Jury Excellente Scholen

Transcriptie

1 Jury Excellente Scholen Schoolrapport 2013 Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen VO havo Nijmegen

2

3 Woord Vooraf Voor u ligt het rapport over uw school zoals dat is opgesteld door de Jury Excellente Scholen. Uw school heeft zich aangemeld voor het predicaat Excellente School De jury heeft de presentaties van en bezoeken aan alle aangemelde scholen bijzonder op prijs gesteld. De jury heeft gegevens over uw school vanuit verschillende bronnen bijeengebracht. Vooral belangrijk waren daarbij uw presentatie voor de jury, het bezoek aan uw school door een delegatie van de jury, de Inspectiegegevens, de Venstergegevens, tevredenheidonderzoeken en de referenties. Bij elkaar geven deze en aanvullende gegevens naar het oordeel van de jury een adequaat beeld van uw school. Dit rapport over uw school is het resultaat van een zorgvuldig en afgewogen proces waarin de jury de verschillende soorten informatie van uw school in een kader plaatst en een waardering uitspreekt. Het schoolrapport brengt de erkenning en de waardering door de jury voor de ontwikkelingen op uw school tot uitdrukking en kan andere scholen inspireren. Voor meer informatie over het proces en de gehanteerde criteria verwijs ik u graag naar het eindverslag 2013 van de jury: Maatgevende Scholen II. Excellente scholen in primair, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs. Dit is te vinden op Namens de Jury Excellente Scholen, Prof. dr. Fons van Wieringen

4

5 Schoolrapportage 1. Achtergrondgegevens van de school Gegevens van de school: 20EO Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen Aanvrager M. Janssen (rector) Adres IJsbeerstraat 12 Nijmegen Aangemelde schoolsoort Havo Leerlingenaantal 1312 Bestuur: Stichting Voortgezet Onderwijs voor Nijmegen 2. Motivatie van de school De onderbouwing die de school bij de aanmelding als kandidaat Excellente School 2013 gaf, luidt als volgt. De SSgN is een Jenaplanschool voor vo en kiest bewust voor meerwaarde van heterogene groepen in de onderbouw waar leerlingen van elkaar kunnen leren én waar gedifferentieerd les wordt gegeven zowel binnen als buiten klasverband. De leerlingenpopulatie van de SSgN komt voor een substantieel uit achterstandswijken (leerplusarrangementen). Toch lukt het de SSgN structureel om significant meer leerlingen met een diploma van school te laten gaan dat hoger is dan het advies van de basisschool. Voor het havo is dat over de afgelopen drie jaren gemiddeld 26% (het woord havo kwam niet in het advies voor)! Daarbij zijn zowel de CE-resultaten als de slaagpercentages zodanig dat de havo-afdeling van de SSgN bij de 25% best presterende scholen van Nederland hoort. De SSgN gelooft in een geïntegreerde aanpak met betrekking tot de ontwikkeling van de leerling: hoofd, hand en hart (kennis, vaardigheden en sociaalemotioneel). Het een versterkt het ander. Zoals een ouder uit de ouderwerkgroep bovenbouw het verwoorde: Jullie leveren niet alleen leerlingen af met een diploma, maar ook zelfbewuste jonge volwassenen. De SSgN heeft op haar speerpunten kennis/wetenschap (Bèta Excellent-school, Cambridge), cultuur (CultuurProfielSchool), topsport (Topsport Talentschool) en Europees burgerschap (Europees Platform) nationale erkenning gekregen. 3. De resultaten, breed opgevat (Criterium 1) Hierbij onderscheidt de jury drie gebieden: 1. resultaten op de kernvakken: Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen; 2. resultaten op de andere vakken en leergebieden; 3. resultaten op aanvullende gebieden zoals burgerschap, sociaal-emotionele vorming, culturele vorming, redzaamheid, internationale oriëntatie. 3.1 Resultaten op de kernvakken (Indicator I) Hieronder geven we een overzicht van de resultaten van de Stedelijke 1

6 Scholengemeenschap Nijmegen over de periode die de Inspectie van het Onderwijs aan de jury heeft verstrekt. De gegevens in de eerste tabellen bieden een indruk van de resultaten van de school in de breedte. Resultaatgegevens afkomstig van de Inspectie Havo Rendement onderbouw* 3 Rendement bovenbouw* 3,3 Gemiddelde centraal examen* 4,3 Gemiddeld verschil CE en SE** 0,07 * Gemiddelde van de score op een vijfpuntsschaal ** Gemiddelde over de periode Havo Gemiddeld cijfer CE ,2 Gemiddeld cijfer CE ,4 Gemiddeld cijfer CE ,5 Gemiddeld cijfer CE ,6 Op grond van de resultaten die de Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen in 2010, 2011 en 2012 heeft behaald, stond de school niet in een voorselectie die de Inspectie van het Onderwijs aan de jury heeft verstrekt. De onderstaande gemiddelde cijfers bij het centraal examen over de periode heeft de school zelf aangeleverd. Eindexamenresultaten havo (CE) Nederlands 6,17 6,32 6,37 Engels 6,21 6,38 6,56 Wiskunde 5,88 6,44 6,61 De resultaten, breed opgevat, van de havo-afdeling van de Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen (SSgN) krijgen de kwalificatie zeer goed. Het niveau van de eindexamencijfers van de kernvakken en met name de overige vakken uit het reguliere curriculum (zie hieronder) liggen hieraan ten grondslag. Op de havo-afdeling behaalden de leerlingen in eindexamencijfers voor de kernvakken Nederlands en Engels boven en voor wiskunde B ruim boven het niveau van het landelijk gemiddelde. Wiskunde A blijft daar nog bij achter. Reflectie Score Dronkers Waardering Elsevier Score Dronkers ,5 3.2 Resultaten op andere leergebieden uit het standaardcurriculum (Indicator II) Eindexamenresultaten havo (CE) Gemiddelde overige examenvakken* 6,31 6,77 6,60 * De som van het gemiddelde op de overige examenvakken gedeeld door het aantal overige examenvakken. 2

7 De examenresultaten op de overige vakken en leergebieden laten een licht wisselend maar doorgaans heel positief beeld zien. De cijfers voor Duits, biologie, economie, natuurkunde, M&O en de kunstvakken (drama en muziek) dragen daar sterk aan bij. Het cijfer van slechts een enkel vak valt daarbij dit jaar uit de toon. Het gemiddeld cijfer op het centraal examen voor alle vakken ligt al een paar jaar stabiel op een 6,4 of 6,5 (en het afgelopen jaar 2013 zelfs op 6,6) en is hoger dan het landelijk gemiddelde, en laat zelfs een optimale score op de landelijke schaal zien. Het rendement van de doorstroming in de onder- en bovenbouw is niet uitzonderlijk hoog of laag. 3.3 Resultaten op aanvullende leergebieden (Indicator III) In de aanmelding noemt de school drie aanvullende gebieden waarop ze aantoonbaar zeer goede resultaten boekt: burgerschap, sociaal-emotionele vorming en internationale oriëntatie. Voor alle drie de leergebieden bestaat een leerlijn, en de leergebieden zijn herkenbaar in het professionaliseringsbeleid van de school. De resultaten van burgerschap worden systematisch bijgehouden via werkstukken/projecten, presentaties en praktische opdrachten met beoordelingen. De resultaten van sociaal-emotionele vorming worden bijgehouden via werkstukken/projecten (onder andere Jezelf zijn, anders zijn en sociale weerbaarheid. Voor internationale oriëntatie worden de resultaten systematisch bijgehouden via projectvormen/werkstukken, presentaties, blogs, symposium. Op het terrein van de aanvullende leergebieden biedt de SSgN een ruim aanbod op een breed terrein. Dit past bij de visie van de school. Zij wil haar leerlingen als mens (met hoofd, hart en hand) optimale ontwikkelingskansen bieden. Er worden daarvoor op het terrein van cultuur diverse disciplines aangeboden: theater, dans, beeldende vorming, film en fotografie, muziek en literatuur. Er lopen afspraken met de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) voor verbredingstrajecten voor havisten in de vorm van proefcolleges. De school werkt samen met culturele instellingen zoals Edu-Art, De Lindenberg, Grote Broer en ArtEZ. Voor leerlingen met een meer exacte belangstelling zijn er ook voldoende mogelijkheden: het Junior Science Lab voor vakoverstijgende projecten en het keuzevak NLT (natuur, leven en technologie). Voor de (ruim 100) sportieve leerlingen wordt een extra programma aangeboden met de mogelijkheid dit met het examenvak BSM (bewegen, sport en maatschappij) af te sluiten. Aantoonbaar goede resultaten worden ook geboekt op het gebied van burgerschap, sociaal-emotionele vorming en sociale weerbaarheid (onder andere Jezelf zijn, anders zijn ) en internationale oriëntatie. Voor deze leergebieden bestaan in de school leerlijnen, en de resultaten van werkstukken, projecten, blogs en praktische opdrachten worden aantoonbaar systematisch bijgehouden met beoordelingen. Sinds kort kunnen die worden opgeslagen in Magister, waardoor de leerling een portfolio kan opbouwen. In de leeromgeving zijn prachtige producten van leerlingen op een fraaie wijze tentoongesteld. Opmerkelijk is tot slot de Wall of Fame die bij binnenkomst van de school direct de aandacht trekt; (oud-)leerlingen die een bijzondere prestatie leveren op het gebied van sport of kunst worden hier gepresenteerd. 3

8 4. De omstandigheden waarbinnen de school werkt (Criterium 2) In de aanmelding heeft de school omstandigheden benoemd die van invloed zijn op de resultaten die ze met de leerlingen behaalt. 4.1 Leerlingkenmerken en procesinrichting (Indicator IV) De school noemt in de aanmelding de volgende omstandigheden binnen deze indicator. De SSgN ontvangt leerplusarrangement hetgeen inhoudt dat meer dan 30% van onze leerlingen uit zogenoemde achterstandswijken komt. De populatie leerlingen met een allochtone achtergrond is hoger dan op andere scholen voor vo in Nijmegen. Het aantal zorgleerlingen is hoger dan gemiddeld op andere scholen voor vo in Nijmegen. De financiële draagkracht van de ouders is beneden gemiddeld. De school houdt hier volgens de aanmelding op de volgende wijze rekening mee. Binnen het reguliere lesprogramma wordt er binnen de klas gedifferentieerd naar niveau en zijn er klasoverstijgende Op maat-uren waarin leerlingen aandacht krijgen die extra steun nodig hebben voor vakken, en leerlingen extra aandacht krijgen die goed zijn in bepaalde vakken. De SSgN heeft een behoorlijke formatie gezet op NT2, remedial teaching (waaronder dyscalculie, dyslexie) en zorg en leerlingbegeleiding onder leiding van een zorgcoördinator. Er is een intercultureel adviseur aangetrokken voor leerlingen van en ouders met een allochtone achtergrond. De SSgN gaat buitengewoon succesvol om met de omstandigheden waarin ze moet werken. Een fors aantal leerlingen op de SSgN (35%) valt onder de categorie APCG en is afkomstig uit achterstandswijken. De populatie leerlingen met allochtone achtergrond is hoger dan op omringende scholen voor vo. De SSgN hanteert de gebruikelijke toelatingseisen ruimhartig. Om zicht te krijgen op de kenmerken van instromende leerlingen hanteert de school voor iedere leerling primair het advies van de basisschool en daarnaast de uitslag van de citotoets als secundair gegeven. Om een zo compleet mogelijk beeld van elke leerling te krijgen, met name ook van mogelijke hiaten, neemt de school bij de start van de schoolloopbaan een aantal tests af voor taal, rekenen en spelling. Na het studiehulpuur in de brugklas volgen Op maat-cursussen voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, en masterclasses voor leerlingen die meer de diepte in willen of extra uitdaging nodig hebben. In de 3e klas krijgt dit een vervolg met drie keer per jaar Op maat-dagen. Uit evaluaties blijkt dat leerlingen heel tevreden zijn over het Op maatprogramma (waardering 7 of 8). De derdeklassers moeten zelf de afweging maken in welk vak zij welke mate van ondersteuning of uitdaging willen, en bespreken dat met hun mentor. 4.2 Leerlingkenmerken en resultaten (Indicator V) Over de relatie leerresultaten (zie criterium 1) en leerlingkenmerken valt op te merken dat de school zeer goede resultaten behaalt. Door haar beleid weet de school meer leerlingen te laten slagen voor een diploma met een hoger niveau dan het advies van de basisschool veronderstelde. De opstroom in het havo is spectaculair; 50% van de geslaagden voor havo in de afgelopen drie jaar had een advies lager dan enkelvoudig havo (25% vmbot/havo en 25% lager). 4

9 4.3 Benutting van het inzicht in leerwinst bij onderscheiden categorieën leerlingen (Indicator VI) Een voorbeeld uit de aanmelding waaruit blijkt dat de school leerwinst probeert bij te houden en de cijfers over leerwinst vertaalt naar differentiaties aan de onderkant en aan de bovenkant (zwak- en goedpresteerders) is het volgende. De vooraankondiging dat er een speciale slaag/zak-regeling voor de kernvakken zou komen, heeft geleid tot onder andere extra aandacht voor Engels. Dat uitte zich in eerste instantie in een plusprogramma: Cambridge English voor het vwo. De (andere) manier van aanpak en de successen (20% van de vwo-leerlingen in de bovenbouw kiest het erbij, 100% slaagt voor het CAE-examen) heeft ertoe geleid dat de onderbouw ook werkt met plusuren English én met ondersteuningslessen voor leerlingen die Engels moeilijk vinden. De creativiteit die los kwam/komt bij Cambridge English is een voedingsbodem voor zowel de masterclasses als de ondersteuningsuren in de onderbouw. De school boekt leerwinst bij onderscheiden categorieën leerlingen. Uit het bovenstaande mag blijken dat het onderwijs op de SSgN een toegevoegde waarde heeft. De leerwinst aan het eind van de schoolloopbaan is evident. Ook tussentijds, in de vier rapportages per jaar, wordt de leerwinst zichtbaar wanneer de leerling naar een hoger niveau springt, van A naar B naar C. In de schooldossiers van leerlingen is dit duidelijk waarneembaar. De school gebruikt de gegevens uit de testen in de brugjaren nog niet om de mogelijk behaalde leerwinst te bepalen. Hier liggen nog kansen. Dat geldt ook voor eventuele koppelingen die mogelijk zijn tussen de behaalde leervorderingen van bepaalde leerlingen en het potentieel van deze leerlingen dat is vastgesteld bij intelligentieonderzoek. Gemiddelde van de cijfers bij het centraal examen van de 20% beste leerlingen (2013) Nederlands, Engels, Alle vakken wiskunde/rekenen Havo 7,44 7,65 5. De inrichting van het onderwijsproces (Criterium 3) 5.1 Schoolspecifieke aanpak en proceskwaliteit (Indicator VII) De school noemt in de aanmelding drie facetten het meest kenmerkend voor de onderwijsaanpak die ze nastreeft: opbrengstgericht werken; differentiatie in het aanbod; internationalisering. De school licht in de aanmelding de onderwijsaanpak als volgt toe. Opbrengstgericht werken: structureel werken aan doorgaande leerlijn (leerstof, toetsing en normering); elk jaar plenair op sectie- en individueel niveau bespreking SE- en CE-resultaten, discrepanties ob-bb; onderdeel van gesprekscyclus. Differentiatie in het aanbod: heterogene onderbouw dus differentiatie binnen klasverband; aandacht voor studievaardigheden en leerstijlen, Op maat-uren, 5

10 niveaugroepen, masterclasses, profielmiddagen, extra-curriculair aanbod. Internationalisering: in projecten worden in klas 1, 2 Europa en de wereld binnengebracht. Klas 3 bevat een 2x2-weeks fysiek uitwisselingsprogramma in diverse Europese landen. Klas 4 heeft Cross Your Borders (derde wereld), klas 5, 6 stedenreizen. Voor een aantal leerlingen zijn er stages bij het Europees Parlement. De school heeft een zeer scherp inzicht in de factoren die (aantoonbaar) bijdragen aan de resultaten in brede zin en ze legt een duidelijke koppeling tussen deze factoren en de visie van de school op goed onderwijs. De SSgN heeft een beredeneerde aanpak van het onderwijsproces. Alle leerlingen worden op school uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. De school ziet het als haar opdracht de talenten van de leerlingen breed te ontwikkelen, hen een kritische houding en verantwoordelijkheidsbesef bij te brengen om hun eigen leerproces optimaal in te richten. Vanuit deze theorie richt de school zich op opbrengstgericht werken. De vaksecties hebben hierin een actieve rol. Zij bewaken niet alleen de doorgaande leerlijnen van onder- naar bovenbouw; het hele leerstofaanbod wordt hierop nauwgezet bekeken. Stelregel van de school is: het niveau aan het eind van een leerjaar is het startniveau aan het begin van het volgend leerjaar. Docenten zien hier systematisch op toe. Leerlingen die dat aankunnen, worden uitgedaagd de lat hoger te leggen. Was de aandacht vroeger primair gericht op de zorgleerlingen, nu wordt naar iedere leerling nadrukkelijk uitgedragen dat je polsstok verder kan reiken dan je misschien denkt. Gedifferentieerd werken binnen klasverband op drie niveaus in de heterogeen samengestelde brugklassen biedt daarvoor alle mogelijkheden. De Op maat-uren en plusklassen ondersteunen de leerlingen hierbij. Op deze beredeneerde aanpak van het onderwijsleerproces sluit de organisatie van de school prima aan. 5.2 Schoolspecifieke aanpak en organisatiekwaliteit (Indicator VIII) De school noemt drie facetten het meest kenmerkend voor de wijze waarop ze is georganiseerd: personeelsbeleid; professionalisering van het personeel; het uitdragen van excellentie. De school licht in de aanmelding de organisatie van de school als volgt toe: (Pro)actief personeelsbeleid: door werving en selectie, goede opzet gesprekscyclus, scholingsbeleid, generatiemanagement, beleidsrijke invoering functiemix. Schoolklimaat: onze visie is dat als iemand zich prettig voelt, hij ook beter presteert en meer uit zichzelf kan halen. Vandaar dat wij bewust insteken op een zo prettig mogelijk klimaat voor leerlingen (dubbel mentoraat in de onderbouw), ouders (contactouders en ouderwerkgroepen) en docenten (werkvoorzieningen voor personeel en aandacht). Al jaren scoort de SSgN boven de benchmark in tevredenheidonderzoeken. Uitdragen excellentie: fysieke uitingen van CultuurProfielSchool en Topsport Talenschool; aangesloten bij programma s van het RU PUC of Science, masterclasses. 6

11 De school voert een integraal personeelsbeleid met aandacht voor levensfasebeleid waarmee ze echt maatwerk wil leveren. Docenten worden gestimuleerd te participeren in netwerken, nemen deel aan het programma van het Pre-University College (PUC) of van Science van de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook voor hen zijn er masterexcursies zoals naar CERN in Genève. Verder biedt de SSgN haar docenten cursussen aan om zich te kunnen ontwikkelen tot LC- of LD-docent. Op deze wijze stimuleert de school haar docenten de professionaliteit op een hoog niveau te houden. De SSgN werkt als Academische opleidingsschool voor aankomende docenten en begeleidt lio s en stagiairs. De transfer, ook van onderzoek, naar de eigen docenten beoogt een meerwaarde te creëren in didactische en onderwijsinhoudelijke activiteiten. Het goede schoolklimaat wordt door alle geledingen geroemd. Dat blijkt ook uit de enquêtes die de school overhandigde. De scores liggen hoger dan het landelijk gemiddelde. De professionele schoolcultuur, de goede sfeer, de onderlinge verhoudingen, gecombineerd met een optimistische levenshouding dragen positief bij aan de kwaliteit van de organisatie. 6. Verband tussen de inrichting van het onderwijsproces en de resultaten die de school boekt (Criterium 4) 6.1 Veranderingen vanwege resultaten (Indicator IX) In het aanmeldingsformulier is de school gevraagd toe te lichten op welke wijze haar aanpak (zowel het primaire proces als de organisatie daaromheen) bijdraagt aan de leerlingresultaten. Ze licht dit als volgt toe. Door te werken met heterogene (vwo-havo-vmbo-t) klassen in de eerste twee jaren en deels heterogeen in het derde leerjaar (vwo-havo) stromen significant meer leerlingen door naar een hoger niveau en halen significant meer leerlingen een diploma dat hoger is dan het advies van de basisschool. Daarbij worden de CE-resultaten en de slaagpercentages niet nadelig beïnvloed; deze behoren tot de betere van Nederland. In de aanmelding noemt de school de volgende wijze waarop de organisatie bijdraagt aan de resultaten. De SSgN werkt in teams; drie onderbouwteams die gelijkelijk over de eerste, tweede en derde klassen zijn verdeeld, een vmbo-team en twee teams in de bovenbouw havo en vwo die gebaseerd zijn op profielen. Doordat docenten voor minimaal 70% van hun aanstelling in een team werken, ontstaan er vaste groepen docenten voor klassen, waardoor de kennis van/over leerlingen snel groeit. Een onderdeel van elke teamvergadering is de leerlingbespreking. Docenten die een leerling nu niet in zeg klas 2 hebben, kunnen deze leerling wel volgend jaar in klas 3 hebben, en hebben zo de belangrijke informatie al op kunnen pikken. De school realiseert zeer goede verbetering van de onderwijsresultaten door het onderwijsproces en de schoolorganisatie te versterken (het lerend vermogen). Zo n vijf tot zes jaar geleden vond de school de resultaten op de havo-afdeling erg tegenvallen. Dat moment markeerde een omslag en de school is aan de slag gegaan om te bezien hoe het onderwijs op een hoger plan gebracht kon worden. 7

12 Uit zelfreflectie bleek dat te veel aandacht uitging naar de zorgleerlingen en er onvoldoende uitdaging was voor de meer getalenteerde leerlingen. Bovendien bleek de aansluiting met het examenprogramma onvoldoende, wat ook zichtbaar werd in de uiteenlopende resultaten van het SE en CE. Het toetsbeleid is de afgelopen jaren drastisch bijgesteld en wordt nu gemonitord op alle niveaus door een managementtool. Voor de examenkandidaten is een examentraining ingevoerd. Er zijn A-, B- en C-teams voor de brugjaren en een V-, M- en N-team voor respectievelijk de bovenbouw vmbo-t, havo en vwo gerealiseerd. De teams hebben zo veel mogelijk vaste lokalen en docenten om kleinschaligheid in deze grote school te waarborgen. Dit heeft geleid tot een grotere doorstroom naar een hoger niveau en een verbetering in de verhouding SE-CE, mooie examenresultaten en slaagpercentages. Deze interventies zijn zeer succesvol gebleken en hebben een grote impuls gegeven aan de verhoging van de prestaties op de havo-afdeling. 6.2 Vasthouden van resultaten (Indicator X) De school kent een uitgewerkt systeem voor kwaliteitszorg (gericht op de analyse van de opbrengsten op verschillende niveaus). De school beschrijft dit als volgt in de aanmelding. Elk najaar wordt een studiedag besteed aan opbrengsten: doorstroomcijfers, uitvalpercentages, cijfermatige overgang onderbouw-bovenbouw en de examenresultaten. Een plenair deel voor de grote lijnen en bijzonderheden, secties gaan aan de slag met vragen vanuit de secties zelf en vanuit de directie (sectieafhankelijk). De uitkomsten hiervan worden aan de directie gerapporteerd en vormen de bijsturing met betrekking tot het beleid voor de (sectie)opbrengsten. Per sectie is een LD-functionaris de regievoerder. Elk directielid heeft een aantal secties onder zijn hoede. Structureel worden tevredenheidonderzoeken afgenomen onder leerlingen, ouders en personeelsleden. Met enige regelmaat wordt een positioneringsonderzoek gehouden onder alle stakeholders. De SSgN heeft een overzichtelijk en gedegen kwaliteitsbeleid. De school wil de zeer goede resultaten behouden en borgt de kwaliteit door evaluatie op zowel school- als bovenschools niveau. Het houden van enquêtes en het evalueren van de opbrengsten tijdens de jaarlijkse studiedag zijn daar voorbeelden van. Enquêtes en evaluaties worden geanalyseerd en vergeleken met benchmarkgegevens. Deze en andere kengetallen worden gepubliceerd in Vensters voor Verantwoording, waarin de school als een van de eerste participeerde. Het vierjaarlijks positioneringsonderzoek binnen het Nijmeegse, waarin de Alliantie VO een prominente plek inneemt, geeft de school benchmarkgegevens in handen die haar in staat stellen haar kwaliteiten op diverse terreinen te optimaliseren. De resultaten van het positioneringsonderzoek laten zien dat de school in het vergelijkingsonderzoek een vooraanstaande positie inneemt. De havo-afdeling behoort tot de 15 beste van Nederland. 6.3 Kwalificatie, professionaliteit, schoolkennis (Indicator XI) De meest recente tevredenheidonderzoeken zijn afgenomen in 2012 en Gemiddelde score op de tevredenheidonderzoeken 8

13 Gemiddelde score school Landelijke score Medewerkertevredenheid 7,1 6,4 Oudertevredenheid 7,5 7,2 Leerlingtevredenheid 7,0 6,7 De school noemt in de aanmelding de volgende observaties uit de tevredenheidonderzoeken. Vaak positief genoemd: activiteiten, veiligheid, creativiteit, pedagogisch klimaat en sfeer. Leerlingen: mentortevredenheid, uitdaging, leerlingbegeleiding/zorg bij de beste 12% van Nederland. Ouders: school maakt leren aantrekkelijk, prettige school, begeleiding/zorg (alle bij de beste 15% van Nederland). Medewerkers: [scores op] alle vragen bij het beste kwart van Nederland; werkvoorziening, loopbaan, beoordeling en belonen bij de beste 8% van Nederland (OOP bij beste 12%). Tijdens de presentatie noemt de school dat het opbrengstgericht werken goed is ingebed. Ze geeft veel voorbeelden van opbrengsten. De school werkt vanuit teams, waarbinnen op kwaliteit wordt gestuurd, wat overigens ook voor de secties geldt. De havisten worden wat meer bij de hand genomen dan de vwo ers. In paragraaf 6.1 is bij het personeelsbeleid al een en ander gezegd over de professionalisering. Opmerkelijk is hoe de school tot kennisdeling komt met collega-scholen, ook als die andere instelling bijvoorbeeld een extra kwaliteitsimpuls nodig heeft. De aansturing van de kwaliteit was voorheen sterk gericht op teamniveau. De laatste jaren is de plek van zowel de directie als de sectie nadrukkelijker gemarkeerd in de kwaliteitsontwikkeling. De directie heeft in de organisatiematrix van de school mede de aansturing van de secties voor zijn rekening genomen. De school spreekt ook ambities uit. Zo wil zij het hoge niveau van opbrengsten vasthouden en uitbouwen en eens in de vijf jaar een landelijke prijs in de wacht slepen, bijvoorbeeld voor het beste profielwerkstuk. 7. Het excellentiebeleid van de school (Criterium 5) Het uitgangspunt van de jury is dat een excellente school zeer goede resultaten behaalt en een weloverwogen onderwijsinrichting laat zien. Daarenboven kan een school op een specifiek excellentiegebied uitblinken. Dat kan betrekking hebben op diverse zaken en bijvoorbeeld gericht zijn op een inhoudelijk domein en/of op een specifieke groep leerlingen. 7.1 Het schooleigen excellentiebeleid (Indicator XII) De school kent een excellentiegebied waarop ze de focus legt. De school noemt in de aanmelding de volgende focus. De SSgN is een erkende ProfielCultuurSchool. In klas 1 en 2 is er binnen het curriculum aandacht voor alle creatieve vakken en voor filosofie. In klas 3 kunnen leerlingen een keuze maken en hun passie volgen. In de bovenbouw zijn op alle niveaus met uitzondering van dans alle creatieve vakken examenvak, waarbij binnen kunst(beeldend) meerdere richtingen te kiezen zijn. Vanzelfsprekend is ook filosofie examenvak. Alle leerlingen met talent kunnen buiten het curriculum om kiezen voor 9

14 cultuurplusklassen, die jaarlaagoverstijgend zijn en waar onder deskundige leiding (binnen en buiten de school) gewerkt wordt aan het uitbouwen van het talent. Buiten CultuurProfielSchool is de SSgN ook een erkende Topsport Talentschool en richt zich ook op kennis/wetenschap (zie ook examenresultaten). De aandacht voor het excellentiegebied is gericht op een of meerdere specifieke groepen leerlingen. In de aanmelding noemt de school de volgende doelgroepen van het excellentiegebied. Leerlingen die geïnteresseerd zijn in kunst en cultuur (uitgebreide keuze aan kunstvakken en filosofie in de bovenbouw) en leerlingen die en plezier hebben in kunst en/of al enige aanleg daarvoor hebben (cultuurplusklassen). Bij het kiezen van een keuze-examenvak in de bovenbouw (niet profiel CM) wordt veelvuldig een kunstvak gekozen ook in combinatie met een Natuurprofiel. Het betreft ongeveer 30% van de leerlingen van de school. De school noemt in de presentatie dat ze excelleert in haar hoofd, hand, hart - aanpak. De school kent een zeer breed aanbod, niet ongewoon overigens bij brede scholengemeenschappen. Specifiek voor havo is de aandacht voor cultuur en de goede resultaten. De SSgN is een zeer goed functionerende school die met haar afdeling havo ook sterk presteert en die een eigen filosofie heeft over het vormgeven van haar havo-excellentieprofiel. De school focust haar profiel enerzijds op cultuur als erkende ProfielCultuurSchool en geeft hieraan vorm en inhoud in de cultuurplusklassen voor drama, dans, tekenen, handvaardigheid, muziek en multimedia. In de bovenbouw zijn er cultuurprojectdagen en cultuur(profiel)middagen. De school heeft een groot aantal cultuurexamenvakken zoals filosofie en kunstvakken. De examenresultaten van de kunstvakken behoren regelmatig tot de top-10 van Nederland. Het cultuurbeleid heeft een breed draagvlak in de school. Naast individuele docenten die excelleren op dit terrein wordt in de onderbouw een stevig basis gelegd met een participatie van circa 100 leerlingen aan het cultuurprogramma. Tot slot: meer dan de helft van de eindexamenleerlingen heeft naast de reguliere examenvakken als extra vak een kunstvak. Anderzijds profileert de school zich als erkende Topsport Talentschool. Een LOplusklas en het eindexamenvak BSM zijn speerpunten in dit sportprofiel. Voor sporttalenten zijn aanpassingen in het rooster mogelijk en biedt de school indien nodig een gespreid examen aan om het deelnemen aan trainingen en wedstrijden mogelijk te maken. 7.2 Erkenning door externe partijen (Indicator XIII) Externe partijen (bijvoorbeeld andere scholen, ouders, andere partners) erkennen de gebieden waarop de school uitblinkt. De school licht dit in de aanmelding als volgt toe. Cultuur: erkende CultuurProfielSchool; 10

15 topsport: erkende Topsport Talentschool; Kennis/wetenschap: Bèta Excellent-school, samenwerking met RU PUC of Science en Cambridge). De herkenbaarheid van het excellentiegebied blijkt volgens de aanmelding van de school verder uit deelname aan een netwerk dat betrekking heeft op dit gebied. Vier benaderde referenten (afkomstig van een collega-school buiten het bestuur en een collega-school binnen het bestuur, een bestuurder, en een referent uit het samenwerkingsverband van de school) onderschrijven het beeld van de SSgN als excellente school. Een citaat: Het betreft vooral de relatie tussen de onderwijskundige aanpak van de school en de daarmee behaalde resultaten. Daarnaast is dit vooral zichtbaar in de stimulering van sportieve en culturele talenten, maar de laatste jaren ook meer en meer van cognitief talent. In gesprek met enkele ouders en met vertegenwoordigers van andere scholen blijkt dat de school een duidelijke profilering heeft op het gebied van de brede ontwikkeling van de talenten van leerlingen en met name ook de manier waarop de school haar leerlingen kansen biedt te excelleren in het creatieve en sportieve domein. 7.3 Versterking van het excellentiebeleid in de toekomst (Indicator XIV) De school heeft plannen om haar excellentiefocus in de toekomst verder te versterken. De school licht dit in de aanmelding als volgt toe. Het duidelijker zichtbaar maken wat we doen en presteren. Bescheidenheid een ietwat laten varen. Voor het speerpunt cultuur de moderne vreemde talen meer onderdeel laten zijn (onder andere eerder starten met Cambridge English (uitbouwen masterclasses Engels). Voor de genoemde toekomstplannen geldt volgens de aanmelding van de school dat: de plannen aansluiten op de specifieke behoeften van (subgroepen) leerlingen van de school; de plannen leiden tot een verbreding van de werking van het excellentieprogramma naar andere subgroepen leerlingen. Het versterken van de focus is in het toekomstig beleid gericht op het met nog meer overtuiging uitdragen van de eigen excellentie. Daarnaast op het uitbouwen van het linguïstisch aanbod op de school door eerder te starten met Cambridge Engels, de deelname aan DELF te stimuleren, in de verwachting dat Duits zich hierbij zal aansluiten. Een verbreding dus van het excellentiebeleid naar leerlingen met aanleg op het terrein van de moderne vreemde talen. 8. Opmerkingen Inspectie Geen aanvullende opmerkingen. 9. Conclusie van de jury De resultaten, breed opgevat, van de havo-afdeling van de Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen (SSgN) krijgen de kwalificatie zeer goed. Het 11

16 niveau van de eindexamencijfers op de kernvakken en vooral de overige vakken uit het reguliere curriculum liggen hieraan ten grondslag. Er is daarnaast veel aandacht voor zichtbare opbrengsten op het gebied van cultuur, sport en internationalisering. De waardering voor deze onderdelen is hoog. Op aanvullende gebieden boekt de school aantoonbaar zeer goede resultaten: burgerschap, sociaal-emotionele vorming en internationale oriëntatie. Voor deze drie leergebieden bestaat een leerlijn, en de leergebieden zijn herkenbaar in het professionaliseringsbeleid van de school. De SSgN heeft meer dan 30% leerlingen uit achterstandswijken. De populatie leerlingen met een allochtone achtergrond en het aandeel zorgleerlingen zijn hoger dan op andere scholen in Nijmegen. Een substantieel aantal leerlingen stroomt hoger uit dan het advies van de basisschool. De SSgN heeft een fraai traject ingezet met heterogene brugklassen, V-, M- en N- teams, Op-maatcursussen en plusklassen. Daarnaast zijn er veel buitenschoolse activiteiten die uitnodigen tot excelleren. De leerlingen worden uitgedaagd volgens het Jenaplanconcept om zich breed (met hoofd, hart en hand) te ontplooien en zich daarmee goed voor te bereiden op participatie in de maatschappij. Om een zo compleet mogelijk beeld van elke leerling te krijgen, met name ook van mogelijke hiaten, neemt de school bij de start van de schoolloopbaan een aantal tests af voor taal, rekenen en spelling. De school gebruikt de gegevens uit de testen in de brugjaren nog niet om de mogelijk behaalde leerwinst te bepalen. Hier liggen nog kansen. De school heeft een beredeneerde aanpak van het onderwijs en de organisatie. Zo n vijf tot zes jaar geleden vond de school de resultaten op de havo-afdeling erg tegenvallen. Er ging te veel aandacht naar de zorgleerlingen en er was onvoldoende uitdaging voor de meer getalenteerde leerlingen. Dat moment markeerde een omslag. Het eigen excellentieprofiel van de school komt naar voren op de gebieden cultuur en sport. Gestreefd wordt naar een verbreding van het excellentiebeleid naar leerlingen met aanleg op het terrein van de moderne vreemde talen. De school beschikt over lerend vermogen en realiseert verbetering van de onderwijsresultaten door het onderwijsproces en de schoolorganisatie te versterken met als succesvol voorbeeld de stabiliteit in het hoge niveau van opbrengsten. Deze aanpak heeft ook de meer getalenteerde leerlingen geprikkeld optimaal te presteren. De afdeling havo van de SSgN laat zeer goede resultaten zien en heeft een markant profiel. Alles overziende is de jury van oordeel dat de Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen voor de afdeling havo op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School (havo) 2013 toekomt. 12