organisatie LOTUS LANDELIJKE OPLEIDING TOT UITBEELDING VAN SLACHTOFFERS

Transcriptie

1 Emoties: Een reactie van onze hersenen op een positieve of negatieve gebeurtenis. Heftig van aard!! Reacties Emotionele reacties zijn voor een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd. Angst of vrees voor bepaalde situaties of voorwerpen kan echter ook het gevolg zijn van een leerproces. Het verschil tussen emoties en gevoelens Er zijn veel verschillen tussen emoties en gevoelens. Bij gevoelens is het een innerlijk gebeuren, het komt uit je eigen innerlijke bron. Bij gevoelens zal het zijn alsof je zachte aanmoedigingen krijgt. Gevoelens zijn er als een innerlijk weten, rustig en kalm van aard. Het kan moeilijk onder woorden worden gebracht. Bij emoties wordt je geprikkeld van buitenaf, door iets of iemand, het komt ook vanuit de verstandelijke of mentale laag. Bij emoties zal je niet zijn wie je werkelijk bent, je draagt als het ware een masker. Bij emoties zal je te maken krijgen met reacties die je niet begrijpt, er zit als het ware een sluier voor, iemand kwetst je en je voelt boosheid of pijn opkomen. Emoties zijn heftig van aard. Angst, paniek, pijn, woede, etc. 2 Soorten emoties Positieve: Die horen thuis bij de situatie Negatieve: Deze horen niet thuis bij de situatie Gezichtsuitdrukkingen Zeven universeel herkenbare gezichtsuitdrukkingen: Woede Angst Vreugde Verdriet Walging Verbazing Minachting 2011 Ledenbijeenkomst 2011 Emoties Pagina 1

2 Paniek Paniek is een korte, maar zeer sterke vorm van angst die zowel lichamelijke als psychische gevolgen heeft. Voordat de paniek toeslaat, schieten we in de zogenaamde vecht/vlucht reactie. Adrenaline komt vrij, waardoor de hartslag en de bloeddruk stijgt, je kan misselijk of duizelig worden en soms koude rillingen, we worden extra alert. Een paniekaanval is dus een ZEER angstige periode waarin je zo goed als geen controle lijkt te hebben over wat je voelt. Hartkloppingen, duizelingen, sneller ademhalen, tintelingen in het lichaam, gevoel van flauwte of lichthoofdig worden, misselijkheid, rood worden, het gevoel dat er iets ernstig mis is Willen vluchten, plotselinge en algemene angst De kluts kwijt en kan niet meer nadenken Kan bepaalde handelingen niet meer verrichten Is moeilijk doordringbaar Angst Angst is een negatieve emotie: je voelt je er meestal niet prettig bij. Angst is het gevoel dat er iets vreselijks of gevaarlijks gaat gebeuren. Angst vergroot oplettendheid en maakt het lichaam gereed om te vluchten, te vechten of stokstijf te bevriezen waardoor je niet opvalt. Angst kan lang achtereen duren en zorgen voor voortdurende waakzaamheid. Angst kan ook plotseling optreden: schrikken. Angst verhoogt het adrenalinegehalte in het bloed. Je gezichtsuitdrukking bij angst: Je wenkbrauwen trekken samen en weer omhoog De lippen worden licht teruggetrokken en de mond geopend Je onderlip wordt omlaag getrokken De ogen worden groot Er kunnen rimpels ontstaan in het midden van je voorhoofd Je neusvleugels trekken strak Je huid trekt bleek weg Je kunt transpiratie op je voorhoofd krijgen (angstzweet) 2011 Ledenbijeenkomst 2011 Emoties Pagina 2

3 Woorden die iemands angst kunnen uitdrukken: onzeker, panisch, fobisch, angstig, geschrokken, bang, doodsbang. Slecht oogcontact In de war Rusteloos Beven Trillende stem Motorische onrust Verdriet Verdriet is een negatieve emotie. Dit betekent niet dat het een slechte emotie is of dat deze emotie niet getoond mag worden, maar het zegt meer iets over hoe iemand zich voelt die deze emotie heeft: je voelt je niet prettig. Het huilen staat je nader dan het lachen. Verdriet heeft vaak te maken met verlies. Huilen is een manier om je verdriet te uiten. Dit kan een gevoel van opluchting geven. Verdriet kun je delen met anderen; het kan helpen als je gesteund wordt in je verdriet. Iemand die verdrietig is, heeft vaak behoefte aan aanraking, een arm om zich heen. Verdriet is aanstekelijk. Het verdriet van anderen kan ons ook verdrietig maken. Je gezichtsuitdrukking bij verdriet: Je voorhoofd is gefronst Je wenkbrauwen worden samen getrokken De hoeken van je lippen wijzen omlaag Je onderlip kan gaan trillen Er ontstaan rimpels vanaf je neusvleugels naar je mondhoeken De huid rond je oogleden wordt naar binnen getrokken Je ogen worden vochtig Woorden die iemands verdriet uitdrukken: aangeslagen, teleurgesteld, verdrietig, bedroefd, huilen, rouw, ongeluk Ledenbijeenkomst 2011 Emoties Pagina 3

4 Apathisch gedrag Geen emotie, motivatie of enthousiasme Een persoon lijkt de kracht niet op te kunnen brengen om te reageren op zijn sociale en emotionele leven Gebrek aan emoties Volledige inactief Verdoofd, versuft Verliezen van de stem Boosheid Boosheid is een negatieve emotie. Dit betekent niet dat het een slechte emotie is of dat deze emotie niet getoond mag worden, maar het zegt meer iets over hoe iemand zich voelt die deze emotie heeft. Als je boos bent stijgt je bloeddruk en gaat je hart sneller slaan, het adrenalinegehalte in je bloed stijgt. Je spieren spannen zich en je gezicht loopt rood aan. Je lichaam maakt zich als het ware klaar om te vechten. Je kunt je boosheid laten blijken door harder te praten, onrustig heen en weer te lopen, te stampvoeten, met je vuist op tafel te slaan, of te gooien met deuren of met servies. Maar vooral ook aan je gezichtsuitdrukking is je boosheid te herkennen. Je gezichtsuitdrukking bij boosheid: Je voorhoofd wordt samengeknepen, waardoor een frons ontstaat Je wenkbrauwen worden omlaag getrokken Je perst je lippen samen of laat je tanden zien Je ogen lijken uit te puilen en vuur te schieten Je neusvleugels staan wijduit Je oogleden zijn gespannen Je gezicht loopt rood aan Woorden die uitdrukken dat iemand boos is: geprikkeld, geïrriteerd, boos, kwaad, pissig, woedend, furieus, ziedend, kokend en witheet Ledenbijeenkomst 2011 Emoties Pagina 4

5 Theatraal gedrag Vroeger Hysterische persoonlijkheidsstoornis genoemd Dramatisch gedrag met overdreven heftige emoties Graag middelpunt van de belangstelling staan, levendig, uitbundig, charmant Snelle oppervlakkige overgang van emoties Emotionele uitingen zijn heftig, onrustig, kwaad of depressief als ze te weinig aandacht krijgen Afschuw Afschuw is een negatieve emotie die vaak voorkomt bij het zien, ruiken of proeven van iets dat je niet lekker vindt, of zeer onaangenaam. Ook herinnering aan iets onsmakelijks kan het gevoel van afschuw geven. Afschuw kan gepaard gaan met misselijkheid, kokhalzen en verlies van eetlust. Het kan zelfs voorkomen dat je werkelijk moet braken omdat iets je tegenstaat. Je kunt afschuw herkennen doordat iemand zich afkeert van hetgeen hij vies vindt, afwerende gebaren met zijn handen maakt en misschien rochelende geluiden: bah!, bluhhh!, bulch! Het best herkenbaar is afschuw aan iemand zijn of haar mimiek: Je gezichtsuitdrukking bij afschuw: Je trekt je neus op, op je neusrug ontstaan rimpels Je wenkbrauwen worden naar binnen getrokken Je oogleden worden samengeknepen Er ontstaan lijnen onder je onderste ooglid Je wangen worden omhoog getrokken Je trekt je bovenlip omhoog Misschien steek je je tong uit Je krijgt horizontale plooien vanaf je neus naar je kin Woorden die afschuw uitdrukken: verafschuwing, tegenzin, tegenstaan, walging, onsmakelijk, vies, afkeer, onappetijtelijk Ledenbijeenkomst 2011 Emoties Pagina 5

6 Aandachtspunten: Helpers moeten leren omgaan met mensen die angst hebben, overstuur of in paniek zijn Helpers weten dat zij deelnemers zijn in een oefensituatie en dat zij te maken hebben met lotusslachtoffers die de angst, het overstuur of in paniek zijn spelen Bij overdrijven kan de helper geïrriteerd raken en alle verdere medewerking weigeren of je onheus behandelen Kom gewoon als jezelf het opvangcentrum binnen en kruip dan langzaam in je rol Neem daar rustig de tijd voor (10, 15 minuten) Als een hulpverlener goed omgaat met je, reageer je daar ook goed op (je kunt niet boos blijven als iemand goed naar je luistert en je aandacht geeft) Bedenk zelf een levensgeschiedenis, zodat je daar over kunt vertellen aan de hulpverleners Laat emotionele reactie niet te lang duren, het is dan niet meer geloofwaardig Houd de gemoedstoestand van de helper in de gaten en speel daarop in Emoties blijven niet een uur lang hetzelfde, verdriet, boosheid, angst enz. gaat op en neer Speel vanuit je gevoel Emoties zijn erg belangrijk voor de Lotus en de hulpverlener Speel niet te druk en overdreven Vaak is juist het kleine en stille veel indrukwekkender Als een hulpverlener (te) veel tijd aan je besteedt mag je zeggen dat je graag even wat alleen wilt zijn De hulpverlener bedanken voor zijn hulp door kleine cadeautjes te geven in vorm van het veranderen van emoties (contact). Zodat de hulpverlener met een goed gevoel naar huis gaat en er misschien over na gaat denken of het goed was wat hij deed, of dat er nog verbeterpunten in zijn aanpak waren en hij bij een echt ongeval van de oefening heeft geleerd. Dan hebben we onze doelen bereikt Ledenbijeenkomst 2011 Emoties Pagina 6