VWO LEERLINGEN WILLEN DEUGEN. OVER EXCELLEREN EN AFSTEMMEN OP VERSCHILLEN. OTTO DE LOOR

Transcriptie

1 VWO LEERLINGEN WILLEN DEUGEN. OVER EXCELLEREN EN AFSTEMMEN OP VERSCHILLEN. OTTO DE LOOR

2 UIT DE WORKSHOPBESCHRIJVING Vwo-leerlingen willen gezien worden en op niveau worden aangesproken; ze willen deugen! Dat vraagt meer dan onderwijs dat gaat van-lesnaar-les, waarin vooral de docent aan het werk is, Ruimte voor leerlingen die actief willen leren vanuit een kritische onderzoekende houding.

3 DEZE WORKSHOP pedagogisch vakmanschap hoe u leerlingen vanuit uw rol als leraar kunt laten excelleren en. hoe u zelf in uw leraarschap excelleert. hoe u uw medewerkers laat excelleren en. hoe u zelf in uw leiderschap excelleert

4 WAT IS EXCELLEREN? Volgens jullie?

5 WAT IS EXCELLEREN? veel beter zijn dan anderen te boven gaan uitblinken, uitmunten zich onderscheiden.. Bron: encyclo.nl

6 WAT IS EXCELLEREN? veel beter zijn dan anderen te boven gaan uitblinken, uitmunten zich onderscheiden je excelleert als je deugt Bron: encyclo.nl

7 WAT IS EXCELLEREN? veel beter zijn dan anderen te boven gaan uitblinken, uitmunten zich onderscheiden je excelleert als je deugt Bron: encyclo.nl

8 Eerst kijken naar talent Talent moet je (leren) zien (herkennen, erkennen ) Je hebt vervolgens (regulatieve) vaardigheden nodig om te kunnen excelleren

9 Eerst kijken naar talent EEN PAAR VRAGEN IN WAT JE DOET (EN LAAT ZIEN): Wat geeft jou energie? Wat gaat jou moeiteloos af? Denk je: dat kunnen anderen ook, daarin ben ik niet uniek. (maar dat is niet zo)

10 LUC DEWULF OVER TALENT.

11 LUC DEWULF OVER TALENT. Geeft energie, gaat schijnbaar moeiteloos Anderen wijzen er op betrokkenheid op de persoon die jouw talent ziet Talent & authenticiteit zijn verbonden Zelfsturing, verantwoordelijkheid nemen, autonome keuze maken De opdracht is: Gezien worden..

12 Eerst kijken naar talent EEN PAAR VRAGEN IN WAT JE DOET (EN LAAT ZIEN): Wat geeft jou energie? Wat gaat jou moeiteloos af? Denk je: dat kunnen anderen ook, daarin ben ik niet uniek. (maar dat is niet zo) wat vertellen anderen hierover aan jou?

13 EXCELLEREN VAN LEERLINGEN Begint met kijken, observeren en analyseren (van talent) En feedback geven, reflecteren, nadenken..

14 concreter doen bezinnen abstracter beslissen docenten hebben de neiging dit geheim te houden voor leerlingen denken actiever reflectiever

15 LEERCYCLUS KORTHAGEN

16 EXCELLEREN Begint met kijken, observeren en analyseren Waar kijk je dan naar? En feedback geven, reflecteren, nadenken..

17 EEN AANTAL VRAGEN DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON) 1. Omgeving Hoe ziet mijn omgeving eruit, thuis en op het werk? (anderen, context.) 2. Gedrag Welk gedrag vertoon ik daarin? (Doen.) 3. Competenties Vanuit welke competenties doe ik dat? (Kunnen..) 4. Opvattingen Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden ) 5. Identiteit Wat kenmerkt mij als persoon en professional? (Willen..) 6. Inspiratie Wat inspireert mij in mijn leven en werk? (Zijn )

18 EEN AANTAL VRAGEN DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON) 1. Omgeving Hoe ziet mijn omgeving eruit, thuis en op het werk? (anderen, context.) 2. Gedrag Welk gedrag vertoon ik daarin? (Doen.) 3. Competenties Vanuit welke competenties doe ik dat? Wat zeggen anderen (Kunnen..) daarover? 4. Opvattingen Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden ) 5. Identiteit Wat kenmerkt mij als persoon en professional? (Willen..) 6. Inspiratie Wat inspireert mij in mijn leven en werk? (Zijn )

19 EEN AANTAL VRAGEN DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON) 1. Omgeving Hoe ziet mijn omgeving eruit, thuis en op het werk? (anderen, context.) 2. Gedrag Welk gedrag vertoon ik daarin? (Doen.) 3. Competenties Vanuit welke competenties doe ik dat? (Kunnen..) 4. Opvattingen Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden ) 5. Identiteit Wat kenmerkt mij als persoon en professional? (Willen..) 6. Inspiratie Wat inspireert mij in mijn leven en werk? (Zijn )

20 EEN AANTAL VRAGEN DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON) 1. Omgeving Hoe ziet mijn omgeving eruit, thuis en op het werk? (anderen, context.) 2. Gedrag Welk gedrag vertoon ik daarin? (Doen.) 3. Competenties Vanuit welke competenties doe ik dat? (Kunnen..) 4. Opvattingen Van welke waarden, normen, ideeën en theorieën ben ik overtuigd? (Vinden ) 5. Identiteit Wat kenmerkt mij als persoon en professional? (Willen..) 6. Inspiratie Wat inspireert mij in mijn leven en werk? (Zijn )

21 OVER DEUG(D)EN

22 DEUGD = voortreffelijkheid of excellentie (Latijns Virte, oud Grieks Arete ) DEUGEN: Je deugt als je optimaal functioneert; je eigen aard als verstandelijk wezen optimaal realiseert - Aristoteles worden wie je bent

23 MAARTEN VAN BUUREN & JOEP DOHMEN (2013) Deugd is een karaktertrek, een houding, een kwaliteit waarin je excelleert en die je in staat stelt in het concrete handelen je eigen keuzes te maken (het goede te doen)

24 DEUGEN = JEZELF ZIJN = CONGRUENT ZIJN ZIJN WAT JE ZEGT, AUTHENTIEK Omgeving Gedrag Competenties Opvattingen Identiteit Inspiratie Echt contact laat leerlingen excelleren!

25 DEUGDEN ONDERZOEKEN MET LEERLINGEN Welke mensen bewonder je? Wat maakt ze voorbeeldig? Waarvan zijn zij een voorbeeld? Wat kunnen ze goed? Wat doen ze zo perfect? Wat aan hen ziet er zo aantrekkelijk uit? * Wat is er gemeenschappelijk aan meerdere voorbeelden

26 Waarin ben jij authentiek? Vraag het!

27 door het gedrag te benoemen in termen van deugden, krijgen kinderen zicht op hun gedrag en kun je ze een gevoel van identiteit geven L. Kavelin Popov psychotherapeute (Psychologie magazine november 2013)

28 Van talent naar excellentie Waaraan herken je de excellente leerling Welke regulatieve vaardigheden moet je beheersen om te kunnen excelleren? En.wat heb je te doen als leraar?

29 Van talent naar excellentie ROBBERT DIJKGRAAF Ambitie is één en talent is twee. Iedereen kan de potentie zien, maar er moet iets intens zijn.. Je voelt dat het je ding is, maar je zoekt nog naar de richting. Je loopt het risico dat je halverwege stopt omdat je een succesje behaald hebt, en denkt: dat is mijn bestemming. Juist dan helpt je ambitie om verder te reiken Bron: Els & Talent, november 2011,

30 Van talent naar excellentie LAURA Welke kenmerken van excellent gedrag kun je afleiden uit het gesprek met Laura?

31 Van talent naar excellentie LEERCYCLUS KORTHAGEN

32 Hier heb je wat te doen als leraar Van talent naar excellentie LEERCYCLUS KORTHAGEN Zelfsturing, verantwoordelijkheid nemen, autonome keuze maken De opdracht is: Gezien worden..

33 performance Van talent naar excellentie Becoming an Expert requires years of work Hier heb je wat te doen als leraar routine, automatiseren uitstellen expert others Every day skills, routine Bron: Jan van Tartwijk/Ericcson/Hunt ervaring

34 Van talent naar excellentie BEHEERSEN VAN EXECUTIEVE FUNCTIES OF UITVOERENDE REGELFUNCTIES De hogere controlefuncties van de hersenen. Deze functies zijn aansturend en controlerend voor je hele doen en laten. Ze beïnvloeden je gedrag en je leren. Die aansturing gebeurt grotendeels onbewust.

35 Van talent naar excellentie DEFINITIE PEG DAWSON & RICHARD GUARE 2010 Executieve functies is een neuropsychologisch concept dat verwijst naar de hogere cognitieve functies die nodig zijn om activiteiten te plannen en te sturen, bijvoorbeeld taakinitiatie en doorzettingsvermogen, werkgeheugen, volgehouden aandacht, het monitoren van prestaties, onderdrukking van impulsen en doelgericht doorzettingsvermogen. Het fundament ontwikkelt zich in een duidelijk stijgende lijn gedurende de eerste 20 jaar

36 Van talent naar excellentie WAT HEBBEN EF S TE MAKEN MET SCHOOL? Ef s bepalen in hoge mate je schoolsucces. Misschien zelfs wel meer dan intelligentie. Dat komt omdat ef s helpen met het vertonen van doelgericht gedrag. Je kunt wel intelligent zijn, maar als je afgeleid wordt door elke prikkel in de klas dan wordt leren toch moeilijker. Ef s kunnen getraind worden

37 Hier heb je wat te doen als leraar Van talent naar excellentie ELF EXECUTIEVE FUNCTIES VIJF DENKVAARDIGHEDEN & ZES OM GEDRAG (BIJ) TE STUREN Vaardigheden om gedrag (bij) te sturen 1. Reactie-inhibitie het vermogen de directe reactie even 'af te remmen' om na te kunnen denken. 2. Emotie-regulatie 3. Volgehouden aandacht 4. Taakinitiatie 5. Flexibiliteit 6. Doelgericht doorzettingsvermogen

38 Van talent naar excellentie DENKVAARDIGHEDEN 7. Planning 8. Organisatie 9. Timemanagement 10. Werkgeheugen 11. Metacognitie

39 WELKE HEEFT LAURA ONTWIKKELD? (WELKE HEB JIJ ONTWIKKELD?) Zet per vaardigheid in de kantlijn: -- - ± + ++

40 Van talent naar excellentie DE 6 DENK/REFLECTIENIVEAUS VAN DILTS (BATESON) 1. Omgeving Inspireert mijn omgeving mij? 2. Gedrag Vertoon ik excellent gedrag? (zie ook 3.)? 3. Competenties Beheers ik Regulatieve vaardigheden die bijdragen aan excellentie 4. Opvattingen kan iedereen (belemmerende overtuiging) 5. Identiteit Gaat dit over mij? Wat zegt dit over mij? 6. Inspiratie Raakt het,inspireert het?

41 Van talent naar excellentie Kunnen Willen 4 3 -

42 Van talent naar excellentie Kunnen Willen 4 3 -

43 Hier heb je wat te doen als leraar Taak en relatiegerichtheid veel begeleiden coachen pamperen Relatie delegeren sturen - in contact laissez faire autoritair uit contact weinig Taakgestuurd veel

44 DEZE WORKSHOP pedagogisch vakmanschap hoe u leerlingen vanuit uw rol als leraar kunt laten excelleren en. hoe u zelf in uw leraarschap excelleert. hoe u uw medewerkers laat excelleren en. hoe u zelf in uw leiderschap excelleert

45 pedagogisch vakmanschap 3 dimensies

46 LERAAR ALS PERSOON Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de aard en de kwaliteit van het contact tussen leraar en leerling én de mate waarin hij kan reflecteren op zijn eigen rol daarbij. De persoon van de leraar is van groot belang voor het maken van pedagogisch contact. De kwaliteit van het pedagogisch handelen wordt bepaald door authenticiteit en congruentie in woord en daad; of je echt bent, volgens de leerlingen. Zelfkennis, zelfwaardering, verantwoordelijkheidsgevoel, identiteitsbesef

47 LERAAR ALS PERSOON Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de aard en de kwaliteit van het contact tussen leraar en leerling én de mate waarin hij kan reflecteren op zijn eigen rol daarbij. De persoon van de leraar is van groot belang voor het maken van pedagogisch contact. De kwaliteit van het pedagogisch handelen wordt bepaald door authenticiteit en congruentie in woord en daad; of je echt bent, volgens de leerlingen. Zelfkennis, zelfwaardering, verantwoordelijkheidsgevoel, identiteitsbesef

48 HET VERMOGEN TOT HET MAKEN VAN CONTACT MET LEERLINGEN Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op het vermogen tot het maken van verbinding met leerlingen individueel en als groep; denk hierbij aan het creëren van een veilig én uitdagend leerklimaat. Onderlinge relaties, groepsdynamiek, sociale variatie, spelen hierbij een belangrijke rol. Pedagogische relatie, communicatieprocessen, groepsdynamiek, werksfeer

49 HET VERMOGEN TOT HET MAKEN VAN CONTACT MET LEERLINGEN Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op het vermogen tot het maken van verbinding met leerlingen individueel en als groep; denk hierbij aan het creëren van een veilig én uitdagend leerklimaat. Onderlinge relaties, groepsdynamiek, sociale variatie, spelen hierbij een belangrijke rol. Pedagogische relatie, communicatieprocessen, groepsdynamiek, werksfeer

50 BURGERSCHAP & LEERLINGPARTICIPATIE Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de vorming van jongeren; het stimuleren van participatie en democratisch burgerschap, versterken van kritisch vermogen, van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. De pedagogische opdracht van het onderwijs is de ontwikkeling van de leerling tot autonoom en verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving. Goed burgerschap vooronderstelt zowel kennis van jezelf als van de samenleving, evenals betrokkenheid bij die samenleving.

51 BURGERSCHAP & LEERLINGPARTICIPATIE Pedagogisch vakmanschap heeft hier betrekking op de vorming van jongeren; het stimuleren van participatie en democratisch burgerschap, versterken van kritisch vermogen, van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. De pedagogische opdracht van het onderwijs is de ontwikkeling van de leerling tot autonoom en verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving. Goed burgerschap vooronderstelt zowel kennis van jezelf als van de samenleving, evenals betrokkenheid bij die samenleving. Leer het ze zelf te doen, te kunnen en te willen

52 Tot ziens! Otto de Loor Robert Doisneau