatste stand van zake Lean en de NMKG Lean en NMKG Nieuws Gemeente Almere Lean en 5S (orde en netheid) Gemeente Rotterdam wil vergunning in één dag Leden helpen Leden (hoe werkt het) Kwaliteitsgeheim van de beste Sociale Dienst Zoetermeer In deze donkere tijden waarin ambtenaren in het dominante politieke debat geen goed meer kunnen doen schittert er weer een lichtpuntje. De Sociale Dienst van Zoetermeer is door VNG en Divosa (vereniging directeuren sociale dienst) uitgeroepen tot de beste van het land. De prijs is vooral toegekend dankzij hun goede doelmatigheid, bedrijfsvoering en innovatie. Een belangrijk kenmerk van de dienst is klantgerichtheid. Bijzonder is de brede cliëntenparticipatie samen met UWV en het aantrekken van een innovatiemanager die continu kijkt naar verbetermogelijkheden voor kwaliteit etc.

3 Systematische doorvoering strategie. Volgens de jury bewijst de hoge score dat de gemeente Zoetermeer op een systematische wijze haar strategie doorvoert in haar beleid en de bedrijfsvoering en op een innovatieve manier werkt aan het verbeteren van de kwaliteit, beperking van de kosten en verhoging van de effectiviteit. De jury beoordeelde de presentaties aan de hand van de volgende criteria: - concreet en begrijpelijk (25% score); - innovatie en cultuur (50%); - resultaten (25%). Bezwaarprocedure stok achter de deur De klantgerichtheid uit zich onder meer in een outreachende aanpak (binnen 48 uur reactie), een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid, de snelheid van het proces, de multidimensionale aanpak, de administratieve lastenverlichting, digitalisering, deregulering en resultaatgerichtheid. Illustratief voor de wijze hoe de theorie zich voor burgers vertaalt in de praktijk is het feit dat de gemeente niet alleen de mutatieformulieren heeft afgeschaft, maar de bezwaar- en beroepsprocedure vooraf laat gaan door een gesprek. Doordat de bezwaarprocedure wordt beschouwd als het sluitstuk van de kwaliteitsbewaking, voelt de burger zich gehoord en kan tweederde van het aantal bezwaarschriften ambtelijk worden afgedaan. Innovatiemanager De jury kent een grote waarde toe aan de innovatiekracht binnen de gemeente. Zoetermeer heeft een deel van haar personele formatie ingeruild voor innovatie en trok een innovatiemanager aan. De innovatiemanager kijkt continu naar verbetermogelijkheden op het gebied van kwaliteit, kostenbesparing en efficiencyverhoging. De situatie binnen de gemeente Zoetermeer maakt duidelijk dat innovatie geen toevalstreffer is, maar lef vraagt en dient te worden geborgd binnen de organisatie. Een goed voorbeeld van deze innovatiekracht is de leergang ZZP die de gemeente Zoetermeer in 2010 startte, in samenwerking met de Kamer van Koophandel en de Rabobank. Binnen de leergang worden ZZP'ers ondersteund bij het ontwikkelen van ondernemerschap. De gemeente speelt in op een aanwezige behoefte en een manco binnen de Sociale Zekerheid, die geen rekening houdt met ZZP'ers. Vertrouwen in medewerkers + minder ziekteverzuim Naar de medewerkers toe staat vertrouwen centraal. Medewerkers beschikken over een eigen beslissingsbevoegdheid. Ze worden ondersteund door een zorgkwaliteitssysteem waarin de kwaliteit van hun handelen wordt teruggekoppeld, zodat er een lerend effect ontstaat. Zo heeft Zoetermeer het voor elkaar gekregen dat het ziekteverzuim in vijf jaar tijd daalde van 15 naar 3 procent. De verkiezing is georganiseerd door Interwerk B.V. in samenwerking met Divosa. De jury bestaat uit: - de heer F.J. Paas: Voorzitter Divosa - de heer J.C. de Boer (juryvoorzitter, ouddirecteur van de Dienst Sociale Zaken

4 en Welzijn van de gemeente Hengelo) - de heer R. Geerling: Van Ray Geerling Management & Consultancy B.V., adviseur Sociale Zekerheid - de heer E. Karrenbelt: Hoofd afdeling Sociale Zaken van de gemeente Amersfoort, winnaar Beste Sociale Dienst van Nederland 2008 en 2009 Bronnen: id=5pagid=34&stukid= id=5&pagid=34&stukid=18603 Sociale Dienst Walcheren Hoge druk brengt grote veranderingen De Sociale Dienst Walcheren (SDW) is ontstaan door de samenvoeging van de sociale diensten van de gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen. De samenvoeging is in een kort tijdsbestek uitgevoerd, waardoor de nieuwe organisatie voor veel problemen kwam te staan. Zo dreigde er een tekort op het gemeentelijk uitkeringen- en uitvoeringsbudget. De resulterende organisatie van 110 medewerkers, verantwoordelijk voor 2850 klanten, bleek niet in staat de doelstelling van activering van klanten en daling van hun bestand werklozen te realiseren. Hoge druk van administratieve processen en ontransparante besturing waren hieraan debet. Atos Consulting, is gevraagd hen te begeleiden bij het definiëren van hun visie, doelen het maken van een organisatie- en procesinrichting die daarbij past en dit ondersteunt. Het verandertraject In dit verandertraject is de Business Performance Improvement (BPI) methodiek toegepast. Met deze aanpak is de huidige situatie snel helder te krijgen, waar willen we naar toe en hoe bereiken we dat? Aanvullend is gebruik gemaakt van de methodiek Lean management. Lean management kan worden omschreven als een gereedschapskist met instrumenten die in de verschillende BPI-fasen toegepast kunnen worden. De doelstellingen van Lean management zijn het terugdringen van kosten, het verkorten van doorlooptijden en het verbeteren van de kwaliteit. De kern daarbij is innovatie van de processen door deze robuuster te maken, elementen die geen waarde toevoegen te elimineren en de bewerkingstijd en de doorlooptijd dicht naar elkaar toe te brengen. Daarnaast wordt er gestuurd op effectiviteit waarbij de resultaten voor alle medewerkers inzichtelijk worden gemaakt (visual management). Door meer kwaliteit miljoenen bezuinigen De Sociale Dienst Walcheren werkt nu vele malen sneller, efficiënter en klantgerichter dan voorheen en daarmee is de doelstelling behaald. De

5 bewerkingstijden en doorlooptijden zijn sterk gedaald, mét een hogere kwaliteit. Een aanvraag voor een uitkering wordt in 1 à 2 dagen behandeld, in plaats van voorheen 8 weken. De administratieve last is zodanig verminderd dat het aantal handen aan het reïntegratie-bed is verdubbeld. De formatie is daarbij 10 % gekrompen. Het klantenbestand is spectaculair gedaald (15% in 1 jaar tijd tot beneden de 2000). Door een sterk verhoogde effectiviteit is een besparing op de uitkeringsuitgaven van 7 miljoen euro per jaar gerealiseerd. Bron: Lean overheid: de laatste stand van zake Het NMKG heeft ook in 2010 een netwerkbijeenkomst gehouden over de inzet van Lean, een methode om meer te doen met minder, waarbij kwaliteit centraal staat. Lean is het verbetermodel dat onder meer Toyota gebruikt om de wereldwijde auto-industrie achter zich te laten, ondanks de recente problemen die op een klantvriendelijke wijze razendsnel zijn opgelost. De gemeente Helmond heeft een overzicht samengesteld van organisaties die werken met lean, de processen die daarbij onder handen zijn genomen en de (vaak spectaculaire) resultaten die daarbij zijn bereikt. De volgende organisaties hebben volgens dit overzicht Lean in de armen gesloten: Almelo, Almere, Amstelveen, Amsterdam, Assen, Barneveld, Berkelland, Den Haag, Dronten, Ede, Emmen, Gemert-Bakel, Groningen, Haarlem, Hardenberg, Helmond, Heusden, Kampen, Leiden, Meppel, Olst-Wijhe, Raalte, Rijssen-Holten, Schouwen-Duivenland, Steenwijkerland, Vlaardingen, Zwolle, Waterschap Hunze en Aa, Waterschap Rivierenland, provincie Noord Brabant, Rijkswaterstaat, Ministerie van Financiën (belastingdienst), Ministerie van Justitie, Ministerie van Sociale Zaken en de Raad van de Kinder bescherming. Onderwerpen en processen bij gemeenten: Beëindiging Wet Werk en Bijstand (WWB), begraven, besluitvormingsproces, bezwaar en beroep, bezwaarschriften AWB, bezwaarschriften belastingen, bezwaarschriften ruimtelijke ordening, bezwaren WOZ, bouwvergunning verlenen, drank en horeca / terrasvergunning, evenementen vergunning, formatiebeheer, grootboek, handhaving milieu, handhaving RBW, handhaving Ruimtelijke ordening, inkoop en aanbesteding, inkoopfacturen, klachten afhandeling, milieu-vergunning verlenen, poststromen, programmabegroting, quickscan bestemmingsplan wijzigingen. Resultaten (soms spectaculair) resultaten bij gemeenten (ook de aanvullende): Kleinere gemeente: briefafhandeling in één dag. Doorlooptijd bezwaarschriften teruggebracht van 16 naar 6 weken.

6 plus gemeente: doorlooptijd actualisering bestemmingsplan van 1 tot 2 jaar -> 6 weken en het aantal plannen en beleidsregels met 60% teruggebracht. Gestroomlijnde afstemming tussen belangenpartijen in plus gemeente bij herinrichting straten binnenstad leidt tot reductie doorlooptijd van 1 jaar en langer -> 8 weken. Bewerkingstijd uitgifte bezoekersparkeerpassen gehalveerd en doorlooptijd van 3 dagen -> 41 minuten (direct aan balie) Doorlooptijd gemeentelijke subsidieaanvraag teruggebracht van ruim 1 jaar -> 1 maand. De afhandeling van een aanvraag levensonderhoud van 4 tot 7 weken gereduceerd tot 4 uur (80%) of 1 week (20%). Professionals hebben weer tijd voor hulp en ondersteuning op maat. Middelgrote organisatie: tijdsbesteding contractenadministratie gehalveerd en 50% minder fouten. Aanvraag rolstoelen: 4 mnd -> 3,5 week èn 10% capaciteit vrij gemaakt WOZ Bezwaren: doorlooptijd 8 -> 4 mnd èn bespaard Bezwaar en beroep: onderhanden werk 115 -> 48 dagen Bouwvergunningen: doorlooptijd van 9 -> 5 weken èn 10% capaciteit vrij gemaakt. WABO/Omgevingsvergunning in traject van circa 3 mnd tijd: Totale doorlooptijd 70 dagen -> 36 dagen, Onderhandenwerk 360 > 0. Zonder inzet van ICT! Aanvullend levert het op Rust, reinheid, regelmaat Duidelijk en eenduidig proces Inzicht in afdelingsoverschrijdend processen Minder administratieve lasten Geeft ruimte voor innovatie, complexe zaken, inhoudelijk interessante zaken Slanke en slagvaardige organisatie Plezier in het werk, goede werksfeer Problemen worden in kaart gebracht Medewerkers ervaren minder werkdruk Het is een sport om het steeds beter te doen De lijst is opgesteld door Carel Retera uit Helmond Bron: management.pdf (Interessante aanvulling: provincie Friesland, Rijksuniversiteit Groningen, Vlietland ziekenhuis, Medisch Centrum Leeuwarden, Reinier de Graaf ziekenhuis en Zorggroep Noorderbreedte) Bron:

7 Lean en de NMKG De NMKG is van plan om in 2011 u zo volledig mogelijk te informeren over de voortgang van leanprojecten bij de overheid. De uitdagingen, de goede dingen, de teleurstellingen en de suggesties om dingen anders en beter te doen. Luisteren naar anderen is de bron van wijsheid! Het NMKG heeft daarvoor u nodig. U allen bent een bron van wijsheid en ervaring, door koppeling ontstaat een netwerk dat u inhoudelijk kwalitatief ten dienste staat. Uw ervaringen zijn van harte welkom bij: Richard van Ekeren richard.van.ekeren@nmkg.nl Lean en NMKG Nieuws De redactie van NMKG Nieuws houdt u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rond Lean. Ook willen wij ruimte geven aan NMKGers die hun ervaringen met u willen delen en periodiek via de nieuwsbrief verslag doen. Gemeente Almere Dat de toepasbaarheid van LEAN zich niet slechts beperkt tot productiebedrijven bewijst de Gemeente Almere. Ook overheidsinstellingen kunnen veel winnen met Lean. De gemeente Almere heeft dat goed begrepen. Samen met LeanEnt is zij op verschillende plekken binnen de organisatie bezig en bezig geweest om heel gericht inhoud te geven aan het begrip LEAN. Met groot enthousiasme van beide kanten zijn inmiddels resultaten behaald. In januari 2005 is de samenwerking gestart. Verschillende groepen hebben met veel genoegen deelgenomen aan de workshop De eerste stap naar LEAN. Na deze workshops zijn er verschillende tastbare vervolgstappen gezet. Verkorting van de doorlooptijd van inkoopfacturen tot betaalbaar was de opdracht voor één van de groepen. In een aantal praktische vervolgsessies is er in samenwerking een concreet plan gepresenteerd om op een efficiënte wijze aan deze doelstelling te kunnen voldoen. De doorlooptijd kan daarbij verkort worden van 40 dagen naar 40 uur! Focus op onderhanden werk en doorlooptijd heeft een enorme impact op de productiviteit en de kosten van gemeenten. Bij de Gemeente Almere is dat opnieuw onderstreept. Het doel is om van de gemeente Almere een LEANE klantgerichte, efficiënte en slagvaardige leverancier te maken van allerhande burger- en bedrijfsproducten. Daarbij valt te denken aan het verlenen van vergunningen, tot het herbestraten van trottoirs. Korte levertijden en een LEANE

8 bedrijfsvoering zijn daarbij voorwaarden. LEAN, dat moet je ervaren. Ruim mensen uit de hele wereld deden tot nu toe met veel inzet en interesse op enthousiaste wijze aan de workshops mee! O.a. Scania (worldwide), Koninklijke Nooteboom Trailers en het Openbaar Ministerie Arrondissement Zutphen hebben deze workshop ingezet om al hun medewerkers te laten beleven wat Lean is. Periodiek wordt een open workshop De eerste stap naar LEAN voor genodigden georganiseerd. De data waarop deze workshops plaats vinden kunt u zien op de website Aan deelname zijn geen kosten verbonden. Bent u geïnteresseerd? Bel Na twee dagsessies met een projectgroep, onder leiding van Frits de Vries en Robert van der Velde is LEAN Almere van idee / concept op papier geworden tot een voor iedereen begrijpbaar en gedeeld procesmodel, dat zich eenduidig laat vertalen in een gewenst proces van order intake tot aflevering aan klant. Het VTH-Bouw proces werd daarbij als voorbeeldproces gehanteerd. Dit proces behandelt bijvoorbeeld de vergunningaanvraag voor het bouwen van een aanbouw of het plaatsen van een dakkapel. De zogenaamde reguliere bouwvergunningen in de kleine bouw. Tijdens deze dagen is uitvoerig stilgestaan bij onderwerpen als: verwachtingen, doelen, beelden bij een LEANE bedrijfsvoering, het procesmodel, procesmap van het huidige VTH-Bouw proces, procesmap nieuw en LEAN VTH-Bouw proces. Tot ieders tevredenheid is er nu een eenduidig beeld van LEAN en hoe dit voor de gemeente Almere kan werken. Het LEAN procesmodel zal in de verdere uitwerking en implementatie gebruikt worden als blauwdruk voor het vormgeven van diverse andere processen. De gemeente is destijds met concrete implementaties gestart. Resultaten zijn reeds bereikt. Duidelijk was dat de doorlooptijd van vergunningverlening drastisch verkort kon worden. Bron: Lean en 5S (orde en netheid) 5 Slimmigheidjes om je werk opgeruimd te houden Auteur: Arno Dalhuisen Iedereen is wel eens iets kwijt. Waar heb ik dat document toch gelaten? Ik had toch versie 2 al gemaakt? Het staat niet op je persoonlijke schijf. Had ik het al niet naar iemand g d? Ook niet. Licht gefrustreerd open je versie 1 en begin je maar opnieuw Dit is maar één voorbeeld van de kostbare minuten die medewerkers kwijt raken

9 als gevolg van een werkplek die niet opgeruimd is. Gemiddeld genomen verspillen mensen een uur per dag met zoeken naar informatie of spullen. Deze constatering vermenigvuldigd met het aantal medewerkers in de organisatie, levert vervolgens bij een gemiddelde organisatie toch een verspilling op van vele duizenden nutteloze minuten per dag. Welke vuistregels moet je hanteren om ervoor te zorgen, dat je je werk doet en niets anders dan dat? 5S is één van de middelen die helpt! Wat is 5S? 5S is een middel om betrokkenen in een proces bewust te laten zijn van hun werkomgeving. Als een medewerker in staat is om zijn eigen werkplek opgeruimd te houden, dan leidt dit tot overzicht, rust en focus. Op de lange duur (en voor de organisatie in geheel) betekent dit een verhoging van de productiviteit. Men spendeert bijvoorbeeld minder tijd aan het zoeken van dingen, of raakt ook niets kwijt. Van origine is 5S ontstaan in de productieomgeving en is een onderdeel in het Lean-gedachtegoed. 5S staat voor: 1. Seiri: Sorteren (sort) - Behoudt datgene wat nodig is. 2. Seiton:Schikken, ordenen (straighten) - Ruim de dingen zo op, dat je ze snel kunt vinden. 3. Seiso: Schoonmaken (shine) - Houdt de dingen schoon. 4. Seiketsu: Standaardiseren (standardize) - Doe de goede dingen op dezelfde dus- goede wijze. 5. Shitsuke: Standhouden (sustain) - Hou vol, met wilskracht en toewijding. In de praktijk wordt naast de 5S vaak ook nog een 6e S toegevoegd: veiligheid (safety). Deze is ervoor bedoeld, dat men een veilige werkplek creëert, die ongelukken of blessures voorkomt. 5S kan al heel snel en simpel worden toegepast. Het is ook in administratieve processen, kantooromgevingen en archieven nadrukkelijk aan de orde. Praktijkvoorbeelden van 5S zijn bijvoorbeeld een actuele mailbox met gecategoriseerde s, een voor iedereen op de afdeling logisch opgeruimde archiefkast en een geordende G-schijf. Hoe pas je 5S toe? Een groot gedeelte van 5S heeft betrekking op de persoonlijke hygiëne van medewerkers op het gebied van omgang met papieren documenten, benaming en categorisering van digitale documenten, het verwerken van binnenkomende mails, etc. De werkplek van medewerkers wordt echter ook beïnvloedt door de afspraken die op de afdeling zijn gemaakt. Op de afdeling kan bijvoorbeeld sprake zijn van oude gebruiken (vaak aangeduid als zo doen we dat altijd hier ) of van inefficiënte werkwijzen, waar de individuele medewerker geen directe invloed op heeft. Een populaire werkwijze om de werkplekken opgeruimd te krijgen is om met een groepje mensen over de afdeling te lopen en de werkplekken te fotograferen. Het digitale verkeer (opslag en gebruik van data, mails en media) kan niet worden gefotografeerd, maar hoort desalniettemin óók bij de wandeling! De belangrijkste doelstelling is om bij alle gevonden situaties per S vast te stellen in hoeverre de (werk)plek opgeruimd is. Hoe vaak wordt bijvoorbeeld een bepaald type document gebruikt. Nooit? Gooi het dan weg (cq. uitfaseren). Niet vaak?

10 Parkeer het uit het zicht, maar logisch vindbaar. Dit is een voorbeeld van sorteren. Worden verschillende manieren gehanteerd om digitale documenten te betitelen? Spreek een conventie met elkaar af inclusief de standaardplek waar het type document wordt opgeslagen. Dit is een voorbeeld van Schikken. Benoem en prioriteer zodoende met elkaar de gevonden rommel op de werkplekken. Probeer de achterliggende oorzaken te ontdekken. Hoe heeft de rommel kunnen ontstaan? Wijzig het proces en/of de omstandigheden zodanig, dat de oorzaken niet meer voor kunnen komen. Maak de benodigde hygiëne op de werkvloer met elkaar duidelijk en houdt elkaar daarin scherp. Resultaat met 5S. Als 5S nog nooit is toegepast, is er wellicht sprake van veel rommel op de werkvloer. De beste tactiek is echter om simpelweg te doen. Doen, doen, doen. Begin klein, met een beperkte scope, maak de behaalde resultaten (efficiencywinst, besparingen) aan iedereen zichtbaar en breidt de aandachtsgebieden zodoende gestaag uit. Misschien is er tijdens de gesprekken sprake van een aantal flinke discussies. De achterliggende oorzaken zijn bijvoorbeeld niet altijd helder te destilleren. 5S heeft een bewezen track record, als het gaat om het verhogen van de productiviteit van medewerkers en daarmee ook de organisatie in haar geheel. 5S kan met weinig investeringen al succesvol worden toegepast. Waar 5S wordt toegepast heerst overzicht, rust en focus. Medewerkers vullen hun tijd met zinnig werk voor de klant. Kortom: met 5S werk je opgeruimd! Bron: Gemeente Rotterdam wil vergunning in één dag De gemeente Rotterdam start met woningcorporatie Com-wonen en bouwer Dura Vermeer een verregaande samenwerking op het vlak van vergunningen. Het doel: een vergunning in één dag. Woensdag 15 december heeft de Rotterdamse wethouder Hamit Karakus een intentieverklaring ondertekend met Margriet Drijver, bestuurder van Com-wonen, en Rob Tummers, directeur bij Dura Vermeer, om tot een intensieve samenwerking te komen met de afdeling Vergunningen van ds+v. Com-wonen noemt het een unicum: een gemeente die met private vastgoedpartijen in een pilot ketenintegratie stapt om de kwaliteit van de gebouwde omgeving te verbeteren. Vergunningen in één dag De afdeling Vergunningen van de gemeente Rotterdam stelt zich ten doel om hoogwaardige vergunningen in één dag te kunnen leveren. Van een toetsende en controlerende, afwachtende houding wil de gemeente naar het leveren van toegevoegde waarde aan het bouwproces. Over vijf jaar is er geen bouwvergunning meer. Het is maar de lakzegel op het

11 proces. Het gaat om het idee, de gedachte: kom los uit de klassieke manier van denken, aldus Margreet Schotman, hoofd afdeling Vergunningen. Tien weken sneller starten met de bouw De pilot betreft de ontwikkeling van Het Mooie Plan fase 2 in Lombardijen. In oktober stelden de opdrachtgever, bouwer, architect, gemeente, nuts, installateurs en constructeur gezamenlijk een eerste echte LEAN-Planning van de ontwikkel/ontwerpfase op. Zo kon het ketenintegratieteam van Het Mooie Plan fase 2 de periode tussen de planning en de start bouw met tien weken inkorten. Het bouwproces wordt gestroomlijnd met het 3-D Bouw Informatie Model (BIM). Bij een positief resultaat op het project Het Mooie Plan fase 2 willen de betrokken partijen gaan zoeken naar mogelijkheden om de samenwerking uit te breiden naar andere gemeentelijke bouwdisciplines, zoals ruimtelijke ordening, toezicht, stedenbouw, openbare inrichting en gronduitgifte. LEAN Ketenintegratie kan volgens Com-wonen niet zonder de LEAN-principes. De betrokken ambtenaren evenals de andere ketenpartners zijn daarom op LEAN-cursus geweest. De LEAN-methode helpt om op een andere manier naar het proces te kijken. Zo wordt de vergunning niet langer als een stapel papier gezien, die al dan niet een stempel verdient. De rode draad wordt: wat voegt een ieder toe aan het proces. Door bij elkaar te zitten breng je kennis eerder in het proces in het bouwplan. Wat nu nog veel voorkomt is dat een vergunning aan elkaar hangt van de mitsen en maren in de vorm van nadere voorschriften en eisen, die naderhand weer gecheckt moeten worden, stelt Com-wonen. Door korte tijd intensief samen te werken zou de vergunning direct klaar kunnen zijn. Bron: Leden helpen Leden (hoe werkt het) Wilt u dat de leden van de NMKG meedenken met u over een bepaalde aangelegenheid laat het ons weten via onze website. Wij zorgen voor verdere bekendmaking. De redactie

12 Wilt u geen NMKG Nieuws meer ontvangen? Dat kan als u uw lidmaatschap van het NMKG opzegt. Het opzeggen van uw lidmaatschap kan hier of via knop 'lidmaatschap'. U ontvangt dan ook geen uitnodigingen meer voor de themabijeenkomsten of eventuele kortingen bij andere organisatoren van bijeenkomsten.