Prof. dr. André Wierdsma

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Prof. dr. André Wierdsma"

Transcriptie

1 Verander- management : de psychologische dimensie van veranderen Prof. dr. André Wierdsma! Nyenrode Business Universiteit! CEIBS (China Europe International Business School) Focus: Leadership Entrepreneurship S t e w a r d s h i p

2 Opbouw bijdrage! Grenzen hiërarchische sturing! Samenwerken in netwerken en ketens! Samenwerken! TWO! Broosheid! Veranderstrategieën:! Verzorgde reis! Trektocht! Plek der Moeite

3 Organiseren: Eenheid van analyse FASE 1 " Piramide " Machine FASE 2 " Organisme FASE 3 " Ketens en Netwerken O 6-8

4 Traditioneel organiseren: Splitsingsdenken Focus! eigen eenheid; deel! grens Kind van de rekening: " Aandacht klant " Aandacht geheel " Aandacht proces

5 Culturele onderstromen! Maakbaarheid: ontwerpen systeem! Disciplinering : beheersing van gedrag! Juridicering : contract

6 Stabiliteit Uitdagen Dynamiek 6

7 Emergente complexiteit Cognitieve complexiteit Netwerk Keten Eenheden Eenheid Relationele complexiteit

8 complexiteit

9 Complexiteit Netwerk:! Noodzaak toenemende waarde creatie! Afnemende opbrengsten! Altijd onvervulde wensen cliënten! Bestuurders spelen op meerdere borden in arena van belanghebbenden! Verschillende talen en belangen van stakeholders! Balans preventief en curatief! Transitie bekostiging! Steeds schuivende kaders in zorglandschap! Glazen huis

10 Complexiteit Organisaties:! Verkokering en sub-optimalisatie! Tussen markt en overheid! Hybride realiteit! Beperkte specialisatie mogelijkheden! Portfoliomanagement! Hoogste systeem inefficiëntie (34%-42%)! Onvoldoende benutting ICT mogelijkheden! Sturen zonder macht! Fusies/overname! Liquiditeit en vastgoed! Beperkte samenwerking tussen organisaties! Inkoop samen op totaal van

11 Ontwikkeling&naar& systemen&met& hogere&complexiteit& Limits&to&control& Succes& Oude&paradigma& Zich&ontwikkelend&paradigma& Tijd&

12 Manager Strategie Structuur Systemen Indirect Taak Medewerker Primair proces Klant

13 Variëteit vangt Variëteit op! Regels, procedures en protocollen beperkte mogelijkheden! Systeem wereld

14 Top-down Uitdagen Netwerk van relaties 14

15 Variëteit vangt Variëteit op! Systeem:! regels, procedures en protocollen! beperkte mogelijkheden! Leefwereld:! dialoog over concrete casuïstiek! rijke mogelijkheden

16 Organiseren: ontwikkelen van infrastructuur voor Samenwerken Vakmanschap: begrensde autonomie! Begrenzing vanuit taak! vrijheid! Begrenzing vanuit waarden! veiligheid

17 Manager Strategie Structuur Systemen Indirect Taak Medewerker Primair proces - Ter sprake brengen - Anderen Aanspreken - Jezelf laten aanspreken - Ontwikkel praktijk Klant Direct

18 Complexiteit in netwerk en keten: systeem van systemen Meerdere:! Spelers, speelvelden, spelregels Meerdere rationaliteiten! Omgaan met het andere de ander

19 Samenwerken Constructief hanteren van verschillen vanuit besef eigenheid en interafhankelijkheid in functie van het handelen ten behoeve van de klant " Wat is redelijk? Wiens redelijkheid?

20 Belang mezelf Dominantie Samenwerking Vermijden Toegeven Belang Anderen

21 Spanning bij samenwerken! Reflex individuen: Doe wat ik zeg Vertel me wat ik moet doen! Reflex van eenheden sluiten van de grenzen Wij en Zij

22 Managers én leidinggevenden:! Worden aangesproken op resultaat! Wel verantwoordelijk, maar beperkte invloed op de processen die resultaten voortbrengen! Gevolg?! Angst en onzekerheid! Gevolg?! Regressie / terugval

23 Relationele dynamiek: broosheid van handelen 4x O! On! On! On! On Hannah Arendt

24 Samenwerking in netwerken! Terug vanuit de toekomst! Reizen door het onbekende! Omgaan met onverwachte! Moeras, doorwaadbare plekken & planken! Respect en Gunnen! Verbindende begrenzing

25 Vertrouwen ontwikkelen! Gedeelde ervaringen! Dialoog over concrete casuïstiek! Vertrouwen is:! geen startconditie! eindresultaat

26 Veranderstrategieën: Verzorgde reis en de Trektocht! De Verzorgde reis: Implementeren van blauwdruk! De Trektocht : Co-creëren van verandering

27 Verzorgde reis: psychologisch contract U bent onderdeel van een problematische situatie! Wilt u zo vriendelijk zijn mijn oplossing te accepteren? Mijn oplossing vergt dat u uw gedrag en houding verandert! P 7-4

28 Kotter: Leading Change (1996) 1. Urgentiebesef vestigen 2. Leidende coalitie 3. Visie en strategie ontwikkelen 4. Veranderingsvisie communiceren 5. Draagvlak creëren 6. Korte termijn successen genereren 7. Verbeteringen consolideren 8. Veranderingen verankeren in de cultuur

29

30 Kotter: The heart of change (2002) Niet:! Analyseren en denken Wel:! Zien en voelen Conclusie:! Het gaat om veranderen gedrag

31 Veranderen De kern van veranderen is het continueren van identiteit in zich wijzigende omstandigheden Wierdsma (2001)

32 Trektocht: psychologisch contract Ik heb een ambitie en ik nodig u uit om met elkaar te verkennen hoe we de ambitie kunnen uitwerken, verrijken en realiseren. P 7-14

33 Veranderen: individueel én collectief leren Veranderen betekent Gedragsverandering vergt Individueel én Collectief Leerproces van afleren en aanleren

34 Resultaten Gedrag Regels Inzichten Principes

35 Intensiteit van verandering Huidige Regels Inzichten Verbeteren Reorganiseren Gewenste Regels Inzichten Principes Principes Ontwikkelen

36 Veranderen: individueel én collectief leren Veranderen Betekent Gedragsverandering Vergt Individueel én Collectief Leerproces van afleren en aanleren Vraagt Structuur én Cultuur van samenwerking

37 2. Herbeslissen Co-creatie: collectief leren Bestaand Gewenst 1. Herkennen Regels Inzichten Principes Collectief Leerproces Regels Inzichten Principes 3. Herontwerpen

38 Trektocht: Veranderen als co-creatieproces! Respecteer verleden! Bouw op de kracht! Punt aan de horizon: missie, visie en ambitie! Ontwerp verandering als oefening in gewenst gedrag! Kleine betekenisvolle stapjes! Proces van vallen en opstaan! Versterk voorbeelden van het nieuwe! Power of the present! Narratieve ontwikkeling

39 Plek der Moeite: de bocht van U van verandering Veranderen: Verlaten van bekende Betreden van onbekende Plek der Moeite

40 Plek der Moeite:! kost moeite én! is de moeite

41 Weg van de Plek der Moeite: Disciplinering Inzichten worden vanzelfsprekendheden Zij spreken, weten niet Zij die weten, spreken niet Lao Tse

42 Terug naar de Plek der moeite: Co-creatie! Verbind lagen en slecht muren! Verbind denken en handelen! Relaties op basis van respect voor verschil! Waardeer en bouw op levengevende krachten! Diagnose is implementatie

43 Inspiratie en Verdieping! Wierdsma & Swieringa, (2011). Lerend organiseren en veranderen. Groningen: Noordhof! Wierdsma (2014). Vrij-moedig positie kiezen; moreel leiderschap in vitale netwerken. Breukelen: Nyenrode University Press. Emeritaatsrede. Downloaden via Nyenrode website als pdf.! Leiderschap verankeren in Levenskunst. Prof. Dr. Joep Dohmen & Prof Dr. André Wierdsma! Persoonlijk leiderschap in vitale organisaties: resultaat een compassie Prof. Dr. André Wierdsma en Drs. Mil Rosseau (PTSTA)

44 Leiderschap verankeren in Levenskunst Prof. Dr. Joep Dohmen (emeritus, Universiteit voor Humanistiek) en prof. Dr. André Wierdsma (emeritus, Nyenrode Business Universiteit) bundelen hun inzichten en ervaringen. In een intensieve én inspirerende week, in gezelschap van maximaal 12 collega s, reflecteert u op uw persoonlijk leiderschap. Hoe balanceert u tegenstellingen als controle én vertrouwen, maakbaarheid én broosheid? Wat bieden de denkers over levenskunst aan perspectieven? Gun uzelf de inspiratie om daarna op authentieke wijze uw leiderschap te versterken. Lessen uit de levenskunst in relatie met uw rol als leider. Waar : Evdaimonia Academie op Kreta Wanneer : mei / info@evdaimonia.com

45 Persoonlijk leiderschap in vitale organisaties: resultaat én compassie Prof. Dr. André Wierdsma en Drs. Mil Rosseau (PTSTA) verzorgen al twintig jaar samen op Nyenrode de workshop Persoonlijk leiderschap. In een intensieve vierdaagse voor leidinggevenden met meer dan tien jaar ervaring (maximaal15 deelnemers) versterkt u uw persoonlijk leiderschap. Speel niet meer om zelf te winnen. Leer samen met anderen te winnen. Durft u uit te dagen én ondersteunt u anderen om uitdagingen aan te kunnen? Werkt u vanuit innerlijke kracht en co-creatie? Waar : sfeervolle kleinschalige locatie in België Wanneer : september / info@ta-academie.com

Leidinggeven aan co-creërend veranderen

Leidinggeven aan co-creërend veranderen Leidinggeven aan co-creërend veranderen Jaarcongres Verandermanagement 2015 Prof. dr. André Wierdsma Focus: Leadership Entrepreneurship S t e w a r d s h i p Opbouw bijdrage 1. Uitdaging organisaties 2.

Nadere informatie

Leidinggeven aan co-creërend veranderen

Leidinggeven aan co-creërend veranderen Leidinggeven aan co-creërend veranderen Prof. dr. André Wierdsma Focus: Leadership Entrepreneurship S t e w a r d s h i p * Gelaagde werkelijkheid * Voorbij het duale denken Thema s bijdrage: 1. Organiseren

Nadere informatie

Maakbare samenleving. LEAN Bouwen 2.0 10 oktober 2012 Balance & Result - Symbol

Maakbare samenleving. LEAN Bouwen 2.0 10 oktober 2012 Balance & Result - Symbol Organiseren in netwerken: co-creërend denken en handelen Prof. dr. André Wierdsma Nyenrode Business Universiteit CEIBS (China Europe International Business School) Organiseren: Eenheid van analyse FASE

Nadere informatie

Samenwerken in organisaties: de psychologische dimensie

Samenwerken in organisaties: de psychologische dimensie Samenwerken in organisaties: de psychologische dimensie Prof. dr. André Wierdsma Ø Nyenrode Business Universiteit Ø CEIBS (China Europe International Business School) Leadership Entrepreneurship Stewardship

Nadere informatie

'Van succesvol naar betekenisvol leiderschap in vloeibare tijden'

'Van succesvol naar betekenisvol leiderschap in vloeibare tijden' Leiderschap en Filosofie Een bijzondere cursusweek voor bestuurders, managers, interim-managers, leidinggevenden en senior staffunctionarissen. De cursus is ontwikkeld voor hen die veel invloed hebben

Nadere informatie

Innoveren als avontuurlijke tocht

Innoveren als avontuurlijke tocht Innoveren als avontuurlijke tocht Innoveren als avontuurlijke tocht Oriëntatie op het gebied Omgaan met het onverwachte Het gebied doorgronden Zoeken naar doorwaadbare plekken Rust nemen en op kracht komen

Nadere informatie

Veranderen als avontuurlijke tocht

Veranderen als avontuurlijke tocht Wie op reis gaat, moet eerst gaan zitten Veranderen als avontuurlijke tocht Oriëntatie op het gebied Omgaan met het onverwachte Het gebied doorgronden Zoeken naar doorwaadbare plekken Rust nemen en op

Nadere informatie

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor

Nadere informatie

Innoveren en slimmer organiseren

Innoveren en slimmer organiseren Innoveren en slimmer organiseren SMZ Kennis en Innovatiebeurs 24 januari 2014 Prof. dr. Jaap Boonstra Inspiraties delen Verbeelding (en lef) Innovatiespots Samen innoveren Grenzeloos innoveren A 3 I =

Nadere informatie

Veranderen als avontuurlijke tocht

Veranderen als avontuurlijke tocht Wie op reis gaat, moet eerst gaan zitten Veranderen als avontuurlijke tocht Oriëntatie op het gebied Omgaan met het onverwachte Het gebied doorgronden Zoeken naar doorwaadbare plekken Rust nemen en op

Nadere informatie

Overview Verander-concepten en het nieuwe MSP

Overview Verander-concepten en het nieuwe MSP Overview Verander-concepten en het nieuwe MSP Drs. Rix M. Hof MBA Management consultant Thesis 2003 over MSP Auteur De kleine MSP MSP, verandermanagement en veranderkunde Stelling: MSP als programma management

Nadere informatie

Veranderen als avontuurlijke tocht. PBLQ Jaap Boonstra 25 november 2013

Veranderen als avontuurlijke tocht. PBLQ Jaap Boonstra 25 november 2013 Veranderen als avontuurlijke tocht PBLQ Jaap Boonstra 25 november 2013 Opbouw Veranderen als avontuurlijke tocht Wat is er gaande in de wereld om ons heen Zijnswaarde en publieke waarde PBLQ Professionele

Nadere informatie

Ik, wij en zij in de transitie. Congres Jeugdzorg 2015 Ben Kuipers

Ik, wij en zij in de transitie. Congres Jeugdzorg 2015 Ben Kuipers Ik, wij en zij in de transitie Congres Jeugdzorg 2015 Ben Kuipers www.shakespeak.com We gaan stemmen Internet 1 2 SMS 1 Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak Add-In. Add-In gratis downloaden?

Nadere informatie

Hoe zelfsturing in de Zorg écht gaat werken!

Hoe zelfsturing in de Zorg écht gaat werken! Hoe zelfsturing in de Zorg écht gaat werken! Lees in 2 minuten hoe zelfsturing het werken in teams en ondersteunende diensten verandert, hoe leiderschap vernieuwt, wat het uw klant oplevert en hoe het

Nadere informatie

Leveranciersbijdrage voor realisatie zorgdoelstellingen Ondernemende inkooprol broodnodig!

Leveranciersbijdrage voor realisatie zorgdoelstellingen Ondernemende inkooprol broodnodig! Leveranciersbijdrage voor realisatie zorgdoelstellingen Ondernemende inkooprol broodnodig! Zorgcongres 2013 Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA Hengelo, 7 februari 2013 Leadership Entrepreneurship

Nadere informatie

Van de macht van management naar de kracht van leiderschap

Van de macht van management naar de kracht van leiderschap Van de macht van management naar de kracht van leiderschap Inez Sales Juni 2011 INHOUDSOPGAVE Leiderschap... 3 1. Leiderschap en management... 4 2. Leiderschapstijl ten behoeve van de klant... 5 3. Leiderschapstijl

Nadere informatie

Op expeditie naar waarde(n)

Op expeditie naar waarde(n) Op expeditie naar waarde(n) 21e eeuwse educatie Effectief leiderschap Vakmanschap: de leraar doet ertoe! Verbinding met de gemeenschap Waardengedreven onderwijs Op expeditie naar waarde(n) De hele opvoeding

Nadere informatie

Dit zijn de nieuwe trainingen en workshops van Mankind Mens & Organisatie in 2016:

Dit zijn de nieuwe trainingen en workshops van Mankind Mens & Organisatie in 2016: Mankind Mens & Organisatie gelooft in de kracht van dromen en drijfveren in relatie tot ondernemerschap en leiderschap. Dromen en drijfveren vormen de grond waarop ambitie kan groeien. Passie zorgt vervolgens

Nadere informatie

leergang KLEUR BEKENNEN Kleedkamergesprekken over leiderschapsontwikkeling

leergang KLEUR BEKENNEN Kleedkamergesprekken over leiderschapsontwikkeling leergang KLEUR BEKENNEN Kleedkamergesprekken over leiderschapsontwikkeling editie 2011 Leiderschap zit vol met paradoxen. De tegenstelling tussen betrokkenheid en distantie, tussen innovatie en behoudendheid,

Nadere informatie

Inhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11

Inhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Inhoud Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Leidinggevende wie ben je? Inleiding op het centrale thema 13 Dolf van den Berg, namens alle auteurs en andere betrokkenen Wie is het die

Nadere informatie

Resultaat break-out sessies. 2 september: toekomst van ISO 26000

Resultaat break-out sessies. 2 september: toekomst van ISO 26000 Resultaat break-out sessies 2 september: toekomst van ISO 26000 1 Inhoud A. Integratie groep 1 B. Integratie groep 2 C Erkenning D. Branchespecifiek E: MVO en innovatie 2 De vragen per focusgebied 1. Wat

Nadere informatie

Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat?

Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat? Business Principles Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat? De Business Principles zijn een nadere uitwerking van de kernwaarden en de strategische thema s. Samen met onze purpose, missie,

Nadere informatie

Zoek proces Op naar de Top TIM11

Zoek proces Op naar de Top TIM11 Zoek proces Op naar de Top TIM11 Zoeken naar kritische succesfactoren om de top te bereiken succesvolle beklimming van de Kilimanjaro door een groep onervaren klimmers als metafoor en bron van inspiratie

Nadere informatie

WNS proof samenwerken in de Geitenkamp

WNS proof samenwerken in de Geitenkamp WNS proof samenwerken in de Geitenkamp 09.00 Inloop 09.15 Start/kennismaking 09.45 Aanleiding WNS en MA 09.55 Samenwerking binnen WNS 10.05 Analyse (oefening 1) 11.00 Pauze 12.00 Diagnose (oefening 2)

Nadere informatie

HU GERICHT IN BEWEGING

HU GERICHT IN BEWEGING HU GERICHT IN BEWEGING Organisatieontwikkeling HU het verhaal - versie maart 2016 - Agenda Waar komen we vandaan? Waarom gaan we veranderen? Wie willen we zijn? Hoe gaan we dit bereiken? Wat verandert

Nadere informatie

Essentieel leiderschap; moeiteloos manifesteren Een leergang over balans tussen jouw waarden en jij als leider in het medisch speelveld

Essentieel leiderschap; moeiteloos manifesteren Een leergang over balans tussen jouw waarden en jij als leider in het medisch speelveld Essentieel leiderschap; moeiteloos manifesteren Een leergang over balans tussen jouw waarden en jij als leider in het medisch speelveld wat zien wij? De ontwikkelingen in de zorg gaan razend snel. De complexiteit

Nadere informatie

Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is.

Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is. Tijd voor Het Nieuwe Leidinggeven! Lees in 2 minuten wat Het Nieuwe Leidinggeven is, wat het uw organisatie brengt en hoe het te ontwikkelen is. De manier waarop we het werk organiseren en samenwerken

Nadere informatie

Regievoeren zonder macht

Regievoeren zonder macht Regievoeren zonder macht Regievoeren is de beïnvloeding van een systeem met meerdere partijen (of organisatieonderdelen) om een doel te bereiken: werken aan gezamenlijke veranderopgave Zonder formele macht,

Nadere informatie

Werken vanuit Essentie

Werken vanuit Essentie Werken vanuit Essentie (midden- en hoger management) - van leidinggeven naar LEIDERSCHAP Leergang Werken vanuit Essentie - van leidinggeven naar leiderschap - Angelique Schueler & Inez Dirkzwager Juni

Nadere informatie

Leiderschap bij verandering

Leiderschap bij verandering Leiderschap bij verandering Boek: John P. Kotter, 1998 ISBN-13: 9789052612317 ISBN-10: 9052612315 Samenvatting: Involve Inhoudsopgave Algemeen...2 De drijvende kracht achter geslaagde verandering...2 Stap

Nadere informatie

ArbeidsFit BLIJVEND INZETBAAR IN VERANDERENDE ORGANISATIES

ArbeidsFit BLIJVEND INZETBAAR IN VERANDERENDE ORGANISATIES ArbeidsFit BLIJVEND INZETBAAR IN VERANDERENDE ORGANISATIES 1 Zijn uw medewerkers ArbeidsFit? Blijvend inzetbaar in veranderende organisaties Meebewegen met de toekomst Welzijn Nieuwe Stijl, kantelingen

Nadere informatie

Welkom. Docent: Wieny van Noorel

Welkom. Docent: Wieny van Noorel Welkom Docent: Wieny van Noorel w.vannoorel@fontys.nl Veranderen is mensenwerk! Docent: Wieny van Noorel w.vannoorel@fontys.nl Programma Oriëntatie op het begrip veranderen Veranderen gaat over. Weerstanden

Nadere informatie

adviseren vanuit je kern

adviseren vanuit je kern adviseren vanuit je kern De wereld wordt er niet beter van, de werkomgeving wordt er niet ideaal van, maar je leert te roeien met de riemen die je hebt, te accepteren wat de kwaliteiten zijn waar je mee

Nadere informatie

Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans

Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans Leadership in Project-Based Organizations: Dealing with Complex and Paradoxical Demands L.A. Havermans LEADERSHIP IN PROJECT-BASED ORGANIZATIONS Dealing with complex and paradoxical demands Leiderschap

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Persoonlijk Leiderschap in veranderen Sturen op Boven en Onderstroom! Drs. Maaike Arends

Persoonlijk Leiderschap in veranderen Sturen op Boven en Onderstroom! Drs. Maaike Arends Persoonlijk Leiderschap in veranderen Sturen op Boven en Onderstroom! Drs. Maaike Arends (uit: De kunst van Veranderen, De Witte / Jonker) Waarom organisatieveranderingen mislukken? Ze struikelen precies

Nadere informatie

E-learning implementeren. Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com

E-learning implementeren. Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com E-learning implementeren Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com Projectleider, e-learning adviseur, blogger Projectleider, e-learning adviseur, blogger Programma Mijn kijk op e-learning implementeren

Nadere informatie

MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT

MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT INZICHT, OVERZICHT EN VAARDIGHEDEN VOOR HET LEIDEN VAN VERANDERING NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 VOORWOORD Ontwikkelingen in de omgeving en binnen organisaties worden complexer

Nadere informatie

Experience

Experience Papendal, 29 maart 2017 Safe@Gasunie Experience NVVK Congres 2017, sessie 15 Paul Hogewoning & Marc de Roos Papendal, 29 maart 2017 #2 Juli 2005: Gasunie gesplitst Eén onderneming 1 juli 2005 Twee ondernemingen

Nadere informatie

De workshop Persoonlijk leiderschap wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Persoonlijk leiderschap wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Persoonlijk leiderschap Persoonlijk leiderschap, je leven leiden vanuit je kracht Hoe geef je leiding aan jezelf? En wat is daar eigenlijk het belang van? Het is heel verstandig om eens in de

Nadere informatie

Leiderschap vanuit systemisch perspectief

Leiderschap vanuit systemisch perspectief Waar ideeën en activiteiten rond ziel en zakelijkheid samenkomen op een prachtige plek, vanuit een geïnspireerd netwerk 4-daagse training: Leiderschap vanuit systemisch perspectief Het leven wordt voorwaarts

Nadere informatie

WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018

WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018 WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018 ALEX SLAVENBURG Eigenaar van Daarvoor: Veelheid aan leidinggevende rollen bij Rabobank, o.a. Hoofd Talent

Nadere informatie

VERNIEUWEND SAMENWERKEN

VERNIEUWEND SAMENWERKEN VERNIEUWEND SAMENWERKEN Samen vernieuwen we de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden 12 PUNTEN VOOR VERNIEUWEND SAMENWERKEN Beter samenwerken betekent veranderen. Maar hoe doe je dat? In deze

Nadere informatie

(Mis)Matches tussen talent, competenties en organisatie

(Mis)Matches tussen talent, competenties en organisatie (Mis)Matches tussen talent, competenties en organisatie Iets wat iemand goed kan (Hoekstra & Van Sluijs, 1999; 2003) Gemeenschappelijke kern (Hoekstra & Van Sluijs, 2000; 2003): 1. Het is een latent (verborgen)

Nadere informatie

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie

Nadere informatie

MASTERCLASS LEIDINGGEVEN AAN HOSPITALITY

MASTERCLASS LEIDINGGEVEN AAN HOSPITALITY MASTERCLASS LEIDINGGEVEN AAN HOSPITALITY CREËER SUCCESVOLLE EN GASTVRIJE ORGANISATIES IN SAMENWERKING MET NYENRODE. A REWARD FOR LIFE INLEIDING De wereld verandert. En niet alleen verandert de wereld,

Nadere informatie

Lean management in Zorg Succesvol door passie, volharding en ambacht

Lean management in Zorg Succesvol door passie, volharding en ambacht Lean management in Zorg Succesvol door passie, volharding en ambacht Executive Leergang Lean in de Zorg, Breukelen, 3 december 2013 Prof.dr.ing. Jacques Reijniers MBA 2 De hoofdlijnen van de bijdrage Introductie:

Nadere informatie

MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN. Ruysdael onderzoek 2015

MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN. Ruysdael onderzoek 2015 MEDEZEGGENSCHAP EN SUCCESFACTOREN Ruysdael onderzoek 2015 Succes maak je samen Ruysdael is gespecialiseerd in innovatie van mens en organisatie. Vanuit de overtuiging dat je samen duurzame meerwaarde creëert.

Nadere informatie

Sessie 5: hoe geef je een implementatietraject voor mobiele technologie praktisch vorm? (Martine Peetermans) Studievoormiddag Touch2Learn Leuven, 8

Sessie 5: hoe geef je een implementatietraject voor mobiele technologie praktisch vorm? (Martine Peetermans) Studievoormiddag Touch2Learn Leuven, 8 Sessie 5: hoe geef je een implementatietraject voor mobiele technologie praktisch vorm? (Martine Peetermans) Studievoormiddag Touch2Learn Leuven, 8 september 2015 Inhoud 1. Welke zijn de uitdagingen /

Nadere informatie

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medewerkerstevredenheidsonderzoek Dit medewerkerstevredenheidsonderzoek bestaat uit een aantal standaard onderwerpen die vaak gebruikt worden in medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Afhankelijk van de

Nadere informatie

De POSITIEVE organisatie

De POSITIEVE organisatie De POSITIEVE organisatie Uitwerking van de workshops: Hoe krijg je meer energie in je team? Onze omgeving verandert steeds sneller en ingrijpender. Positieve organisaties spelen hier beter op in en creëren

Nadere informatie

Begeleiden is kunnen bewegen in spanningsvelden. Spanningsvelden? Dilemma s of paradoxen. Zijn er in jouw school spanningsvelden?

Begeleiden is kunnen bewegen in spanningsvelden. Spanningsvelden? Dilemma s of paradoxen. Zijn er in jouw school spanningsvelden? Begeleiden is kunnen bewegen in spanningsvelden Jan Coupé, P&O Taborgroep voor studiedag Gedreven mensen, bevlogen scholen Spanningsvelden? Dilemma s of paradoxen Zijn er in jouw school spanningsvelden?

Nadere informatie

MASTER DEVELOPMENT Master Development Meesterschap in Vakmanschap

MASTER DEVELOPMENT Master Development Meesterschap in Vakmanschap Meesterschap in Vakmanschap De Galan Groep Rutgers van Rozenburglaan 2, 3744 MC Baarn Tel.: 035 69 48 000, Fax.: 035 69 48 200 E-mail: office@galangroep.nl 1 Herwaardering van het meesterschap in moderne

Nadere informatie

Zelfsturing en vakmanschap. HR in de zorg, 2 december 2014

Zelfsturing en vakmanschap. HR in de zorg, 2 december 2014 Zelfsturing en vakmanschap HR in de zorg, 2 december 2014 Even voorstellen Tanja Hoornweg Eva van Gils Het Nieuwe Leidinggeven: vanuit een gezamenlijke visie de motivatie en het vakmanschap van medewerkers

Nadere informatie

1 februari Anke Valent

1 februari Anke Valent 1 februari 2013 Anke Valent Achtergrond onderzoek 1 3 2 Resultaten 4 Beste werkgevers Aan de slag! Ontwikkelingen in de sector Bezuinigingen en onzekerheid Overgang naar de WMO Vervoersmaatregel Flexibilisering

Nadere informatie

Visie op duurzaam Veranderen

Visie op duurzaam Veranderen Visie op duurzaam Veranderen Ruysdael Ruysdael is een gerenommeerd bureau dat zich sinds haar oprichting in 1994 heeft gespecialiseerd in het managen van veranderingen. Onze dienstverlening kent talloze

Nadere informatie

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft

Nadere informatie

Stilstaan bij vooruitgang

Stilstaan bij vooruitgang Stilstaan bij vooruitgang Thuis in duurzaam organiseren Duurzaam rendement is geld verdienen... en meer... Onze visie op duurzaamheid Duurzaamheid is een modewoord geworden. Om mee te gaan met de trend

Nadere informatie

Leergang Transformatief Leiderschap

Leergang Transformatief Leiderschap feedback geven living labs advie processen/bijeenkomsten transformatief leiderschap coach perso Leergang Transformatief Leiderschap Anderen bewegen begint bij jezelf Succesvol mensen en organisaties in

Nadere informatie

Whitepaper Managementsystemen: ondergewaardeerd gereedschap?

Whitepaper Managementsystemen: ondergewaardeerd gereedschap? Whitepaper Managementsystemen: ondergewaardeerd gereedschap? Nieuw perspectief op vitale managementsystemen door gebruik te maken van onderliggende waardesystemen Whitepaper Managementsystemen: ondergewaardeerd

Nadere informatie

Team leiderschap MBA zorgmanagement 6 april 2016

Team leiderschap MBA zorgmanagement 6 april 2016 Team leiderschap MBA zorgmanagement 6 april 2016 Leadership Entrepreneurship Stewardship info@nyenrode.nl +31 (0)346-291 291 www.nyenrode.nl 2 Inhoud college 1. Succesvol zijn als organisatie: introductie

Nadere informatie

Zijn teams in toenemende mate de bouwstenen van de OGGz? Frits Bovenberg en Rokus Loopik februari 2009

Zijn teams in toenemende mate de bouwstenen van de OGGz? Frits Bovenberg en Rokus Loopik februari 2009 Zijn teams in toenemende mate de bouwstenen van de OGGz? Frits Bovenberg en Rokus Loopik februari 2009 Psychiatrie was ooit... Werken in de duinen en bossen Rondhangen in verpleegposten Geitenharen sokken

Nadere informatie

Positief assertief, kiezen voor jezelf, betekent niet kiezen tegen de ander

Positief assertief, kiezen voor jezelf, betekent niet kiezen tegen de ander Workshop Positief assertief Positief assertief, kiezen voor jezelf, betekent niet kiezen tegen de ander Opkomen voor jezelf, is in de praktijk vaak lastiger dan het lijkt. Je wilt graag iedereen te vriend

Nadere informatie

Leergang Authentiek Leiderschap

Leergang Authentiek Leiderschap Begeleider: Willem Sarlemijn Adres: Jisperweg 53A 1464 NG Westbeemster Tel: 072 5020354 Thema s die in de modules aan de orde komen zijn:, Vitaliteit,,, Samen, Groei,,. Leergang Authentiek Leiderschap

Nadere informatie

Positionering dienstverlening. uitdaging. Preventief: focus op groei. probleem. klachten. huisarts. psycholoog. Curatief: focus op genezen

Positionering dienstverlening. uitdaging. Preventief: focus op groei. probleem. klachten. huisarts. psycholoog. Curatief: focus op genezen Positionering dienstverlening uitdaging Preventief: focus op groei probleem klachten huisarts psycholoog Curatief: focus op genezen Ik wil iets in mijn leven veranderen en ik zoek daar ondersteuning in,

Nadere informatie

werkwijze PLG werkkaart

werkwijze PLG werkkaart werkwijze PLG werkkaart FOCUS PAS TOE 2 Bepaal het thema, het gewenste resultaat 8 Implementeer en borg de nieuwe aanpak GROEP 1 Formeer de groep TEST KIJK DEEL 5 Probeer uit 3 Onderzoek wat er speelt

Nadere informatie

wat doen we aandacht ambitie leren dialoog

wat doen we aandacht ambitie leren dialoog wat doen we Schooldialoog helpt scholen in het voortgezet onderwijs met hun visie en identiteit, verbetering schoolcultuur, schoolplannen die uitkomen, inspirerende teamdagen, een school als lerende organisatie

Nadere informatie

Welkom! Formatief toetsen is teamwerk. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 2 juni 2017

Welkom! Formatief toetsen is teamwerk. Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering. 2 juni 2017 2 juni 2017 Welkom! Formatief toetsen is teamwerk Over de mooie uitdaging van implementatie en verankering Themasessie Platform Leren van Toetsen Hogeschool Rotterdam Eric Entken Hogeschool Rotterdam Dominique

Nadere informatie

Het Mens Effect. hetmenseffect.nl

Het Mens Effect. hetmenseffect.nl Het Mens Effect hetmenseffect.nl Uw organisatiedoelen & het effect van talent In deze dynamische tijd vormt de mens weer de kern van succesvolle organisaties. Welke uitdaging ook, ICT-systemen, processen

Nadere informatie

Veranderen voor veiligheid Hoe doe je dat eigenlijk?

Veranderen voor veiligheid Hoe doe je dat eigenlijk? 0 Veranderen voor veiligheid Hoe doe je dat eigenlijk? Johan Gort Researchmanager Safe & Healthy Business 1 Opzet 1. Waarom veranderen? 2. Hoe organisaties veranderen? 3. Willen we wel veranderen? 4. Gedragsinterventies

Nadere informatie

Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink

Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink Picture of presenter Jeroen Rosink Test Manager ITD Europe Over DAF Productie 2011: LF: 9500 CF/XF: 42.300 Marktaandeel:

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN

MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN INLEIDING Voorwoord Commandant der Strijdkrachten CONTEXT De complexe omgeving waarin bij Defensie leiding wordt gegeven

Nadere informatie

Middenkaderopleiding voor ervaren leidinggevenden (MKOE)

Middenkaderopleiding voor ervaren leidinggevenden (MKOE) Middenkaderopleiding voor ervaren leidinggevenden (MKOE) Leer te kijken vanuit een helikopterview en ontwikkel jouw strategische leiderschapsvaardigheden Opleidingsinstituut DJI Voor wie Iedereen die minimaal

Nadere informatie

Ecologie van het leren

Ecologie van het leren Ecologie van het leren Beneluxconferentie dr Manon C.P. Ruijters MLD Apeldoorn 17 oktober 2013 Ecologisch? Ecologie is verbindingen en samenhang diversiteit interacties tussen organismen en hun omgeving

Nadere informatie

RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure

RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure GOO! voor Opvang en Onderwijs RUIMTE VOOR HELDEN Ouderbrochure Elk kind heeft een held of heldin in zich om moeilijke situaties te overwinnen. Hiervoor is niet alleen moed nodig, maar ook inzicht, de juiste

Nadere informatie

Master in. Leadership MAAK HET VERSCHIL IN 2015 VERBIND HART EN HARD START: FEB 2015 KLANTWAARDERING:

Master in. Leadership MAAK HET VERSCHIL IN 2015 VERBIND HART EN HARD START: FEB 2015 KLANTWAARDERING: Master in Leadership MAAK HET VERSCHIL IN 2015 VERBIND HART EN HARD START: FEB 2015 KLANTWAARDERING: Master in Leadership Weet jij wat jouw hart sneller doet kloppen? Collega s die precies doen wat jij

Nadere informatie

Het verschíl maken vanuit Inzicht & Systemisch overzicht!

Het verschíl maken vanuit Inzicht & Systemisch overzicht! Thales HR-dag 24 september 2015 Het verschíl maken vanuit Inzicht & Systemisch overzicht! De oplossing vind je nooit op het niveau van het probleem zelf Waar of Niet Waar? De kracht van systemische (organisatie)

Nadere informatie

Change. Making Change Happen!

Change. Making Change Happen! Change MANaGEMENT Making Change Happen! 2 Uw organisatie verandert. Vaak onder druk van de markt, aandeelhouders of belanghebbenden. Maar soms gewoon omdat u zelf gelooft dat het beter kan. Het merendeel

Nadere informatie

Leiderschap vragenlijst

Leiderschap vragenlijst Leiderschap vragenlijst Hieronder vindt u twee vragenlijsten: - leiderschap vragenlijst voor uzelf - leiderschap vragenlijst voor medewerkers/collegae/chef De eerste vragenlijst vult u zelf in. De tweede

Nadere informatie

Netwerk- en studiedag De blik van buiten. Workshop Leiderschap in Veranderen

Netwerk- en studiedag De blik van buiten. Workshop Leiderschap in Veranderen Netwerk- en studiedag De blik van buiten Workshop Leiderschap in Veranderen Er zit meer wijsheid in Verwondering dan in Verbijstering drs. Maaike Arends Leiderschap in Veranderen Het vermogen om bij mensen

Nadere informatie

Leidinggeven aan kwaliteitszorg

Leidinggeven aan kwaliteitszorg Leidinggeven aan kwaliteitszorg Van kwaliteitsbewustwording naar continue kwaliteitsverbetering Drs Jan Polderman Utrecht, 24 januari 2007 1 2 Kwaliteitszorg; een instrument kiezen? Aanbevelingen schoolleiders

Nadere informatie

Samen de toekomst van het vmbo maken. Van Superman tot the Avengers. Marco Snoek

Samen de toekomst van het vmbo maken. Van Superman tot the Avengers. Marco Snoek Samen de toekomst van het vmbo maken Van Superman tot the Avengers Marco Snoek 1 INHOUD Superman Of Spencerman? De schoolleider!? Een loopbaan vol passie Erkende ongelijkheid The Avengers 2 SAMEN DE TOEKOMST

Nadere informatie

Passie en Effect. Passie. themabijeenkomst 55. Effect Resultaat Opbrengst Uitwerking Gevolg Uitkomst Gewin

Passie en Effect. Passie. themabijeenkomst 55. Effect Resultaat Opbrengst Uitwerking Gevolg Uitkomst Gewin Passie en Effect themabijeenkomst 55 TQC-Net Blad 1 Passie Bezieling Inspiratie Hartstocht Vuur Geestdrift Enthousiasme Effect Resultaat Opbrengst Uitwerking Gevolg Uitkomst Gewin Blad 2 1 1. Vraagstelling

Nadere informatie

Rond de Tafel over intrinsiek leiderschap en waarom in de 9+ organisatie?

Rond de Tafel over intrinsiek leiderschap en waarom in de 9+ organisatie? Thea de Feyter Welkom Rond de Tafel over intrinsiek leiderschap en waarom in de 9+ organisatie? 1 Leiderschap.. "Iets zette mijn ziel in vuur en vlam, Een koorts of onvermoede vleugels, En ik ging mijn

Nadere informatie

Leiderschap van professionals in organisaties. Jaarcongres Verandermanagement

Leiderschap van professionals in organisaties. Jaarcongres Verandermanagement Leiderschap van professionals in organisaties Jaarcongres Verandermanagement dr Manon C. P. Ruijters november 2016 Sterke professionals in een lerende omgeving Professionele identiteit november 2016 2

Nadere informatie

Leveranciersbijdrage voor realisatie doelstellingen Ondernemende inkooprol nodig!

Leveranciersbijdrage voor realisatie doelstellingen Ondernemende inkooprol nodig! Leveranciersbijdrage voor realisatie doelstellingen Ondernemende inkooprol nodig! Executive Platform Supply Chain Excellence Prof.dr.ing. Jacques J.A.M. Reijniers MBA Breukelen, 27 februari 2013 Leadership

Nadere informatie

Leertraject: de interim- manager als natuurlijk leider Er is een belangrijk verschil tussen opgeven en loslaten Jessica Hatchigan

Leertraject: de interim- manager als natuurlijk leider Er is een belangrijk verschil tussen opgeven en loslaten Jessica Hatchigan Leertraject: de interim- manager als natuurlijk leider Er is een belangrijk verschil tussen opgeven en loslaten Jessica Hatchigan Inleiding Interim-managers worden gevraagd bij multidisciplinaire organisatievraagstukken

Nadere informatie

De reis van Dorel; van sturen op inhoud naar sturen op verbinding. Marco Bijl Business Quality Assurance Manager

De reis van Dorel; van sturen op inhoud naar sturen op verbinding. Marco Bijl Business Quality Assurance Manager De reis van Dorel; van sturen op inhoud naar sturen op verbinding Marco Bijl Business Quality Assurance Manager Wat ga ik jullie vertellen 1. Wie is Dorel 2. Aanleiding omslag: Creatie Dorel Europe en

Nadere informatie

Programma uur Welkom en kennismaking uur KERN 1: ontwikkelingsfasen van samenwerking uur Lunch

Programma uur Welkom en kennismaking uur KERN 1: ontwikkelingsfasen van samenwerking uur Lunch Welkom Programma 10.00 uur Welkom en kennismaking 11.00 uur KERN 1: ontwikkelingsfasen van samenwerking 12.30 uur Lunch 13.00 uur KERN 2: leidende principes van ontwerpen en begeleiden van samenwerking

Nadere informatie

Leergang Leiderschap voor Professionals

Leergang Leiderschap voor Professionals Leergang Leiderschap voor Professionals Zonder ontwikkeling geen toekomst! Leergang Leiderschap voor Professionals Tijden veranderen. Markten veranderen, organisaties en bedrijven veranderen en ook de

Nadere informatie

Teamleider als duizendpoot. Beleidsniveau s. Externe functie van een team. Wat willen we bereiken. Interne functie van een team 30-9-2013

Teamleider als duizendpoot. Beleidsniveau s. Externe functie van een team. Wat willen we bereiken. Interne functie van een team 30-9-2013 LEIDING GEVEN AAN EEN BEHANDELTEAM Multitasking als uitdaging Willem de Haas Teamleider als duizendpoot Organisatiewonder Relatiekunstenaar Taalvirtuoos Doelgericht en inspirerend Leiderschap (missie)

Nadere informatie

MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT

MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT SNEL EN WENDBAAR WERKEN AAN CONTINUE VERBETERING IN ORGANISATIES LEADERSHIP, ENTREPRENEURSHIP, STEWARDSHIP NYENRODE. A REWARD FOR LIFE INDEX Inleiding 3 Masterclass Agile Management

Nadere informatie

BEN IK EEN ENTREPRENEUR/MANAGER?

BEN IK EEN ENTREPRENEUR/MANAGER? BEN IK EEN ENTREPRENEUR/MANAGER? Prof. Dr. Roland Pepermans Kenmerken van managers/entrepreneurs Welke managementactiviteiten moeten worden ingevuld? Heb ik een aantal minimale managementvaardigheden?

Nadere informatie

Best Value maakt RWS een betere partner

Best Value maakt RWS een betere partner Best Value maakt RWS een betere partner RWS PPO Tjeerd Roozendaal Hoofdingenieur-directeur PPO Herinneringen RWS en de val van de bouw Sep 2001 Zembla gesjoemel met miljoenen, Ad Bos, 88-98 Dec 2002 presentatie

Nadere informatie

De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid

De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid 0 De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid Prof. dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot 1 Opzet workshop De nul ongevallen visie een commitment strategie voor veiligheid Het zero accident

Nadere informatie

PARADOXAAL LEIDINGGEVEN Met: Ivo Brughmans en Arjan van Vembde

PARADOXAAL LEIDINGGEVEN Met: Ivo Brughmans en Arjan van Vembde OLD WAYS WON T OPEN NEW DOORS. DRIEDAAGS LEERTRAJECT Alleen / Samen Intern / Extern Leiden / Volgen Ratio / Intuïtie Doen / Denken PARADOXAAL LEIDINGGEVEN Met: Ivo Brughmans en Arjan van Vembde Paradoxen

Nadere informatie

Vitaal Leiderschap. Welk verschil kunnen vitale leiders maken binnen uw organisatie? T: +31 (0) E:

Vitaal Leiderschap. Welk verschil kunnen vitale leiders maken binnen uw organisatie?  T: +31 (0) E: Vitaal Leiderschap Welk verschil kunnen vitale leiders maken binnen uw organisatie? www.charlygreen.nl T: +31 (0)88 73 055 59 E: info@charlygreen.nl Wat levert vitaal leiderschap u op? In welke mate zijn

Nadere informatie

Van denken naar doen. Van besluitvorming naar beïnvloeding

Van denken naar doen. Van besluitvorming naar beïnvloeding Van denken naar doen Van besluitvorming naar beïnvloeding Veranderstrategie van Kotter (Onze ijsberg smelt) 1. Gevoel van urgentie vestigen 2. Leidende coalitie vormen 3. Visie van de verandering

Nadere informatie