Docentenhandleiding bij de les De Zeehond

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Docentenhandleiding bij de les De Zeehond"

Transcriptie

1 Docentenhandleiding bij de les De Zeehond 1. Inleiding 2. Inhoud 3. Doelgroep 4. Lesduur en lesopbouw 5. Voorbereidingen voor de docent 6. Kennis en vaardigheden 7. Benodigde software 8. Het verhaal van De Zeehond 1. Inleiding Deze onderwijsapplicatie gaat over een Groninger tjalk, De Zeehond. Dit schip is op 3 mei 1886 vergaan. Het werd in 1967 aangetroffen in oostelijk Flevoland en in 1972 opgegraven. Bij het wrak, dat in goede staat verkeerde, werd een complete inventaris aangetroffen. Onderzoekers hebben het een aantal jaren geleden bestudeerd. Het schip staat nu op het buitenterrein van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Lelystad. De voorwerpen uit de tjalk die in deze les aan bod komen, zijn opgenomen in het Nationaal Scheepsarcheologisch Depot. Dit depot is ondergebracht bij de Rijksdienst in Lelystad. Een bezoek met uw klas aan het wrak en het depot is een aardige voorbereiding of afsluiting van deze les. 2. Inhoud De applicatie bestaat uit drie verhalen die het best lineair gevolgd kunnen worden. De leerlingen gaan stap voor stap door het programma. Het verhaal gaat over de dag waarop De Zeehond schipbreuk lijdt. Drie overlevenden, Annegien (de vrouw van de schipper), Hylke (de knecht) en Willem (de schipper) vertellen wat er op die dag gebeurd is. Interactieve opdrachten wisselen het verhaal af. Door opdrachten en verhaal krijgen de leerlingen inzicht in het leven aan boord van een binnenvaartschip aan het einde van de negentiende eeuw. De les besteedt ook aandacht aan transport, handel, industrie en vermaak uit deze periode. De leerlingen kunnen zich verplaatsen in de drie verhalenvertellers en krijgen beter inzicht in de continuïteit en ontwikkeling van 1900 tot nu. De leerlingen doorlopen het programma zelfstandig op de computer. In het eerste scherm staat wat de leerling moet doen, zoals: Klik op Annegien om het eerste verhaal te beginnen. Menu Als de leerling op het menu linksboven klikt, klapt dit open. De drie hoofden van Annegien, Hylke en Willem verschijnen dan en op de menubalk is te zien wie het verhaal vertelt. Dit hoofdje kan naar rechts en links bewogen worden zodat ergens anders in het verhaal begonnen kan worden. Op deze manier kan de leerling een opdracht herhalen. Om naar een volgend verhaal te gaan, klikt de leerling op een van de andere hoofden. Print verhaal Een verkorte versie van het verhaal van De Zeehond kan worden uitgeprint. De printknop vindt u aan het einde van het programma. Het verhaal staat ook onderaan deze handleiding. 3. Doelgroep

2 De les is geschikt voor klas 1 en 2 van het vmbo, domein Mens- en Maatschappijvakken. Door de speelse opbouw is de les ook geschikt voor groep 7 en 8 van het primair onderwijs. Hij sluit aan bij het canonvenster Verzet tegen kinderarbeid. 4. Lesduur en lesopbouw De les bestaat uit drie verhalen. Verhaal 1. Annegien Annegien vertelt wat er 's ochtends aan boord van het schip gebeurt. Zij laat zien hoe het leven van een schippersvrouw eruit ziet en hoe een huishouding aan boord toeging. Duur: 30 minuten Verhaal 2. Hylke Hylke vertelt wat er 's middags aan boord van het schip gaande is. Hij is als het ware een stagiair op het schip en dus herkenbaar voor de leerlingen. We zien wat zijn taken zijn en wat hij in zijn vrije tijd doet. Duur:15 minuten Verhaal 3. Willem Willem vertelt over het einde van de middag. Hij maakt melding van het reilen en zeilen op een tjalk en van de rampzalige storm. Duur:15 minuten De verhalen kunnen afzonderlijk worden doorlopen. Het is aan te raden om met Annegien te beginnen en met Willem te eindigen. Als de leerlingen niet klaar zijn aan het einde van het lesuur, kunnen zij een volgende keer daar beginnen waar ze de vorige keer zijn opgehouden (zie Menu). Een aardigheidje aan het einde van het programma betreft het uitprinten van het rijnschipperspatent met de naam en leeftijd van de leerling. NB: dit is alleen mogelijk als de leerling het verhaal van Willem heeft doorlopen. Er is geen toets verbonden aan het lesprogramma. 5. Voorbereidingen voor de docent De applicatie is uitsluitend via internet te gebruiken. Controleert u dus van tevoren of uw internetverbinding werkt. U hoeft verder geen bijzondere voorbereidingen te treffen voor het programma. Het is echter wel aan te raden de les zelf te bekijken, voordat de leerlingen er mee aan de slag gaan. Ook is het verstandig te controleren of op de computers waarmee u werkt de Flashplugin is geïnstalleerd (zie punt 7 van deze handleiding). Mocht u een voorbereidende les aan het programma willen wijden, dan kunt u specifiek ingaan op de volgende punten. Binnenvaart Het feit dat in een tijd van opkomende industrialisatie en het toenemende gebruik van stoom ook traditionele vormen van vervoer, blijven voortbestaan. Negentiende eeuw versus nu. Voorbeelden: o vrije tijd vroeger - nu o rolpatronen o werktijden o vrouwen- en kinderarbeid

3 o sociale mobiliteit Of: o tjalk rijnaak en/of vrachtwagen/trein o strijkbout met kooltjes elektrische strijkbout o wastobbe - wasmachine Scheepvaart en risico's: ongevallen, brand, schipbreuk Archeologie, in het bijzonder scheepsarcheologie. Voor meer informatie over archeologie verwijzen wij u naar de website van Archeos: 6. Kennis en vaardigheden A. Kennis In een tijd van opkomende industrialisatie en het toenemende gebruik van stoom in de negentiende eeuw blijven ook traditionele vormen van vervoer en kinderarbeid voortbestaan. B. Vaardigheden 1. - bepalen welke soort historische informatie nodig is - geschikte informatiebronnen inventariseren - bronnen en bronfragmenten selecteren, lettend op bruikbaarheid, betrouwbaarheid en representativiteit - gebruikmaken van verschillende typen historisch bronnenmateriaal, mondeling, schriftelijk, audivisueel gebruik kunnen maken van informatie- en communicatietechnologie bij de bestudering van historische gebeurtenissen, verschijnselen, ontwikkelingen en personen - geautomatiseerde zoeksystemen in bibliotheken, mediatheken en - telecommunicatieprogramma s gebruiken - eenvoudige geautomatiseerde gegevensbestanden raadplegen - gegevens bewerken met behulp van eenvoudige tekstverwerkings-, rekenen spreadsheet programma s - eenvoudige simulatieprogramma s gebruiken. 7. Benodigde software en tips Voor het volgen van deze onderwijsapplicatie heeft u de Flashplugin nodig. Mocht de plugin niet zijn geïnstalleerd op uw computer dan kunt u deze gratis downloaden via Een link naar deze site verschijnt automatisch als u het programma start en de Flashplugin niet geïnstalleerd is. De applicatie kan het best bekeken worden op een schermresolutie van 800x600 of hoger. Het is raadzaam Internet Explorer 5 of hoger te gebruiken. Gebruik de F11-toets om het beeldschermvullend te maken. Op die manier komen de animaties mooi tot hun recht. 8. Het verhaal van De Zeehond

4 De ramp met De Zeehond Het is 3 mei Een prachtige voorjaarsdag. De zon schijnt. Annegien en Willem, de twee trotse eigenaren van hun schip De Zeehond zijn aan het werk. Geen wolkje aan de lucht, een beetje wind, een prima dagje om te varen. De Zeehond is een tjalk. Een paar jaar voordat dit verhaal zich afspeelt, is deze prachtige tjalk op een scheepswerf in Groningen gemaakt. Toen de tjalk klaar was en het schip van de werf in het water gleed, zei iemand: 'Het lijkt wel een zeehond', en sindsdien heet het schip zo. De vader van Annegien is eigenaar van die Groningse scheepswerf. Daar heeft hij De Zeehond speciaal voor Annegien laten maken. Zo konden Annegien en haar man Willem hun geld gaan verdienen. Want met hun tjalk vervoerden ze vracht. Die vracht kon bijvoorbeeld bestaan uit stenen of turf. Ze voeren over de Zuiderzee, over rivieren en kanalen. Ze leerden alle waterwegen van Nederland kennen. Maar ook buiten Nederland. Soms trokken ze een heel stuk, via de rivier de Rijn, Duitsland in. Hierdoor kwamen hun drie kinderen op heel verschillende plaatsen ter wereld: Albertus werd in het Friese Franeker geboren, zoon Harm in het Duitse Ruhrort en de derde zoon, Machiel, zag het levenslicht in Nijmegen. En op de bewuste dag van dit verhaal, 3 mei 1886, is Annegien in volle verwachting van haar vierde kindje. Naast dit gezin is er ook een knecht aan boord: Hylke, 14 jaar oud. Later wil hij ook vast en zeker schipper worden, zo mooi vindt hij het vak. Annegien en Willem, blij met hun schip en tevreden met hun werk, zijn op deze middag in mei ook weer flink in de weer. De Zeehond ligt dieper in het water dan normaal, want de lading bestaat uit stenen. Die hebben ze net gehaald uit Groningen. En ze moeten naar Amsterdam. Al een paar dagen zijn ze onderweg. Het heeft al die tijd flink geregend, maar nu ziet de lucht er heel helderblauw uit. Als er regen dreigt te komen, dekt Willem meestal de luiken af,.om te voorkomen dat het regenwater in het ruim loopt. Door het water zou het schip veel te zwaar worden en misschien wel zinken. Maar op die dag schijnt een prachtige voorjaarszon, er zijn veel vogels in de lucht, de zeilen staan bol in de wind en, zoals gezegd, de lucht is strak blauw. Ineens slaat het weer om. De ene minuut schijnt de zon nog, de minuut daarop vormen zich grote, pikzwarte wolken aan de hemel. De wind wakkert plotseling aan. 'Zo sterk heb ik het nog nooit meegemaakt', bromt Willem. Hij heeft zijn zin nog niet uitgesproken of het water komt met bakken uit de hemel. 'Hylke, Hylke', roept hij. Hij heeft de knecht dringend nodig om de lading af te dekken, maar blijkbaar hoort Hylke hem niet. 'Waar is die slome?', schreeuwt hij naar Annegien, die bezorgd haar hoofd uit het woonruim steekt. Zij kan Willem echt niet helpen, haar buik is zó bol, ze kan nauwelijks meer overeind. Willem kan de helmstok, waarmee hij het schip op koers houdt, niet loslaten. Hij weet dat dit deel van de Zuiderzee heel ondiep is. Eén verkeerde beweging en je zit vast in het slib. Ondertussen begint het water in het schip te stromen. De kinderen, die bescherming zoeken in het woonruim, beginnen te krijsen. Ze zijn heus wel wat gewend, maar niet dat ze binnen enkele minuten geheel doorweekt raken. 'Gien! Roep Hylke, snel! gilt Willem nu. 'Hij zal in het vooronder zitten!'. Dat is inderdaad de plek waar de knecht zit. Ineens hoort Hylke zijn baas Willem: 'Kom als de wiedeweerga de luiken afdekken'. Hij schiet omhoog, het dek op. Hij weet meteen wat hem te doen staat. Maar terwijl hij de luiken probeert af te dekken met de kleden, slaan de touwen door de harde wind steeds uit zijn handen. Eindelijk

5 heeft hij één kant van het kleed vastzitten. Ach nee, het raakt weer los! 'Ga pompen Hylke, laat dat kleed maar, POMPEN!!! brult Willem. Alsof hij de stenen het water hoort opzuigen, zo klinkt het in Willems hoofd. Het schip zakt dieper en dieper. Willem neemt het risico de goede koers kwijt te raken door de helmstok los te laten. Hij ziet Annegien uitglijden en Hylke raakt volkomen in paniek. 'De sloep dan maar', denkt Willem. 'Onze enige redding is nog de sloep'. 'Haal de kinderen', roept hij tegen zijn vrouw. Het schip is zinkende. De sloep moet hen van de verdrinkingsdood redden. Want op Hylke na kan niemand zwemmen. Zo redt Willem zijn vrouw, zijn kinderen en de knecht. Het schip zakt langzaam onder water. Met groot verdriet verlaten ze hun tjalk, hun eigen mooie Zeehond die, op een paar drijfbare spullen na, geheel onder water verdwijnt en alleen nog maar een paar luchtbellen omhoog laat komen. Later vertelde Hylke hoe het eindigde met Willem en Annegien: Nou, dat was het dan! De Zeehond pleite en het gezin ook, naar Amsterdam. Daar ging Willem werken in een suikerfabriek. Ze hadden het heel wat minder goed dan op hun schip. Het enige wat ze aten was roggebrood! Willem nam wel eens wat suiker mee van de fabriek. En dan uitkijken dat je het niet van je brood blaast, want geld voor boter was er niet. Annegien baarde na de schipbreuk haar kindje. Daarna kwamen er nog eens vier. In 1895 overleed ze. Willem hertrouwde met een weduwe die ook al vier kinderen had. In totaal twaalf kinderen! En wat ging ik doen? lk had inmiddels zeebenen gekregen, het water pakte mij niemand meer af. De binnenvaart op De Zeehond was leuk hoor, maar ik koos voor het weide sop: met vrachtschepen helemaal naar Indië! 'n Mooi vak. Misschien krijg je ook nog eens de kans om op zo'n boot te gaan werken. Succes dan maar en tot ziens, ahoi!

Docentenhandleiding Maastrichts Aardewerk voor Geheugen van Nederland

Docentenhandleiding Maastrichts Aardewerk voor Geheugen van Nederland Docentenhandleiding Maastrichts Aardewerk voor Geheugen van Nederland 1. Inleiding 2. Inhoud 3. Doelgroep 4. Lesduur en lesopbouw 5. Voorbereiding voor de docent 6. Benodigde software 7. Bibliografie 8.

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B2 nr. 3)

Luisteren: muziek (B2 nr. 3) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

Examentraining klas 4 mavo

Examentraining klas 4 mavo Examentraining klas 4 mavo Historische vaardigheden Maken van een examen 100 minuten Bespreken examen Overige vragen m.socrative.com Room number: 65459 Vul je naam in Maak de quiz - Historische personen

Nadere informatie

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer redders langs de kust Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT Muitgeverij marmer Schoolreis Ed Koopman / KNRM Enkhuizen / Donderdagmiddag 15:34 uur DE DRIEËNDERTIG KINDEREN

Nadere informatie

Werkblad Mijn huis staat in...

Werkblad Mijn huis staat in... Werkblad Mijn huis staat in... Mijn huis staat in: Ga naar kaart.cc. Je ziet twee kaarten. In de menubalk bovenin vul je rechts je woonplaats in. Kies in het linkervak de Bonnebladen 1901-1925. Kies in

Nadere informatie

Storm in het bos. Storm in het bos. Isabel Versteeg Storm in het bos

Storm in het bos. Storm in het bos. Isabel Versteeg Storm in het bos Zwijsen Zwijsen Ties woont in het bos, met mama en de rest van de groep. Op een dag gaat het hard stormen. Bomen zwaaien heen en weer. En takken vallen op de grond. Ties slaat op de vlucht. Maar hij raakt

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

ze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele

ze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele En, wat vind je? Hoe bedoel je, wat vind ik? Mijn haar. Kijk nou even. Mark kijkt op van zijn scherm. Yvonne staat in de deuropening van de woonkamer, een bakje yoghurt in haar hand. Ze beweegt niet. Ze

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Het rommelt nog even om het huisje en dan is het weer stil. Aardedonker en doodstil.

Het rommelt nog even om het huisje en dan is het weer stil. Aardedonker en doodstil. 1. Yoni staat in de keuken voor het aanrecht, met haar handen in het sop. De afwas, dat is haar taak. Een van haar taken, eigenlijk. Alle borden, kopjes, schalen, messen en pannen van de hele dag dompelt

Nadere informatie

Werken met TeamViewer (snel support)

Werken met TeamViewer (snel support) 1 DOWNLOADEN/OPSTARTEN VAN TEAMVIEWER Mocht het voorkomen dat er meer support nodig is, dan kan er van de Fruitmasters website een bestand worden gedownload waarmee iemand van Servicedesk op afstand tijdelijk

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Kinderen zullen zich graag herkennen in de grappige kleine Bever. En wie wil er niet zo n lieve, grote Beer als vriend?

Kinderen zullen zich graag herkennen in de grappige kleine Bever. En wie wil er niet zo n lieve, grote Beer als vriend? Achttien knusse voorleesverhalen over de vriendschap tussen Beer en Bever. Ideaal om voor te lezen voor het slapengaan: met humor en soms een beetje filosofisch. Beer en Bever zien elkaar elke dag. Beer

Nadere informatie

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld

Nadere informatie

Les 1: Kinderarbeid. Bedelende jongen

Les 1: Kinderarbeid. Bedelende jongen Les 1: Kinderarbeid Les 1: Kinderarbeid Het fenomeen kinderarbeid Kinderarbeid bestaat al net zolang als de mensheid bestaat. In de prehistorie gingen kinderen vaak mee op jacht of hielpen ze bij het verzamelen

Nadere informatie

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Overdenking 21 juni 2015 Velserbroek - Ds. Mirjam Vermeij

Overdenking 21 juni 2015 Velserbroek - Ds. Mirjam Vermeij Overdenking 21 juni 2015 Velserbroek - Ds. Mirjam Vermeij Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus, Wie is hij toch, dat zelfs de wind en het meer hem gehoorzamen. Wie is hij toch? Die vraag klinkt

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite

Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Waar gaat dit over? Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Hier leer je hoe je een eigen webpagina kunt maken op de site van de school. Op deze webpagina kun je vertellen wie

Nadere informatie

O-KAARTJES EXP 8B.indd 1 20-06-2005 10:56:1

O-KAARTJES EXP 8B.indd 1 20-06-2005 10:56:1 O-KAARTJES EXP 8B.indd 1 20-06-2005 10:56:1 1 Schachten (Bovenkant van het bouwmodel. Je kunt niet alles zien) In het begin konden we de vuursteen zo uit het bos halen. Je hoefde maar even te graven en

Nadere informatie

Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee

Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee De zee Inhoud. 1. De zee is groot 3 2. Zonder zee geen leven 4 3. Golven 5 4. De zee is zout 6 5. De zee en rivieren 7 6. De kleur van de zee 8 7. De kust en de branding 9 8. Sporten op zee 10 9. Werken

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober e zondag na Trinitatis

De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober e zondag na Trinitatis De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober 2016 22e zondag na Trinitatis Toralezing: Genesis 12:1-8 Evangelielezing: Lucas 19:1-10 OVERWEGING Als je terug komt in het dorp waar

Nadere informatie

Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst

Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst Een digitale les voor groep 6, 7 en 8 van het primair onderwijs waarbij leerlingen nadenken over innovatieve toepassingen

Nadere informatie

Welkom bij de Gastouderacademie! (handleiding voor gastouders)

Welkom bij de Gastouderacademie! (handleiding voor gastouders) Welkom bij de Gastouderacademie! (handleiding voor gastouders) De persoonlijke inloggegevens die u via het gastouderbureau heeft ontvangen geven toegang tot alle leermodules van de Gastouderacademie. Het

Nadere informatie

TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier.

TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier. TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier. AKTE I Scène 1 In een Afrikaans dorpje staan wat hutjes en zijn de mensen bezig met alledaagse dingen: er wordt water gehaald, eten gemaakt, kinderen spelen buiten...

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Help, hij doet het niet

Help, hij doet het niet Help, hij doet het niet Studiewijzers en agenda-items zijn niet te plaatsen. Magister vraagt om inlognaam maar er gebeurt niets. Schoolmail van de leerlingen doet het niet. Je bent aangemeld en je komt

Nadere informatie

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Snel starten met Testweb PSL-b als Leerkracht

Snel starten met Testweb PSL-b als Leerkracht Snel starten met Testweb PSL-b als Leerkracht WAAR? Je vindt Testweb PSL op de volgende website: www.testweb.bsl.nl Je kunt inloggen in het groene vak aan de rechterkant: Direct inloggen Testweb PSL INLOGGEN

Nadere informatie

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Workshop Tweede Kamerverkiezingen

Workshop Tweede Kamerverkiezingen Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat

Nadere informatie

Canonvensters Michiel de Ruyter

Canonvensters Michiel de Ruyter ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout

Nadere informatie

En? zegt mijn moeder, die haar nieuwe zomerjurkje laat zien: Wat vind je ervan? Mooi. Ik zeg niets meer dan dat, want ik weet dat ik er geen verstand

En? zegt mijn moeder, die haar nieuwe zomerjurkje laat zien: Wat vind je ervan? Mooi. Ik zeg niets meer dan dat, want ik weet dat ik er geen verstand En? zegt mijn moeder, die haar nieuwe zomerjurkje laat zien: Wat vind je ervan? Mooi. Ik zeg niets meer dan dat, want ik weet dat ik er geen verstand van heb. De vorige keer zei ik dat de nieuwe broek

Nadere informatie

Stappenplan voor een onderzoek

Stappenplan voor een onderzoek Stappenplan voor een onderzoek Stap 1: Onderwerp * A) Kies een onderwerp Denk bij het kiezen van een onderwerp aan de volgende punten: - vind ik het onderwerp interessant - zijn er genoeg bronnen over

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Volledige teksten behorende bij de MIniShanti-CD van TCM

Volledige teksten behorende bij de MIniShanti-CD van TCM Volledige teksten behorende bij de MIniShanti-CD van TCM Berend Botje Berend Botje ging uit varen Met zijn scheepje naar Zuid-Laren De weg was recht, de weg was krom Nooit kwam Berend Botje weerom Eén

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

NOACH EN DE ZONDVLOED

NOACH EN DE ZONDVLOED Bijbel voor Kinderen presenteert NOACH EN DE ZONDVLOED Geschreven door: E. Duncan Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Tammy S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding

Nadere informatie

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013 www.kidpartners.nl KIDmail 25 Januari 2013 Allereerst willen wij jou een stralend 2013 wensen met de onderstaande doodle. Je kunt zelf invullen waar jouw ster het komend jaar gaat stralen. We hebben het

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

INLOGGEN Vul gebruikersnaam en wachtwoord in, en klik op log in.

INLOGGEN Vul gebruikersnaam en wachtwoord in, en klik op log in. Snel starten met Testweb PSL als coördinator WAAR? Je vindt Testweb PSL op de volgende website: www.testweb.bsl.nl Je kunt inloggen in het groene vak aan de rechterkant: Direct inloggen Testweb PSL INLOGGEN

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek

DieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009?

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt de leeskaart: zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Wat doen jongeren op internet? Onder 13-

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Een spreekbeurt houden

Een spreekbeurt houden Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng?We hebben nu al een beetje geoefend met een boekbespreking, maar voor veel kinderen is praten met

Nadere informatie

Wat doen jongeren op internet?

Wat doen jongeren op internet? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 - Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt op de leeskaart Zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Leeskaart Zoekend lezen Wat doen jongeren

Nadere informatie

Welkom bij E-school Kinderopvang (handleiding voor pedagogisch medewerkers)

Welkom bij E-school Kinderopvang (handleiding voor pedagogisch medewerkers) Welkom bij E-school Kinderopvang (handleiding voor pedagogisch medewerkers) De persoonlijke inloggegevens die je, via de kinderopvangorganisatie waar je werkt, hebt ontvangen geven toegang tot alle leermodules

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert JEZUS IN DE STORM

Bijbel voor Kinderen. presenteert JEZUS IN DE STORM Bijbel voor Kinderen presenteert JEZUS IN DE STORM Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

Handleiding Externe Werkplek Atlant. Colofon

Handleiding Externe Werkplek Atlant. Colofon Handleiding Externe Werkplek Atlant Colofon Scribent: Jeroen Coonen Documenteigenaar: ICT Manager Bestemd voor: Geheel Atlant Zorggroep Datum besluit: 17-11-2014 Evaluatiedatum: 30-11-2016 Versie: 1.3

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Operator Handleiding DateLive.nl

Operator Handleiding DateLive.nl Operator Handleiding DateLive.nl Op DateLive.nl zal je erotische berichten beantwoorden op een bericht- per- bericht basis. Je krijgt een nieuw bericht van een klant te zien met de bijbehorende profiel

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Het onze Vader. Naam:

Het onze Vader. Naam: Het onze Vader Naam: Onze Vader Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood.

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 3)

Luisteren: muziek (A2 nr. 3) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden, September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje

Nadere informatie

Verkeerslichten. De Verkeerslichten & de PLC in het TIBBLTO / VICTO lokaal. Werkplek 1. Leer & werkboek.

Verkeerslichten. De Verkeerslichten & de PLC in het TIBBLTO / VICTO lokaal. Werkplek 1. Leer & werkboek. Verkeerslichten. Werkplek 1 De Verkeerslichten & de PLC in het TIBBLTO / VICTO lokaal. Leer & werkboek. Bij dit boek hoort een antwoordboekje waarin de antwoorden, op de vragen uit dit boek, geschreven

Nadere informatie

Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong

Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong Twee blauwe vinkjes Door: Lenneke Sprong Nog steeds maar een vinkje. Buiten begon de zon te schijnen, waardoor er schaduwen op de lichtblauwe muur ontstonden. Waarom ontvangt hij niet mijn berichtje vroeg

Nadere informatie

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders - Dit basis Kindplan kan als onderdeel worden ingevoegd in het ouderschapsplan of los worden gebruikt door ouders al dan niet met hulp van een professional - Ouders ga na de eerste afspraak met een professional

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Les 29: Hemelvaart en Pinksteren.

Les 29: Hemelvaart en Pinksteren. Les 29: Dit verhaal kun je lezen in Handelingen 1 en 2 Hemelvaart en Pinksteren. Johannes, wat zei Jezus nou eigelijk precies? Petrus en Johannes zijn op weg naar de tempel. Ze hebben iets geweldigs meegemaakt.

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

LANG LEVE RO DE LINIE? ME. Docentenhandleiding VERBODEN KRINGEN

LANG LEVE RO DE LINIE? ME. Docentenhandleiding VERBODEN KRINGEN LNG LEVE RO DE LINIE? ME Docentenhandleiding W Lesdoelen LNG LEVE - Leerlingen kunnen beschrijven hoe de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de praktijk werkte vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. -

Nadere informatie

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Handleiding Externe Werkplek Atlant

Handleiding Externe Werkplek Atlant Handleiding Externe Werkplek Atlant Colofon Scribent Dhr. J.E.F. Coonen Documenteigenaar Manager ICT Bestemd voor Geheel Atlant Zorggroep Versie 1.2 Doc datum 04 juni 2014 Inleiding Deze handleiding beschrijft

Nadere informatie

Korte handleiding TypeWorld 1

Korte handleiding TypeWorld 1 Korte handleiding TypeWorld 1 WELKOM BIJ TYPEWORLD KORTE HANDLEIDING VOOR LEERLINGEN Lees dit document goed door om meer te weten te komen over TypeWorld en vergeet niet bij Meer informatie te kijken als

Nadere informatie

De laatste wens van Maarten Ouwehand

De laatste wens van Maarten Ouwehand De laatste wens van Maarten Ouwehand Een verhalend ontwerp voor CKV waarin leerlingen op school een museum ontwerpen, inrichten en openen. Gemaakt voor en door: Andreas College Katwijk en Bureau voor Educatief

Nadere informatie

Ik weet dat het soms best wel allemaal wat ingewikkeld kan lijken.

Ik weet dat het soms best wel allemaal wat ingewikkeld kan lijken. WELKOM Bedankt om dit gratis e-book te downloaden! J Ik weet dat het soms best wel allemaal wat ingewikkeld kan lijken. Als anderen vertellen over de hosting van hun website, en updates doen en backups

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

Er verschijnt een overzicht van de twintig eilanden. De introductiefilm en veelgestelde vragen zijn hier te vinden.

Er verschijnt een overzicht van de twintig eilanden. De introductiefilm en veelgestelde vragen zijn hier te vinden. Gebruiksaanwijzing pagina 1 WELKOM BIJ TYPEWORLD KORTE HANDLEIDING Je leert bij NHI-Opleidingen typen: oefenen doe je in TYPEWORLD. Lees dit document goed door om meer te weten te komen over TypeWorld

Nadere informatie

Jongens van schippers werkten en leerden aan boord het vak van schipper. Steffen, Jan en Harm Davids

Jongens van schippers werkten en leerden aan boord het vak van schipper. Steffen, Jan en Harm Davids Jongens van schippers werkten en leerden aan boord het vak van schipper Steffen, Jan en Harm Davids Schipperskinderen werden aan boord geboren en voeren mee tot ze volwassen waren en er aan boord geen

Nadere informatie

8. Accenten en Trema's

8. Accenten en Trema's 8. Accenten en Trema's In deze module leert u letters met een accent of trema op uw scherm te krijgen. Eén mogelijkheid heeft u al gezien in Module 4 van de Basiscursus 1: het woord fout typen en het dan

Nadere informatie