Praktische opdracht Aardrijkskunde Noord-Zuidlijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht Aardrijkskunde Noord-Zuidlijn"

Transcriptie

1 Praktische opdracht Aardrijkskunde Noord-Zuidlijn Praktische-opdracht door een scholier 4110 woorden 9 maart ,9 5 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1: Uitleg over de Noord-Zuidlijn Hoofdstuk 2: Het VINEX-beleid Hoofdstuk 3: Economische effecten Hoofdstuk 4: Noord-Zuidlijn: mobiliteit en woningbouw Hoofdstuk 5: Milieu en Noord-Zuidlijn Antwoord op de hoofdvraag Nawoord Bronvermelding Inleiding Deze praktische gaat over de Noord-Zuidlijn. Dat doen we om meerdere redenen. Ten eerste moesten we een onderwerp bedenken voor deze praktische opdracht. We konden kiezen uit verschillende onderwerpen, maar het onderwerp dat we eigenlijk wilden kiezen (de HSL) ging aan onze neus voorbij. We moesten toen dus een nieuw onderwerp bedenken. Mevrouw Trap kwam toen met de suggestie om het over de Noord-Zuidlijn te houden, toen we verder dachten over het vervoer in en om Amsterdam en de Zuid-as. De tweede reden dat we dit onderwerp kozen is omdat we zelf ook wel eens belang zouden kunnen hebben bij de Noord-Zuidlijn. Nu en in de toekomst. Nu omdat we regelmatig naar Amsterdam gaan om daar kleren te kopen of gewoon lol te maken. In de toekomst omdat we allebei wel eens in Amsterdam konden gaan studeren, en we waarschijnlijk wel gebruik gaan maken van het openbaar vervoer in Amsterdam. De derde reden waarom we voor dit onderwerp kozen was omdat het redelijk actueel is en er dus veel informatie over is te vinden. Dit maakt het maken van een werkstuk een stuk gemakkelijker. Onze hoofdvraag is: In hoeverre past de Noord-Zuidlijn bij het VINEX-beleid? Pagina 1 van 10

2 We gaan het onderwerp uitwerken aan de hand van de volgende deelvragen: Wat is de Noord-Zuidlijn? Wat is het VINEX-beleid? Wat zijn de economische effecten van de Noord-Zuidlijn? Wat is het effect van de Noord-Zuidlijn op de mobiliteit en woningbouw? Wat zijn de effecten van de Noord-Zuidlijn op het milieu? In dit werkstuk werken we één deelvraag per hoofdstuk uit. Dat doen we door eerst informatie te geven en vervolgens de deelvraag te beantwoorden. Als we alle deelvragen hebben beantwoordt kunnen we zo onze hoofdvraag beantwoorden. Hoofdstuk 1: Uitleg over de Noord-Zuidlijn In dit hoofdstuk behandelen we de deelvraag: wat is de Noord-Zuidlijn? De Noord-Zuidlijn wordt een metrolijn die van Amsterdam-Zuid via het centrum naar Amsterdam-Noord gaat lopen en terug (zie de afbeelding hiernaast). Het doel van de lijn is om de bereikbaarheid van de binnenstad vanuit Amsterdam Zuid en Noord groter te maken. Daarmee maakt het ook de leefbaarheid in het centrum van de stad groter. Men hoeft minder lang in files te staan (omdat men nu de metro neemt) en vervuiling en overlast worden dan automatisch ook verminderd. Men kan nu natuurlijk ook al met het openbaar vervoer reizen, maar dat is zwaar (over)belast. Sommige tramlijnen in Amsterdam worden zelfs tot de drukste ter wereld gerekend. De nieuwe metrolijn is ook belangrijk voor de economische ontwikkeling van de stad en zijn omgeving. Tijdenlang was de aanleg van een nieuwe metrolijn niet bespreekbaar. Dat kwam omdat de boortechnieken niet ver genoeg waren gevorderd om in de zachte bodem van Amsterdam een metrolijn aan te leggen. Dit kon alleen door eerst de huizen te slopen, en van boven de grond te gaan graven en de tunnel aan te leggen. In de jaren 70 werd het metronet ook uitgebreid, alleen toen door huizen te slopen, en vanaf die plek te graven. Dat stuitte op veel protest. Tegenwoordig zijn de boortechnieken zo ver gevorderd dat het mogelijk is om een compleet nieuwe metrolijn aan te leggen, zonder ook maar één huis te slopen. Volgens berekeningen gaan dagelijks ongeveer mensen van de lijn gebruik maken, maar als de lijn wordt doorgetrokken naar de regio s Schiphol, Zaanstad en Purmerend kan dit aantal toenemen tot passagiers per dag. Het is echter nog niet bekend of dit ook gaat gebeuren, maar als het zou gebeuren zou het passagiers meer opleveren. Wij gaan hier verder niet op in. Door de Noord- Zuidlijn wordt de reistijd van Amsterdam-Zuid naar Amsterdam-Noord beperkt tot 16 minuten, in plaats van de huidige 31 minuten. Bijna een vermindering met de helft dus. De vraag is echter of deze vermindering wel nut heeft: de reistijd is al relatief kort. In de media is aan deze kwestie veel aandacht besteedt. Een paar argumenten vóór de Noord-Zuidlijn zijn: Er is berekend dat er in miljoen mensen gebruik maakten van de bus, tram en metro. Dit aantal zal alleen al door de bevolkingsgroei toenemen. Daarom moet het openbaar vervoer groeien. In de Pagina 2 van 10

3 binnenstad kunnen er simpelweg geen trams meer bij. Een ondergrondse metro heeft geen last van opstoppingen en kan snel en op tijd rijden. De Noord-Zuidlijn verbeterd niet alleen de bereikbaarheid van het centrum van de stad, maar ook de bereikbaarheid van mensen die aan de rand van de stad wonen. Het is belangrijk dat er een goede bereikbaarheid van het centrum van Amsterdam is. Het centrum is het belangrijkste gebied voor cultuur, toerisme en uitgaans-gelegenheden. Als de bereikbaarheid daarvan niet wordt verbeterd komen er minder toeristen en mensen die uitgaan. Ook is het cultureel erfgoed dan minder makkelijker te bezichtigen. Dit is slecht voor het imago van de stad, en de winstgevendheid van de bedrijven in het centrum. Met zo n banen is de binnenstad van Amsterdam nog steeds het economische centrum van de stad. Gebieden aan de rand van de stad kennen ook veel werkgelegenheid, maar het centrum staat nog steeds aan de top. Doordat er zoveel economische activiteit in het centrum plaatsvindt is het belangrijk dat er een goede bereikbaarheid is. Natuurlijk zijn er ook argumenten tegen de Noord-Zuidlijn, deze gaan vooral over de kosten: De totale kosten van de lijn zijn 1.4 miljard euro. De gemeente Amsterdam moet daar een groot deel aan meebetalen. Een paar jaar geleden werden de kosten voor de gemeente Amsterdam nog geschat op 185 miljoen euro, nu gaat de lijn Amsterdam minstens 317 miljoen euro kosten. GroenLinks vindt dat het college opnieuw met het rijk moet onderhandelen en wil de aanleg uitstellen tot de bouwkosten naar een redelijker prijspeil zijn gedaald. In plaats van een klassieke metrolijn kan er beter een moderner lightrail systeem (trams rijden hier op een rail boven de grond/straat) worden aangelegd. De kosten voor de gemeente zijn dan 18 miljoen euro hoger, maar de hinder tijdens de aanleg is minder. Moderne steden als Londen en Chicago hebben dit systeem ook. Antwoord op de deelvraag Uit de bovenstaande informatie kunnen we concluderen dat de Noord-Zuidlijn een metrolijn wordt die wordt aangelegd van Amsterdam-Zuid naar Amsterdam-Noord. Het heeft vooral de bedoeling de economie te stimuleren, maar heeft ook sociale doelen. De reistijden worden namelijk flink verkort. Zo zullen de forenzen zich sneller kunnen verplaatsen, maar ook toeristen kunnen makkelijker naar gebieden die eerst moeilijk bereikbaar waren. Hierdoor kunnen economisch zwakke stadsdelen weer opbloeien (bijvoorbeeld de wijk De Pijp ). Hoofdstuk 2: Het VINEX-beleid In dit hoofdstuk bespreken we het VINEX-beleid. We geven aan het eind dan ook antwoord op de deelvraag: wat is het VINEX-beleid? Met deze informatie en het antwoord op de deelvraag beantwoorden we aan het einde van het werkstuk de hoofdvraag. Pagina 3 van 10

4 Het VINEX-beleid is het beleid dat de overheid nu voert op het gebied van migratie, mobiliteit en ruimtelijke ordening. VINEX staat voor Vierde Nota Extra. Om te weten wat dat is moet je eerst weten wat de Vierde Nota is. Vierde Nota Ruimtelijke Ordening In 1960 kwam de overheid met de Eerste Nota Ruimtelijke Ordening. Hierin staat onder andere hoe de overheid wil waar woningen worden gebouwd, en hoe ze de mobiliteit wil beïnvloeden. De eerste drie nota s waren gericht op migratie uit de steden naar groeikernen. Ook moest de mobiliteit toenemen. In de Vierde Nota kwam de overheid tot inzicht dat ze fout zaten. De mobiliteit moest juist terug worden gedrongen, o.a. vanwege het fileprobleem. Het was de bedoeling dat mensen in de stad gingen wonen en veel met het openbaar vervoer naar hun werk gingen. Dit beleid was dus totaal tegenovergesteld aan de eerste drie Nota s. De Vierde Nota Ruimtelijke Ordening spitst zich toe op zes hoofdpunten: Het tegengaan van suburbanisatie Het streven naar een compacte stad. Een compacte stad houdt in dat wonen en werken in dezelfde stad plaatsvindt, op een zo klein mogelijk gebied. Hierbij wordt de infrastructuur zo min mogelijk belast. Het beleid van gebundelde deconcentratie, waar de eerste drie Nota s op waren gericht, wordt afgebouwd. Het spreidingsbeleid werd afgeschaft. Men moest zich niet verspreiden, maar juist concentreren in 4 hoofdkernen, en niet in groeikernen verspreid over het hele land. Er moeten speciale woningen gebouwd worden voor eenpersoonshuishoudens. Er moet meer aandacht (dus geld) aan het milieu worden besteed. De Vierde Nota werd openbaar gemaakt in Dit is echter nog niet de VINEX, deze kwam pas uit in Dit was een uitbreiding op de Vierde Nota. De VINEX werd bedacht omdat er nog teveel suburbanisatie en desurbanisatie was naar de mening van de overheid. De Vierde Nota werd door de VINEX aangevuld met globaal de volgende punten: Er moeten extra huizen worden gebouwd, vooral in de stad. De overheid wilde dat er VINEX-locaties worden gebouwd. Dat zijn plekken waar woningen worden gebouwd, dichtbij de grote steden en langs de transportassen van het openbaar vervoer. Nieuw gebouwde huizen moesten kunnen concurreren met huizen in de voormalige groeikernen. Dit betekent dat ze kwalitatief van hoog niveau moesten zijn; denk aan een mooie grote tuin, grote keuken, etc. Het openbaar vervoer moet ook van goede kwaliteit zijn, want het moet concurreren met de auto. Antwoord op de deelvraag Uit bovenstaande tekst is af te leiden dat het VINEX-beleid een uitbreiding is op de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening. De VINEX is vooral gericht op re-urbanisatie. Mensen moeten weer in de steden gaan werken én wonen en veel gebruik maken van het openbaar vervoer zodat de infrastructuur zo min mogelijk wordt Pagina 4 van 10

5 belast. Hierdoor neemt de automobiliteit af en wordt het fileprobleem waarschijnlijk grotendeels opgelost. Hoofdstuk 3: Economische effecten In dit hoofdstuk bespreken we economische effecten die de Noord-Zuidlijn zal hebben. We geven aan het eind dan ook antwoord op de deelvraag: wat zijn de economische effecten van de Noord-Zuidlijn? Met deze informatie en het antwoord op de deelvraag beantwoorden we aan het einde van het werkstuk de hoofdvraag. De economische effecten komen allemaal neer op een stijging van de werkgelegenheid, en daarmee van het BBP, nationaal inkomen, stijging reëel inkomen, etc. Omdat dit allemaal nogal ver gaat bespreken we vooral de werkgelegenheid. Door de aanleg van de Noord-Zuidlijn zouden er drie dingen met de werkgelegenheid kunnen gaan gebeuren. De werkgelegenheid zou kunnen stijgen, dalen of gelijk blijven. Onderzoek van het KPMG (een onderneming die diensten verleend aan o.a. de overheid) heeft uitgewezen dat het eerste het geval is. De werkgelegenheid zal dus gaan stijgen. Er zijn twee soorten werkgelegenheid die toenemen: tijdelijke werkgelegenheid en structurele werkgelegenheid. Tijdelijke werkgelegenheid Tijdelijke werkgelegenheid is werkgelegenheid die er, zoals de naam al zegt, tijdelijk is. Bij de Noord- Zuidlijn wordt deze veroorzaakt door de aanleg daarvan. Hiervoor zijn bouwvakkers, architecten, aannemers, etc. nodig. Als de bouw voltooid is, is er geen vraag meer naar deze arbeiders. Dit zorgt voor dus voor een tijdelijke stijging van het aantal arbeidsplaatsen. Het KPMG heeft onderzocht dat deze tijdelijke stijging van de werkgelegenheid bestaat uit ongeveer 1000 arbeidsjaren. Als de bouw voltooid is zijn er, schat het KPMG, nog 200 van die 1000 mensen nodig voor onderhoud en reparaties. Deze werkgelegenheid is dan alleen niet meer tijdelijk te noemen. Deze is dan vast (structureel) geworden. Daarmee komen we aan bij de volgende soort werkgelegenheid die ontstaat door aanleg van de Noord- Zuidlijn: Structurele werkgelegenheid Structurele werkgelegenheid is werkgelegenheid die vast is. Dit zijn dus de vaste banen die ontstaan door de aanleg van de Noord-Zuidlijn. De structurele werkgelegenheid wordt gevormd door banen die ontstaan doordat bedrijven zich vestigen op plaatsen die door de Noord-Zuidlijn aantrekkelijker zijn geworden. Dit zal vooral rondom stations zijn omdat daar de bereikbaarheid het grootst is. Die bedrijven vestigden zich hier eerst niet door het drukke verkeer in en rondom Amsterdam. Nu de mobiliteit door de Noord-Zuidlijn is toegenomen is het voor die bedrijven wel winstgevend om zich hier te vestigen en dat zullen ze dan ook in aller waarschijnlijkheid doen. De banen die hierdoor ontstaan worden gerekend tot de structurele werkgelegenheid. Uit het onderzoek van het KPMG is gebleken dat de stijging van de structurele werkgelegenheid ongeveer arbeidsplaatsen bedraagt. Dit is echter nog niet alle werkgelegenheid die ontstaat. Er is ook nog sprake van een multiplier/sneeuwbal effect dat indirecte werkgelegenheid veroorzaakt. Dat kan als volgt worden verklaard. De grote hoeveelheid nieuwe arbeiders zal in hun pauze Pagina 5 van 10

6 ook een ommetje gaan maken en lunchen. Dat zorgt ervoor dat er bijvoorbeeld meer restaurantjes en cateringsbedrijven komen, die de werkgelegenheid ook weer vergroten. Deze hebben ook grondstoffen nodig (brood, borden, beleg, etc.) waardoor er meer bedrijven zullen komen die deze taak gaan vervullen. Er ontstaat dan een positieve vicieuze cirkel die zichzelf alleen maar versterkt. (in dit voorbeeld ging het alleen om de arbeiders die voor stijging van de werkgelegenheid zorgen, maar de bedrijven zelf zorgen er ook voor: ze hebben bijvoorbeeld glazenwassers, schoonmakers, etc. nodig, waardoor de werkgelegenheid ook groter wordt). Hoe groot deze indirecte werkgelegenheid wordt is nog niet bekend. Eerder werd genoemd dat de bedrijven zich vooral zullen vestigen rondom stations van de Noord-Zuidlijn. Dit klopt maar er moet nog bij worden vermeld dat de werkgelegenheid in Amsterdam Noord ook zal stijgen. Noord is altijd een mindere locatie geweest voor bedrijven om zich er te vestigen. Als bedrijven zich al in Amsterdam vestigden, konden ze dit dan beter doen op andere plekken waar wel wat werd gedaan aan de bereikbaarheid. In Amsterdam Zuid werd er altijd al meer aan de bereikbaarheid gedaan dan in Noord. Door de aanleg van de Noord-Zuidlijn neemt de bereikbaarheid van Amsterdam Noord sterk toe, waardoor dit een gunstigere plek wordt voor bedrijven om zich te vestigen. Doordat de werkgelegenheid toeneemt, neemt het nationaal inkomen ook toe. Dit komt globaal door de lonen van de arbeiders, de rente die banken ontvangen over het geld dat bedrijven hebben geleend, de winst van de bedrijven, en de pacht die verhuurders/eigenaren van grond ontvangen. Dit zorgt allemaal voor een hoger inkomen, en dus een hogere welvaart voor Nederland. Overigens hoeft dit niet perse goed te zijn voor de nationale concurrentie-positie. Door de toegenomen welvaart in Nederland nemen de lonen ook weer toe, en kan het zijn dat buitenlandse bedrijven Nederland te duur vinden en zich in een ander land gaan vestigen dat goedkoper is. Het voert echter te ver om daar diep op in te gaan. Wat nog even moet worden genoemd is dat de overheid ook meer inkomsten krijgt door de stijging van de werkgelegenheid. Ze vangt immers meer belasting op de lonen, winst, omzet, etc. Hierdoor heeft de overheid meer geld om te investeren in belangrijkere projecten, zodat ook het welzijn toeneemt, en niet alleen de welvaart. Antwoord op de deelvraag Uit de informatie kunnen we concluderen dat het grootste en belangrijkste effect de toename van de werkgelegenheid is. De toename zal zo rond de en banen liggen volgens het KPMG, zonder de indirecte werkgelegenheid erbij mee te rekenen. Deze grotere werkgelegenheid leidt tot een hoger nationaal inkomen, en daardoor tot een hogere welvaart. Verder zorgt het ook voor een toename van het welzijn doordat de overheid ook meer ontvangt. Dat zijn de economische effecten van de Noord-Zuidlijn. Hoofdstuk 4: Noord-Zuidlijn: mobiliteit en woningbouw Dit hoofdstuk gaat over de invloed van de Noord-Zuidlijn op de mobiliteit. We geven dan ook antwoord op de deelvraag: Wat is het effect van de Noord-Zuidlijn op de mobiliteit en woningbouw? Met deze informatie en het antwoord op de deelvraag beantwoorden we aan het einde van het werkstuk de hoofdvraag. Pagina 6 van 10

7 Mobiliteit en woningbouw in de binnenstad Met zo n banen is de Amsterdamse binnenstad nog steeds het economische centrum van Amsterdam. Het moet dus goed bereikbaar zijn. Het nadeel van het economische centrum in het centrum van de stad is dat je door veel barrières van hinder heen moet om je werk te bereiken. Je hebt bijvoorbeeld eerst de ringweg waarop een file kan staan, en vervolgens een druk verkeer (door omleidingen en opbrekingen etc.) in de binnenstad zelf. Door de aanleg van de Noord-Zuidlijn wordt dit probleem opgelost. De mobiliteit blijft ongeveer hetzelfde, maar er is een belangrijk verschil. De mobiliteit veranderd van automobiliteit naar mobiliteit via het openbaar vervoer. Zo komt er minder druk op het wegennet, waardoor het goederentransport via de weg geen hinder ondervindt van de files. Werknemers die in de binnenstad werken kunnen dus makkelijk op hun werk komen via de Noord-Zuidlijn. Wat betreft woningbouw heeft de Noord-Zuidlijn niet zo veel effect op de binnenstad. Het hele centrum is al volgebouwd, en er zijn allerlei monumenten en oude gebouwen die niet gesloopt mogen worden. Het enige wat gedaan kan worden aan woningbouw in de binnenstad is de hoogte ingaan, dus via wolkenkrabbers en torenflats. Door al het culturele erfgoed is het echter moeilijk om een locatie voor een wolkenkrabber te vinden, en echt veel motivatie voor een wolkenkrabber in het centrum is er niet. Mobiliteit en woningbouw in Amsterdam-Noord Amsterdam-Noord is niet een directe VINEX-locatie, maar de overheid stimuleert mensen wel om daar te gaan wonen. Ze wonen dan dicht bij hun werk en dat past bij het VINEX-beleid: wonen en werken in dezelfde stad. Mensen die in Noord wonen en in Amsterdam zelf werken, werken vooral in Amsterdam-Zuid of het centrum. Er is ook werkgelegenheid in Amsterdam-Noord, maar die is niet zo groot als in de rest van de stad. Amsterdam-Noord is dus vooral een locatie waar woningen kunnen worden gebouwd. Als mensen die in Amsterdam-Noord wonen naar hun werk gaan ondervinden ze veel hinder van het drukke verkeer in en rondom de stad. Ook moet al het verkeer door de flessenhals die de bruggen en tunnels onder en door het IJ veroorzaken. Als ze met de Noord-Zuidlijn gaan verplaatsen ze zich snel door de stad, zonder enige vorm van congestie. Het handige van de Noord-Zuidlijn is dat hij precies van het woongebied (Amsterdam-Noord) naar de werkgebieden gaat (centrum en Amsterdam-Zuid). Je zou kunnen zeggen dat dit de perfecte realisatie van wonen en werken in dezelfde stad is. Mobiliteit en woningbouw in Amsterdam-Zuid Amsterdam-Zuid is hard op weg om het nieuwe economische centrum van de stad te worden: er worden veel kantoren gebouwd en het is ook nu al goed bereikbaar (o.a. via de snelweg). Het ligt op een knooppunt van allerlei vervoersassen. Er komt veel werk aanvliegen van Schiphol en uit andere steden. Dit heeft echter niets op met het VINEX-beleid. Mensen uit andere steden kunnen de Zuidas namelijk gemakkelijk bereiken. De bedoeling is om mensen uit Amsterdam zelf te laten werken in Amsterdam-Zuid. De Noord-Zuidlijn moet mensen stimuleren om in Amsterdam (-Noord) te komen wonen, én te werken in Amsterdam-Zuid of het centrum. De mobiliteit in Amsterdam-Zuid is dus al redelijk goed. Hierbij gaat het vooral om automobiliteit. Door de Noord-Zuidlijn moet men niet meer via de bestaande manieren naar Amsterdam-Zuid reizen, maar met de Noord-Zuidlijn. Dit is in overeenstemming met het VINEX-beleid. Qua Pagina 7 van 10

8 woningbouw is Amsterdam-Zuid niet heel erg belangrijk. De grond is er heel duur en het is geen leuke woonomgeving. Er worden dus vooral kantoren gebouwd. Antwoord op de deelvraag Het effect van de Noord-Zuidlijn op de mobiliteit en woningbouw is het grootst op de mobiliteit. De mobiliteit verandert van automobiliteit in mobiliteit via het openbaar vervoer. Qua woningbouw speelt alleen Amsterdam-Noord een belangrijke rol. Daar moeten de mensen gaan wonen, en in het centrum en Amsterdam-Zuid moeten ze gaan werken. Hoofdstuk 5: Milieu en Noord-Zuidlijn Dit hoofdstuk gaat over de invloed van de Noord-Zuidlijn op het milieu. We geven dan ook antwoord op de deelvraag: Wat zijn de effecten van de Noord-Zuidlijn op het milieu? Met deze informatie en het antwoord op de deelvraag beantwoorden we aan het einde van het werkstuk de hoofdvraag. Een van de bedoelingen van het VINEX-beleid is dat er meer aandacht wordt besteed aan het milieu. Bij de Noord-Zuidlijn lijkt dat niet het geval. Als je nu langs de bouwputten loopt lijkt het een grote milieuvervuilende stinkbende. Op de korte termijn is dit ook het geval. Veel bomen moeten worden gesloopt voor de bouw, er komen veel schadelijke stoffen vrij en het tast het ondergrondse milieu aan. De bedoeling is dat op lange termijn milieuproblemen juist bestreden worden. Dat gebeurt als volgt. Door de Noord-Zuidlijn moeten er minder mensen met de auto gaan. Dat betekent minder uitlaatgassen (die schadelijk zijn voor het milieu) en minder files, wat dan ook weer minder uitlaatgassen als effect heeft. Er blijft echter nog wel verkeer over dat over snelwegen blijft rijden. Dit zal vooral bestaan uit het goederentransport via vrachtwagens, dat o.a. de luchthaven Schiphol veroorzaakt. Natuurlijk is een metro niet 100% milieuvriendelijk. Een metro rijdt op elektriciteit en die moet ook worden opgewekt. Dit gebeurt veelal op manieren die schadelijk zijn voor het milieu. Groene stroom is echter wel in opkomst. Een voordeel van de metro is dat het minder vervuiling per persoon op levert. Dat komt doordat een metro meerdere mensen per keer meeneemt. Onderzoek van KNN Milieu heeft uitgewezen dat de vervuiling per persoon met de metro lager is dan per persoon met de auto. Antwoord op de deelvraag Op de korte termijn zal het bouwen van de Noord-Zuidlijn schadelijk zijn voor het milieu. Op de lange termijn verlicht het echter de druk op het wegennet en dus de vervuiling. Daardoor neemt de congestie af en dus ook de pollutie (vervuiling). Dat is de invloed van de Noord-Zuidlijn op het milieu. Antwoord op de hoofdvraag Nu we alle deelvragen hebben beantwoord kunnen we antwoord geven op de hoofdvraag. De hoofdvraag was: Pagina 8 van 10

9 In hoeverre past de Noord-Zuidlijn bij het VINEX-beleid? Economie Het VINEX-beleid op dit gebied wil dat de economie toeneemt en de werkloosheid verdwijnt. Door de aanleg van de Noord-Zuidlijn gebeurt dit ook. De werkgelegenheid neemt met a arbeidsjaren toe. Daardoor verdwijnt een deel van de werkloosheid. Ook neemt de economie toe doordat bedrijven een extra stimulans krijgen, doordat hun bereikbaarheid wordt vergroot. De Noord-Zuidlijn past dus op dit gebied in het VINEX-beleid. Mobiliteit en woningbouw Door de Noord-Zuidlijn wordt de automobiliteit terug gedrongen. De mobiliteit via het openbaar vervoer wordt juist versterkt. Dat is precies het uitgangspunt van het VINEX-beleid. Mensen die in Amsterdam- Noord wonen kunnen met de Noord-Zuidlijn gemakkelijk in het centrum of in Amsterdam-Zuid komen. Het is ook de bedoeling dat er in Amsterdam-Noord huizen gebouwd worden en daar meer mensen gaan wonen. Als ze in het centrum of aan de Zuidas werken hoeven zij niet de auto te nemen. Er is dan namelijk een metrolijn, de Noord-Zuidlijn, die hen in een kwartier naar hun bestemming brengt. Qua mobiliteit en woningbouw past de Noord-Zuidlijn dus in de visie van de VINEX. Milieu Op de korte termijn zal de Noord-Zuidlijn voor vervuiling zorgen, omdat het bouwen van een metrolijn natuurlijk altijd voor vervuiling zal zorgen. Op de lange termijn zullen de milieuproblemen juist minder worden, omdat meer mensen gebruik gaan maken van het openbaar vervoer in plaats van de auto. Dat betekent dat de druk op het wegennet wordt verminderd. Dit heeft als gevolg dat de files minder worden en zo zullen er ook minder uitlaatgassen in de lucht komen. Een simpel rekensommetje vertelt ons zo dat de milieuvervuiling juist minder wordt door de Noord-Zuidlijn. Kortom: de Noord-Zuidlijn past in redelijk grote mate in het VINEX-beleid. Nawoord De samenwerking verliep zeer voorspoedig. We hebben bijna alles samen gedaan, zodat we allebei goed wisten wat we deden en op de hoogte waren van gebeurtenissen omtrent de Noord-Zuidlijn. Ook het luisteren van zeer inspirerende muziek heeft ons goed geholpen met het maken van deze Praktische Opdracht. De planning van ons was niet helemaal optimaal, want in het begin besteedden we vrij weinig aandacht aan deze opdracht. Helaas wou de gemeente Amsterdam niet erg met ons meewerken: we kregen geen informatie van ze, en werden telkens doorverwezen naar een andere instantie. Toen de proefwerkweek naderde zijn we begonnen er flink aan te werken en hebben we de hoofdvraag en alle deelvragen ook moeten veranderen doordat we de informatie niet van de gemeente Amsterdam kregen. Het feit dat we nog een weekend na de proefwerkweek kregen om even door te werken heeft veel stress bij Pagina 9 van 10

10 ons weggenomen. Anders hadden we alles in de proefwerkweek moeten doen. Zelf zijn wij erg tevreden met het resultaat, hopelijk u ook. Wat we nog even willen vermelden is dat we eind januari vernamen dat er een testtrein van de Noord- Zuidlijn beschikbaar wordt gesteld om compleet vernietigd te worden door jongeren. Zo kunnen de bouwers kijken of de trein voldoet aan de kwaliteitseisen die worden gesteld, en of hij vandalismebestendig is. Wij zullen zeker van de partij zijn bij de sloop van dat treinstel, zodat we onze frustraties over de Noord-Zuidlijn heerlijk kunnen afreageren! Bronvermelding De volgende bronnen hebben wij gebruikt: Boeken en documenten M. Aarts, H. ten Berge, M. Impelmans, K. Oost, B. Valentijn en J. de Zwart, viadelta AARDRIJKSKUNDE Global Village. ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zutphen, eerste druk, tweede oplage Rapport KPMG Bureau voor economische Argumentatie: Economische effecten Noord-Zuidlijn. Hoofddorp/Amsterdam, 14 november 1996 Nieuwsbrief Gemeente Amsterdam, februari 2005 Websites Overig Gemeente Amsterdam: tel Contactpersoon Margreet Bosma bij de gemeente Amsterdam Pagina 10 van 10

Past de Noord-Zuidlijn in de toekomst visie van Amsterdam, op het gebied van verkeer en ruimtelijke inrichting?

Past de Noord-Zuidlijn in de toekomst visie van Amsterdam, op het gebied van verkeer en ruimtelijke inrichting? Praktische-opdracht door een scholier 2606 woorden 17 februari 2006 6 16 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Deze praktische opdracht maken we over de Noord-Zuidlijn om meerdere redenen. Ten eerste

Nadere informatie

Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost?

Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost? Werkstuk door een scholier 1627 woorden 26 maart 2003 7,1 78 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan het worden opgelost?

Nadere informatie

Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan dat worden opgelost?

Hoofdvraag: Waardoor wordt in Nederland het fileprobleem veroorzaakt, en op welke wijze kan dat worden opgelost? Werkstuk door een scholier 2057 woorden 25 juli 2006 6,7 40 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Inleiding Wat is een file en wat is het fileprobleem? Waardoor ontstaan er files? Een aantal

Nadere informatie

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig flexibiliteit genoeg geraken gezondheid goed goede goedkoop grote BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT Grafische voorstelling open antwoorden andere belangrijke zaken bij verplaatsingen aankomen aansluiting

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2006-II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: kosten van politie-inzet

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Het fileprobleem in Nederland

Werkstuk Aardrijkskunde Het fileprobleem in Nederland Werkstuk Aardrijkskunde Het fileprobleem in Ne Werkstuk door een scholier 1845 woorden 4 maart 2003 7,2 57 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het fileprobleem in Ne onderzocht 1.1 Inleiding We worden steeds

Nadere informatie

Woon-werkverkeer drijvende kracht achter groei mobiliteit

Woon-werkverkeer drijvende kracht achter groei mobiliteit Samenvatting De economische crisis heeft vorig jaar uiteenlopende effecten gehad op het verkeer vervoer in Nederland. Door de invloed van internationale ontwikkelingen was het effect van de crisis op het

Nadere informatie

Eindexamen economie vmbo gl/tl 2006 - II

Eindexamen economie vmbo gl/tl 2006 - II BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. HET GROTE ONDERNEMERSSPEL 1 B 2 A 3 maximumscore 2 Voorbeeld van een juiste berekening: Loonkosten in twee jaar:

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Arm en rijk

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Arm en rijk Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Arm en rijk Samenvatting door M. 990 woorden 4 jaar geleden 6,8 42 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 1.2: Arm en rijk in de wereld Elk land

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-II

Eindexamen aardrijkskunde havo 2000-II Eindexamen aardrijkskunde havo 000-II 3 Antwoordmodel Migratie en Vervoer Maximumscore de aantrekkingskracht van Frankrijk als voormalig koloniaal moederland / de gemeenschappelijke taal Maximumscore Uit

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuweroute

Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuweroute Praktische opdracht Aardrijkskunde Betuwerou Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 21 maart 2005 5,7 34 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave - Wel of niet aanleggen? - Waarom word

Nadere informatie

Tabel 1: De bijdrage van RtHA aan de regionale economie op basis van 2,4 miljoen passagiers

Tabel 1: De bijdrage van RtHA aan de regionale economie op basis van 2,4 miljoen passagiers Prognose 2020 Door Alexander Otgaar, RHV Erasmus Universiteit Rotterdam Diverse studies zijn in het verleden uitgevoerd met als doel om de economische bijdrage van Rotterdam the Hague Airport (hierna aan

Nadere informatie

Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting

Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting Aart de Koning, april 2010 De aanleiding: de concurrentiepositie van de haven van Rotterdam staat onder druk De haven van Rotterdam is altijd sterk verankerd geweest

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro

Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro Praktische-opdracht door een scholier 2050 woorden 10 jaar geleden 7,6 15 keer beoordeeld Vak Economie Voorwoord Het onderwerp dat we hebben

Nadere informatie

De maatschappelijke kosten en baten van een luchthaven in zee moeten in beeld komen

De maatschappelijke kosten en baten van een luchthaven in zee moeten in beeld komen ! Terug naar Krant Bas ter Weel, Carl Koopmans, Rogier Lieshout Opinie 14 uur Tekst Krant " # 5 reacties $ % De maatschappelijke kosten en baten van een luchthaven in zee moeten in beeld komen Opinie Carl

Nadere informatie

UIT arbeidsdeling

UIT arbeidsdeling Arbeidsdeling Het streven van de mens is om zijn welvaart te laten toenemen. Meer welvaart is te bereiken door een hogere productie. Een hogere productie kun je op verschillende manieren bereiken. Een

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo I

Eindexamen economie vwo I Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave maximumscore 2 Door de vermindering van

Nadere informatie

Praktische-opdracht door een scholier 2245 woorden 20 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer

Praktische-opdracht door een scholier 2245 woorden 20 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer Praktische-opdracht door een scholier 2245 woorden 20 mei 2010 7 10 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdvraag: Wat doet de rijksoverheid aan het fileprobleem? Inleiding 3 Deelvragen: 1. Wat is de

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk door een scholier 1420 woorden 23 mei 2001 7,5 344 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het patroon van de binnenlandse migratie in de VS sinds

Nadere informatie

Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Globalisering

Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Globalisering Aantekening Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: Global Aantekening door F. 617 woorden 6 maart 2013 5,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 1: Wereldglobal 2,3 Global: Global verandert

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Het Fileprobleem

Praktische opdracht Economie Het Fileprobleem Praktische opdracht Economie Het Fileprobleem Praktische-opdracht door een scholier 1746 woorden 15 februari 2003 5,9 60 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik wil het in deze P.O. graag hebben over

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

D66 wil bereiken dat meer mensen de fiets kiezen als vervoersmiddel om bijvoorbeeld naar het werk te gaan in plaats van met de auto.

D66 wil bereiken dat meer mensen de fiets kiezen als vervoersmiddel om bijvoorbeeld naar het werk te gaan in plaats van met de auto. Inleiding In het verkiezingsprogramma van D66 Meierijstad staat dat we de infrastructuur van de fietspaden willen versterken door goede, veilige en duurzame fietspaden. Dit plan voor snelfietsroutes is

Nadere informatie

Factsheet Verkeer. 1. Inleiding. 2. Ambities. Definities, bestaande wetgeving en beleid

Factsheet Verkeer. 1. Inleiding. 2. Ambities. Definities, bestaande wetgeving en beleid Factsheet Verkeer 1. Inleiding In deze factsheet Verkeer staan de voertuigen en personen centraal die de openbare weg gebruiken. Het gaat hier dus niet om de fysiek aanwezige infrastructuur (die komt aan

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

Grachtengordel Amsterdam

Grachtengordel Amsterdam Grachtengordel Amsterdam Door AnnaRosa Klaver, Dorian Rijsdijk, Isaac Blom en Yvonne Dijksterghuis, 2B Klas van mr. Van Montfoort Veel van de Amsterdamse grachtenpanden zijn gebouwd in of na de 17e eeuw,

Nadere informatie

Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present)

Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden Economie H1; Productie en Productiefactoren (Present) Antwoorden door een scholier 1164 woorden 25 maart 2004 5,1 76 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: productie en productiefactoren

Nadere informatie

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100 Samenvatting door een scholier 1391 woorden 3 juni 2005 7 34 keer beoordeeld Vak Economie Economie de arbeidsmarkt hoofdstuk 4 en 5 Hoofdstuk 4 4.1 Werkgelegenheid in Nederland Alleen een opdracht 4.2

Nadere informatie

-Per dag ongeveer 200 mensen erbij (515 baby s maar er sterven 375 mensen)

-Per dag ongeveer 200 mensen erbij (515 baby s maar er sterven 375 mensen) Samenvatting door Saskia 1335 woorden 8 april 2014 7,5 16 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 2.1 Vergrijzing en ontgroening De bevolking groeit -Bevolkingsteller (CBS = Centraal Bureau voor

Nadere informatie

Pijler 1: Inspelen op veranderende mobiliteitsstromen

Pijler 1: Inspelen op veranderende mobiliteitsstromen Vervoervisie Pijler 1: Inspelen op veranderende mobiliteitsstromen Het aantal huishoudens in de regio Amsterdam neemt tot 2040 met circa 270.000 toe. Hiermee neemt ook de economische bedrijvigheid en de

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2008-II

Eindexamen aardrijkskunde havo 2008-II Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Migratie en vervoer Opgave 1 Segregatie en integratie 1 maximumscore 2 Uit de beschrijving moet blijken dat: op nationale schaal er een concentratie in het westen

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2000-I

Eindexamen economie 1 havo 2000-I Opgave 1 Meer mensen aan de slag Het terugdringen van de werkloosheid is in veel landen een belangrijke doelstelling van de overheid. Om dat doel te bereiken, streeft de overheid meestal naar groei van

Nadere informatie

wordt door Zuidasdok nog beter bereikbaar De feiten op een rijtje

wordt door Zuidasdok nog beter bereikbaar De feiten op een rijtje wordt door Zuidasdok nog beter bereikbaar De feiten op een rijtje Waarom Zuidasdok? Zuidasdok is een van de grootste infrastructurele projecten van Nederland. Het project zorgt voor een betere bereikbaarheid

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

DE WERELD VAN DE GROTE STAD

DE WERELD VAN DE GROTE STAD DE WERELD VAN DE GROTE STAD VIER KENMERKEN VAN HET BEGRIP STAD Een bepaalde omvang, per land verschillend Een hoge bebouwingsdichtheid in vergelijking met het omringende gebied Een beroepsbevolking die

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Klein bedrag? Pinnen mag! 1 C 2 maximumscore 1 Voorbeelden van een juist voordeel (één van de volgende): geld staat

Nadere informatie

abcdefgh Aan Provincie Zuid-Holland t.a.v. de voorzitter van de adviescommissie IODS de heer M. Huls Postbus LP DEN HAAG Geachte heer Huls,

abcdefgh Aan Provincie Zuid-Holland t.a.v. de voorzitter van de adviescommissie IODS de heer M. Huls Postbus LP DEN HAAG Geachte heer Huls, abcdefgh Aan Provincie Zuid-Holland t.a.v. de voorzitter van de adviescommissie IODS de heer M. Huls Postbus 90602 2509 LP DEN HAAG Contactpersoon Doorkiesnummer Datum 16 juni 2006 Ons kenmerk DGP/WV/u.06.01301

Nadere informatie

Hengelo, Hart van Zuid

Hengelo, Hart van Zuid Hengelo, Hart van Zuid Nota Ruimte budget 14,5 miljoen euro Planoppervlak 50 hectare Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer ROC van Twente Internationale potentie

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt door een scholier 1713 woorden 9 december 2001 5,9 272 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat is na 1980 het patroon

Nadere informatie

Resultaten enquête Uithoornlijn

Resultaten enquête Uithoornlijn Resultaten enquête Uithoornlijn Juni 2015 Resultaten enquête Uithoornlijn Inleiding De gemeente Uithoorn en de Stadsregio Amsterdam willen graag weten wat inwoners van Uithoorn belangrijk vinden aan het

Nadere informatie

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden. Stelling door T. 1429 woorden 12 juni 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Stelling 1: openbaar vervoer moet gratis worden 1: km autorijden levert dan per passagier gemiddeld zeven keer

Nadere informatie

De kracht van pps in lightrail

De kracht van pps in lightrail De kracht van pps in lightrail Over de groeiende noodzaak van lightrail in stedelijke gebieden, de voordelen van publiek-private samenwerking en de gebundelde krachten van Strukton. Strukton pleit voor

Nadere informatie

de Kortsluitroute. Dit nieuw aan te leggen spoortracé verbindt de Havenspoorlijn met de Betuweroute (hier ook wel de verlegde

de Kortsluitroute. Dit nieuw aan te leggen spoortracé verbindt de Havenspoorlijn met de Betuweroute (hier ook wel de verlegde De Kortsluitroute Een onderdeel van het project Betuweroute is het aanleggen van de Kortsluitroute. Dit nieuw aan te leggen spoortracé verbindt de Havenspoorlijn met de Betuweroute (hier ook wel de verlegde

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2007-I

Eindexamen economie 1-2 havo 2007-I 4 Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 twee van de volgende voorbeelden

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Broeikaseffect

Praktische opdracht Economie Broeikaseffect Praktische opdracht Economie Broeikaseffect Praktische-opdracht door S. 1631 woorden 7 april 2015 4 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie De economische kijk op het broeikaseffect.

Nadere informatie

Welke effecten zal de eventuele toetreding van Turkije tot de EU hebben voor de EU zelf en voor Turkije?

Welke effecten zal de eventuele toetreding van Turkije tot de EU hebben voor de EU zelf en voor Turkije? Werkstuk door een scholier 1649 woorden 4 januari 2005 6 101 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Vanaf 1 mei 2004 hebben we 10 nieuwe lidstaten van de EU. Deze nieuwe lidstaten zijn voornamelijk

Nadere informatie

Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang:

Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang: economie 1,2 Correctievoorschrift HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel

Nadere informatie

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam

Nadere informatie

Eindexamen economie havo I

Eindexamen economie havo I Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 1 van het aanbod van arbeid

Nadere informatie

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever

Fileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever Fileprobleem Verkeersknooppunt Verkeerscentrale Leerjaar 1, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van het Nederlandse wegennet. Het wordt steeds drukker en

Nadere informatie

De Geo. 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 2 1, 2 en 3. 1ste druk

De Geo. 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 2 1, 2 en 3.  1ste druk De Geo 3 havo/vwov Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 2 1, 2 en 3 www.degeo-online.nl 1ste druk 2 De toekomst van Nederland Start 1 a Onbereikbaarheid Randstad; vergrijzing; waterberging

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-I

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 q v = 200 1,25 + 450 = 200 q a

Nadere informatie

ov-voor-nopkaart VRIJ REIZEN Vrij reizen in de daluren in het Gelderse openbaar vervoer. Het kan en het is hard nodig! GELDERLAND

ov-voor-nopkaart VRIJ REIZEN Vrij reizen in de daluren in het Gelderse openbaar vervoer. Het kan en het is hard nodig! GELDERLAND VRIJ REIZEN ov-voor-nopkaart Vrij reizen in de daluren in het Gelderse openbaar vervoer. Het kan en het is hard nodig! GELDERLAND INHOUD Inleiding 3 Het probleem: Gelderland verstopt 4 Het voorstel 5 Tenslotte:

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2001-I

Eindexamen aardrijkskunde vwo 2001-I Eindexamen aardrijkskunde vwo 00-I Antwoordmodel Migratie en Mobiliteit Uit het antwoord moet blijken dat het aantal grote steden in Indonesië groter is dan in de meeste andere ontwikkelingslanden. Voorbeelden

Nadere informatie

Eindexamen havo economie oud programma I

Eindexamen havo economie oud programma I Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat mensen met een hoog

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2005

Correctievoorschrift VMBO-KB 2005 Correctievoorschrift VMBO-KB 2005 tijdvak 2 AARDRIJKSKUNDE CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 1 REGELS

Nadere informatie

Bereikbaarheid oplossingsrichtingen

Bereikbaarheid oplossingsrichtingen www.snelwegbus.com Bereikbaarheid oplossingsrichtingen Zevensprong van Verdaas 1. ruimtelijke ordening (afhankelijk van tijdshorizon is 80-90% gegeven) 2. prijsbeleid 3. openbaar vervoer 4. mobiliteitsmanagement

Nadere informatie

6,3. Werkstuk door een scholier 1917 woorden 28 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,3. Werkstuk door een scholier 1917 woorden 28 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1917 woorden 28 maart 2001 6,3 232 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Onderzoeksopzet De hoofdvraag in dit werkstuk is: Ø Hoe moet het verder met de uitbreiding van Schiphol?

Nadere informatie

3,6. Werkstuk door een scholier 1107 woorden 16 december keer beoordeeld

3,6. Werkstuk door een scholier 1107 woorden 16 december keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1107 woorden 16 december 2001 3,6 128 keer beoordeeld Vak Economie 1 VOORWOORD Ik vond het leuk om dit verslag te maken. De jongerensite was compact en niet zo uitgebreid als

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Demi Smit Sarah Lingaard. Atlas van de toekomst

Demi Smit Sarah Lingaard. Atlas van de toekomst Demi Smit Sarah Lingaard Atlas van de toekomst 1 Introductie: Wij hebben de Atlas van onze toekomst gemaakt met daarin onze ideeën voor Nederland in 2040. Hierin hebben wij geprobeerd weer te geven hoe

Nadere informatie

Concept-GS-besluit: Voortgaande groei luchtvaart alléén binnen harde randvoorwaarden

Concept-GS-besluit: Voortgaande groei luchtvaart alléén binnen harde randvoorwaarden 15 mei 1997 97-000635 strategische luchtvaartontwikkeling Concept-GS-besluit: Voortgaande groei luchtvaart alléén binnen harde randvoorwaarden Gedeputeerde Staten van Noord-Holland (GS) stellen harde randvoorwaarden

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door V. 1441 woorden 21 mei 2017 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Wat is een stad? 4 kenmerken: - Een bepaalde,

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1803 woorden 11 april keer beoordeeld. Inleiding

6,2. Werkstuk door een scholier 1803 woorden 11 april keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 1803 woorden 11 april 2002 6,2 212 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding In dit werkstuk vindt je allerlei informatie over geldzaken. Van zakgeld tot bijbaantjes, van geld uitgeven

Nadere informatie

5,5. Werkstuk door een scholier 1890 woorden 25 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

5,5. Werkstuk door een scholier 1890 woorden 25 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1890 woorden 25 juni 2008 5,5 10 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde INLEIDING Deze P.O. bestaat uit hoofd- en deelvragen. Ik ga dit onderzoek uitvoeren in mijn eigen omgeving;

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder

Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder Praktische-opdracht door 1859 woorden 2 juni 2014 5 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Opdracht 1: D. E. Met de term economische groei wordt

Nadere informatie

Markt en overheid - uitwerkingen bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 5 en 6

Markt en overheid - uitwerkingen bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 5 en 6 Markt en overheid - uitwerkingen bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 5 en 6 1 Nog niet zo lang geleden had je als boer te maken met een melkquotum. Een melkquotum betekent dat je een maximale hoeveelheid

Nadere informatie

Verdichting. binnen het bestaand bebouwd gebied. 19 april 2011 Kersten Nabielek

Verdichting. binnen het bestaand bebouwd gebied. 19 april 2011 Kersten Nabielek Verdichting binnen het bestaand bebouwd gebied 1 PBL studie verdichting Planning: afronding zomer 2011 Personen: Kersten Nabielek Maarten Piek Auke Vlonk Arjan Harbers Marnix Breedijk Sanne Boschman Hans

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2005-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2005-II 4 Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

5,4. Hoofdstuk1: Hoofdstuk2: Hoofdstuk3: Praktische-opdracht door een scholier 1964 woorden 17 juni keer beoordeeld.

5,4. Hoofdstuk1: Hoofdstuk2: Hoofdstuk3: Praktische-opdracht door een scholier 1964 woorden 17 juni keer beoordeeld. Praktische-opdracht door een scholier 1964 woorden 17 juni 2002 5,4 16 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Aanleiding: De Zuidas was oorspronkelijk het onderwerp voor mijn profielwerkstuk, maar om twee

Nadere informatie

Opdracht Aardrijkskunde Problemen rond Schiphol

Opdracht Aardrijkskunde Problemen rond Schiphol Opdracht Aardrijkskunde Problemen rond Schip Opdracht door een scier 2387 woorden 14 mei 2003 6,5 82 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Onderzoek Aardrijkskunde over Schip. Verslag Aardrijkskunde over

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2014-I

Eindexamen vwo economie 2014-I Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor

Nadere informatie

Proces locatiekeuze Asielzoekerscentrum gemeente Meppel

Proces locatiekeuze Asielzoekerscentrum gemeente Meppel Proces locatiekeuze Asielzoekerscentrum gemeente Meppel Inleiding Het proces om tot een locatiekeuze voor de vestiging van een asielzoekerscentrum (AZC) te komen is precair. In dit document wordt verder

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 769 woorden 2 juni 202 6,7 54 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2 De wereld van een grote stad Een stad heeft

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H3 Paragraaf

Samenvatting Aardrijkskunde H3 Paragraaf Samenvatting Aardrijkskunde H3 Paragraaf 2.1 2.2 Samenvatting door J. 1113 woorden 6 februari 2013 7,9 11 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 3 paragraaf 2.1 en 2.2 2.1 Een

Nadere informatie

De Leefplekmeter Wat vind je van je leefplek?

De Leefplekmeter Wat vind je van je leefplek? De Leefplekmeter Wat vind je van je leefplek? Waarom een Leefplekmeter? We brengen een groot deel van onze tijd door op de plek waar we wonen of werken. Dit heeft belangrijke gevolgen voor ons leven en

Nadere informatie

Keuzeopdracht ANW Hoofdstuk 6

Keuzeopdracht ANW Hoofdstuk 6 Keuzeopdracht ANW Hoofdstuk 6 Keuzeopdracht door een scholier 1515 woorden 10 juni 2004 5,5 13 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar ANW Hoofdstuk 6: Over bevolking 1. Een rekenmodel voor bevolkingsgroei

Nadere informatie

[ T e c h n a s i u m ] Een innovatieve spoorwegovergang

[ T e c h n a s i u m ] Een innovatieve spoorwegovergang [ T e c h n a s i u m ] Een innovatieve spoorwegovergang Een innovatieve spoorwegovergang Opdrachtgever De opdrachtgever van dit project is... Hij is civiel ingenieur en werkzaam bij het bedrijf Prorail,

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Helmond statistieken

Praktische opdracht Maatschappijleer Helmond statistieken Praktische opdracht Maatschappijleer Helmond statistieken Praktische-opdracht door een scholier 3812 woorden 19 augustus 2010 4 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding We hebben gekozen voor het

Nadere informatie

Vergaderen met uitzicht

Vergaderen met uitzicht Vergaderen met uitzicht Vergaderen met uitzicht is een uitnodiging om uw vergadering te organiseren in unieke ruimtes met uitzicht over de stad. Onze zalen zijn compleet uitgerust en voorzien van alle

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Schiphol als mainport

Werkstuk Aardrijkskunde Schiphol als mainport Werkstuk Aardrijkskunde Schiphol als mainport Werkstuk door een scholier 2540 woorden 2 december 2005 6,2 30 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding De ontwikkeling van

Nadere informatie

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK

MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK MAASVLAKTE 2 IN GEBRUIK LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS BOVENBOUW HAVO/VWO OPDRACHTEN DE HAVEN VAN ROTTERDAM Heel veel goederen die we gebruiken komen uit het buitenland. Het grootste deel komt via de haven

Nadere informatie

Het succes van RandstadRail

Het succes van RandstadRail Het succes van RandstadRail Zijn de verwachtingen uitgekomen? Hans van der Stok RandstadRail, de verwachtingen, en wat ervan terecht gekomen is De wereld en plannen van rond 1990 Het product RandstadRail,

Nadere informatie

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en arbeidsmarkt? (openstaande)vacatures. 2)Noem een ander woord voor Werkenden werkgelegenheid.

1)Waaruit bestaat de vraag op de Werkenden en arbeidsmarkt? (openstaande)vacatures. 2)Noem een ander woord voor Werkenden werkgelegenheid. 1 1)Waaruit bestaat de vraag op de arbeidsmarkt? 2)Noem een ander woord voor werkgelegenheid. 3)Wie vragen arbeid? 4)Met welk woord wordt het aanbod van arbeid ook aangeduid? 5)Geef de omschrijving van

Nadere informatie

IN DE TREIN LES 1. Meer of minder

IN DE TREIN LES 1. Meer of minder Stad, dorp en platteland LES 1 IN DE TREIN Hoi! Ik ben Benan. Ik ben bij mijn opa en oma in Den Haag geweest. Nu brengt opa mij met de trein naar Zwolle. Ik woon in een dorp in de buurt van Zwolle. JE

Nadere informatie

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. De goedkoopste auto van Nederland 1 B 2 maximumscore 1 7.498-2.024 = 5.474 3 maximumscore 2 De brandstofkosten

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl II

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl II BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. OMGAAN MET NATUURLIJKE HULPBRONNEN 1 A 2 maximumscore 2 2 onjuist 1 3 A 4 maximumscore 2 2 juist 1 5 maximumscore

Nadere informatie

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue)

Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Nota Ruimte budget 75 miljoen euro voor Brainport Eindhoven en 6,8 miljoen voor ontwikkeling A2-zone Planoppervlak 3250 hectare (Brainport Eindhoven) Trekker

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Snoepen op het Christiaan Hagen College 1 A 2 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste eigenschappen (twee van de

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2005 - I

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl 2005 - I BEOORDELINGSMODEL Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. TRANSPORT EN INFRASTRUCTUUR 1 A 2 maximumscore 2 3 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken

Nadere informatie

Hoofdstuk 27. RijnGouweLijn

Hoofdstuk 27. RijnGouweLijn Hoofdstuk 27. RijnGouweLijn Samenvatting Ruim acht op de tien Leidenaren weet dat er een nieuwe light-railverbinding komt die Leiden, Gouda en de kust van Noordwijk en Katwijk met elkaar verbindt. Dit

Nadere informatie

Bron: Groenlinks Rotterdam Datum: 1 februari 2011

Bron: Groenlinks Rotterdam Datum: 1 februari 2011 Bron: Groenlinks Rotterdam Datum: 1 februari 2011 Op 11 december 2010 organiseerde GroenLinks Rijnmond een bijeenkomst naar aanlei ding van de wegen- en tunnelplannen in de regio. De eindconclusie was

Nadere informatie

Resultaten Enquête Campagne verbetering regionale wegen (TNS-NIPO in opdracht van Bouwend Nederland )

Resultaten Enquête Campagne verbetering regionale wegen (TNS-NIPO in opdracht van Bouwend Nederland ) Enquête Campagne verbetering regionale wegen (TNS-NIPO in opdracht van Bouwend Nederland ) Zoetermeer, februari 12 Algemeen Decentrale overheden (provincies, waterschappen en gemeenten) zijn samen verantwoordelijk

Nadere informatie

AGGLOMERATIE. Een analyse van verschillende perspectieven voor de economie van Zuid-Limburg

AGGLOMERATIE. Een analyse van verschillende perspectieven voor de economie van Zuid-Limburg AGGLOMERATIE Een analyse van verschillende perspectieven voor de economie van Zuid-Limburg - Strategische Actieplan Zuid-Limburg - Soete - Grensoverschrijdend Perspectief - Dona / Louter - Panorama Nederland

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door D. 1323 woorden 7 februari 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Hoofdstuk 4; Aan 't werk Boek: 200% Economie 4 mavo/tl Paragraaf 1; productie

Nadere informatie

BIJLAGE 1: Frequentietabellen

BIJLAGE 1: Frequentietabellen BIJLAGE 1: Frequentietabellen UW VERVOERMIDDELEN 1. Geef aan hoe vaak u de volgende vervoermiddelen gebruikt. 1.1 Auto als bestuurder Aantal Gewogen Nooit of minder dan één keer per jaar 1.144 8,8 9,1

Nadere informatie

Examen HAVO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 19 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 19 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HAVO 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 49 punten

Nadere informatie